Trng THPT c ù c hính l an Giỏo ỏn Húa học 11 c
bn
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 16 Đ10 PHOTPHO
i. mục tiêu bài học
1. kiến thức
+ Bit c:
- V trớ trong bng tun hon , cu hỡnh electron nguyờn t ca nguyờn t photpho.
- Cỏc dng thự hỡnh, tớnh cht vt lớ (trng thỏi, mu sc, khi lng riờng, tớnh tan, c
tớnh), ng dng, trng thỏi t nhiờn v iu ch photpho trong cụng nghip .
+ Hiu c:
- Tớnh cht hoỏ hc c bn ca photpho l tớnh oxi hoỏ (tỏc dng vi kim loi Na,
Ca...) v tớnh kh (tỏc dng vi O
2
, Cl
2
).
2. K nng:
- D oỏn, kim tra bng thớ nghim v kt lun v tớnh cht ca photpho.
- Quan sỏt thớ nghim, hỡnh nh .., rỳt ra c nhn xột v tớnh cht ca photpho.
- Vit c PTHH minh ho.
- S dng c photpho hiu qu v an ton trong phũng thớ nghim v thc t
3. Giáo dục:
ii. phơng pháp dạy học
- S dng phng phỏp m thoi nờu vn kt hp vi phng tin trc quan
iii. chuẩn bị cho bài học
1. Giỏo viờn
- Chun b ni dung kin thc.
- Hoỏ cht v dng c lm thớ nghim biu din.
2. Hc sinh
- Cn chun b trc ni dung bi hc nh.
iv. tiến trình bài học
1. tổ chức lớp: kiểm tra sĩ số, ổn định lớp
2. kiểm tra bài cũ:
viết phơng trình nhiệt phân các muối sau: NaNO
3
, Al(NO
3
)
3
, Fe(NO
3
)
3
, Zn(NO
3
)
2
,
Hg(NO
3
)
2
3. tiến trình bài học
Hoạt động của gv và hs Nội dung
Hot ng 1
- GV yờu cu HS vit cu hỡnh electron
nguyờn t t ú suy ra v trớ trong bng h
thng tun hon?
-GV yêu cầuHS cho bit hóa tr và số oxi
hoá của photpho ?
I. vị trí và cấu hình electron
nguyên tử
Photpho ụ th 15 thuc chu k 3, nhúm V
A
.
Cấu hình electron: 1s
2
2p
6
3s
2
3p
3
có 5e ở lớp ngoài cùng trong đó có 3e độc
thân
Photpho cú hoỏ tr III hoc V , số oxi hoá -3,
0, +3, +5
Ngô Việt Hùng
Trng THPT c ù c hính l an Giỏo ỏn Húa học 11 c
bn
Hoạt động 2
GV cho HS quan sát 2 lọ đựng P đỏ và P
trắng, nghiên cứu SGK và hoàn thành bảng
sau:
P trắng Pđỏ
- cấu tạo
- trạng thái,
màu sắc
- tính tan
- độ bền
- độc tính
Hs hoàn thành
GV bổ sung: P trắng không tác dụng với n-
ớc nên đợc ngâm trong nớc tránh bị oxi
hoá. P trắng rất độc hít nhiều hơi P trắng
dẫn đến mục xơng, ăn một lợng nhỏ P cũng
có thể bị tử vong
- S chuyn hoỏ ca 2 dng thự hỡnh
photpho nh th no ?
ii. tính chất vật lí
P trắng P đỏ
- cấu tạo
- trạng thái,
màu sắc
- tính tan
- độ bền
- độc tính
- tinh thể
phân tử P
4
- rắn, màu
trắng hoặc
hơi vàng
- tan trong
dm hữu cơ:
CS
2
, C
6
H
6
- kém bền
dễ bốc cháy
ở nhiệt độ
40
0
C
-độc, phát
quang
- cấu trúc
polime của
P trắng(P
4
)
n
- bột đỏ
- không tan
trong dung
môi thờng
- bền, khó
nóng chảy,
bốc cháy ở
250
0
C
- không độc,
không phát
quang
250-340
P trắng P đỏ
để nguội
Hot ng 3
- T cu to, õm in v cỏc mc oxi hoỏ
ca photpho yờu cu hc sinh d oỏn tớnh
cht hoỏ hc ca photpho ? So sỏnh mc
hot ng ca hai dng thự hỡnh photpho ?
- GV yêu cầu hs hoàn thành ptp. xỏc nh
s oxi hoỏ v vai trũ ca photpho trong cỏc
p đó.
P + Ca
o
t
P + Na
o
t
P + H
2
o
t
- HS hoàn thành
- GV hng dn hc sinh gi tờn mt s
III. Tính chất hóa học
- P trắng hoạt động hoá học hơn P đỏ
- Cỏc mc oxi hoỏ ca photpho
-3 0 +3 +5
Tớnh oxi Tớnh kh
hoỏ
1. tính oxi hoá
2P + 3Ca
o
t
Ca
3
P
2
Canxi photphua
P + 3Na
o
t
Na
3
P
natri photphua
2P + 3H
2
o
t
2PH
3
photphin
Ngô Việt Hùng
-3
-3
0
0
-3
0
Trng THPT c ù c hính l an Giỏo ỏn Húa học 11 c
bn
mui photphua.
- Photpho tỏc dng vi hiro to thnh
photphin l mt cht c.
- Chỳ ý mui photphua thu phõn mnh da
vo tớnh cht ny ngi ta lm thuc dit
chut.
Hot ng 5
- GV yêu cầu HS hoàn thành ptp, xỏc nh
s oxi hoỏ v vai trũ ca photpho trong cỏc
p ú.
P + O
2 t
o
t
P + O
2 d
o
t
P + Cl
2 t
o
t
P + Cl
2 d
o
t
HS hoàn thành
GV hng dn HS gi tờn cỏc sn phm
phn ng.
2. Tớnh kh
- Chỏy trong oxi
+ Thiu oxi
4P + 3O
2
o
t
2P
2
O
3
iphotpho trioxit
+ Tha oxi
4P + 5O
2
o
t
2P
2
O
5
iphotpho pentaoxit
+ Tỏc dng vi clo
Thiu clo
2P + 3Cl
2
o
t
2PCl
3
photpho triclorua
+ Tha oxi
2P + 5Cl
2
o
t
2PCl
5
photpho pentaclorua
P + KClO
3
masat
P
2
O
5
+ KCl
Hot ng 6
- Photpho cú nhng ng dng no ?
Giỏo viờn cung cp thờm mt s thụng tin.
IV. ứng dụng
- Photpho c s dng lm diờm, phõn lõn,
thuc bo v thc vt.
- Dựng trong quõn s.
Hot ng 7
Photpho tn ti trong t nhiờn dng no ?
Giỏo viờn cung cp thờm mt s thụng tin
v photpho cú liờn quan n t duy.
v. trạng tháI tự nhiên
- Photpho tn ti dng hp cht ch yu l
photphorit v apatit.
Hot ng 8
- Photpho c sn xut nh th no ?
- Giỏo viờn b sung thờm mt s thụng tin
v quy trỡnh sn xut photpho
VI. sản xuất
Ca
3
(PO
4
)
2
+ 3SiO
2
+ 5C
C1200
o
3CaSiO
3
+
5CO + 2P
Hoạt động 9
- GV yêu cầu HS làm BT2 SGK trang 49
- GV yêu cầu HS về nhà làm bài tập trong
SGK
Củng cố
Ngô Việt Hùng
+3
0 +5
0
0
0
+3
+5
Trng THPT c ù c hính l an Giỏo ỏn Húa học 11 c
bn
V. rút kinh nghiệm sau bài dạy
Ngô Việt Hùng
Ngày.tháng.năm 2010
Ký duyệt của tổ trởng
Nguyễn thị mai quỳnh