Luận văn thạc sĩ: Quản Trị Rủi Ro Tín Dụng Tại Ngân Hàng Nông Nghiệp Và Phát Triển Nông Thôn Việt Nam Chi Nhánh Tỉnh Bắc Kạn​

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HÀ MẠNH DƯƠNG

QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Ngành: Quản trị kinh doanh

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HÀ MẠNH DƯƠNG

QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
VIỆT NAM CHI NHÁNH TỈNH BẮC KẠN
Ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 8.34.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Hậu

THÁI NGUYÊN - 2018

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, Luận văn: "Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn" là công trình
nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung nghiên cứu và kết quả trình bày trong luận
văn là trung thực, rõ ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2018
Tác giả luận văn
Hà Mạnh Dương


ii
LỜI CẢM ƠN
Được sự đồng ý của Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo của Trường Đại học Kinh
tế và Quản trị Kinh doanh và cô giáo hướng dẫn TS. Vũ Thị Hậu, tôi tiến hành thực
hiện đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn”.
Tôi xin trân trọng cảm ơn cô giáo TS. Vũ Thị Hậu - người đã trực tiếp hướng
dẫn tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Trường Đại
học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu, làm luận văn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình và những ý kiến đóng góp của
thầy, cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình trong quá trình làm Luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2018
Tác giả

Hà Mạnh Dương


iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ....................................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................ vii
DANH MỤC CÁC BẢNG.........................................................................................viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................................ ix
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................. 2
3. Đối tương, phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 2
4. Những đóng góp của luận văn .................................................................................. 3
5. Bố cục luận văn ......................................................................................................... 3
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ
QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............... 4
1.1. Cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại..................... 4
1.1.1. Rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại ......................................................... 4
1.1.2. Quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại .......................................... 12
1.2. Nội dung của quản trị rủi ro tín dụng ................................................................... 16
1.2.1. Quy trình quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại .......................... 16
1.2.2. Các nội dung chính trong quy trình quản trị RRTD tại NHTM........................ 17
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng .............................................. 25
1.3.1 Các yếu tố khách quan ....................................................................................... 25
1.3.2. Các yếu tố chủ quan .......................................................................................... 26
1.4. Bài học kinh nghiệm trong quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại .. 28
1.4.1. Kinh nghiệm của các ngân hàng thương mại trong nước ................................. 28

1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ...................................................................... 31
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................... 32
2.1. Câu hỏi nghiên cứu .............................................................................................. 32


iv
2.2. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................... 32
2.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu ................................................................. 32
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ........................................................................ 32
2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin ............................................................................. 33
2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin ...................................................................... 33
2.3.Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................................ 34
2.3.1. Chỉ tiêu kết quả kinh doanh .............................................................................. 34
2.3.2. Chỉ tiêu đánh giá công tác quản trị rủi ro tín dụng ........................................... 36
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI
NHÁNH TỈNH BẮC KẠN ....................................................................................... 38
3.1. Khái quát về Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi
nhánh tỉnh Bắc Kạn ..................................................................................................... 38
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn .................................................... 38
3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ..................................................................... 38
3.1.3. Cơ cấu bộ máy tổ chức của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ..................................................................... 39
3.1.4. Đặc điểm địa bàn hoạt động ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của ngân
hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn......... 42
3.1.5. Khái quát kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ............................................ 42

3.1.6. Rủi ro tín dụng tín dụng tại Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ........................ 48
3.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ............................................................ 51
3.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản trị rủi ro tín dụng ................................................ 51
3.2.2. Công tác thu thập thông tin tại Agribank - Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ................ 53
3.2.3. Công tác phân tích thông tin tại Agribank - Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn .............. 54
3.2.4. Công tác phát hiện rủi ro tại Agribank - Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn.................... 57


v
3.2.5. Công tác xử lý rủi ro tín dụng tại Agribank - Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ............ 59
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ........................... 63
3.3.1. Các yếu tố khách quan ...................................................................................... 63
3.3. Đánh giá về công tác quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ............................................ 75
3.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................................... 75
3.3.2. Hạn chế.............................................................................................................. 75
3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ................................................................................. 77
Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG
TẠINGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT
NAM CHI NHÁNH TỈNH BẮC KẠN .................................................................... 79
4.1. Định hướng và mục tiêu quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp
và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh Bắc Kạn đến năm 2022 ....................... 79
4.1.1 Định hướng kinh doanh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn đến năm 2022....................................................... 79
4.1.2. Định hướng và mục tiêu quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn đến năm 2022 .... 80
4.2. Giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và
Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ............................................. 82

4.2.1 Hoàn thiện công tác thu thập thông tin .............................................................. 82
4.2.2. Hoàn thiện công tác phân tích thông tin ........................................................... 84
4.2.3 Hoàn thiện công tác phát hiện rủi ro tín dụng .................................................... 84
4.2.4. Hoàn thiện công tác xử lý rủi ro tín dụng ......................................................... 87
4.2.5.Hoàn thiện bộ máy quản trị rủi ro ...................................................................... 88
4.3. Kiến nghị đối với các bên liên quan ..................................................................... 89
4.3.1. Đối với Chính phủ và các Bộ, Ngành ............................................................... 89
4.3.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và NHNN Việt Nam chi nhánh
tỉnh Bắc Kạn ................................................................................................................ 90
4.3.3. Đối với Agribank .............................................................................................. 91


vi
4.3.4. Đối với UBND tỉnh Bắc Kạn và các sở ban ngành ........................................... 92
4.3.5. Đối với khách hàng ........................................................................................... 93
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 94
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 96
PHỤ LỤC ................................................................................................................... 97


vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Agribank Bắc Kạn

:

Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn
chi nhánh tỉnh Bắc Kạn

CIC

:

Tra soát thông tin tín dụng

HĐQT

:

Hội đồng quản trị

NHNN

:

Ngân hàng nhà nước

NHTM

:

Ngân hàng thương mại

NQH

:

Nợ quá hạn

QLTD

:

Quản lý tín dụng

RRTD

:

Rủi ro tín dụng

TSBĐ

:

Tài sản đảm bảo

QĐ

:

Quyết định

TT

:

Thông tư

HĐTV

:

Hội đồng thành viên

XLRR

:

Xử lý rủi ro

PGD

:

Phòng giao dịch

BCTC

:

Báo cáo tài chính


viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Kết quả huy động vốn của Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ...................43
Bảng 3.2: Dư nợ tín dụng của Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ..............................44
Bảng 3.3: Doanh thu hoạt động dịch vụ của Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ........45
Bảng 3.4: Một số chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của

AgribankChi nhánh tỉnh Bắc Kạn .............................................................47
Bảng 3.5: Một số chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng tại chi nhánh ......................49
Bảng 3.6. Số lượng báo cáo thông tin tín dụng thu thập tại Agribank - Chi nhánh
tỉnh Bắc Kạn ..............................................................................................54
Bảng 3.7: Thang điểm phân tích thông tin khách hàng tại Agribank - Chi nhánh
tỉnh Bắc Kạn ..............................................................................................55
Bảng 3.8: Kết quả phân tíchthông tin rủi ro tín dụng với từng khách hàng tại
Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn .............................................................56
Bảng 3.9: Tình hình xử lý rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn .......59
Bảng 3.10: Các khoản trích lập dự phòng rủi ro tại Chi nhánh ..................................61
Bảng 3.11: Thông tin về nguồn nhân lực thực hiện quản trị rủi ro tín dụng tại
Chi nhánh ...................................................................................................67
Bảng 3.12: Trình độ nguồn nhân lực tại Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn ..............68
Bảng 3.13: Khảo sát về nguồn nhân lực tại Agribank chi nhánh Bắc Kạn.................69
Bảng 3.14: Nội dung thẩm định khách hàng tại Agribank chi nhánh tỉnh Bắc
Kạn .............................................................................................................70
Bảng 3.15: Kết quả khảo sát nhân viên ngân hàng về chất lượng công tác thẩm
định tín dụng ..............................................................................................70
Bảng 3.16: Hệ thống văn bản liên quan đến quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank
chi nhánh tỉnh Bắc Kạn chi nhánh tỉnh Bắc Kạn .......................................73
Bảng 3.17: Tình hình phối hợp giữa các phòng ban tại Agribank chi nhánh tỉnh
Bắc Kạn .....................................................................................................74


ix
DANH MỤC CÁC HÌNH
Sơ đồ 1.1: Quy trình quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại ................... 16
Sơ đồ 3.1: Cơ cấu bộ máy tổ chức của Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn................. 41
Sơ đồ 3.2: Cơ cấu bộ máy quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Chi nhánh tỉnh
Bắc Kạn ..................................................................................................... 52

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam đang ở trong giai đoạn hội nhập ngày càng mạnh mẽ với nền kinh
tế thế giới. Ngành ngân hàng và tài chính của Việt Nam cũng không nằm ngoài xu
thế hội nhập đó, khi mà ngày càng có nhiều các ngân hàng lớn mạnh trên thế giới
tham gia vào thị trường Việt Nam.Trong bối cảnh chung đó,việc các ngân hàng
thương mại Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức như thế nào,tận dụng cơ
hội ra sao và bằng cách nào để có thể biến thách thức thành cơ hội, biến những khó
khăn thành lợi thế của bản thân,muốn thế thì toàn bộ các thành viên trong hệ thống
ngân hàng thương mại Việt Nam phải chủ động nhận thức để tham gia vào quá trình
hội nhập.
Theo quy chuẩn thông lệ quốc tế, cơ chế quản lý rủi ro cho hệ thống ngân
hàng Việt Nam đang dần hoàn thiện và được đánh giá là khá chặt chẽ. Tuy nhiên,
giải pháp hữu hiệu nhất chính là nâng cao năng lực tự quản lý rủi ro của các ngân
hàng thương mại, việc quản lý rủi ro tín dụng luôn trở thành vấn đề mang tính cấp
thiết là mối quan tâm hàng đầu của bất kỳ ngân hàng nào trong hệ thống ngân hàng
của Việt Nam.
Trên thực tế, hoạt động tín dụng là hoạt động mang lại thu nhập chính cho hệ
thống ngân hàng thương mại nói chung và ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn nói riêng. Trong quá trình hoạt động, doanh
thu từ hoạt động tín dụng chiếm đến 80% tổng doanh số cung cấp dịch vụ của Chi
nhánh. Tuy nhiên, hoạt động tín dụng của Chi nhánh luôn tiềm ẩn rủi ro do hệ thống
thông tin tín dụng thiếu minh bạch và không đầy đủ, dự báo nhận biết và đo lường rủi
ro tín dụng (RRTD) tại Chi nhánh chưa chính xác, hoạt động xử lý RRTD chưa hiệu
quả, trình độ quản trị rủi ro còn nhiều hạn chế, tính chuyên nghiệp của cán bộ chi
nhánh chưa cao, mô hình bộ máy tổ chức quản trị tại Chi nhánh chưa phát huy hết
chức năng quản lý rủi ro trong từng bộ phận cũng như bản thân mỗi cán bộ nhân viên

chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng nghiệp vụ, ý thức đạo đức nghề nghiệp để quản lý
tốt rủi ro tín dụng… Đồng thời, những bất cập trong hệ thống chính sách, quy định


2
của Ngân hàng, đã khiến cho công tác quản trị RRTD tại Agribank chi nhánh tỉnh
Bắc Kạn chưa hiệu quả. Thực trạng cho thấy, trong những năm qua, số tiền trích lập
dự phòng rủi ro và rủi ro tín dụng của ngân hàng vẫn tăng lên, tỷ lệ nợ xấu của ngân
hàng năm 2015 và 2016 đều ở mức trên 3% so với quy định của ngân hàng nhà nước.
Trước thực tiễn này, đòi hỏi Chi nhánh cần hoàn thiện, tăng cường hơn nữa công tác
quản trị rủi ro tín dụng nhằm đảo bảo an toàn nguồn vốn tín dụng, tạo điều kiện gia
tăng lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của Chi nhánh.
Đó là lý do tác giả chọn đề tài “Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Nghiên cứu thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn, từ đó đề xuất
nhóm giải pháp nhằm tăng cường quản trị RRTD tại Chi nhánh đến năm 2022.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín
dụng tại ngân hàng thương mại.
- Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2014-2017.
- Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn.
- Đề xuất những giải pháp mang tính khả thi và thiết thực nhằm tăng cường
quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn đến năm 2022.
3. Đối tương, phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu đối tượng là hoạt động quản trị RRTD tại ngân hàng
thương mại
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Không gian nghiên cứu của luận văn tập trung chủ yếu tại
Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh tỉnh Bắc Kạn
nhằm mục đích thu thập các thông tin liên quan đến công tác quản trị rủi ro tín dụng.


3
Về thời gian: Các thông tin và số liệu phục vụ làm luận văn được thu thập
chủ yếu từ năm 2014 đến năm 2017, số liệu điều tra tháng 10/2017, số liệu năm
2017 là số liệu ước tính thực hiện.
Về nội dung: Luận văn tập trung các nội dung và nhân tố ảnh hưởng đến
hoạt động quản trị RRTD tại Agribank chi nhánh tỉnh Bắc Kạn.
4. Những đóng góp của luận văn
Về lý luận: Đề tài hệ thống hóa những vấn đề lý luận về nội dung của hoạt
động quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại.
Về thực tiễn: Nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác quản trị rủi ro tín
dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh
Bắc Kạn. Do đó, nghiên cứu là tài liệu tham khảo có ý nghĩa thiết thực cho ban lãnh
đạo Chi nhánh trong công tác giảm thiểu rủi ro tín dụng, nâng cao chất lượng hoạt
động tín dụng tại Chi nhánh.
5. Bố cục luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 4 chương như sau:
Chương 1: Cơ sơ lý luận và thực tiễn về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín
dụng của ngân hàng thương mại.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn.
Chương 4: Giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông

nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bắc Kạn.


4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ
QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Cơ sở lý luận về quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
1.1.1. Rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
1.1.1.1. Khái niệm rủi ro tín dụng
Trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, NHTM luôn phải đối diện với nhiều
loại rủi ro. Rủi ro trong kinh doanh ngân hàng là khả năng mà một tiến trình hoặc
một sự kiện nào đó gây ra một kết cục không mong đợi lên tình hình tài chính của
NHTM hoặc cản trở NHTM thực hiện các mục tiêu đã định.
Trong các loại rủi ro trong hoạt động kinh doanh của NHTM, rủi ro tín dụng
có tác động lớn nhất đến mục tiêu kinh doanh của NHTM. Và rủi ro tín dụng đã
được nhiều nhà nghiên cứu đưa ra khái niệm như sau:
Theo Timothy W.Koch: “Một khi ngân hàng nắm giữ tài sản sinh lợi, rủi ro
xảy ra khi khách hàng sai hẹn - có nghĩa là khách hàng không thanh toán vốn gốc và
lãi theo thỏa thuận. Rủi ro tín dụng là sự thay đổi tiềm ẩn của thu nhập thuần và thị
giá của vốn xuất phát từ việc khách hàng không thanh toán hay thanh toán trễ hạn”
(Timothy W.Koch, 1995).
Theo ASaunder và H.Lange: Rủi ro tín dụng là khoản lỗ tiềm tàng khi ngân
hàng cấp tín dụng cho một khách hàng, nghĩa là khả năng các nguồn thu nhập dự
tính mang lại từ khoản cho vay của ngân hàng không thể được thực hiện đầy đủ cả
về số lượng và thời hạn. Hầu như tất cả các tổ chức trung gian tài chính đều phải đối
mặt với rủi ro này.Nếu khoản nợ gốc được trả đầy đủ khi đến hạn và các khoản
thanh toán lãi được thực hiện vào những ngày đã thoả thuận trước, các tổ chức tài
chính sẽ luôn luôn nhận lại được khoản gốc cho vay cộng thêm một khoản tiền
lãi.Điều đó có nghĩa là họ không phải đối mặt với rủi ro tín dụng.(A.Saunder &

H.Lange, 1995).
Theo Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/1/2013 của Thống đốc NHNN
Việt Nam quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự
phòng rủi ro và sử dụng phòng để xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động của tổ chức


5
tín dụng thì: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng là tổn thất có khả năng xảy
ra đối với nợ của tổ chức tín dụng do khách hàng không thực hiện hoặc không có
khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”
(NHNN, 2013).
Các định nghĩa khá đa dạng nhưng nhìn chung có thể rút ra các nội dung cơ
bản của rủi ro tín dụng như sau:
- Rủi ro tín dụng khi người vay sai hẹn (default) trong thực hiện nghĩa vụ trả
nợ theo hợp đồng, bao gồm vốn gốc hoặc lãi.
Sự sai hẹn có thể là trễ hạn (delayed payment) hoặc không thanh toán
(nonpayment).
- Rủi ro tín dụng sẽ dẫn đến tổn thất tài chính, tức là giảm thu nhập ròng và
giảm giá trị thị trường của vốn. Trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến thua
lỗ, hoặc ở mức độ cao hơn có thể dẫn đến phá sản.
1.1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
Có nhiều cách phân loại rủi ro tín dụng trong theo mục đích, tiêu chuẩn. Tuy
nhiên, cách phân loại rủi ro tín dụng phổ biến hiện nay như sau:
- Căn cứ vào nguồn gốc phát sinh rủi ro, rủi ro tín dụng được phân chia thành
các loại sau đây:
+ Rủi ro giao dịch là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát
sinh là do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, đánh giá
khách hàng.
Rủi ro giao dịch bao gồm rủi ro lựa chọn (rủi ro có liên quan đến quá trình
đánh giá và phân tích tín dụng, phương án vay vốn để quyết định tài trợ của ngân

hàng); rủi ro bảo đảm (rủi ro phát sinh từ các tiêu chuẩn đảm bảo như mức cho vay,
loại tài sản đảm bảo, chủ thể đảm bảo…); rủi ro nghiệp vụ (rủi ro liên quan đến
công tác quản lý khoản vay giải ngân, theo dõi, giám sát khoản vay).
+ Rủi ro danh mục là rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do những
hạn chế trong quản lý danh mục cho vay của ngân hàng, được phân thành rủi ro nội
tại (xuất phát từ đặc điểm hoạt động và sử dụng vốn của khách hàng vay vốn, lĩnh
vực kinh tế) và rủi ro tập trung (rủi ro do ngân hàng tập trung cho vay quá nhiều vào


6
một số khách hàng, một ngành kinh tế hoặc trong cùng một vùng địa lý nhất định
hoặc cùng một loại hình cho vay có rủi ro cao).
- Căn cứ phạm vi gây ra rủi ro thì rủi ro tín dụng được phân ra thành rủi ro
tín dụng đặc thù và rủi ro tín dụng hệ thống:
+ Rủi ro tín dụng đặc thù là rủi ro của một khoản tín dụng cụ thể phát sinh do
những kiểu đặc thù của rủi ro dự án mà người vay thực hiện.
+ Rủi ro tín dụng hệ thống là rủi ro tín dụng phát sinh do bối cảnh chung của
nền kinh tế hoặc những điều kiện vĩ mô tác động lên toàn bộ những người vay như
rủi ro tín dụng phát sinh do suy thoái kinh tế, khủng hoảng kinh tế, ...
1.1.1.3. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
a) Nguyên nhân khách quan
* Môi trường tự nhiên:
Những biến động lớn về thời tiết, khí hậu gây ảnh hưởng tới hoạt động sản
xuất kinh doanh, đặc biệt trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam còn phụ thuộc quá
nhiều vào sản xuất nông nghiệp, công nghiệp phục vụ nông nghiệp và thủ công
nghiệp,…
Điều kiện tự nhiên là yếu tố khó dự báo, nó thường xảy ra bất ngờ với thiệt
hại lớn nằm ngoài tầm kiểm soát của con người. Vì vậy khi có thiên tai, dịch họa
xảy ra, khách hàng của ngân hàng sẽ có nguy cơ tổn thất lớn, nguồn thu bị ảnh
hưởng…điều đó đồng nghĩa với việc ngân hàng cùng gánh chịu rủi ro với khách

hàng của mình. Rủi ro do những diễn biến bất lợi của môi trường tự nhiên là loại rủi
ro bất khả kháng và khi nó xảy ra thường đem lại thiệt hại lớn cho các đơn vị kinh
doanh và cho các ngân hàng tài trợ.
* Môi trường pháp lý:
Kinh doanh ngân hàng là loại hình kinh doanh tiền tệ đặc biệt, có tác động to
lớn tới toàn bộ nền kinh tế. Bởi vậy nó đòi hỏi phải được điều chỉnh bởi pháp luật
và chịu sự kiểm soát khắt khe của các cơ quan quản lý Nhà nước. Sự bất lợi của môi
trường pháp lý, sự kém hiệu quả của cơ quan quản lý các cấp trong việc triển khai
các quy định của luật pháp sẽ đẩy ngân hàng vào điều kiện kinh doanh tín dụng với
nhiều rủi ro.


7
Trong nền kinh tế thị trường, việc các yếu tố pháp lý không phù hợp với yêu
cầu phát triển của nền kinh tế thì mọi hoạt động của nền kinh tế đó không thể tiến
hành trôi chảy được. Pháp luật có nhiệm vụ tạo lập một môi trường pháp lý cho mọi
hoạt động sản xuất kinh doanh tiến hành thuận lợi và đạt hiệu quả kinh tế cao. Bất
cứ sự không tương xứng của pháp luật nói riêng và môi trường pháp lý nói chung
đều có thể đẩy các đơn vị kinh doanh gặp rủi ro trong khi tham gia các quan hệ tài
chính,…và quan hệ tín dụng của ngân hàng cũng không thể tránh khỏi các rủi ro mà
có thể dẫn tới tổn hại nghiêm trọng.
Sự thanh tra, kiểm tra, giám sát của NHNN còn chưa hiệu quả. Bên cạnh
những cố gắng và kết quả đạt được, hoạt động thanh tra ngân hàng và đảm bảo an
toàn hệ thống chưa có sự cải thiện căn bản về chất lượng. Thanh tra ngân hàng còn
hoạt động một cách thụ động theo kiểu xử lý vụ việc đã phát sinh, ít có khả năng
ngăn chặn và phòng ngừa rủi ro, vi phạm.
* Môi trường kinh tế:
Môi trường kinh tế có ảnh hưởng đến sức mạnh tài chính của người đi vay và
thiệt hại hay thành công của người cho vay. Sự hưng thịnh hay suy thoái của chu kỳ
kinh doanh cũng ảnh hưởng tới lợi nhuận của người đi vay và do vậy tạo niềm tin

hay gây nên nỗi lo lắng cho người đi vay tiền. Khi nền kinh tế ở giai đoạn hưng
thịnh, người vay hoạt động kinh doanh tốt hơn, các nhân tố tài chính là an toàn hơn,
do đó rủi ro tín dụng giảm. Trong giai đoạn khủng hoảng, tình hình kinh doanh của
người vay bị giảm sút do chậm thu hồi các khoản phải thu, do sức mua giảm, hàng
tồn kho tăng lên,…như vậy kéo theo đó là sự suy giảm của các chỉ tiêu tài chính các nhân tố đảm bảo cho sự an toàn của khoản tín dụng ngân hàng, khả năng thanh
toán các khoản nợ bị yếu đi, rủi ro tín dụng tăng lên với ngân hàng.
Quá trình tự do hóa tài chính và hội nhập quốc tế có thể làm cho nợ xấu gia
tăng khi tạo ra một môi trường cạnh tranh gay gắt, khiến hầu hết các doanh nghiệp,
những khách hàng thường xuyên của ngân hàng phải đối mặt với nguy cơ thua lỗ.
Bên cạnh đó phải kể tới sự thiếu quy hoạch, phân bổ đầu tư một cách bất hợp
lý vào một số ngành kinh tế khiến cho các ngành này có sự phát triển quá nóng.
Bong bóng kinh tế hay sự tăng trưởng giả tạo, tăng trưởng không bền vững trong


8
các ngành này do đó sẽ tăng lên, rủi ro tín dụng sẽ tăng lên đối với ngân hàng nào
có tỷ trọng tín dụng cao ở ngành đó và thiếu cơ chế quản lý đúng đắn.
* Môi trường thông tin:
Sẽ là rất suôn sẽ và an toàn nếu trong các giao dịch tín dụng các bên tham gia
đều có thông tin và hiểu biết đầy đủ về nhau. Song một thực tế tồn tại là: môt bên
thường không biết tất cả những gì cần biết về bên kia, hoặc những thông tin có được
lại không liên tục và có độ tin cậy không cao. Sự không cân xứng về thông tin như
vậy trong nhiều trường hợp đã đặt các ngân hàng vào tình trạng đưa ra phán quyết
tín dụng trong điều kiện thông tin không hoàn hảo, gây rủi ro cho ngân hàng.
Tất cả các nguyên nhân khách quan trên nếu không được dự báo, có biện
pháp phòng ngừa kịp thời sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường kinh doanh của
cả ngân hàng lẫn khách hàng. Khi khách hàng gặp phải rủi ro do nguyên nhân khách
quan gây nên, họ không còn đủ khả năng thực hiện cam kết trong quan hệ tín dụng
với ngân hàng thì việc tốt nhất ngân hàng có thể làm là giúp đỡ, hỗ trợ khách hàng
để họ khôi phục lại hoạt động kinh doanh tạo nguồn trả nợ cho ngân hàng.

b) Nguyên nhân chủ quan
* Nguyên nhân từ phía khách hàng vay:
+ Sử dụng vốn sai mục đích, không đúng đối tượng kinh doanh, không đúng
phương án, mục đích xin vay, hiệu quả kinh doanh không được phát huy triệt để nên
khi đến hạn không trả được nợ cho ngân hàng.
+ Khách hàng vay vốn không có thiện chí trả nợ, trây ỳ không trả nợ hoặc cố
tình lừa đảo chiếm dụng vốn của ngân hàng.
+ Do sự yếu kém trong kinh doanh. Tính toán các phương án kinh doanh,
hoạch định ngân quỹ không chính xác, không dự tính hết các khoản chi tiêu dẫn đến
xác định sai thu nhập trả nợ ngân hàng.
+ Sản xuất kinh doanh của khách hàng không thuận lợi do những thay đổi
bất ngờ ngoài ý muốn tác động xấu đến kinh doanh, mang lại rủi ro cho họ, làm xấu
đi tình hình tài chính của các chủ thể vay vốn. Rủi ro trong hoạt động kinh doanh
của khách hàng sẽ ảnh hưởng tới khả năng trả nợ cho ngân hàng.


9
* Nguyên nhân từ phía ngân hàng:
Trước hết phải nói đến các ngân hàng còn thiếu một chính sách tín dụng nhất
quán, chính sách tín dụng ở đây phải bao gồm định hướng chung cho việc cho vay,
chế độ tín dụng ngắn, trung và dài hạn, các quy định về bảo đảm tiền vay, danh mục
lựa chọn khách hàng trong từng giai đoạn,… Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng từ
phía ngân hàng có thể kể đến các nguyên nhân cơ bản dưới đây:
+ Ngân hàng không có đủ thông tin về các số liệu thống kê, chỉ tiêu để phân
tích và đánh giá khách hàng,…dẫn đến việc xác định sai hiệu quả của phương án
xin vay, hoặc xác định thời hạn cho vay và trả nợ không phù hơp với phương án
kinh doanh của khách hàng.
+ Sự lơi lỏng trong quá trình giám sát trong và sau khi cho vay nên không
phát hiện kịp thời hiện tượng sử dụng vốn sai mục đích.
+ Quá tin tưởng vào tài sản thế chấp, bảo lãnh, bảo hiểm, coi đó là vật đảm

bảo chắc chắn cho sự thu hồi cả gốc và lãi tiền vay.
+ Chạy theo số lượng (hoặc theo kế hoạch) mà sao lãng việc coi trọng chất
lượng khoản vay, quá lạc quan và tin tưởng vào sự thành công của phương án kinh
doanh của khách hàng.
+ Ngân hàng thiếu một bộ phận chuyên trách theo dõi, quản lý rủi ro, quản lý
hạn mức tín dụng tối đa cho từng khách hàng thuộc từng ngành nghề, sản phẩm địa
phương khác nhau để phân tán rủi ro, các dự báo cần thiết trong từng thời kỳ.
+ Năng lực và phẩm chất đạo đức của một số cán bộ tín dụng ngân hàng
chưa đủ tầm và vấn đề quản lý sử dụng, đãi ngộ cán bộ ngân hàng chưa thỏa đáng.
+ Cạnh tranh giữa các tổ chức tín dụng, việc chạy theo quy mô, bỏ qua các
tiêu chuẩn, điều kiện cho vay, thiếu quan tâm đến chất lượng khoản vay.
* Nguyên nhân từ phía các bảo đảm tín dụng:
+ Giá cả các tài sản bảo đảm biến động theo chiều hướng bất lợi, dẫn đến
trường hợp giá trị thị trường của tài sản bảo đảm giảm, không đủ bù đắp cho các
khoản tín dụng khi xảy ra rủi ro. Sự biến động các tài sản bảo đảm còn phụ thuộc
vào đặc tính của tài sản và thị trường giao dịch các tài sản này.


10
+ Khó định giá các tài sản dùng làm bảo đảm tín dụng, điều này có thể do
đặc tính của tài sản, do tài sản không phổ biến trên thị trường hay do giá trị tài sản
biến động nhanh trên thị trường,…có thể dẫn đến tình trạng định giá tài sản quá cao.
+ Tính khả mại của tài sản thấp, có nghĩa là tài sản gặp trở ngại khi tham
gia thị trường. Điều này sẽ gây rủi ro cho ngân hàng bởi khi khoản tín dụng gặp
rủi ro thì có thể việc phát mại tài sản bảo đảm không giúp thu hồi được giá trị
khoản cho vay.
+ Tài sản bảo đảm gặp các tranh chấp về pháp lý như các tranh chấp về giao
dịch bảo đảm,…hoặc thiếu cơ sở pháp lý cho việc xử lý tài sản bảo đảm.
1.1.1.4. Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng
a) Đối với nền kinh tế:

Bắt nguồn từ bản chất và chức năng của ngân hàng là một tổ chức trung gian
tài chính chuyên huy động vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế để cho các tổ chức, các
doanh nghiệp và cá nhân có nhu cầu vay lại. Do đó, thực chất quyền sở hữu những
khoản cho vay vẫn là quyền sở hữu của những người gửi tiền vào ngân hàng. Bởi
vậy, khi rủi ro tín dụng xảy ra thì không những ngân hàng chịu thiệt mà quyền lợi
của người gửi tiền cũng bị ảnh hưởng.
Hoạt động ngân hàng liên quan đến hoạt động doanh nghiệp, các ngành và
các cá nhân, vì vậy khi một ngân hàng gặp phải rủi ro tín dụng hay bị phá sản thì
người gửi tiền ở các ngân hàng hoang mang lo sợ và kéo nhau ồ ạt đến rút tiền ở các
ngân hàng, làm cho toàn bộ hệ thống ngân hàng gặp khó khăn. Ngân hàng gặp phải
rủi ro hay phá sản sẽ ảnh hưởng đến tình hình sản suất kinh doanh của doanh
nghiệp, không có tiền trả lương dẫn đến đời sống công nhân gặp khó khăn. Hơn
nữa, sự hoảng loạn của các ngân hàng ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ nền kinh tế.Nó
làm cho nền kinh tế bị suy thoái, giá cả tăng, sức mua giảm, thất nghiệp tăng, xã hội
mất ổn định.Ngoài ra, rủi ro tín dụng cũng ảnh hưởng đến nền kinh tế thế giới vì
ngày nay nền kinh tế mỗi quốc gia đều phụ thuộc vào nền kinh tế khu vực và thế
giới.Kinh nghiệm cho ta thấy cuộc khủng hoảng tài chính châu Á (1997) và mới đây
là cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ đã làm rung chuyển toàn cầu.Mặt khác, mối
liên hệ về tiền tệ, đầu tư giữa các nước phát triển rất nhanh nên rủi ro tín dụng tại
một nước ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế các nước có liên quan.


11
b) Đối với ngân hàng:
Rủi ro tín dụng là những thiệt hại, mất mát về mặt tài chính mà ngân hàng
phải gánh chịu liên quan tới việc người vay vốn không trả đúng hạn hay không thực
hiện đúng nghĩa vụ đã cam kết trong hợp đồng. Nói như vậy hàm ý rủi ro tín dụng
có ảnh hưởng lớn tới tình hình tài chính của ngân hàng.
Khi gặp rủi ro tín dụng, ngân hàng không thu được vốn tín dụng đã cấp và
lãi cho vay, nhưng ngân hàng phải trả vốn và lãi cho khoản tiền huy động khi

đến hạn, điều này làm cho ngân hàng mất cân đối trong việc thu chi, lợi nhuận
của ngân hàng bị giảm sút, kế hoạch sử dụng vốn của ngân hàng cũng bị ảnh
hưởng. Khi không thu được nợ thì vòng quay vốn tín dụng giảm làm ngân hàng
kinh doanh không có hiệu quả.
Nếu một khoản vay nào đó bị mất khả năng thu hồi thì ngân hàng phải sử
dụng các nguồn vốn của mình để trả cho người gửi tiền, đến một chừng mực nào
đấy, ngân hàng không có đủ vốn để trả cho người gửi tiền thì ngân hàng sẽ rơi vào
tình trạng mất khả năng thanh toán, có thể dẫn đến nguy cơ gặp rủi ro thanh khoản.
Và kết quả làm thu hẹp quy mô kinh doanh, năng lực tài chính giảm sút, uy tín, sức
cạnh tranh giảm. Kết quả kinh doanh của ngân hàng ngày càng xấu có thể dẫn ngân
hàng đến thua lỗ hoặc đưa đến bờ vực của sự phá sản nếu không có biện pháp xử lý,
khắc phục kịp thời.
Nói tóm lại, rủi ro tín dụng của một ngân hàng xảy ra ở mức độ khác nhau:
nhẹ nhất là ngân hàng bị giảm lợi nhuận khi không thu hồi được lãi cho vay, nặng
nhất khi ngân hàng không thu được vốn lãi, nợ thất thu với tỷ lệ cao dẫn đến ngân
hàng bị lỗ và mất vốn. Nếu tình trạng này kéo dài không khắc phục được, ngân
hàng sẽ bị phá sản, gây hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế nói chung và hệ thống
ngân hàng nói riêng.
c) Đối với khách hàng
Đối với bản thân khách hàng không có khả năng hoàn trả vốn (lãi) cho ngân
hàng thì họ gần như không có cơ hội tiếp cận với nguồn vốn ngân hàng và thậm chí
là cả những nguồn khác trong nền kinh tế do đã mất đi uy tín.


12
Cơ hội tiếp cận vốn ngân hàng của các khách hàng đi vay khác cũng bị hạn
chế hơn khi rủi ro tín dụng buộc các NHTM hoặc thắt cho vay hay thậm chí phải
thu hẹp quy mô hoạt động.
Các khách hàng gửi tiền vào ngân hàng có nguy cơ không thu hồi được
khoản tiền gửi và lãi nếu như các ngân hàng lâm vào tình trạng phá sản.

1.1.2. Quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
1.1.2.1.Những nhận thức về quản trị RRTD của ngân hàng thương mại
Quản trị rủi ro tín dụng là quá trình xây dựng và thực thi các chiến lược, các
chính sách quản lý và kinh doanh tín dụng nhằm đạt được các mục tiêu an toàn,
hiệu quả và phát triển bền vững. Đồng thời, phải tăng cường các biện pháp phòng
ngừa, hạn chế và giảm thấp nợ quá hạn, nợ xấu trong kinh doanh tín dụng, từ đó
tăng doanh thu, giảm chi phí và nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động kinh
doanh cả trong ngắn hạn và dài hạn của NHTM (Nguyễn Văn Tiến, 2010).
Theo Nguyễn Đăng Dờn: “Quản tri ̣ rủi ro tín dụng là một quá trình tiếp cận
rủi ro một cách khoa học, toàn diện và có hệ thống nhằm nhận dạng, đo lường, kiểm
soát và tối thiểu hóa những tác động bất lợi của rủi ro.” (Nguyễn Đăng Dờn, 2012).
Tóm lại, quản trị rủi ro chính là quá trình các NHTM áp dụng các nguyên lý,
các phương pháp và kinh nghiệm quản trị ngân hàng vào hoạt động kinh doanh của
ngân hàng mình để giám sát phòng ngừa, hạn chế và giảm thiểu rủi ro trong hoạt
động tín dụng, đầu tư và các hoạt động kinh doanh khác để ngăn chặn tổn thất thiệt
hại cho ngân hàng, đồng thời không ngừng nâng cao sức mạnh và uy tín của ngân
hàng trên thương trường. Quản trị rủi ro là bộ phận quan trọng trong chiến lược
kinh doanh của mỗi NHTM, đồng thời với mỗi loại rủi ro cụ thể lại áp dụng các
phương pháp quản trị riêng.
1.1.2.2. Mục tiêu quản trị rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại
Kinh doanh tín dụng một trong những hoạt động chủ đạo của NHTM.
Quản trị rủi ro tín dụng phải nhằm mục tiêu đảm bảo hiệu quả của hoạt động tín
dụng, đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng của
NHTM ngay trong những điều kiện thị trường đầy biến động, nguy cơ rủi ro
không ngừng gia tăng.


13
Nói một cách cụ thể hơn thì quản trị rủi ro tín dụng phải nhằm mục tiêu hạ
thấp rủi ro tín dụng, nâng cao mức độ an toàn cho kinh doanh của mỗi NHTM bằng

các chính sách, các biện pháp quản lý, giám sát các hoạt động tín dụng khoa học và
hiệu quả.
Bên cạnh đó, quản trị rủi ro tín dụng còn nhằm mục tiêu:
- Phát hiện và xử lý những rủi ro giai đoạn lập hồ sơ tín dụng;
Trong giai đoạn lập hồ sơ tín dụng cho khách hàng, khách hàng thường cung
cấp thông tin không đúng thực tế tình hình hoạt động. Để khắc phục tình trạng này,
các ngân hàng thương mại cần xác nhận lại độ chính xác của nguồn thông tin cung
cấp qua khảo sát, điều tra hiệu trường để phát hiện những sai sót và gian lận trong
quá trình lập hồ sơ.
- Phát hiện và xử lý những rủi ro giai đoạn phân tích tín dụng;
Trong giai đoạn phân tích tín dụng, các rủi ro phát sinh thường là các rủi ro
tác nghiệp xuất phát từ việc thực hiện nghiệp vụ của cán bộ tín dụng. Cán bộ tín
dụng trình độ chuyên môn thấp để xảy ra sai sót, hoặc cán bộ cố ý đánh giá sai khả
năng của khách hàng. Từ đó ngân hàng gặp rủi ro khi cán bộ đưa ra các quyết định
tín dụng không chính xác.
- Phát hiện và xử lý những rủi ro liên quan đến bảo đảm tín dụng;
Trong hoạt động tín dụng, để đảm bảo an toàn vốn vay của ngân hàng, các
ngân hàng thường đưa ra các quy định về tài sản đảm bảo. Đây là nguồn thu hồi vốn
chủ yếu của ngân hàng khi khách hàng không có khả năng thanh toán các khoản nợ
đến hạn. Do vậy, việc đánh giá chính xác giá trị tài sản đảm bảo là vô cùng cần thiết
để giảm thiếu các rủi ro khi giá trị TSĐB không đủ đề bù đắp khoản vay. Khi ngân
hàng đánh giá sai giá trị TSĐB sẽ dẫn đến rủi ro cho ngân hàng khi không thể thu
hồi vốn từ việc thanh lý tài sản.
- Phát hiện và xử lý những rủi ro trong giai đoạn ra quyết định và giải ngân
tín dụng.
Khi ra quyết định và giải ngân tín dụng, ngân hàng thương mại sẽ tiến hành
xem xét sự đầy đủ của hồ sơ chứng từ (yêu cầu khách hàng bổ sung nếu thiếu);
kiểm tra mục đích sử dụng vốn của khách hàng và những điều khoản trong hợp
đồng tín dụng đã đầy đủ, thỏa mãn quyền lợi của khách hàng và ngân hàng hay
chưa. Việc kiểm tra này sẽ giúp ngân hàng hạn chế được các rủi ro phát sinh về việc

sử dụng vốn của khách hàng.


14
1.1.2.3. Mô hình quản trị RRTD
Mô hình QTRRTD là cách thức tổ chức quản lý, đo lường, kiểm soát rủi ro
tín dụng nhằm khống chế rủi ro tín dụng trong một giới hạn cho phép theo nguyên
tắc tối đa hoá lợi nhuận của tổ chức tín dụng.
Theo nghĩa rộng hơn, mô hình QTRRTD chính là hệ thống các mô hình bao gồm
mô hình tổc hức QTRR, mô hình đo lường rủi ro và mô hình kiểm soát rủi ro được xây
dựng và vận hành một cách đầy đủ, toàn diện và liên tục trong hoạt động quản lý tín
dụng của NH. Mô hình QTRRTD phản ánh một cách hệ thống các vấn đề sau:
-Các cơ chế, chính sách, quy trình nghiệp vụ nhằm thiết lập các giới hạn hoạt
động an toàn và các chốt kiểm soát rủi ro trong một quy trình thực hiện nghiệp vụ
-Các công cụ đo lường, phát hiện rủi ro
-Các hoạt động giám sát sự tuân thủvà nhận diện kịp thời các loại rủi ro
-Các phương án, biện pháp chủ động phòng ngừa, đối phó khi rủi ro xảy ra.
Hiện nay đang có hai mô hình phổ biến được áp dụng.Đó là mô hình
QTRRTD tập trung và mô hình QTRRTD phân tán.
Mô hình quản trị rủi ro tín dụng tập trung
Mô hình QTRRTD tập trung được hiểu là công tác thẩm định khách hàng,
QTRR của NH được tập trung ở hội sở chính hoặc theo vùng, miền. Các chi nhánh
chỉ thẩm định sơ qua hoặc scan hồ sơ về hội sở chính để ra quyết định. Mô hình này
tách biệt độc lập giữa 3 chức năng; Chức năng kinh doanh, chức năng QTRR và
chức năng tác nghiệp (Trần Chiến Thắng, 2012).
- Ưu điểm
+ QTRR một cách hệ thống trên quy mô toàn NH, đảm bảo tính cạnh tranh
lâu dài.
+ Thiết lập, duy trì môi trường QTRR đồng bộ, phù hợp với quy trình
quản lý gắn với hoạt động của bộ phận kinh doanh, nâng cao năng lực đo lường

giám sát RR.
+ Xây dựng chính sách QTRR thống nhất cho toàn hệ thống.
+ Tách biệt hoàn toàn, độc lập chức năng kinh doanh, tác nghiệp, QTRRTD.
- Nhược điểm