SKKN một số biện pháp khám phá khoa học cho trẻ 4 5 tuổi trong trường mầm non

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN BẮC TỪ LIÊM
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: Một số biện pháp khám phá khoa học cho trẻ 4-5 tuổi
trong trường mầm non
Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo
Họ và tên: Nguyễn Thị Dịu Hương

Năm học 2016 -2017
1


MỤC LỤC
Nội dung

Trang
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
2
1.Cơ sở lý luận
2
1. 2.Cơ sở thực tiễn
2-3
3.Mục đích nghiên cứu
3
4.Đối tượng nghiên cứu
3
5.Đối tượng khảo sát,thực nghiệm
4

6.Phương pháp nghiên cứu
4
7.Phạm vi kế hoạch nghiên cứu
4
II.GIẢI QUYẾT VẤN ĐÊ
5
1.Cơ sở lý luận của vấn đề
5
2.Thực trạng
5
2.1.Thuận lợi
5
2.2.Khó khăn
5-6
3.Các giải pháp
6
3.1.Giải pháp 1: Khám phá qua đồ dùng trực quan
6-7
3.2.Giải pháp 2: Khám phá bằng vật thật
8-9
3.3.Giải pháp 3: Khám phá bằng hình thức thăm quan
9-12
3.4.Giải pháp 4: Khám phá góc thiên nhiên
12-13
3.5.Giải pháp 5: Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên được tiếp xúc với 14-15
các sự vật hiện tượng xung quanh
3.6.Giải pháp 6: Kết hợp với phụ huynh giúp trẻ khám phá khoa học
15-16
4.Kết quả đạt được
16

4.1.Đối với giáo viên
16
4.2.Đối với trẻ
16-17
III.KẾT THÚC VẤN ĐỀ
17
1.Kết luận
17
2. Ý nghĩa
17-18
3.Phạm vi ứng dụng
18
4. Đề xuất kiến nghị
18

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.Cơ sở lý luận.
2


Trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc và bảo vệ, được tồn tại, được
chấp nhận trong gia đình và cộng đồng và bậc học mầm non là bậc học đầu tiên
thể hiện mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường trong việc đảm bảo quyền
được chăm sóc, bảo vệ và học hành của trẻ. Trẻ mầm non chính là thế hệ mầm
xanh của đất nước, chính vì thế những gì trẻ được hình thành, được học ở mầm
non chính là hành trang cho sự tiến bước vào đời của trẻ. Khi ở lứa tuổi mầm
non trẻ sẽ được học và tiếp thu những kiến thức, những hình ảnh xung quanh trẻ
qua các môn học: Làm quen với văn học, làm quen với toán, âm nhạc, khám phá
khoa học, giáo dục thể chất, tạo hình. Tất cả các môn này đều mang tính giáo
dục trẻ hình thành kĩ năng, tư duy, giàu lòng thương, biết quan tâm, nhường

nhịn, giúp đỡ những người xung quanh. Yêu thích cái đẹp, biết gìn giữ cái đẹp
và mong muốn tạo ra cái đẹp ở xung quanh.
Môi trường xung quanh vô cùng phong phú và bao la rộng lớn, có biết
bao điều mới lạ hấp dẫn, và còn có bao điều lạ lẫm khó hiểu, trẻ tò mò muốn
biết, muốn được khám phá. Vì vậy nhu cầu khám phá, tìm hiểu về thế giới xung
quanh của con người ngay từ khi còn nhỏ trẻ đã tìm hiểu, khám phá về thế giới
xung quanh và khi trẻ càng lớn thì nhu cầu đó càng ngày càng lớn hơn. Nhưng
vì trẻ còn nhỏ chưa có vốn sống, vốn kinh nghiệm, trẻ chưa thể tự khám phá
được thế giới xung quanh nên người lớn phải giúp đỡ trẻ, phải tổ chức hướng
dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động nhằm cho trẻ làm quen, khám phá môi
trường xung quanh sẽ giúp trẻ tích lũy được vốn sống, vốn kinh nghiệm, trẻ tích
lũy được những kiến thức, kỹ năng về tự nhiên xã hội, giúp trẻ được phát triển
toàn diện về các mặt.
Trước những thực trạng trên bản thân tôi là một giáo viên mầm non, cũng
đang giảng dạy độ tuổi này nên tôi chọn đề tài “Một số biện pháp khám phá
khoa học cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non” để góp phần nâng cao hiểu
biết cho trẻ trong trường mầm non.
2. Cơ sở thực tiễn.
Môi trường xung quanh mang lại nguồn biểu tượng vô cùng phong phú,
đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn với trẻ vì thế trẻ luôn có niềm khao khát khám
phá, tìm hiểu về chúng. Cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh sẽ cung
cấp cho trẻ vốn hiểu biết những vật xung quanh mình, từ môi trường xã hội công
việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với nhau và trẻ hiểu
biết về chính bản thân mình đến với môi trường tự nhiên cỏ cây, hoa lá....
Khám phá khoa học là môn học rất quan trọng vì ở môn học này trẻ được
trải nghiệm, được sờ,nếm, ngửi các đồ vật qua các tiết học khám phá khoa học
giúp trẻ ham hiểu biết thích tìm tòi khám phám môn học này được tiến hành với
tất cả các lớp mẫu giáo, nhưng trong các hình thức đó, đòi hỏi giáo viên phải
chọn lọc những đồ vật khám phá, và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi
nhất định.

Khám phá khoa học trong trường mầm non là cung cấp những kiến thức
giáo dục nhằm phát triển tính tò mò, thích khám phá các hiện tượng xung quang
của trẻ.
3


Hoạt động khám phá khoa học về môi trường xung quanh có tầm quan
trọng đặc biệt đối với sự phát triển tâm lý của trẻ lứa tuổi mầm non nói chung và
độ tuổi mẫu giáo 4-5tuổi nói riêng. Vì vậy cho trẻ khám phá khoa học về môi
trường xung quanh chính là tạo điều kiện, cơ hội và tổ chức các hoạt động đế trẻ
tích cực tìm tòi phát hiện về các hiện tượng sự vật xung quanh. Đây thực chất là
quá trình tạo ra môi trường hoạt động, tạo ra các tình huống và tổ chức các hoạt
động cho trẻ tiếp xúc, trải nghiệm với các sự vật hiện tượng của môi trường
xung quanh, qua đó trẻ hiểu biết về đặc điểm, tính chất, các mối quan hệ, sự thay
đổi và phát triển của chúng giúp trẻ học được các kỹ năng quan sát, phân nhóm,
phân loại, đo lường, phán đoán và giải quyêt vấn đề, chuyển tải ý kiến của mình
và đưa ra kêt luận về các sự vât hiện tượng đã quan sát, tiếp xúc. Hoạt động cho
trẻ tiếp xúc tìm tòi, khám phá môi trường xung quanh giúp trẻ được tiếp xúc với
môi trường tự nhiên và môi trường xã hội, trẻ lình hội những kiến thức sơ đẳng,
những hiểu biết, những kinh nghiệm để trẻ học cách làm người chính vì thế khi
hướng dẫn cho trẻ làm quen với bất kỳ một đối tượng nào của môi trường xung
quanh tôi luôn cho trẻ quan sát, tiếp xúc vào các hoạt động đối tượng nhiều lần
bằng nhiều giác quan ( nhìn, nghe, ngửi sờ, nếm ).Trên cơ sở đó trẻ mới hiểu
biết đúng đắn về đối tượng.Cho trẻ tự nói lên những hiểu biếi về đối tượng. Qua
đó, hiểu biết của trẻ về đối tượng được củng cố và chính xác hơn ngôn ngữ được
phát triển.
Do đó cho trẻ khám phá khoa học về môi trường xung quanh sẽ phát triển
ở trẻ kỹ năng nhận thức, kỹ năng xã hội đồng thời giáo dục thái độ ứng xử và
thái độ khoa học , trẻ biết cách học, cách nghĩ cách hành động khám phá môi
trường xung quanh.

3. Mục đích nghiên cứu
Khảo sát khả năng nhận thức, thích tìm tòi khám phá của trẻ.
Xây dựng một số giải pháp giúp trẻ khám phá khoa học một cách tốt nhất.
4. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu về biện pháp “Một số biện pháp khám phá khoa học cho trẻ
4-5 tuổi trong trường mầm non”

5. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
Khảo sát trên trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi đầu năm tại lớp mình
4


Nội
Số
dung trẻ
ra
lớp

Số
trẻ
được
khảo
sát

Trẻ nói
Trẻ thích tự
lên được ý
mình tìm tòi
kiến của
khám phá

mình
Đ
CĐ
Đ
CĐ

Trẻ hứng
thú khi
tham gia
hoạt động
Đ
CĐ

Trẻ có kĩ
năng quan
sát,ghi nhớ
tốt
Đ
CĐ

Tổng 60
số

60

50

10

48

12

45

15

Tỷ lệ 100
%

100

83,3
%

16,7 91,7
%
%

20%

75%

25%

55

5

8,3% 80%

6. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp quan sát trẻ thực hiện các hoạt động hằng ngày của trẻ.
Phương pháp phân tích tổng hợp
Phương pháp điều tra: Điều tra tính tích cực, tự giác trong giờ học khám
phá của trẻ, điều tra sức khỏe của trẻ, điều tra sự hứng thú của trẻ khi tham gia
các hoạt động khám phá, điều tra kĩ năng thực hành của trẻ.
Phương pháp tuyên truyền với các bậc phụ huynh: Tuyên truyền trong các
buổi họp phụ huynh đầu năm học, giữa năm học và cuối năm học, tuyên truyền
vào giờ đón và trả trẻ, trên bảng tuyên truyền của lớp.
7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
Được sự giúp đỡ của Ban giám hiệu, của đồng nghiệp của phụ huynh học
sinh nên tôi nghiên cứu đề tài này trên trẻ lớp mẫu giáo nhỡ 4- 5 tuổi do tôi phụ
trách để nắm bắt sự phát triển thể chất của trẻ bắt đầu từ tháng 9/2016 đến tháng
3/2017
Thời gian

Nội dung thực hiện

Bắt đầu

Kết thúc

Tháng
9/2016
Tháng
10/2016
Tháng
10/2016

Tháng
9/2016
Tháng
10/2016
Tháng
2/2017

Tháng
2/2017

Tháng
3/2017

Lựa chọn đề tài
Khảo sát
Đăng ký đề tài sáng kiến kinh nghiệm
Xây dựng đề cương chi tiết
Thực hiện các biện pháp
Ghi chép các biện pháp giúp trẻ phát huy tính
tích cực trong các hoạt động và kết quả tiến bộ
của trẻ
Khảo sát sau khi thực hiện đề tài
Đánh máy,in,đóng quyển SKKN
Nộp bản SKKN

5


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của vấn đề

Trẻ ở tuổi này lĩnh hội các biểu tượng khái quát về sự vật hiện tượng hiểu
được mối quan hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa chúng. Nếu được giáo dục một
cách đúng đắn trẻ không chỉ lĩnh hội được tri thức về sự vật, hiện tượng xung
quanh, trong môi trường xung quanh, mà còn được học cách tiếp cận đối tượng,
cách thức khám phá sự vật hiện tượng trong môi trường xung quanh. Chính quá
trình khám phá môi trường đã tạo điều kiện để trẻ phát triển thể chất, thẩm mỹ
đạo đức và lao động cho trẻ.
Hướng dẫn trẻ khám phá khoa học là phương thức hoạt động gắn bó giữa
giáo viên và trẻ nhằm tạo điều kiện cho trẻ tiêp xúc với môi trường xung quanh
để trẻ thích ứng với môi trường, nhận thức về môi trường, tích cực tham gia cải
tạo môi trường thỏa mãn nhu cầu khám phá và phát triển bản thân trẻ.
Để giúp trẻ làm tốt vai trò chủ thể của quá trình khám phá thế giới xung
quanh cần quan tâm đến nhu cầu, hứng thú của trẻ tận dụng các biện pháp, các
cơ hội trong cuộc sống cho trẻ được khám phá sự vật hiện tượng xung quanh
chúng cho trẻ được trải nghiệm cảm xúc, tích lũy kinh nghiệm để đi đến hiểu
biết bản chất của sự vật hiện tượng và có kỹ năng sống phù hợp.
2.Thực trạng
2.1. Thuận lợi
- Trường học nơi tôi công tác là ngôi trường có cơ sở vật chất khang trang. Nhà
trường luôn quan tâm tới việc phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ
- Lớp tôi được ban giám hiệu phân công 3 giáo viên phụ trách lớp một cách
khoa học: Ba giáo viên có kinh nghiệm và rất nhiệt tình trong công tác, đều có
trình độ chuyên môn đạt chuẩn.
- Phụ huynh luôn quan tâm và nhiệt tình ủng hộ các phong trào của lớp, của
trường tạo điều kiện cho cô giáo xây dựng được những tiết học hay.
- Được tham dự các buổi chuyên đề của phòng, của trường tổ chức để học hỏi
nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
- Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên
thường xuyên được tổ chức thăm lớp, dự giờ rút kinh nghiệm
-Trẻ có cùng độ tuổi mạnh dạn thích môn học làm quen với môi trường xung

quanh
- Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn.
Tìm tòi và tự làm một số đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy vào hoạt động vui
chơi của trẻ
2.2.Khó khăn:
- Do đồ dùng trưc quan của giáo viên dạy chưa đẹp, chưa sinh động chưa được
phong phú về chủng loại, ít sử dụng vật thật để dạy trẻ nên chưa thu hút được sự
chú ý của trẻ.
- Các hình thức dạy của giáo viên cứ lặp đi lặp lại nhiều lần, ít sử dụng những
hình thức mới lạ, sáng tạo, hấp dẫn để thu hút sự chú ý của trẻ.
- Góc tự nhiên còn nghèo, số cây ít, loại cây chưa phong phú….
- Vốn hiểu biết về môi trường xã hội còn hạn chế .
6


- Một số trẻ thường xuyên nghỉ học do sức khỏe còn yếu
3. Các giải pháp
3.1. Giải pháp 1: Khám phá qua đồ dùng trực quan
Sử dụng đồ dùng trực quan phong phú về chủng loại là các loại đồ dùng
trực quan như tranh, ảnh, mô hình, đồ dùng, đồ chơi, vật thật, màn hình….bởi vì
trẻ mần non luôn thích cái mới lạ, nếu trong giờ học cô chỉ sử dụng một loại đồ
dùng trực quan hoặc tranh ảnh, hoặc đồ chơi, hoặc mô hình thì sẽ gây cho trẻ sự
chán nản, nhàm chán. Mặt khác, mỗi loại đồ dùng đồ chơi đều có một ưu điểm ,
hạn chế riêng. Tranh ảnh thì đẹp nhưng không sinh động , không đủ thể hiện hết
những đặc điểm của sự vật, hiện tượng. Vật thật thì giúp trẻ nắm bắt được đầy
đủ, chính xác các kiếm thức về đối tượng sinh động hơn tranh, ảnh nhưng không
thể có đẩy đủ các vật thật cho tất cả các tiết học và nhiều vật thật không thể cho
trẻ chơi trò chơi được nên các giáo viên phải biết lựa chọn nhiều loại đồ dùng
trực quan cho mình để đưa vào trong tiết dạy và phù hợp với nội dung tiết dạy
có thể gây được hứng thú cho trẻ, giúp trẻ tập chung chú ý, quan sát đối tượng,

tích cực hoạt động với đối tượng để nắm bắt kiến thức một cách dễ dàng, nhanh
chóng, đầy đủ, chính xác.
Việc sử dụng các loại đồ dùng trực quan phải phù hợp với nội dung từng
tiết dạy. Đối với những tiết chủ đề về môi trường xã hộ thì giáo viên nên lựa
chon tranh ảnh để dạy trẻ. Thông qua các bức tranh trẻ được quan sát sé giúp trẻ
nắm bắt được những kiến thức mà cô truyền đạt. Đối với đồ dùng trực quan là
đồ chơi, cô có thể đưa vào trong cá tiết dạy như : Phương tiện giao thông, quả,
rau, con vật… Qua những đồ chơi được làm khéo léo, giống thực tế sẽ giúp trẻ
chú ý quan sát đồ chơi, chơi với đồ chơi để khám phá những kiến thức về đối
tượng. Việc kết hợp sử dụng các loại đồ chơi trực quan trong tiết học sẽ giúp trẻ
có cảm giác mới lạ, hấp dẫn trẻ, lôi cuốn trẻ, thu hút sự chú ý của trẻ, từ đó trẻ
sẽ tham gia hoạt động để khám phá kiếm thức một cách tích cực và có hiệu quả
hơn.

7


Vì trẻ mẫu giáo rất thích cái đẹp, mới lạ, hấp dẫn nên khi sử dụng đồ dùng
trực quan cô phải chú ý lựa chọn những đồ dùng đẹp, có màu sắc rõ ràng, rực rỡ,
tươi tắn để gây sự hấp dẫn đối với trẻ, vì khi cô đưa ra những đồ dùng, đồ chơi
đẹp thì những đồ dùng đồ chơi đó sẽ nổi bật lên trong lớp khiến trẻ thích thú
ngắm nhìn, quan sát chúng kĩ hơn, để có thể dễ dàng khám phá ra những đặp
điểm của đồ dùng đó.
Khi sử dụng tranh ảnh để dạy thì cô phải chọn những tranh còn mới, có
màu sắc tươi tắn, đường nét rõ ràng, đẹp. Bức tranh vẽ phải giống với thực tế, có
kích thước vừa phải để trẻ tri giác. Còn khi cô sử dụng các loại đồ chơi để dạy
trẻ thì cô phải lựa chọn những đồ chơi còn mới, sạch sẽ, có hình dáng đẹp, giống
với thực tế, có máu sắc hấp dẫn bởi chính màu sắc, hình dạng và thẩm mĩ của đồ
chơi đã lôi cuốn sự chú ý của trẻ khiếm trẻ tập chung chú ý và quan sát để khám
phá về đối tượng đó .

Sự dụng màn hình, đèn chiếu cũng là một hình thức sử dụng trực quan
đồng thời cũng là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giờ dạy. Thông
qua những cảnh quay, đoạn băng được đưa lên màn hành sẽ tạo ra sự thay đổi,
sự mới lạ cho trẻ bởi vì tất cả sự vật hiện tượng trên thực tế đều có thể quay lại,
chụp lại để đưa lên màn hình. Những hình ảnh có thể là tĩnh như ảnh chụp và có
thể là động như vật hiện tượng và với màu sắc đẹp củah ảnh và tính thực tiễn sẽ
lôi cuốn trẻ, giúp trẻ có hứng thú tham gia vào việc khám phá kiếm thức về đối
tượng. Mặt khác qua việc sử dụng màn hình sẽ mở rộng được nhiều kiến thức và
khắc sâu kiến thức cho trẻ hơn.
Việc sử dụng các đồ dùng trực quan phải được giáo viên sử dụng một
cách sáng tạo linh hoạt. Trong một tiết dạy, cô không được nên sử dụng một loại
đồ dùng từ đầu tới cuối mà cô phải biết phối hợp, linh hoạt theo từng phần để
giúp trẻ không nhàm chán.
8


3.2. Giải pháp 2: Khám phá bằng vật thật
Vì trẻ mẫu giáo có sự tưởng tượng chưa phong phú, kinh nghệm sống của
trẻ còn ít cô phải thường xuyên tận dụng các vật thật để dạy trẻ. Khi cho trẻ
được tiếp xúc với vật thật thì sẽ thấy hấp dẫn và sinh động hơn vì vật thật là đối
tượng cụ thể, chính xác nhất giúp trẻ nắm bắt được kiến thức một cach rõ ràng
và chính xác toàn diện hơn.
Khi cho trẻ khám phá những món ăn đặc trưng có trong ngày tết hay các
loài rau củ, quả, hoa thật thì sẽ gây được sự chú ý đối với trẻ vì trẻ được nhìn
thấy đối tượng một cách toàn diện hơn, được ngắm nhìn xung quanh vật một
cách kỹ lưỡng.

Hình ảnh trẻ khám phá những món ăn ngày tết
Mặt khác, trẻ còn được khám phá đối tượng bằng cách hành động với đối
tượng để khám phá ra đặc điểm của đối tượng một cách dễ dàng chính xác.Hoặc

khi cho trẻ làm quen với một số loại động vật thì giáo viên nên chuẩn bị những
con vật quen thuộc, dễ tìm như mèo, chó, gà, vịt…. để cho trẻ quan sát. Khi trẻ
quan sát những con vật đó thì trẻ thấy nó sinh động, đáng yêu hơn vì thấy con
vật đó đi lại, vểnh tai. Nghiêng đầu, kêu, ăn,….cho nên với tính chất động của
đối tượng quan sát sẽ lôi cuốn trẻ. Thu hút sự tập trung chú ý của trẻ vào việc
quan sát sẽ lôi cuốn trẻ, thu hút sự tập trung chú ý của trẻ vào việc quan sát đối
tượng.
Trong tiết dạy cho trẻ làm quen với một số loại rau cô sẽ sử dụng các loại
đồ dùng như : Tranh lô tô, vật thật, màn hình, dồ chơi…kết hợp với nhau sai cho
linh hoạt và phù hợp như phần đầu giới thiệu bài cô có thể cho trẻ đi thăm quan
9


vườn rau, phần cung cấp kiến thức cô cho trẻ làm quan các loại rau thật, phần
luyện tập cô cho trẻ chơi trò chơi qua những đồ chơi rau nhựa, tranh lô tô và cô
có thể sử dụng màn hình đèn chiếu vào các phần trong tiết học sao cho phù hợp
với nội dung tiết dạy và sự thiết kế giáo án của cô.

Hình ảnh trẻ quan sát vườn rau
Khi sử dụng vật thật thì cô phải chọn những vật tươi ngon có hình dáng
đẹp, sạch sẽ, có màu sắc rõ ràng tươi tắn, có kích thước vừa phải, không độc hại,
gây nguy hiểm cho trẻ. Khi lựa chọn những con vật thì cô phải chú ý chọn
những con vật khỏe mạnh, sạch sẽ, đáng yêu để khi cô đưa ra những vật thật sẽ
gây ra cho trẻ sự cảm tình, thích thú khiến trẻ say mê khám phá đối tượng từ đó
trẻ sẽ nắm bắt kiến thức một cách dễ dàng và sâu sắc hơn.
3.3. Giải pháp 3: Khám phá bằng hình thức tham quan.
- Tổ chức cho trẻ quan sát có thể quan sát giáo viên giúp trẻ xác định được
những dấu hiệu đặc trưng của sự vật hiện tượng bằng các biện pháp khác nhau:
Như đặt ra các câu hỏi câu đố bài thơ hướng dẫn trẻ quan sát, khảo sát, sử dụng
phương pháp trò chơi, sử dụng kể chuyện và giải thích để bổ sung cho sự quan

sát của trẻ. Trong quá trình quan sát có thể sử dụng các tác phẩm văn học hoặc
âm nhạc.
+ Tìm hiểu về Bác Hồ
- Tổ chức tham quan: Cô đàm thoại ngắn về Bác Hồ và có thể kể cho cháu nghe
về Bác mà cháu biết . Khi cho trẻ quan sát cô đặt câu hỏi về Bác, cháu trả lời.
Cho các cháu thăm nơi làm việc,chỗ ăn, ở…của Bác. Cô giáo cố thể kể câu
chuyện về Bác cho trẻ nghe. Cho cháu làm quen với các bài hát về Bác như
10


“đem qua em mơ gặp Bác Hồ” hay thơ của Bác “ Bác Hồ của em, ảnh
Bác….”cháu được nghe nhằm gợi cảm xúc cho trẻ để biết ơn vĩ đại của Bác đối
với dân tộc Việt Nam và nhất là các cháu nhi đồng.

Hình ảnh trẻ đi thăm lăng Bác
- Cho cháu tìm hiểu khám phá về nghề nào cũng nên chọn thêm một tác phẩm
văn học âm nhạc mới lạ phù hợp ví dụ như : Tìm hiểu về các chú bộ đội thì cho
các cháu nghe bài thơ “ Chú bộ đội hành quân trong mưa”. Đẻ các cháu nhận
thức sâu sắc biết trách nhiệm và nghĩa vụ của các chú bộ đội dành cho đất nước
các cháu. Cho cháu hát, múa cùng các chú bộ đội. Làm quà tặng chú để gây cảm
xúc tình cảm cho các cháu thêm yêu thương chú bộ đội tư đó sẽ hình thành
nhân cách tốt đẹp biết cách ứng xử giữa người nhỏ với người lớn.
- Cô tổ chức cho trẻ tham quan các vườn hoa ở trường, chú ý quan sát các loại
hoa với môi trường thiên nhiên cô cần cho trẻ tự phát hiện. Cho trẻ quyền lựa
chọn đối tượng trong vườn hoa trường như cháu thích khám phá hoa khác thì cô
giáo cần tôn trọng ý của của mỗi cháu, có thể có sở thích khác nhau cô tạo điều
kiện cho cháu bằng cách cô đọc câu đố về các loài hoa và cho cháu lựa chọn sau
đó cho cháu quan sát theo nhóm. Cuối cùng cô tạo cơ hội cho cháu mô tả vê
những gì cháu quan sát. Thời gian có hạn lên mỗi buổi tham quan về cô có thể
trao đổi với trẻ trong mọi lúc mọi nơi bằng cách gợi nhớ lại buổi tham quan để

tất cả các cháu đều được mô tả những gì mình khám phá . Trong khi tham quan
11


cô cà các cháu có thế múa hát về các loại hoa hoặc nghe cô kể chuyện “ Sự tích
hoa mào gà” hoặc “Bông hoa cúc trắng” … cho các cháu nghe trong giờ giải lao.
Cuối cùng cho cháu nhặt cỏ tưới nước cho hoa cháu sẽ có ý thức trong lao động
ham mê cái đẹp và yêu thiên nhiên cỏ cây hoa lá …

Hình ảnh trẻ tham quan vườn hoa
Sau tham quan vài ngày tổ chức đàm thoại. Giáo viên đặt câu hỏi vì sao
cho trí nhớ của trẻ xuất hiện toàn bộ quá trình tham quan, xác đinh thời điểm
giáo dưỡng và giáo dục để xác định mối quan hệ giữa các hiện tượng. Qua đó trẻ
bày tỏ được cảm xúc của trẻ với buổi tham quan.
Trẻ mẫu giáo bé có đặc điểm nhận thức là : Nhận thức cảm tính là chủ
yếu, trẻ chỉ có thể nhận biết về các sự vật hiện tượng khi được tiếp xúc với đối
tượng bằng giác quan, cho nên trong quá trình dạy trẻ cô phải tạo mọi cơ hội để
trẻ có thể sử dụng nhiều vào giác quan như thị giác, xúc giác, vị giác, thính giác,
khứu giác để tham gia vào khám phá đối tượng.
Không phải tiết dạy nào mà trẻ cũng có thể sử dụng cung lúc tất cả cá giác quan
cho nên cô phải lựa chọn các hình thức để dạy trẻ sử dụng những giác quan để
khám phá kiến thức sao cho phù hợp với nội dụng dạy trẻ.
Ví dụ : Đối với tiết dạy “ Một số loại quả” cô có thể cho trẻ sử dụng các
giác quan như thị giác, xúc giác, vị giác, khứu giác để khám phá dối tượng. Trẻ
sẽ dùng thị giác để quan sát quả đố từ đó khám phá ra quả có màu sắc, hình
dạng, kính thước thế nào ? Trẻ sẽ dùng vị giác để nếm quả xem có vị gì mà khi
trẻ nếm trẻ sẽ rất thích thú, trẻ sẽ dùng xúc giác để sờ quả xem quả nhẵn hay sần
sùi, trẻ dùng khứu giác để ngửi xem quả có thơm không ?
12

Hoặc đối với tiết dạy trẻ nhận biết về một số phương tiện giao thông, cô
có thể cho trẻ sử dụng một số giác quan như thị giác, xúc giác, thính giác để
khám phá kiến thức về các phương tiện giao thông đó là cho trẻ quan sát phương
tiện giao thông ( xe đạp, xe máy đồ chơi hoặc tranh ảnh …) qua thị giác để trẻ
phát hiện ra cấu tạo, hinh dạng, màu sắc của phương tiện giao thông, trẻ sử dụng
thính giác để nghe tiếng kêu của phương tiện giao thông, được dùng xúc giác để
sờ mó vào phương tiện giao thông từ đó trẻ nắm bắt được những kiến thức về
phương tiện giao thông, trẻ có thể dễ dàng so sánh được sự khác nhau của một
số phương tiện giao thông một cách đầy đủ và chính xác nhất.
Việc trẻ được hành động với đối tượng là sờ mó, nến ngửi, nghe…sẽ giúp trẻ
rất thú vị vì trẻ được trực tiếp hành động, trực tiếp tự mình khám phá đó chính là
nhu cầu của trẻ khiến trẻ sẽ có hứng thú,tích cực tham gia hoạt động để tìm hiểu,
khám phá về đối tượng và trẻ được tự nói lên suy nghĩ, ý kiến , nhận xét của
mình về sự vật hiện tượng từ đó sẽ khắc sâu kiến thức cho trẻ, giúp trẻ nắm bắt
kiến thức một cách chắc chắn hơn.
3.4: Giải pháp 4: Khám phá góc thiên nhiên
- Trẻ rất ham mê khám phá khoa học nhất là những gì mới lạ và cháu thích được
tự mình trải nghiệm cho lên tôi quyết định xây dựng góc thiên nhiên theo từng
chủ đề để thay đổi đối tượng nghiên cứu hàng tuần cho cháu hứng thú khám phá.
- Góc thiên nhiên là nơi để trẻ khám phá môi trường tự nhiên. Nơi dành cho các
hoạt động góc hoặc hoạt động ngoài trời. Thông qua các hoạt động này trẻ tri
giác và khám phá từ đó trẻ phát triên tư duy trẻ so sánh, phân tích, tổng hợp.
Qua hằng ngày trẻ nhận thấy sự hình thành và phát triển của sự vật hiên tượng
và các mối quan hệ trong thiên nhiên như quá trình phát triển của cây từ hạt.
chăm sóc và bảo vệ như thế nào cho phù hợp với từng sự vật hiện tượng. trong
quá trình khám phá cháu được trao đổi thảo luận ngôn ngữ cũng như phát triển
và từ đó hình thành ý thức chăm sóc bảo vệ thiên nhiên như nhặt cỏ, bắt sâu,
tưới nước, lau lá cây, chăm sóc cho cây.

13


Hình ảnh trẻ tưới cây

Hình ảnh trẻ gieo hạt đỗ
- Ngoài ra có cây cối, hoa lá, quả hạt… Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có
thế xem và đọc sách theo trí nhớ về các bài thơ, chuyện kể về thế giới thực vật.
14


- Sắp xếp các hộp đựng vỏ cây khô, hoa, lá ép khô, các loại hạt… Có ngắn nhãn
mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ dễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những
sản phẩm từ những đồ chơi ấy. Các tranh, lô tô về chủ điểm đều được phân loại
để ở đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp gọn
3.5 : Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên được tiếp xúc với các sự vật hiện
tượng xung quanh.
Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên tiếp xúc với các sự vật hiện tượng
chính là cho trẻ thường xuyên hoạt động với các sự vật hiện tượng xung quanh
một cách trực tiếp như nhìn, sờ, nắn, ngửi ,nếm, nghe, chơi với chúng…Trong
quá trình hoạt động đó trẻ được bộc lộ mình vừa được hình thành và phát triển
tâm lý, khi tiếp xúc với các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ được lĩnh hội
những kinh nghiệm xã hội của loài người chứa trong các sự vật hiện tượng, các
mối quan hệ của con người trẻ học được cách gọi tên, cách sử dụng, biết được
các đặc điểm thuộc tính, mối quan hệ của các sự vật hiện tượng rộng phát triển
mở mở rộng vốn từ của trẻ.

Hình ảnh trẻ quan sát cây bưởi
Xuất phát từ đặc điểm trên trong quá trình giảng dậy hàng ngày tôi luôn
tạo cho trẻ các cơ hội để trẻ được tiếp xúc với các sự vật hiện tượng một cách tốt

nhất thông qua các hoạt động hàng ngày của trẻ như giờ đón trả trẻ, giờ dạo
chơi thăm quan, hoạt động ngoài trời và các hoạt động khác bằng các hình thức
cho trẻ quan sát vật thật, tranh ảnh, băng hình, hoặc thăm quan trưc tiếp như
trong giờ đón trẻ, trả trẻ tôi trò chuyện với trẻ về các công viêc hàng ngày của
trẻ ở nhà, những người thân trong gia đình, công việc của bố mẹ của cô giáo, các
phương tiện hàng ngày bố mẹ đưa trẻ đến lớp. hàng tháng tôi tôi tổ chức cho trẻ
15


thăm quan các công việc của bác cấp dưỡng của cô giáo. Tổ chức cô trẻ cùng
nhau lao động lau chùi dồ dùng đồ chơi,chăm sóc góc thiên nhiên trẻ biết tác
dụng của đất và nước đối với cây, giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn. Qua các
công việc này trẻ rất hứng thú tham gia qua đó giúp trẻ hiểu sâu sắc về con
người lao động: Đó là ai? làm gì? ở đâu? Trẻ phải có thái độ như thế nào với
người đó và sản phẩm của họ. trong hoạt động ngoài trời đây là cơ hội trẻ được
tiếp xúc với các sự vật hiện tượng và được trải nghiệm nhiều nhất ở hoạt động
này tôi luôn chuẩn bị tốt các đồ dùng cho trẻ quan sát trực tiếp hoặc qua tranh
ảnh
Ví dụ: Khi thực hiện về chủ điểm thực vật tôi cho trẻ đi thăm quan khu
vườn trường tạo cơ hội cho trẻ được quan sát và tri giác các loại cây, hoa, rau
trong vườn trường qua các buổi học tôi đều đặt ra cho trẻ các nhiệm vụ và yêu
cầu cho trẻ như trẻ phải nêu được tên gọi, đặc điểm của các, sự giống và khác
nhau của các cây, hoa… Sau khi giao nhiệm vụ tôi thấy các cháu chú ý nhìn
quan sát và sờ, ngửi.. sau đó trả lời các câu hỏi một cách tích cực và hứng thú
học tập giờ học đạt kết quả cao. Trong các buổi chơi cũng là cơ hội giúp trẻ tiếp
xúc và quan sát, tri giác rất nhiều các sự vật hiện tượng xung quanh. Mặt khác,
tôi luôn tận dụng các điều kiện, hoàn cảnh cụ thể diền ra hàng ngày cho trẻ quan
sát và nhận biết các hiện tượng thời tiết như “ nắng, mưa, gió, mây” và cảnh vật
xung quanh trẻ, thí nghiệm như làm thí nghiệm về nẩy mầm của các hạt đậu,
ngô… hoặc thí nghiệm về vật nổi vật chìm dưới nước…

Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi
trường xung quanh tôi thấy nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng quan
sát, tri giác của trẻ phát triển tốt đa số trẻ thể hiện được tính tích cực chủ động
khi quan sát đối tượng trong quá trình quan sát trẻ tỏ ra nhanh nhẹn linh hoạt và
phát triển nhiều vốn kinh nghiệm và vốn từ của trẻ trở nên phong phú hơn khả
năng diễn đạt tổt hơn
Thông qua việc thay đổi các hình thức tổ chức tiết học tôi thấy tiết học có
hiệu quả hơn tiết học trở nên sôi nổi và trẻ hứng thú học bài hơn. Cùng với việc
linh hoạt, sáng tạo trong hình thức tổ chức, đổi mới và nâng cao chất lượng
trong phương pháp giảng dạy,tôi nhận thấy cần tạo điều kiện cho trẻ được tiếp
xúc nhiều hơn với môi trường xung quanh.
3.6: Kết hợp với phụ huynh giúp trẻ khám phá khoa học.
Để nâng cao chất lượng hoạt động của trẻ trong trường mầm non để có sự
giáo dục toàn bộ giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết
tôi thấy rằng tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải
quyết khó khăn của phụ huynh vì thế ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu
thêm về các hoạt động của trẻ trong trường mầm non trường tôi đã tổ chức họp
phụ huynh và tuyên truyền đến các bậc phụ huynh.
Ngoài việc tuyên truyền các chuyên đề của nhà trường giao về lớp tôi đã
làm tốt công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh như thường xuyên trao đổi
về tình hình sức khoẻ của trẻ, tình hình học tập của trẻ đặc biệt qua các buổi đón
trả trẻ tôi đã trao đổi với các bậc phụ huynh về trang thiết bị đồ dùng đồ chơi mà
16


nhà trường đã cấp nhu cầu lớp còn thiếu những gì từ đó vân động các bậc phụ
huynh cùng tham gia đóng góp thêm các loại đồ dùng như có phụ huynh đã sưu
tầm các loại tranh ảnh về các con vật hoa quả, một số lanh lan thắng cảnh để ủng
hộ, có bậc phụ huynh đã ủng hộ các cây cảnh, cây hoa và một số loại cây ăn quả
để trồng ở vườn trường và góc thiên nhiên. Hàng ngày trước khi dạy một bài tìm

hiểu nào tôi thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh về bài học ngày hôm
nay về nhà các bậc phụ huynh cùng trò chuyện với trẻ về bài học hoặc có thể
cung cấp cho trẻ một số kiến thức để cho trẻ học tập tốt hơn.
- Đối với trẻ mầm non dễ nhớ lại dễ quên, nếu không được luyện tập thường
xuyên thì sau ngày nghỉ sẽ quên. Vì thế tôi thường xuyên chao đổi với phụ
xuyên vào giờ đón trả để hiểu được tính cách trẻ và để phụ huynh luyện thêm
cho trẻ.
- Động viên các cháu không chỉ biết bảo vệ môi trường sung quanh mà còn giữ
gìn, giúp đỡ cha mẹ những công việc vệ sinh nhỏ
- Trao đổi với phụ huynh cho trẻ nhưng quyển tranh về con vật, cây cỏ…phù
hợp với lứa tuổi. trẻ được làm quen với hình ảnh
Việc kết hợp giữa gia đình và cô giáo là không thể thiếu, giúp trẻ luyện
tập nhiều hơn, từ đó trẻ có được vốn kiến thức về thiên nhiên, về xã hội phong
phú và đa dạng hơn
4. Kết quả đạt được.
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự
đồng thuận hợp tác của tập thể sư phạm, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ
đã giúp lớp đạt được một số kết quả trong việc dạy trẻ mầm non các kỹ năng
sống cơ bản thể hiện ở các kết quả sau
4.1. Đối với giáo viên:
- Bản thân được trau rồi kiến thức, kĩ năng, nghệ thuật dạy trẻ.
- Tác phong sư phạm của mình trở nên tốt hơn.
- Phụ huynh tín nhiệm tin yêu
- Tạo ra môi trường lớp học đẹp hơn, nhất là góc thiên nhiên
- Đồ dùng tự tạo được làm khá phong phú và hấp dẫn.
4.2.Đối với trẻ.
Qua việc cho trẻ tiếp xúc, tri giác với đồ dùng đẹp có màu sắc tươi sáng sẽ
hình thành ở trẻ những bài học đầu tiên về tình cảm thẩm mĩ, biết cảm nhận cái
đẹp.
- Trẻ có kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại tốt, hiểu biết rộng về tự nhiên cũng

nhiều về xã hội.
- Trẻ có ý thức bảo vệ môi trường
- Khả năng tập trung và diễn đạt của trẻ đã tốt hơn
Qua thực tế khi áp dụng các biện pháp mà tôi đưa ra tôi thấy trẻ lớp tôi rất
hào hứng, không nhút nhát, kĩ năng quan sát, ghi nhớ đã tiến bộ hơn rất nhiều,
cô và trẻ cùng hoạt động và đạt được kết quả rõ rệt điều đó được thể hiện rõ nét
khi tôi khảo sát trẻ:

17


Nội
dung

Số
trẻ
ra
lớp

Số
trẻ
Trẻ nói lên
được được ý kiến
khảo
của mình
sát
Đ CĐ

CĐ

Trẻ hứng
thú khi
tham gia
hoạt
động
Đ
CĐ

Trẻ thích
tự mình
tìm tòi
khám phá
Đ

Trẻ có kĩ
năng quan
sát,ghi nhớ
tốt
Đ

CĐ

Khảo
sát
đầu
năm

Tổng
số trẻ

60

50

10

55

5

48

12

45

15

Tỷ lệ
%

100

83,
3%

16,7%

91,7
%

8,3
%

80
%

20
%

75%

25%

Kết
quả
đạt
được

Tổng
số trẻ
Tỷ lệ
%

60

57

3

58

2

59

1

55

5

100

95
%
11,
7%

98,
3%
18,
3%

1,7
%

91,7
%
16,7

%

5%

96,7 3,3
%
%
5%
%

8,3%

So với Tăng
đầu
%
năm
Giảm
11,7%
5%
18,
16,7
%
3%
%
III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ.
1. Kết luận.
Mỗi giáo viên người làm công tác giáo dục, ai cũng mong muốn xây dựng
những học sinh của mình trở thành người toàn diện. Vì vậy ngay từ bây giờ mỗi
gia đình, mỗi nhà trường, mỗi người giáo viên và xã hội chúng ta phải quan tâm
nhiều hơn, tích cực hơn, phải có những phương pháp phù hợp, biện pháp tích

cực hơn nữa trong quá trình phát triển giáo dục thể chất cũng như các mục tiêu
khác của giáo dục trẻ. Bản thân tôi cũng sẽ cố gắng phấn đấu, học tập trau dồi
kinh nghiệm để áp dụng dạy trẻ tốt hơn.
2.Ý nghĩa:
Thông qua việc nghiên cứu đề tài khám phá khoa học cho thấy để cho
trẻ khám phá được giáo viên phải xác định được mục đích, ý nghĩa và tầm
quan trọng của việc hình thành các kĩ năng quan sát, ghi nhớ cho trẻ trong mọi
hoạt động.
Ngoài lòng yêu nghề mến trẻ, người giáo viên phải có năng lực sư
phạm, trình độ chuyên môn, biết vận dụng những lý luận vào thực tế và có lòng
kiên trì, kiên nhẫn trong công việc, có sự quan tâm đến đặc điểm của từng cá
nhân trẻ.
18


Giáo viên cần phải là người có kỹ năng sống tốt và luôn là tấm gương
sáng cho trẻ.Giáo viên cần tích cực trau dồi, học hỏi, tự bồi dưỡng kiến thức
qua sách báo, phương tiện thông tin đại chúng, internet, qua bạn bè, đồng
nghiệp để nâng cao trình độ chuyên môn, làm phong phú vốn sống và vốn hiểu
biết của mình về nhiều lĩnh vực.
Giáo viên có sự trao đổi tích cực với phụ huynh thông qua giao tiếp
hàng ngày, bảng tuyên truyền và thông qua các tài liệu trực quan sẽ nâng cao
hiệu quả giáo dục.
3. Phạm vị ứng dụng :
Đề tài nghiên cứu được áp dụng tại lớp Mẫu giáo nhỡ B1. Và có thể áp dụng
rộng dãi cho khối mẫu giáo nhỡ trong toàn trường.
4.Đề xuất kiến nghị:
Để các cháu mẫu giáo nói chung và các cháu 4- 5 tuổi nói riêng có được
những điều kiện thuận lợi nhất trong khi học cũng như khi chơi. Dựa trên cơ sở
nghiên cứu tôi xin có những kiến nghị đến nhà trường, các cấp, các ban ngành

như sau:
Nhà trường trang bị thêm trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học.
Bộ giáo dục xuất bản các tư liệu về khám phá khoa học cho trẻ mầm
non, bổ sung các tài liệu giáo trình giảng dạy về khám phá khoa học cho trẻ
mầm non đến giáo viên.
Các cấp lãnh đạo tạo điều kiện tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn tích
hợp nội dung khám phá khoa học vào những hoạt động học và chơi hàng ngày
của trẻ
Phòng giáo dục, Nhà trường tổ chức các tiết kiến tập theo chuyên đề:
Khám phá khoa học cho trẻ.
Trên đây là một số biện pháp, kinh nghiệm mà tôi đã thực nghiệm để nâng
cao chất lượng cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh cho trẻ 4-5 tuổi để
nâng cao kỹ năng quan sát, so sánh phân loại ở trẻ khi được làm quen với môi
trường xung quanh. Bản thân rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng
chí trong ban giám hiệu và động nghiệp từ đó bản thân tôi rút ra được nhiều kết
quả tốt.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Ý kiến của thủ trưởng đơn vị.

Hà nội, ngày

tháng

năm

Tôi xin cam đoan SKKN tôi viết
không sao chép của ai

19