Đề tài khoa học (âm nhạc)

- 1 -
A- MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Về mặt lý luận
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật nhằm phản ánh hiện thực khách quan
bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Âm nhạc là cái hay, cái
đẹp của nghệ thuật ngôn ngữ âm thanh. Âm nhạc đã mang đến cho con người
những cảm xúc cao quý. Đó là những cảm xúc thẩm mĩ âm nhạc, làm cho con
người trở nên thích thú, tinh thần sảng khoái, trí tuệ sáng suốt, tâm hồn trong
sạch, tình cảm nâng cao, con người trở nên cao thượng và tốt đẹp hơn.
Ở Tiểu học Âm nhạc là môn học được đưa vào kế hoạch dạy trong
chương trình, nhằm giúp học sinh cảm nhận cái hay, cái đẹp, nhận biết thế giới
xung quanh, phát triển trí não, óc tưởng tượng qua âm nhạc để từ đó giáo dục,
hoàn thiện nhân cách học sinh. Ngoài ra Âm nhạc bậc tiểu học còn cung cấp
những kiến thức cơ bản về âm nhạc (nhận biết nốt nhạc, hình nốt nhạc, khuôn
nhạc, phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc, phát triển khả năng nghe nhạc, …)
tạo điều kiện góp phần phát hiện và bồi dưỡng cho học sinh có năng lực đặc biệt.
Cùng với các môn học như Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Tự nhiên xã hội, Kỹ
thuật, Mỹ thuật, Thể dục…Mỗi môn học đều có vai trò quan trọng góp phần vào
sự phát triển toàn diện của học sinh, đáp ứng mục tiêu cuối cùng là hình thành
cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình
cảm, trí tuệ, thể chất và các kỹ năng cơ bản để học sinh học tiếp trung học hoặc
đi vào cuộc sống lao động.
Hiện nay chúng ta đang tiến hành đổi mới giáo dục phổ thông, trong đó có
giáo dục tiểu học, đồng thời tham gia hội nhập kinh tế thế giới, hoà mình vào xu
thế toàn cầu hoá, do đó vấn đề giáo dục toàn diện, hoàn thiện nhân cách cho học
sinh càng trở nên cần thiết. Một nhà trường mà công tác tổ chức dạy đúng định
- 2 -
hướng, thực hiện đồng bộ toàn diện các mặt trong việc dạy và học các môn học
thì chất lượng giáo dục mới được nâng cao và theo kịp xu hướng giáo dục của
thời đại.

1.2. Về mặt thực tiễn
Trong thực tế, nhận thức của giáo viên hiện nay về việc dạy học môn âm
nhạc còn coi nhẹ, chưa đúng, chưa đủ về vị trí, vai trò của công tác này trong nhà
trường; hoặc việc tổ chức triển khai nhiệm vụ này thiếu sự tuân thủ những
nguyên tắc nhất định… Đó là nguyên nhân thực tiễn dẫn đến kết quả, chất lượng
học tập môn âm nhạc trong các trường tiểu học còn hạn chế.
Thực tiễn trong thời gian qua, các trường tiểu học ở địa bàn Huyện Ngọc
hồi nói chung và trường Tiểu học Nguyễn Huệ nói riêng đã có nhiều chuyển biến
tích cực trong việc dạy - học, việc hướng đến dạy học toàn diện, dạy đủ các môn
học trong chương trình đã được các nhà trường chú trọng. Tuy nhiên so với mục
tiêu, yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại
hoá đất nước và đẩy mạnh chất lượng giáo dục toàn diện của huyện nhà ngang
tầm với sự phát triển công tác giáo dục trong toàn tỉnh thì chất lượng đội ngũ
giáo viên dạy nhạc và việc học môn âm nhạc của học sinh trong trường có phần
nào chưa đáp ứng được.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy học môn âm nhạc
trong nhà trường, trong đó chú trọng đến khối lớp 1 là lớp đầu cấp, lớp “nền
tảng” của bậc học từ đó để nâng cao chất lượng môn âm nhạc các khối lớp tiếp
theo góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà
trường. Với suy nghĩ đó, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Thực trạng việc dạy học
môn âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu học Nguyễn Huệ - Ngọc Hồi – Kon Tum".
2. Mục đích nghiên cứu
- 3 -
- Xác định thực trạng việc dạy học môn âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu học
Nguyễn Huệ - Ngọc Hồi – Kon Tum.
- Dựa vào lí luận và các điều kiện thực tiễn, từ đó xây dựng và tổ chức
thực nghiệm các biện pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn
âm nhạc lớp 1 trong nhà trường.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Thực trạng việc dạy học môn âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu học Nguyễn
Huệ - Ngọc Hồi – Kon Tum.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Là đội ngũ giáo viên, học sinh, cơ sở vật chất và các phương tiện, điều
kiện trong việc thực hiện dạy học âm nhạc trong trường Tiểu học Nguyễn Huệ -
Ngọc Hồi – Kon Tum.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu việc cải tiến xây dựng biện pháp trong công tác chỉ đạo dạy và học
môn âm nhạc ở khối lớp 1 và từ đó áp dụng vào các khối lớp còn lại ở trường
Tiểu học Nguyễn Huệ đúng đắn và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của nhà
trường thì hoạt động dạy học sẽ có chuyển biến và kết quả sẽ được nâng cao.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu thực trạng về công tác dạy học môn âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu
học Nguyễn Huệ - Ngọc Hồi – Kon Tum.
5.2. Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về biện pháp phù hợp nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học môn âm nhạc lớp 1 trong nhà trường.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
- 4 -
- Đọc sách, văn bản để thu nhập tư liệu, thông tin cần thiết cho từng
chương một của đề tài.
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Điều tra cơ bản (bằng phiếu điều tra) kết hợp với quan sát, đàm thoại,
phỏng vấn, trò chuyện để nghiên cứu thực trạng việc dạy và học môn âm nhạc ở
trường Tiểu học Nguyễn Huệ - Ngọc Hồi – Kon Tum.
- Nghiên cứu sản phẩm hoạt động của giáo viên và học sinh (giáo án, sổ
sách, kết quả học tập của học sinh…) để xác định kết quả dạy - học của giáo
viên và học sinh.
6.3. Phương pháp nghiên cứu hỗ trợ
- Thống kê toán học để phân tích số liệu điều tra và thực nghiệm như tính

phần trăm, tính trung bình.
7. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu:
Trong đề tài này, chúng tôi xin được giới hạn phạm vi nghiên cứu trong
khuôn khổ nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số biện pháp trong công tác dạy
học môn âm nhạc khối lớp 1 ở trường Tiểu học Nguyễn Huệ - Ngọc Hồi – Kon
Tum nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học.
8. Bố cục của bài tập nghiên cứu khoa học (BTNCKH)
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, BTNCKH gồm 2
chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận chung
Chương 2: Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng dạy học môn âm nhạc lớp 1 ở trường Tiểu học Nguyễn Huệ -
Ngọc Hồi – Kon Tum.
- 5 -
B- NỘI DUNG:
Chương 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ DẠY HỌC HỌC ÂM NHẠC Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Giáo dục âm nhạc trong nhà trường Tiểu học
1.1.1.Nghệ thuật âm nhạc trong đời sống con người
Âm nhạc là một bộ phận không thể thiếu trong cuộc sống của con người.
Âm nhạc có thể chia sẻ với chúng ta rất nhiều điều: Giải quyết những khó khăn
trong cuộc sống, vơi đi những hờn giận vu vơ, đưa người về dĩ vãng, tìm lại tuổi
thơ yêu dấu, nghe lòng bồi hồi, xao xuyến với tình yêu quê mẹ, với nắng ấm quê
cha, sống dậy lòng tự hào Dân tộc…Ngay từ thời thượng cổ, âm nhạc đã được ra
đời cùng với đời sống sinh hoạt và lao động sản xuất của các cộng đồng người
nguyên thủy. Kể từ đấy, âm nhạc đã không ngừng được phát triển và hoàn thiện
cùng năm tháng. Quả thật, âm nhạc có sức ảnh hưởng lớn đến con người, đến sự
hình thành và phát triển nhân cách nơi mỗi người.
Như các loại hình nghệ thuật khác, nội dung âm nhạc cũng phản ánh hiện
thực của cuộc sống. Bằng nét đặc thù riêng của mình, âm nhạc đã phản ánh hiện

thực cuộc sống một cách ước lệ và trừu tượng. Âm nhạc mô tả các sự vật, hiện
tượng trong cuộc sống. Âm nhạc còn có thể thể hiện quan điểm sống, chuyển tải
tư tưởng. Còn một phần rất quan trọng trong nội dung của âm nhạc là sự đánh
giá thực tại trên quan điểm của Mỹ học, có nghĩa là đánh giá các sự vật, hiện
tượng nhưng không phụ thuộc vào cách nhìn nhận thực tiễn, thực dụng về đối
tượng ấy. Ví dụ khi ngắm nhìn cảnh mặt trời mọc, chúng ta thích ngắm nhìn nó
vì nó đẹp chứ hoàn toàn không có ý nghĩ là mặt trời sẽ cung cấp năng lượng cho
chúng ta, mặt trời sẽ sưởi ấm cho ta… Có thể nói rằng, cách đánh giá trên quan
điểm Mỹ học là một cách đánh giá “vô tư”. Đấy là những nội dung mà âm nhạc
có thể chuyển tải. Và nội dung của âm nhạc có tính bất định. Tùy theo khả năng
- 6 -
và đặc điểm tâm lý, quan điểm, sở thích, kinh nghiệm sống, trình độ văn hóa,…
của mỗi người mà ở họ có sự cảm nhận khác nhau về nội dung của cùng một bản
nhạc.
Với sự phối hợp nhuần nhuyễn, hài hòa giữa ca từ, nhịp điệu, tiết tấu bản
nhạc, âm nhạc đã tác động lớn đến người nghe. Dù rằng sự cảm thụ âm nhạc ở
mỗi người là khác nhau và có thể rất đa dạng. Nhưng chúng vẫn nằm trong một
ranh giới nhất định và vẫn có những điểm chung nhất định. Điểm chung ấy dựa
vào sức tác động của âm nhạc đối với con người.
Trước hết, âm nhạc tác động lên phương diện sinh lý của con người. Sự
tác động này hầu như ai cũng nhận thấy được. Bằng công trình nghiên cứu của
mình, hai nhà sinh học người Nga, I.M.Đô ghen và I.R.Tackhanốp đã chứng
minh rằng: Âm nhạc có ảnh hưởng đến hệ hô hấp, hệ tuần hoàn và đến những
khía cạnh khác trong cơ thể người. Âm nhạc có thể khiến cho người nghe cảm
thấy dễ chịu, cảm thấy nhẹ nhàng, thư thái. Và âm nhạc cũng có thể làm cho
người nghe cảm thấy mệt mỏi, rã rời hay căng thẳng, khó chịu. Chính vì thế mà
âm nhạc có ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất lao động. Ngày trước, nhờ
những câu hò ý vị, vui tươi trong khi gặt hái, trong khi giã gạo, trong khi cấy
cày, tát nước,… người lao động đã quên đi sự mệt nhọc, vất vả, hăng say hơn
trong công việc. Ngày nay, trong các nhà máy, xí nghiệp, nếu biết sử dụng âm

nhạc một cách khoa học thì năng suất lao động sẽ được nâng cao.
Không chỉ có thế, âm nhạc còn tác động đến cảm xúc và tư tưởng của con
người. Âm nhạc, nếu được cảm thụ một cách sâu sắc và thông minh thì sẽ tác
động đến thế giới quan, đến toàn bộ ý thức của con người. Tác động trực tiếp,
mạnh mẽ nhất của âm nhạc đối với con người là trong lĩnh vực tình cảm và tâm
trạng của con người. Không một loại hình nghệ thuật nào khác ngoài âm nhạc lại
có thể tác động với một uy lực như thế vào thế giới cảm xúc của con người.
- 7 -
Sở dĩ âm nhạc có được sức ảnh hưởng lớn bởi vì âm nhạc là một loại hình
nghệ thuật có tính biểu hiện. Ngôn ngữ của nó giống với ngữ điệu của tiếng nói
và giống với cử chỉ, nghĩa là giống với phương tiện biểu hiện của cảm xúc.
Chính sự khái quát hóa và tăng lên gấp nhiều lần những khả năng biểu hiện của
ngữ điệu và tiết tấu, âm nhạc đã có được một sức mạnh tác động vào cảm xúc
thật lớn lao. Hơn nữa, trong tác phẩm âm nhạc còn miêu tả những điều mà chúng
ta thích thú và quan tâm trong thực tiễn. Âm nhạc có sự tái hiện những âm thanh
đầy sức hấp dẫn của thiên nhiên, thể hiện những cảm xúc dễ chịu và đáp ứng nhu
cầu tìm hiểu của chúng ta.
Có một vai trò của âm nhạc mà không ai có thể phủ nhận được, đó là sự
tham gia và hỗ trợ trong các dịp lễ hội và nghỉ ngơi cộng đồng, trong sự chuyển
động của tập thể (diễu hành), dùng làm phương tiện để nghỉ ngơi, giải trí.
Chính vì âm nhạc tác động lên mặt xúc cảm và tư tưởng nên âm nhạc đóng
vai trò không kém phần quan trọng trong việc giáo dục con người, nhất là thế hệ
trẻ. Có thể thông qua âm nhạc để giáo dục tư tưởng, đạo đức cho người nghe.
Những nhân vật tích cực, những tấm gương đạo đức cao cả và cả hình tượng
những con người bị giày vò bởi sự đấu tranh nội tâm khổ sở, những con người
sống dằn vặt và không thỏa mãn được đề cập đến trong bản nhạc đã ảnh hưởng
đến tình cảm đạo đức của con người, nâng người nghe lên một tầm cao bao la về
đạo đức. Những tác phẩm âm nhạc diễn tả những tư tưởng, tình cảm đạo đức cao
đẹp như tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào Dân tộc, tình bạn, tình yêu,
tình huynh đệ, tình phụ tử, tình mẫu tử…,luôn đóng một vai trò giáo dục đặc biệt

có ý nghĩa. Âm nhạc đã đánh thức lương tâm, thức tỉnh một sự bồn chồn cao
quý, một nỗi niềm lo lắng thiêng liêng: Mình đã làm được điều tốt đó chưa?
Mình đã sống tốt chưa? Mình có xứng với cái đẹp ấy không? Liệu mình còn đủ
- 8 -
sức để hoàn thiện bản thân hơn nữa không?… Những điều ấy tạo nên nội lực
thúc đẩy người nghe vươn tới sự toàn thiện, toàn mỹ.
Bên cạnh những ảnh hưởng tích cực, có những loại âm nhạc có thể tác
động tiêu cực đến con người. Những ca khúc trữ tình chứa đựng những tình cảm
không lành mạnh, sướt mướt hay suồng sã, nó có thể tác hại lớn đến đạo đức con
người. Nó là kẻ đưa đường nhẹ nhàng nhất cho sự băng hoại đạo đức, suy sụp về
tinh thần. Có những bản nhạc mà khi nghe nó thì người nghe cảm thấy buồn rã
rượi, chán nản, yếu đuối, nhu nhược… Và cũng có những bản nhạc làm cho
người nghe phấn khích quá độ, trở nên cuồng nhiệt, không làm chủ được hành vi
của mình, dẫn đến những hành động sai trái.
Vì âm nhạc có sức ảnh hưởng lớn như thế cho nên các bậc phụ huynh,
những người làm công tác giáo dục cần phải lưu tâm nhiều hơn nữa về vấn đề
này. Trong nhà trường, trong các sinh hoạt tập thể nên lựa chọn những loại âm
nhạc có nội dung lành mạnh, phù hợp với lứa tuổi của các em để dạy cho các em,
để cho các em nghe. Trong gia đình, các bậc phụ huynh nên khuyên nhủ và định
hướng cho con em mình lựa chọn âm nhạc để nghe, hướng dẫn cho các em biết
cách cảm thụ âm nhạc. Cần tìm hiểu sở thích âm nhạc của các em trong giáo dục.
Qua sở thích về âm nhạc của các em, chúng ta có thể biết được phần nào tính khí
và phẩm chất đạo đức của các em.
Như vậy, âm nhạc có nhiều vai trò quan trọng trong đời sống xã hội.
Nhưng các vai trò ấy chúng gắn bó chặt chẽ với nhau, nhiều khi chúng hòa
quyện vào nhau, khó có thể phân định rạch ròi.
1.1.2. Âm nhạc là phương tiện tích cực góp phần giáo dục thẩm mĩ, đạo đức, trí
tuệ và thể chất cho học sinh tiểu học.
Âm nhạc là một phương tiện tích cực để giáo dục học sinh nhiều mặt: thẩm
mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể chất.

- 9 -
Âm nhạc đưa vào giảng dạy ở trường phổ thông có ý nghĩa nhân văn to
lớn. Giúp các em có quyền được phát triển tối đa nhân cách, tài năng, tâm thần,
thể chất. Thông qua âm nhạc tạo điều kiện cho các em được tự do tham gia sinh
hoạt văn hoá nghệ thuật.
Môn âm nhạc ngày nay đã có một vị trí đáng kể trong trường phổ thông
với tư cách là một môn học độc lập. Đưa âm nhạc vào giảng dạy trong nhà
trường nhằm mục đích phát triển tối đa khả năng âm nhạc của học sinh. Giáo dục
văn hóa âm nhạc như một bộ phận của văn hóa tinh thần cho các em. Nhằm
trang bị những kiến thức âm nhạc cơ sở, những kỷ năng kỷ xảo, tạo điều kiện
hình thành năng lực cảm thụ tác phẩm. Nhằm trang bị khơi dậy những khả năng
sáng tạo trong hoạt động nghệ thuật âm nhạc. Trau dồi tình cảm đạo đức, thị hiếu
âm nhạc lành mạnh.
1.1.2.1. Âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ
Giáo dục âm nhạc cho học sinh là một trong những phương tiện hiệu quả
nhất để đưa vào ý thức học sinh một cách tích cực, sâu sắc và có mục đích về
mối quan hệ thẩm mỹ trên thế giới của con người. Bằng ngôn ngữ đặc thù của
mình về tiết tấu, giai điệu, hoà âm, âm sắc…Tác phẩm âm nhạc mở rộng tầm
hiểu biết của học sinh, làm phong phú thêm kinh nghiệm sống mang lại những
cảm giác, xúc động thẩm mỹ mạnh mẽ. Trong quá trình dạy học đã diễn ra sự
hình thành ở học sinh năng lực cảm thụ, hiểu, đánh giá, yêu thích, thưởng thức
nghệ thuật, nhu cầu hoạt động sáng tạo ra những giá trị thẩm mỹ. Giáo dục thẩm
mỹ thông qua bộ môn âm nhạc cần đảm bảo phát triển thẩm mỹ toàn vẹn của học
sinh và gắn với các yêu cầu sau:
- Làm giàu nhân cách bằng trình độ thẩm mỹ nhận thức âm nhạc bằng việc
cảm thụ âm nhạc.
- 10 -
- Phát triển đặc trưng tâm lý và nhân cách học sinh như tai nghe âm nhạc,
nhạy cảm với nghệ thuật, trí nhớ âm nhạc, tưởng tưởng sáng tạo, tư duy độc
đáo…

- Giáo dục tình cảm thẩm mỹ.
- Hình thành ý thức thẩm mỹ (biết phê phán đánh giá). Giáo dục âm nhạc
và giáo dục thẩm mỹ là nhiệm vụ và những yêu cầu cơ bản đan xen suốt trong
toàn bộ hoạt động âm nhạc nội, ngoại khoá trong nhà trường.
1.1.2.2.Âm nhạc góp phần giáo dục những phẩm chất đạo đức
Trong khi tác động đến tình cảm của học sinh thì âm nhạc cũng đồng thời
hình thành ở học sinh những tình cảm đạo đức.
Thông qua các tác phẩm âm nhạc hình thành ở học sinh, tình yêu quê
hương đất nước, lòng yêu kính biết ơn ông bà, cha mẹ, Đảng, Bác Hồ. Những bài
ca truyền thống giúp học sinh hiểu được cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc đầy
khí thế hào hùng. Những tác phẩm âm nhạc truyền thống đem lại cho học sinh
cảm xúc trữ tình tự hào với truyền thống, khơi dậy lòng yêu thích tìm hiểu âm
nhạc Việt Nam.
Các tác phẩm âm nhạc nước ngoài giúp các em mở mang tầm hiểu biết ra
thế giới để vươn tới những đỉnh cao của khoa học nghệ thuật, giúp các em dễ hoà
nhập với cộng đồng. Cách tổ chức tiết học trong nhà trường cũng có ảnh hưởng
tích cực đến thái độ của học sinh, tạo sự đoàn kết, hiểu biết lẫn nhau hoạt động
âm nhạc giúp học sinh trở nên tự tin hơn.
Hoạt động âm nhạc tạo ra những điều kiện cần thiết để hình thành những
phẩm chất đạo đức của nhân các học sinh đặt cơ sở cho sự hình thành văn hóa
chung của công dân tương lai.
1.1.2.3.Âm nhạc góp phần phát triển trí tuệ
- 11 -
Trong quá trình cảm thụ âm nhạc gắn chặt với sự phát triển trí tuệ đòi hỏi
học sinh phải chú ý quan sát nhạy bén. Học sinh nghe nhạc và tiến hành so sánh
các âm thanh, xác định ý nghĩa biểu cảm của giai điệu, tiết tấu, ghi nhớ hình
tượng âm nhạc. Những trải nghiệm về cái đẹp trong âm nhạc buộc trí tuệ hoạt
động tích cực.
Tư duy trừu tượng của học sinh cũng được rèn luyện trong khi hát, đọc
nhạc. Thông qua tác phẩm âm nhạc phản ánh nhận thức khách quan tự nhiên, các

mối quan hệ giữa con người với con người, con người với tự nhiên. Học tập âm
nhạc là một quá trình từ đơn giản đến phức tạp đòi hỏi học sinh phải tích cực tư
duy tưởng tượng sáng tạo.
1.1.2.4.Âm nhạc góp phần giáo dục thể chất
Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình phát triển cơ thể con người. Trước
hết là phát triển tai nghe, khi học sinh nghe nhạc cần phân biệt các chi tiết âm
nhạc, các phương tiện diễn tả âm nhạc để có thể nhận biết tác phẩm đó có thuộc
trường phái phong cách, tác giả nào?. Từ đó tai nghe cứ phát triển dần lên.
Hoạt động hát gắn liền với tâm lý, thể chất của học sinh thúc đẩy chức
năng hoạt động của các cơ quan phát thanh, hô hấp làm cho giọng hát học sinh
dần ổn định, chính xác, mở rộng âm vực - âm lượng. Ca hát tạo cho học sinh có
dáng dấp uyển chuyển, phong thái tự nhiên, tao nhã.
* Tóm lại:
Giáo dục âm nhạc trong nhà trường tạo điều kiện phát triển nhân cách học
sinh về tất cả các mặt của giáo dục trong các hình thức và phương pháp hoạt
động âm nhạc.
1.1.3. Mục đích, nhiệm vụ và nội dung dạy học âm nhạc trong trường tiểu học
- 12 -
Việc dạy và học âm nhạc ở trường tiểu học nhằm góp phần thực hiện được
mục tiêu giáo dục của nhà trường là đào tạo con người toàn diện về Đức – Trí -
Thể - Mĩ.
Có sự khác nhau giữa học sinh học âm nhạc ở trường tiểu học và học sinh
học âm nhạc ở các trường đào tạo chuyên về âm nhạc trong nhạc việc hay ở các
trường văn hoá nghệ thuật (VHNT).
Học âm nhạc

Học âm nhạc
Như vậy mục đích của môn âm nhạc ở tiểu học là:
Thông qua môn học Âm nhạc mà trẻ em được hoạt động, được nhận thức,
được cảm thụ âm nhạc...và trang bị cho các em có một số kiến thức về văn hoá

âm nhạc phổ thông, góp phần cùng các môn học khác giáo dục nhân cách cho
học sinh.
Nhiệm vụ dạy âm nhạc ở trường tiểu học:
- Phát triển sự ham thích và sự hưởng ứng say mê đối với âm nhạc ở trẻ để
chúng mong muốn được nghe và thực hiện nó.
- Phát triển thính giác nhạy cảm ở trẻ để các em hát đúng, hát hay, yêu
thích âm nhạc.
- Phát triển những kĩ năng về ca hát phổ thông.
- Phát triển tình cảm thẩm mĩ và thị hiếu nghệ thuật lành mạnh trong sáng
và phong phú, cơ sở hình thành nhân cách con người.
Học sinh tiểu học
Học sinh nhạc viện,
trường văn hoá nghệ
thuật
Không làm nghề âm nhạc, không hoạt động
âm nhạc chuyên nghiệp.
Làm nghề âm nhạc, hoạt động âm nhạc
chuyên nghiệp.
- 13 -
Nội dung dạy học âm nhạc trong trường tiểu học:
Nội dung dạy môn âm nhạc ở tiểu học gồm 3 phân môn:
- Dạy hát
- Dạy tập đọc nhạc
- Dạy thường thức âm nhạc
Cả 3 phân môn không dạy tách rời nhau, mà dạy đan xen với nhau trong
suốt 5 năm học của cấp tiểu học.
- Ở lớp 1,2 các em học hát 12 bài hát ngắn gọn, âm vực trong phạm vi
quáng 8, chủ yếu nhịp 2/4, trong đó chọn 1-2 bài dân ca Việt Nam, 1-2 bài hát
nước ngoài.
+ Tập các tư thế ngồi, đứng hát, tập hát tự nhiên, lớp 2 bước đầu tập các kĩ

năng ca hát như: lấy hơi, bắt giọng, vào bài..., hát kết hợp với vận động phụ hoạ
hoặc trò chơi âm nhạc.
+ Nghe một số bài hát: Quốc ca Việt Nam, dân ca, bài hát thiếu nhi chọn
lọc hoặc nhạc không lời.
+ Nghe kể 1-2 câu chuyện về âm nhạc.
+ Tập phân biệt âm thanh cao, thấp, dài, ngắn, nhận ra hướng đi của âm
thanh: đi lên, đi xuống, đi ngang...
+ Tập nhận biết và thể hiện các tiết tấu đơn giản bằng nhạc cụ gõ, gõ đệm
theo bài hát.
Lớp 3 học bài Quốc ca Việt Nam, học 10 bài ngắn gọn , âm vực quãng 9
(có thể đến quãng 10) nhịp 2/4, 3/4, 3/8, hoặc 4/4; chọn 1-2 bài dân ca Việt Nam,
1-2 bài hát nước ngoài.
+ Tập thêm về hát ngân giọng, hát diễn cảm, tập đánh nhịp 2/4, hát kết hợp
với vận động phụ hoạ hoặc trò chơi âm nhạc.
- 14 -
+ Giới thiệu hình dáng và nghe âm sắc một vài nhạc cụ dân tộc như: đàn
bầu, nguyệt, tranh, tam thập lục.
+ Nghe kể 1-2 câu chuyện về âm nhạc.
+ Tập nhận biết tên nốt nhạc, vị trí nốt nhạc trên khuông qua trò chơi.
+ Tập nhận biết hình nốt nhạc: đen, trắng, móc đơn, lặng đen, lặng đơn.
Lớp 4,5 học 10 bài hát âm vực trong phạm vi quãng 10 đến quãng 11, chọn
1-2 bài dân ca Việt Nam, 1-2 bài hát nước ngoài. Lớp 5 còn tập giữ hơi để hát
những câu hát dài liền mạch. Tập hát đúng những tiếng có luyến 2-3 âm. Tập hát
diễn cảm theo sắc thái bài hát.
+ Giới thiệu và nghe một số bài gồm: dân ca, bài hát thiếu nhi chọn lọc
hoặc nhạc không lời. Lớp 5 giới thiệu và nghe âm sắc một vài nhạc cụ dân tộc:
nhị, tam, tứ, tù bà.
+ Nghe kể 2-3 câu chuyện về âm nhạc.
+ Lớp 4 làm quen với các bài tập đọc nhạc nhịp 2/4 gồm 5 âm: Đồ-Rê-Mi-
Son-La, lần lượt xuất hiện các hình nốt đen, nốt trắng, nốt móc đơn, dấu lặng

đen.
+ Lớp 5 làm quen với các bài tập đọc nhạc nhịp 2/4 gồm 7 âm: Đồ-Rê-Mi-
Pha-Son-La-Si, lần lượt xuất hiện các hình nốt đen, nốt trắng, nốt móc đơn, dấu
lặng đen.
1.2. Hoạt động dạy học môn âm nhạc lớp 1
1.2.1. Mục tiêu, nhiệm vụ của môn âm nhạc lớp 1
- Lớp 1 chủ yếu dạy học sinh học hát. Qua các bài hát cung cấp cho học
sinh một số tri thức về âm nhạc như : cao độ, trường độ, tiết tấu… Các em được
rèn luyện một số kỹ năng ca hát đơn giản và bước đầu có ý thức về diễn cảm