SKKN một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học đạt hiệu quả

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

I.
ĐẶT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lý luận
Giáo dục mầm non chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Nhiệm vụ của giáo dục mầm non là xây dựng cơ sở chăm sóc giáo dục ban đầu,
đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách đầu tiên của con người. Do đó việc
chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc đời là một
việc làm hết sức quan trọng và vô vùng có ý nghĩa.
Khám phá khoa học là một trong những nội dung quan trọng trong chương
trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.
Nhiệm vụ quan trọng của hoạt động khám phá khoa học là giúp trẻ mở rộng
sự nhận thức về bản thân, về môi trường tự nhiên, môi trường xã hội xung quanh
trẻ.
Giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, ghi nhớ có chủ định, rèn luyện tư duy,
rèn khả năng so sánh, phân loại đồng thời mở rộng vốn từ cho trẻ, giúp trẻ diễn
đạt ngôn ngữ mạch lạc hơn.
Quá trình trẻ được khám phá trải nghiệm còn giúp cho trẻ tích luỹ kinh
nghiệm sống, phát triển thẩm mĩ và các kĩ năng xã hội, khả năng làm việc nhóm
và tính độc lập trong công việc.
2. Cơ sở thực tiễn:
Đối với trẻ em, đặc biệt là trẻ mầm non, nhu cầu nhận biết và khám phá khoa
học về môi trường xung quanh của trẻ là vô cùng lớn. trẻ luôn mong muốn được
khám phá về môi trường xung quanh. Song song với quá trình phát triển nhận
thức là quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, trẻ thường đặt ra các câu hỏi: Cái
gì đây? Tại sao? Như thế nào? và mong muốn tìm được câu trả lời. Điều này
chứng tỏ rằng nhu cầu khám phá về môi trường xung quanh trẻ là không có giới
hạn.
Việc tổ chức hoạt động khám phá cho trẻ là giáo viên đã tạo ra cho trẻ môi
trường khám phá, tạo cho trẻ điều kiện để trẻ được khám phá, trải nghiệm nhằm

thỏa mãm nhu cầu của trẻ. Các hoạt động khám phá phù hợp sẽ giúp trẻ tiếp cân
với nền khoa học tiên tiến, thúc đẩy quá trình nhận thức của trẻ.
Trên thực tế ở trường mầm nọn, hoạt động khám phá khoa học vẫn đang
được quan tâm phát triển hàng đầu bởi khám phá khoa học không chỉ giúp trẻ
phát triển về mặt nhận thức mà còn là phương tiện giáo dục trẻ toàn diện.
1


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Song việc tổ chức các hoạt động khám phá chưa đem lại hiệu quả giáo dục
trẻ như mong muốn bởi các lý do sau:
Giáo viên còn ôm đồm nhiều kiến thức quá trong một hoạt động, còn
nặng về vấn đề cung cấp kiến thức mà chưa trú trọng đến khả năng nhận thức
của trẻ.
Điều kiện cơ sở vật chất, nguyên vật liệu giúp trẻ hoạt động khám phá
chưa phù hợp.
Các hình thức tổ chức hoạt động chưa lôi cuốn được trẻ tham gia, chưa trú
trọng đến việc lấy trẻ làm trung tâm.
Môi trường cho trẻ hoạt động khám phá chưa phong phú.
Bên cạnh đó, do trình độ nhận thức của phụ huynh về việc tạo cho trẻ môi
trường khám phá còn hạn chế. Đa số phụ huynh quan niệm rằng: Trẻ mầm non
còn bé, biết gì đâu mà khám phá do đó vấn đề kết hợp giũa phụ huynh và giáo
viên còn nhiều hạn chế.
Vậy làm thế nào để thỏa mãn được nhu cầu khám phá của trẻ , giúp trẻ
tham gia các hoạt động khám phá khoa học đạt hiệu quả luôn là vấn đề khiến
mỗi giáo viên mầm non cần tìm tòi và sáng tạo.
Đó cũng chính là lí do khiến tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu
giáo bé khám phá khoa học đạt hiệu quả” Để nghiên cứu và viết sáng kiến kinh
nghiệm trong năm học 2016 - 2017 này.

3 Mục đích của việc thực hiện đề tài:
Nhằm giúp cho giáo viên tìm ra một số biện pháp để tổ chức hoạt động
khám phá khoa học đạt hiệu quả tốt nhất.
Giúp trẻ có có điều kiện để tìm tòi, khám khá, trải nghiệm nhằm thỏa mãn
nhu cầu được khám phá của trẻ.
Giúp cho phụ huynh nhận thức đúng đắn hơn về nội dung chương trình
chăm sóc giáo dục trẻ nói chung cũng như nội dung hoạt động khám phá khoa
học của trẻ nói riêng.
4 .Đối tượng nghiên cứu:
Các biện pháp phát giúp trẻ mẫu giaó bé khám phá khoa học đạt hiệu quả.
5.Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
Lứa tuổi mẫu giáo bé 3-4 tuổi.
6. Phương pháp nghiên cứu:
2


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng một số nhóm phương pháp phù hợp
với đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ độ tuổi mầm non, đặc biệt là phù hợp
với trẻ lứa tuổi mẫu giáo bé 3-4 tuổi. Chủ yếu là các nhóm phương pháp sau:
*Nhóm phương pháp trực quan; Quan sát, Xem tranh ảnh băng hình…Nét nổi
bật của nhóm phương pháp này là sử dụng các hình ảnh cụ thể tác động trực tiếp
hoặc dán tiếp đến hệ thống tín hiệu thứ nhất, tạo nên hình ảnh cụ thể của hiện
thực, giúp trẻ cụ thể hóa hơn các biểu tượng về thế giới xung quanh
đồng thời giúp trẻ phát triển khả năng cảm thụ tốt hơn.
* Nhóm phương pháp dùng lời: Đọc sách, kể chuyện, miêu tả, giải thích, chỉ
dẫn, đàm thoại…Nét nổi bật của nhóm phương pháp này là sử dụng lời nói
phong phú, đa dạng tác động lên hề thống tín hiệu thứ 2 của trẻ, giúp trẻ tái tạo
gián tiếp trong khái niệm, trong tư duy và suy luận của trẻ, nhờ lời đọc, kể, lời

nói diễn cảm giúp trẻ cảm thụ được tích cực và sâu sắc hơn các biểu tượng về
môi trường xung quanh.
* Nhóm phương pháp thực hành: Làm thí nghiệm, Luyện tập, trò chơi và thi
đua. Nhóm phương pháp này giúp trẻ có điều kiện được trải nghiệm, tích lũy
kinh nghiệm, thực hành giao tiếp
7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
- Lớp MGB 3-4 tuổi
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2016 đến tháng 3/2017.
Thời gian

Nội dung

Bắt đầu

Kết thúc

01/08/2016

30/08/2016

01/09/2016

30/09/2016

- Lựa chọn đề tài.
- Khảo sát trẻ, khảo sát đồ dùng đồ chơi.
- Sưu tầm, lựa chọn, hệ thống tên các đề tài
khám phá khoa học phù hợp với trình độ, khả
năng của trẻ và điều kiện thực tế của địa
phương

- Phân loại các đề tài khám phá.
- Tạo môi trường cho trẻ khám phá.
- Chuẩn bị đồ dùng, học liệu giúp trẻ thực
3


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

01/10/2016

30/10/2016

hiện các hoạt động khám phá.
- Đăng ký đề tài sáng kiến kinh nghiệm.
- Xây dựng đề cương chi tiết.

Tháng 11/2016 Tháng01/2017

- Thực hiện 1 số biện pháp rèn kĩ năng cho
trẻ theo đề cương đã xây dựng.
- Ghi chép số liệu, lưu giữ hình ảnh.
- Nộp đề cương SKKN.

Tháng 02/2016 Tháng 3/2016

Tiếp tục thực hiện :
- Thực hiện các biện pháp rèn kỹ năng dựa
trên đề cương đã xây dựng.
- Ghi chép chi tiết các biện pháp rèn trẻ và
kết quả tiến bộ của trẻ.

- Lưu giữ sản phẩm của trẻ.
- Khảo sát sau khi thực hiện đề tài.
- Đánh máy, in, đóng quyển SKKN.
- Nộp bản SKKN hoàn chỉnh.

Tháng 3/2017

Tháng 3/2017

II.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Cơ sở lý luận của vấn đề:
Môi trường xung quanh ta vô cùng rộng lớn, bao gồm môi trường tự nhiên và
môi trường xã hội.
Với môi trường xã hôi trẻ được khám phá thế giới đồ vật: Đồ dùng đồ
chơi, các phương tiện giao thông… trẻ còn được khám phá về cuộc sống xã hội:
về bản thân trẻ, về gia đinh, làng xóm, trường lớp mẫu giáo, Quê hương đất
nước…
Với môi trường thiên nhiên, trẻ được khám phá tìm hiểu về thế giới động
vật, thực vật, thiên nhiên vô sinh, các hiện tượng thiên nhiên…
Ngay từ khi mới sinh ra, con người đã luôn mong muốn được khám phá
tìm hiểu về thế giới xung quanh, đó chính là môi trường sống giúp con người có
thể tồn tại và phát triển được. Khi mới sinh ra trẻ đã đưa mắt nhìn ra các hướng
xung quanh, khoảng 2 tháng trẻ đã nhìn theo các đồ vật có màu sắc sặc sỡ trước
mắt trẻ. 5 tháng trẻ đã nhận biết được mẹ và người thân. Càng lớn nhu cầu
khám phá của trẻ càng tăng dần trẻ biết vận dụng hết các giác quan và khả năng
của mình vào quá trình khám phá. Trẻ 3 - 4 tuổi đã biết đặt câu hỏi cho những
4

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

thắc mắc của mình: Tại sao có gió ? Tại sao quả bóng nổi mà hòn đá lại chìm?
Tại sao cái cây lại mọc lên được…Do vậy tổ chức cho trẻ khám phá môi trường
xung quanh là quá trình giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu tìm tòi khám phá của trẻ
đồng thời phát triển khả năng quan sát, ghi nhớ có chủ định, nhận biết phân biệt,
phát triển khả năng so sánh, phân loại, Quá trình này giúp trẻ phát triển về nhận
thức. Song song với quá trình phát triển nhận thức là quá trình phát triển ngôn
ngữ của trẻ. Hoạt động khám phá môi trường xung quanh giúp cung cấp và mở
rộng vốn tử cho trẻ, giúp trẻ rèn luyện ngôn ngữ giao tiếp trong quá trình trẻ đặt
câu hỏi, tìm cách trả lời và nêu ý kiến của bản thân.
Quá trình trẻ khám phá còn giúp cho trẻ phát triển các kĩ năng vận động
tinh và giúp trẻ tích lũy được các kinh nghiệm sống, làm phong phú cho cuộc
sống của trẻ mai sau.
2. Thực trạng của vấn đề:
Căn cứ vào số trẻ của lớp:
Tổng số trẻ 41. Trong đó: Trẻ nam: 21 - Trẻ nữ: 20.
Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã đi sâu vào tìm hiểu trình độ nhận thức
của trẻ, tâm lí trẻ ở độ tuổi MGB, môi trường cho trẻ hoạt động khám phá, các
nguyên vật liệu cho các hoạt động.Tôi nhận thấy những thuận lợi và khó khăn
như sau:
2.1. Thuận lợi:
Lớp học được trang bị đầy đủ đồ dùng đồ chơi phục vụ sinh hoạt và các
hoạt động của trẻ.
Giáo viên nắm vững phương pháp dạy học, luôn cập nhật thông tin nhanh,
tìm tòi sáng tạo đổi mới hình thức dạy học, luôn được đi các lớp tập huấn các
chuyên đề trong năm học ở tại trường và trường bạn.
Ban giám hiệu nhà trường và bạn bè đồng nghiệp luôn ủng hộ việc thực
hiện đề tài.
Đa số phụ huynh nhiệt tình với lớp, quan tâm đến trẻ, đưa đón trẻ đúng

giờ, ủng hộ giáo viên thực hiện các phong trào của lớp.
2.2 Khó khăn:
Đề tài còn rộng, dàn trải, chưa phù hợp với trẻ, chưa mang tính chất khám
phá. Nội dung khám phá còn thiếu thực tế, giáo viên chưa khai thác được hết
khả năng của trẻ trong mỗi hoạt động. Giáo viên còn làm thay trẻ nhiêu và
không tạo điều kiện cho trẻ được nêu ý kiến.
5


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Chưa khai thác hết môi trường xung quanh trẻ, chưa có sự thay đổi môi
trường hoạt động cho trẻ.
Đồ dùng để cho trẻ khám phá chưa đẹp, chưa phong phú đa dạng,hình
thức tổ chức hoạt động cũng chưa thực sự lôi cuốn được trẻ tham gia hoạt động.
Trẻ đang sống trong môi trường gia đình, được ông bà, bố mẹ yêu thương
chăm sóc, đến trường là nơi hoàn toàn mới mẻ xa lạ với trẻ, do đó trẻ chưa quen
với nề nếp, thói quen của lớp, còn dụt dè, nhút nhát ít tham gia hoạt động.
Tuy phụ huynh có nhiệt tình nhưng chưa nhận thức được đúng đắn về
nhiệm vụ học tập của học sinh đa số phụ huynh cho rằng giáo viên chỉ cần chăm
sóc trẻ sạch sẽ ăn uống đầy đủ, tăng cân đều đặn là được. vì vậy mà trẻ ít có điều
kiện để trải nghiệm, để phát huy tính chủ động tích cực trong các hoạt động.
Từ những thuận lợi và khó khăn đã nêu, dựa trên cơ sở thực tế bản thân
tôi đã đề ra một số biện pháp sau:
3. Các biện pháp thực hiện:
3.1 Biện pháp 1: Khảo sát trẻ
Để biết được trình độ nhận thức và khả năng của trẻ vào đầu năm học tôi
đã tiến hành khảo sát trẻ kết quả như sau:
Thời
gian Khả

năng Khả năng so Thích tìm tòi Kinh nghiệm
khảo sát
Quan sát
sánh phân loại khám phá
tích lũy và khả
năng giao tiếp
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đầu
TS 10/41 30/41 8/41
33/41 15/41 26/41 12/41 29/41
năm trẻ 41
19,5% 80,5% 36,5% 64,5% 29,2% 70,8%
(T9) Tỉ lệ 24,3% 75,7
%
3.2Biện pháp 2: Lựa chọn, sắp xếp các đề tài cho phù hợp.
Thay vì việc cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh qua các hoạt động
học ở trên lớp và các đề tài quá rộng, quá nhiều kiến thức như: Trường mầm non
của bé, Tôi là ai? Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh?, Bạn trai bạn gái. (Chủ đề
bản thân), Các phương tiện giao thông đường bộ, Bé vui tết trung thu, các loại
rau ăn lá…Tôi đã lựa chọn các đề tài cụ thể hơn, phù hợp với trẻ của lớp mình,
và khả năng thực hiện dề tài cao hơn.

6

Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Bên cạnh việc lựa chọn đề tài tôi còn tổ chức cho trẻ khám phá môi trường qua
các hoạt động khác: Hoạt động ngoài trời, hoạt động chơi…do dó đề tài cho trẻ
khám phá là vô cùng phong phú, đa dạng.
Với đề tài: “Một số bộ phận trên cơ thể bé” Là một đề tài mà chúng tôi đã chọn
và dạy trong hoạt động cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh trên tiết
học.Bản thân tôi cũng thấy đề tài này rất rộng. Trong một giờ hoạt động từ 15
-20 phút trẻ chưa thể khám phá hết được những gì cần khám phá. Vì vậy hoạt
động chỉ dừng lại ở việc cô chủ động cung cấp cho trẻ kiến thức cần thiết về tên
gọi, đặc điểm, công dụng của các bộ phận trên cơ thể mà chưa trú trọng đến việc
lấy trẻ làm trung tâm, và bản thân trẻ cũng không có điều kiện để trải nghiệm, vì
vậy mà hiệu quả của các hoạt đông khám phá môi trường xung quanh chưa cao.
Thay vì chọn đề tài khó và rộng như vậy tôi đã chọn những đề tài dễ hơn,
cụ thể và có tính chất hẹp hợn như các đề tài: Khám phá đôi mắt, khám phá đôi
bàn chân, khám phá đôi bàn tay, khám phá cái mũi…
Ví dụ 1: Đề tài: Khám phá “Đôi mắt”
 Chuẩn bị: Gương
 Cách thực hiện:
Trẻ soi gương và nêu cấu tạo của đôi mắt: con ngươi, lòng đen, lòng
trắng, mí mắt (Mí trên, mí dưới) lông mi…
Các hoạt động của đôi mắt: Nhìn, nhắm mắt, mở mắt, nhíu mắt, mắt nhắm
- mắt mở, liếc mắt.
Trẻ được trải nghiệm với đôi mắt của mình, thích thú khi được trải
nghiệm tìm hiểu về các hoạt động của đôi mắt và sử dụng đúng từ miêu tả các
hoạt động: Liếc mắt, nhíu mắt, lườm…
Ví dụ 2: Đê tài: Khám phá “Đôi bàn chân”
 Chuẩn bị: Các đồ dùng để trẻ chơi với đôi bán chân của mình: Màu, Bút vẽ,

giấy, kéo…
 Cách thực hiện:
Cho trẻ ngâm chân vào chậu nước, cảm nhận sự mát dịu khi đôi chân ở trong
nước, trẻ rửa từng phần của bàn chân: Các ngón chân, kẽ ngón chân, lòng bàn
chân, mu bàn chân, gót chân,,,
In dấu bàn chân ướt lên thảm, nhận biết bàn chân trái, bàn chân phải,
bước chân, đo bước chân dài, bước chân ngắn… (Có thể dùng màu nước và giấy
7


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

A4 một mặt để in dấu bàn chân và cắt để so sánh độ dài ngắn của bàn chân với
trẻ 4-6 tuổi)
Cho trẻ đi trên các con đường bằng các vật liệu khác: Sỏi, cát, thảm cỏ…
để trẻ nêu cảm nhận khi được trải nghiệm
3.3Biện pháp 3: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động:
Quá trình cho trẻ khám phá khoa học có đạt được hiệu quả hay không nó phụ
thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó yếu tố môi trường xung quanh trẻ là vô cùng
quan trọng. Môi trường xung quanh trẻ chứa đựng các phương tiện cần thiết
giúp trẻ khám phá. Trẻ mầm non hầu hết được sống trong môi trường gia đình
và môi trường lớp mẫu giáo vì vậy nếu môi trường không hấp dẫn trẻ, không
được đổi mới thường xuyên sẽ dẫn đến trẻ nhàm chán và kết quả hoạt động
không hiệu quả. Muốn trẻ thực hiện tốt các hoạt động giáo dục thì việc đầu tiên
phải gây hứng thú cho trẻ khi tới lớp học, trẻ có yêu thích đến lớp thì trẻ mới có
hứng thú tham gia các hoạt động khác. Vì thế, lớp học đẹp, môi trường học tập
phong phú, gợi mở vừa để thoả mãn nhu cầu vui chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu
cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ hội cho trẻ được chơi và hoạt động
theo sở thích tích cực, độc lập, sáng tạo vận dụng những kỹ năng đã học vào các
hoạt động khác, các tình huống trong quá trình hoạt động. Tôi nhận thấy việc

xây dựng môi trường học tập phù hợp và hấp dẫn trẻ là vô cùng cần thiết.
Sau khi nhận sự phân công của Ban giám hiệu, ngay từ đầu năm học, tôi đã
trang trí lớp theo các chủ đề đang học và đảm bảo: không gian thực tế của lớp,
an toàn, thẩm mỹ, các nhu cầu của trẻ. Tôi sắp xếp các góc chơi hợp lý và tận
dụng tối đa diện tích phòng học để bố trí không gian tổ chức các hoạt động học
tập và vui chơi của trẻ. Với mỗi chủ đề tôi luôn có sự thay đổi phù hợp, hướng
dẫn trẻ tạo các sản phẩm trong hoạt động góc để cùng cô trang trí lớp học.
Bên cạnh yếu tố môi trường thì đồ dùng, đồ chơi và địa điểm cho trẻ thực
hiện các hoạt động khám phá là vô cùng quan trọng.
Các vật dụng cho trẻ khám phá phải là vật thật, có nhiều ưu điểm nổi trội,
giúp trẻ có khả năng trải nghiệm tối đa lại có khả năng dễ kiếm, phù hợp theo
mùa và địa phương.
Ví dụ: “Các loại quả mùa hè”
Tôi chọn “Quả mít” bởi các lý do sau: Là loại quả quen thuộc trong mùa hè,
hình dạng tròn, có mùi rất thơm, vỏ có nhiều gai, có sơ bao quanh các múi, có
hạt, trẻ dễ bóc múi, ăn có vị ngọt.
8


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Với quả mít, khả năng thực thi đề tài cao vì đây là loại quả dễ kiếm. Trẻ
được vận dụng tối ưu các giác quan trong quá trình trải nghiệm khám phá: Nhìn,
sờ nắn, ngửi, bóc tách sơ và múi mít, bóc tách hạt bên trong múi mít, ăn và cảm
nhận vị ngọt của múi mít. Hạt mít có thể cho trẻ luộc, bóc vỏ và ăn hạt mít…
Với đề tài này tôi có thể chọn để dạy cho cả lớp, địa điểm trên lớp học.
Sử dụng đồ dùng trực quan là một biện pháp vô cùng quan trọng trong hoạt
động giáo dục. Đồ dùng đồ chơi là phương tiện giúp trẻ khám phá, chính vì vậy
đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn, đa dạng phong phú mang tính chất sử dụng cao
sẽ làm cho hoạt động khám phá thêm sinh động khiến trẻ hứng thú hơn, đạt kết

quả cao hơn.
Ví dụ với đề tài: Khám phá về khuôn mặt của trẻ
Tôi sử dụng đồ dùng là mỗi trẻ một chiếc gương, trẻ được trải nghiệm
cách soi gương, được ngắm khuôn mặt của chính mình trong gương. Với các bộ
phận trên khuôn mặt của mình, trẻ có thể khám phá đặc điểm, công dụng của
từng bộ phận như: Mặt cười, mặt mếu, mặt buồn, vui hoặc nhíu mắt, giả nhai, há
miệng, thè lưỡi, khịt mũi…Tất cả những điều này đều khiến cho trẻ thích thú.
Khi sử dụng các loại đồ dùng phục vụ học tập của trẻ tôi luôn tuân thủ nguyên
tắc: Bền chắc, không sắc nhọn, không gây tai nạn cho trẻ, đẹp, có hiệu quả ứng
dụng cao. Bên cạnh đó tôi còn trú trọng đến việc dạy trẻ các kĩ năng sử dụng đồ
dùng bảo đảm an toàn: Cầm gương phải nhẹ nhàng, cẩn thận, không làm rơi vỡ
3.4 Biện pháp 4: Một số phương pháp được sử dụng trong hoạt động tổ
chức cho trẻ khám

 Phương pháp nâng cao khả năng quan sát, so sánh phân loại:
Một trong những phương pháp quan trọng và không thể thiếu đối với khám
phá khoa học là quan sát, so sánh và phân loại .
Với mỗi bài tuỳ thuộc vào đối tượng cho trẻ làm quen, tôi tìm những cách
vào bài khác nhau để gây sự chú ý, tò mò của trẻ. có thể dùng câu đố, bài hát…
Để trẻ nhận biết đối tượng bằng tranh ảnh và đồ vật, vật thật và mô hình.
Với mỗi đối tượng trẻ được làm quen, trẻ được quan sát thật kỹ, trẻ biết đưa
ra ý kiến nhận xét của mình, cùng với đó là câu hỏi gợi mở của cô, cứ mỗi lần
làm quen như vậy tôi lồng ghép nội dung giáo dục vào bài. Trẻ không những
hiểu về vật đó mà còn có cách ứng xử, hành động với chúng .

9


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Qua các buổi dạo chơi, thăm quan, hoạt động ngoài trời, dã ngoại … khi trẻ
quan sát tôi hướng trẻ sử dụng mọi giác quan để trẻ có thể chỉ ra chọn vẹn đối
tượng đó. Qua hoạt động cho trẻ quan sát cô đưa ra các câu hỏi đàm thoại để cho
trẻ so sánh và phân loại từ đó sẽ phát huy khả năng sáng tạo và tư duy cho trẻ.
Ví dụ: Cô và trẻ quan sát vườn hoa của lớp có nhiều loại hoa khác nhau,
hướng trẻ nhận biết màu sắc cánh hoa, cho trẻ sờ cánh hoa thấy mịn và nhẵn,
ngửi hoa và cảm nhận mùi thơm của từng loại hoa .
Trẻ được quan sát kỹ, có được đầy đủ các đặc điểm của đối tượng nên trẻ so
sánh rất tốt và phân loại rất nhanh

Ảnh: Chăm vườn hoa
Dạo chơi thăm quan hoạt động ngoài trời, không những để trẻ khám phá thế
giới xung quanh mình mà tôi còn giáo dục tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ
môi trường. Tôi cũng luôn chú ý kiến thức xã hội với trẻ về công việc của mỗi
người, về mối quan hệ giữa con người với nhau, đặc biệt là giáo dục Bảo vệ môi
trường. Với trẻ mặc dù kiến thức rất đơn giản như tạo cho trẻ thói quen vứt rác
đúng nơi quy định, chăm sóc vườn rau bắt sâu cho rau và ý thức bảo vệ môi
trường xanh sạch đẹp.

 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan:
Sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học chiếm một vị trí rất quan trọng
trong việc giúp trẻ tiếp thu những kiến thức. Bởi lẽ trực quan trong dạy học huy
động được tất cả các giác quan tham gia vào quá trình nhận thức của trẻ.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của đồ dùng trực quan đối với tiết khám phá
khoa học cho nênngay từ đầu năm học tôi mạnh dạn đề xuất với ban giám hiệu
10


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

nhà trường trang bị thêm cho các lớp các thiết bị đồ dùng dạy học như ti vi,
bảng, tranh ảnh lô tô, và một số các mô hình mô phỏng để phục vụ dạy học.
Khi lập kế hoạch cho mỗi tiết học tôi đã rất chú ý tới cách thức truyền tải
kiến thức với trẻ đặc biệt đồ dùng trực quan vừa phải mang tính thẩm mỹ, tính
chính xác và sự sáng tạo từ đó kich thích được sự hứng thú, ham hiểu biết ở trẻ
Phương tiện trực quan trong các hoạt động dạy và học rất đa dạng như: Đồ
dùng trực quan bằng vật thật: cốc, chén, con cá, các loại rau-quả… Các loại mô
hình: Mô hình máy bay, Tàu hỏa...Các loại tranh ảnh, lô tô.
Tôi luôn lưu ý tới việc sử dụng đồ đùng trực quan phải phù hợp với nội dung
từng tiết dạy ngay từ khi lập kế hoạch cho mỗi tiết khám phá khoa học tôi luôn
suy nghĩ và lựa chọn những đồ dùng trực quan sao cho trẻ dễ hiểu và thích thú
đối với những tiết chủ đề về môi trường xã hội thì tôi lựa chọn tranh, ảnh để dạy
trẻ. Đối với những đồ dùng trực quan là đồ chơi tôi đưa vào trong các tiết dạy
như: Đồ chơi của bé, phương tiện giao thông, con vật…Qua những đồ chơi được
làm khéo léo giống với thực tế sẽ giúp trẻ chú ý quan sát đồ chơi, chơi với đồ
chơi để khám phá những kiến thức về đối tượng.
Vì trẻ mẫu giáo bé có sự tưởng tượng chưa phong phú, kinh nghiệm sống
của trẻ còn ít nên tôi thường xuyên tận dụng các vật thật để dạy trẻ. Khi cho trẻ
được tiếp xúc với vật thật thì tôi nhận thấy trẻ hứng thú và nắm bắt kiến thức
một cách rõ ràng nhất.
Ví dụ: Khi tìm hiểu về quả cam tôi dùng quả cam thật cho trẻ quan sát và trải
nghiệm.
Đây là quả gì? nhìn xem quả cam có hình gì? Màu gì? Hãy sờ xem vỏ của chúng
có đặc điểm gì? muốn biết cam có mùi gì hãy đưa lên mũi ngửi xem nào…Cuối
cùng tôi cho trẻ tự lấy dao bổ cam và nếm thử vị của cam sau đó hỏi trẻ về vị
của cam (có trẻ nói chua, trẻ nói ngọt) từ đó tôi giải thích “Qủa cam chưa chín
có vị chua, còn quả cam chín có vị ngọt” khi được trải nghiệm thực tế thì trẻ đã
nắm vững những kiến thức tôi muốn truyền đạt. Qua bài về quả cam tôi không
những đã cho trẻ tìm hiểu một cách tổng quát về quả cam mà còn dạy trẻ kĩ năng
bổ cam và để rác đúng nơi qui định.

Việc sử dụng màn hình, máy chiếu cũng là một hình thức sử dụng trực quan
vì vậy tôi thường xuyên sử dụng tạo điều kiện để cho trẻ nắm kiến thức.Thông
qua những cảnh quay, đoạn băng được đưa lên màn hình sẽ tạo ra sự thay đổi, sự
mới lạ cho trẻ vì tất cả những sự vật hiện tượng đều có thể chụp lại, quay lại để
11


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

đưa lên màn hình cơ hội để trẻ khám phá những sự vật- hiện tượng, con vật…
mà trẻ khó có cơ hội tiếp xúc như: tìm hiểu động vật sống trong rừng, động vật
sống dưới biển…
Việc sử dụng đồ dùng trực quan phải được sử dụng một cách linh hoạt và sáng
tạo. Trong tiết dạy tôi không sử dụng một loại đồ dùng từ đầu đến cuối cũng
không sử dụng quá nhiều loại ôm đồm để trẻ khó hiều mà tôi phối hợp các loại
đồ dùng trực quan sao cho phù hợp, linh hoạt từng phần sao cho trẻ không nhàm
chán.
Ví dụ: Trong tiết dạy cho trẻ làm quen với một số loại rau tôi có thể sử dụng
một số loại đồ dùng như: Tranh lô tô, vật thật, đồ chơi, màn hình, mô hình kết
hợp với nhau sao cho linh hoạt và phù hợp như phần đầu giới thiệu bài cho trẻ đi
thăm mô hình vườn rau với nhiều loại rau, phần cung cấp kiến thức cho trẻ quan
sát các loại rau thật, phần mở rộng cho trẻ xem trên màn hình một số loại rau
khác và các món ăn từ rau, phần luyện tập cho trẻ đi chơi trò chơi qua những đồ
rau nhựa, tranh lô tô.
Việc kết hợp sử dụng linh hoạt các loại đồ dùng trực quan trong tiết học tôi
thấy trẻ hứng thú hơn mỗi khi học khám phá khoa học, kiến thức tôi truyền đạt
vì thế mà dễ dàng và trẻ ghi nhớ hơn.

 Phương pháp làm thí nghiệm khoa học:
Được trực tiếp làm thí nghiệm với các vật mà mình đang học quả là một điều

thích thú đối với trẻ. Thật vậy, cứ để cho cháu được hoạt động, được trải
nghiệm, được thử - sai và cuối cùng cháu tìm ra một kết quả nào đó sẽ là một
điều lý thú đối với trẻ.
Thí nghiệm 1: Không khí có ở đâu?
Tình huống thứ nhất: Cho trẻ chơi “ Bịt mũi”
Cô hỏi trẻ có thở được không? → không thở được
Vậy làm thế nào để thở được? → thả tay ra không bịt mũi nữa thì thở thở được
Cô quy định cho cháu đứng ở một chỗhỏi cháu: Cháu có thở được không?
Cho cháu đứng ở các vị trí khác cùng vài bạn nữa, hỏi lần lượt từng cháu: Cháu
có thở được không?
Tình huống thứ 2: Cho cháu đứng tự do ở các vị trí khác nhau trong lớp
rồi hỏi trẻ: Các cháu có thở được không?

12


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Lúc này tôi mới đặt vấn đề: Chúng ta thở được là nhờ có không khí, vậy
Không khí có ở đâu?→ Không khí ở xung quanh chúng ta.
Cô kết luận: Không khí có ở xung quanh chúng ta.
Thí nghiệm 2: Không khí như thế nào?
Tình huống thứ nhất: “Bắt không khí”
Cô hỏi trẻ: Không khí có bắt được không? → Có cháu nói được có cháu nói
không.
Làm thế nào để bắt được không khí? → Lúc này các cháu đưa ra rất nhiều ý
kiến: lấy ly, lấy chai, lấy lon, lấy hộp,..để bắt không khí.
Phát cho mỗi cháu một cái túi nilon và yêu cầu: “ Hãy lấy và bắt không khí vào
túi” → Mỗi cháu đã thực hiện một cách khác nhau: Nắm bắt không khí xung
quanh bỏ vào túi, với không khí cho vào túi….Nhưng các cháu vẫn chưa thấy gì

trong túi
Tình huống thứ hai:
Các con hãy làm cách nào đó để túi phồng to lên đi → Cháu phát hiện là
mình phải thổi hơi vào túi và muốn giữ hơi trong túi thì phải xoắn hay cột túi
lại.
Cô giáo giải thích: Túi phồng lên rồi là không khí đang ở trong túi của các
con rồi đấy.
Tiếp theo cho các cháu chơi với túi không khí bằng các cách: Lấy kéo cắt
túi để thấy không khí xì ra, lấy cây nhọn đâm nhẹ sẽ thấy hơi thoát → đó là
không khí.
Tiết học sôi động và vui hẳn lên, các cháu biết thêm là: Không khí có ở
khắp mọi nơi xung quanh chúng ta, con người phải có không khí thì mới sống,
mới thở được….

Thí nghiệm 3: Trứng chìm – Trứng nổi
Cho cháu làm thí nghiệm: đổ muối vào hai cốc nước, lượng nước hai cốc
bằng nhau, riêng lượng muối thì khác nhau, khuấy đều sẽ thấy trứng có quả nổi,
quả chìm…
Trẻ thực hiện: Bỏ trứng vào hai cốc nước có kí hiệu A và B. Cốc A trứng
nổi – Cốc B trứng chìm Tại sao? Cho cháu tìm ra nguyên nhân:
13


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Thử nước ở cốc A sao thấy mặn quá.  Cháu đã đổ vào cốc A mấy thìa
muối? (2 thìa).
Thử nước ở cốc B nhạt hơn.  Cháu đã đổ vào cốc B mấy thìa muối?
(1 thìa)
Từ đó cháu suy ra: vì cốc B ít muối nên trứng không thể nổi lên được.

Vậy muốn trứng nổi lên phải làm gì?
(Cháu thỏa thuận với nhóm là phải thêm muối vào ly B…)
Kết luận: Vậy trứng ở trong nước muối có nổi được không? Trứng còn nổi
được ở đâu nữa?
Tiếp tục cho trẻ khám phá với nước đường và dầu ăn.

Ảnh: Thí nghiểm trứng chìm – trứng nổi
Thí nghiệm 4: Sự nảy mầm của hạt
Mục tiêu: Trẻ biết được cây cũng cần thức ăn, ánh sáng và nước mới sinh
trưởng và phát triển được.
Chuẩn bị: Một vài hạt đậu tương, đậu đen…2 Khay nhỏ, một ít đất .bình
nước tưới.
Tiến hành:
Ngâm hạt vào trong nước ấm từ 1 đến 2 tiếng sau đó lấy ra đặt hạt vào
khay có sẵn đất. Đặt 1 khay nơi có ánh sáng mặt trời và cho trẻ tưới nước hàng
ngày. Khay còn lại đặt trong bóng tối và không tưới nước. Quan sát sau 3 đến 4
ngày cây trong khay được tưới nước hàng ngày sẽ nảy mầm và lớn dần còn khay

14


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

không tưới sẽ không nảy mầm. Lúc này hãy cho trẻ giải thích hiện tượng nảy
mầm và không nảy mầm trên.
Giải thích và kết luận:
Cây nảy mầm được nhờ được gieo xuống đất, có ánh sáng và tưới nước
đầy đủ sáng có thức ăn trong hạt và nước uống trong đất và ngược lại cây mà
không được chăm sóc đầy đủ sẽ không nảy mầm được

Ảnh: Gieo hạt: Quan sát sự nảy mầm của cây từ hạt

15


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Ảnh: Quan sát sự nảy mầm của cây từ củ
Thí nghiệm 4: Nam châm hút gì?
Mục tiêu: Cho trẻ biết nam châm có thể hút các vật làm từ kim loại, còn
những vật không làm bằng chất kim loại thì nam châm không hút.
Chuẩn bị: Cục nam châm, cái đinh, cái kéo, thanh bằng nhôm, cái thước
nhựa, cục gôm, quả bóng bay và một số đồ dùng khác trong lớp.
Tiến hành:
Cho trẻ quan sát những đồ dùng đã chuẩn bị gọi tên chúng và nêu chất
liệu của từng đồ dùng.
Mời 6 – 7 trẻ lên lấy 1 trong số những vật mà cô chuẩn bị hỏi trẻ:
- Vật đó có tên là gì? làm bằng gì?
- Cho trẻ đưa vật đó lại gần cục nam châm và trẻ lời xem chúng có hút nhau
không và vì sao?
- Lần lượt cô cho các trẻ được thí nghiệm với các vật xung quanh lớp và đưa ra
nhận xét, nam châm hút được những vật làm bằng gì?

16


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Giải thích và kết luận:
Nam châm chỉ hút được các vật làm bằng kim loại ngoài ra không hút

được các vật làm từ các chất khác.
 Thí nghiệm 5: Vật nổi - Vật chìm dưới nước.
Chuẩn bị:
+ Đồ dùng: Các mẩu gỗ, bi sắt đường kính 3-4cm, thìa inox, cục nam châm, một
miếng xốp, giấy, chậu đựng nước sạch.
+Đồ chơi: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa.
Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẵn thả vào chậu nước, và
yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm? vật nào nổi tại sao ?
Kết quả: Qua thí nghiệm này giúp trẻ hiểu những đồ vật làm từ những
nguyên liệu nặng: Sắt, thép, nhôm (Bi sắt, bát, thìa inox). Những đồ vật làm từ
nguyên liệu nhẹ: Gỗ, xốp, giấy, nhựa thì nổi trên nước.
Ảnh: Thí nghiệm: Vật chìm vật nổi
Việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi trường xung
quanh bằng các thí nghiệm, thử nghiệm tôi thấy nhận thức của trẻ được mở
rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt. Đa số trẻ thể hiện được
tính tích cực chủ động khi quan sát các đối tượng, trong quá trình quan sát trẻ tỏ
ra nhanh nhẹn linh hoạt và tích lũy nhiều vốn kinh nghiệm, vốn từ của trẻ trở
nên phong phú hơn khả năng diễn đạt cũng tổt hơn.
Tôi đã áp dụng nhiều thí nghiệm tương tự như trên vào hoạt động khám phá
khoa học và tất cả đều được sự hưởng ứng nhiệt tình, say mê của các cháu. Tôi
đã tự tin hơn khi tìm các đề tài cho trẻ sau này như: Thí nghiệm: Nhanh chậm,
thí nghiệm: Thấm mau, thí nghiệm: Đổi màu…Tất cả các thí nghiệm này đã
được tôi đưa vào dạy cho trẻ và đạt kết quả cao trong hoạt động khám phá khoa
học. Việc sử dụng các thí nghiệm đơn giản luôn tạo cho trẻ sự hứng thú,
kích thích trẻ tích cực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết,
thích khám phá, tìm tòi, phát triển óc quan sát, phán đoán và các năng lực hoạt
động trí tuệ,....chính vì vậy mà phương pháp sử dụng các trò chơi thực nghiệm
luôn đạt kết quả cao trong hoạt động khám phá khoa học.

 Phương pháp trò chơi giúp trẻ khám phá

17


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

 Phương pháp sử dụng trò chơi:
Trò chơi được sử dụng rất nhiều trong quá trình cho trẻ khám phá khoa học
để củng cố, bổ sung và mở rộng những hiểu biết của trẻ về các sự vật và hiện
tượng xung quanh.
Sử dụng các trò chơi là một trong những hình thức tốt nhất để khơi nguồn
cảm hứng ở trẻ, kích thích trẻ tự tìm kiếm, phát hiện, khám phá những điều mới
lạ của các sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ.
Việc lựa chọn và sử dụng các trò chơi phải phù hợp với mục đích, nội dung
giáo dục đặt ra trong mỗi bài học và phải đảm bảo tính phát triển.
Dựa vào đặc điểm cá nhân của trẻ trong lớp mà lựa chọn trò chơi, phân
nhóm các cháu sao cho hợp lý giữa những trẻ chậm và yếu với những trẻ nhanh
nhẹn, khỏe mạnh. Nâng dần độ khó sao cho phù hợp với trẻ để tạo sự tự tin cho
trẻ.
Ví dụ: Đầu năm học, cần chọn những đồ chơi trong lớp đã có sẵn và gàn gũi
với trẻ, tổ chức cho trẻ chơi “cái túi kì lạ” từ những đồ chơi đó. Qua trò chơi, cô
đã giúp trẻ tìm hiểu thêm về tính chất, công dụng, màu sắc. Nó đặc biệt phát
triển được sự phán đoán, suy luận của trẻ.
Sau này khi trẻ đã có một số kiến thức mở rộng hơn, cô có thể chuẩn bị các
trò chơi trong máy vi tính.
Ví dụ: Tìm hiểu về các con vật sống trong rừng. Cô có thể tỏ chức cho trẻ
chơi như sau: nhìn hình nói tên con vật, đoán xem con vật ở xa thì thế nào? Khi
cô click thì con vật nhìn gần sẽ như thế nào? Hoặc khi cô click vào hình con vật
nào, trẻ sẽ nói về thức ăn, cách vận động của chúng. Hay để trẻ hiểu hơn về thế
giới thực vật cô cho trẻ tìm hiểu về các loại hạt và chơi trò chơi: Hạt nào cây
nấy, hoặc cho trẻ vừa chơi vừa so sánh giữa hạt lúa và hạt gạo. thông qua trò

chơi giúp bản thân trẻ tự tìm kiếm kiến thức khắc sâu hơn...
Khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi khám phá tôi luôn trú trọng đến việc
tạo ra các tình huống mang tính hướng dẫn để kích thích trẻ chơi một cách hứng
thú, tích cực, tự do, tự nguyện, không gò bó, áp đặt.Có như vậy trẻ mới chơi hết
mình và phát huy được hết tác dụng của trò chơi.Trong các trò chơi tôi luôn
khuyến khích trẻ sáng tạo khi sử dụng đồ chơi, biết chơi thành thạo, sử dụng đồ
chơi phù hợp với trò chơi, đặc biệt cô luôn quan sát, theo dõi trẻ chơi để ghi
nhận, động viên trẻ, giúp đỡ trẻ khi gặp khó khăn, đáp ứng nhu cầu của trẻ.
18


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Để tổ chức tốt các hoạt động khám phá khoa học về môi trường xung quanh
tôi cân nhắc kết hợp giữa các biện pháp làm sao cho hoạt động khám phá khoa
học của trẻ được tốt hơn, cung cấp sự khám phá mở đạt hiệu quả cao hơn.
3.5. Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh trong việc tạo môi trường cho trẻ
khám phá khoa học đạt hiệu quả
Xây dựng mối quan hệ tốt trong sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và
gia đình là một nhiệm vụ không thể thiếu được của giáo viên mầm non.
Gia đình là môi trường thuận lợi giúp trẻ hình thành và phát triển về nhân
cách, giáo dục gia đình là giáo dục bằng tình cảm huyết thống không gì có thể
thay thế được, vì vậy tôi đã tuyên truyền với các bậc phụ huynh về sự cần thiết
của việc phát triển nhận thức cho trẻ thông qua hoạt động khám phá môi trường
xung quanh trong các buổi họp phụ huynh.
Từ việc nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động tôi đã nhờ phụ
huynh giúp đỡ về việc tạo cho trẻ có môi trường hoạt động tốt bằng cách: Góp
cây xanh, các loại hạt, các nguyên vật liệu, phế liệu tái sử dụng… giúp trang trí,
tạo môi trường đẹp cho trẻ tham gia hoạt động.
Ví dụ: Trẻ Tham gia trải nghiệm vệc chăm sóc vườn rau,Hạt rau, dụng cụ làm

vườn, trấu, phân hóa học là do phụ huynh đóng góp.

Ảnh: Chăm rau
19


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Ngoài ra,trẻ còn được tham gia nặn và luộc bánh trôi, đóng bánh dẻo…
Bột, nhân bánh do phụ huynh tặng
Phụ huynh từ chỗ thay đổi nhận thức đã chủ động kết hợp với giáo viên,
nắm bắt đặc điểm tình hình của trẻ, tìm nguyên nhân để có biện pháp thích hợp
để giúp trẻ trải nghiệm, khám phá môi trường xung quanh ở mọi lúc mọi nơi tại
gia đình.
Vì vậy mà quá trinh củng cố, rèn luyện các kĩ năng nhận thức về môi
trường xung quanh của trẻ được tiến hành thường xuyên, liên tục và kết quả của
trẻ tốt lên nhanh chóng.
Toàn bộ kế hoạch giáo dục trẻ đều được cập nhật thường xuyên trên bảng
thông tin tuyên truyền do phụ huynh hỗ trợ thực hiện.
4. Kết quả đạt được:
Sau khi đã áp dụng các biện pháp nêu trên tôi đã thu được kết quả như sau:
4.1. Đối với giáo viên:
Bản thân giáo viên sau khi thực hiện đề tài này đã hệ thống được nội
dung, phương pháp, cách thức tổ chức các hoạt động nhằm phát triển nhận thức
cho trẻ thông qua hoạt động khám phá khoa học ở lứa tuổi mầm non đặc biệt là
lứa tuổi mẫu giáo bé.
Các hoạt động khám phá khoa học được thực hiện thường xuyên, liên tục,
đạt hiệu quả cao hơn vì vậy mà giáo viên thêm tự tin và sáng tạo trong khi tổ
chức các hoạt động cho trẻ.
Các hoạt động khám phá khoa học cho trẻ ở lớp tôi giờ đây không còn

nhàm chán nữa mà đã trở thành niềm vui cho mỗi trẻ.
4.2. Đối với phụ huynh:
Làm thay đổi hoàn toàn nhận thức của phụ huynh về các hoạt động giáo
dục trẻ, đặc biệt là hoạt động khám phá khoa học đối với trẻ mầm non.
Phụ huynh thấy được tầm quan trọng của hoạt động khám phá khoa học
cũng như các hoạt động giáo dục khác từ đó phụ huynh luôn quan tâm đến các
hoạt động của con ở trên lớp, đồng thời chủ động trao đổi, đóng góp nguyên vật
liệu, tạo môi trường và các vật liệu mở giúp con có điều kiện trải nghiệm nhiều
hơn nữa.
4.3. Đối với trẻ:
Sau một năm kiên trì thực hiện các biện pháp giúp trẻ hứng thú tham gia
các hoạt động khám phá khoa học đến nay lớp tôi đã đạt được kết quả sau:
20


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Khả năng chú ý quan sát, ghi nhớ có chủ định tăng rõ rệt. Khả năng phân
tích, phán đoán cũng được cải thiện.Trẻ tích lũy được nhiều kinh nghiệm sống
đồng thời mạnh dạn trao đổi ý kiến cá nhân về vấn đề mình khám phá được.
Vốn từ chủ động của trẻ tăng lên nhanh chóng, trẻ mạnh dạn tự tin hơn
trong giao tiếp, phát triển ngôn ngữ tốt.
Bảng khảo sát trẻ cuối năm sẽ chứng minh điều này:
Thời
gian Khả
năng Khả năng so Thích tìm tòi Kinh nghiệm
khảo sát
Quan sát
sánh phân loại khám phá
tích lũy và khả

năng giao tiếp
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
TS
10/41 30/41 8/41
33/41 15/41 26/41 12/41 29/41
Đầu trẻ:41
19,5% 80,5% 36,5% 64,5% 29,2% 70,8%
năm Tỉ lệ 24,3% 75,7
(T9) 100%
TS
35/41 6/41
30/41 11/41 38/41 3/41
36/41 5/41
Cuối trẻ:41
năm Tỉ lệ 85,4% 14,6% 73,2% 26,8% 92,6% 7,4% 87,8% 12,2%
(T4) 100%
Tỉ lệ Tăng 61,1%
53,7%
56,1%
58,6%
Giảm
61,1%
53,7%

56,1%
58,6%
%
III.KẾT THÚC VẤN ĐỀ:
1. Kết luận:
Khám phá khoa học lá một hoạt động vô cùng quan trọng trong trường mầm
non, nó đem lại cho trẻ một nguồn biểu tượng vô cùng phong phú và hấp dẫn về
thế giới xung quanh, Thông qua các hoạt động khám phá khoa học, giáo viên đã
tạo cơ hội giúp trẻ phát triển nhận thức, đặc biệt là hình thành thái độ nhận thức
và kĩ năng nhận thức ở trẻ.
2. Ý nghĩa, phạm vi áp dụng:
Việc tổ chức tốt hoạt động khám phá khoa học nhằm thỏa mãn nhu cầu khám
phá, trải nghiệm của trẻ.
Giúp trẻ phát triển và rèn luyện khả năng quan sát, ghi nhớ có chủ định, rèn
luyện khả năng tư duy lô gic qua việc nhận xét, so sánh, phân loại, phán đoán
các sự vật hiện tượng xung quanh.
21


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Giúp trẻ tích lũy được kinh nghiêm sống, làm giàu vốn từ cho trẻ, tạo điều
kiện cho trẻ được trau dồi khả năng giao tiếp.
Giúp cho giáo vên có được những kinh nghiệm hay trong việc tổ chức hoạt
động khám phá cho trẻ. Các hoạt động khám phá được tổ chức thường xuyên
hơn và đem lại niềm vui cho cô và trẻ.
3. Bài học kinh nghiệm:
Qua một thời gian thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới và qua việc
nghiên cứu đề tài này. Tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Giáo viên yêu nghề, mến trẻ, gần gũi với trẻ, luôn tạo tâm thế thỏa mái, tự

nhiên khi tham gia hoạt động.
Cần tổ chức thường xuyên cho trẻ các hoạt động: Quan sát, làm thí nghiệm,
chơi các trò vận động, trò chơi học tâp, trò chơi dân gian giúp trẻ có điều kiện
trải nghiểm, tích lũy kiến thức và kinh nghiệm, phát triển tư duy logic.
Trước khi tổ chức các hoạt động khám phá cho trẻ cần chuẩn bị địa điểm, đồ
dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động thật đầy đủ
Khi cho trẻ chơi cần tìm hiểu kỹ nội dung cũng như cách chơi, luật chơi để
từ đó chuẩn bị những yếu tố cần thiết khi tham gia chơi.
Giáo viên cần giáo dục trẻ những cảm xúc tích cực, bảo đảm sự sảng khoái,
trạng thái vui tươi, phát triển khả năng vượt qua những trạng thái tâm lý tiêu
cực.
Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động phụ huynh đóng góp nguyên vật
liệu, luôn phối hợp cùng giáo viên để tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm ở
mọi lúc mọi nơi từ đó giúp cho sự phát triển toàn diện sau này của trẻ.
Những kinh nghiệm của tôi rất đơn giản, giáo viên có thể dễ dàng thực hiện
được. Qua buổi họp chuyên môn trong khối, tôi đã đưa ra cùng đồng nghiệp
thảo luận và đã được nhiều giáo viên áp dụng và cũng đã đạt được kết quả tốt
4. Kiến nghị đề xuất:
Đề xuất BGH tổ chức nhiều hơn nữa các buổi thảo luận chuyên môn, về
các hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ theo chuyên đề để chị em học hỏi kinh
nghiệm nhiều hơn.Tạo điều kiện bổ sung trang thiết bị và đồ dùng dạy học và
môi trường cho trẻ hoạt động,
Mỗi giáo viên phải có ý thức hơn về tầm quan trọng của việc tổ chức các
hoạt động khám phá khoa học cho trẻ đối với sự phát triển toàn diện của trẻ sau
này
22


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

Trên đây là một vài kinh nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ mẫu giáo
bé phám phá khoa học mà tôi đã áp dụng trong năm học vừa qua.
Tuy nhiên những biện pháp mà tôi đưa ra không tránh khỏi nhiều thiếu
sót, tôi muốn viết lên đây để các chị em đồng nghiệp cùng đọc, chia sẻ kinh
nghiệm, góp ý xây dựng và bổ xung thêm cho tôi, giúp tôi có được những bài
học kinh nghiệm tốt hơn để áp dụng trong quá trình công tác của bản thân, đặc
biệt nâng cao chất lượng trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục nói chung
cũng như hoạt động khám phá khoa học nói riêng đạt hiệu quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Ý kiến của thủ trưởng đơn vị

Hà nội, ngày tháng năm 2017
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm do tôi viết, không sao chép của
ai.

23


Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo bé khám phá khoa học

.

24