tiet 43 tu dong am - van 7

Giáo án thao giảng giáo viên giỏi cấp huyện
Họ và tên : Đinh Thị Thảo
Đơn vị: Trờng THCS Khuất Xá
Ngày soạn : 03/11/2009
Ngày dạy : 05 /11/2009
Bài 11 : Tiết 43:
Từ đồng âm
A.Mục tiêu cần đạt:
1/. Kiến thức : Giúp học sinh :
- Khái niệm từ đồng âm.
- Việc sử dụng từ đồng âm.
2/. Kĩ năng :
- Nhận biết từ đồng âm trong văn bản ; Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa .
- Đặt câu phân biệt từ đồng âm .
- Nhận biết hiện tợng chơi chữ bằng từ đồng âm .
3/. Thái độ :
- Bớc đầu có thói quen và kĩ năng sử dụng từ đồng âm trong nói và viết.
- Cẩn trọng , tránh gây nhầm lẫn hoặc khó hiểu do hiện tợng đồng âm .
B. Ph ơng pháp : Nêu vấn đề , quy nạp , thảo luận , trực quan .
C. Chuẩn bị.
1/. Thầy : SGK, SGV, giáo án, phiếu bài tập, bảng phụ , tranh
2/. Trò : SGK, bài soạn.
D.Các hoạt động dạy và học:
1/. ổn định tổ chức (1)
- Kiểm tra sĩ số lớp 7A2.
2.Kiểm tra bài cũ ( 2) : Kiểm tra vở soạn của học sinh.
3. Bài mới
Giới thiệu bài ( 1 ) : Chúng ta đã đợc học những hiện tợng ngôn ngữ rất độc đáo:
nhiều nghĩa, trái nghĩa, đồng nghĩa và hôm nay là đồng âm.
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung
Hoạt động 1 : Tìm hiểu thế nào từ đồng âm.(12)

GV : Treo ví dụ và tranh ảnh vào bảng.
Yêu cầu HS đọc câu 1
HS : Đọc câu 1 &
QS tranh
I. Thế nào là từ đồng âm
1. Ví dụ
2. Nhận xét
? Từ lồng ở ví dụ 1 thuộc từ loại gì ?
GV : NX
? Vậy từ lồng có nghĩa gì ?
Yêu cầu HS đọc câu 2
? Từ lồng ở câu 2 thuộc từ loại gì ?
Gv : NX
? Từ lồng câu 2 có nghĩa là gì ?
GV : NX
? Nghĩa của từ lồng trong 2 ví dụ trên có liên
quan với nhau không?
GV : NX
? Rút ra đặc điểm giống và khác nhau của từ
lồng trong ví dụ này ?
? Từ lồng trong ví dụ trên là từ đồng âm .
Vậy em hiểu thế nào là từ đồng âm ?
GV : NX& Chốt
HS : Đọc ghi nhớ
GV : NX& Cho điểm
Yêu cầu HS đọc bài tập 2
? Tìm các nghĩa khác nhau của danh từ cổ ?
? Giải thích mối quan hệ giữa các nghĩa đó ?
GV : NX
? Tìm từ đồng âm với danh từ cổ ?

Gv : Nx
? Qua bài tập 2 em rút ra bài học gì cho bản
thân ?
- Từ nhiều nghĩa:các nghĩa của nó có một mối
liên hệ ngữ nghĩa nhất định tức là đều dựa trên
một cơ sở, một nét nghĩa chung
Gv lấy vd từ"lành" ở tiết 39, có nét nghĩa
chung: sự hoàn hảo , tốt lành
- Từ đồng âm: nghĩa khác nhau, không liên
quan đến nhau dù âm thanh giống nhau.
- Phát hiện
- Kết luận
Đọc câu 2 & QS
tranh
- Phát hiện
- Kết luận
HS : TL&NX
Không liên quan
- Giống : âm thanh
- Khác : Nghĩa hoàn
toàn khác xa nhau .
HS : TL&NX
HS : Đọc ghi nhớ
- HS tìm & TL
- Lồng1: Động từ ( chỉ
hành động nhảy dựng lên
với sức mạnh đột ngột khó
kìm giữ )
- Lồng2: Danh từ ( chỉ sự
vật đợc đan bằng tre, nứa

để nhốt con vật)
- Nghĩa của chúng không
hề liên quan đến nhau
Từ đồng âm .
Từ đồng âm là những từ
giống nhau về âm thanh
nh ng nghĩa khác xa nhau
không liên quan gì tới
nhau .
Ghi nhớ : sgk 135
* Bài 2
a, Các nghĩa khác nhau của
danh từ cổ và mối liên
quan giữa các nghĩa đó
Cổ 1: Bộ phận của cơ thể
nối đầu và thân ( Nghĩa
gốc )
Cổ 2 : Cổ con ngời coi là
biểu tợng của sự chống đối
trong quan hệ với một ngời
nào đó . ( cứng cổ )
Cổ 2: Bộ phận của áo yếm
hoặc giày , bao quang cổ
hoặc cổ chân cổ tay
Vd: Đờng: chỉ sv dùng để ăn
chỉ đờng đi
Gv : Chuyển ý
- Tránh nhầm lẫn từ
đồng âm với từ
nhiều nghĩa

Cổ 3: Chỗ eo lại ở gần
phần đầu của một số đồ vật
, giống hình cái cổ , thờng
là bộ phận nối liền thân với
miệng ở một số đồ đựng .
=> Các nghĩa đều phát
triển trên cơ sở nghĩa gốc
(1)
b, Từ đồng âm
- Cổ 1 : xa ( ngôi nhà cổ)
chỉ cái đã có từ rất lâu .
- Cổ 2 : + Cái trống ( cổ
diện : mặt trống )
+ Đánh cho kêu , làm ồn
( cổ động )
- Cổ 3 : cô ấy ( Cổ ấy đến
kìa ) .
Hoạt động 2 : Cách sử dụng từ đồng âm ( 15)
? Nhờ đâu mà em phân biệt đợc nghĩa
của các từ "lồng" trong 3 câu trên?
GV : NX
? Câu Đem cá về kho nếu tách khỏi
ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy
nghĩa ?
Gv : NX
? Em hãy thêm vào câu này một vài từ
để trở thành câu đơn nghĩa ?
Gv : NX
? Nh vậy để tránh hiện tợng hiểu nhầm
do hiện tợng đồng âm gây ra , cần phải

chú ý điều gì trong giao tiếp?
Gv : Đa ví dụ
1. Anh chàng trong câu chuyện dới đây
đã sử dụng biện pháp gì để không trả
- Phân tích &
NX
- Phân tích &NX
Tự bộc lộ
HS : Đọc ví dụ
& xác định yêu
cầu .
II.Sử dụng từ đồng âm
1, Dựa vào ngữ cảnh
2 , 2 nghĩa:
1. Kho: Chỉ hoạt động nấu thức ăn.
2. Kho; nơi chứa hàng
- Đem cá về kho với khế
- Đem cá về nhập kho
3. - Đặt trong ngữ cảnh cụ thể, tình
huống giao tiếp cụ thể
lại cái vạc cho ngời hàng xóm ? Nếu
em là viên quan xử kiện em sẽ làm thế
nào để phân rõ phải trái ?
Ngày xa có anh chàng mợn của ngời
hàng xóm một cái vạc đồng . ít lâu sau
anh ta trả cho ngời hàng xóm hai con
cò , nói là vạc đã bị mất nên đền hai
con cò này . Ngời hàng xóm đi kiện .
Quan gọi hai ngời đến xử . Ngời hàng
xóm tha : Bẩm quan con cho hắn mợn

vạc , hắn không trả . Anh chàng nói :
bẩm quan con đã đền cho anh con
cò .
- Nhng vạc của con là vạc thật
- Dễ cò của tôi là cò giả đấy phỏng ?
Anh chàng trả lời .
- Bẩm quan vạc của con là vạc đồng .
- Dễ cò của tôi là cò giả đấy phỏng ?
? Anh chàng này đã mợn cái gì của ng-
ời hàng xóm ? Cái vạc đồng nghĩa là
gì ? (Treo tranh minh hoạ )
? Anh ta có trả đúng đồ cho ngời hàng
xóm không ? Anh ta trả cái gì ?
(Treo tranh minh hoạ )
Thảo luận theo
nhóm bàn 3
TL&NX
- Cái vạc đồng
( là đồ dùng để
nấu giống cái
chảo nhng to và
sâu hơn làm
bằng đồng )
QS tranh
- Con vạc ở
ngoài đồng ( là
loài chim có
chân cao cùng
họ với Cò, Diệp
thờng đi ăn đêm

? Anh ta đã dùng biện pháp gì để
không trả lại ?
GV : Lợi dụng hiện tợng đồng âm để
thu lợi cá nhân đây là việc làm xấu
không nên làm .
? Nếu em là viên quan xử em sẽ làm
gì?
Gv : NX
Nếu là ngời xử kiện em sẽ hỏi anh
chàng nọ rằng : Vạc của anh hàng xóm
là vạc bằng đồng cơ mà ? Thì chắc
chắn anh chàng nọ sẽ phải chịu
thua . Chuyện h cấu để gây cời.
? Nếu trong cuộc sống em cũng gặp
tình huống nhầm lẫn từ đồng âm nh
vậy em sẽ làm cách nào ?
? Qua câu chuyện trên rút bài học gì
cho bản thân em trong cách sử dụng từ
đồng âm ?
GV : NX Không dùng từ với nghĩa nớc
đôi do hiện tợng đồng âm .
Yêu cầu HS đọc ví dụ 2
Nhận xét cách sử dụng từ im đậm trong
2 câu sau , câu nào dùng đúng từ ? Vì
sao ?
a, Trời lạnh mà sao mặc áo phong
thanh thế
b , Trời lạnh mà sao mặc áo phong
phanh thế
? Nguyên nhân nào dẫn đến lỗi sai

trong câu trên ? Khi nói viết cần chú ý
kêu rất to )
QS tranh
- Từ đồng âm
nhằm mục đích
cá nhân .
- Vạc của anh
hàng xóm là vạc
bằng đồng cơ
mà ?
Đọc & Xác định
- Sai từ phong
thanh
4. Không dùng từ với nghĩa nớc đôi
do hiện tợng đồng âm