SKKN một số biện pháp về việc dạy học tin học trong bậc THCS

A. PHẦN MỞ ĐẦU

I/ LÝ DO VIẾT KINH NGHIỆM:
* Tầm quan trọng của công nghệ thông tin:
Trong thời đại của chúng ta, sự bùng nổ của CNTT đã tác đ ộng l ớn
đến công cuộc phát triển kinh tế xã hội. Đảng và nhà nước ta đã xác
định rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của Tin học và CNTT, truy ền thông
cũng như những yêu cầu cần đẩy mạnh ứng dụng CNTT, đào tạo
nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu CNH , HĐH , mở cửa và hội nhập ,
hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng - thế giới nói
chung .
Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Nhà nước ta đã đ ưa
môn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ tiểu học học sinh được
tiếp xúc với môn Tin học để làm quen dần với lĩnh v ực CNTT, tạo
nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao trong các cấp
tiếp theo .
* Tác dụng của CNTT trong dạy học ở bậc THCS :


Môn tin học ở bậc THCS bước đầu giúp học sinh làm quen v ới m ột s ố
kiến thức ban đầu về CNTT như : Một số bộ phận cu ả máy tính , m ột
số thuật ngữ thường dùng , rèn luện một số kĩ năng sử dụng máy tính
, ...
Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng l ực cần thi ết cho
người lao động hiện đại như :
+ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải .
+ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin .
+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt đ ộng h ọc t ập ,
lao động của xã hội hiện đại .
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính và các sản phẩm tin học .
+ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập .

+ Có ý thức tìm hiểu CNTT trong các hoạt động xã hội .
* Đặc biệt khi học sinh học các phần mềm như :
+ Phần mềm soạn thảo văn bản : Học sinh ứng dụng từ môn học Ngữ
Văn để trình bày đoạn văn bản sao cho phù hợp , đúng cách . ứng


dụng soạn thảo văn bản để soạn thảo giải những bài toán , bài văn ...
đã học ở các môn học khác .
+ Phần mềm vẽ : Học sinh ứng dụng trong môn Mĩ thu ật , h ọc đ ược
từ môn Mĩ thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh đ ộng , hài hòa,
thẩm mĩ .
+ Phần mềm tập gõ bàn phím bằng mười ngón tay Mario : Giúp HS
luyện tập cách làm việc với bàn phím một cách chu ẩn xác nhanh
chóng và hiệu quả cao.
+ Trong chương trình tin học THCS thì một số bài h ọc đ ược phân b ố
xen kẽ giữa các bài vừa học , vừa chơi . Điều đó sẽ rèn luy ện cho h ọc
sinh óc tư duy sáng tạo trong quá trình chơi nh ững trò ch ơi mang tính
bổ ích giúp cho học sinh thư giãn sau những giờ học căng thẳng ở lớp.

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của chuyên đề.
- Đề ra một số biện pháp về việc dạy học tin học trong bậc THCS.
III/ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:


- Môn tin học lớp 6.
- Học sinh khối 6 của Trường THCS TT Quy Đạt - Minh hóa - Qu ảng
bình.
IV/ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Phỏng vấn học sinh khối 6.

- Kiểm tra việc học tập của học sinh( bài cũ, bài mới).
- Sử dụng bảng biểu đối chiếu.
- Dự giờ thăm lớp.
- Kiểm tra chất lượng sau giờ học.
- Tận dụng tối đa các buổi thực hành để các em được làm quen và
luyên tập thật tốt các bài học lý thuyết.

B. PHẦN NỘI DUNG
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN


Trong nhiệm vụ năm học 2005-2006, Bộ trưởng Bộ giáo dục & đào
tạo nhấn mạnh: Khẩn trương triển khai chương trình phát tri ển
nguồn nhân lực CNTT từ nay đến năm 2010 của chính phủ và đ ề án
dạy Tin học ứng dụng CNTT và truyền thông giai đoạn 2005-2010
của ngành.
II/CƠ SỞ THỰC TIỄN
* Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện chuyên đề ở Trường
THCSTT Quy Đạt- Minh Hóa -Quảng Bình.
1. Thuận lợi:
*Nhà trường:
- Tuy môn Tin học mới chỉ là môn học tự chọn nhưng nhà tr ường đã
tạo điều kiện để học sinh có thể học từ khối lớp 6( hi ện nay đã đ ược
học lên lớp 8), tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ
cho việc dạy và học môn Tin học( đặc biệt nhà trường có 02 máy
Projector để phục vụ cho giảng dạy nói chung và môn Tin h ọc nói
riêng và có 02 phòng chức năng phục vụ cho môn Tin học).
- Được sự ủng hộ của Đảng bộ và nhân dân Thị trấn Quy Đạt.

- Đặc biệt được sự quan tâm , chỉ đạo sát sao của Phòng giáo d ục &
đào tạo nói chung và chuyên viên Phòng phụ trách CNTT nói riêng nên
việc dạy và học môn Tin học trong nhà trường diễn ra rất thuận lợi.
*Giáo viên:
- Bản thân được đào tạo đạt chuẩn chuyên ngành v ề tin h ọc nên đáp
ứng được yêu cầu cho việc daỵ và học môn Tin học trong bậc THCS ở
trong nhà trường.
- Bản thân luôn tâm huyết với nghề, tận tâm với sự nghiệp giáo dục.
*Học sinh:
Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh
vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những ti ết th ực hành
và các phần mềm học tập mang tính chất vừa chơi vừa học.
Đời sống kinh tế gia đình của một số em học sinh ở nhà đã có máy vi
tính nên cũng có những thuận lợi nhất định đối với môn học.
2.Khó khăn:
Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy tính ở trường là ch ủ
yếu( đặc biệt đa số các em lên cấp 2 mới bắt đ ầu được ti ếp xúc v ới


máy vi tính), do vậy sự tìm tòi và khám phá máy tính v ới các em còn
hạn chế , nên đa số học sinh thực hành vẫn còn chưa thuần thục .
III/ THỰC TRẠNG:
Trước khi thực hiện chuyên đề này , tôi đã khảo sát khối lớp 6 (c ả
03 lớp với 75 học sinh) thông qua giờ dạy lí thuy ết, dạy th ực hành,
thông qua kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được :

Trước khi thực hiện chuyên đề
Mức độ thao tác
Số học sinh

Tỷ lệ

10/75

13%

Thao tác đúng

22/75

29%

Thao tác chậm

26/75

35%

Chưa biết thao tác

17/75

23%

Thao

tác

nhanh,

đúng


IV/ MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ DẠY TIN HỌC CÓ HIỆU QUẢ HƠN
TRONG BẬC THCS
1. Giáo viên dạy nên có tư liệu gồm đầy đủ các bài gi ảng đi ện t ử ở
khối lớp mà mình phụ trách bằng cách tự soạn hoặc tải trên mạng để
phục vụ cho giảng dạy đạt hiệu quả cao.
2. Khi bố trí cho học sinh thực hành, cần có n ội quy ch ặt chẽ đ ể qu ản
lí học sinh dễ dàng:
- Hs ngồi vị trí máy trùng với thứ tự của mình trong s ổ đi ểm( theo
nhóm).
- Hs giữ trật tự trong giờ thực hành.
- Để các thiết bị máy tính, ghế đúng quy định khi ra về.
- Chỉ khởi động máy khi giáo viên cho phép.
- Không được mở các chương trình ngoài chương trình giáo viên đang
dạy.
-Không được xóa các tệp tin cũng như các thư mục của các l ớp khác
đã tạo trên máy, cũng chư không được can thiệp vào phần cứng, ph ần
mềm đã được cài đặt sẵn trong máy.


- Giữ gìn vệ sinh phòng máy.
- Trước khi ra khỏi phòng máy phải: Đảm bảo máy đã được thoát, sắp
xếp chuột, bàn phím, ghế ngồi gọn gàng. Chỉ được ra kh ỏi phòng máy
khi có lệnh của giáo viên bộ môn.
3. Khi dạy bài 4: "Máy tính và phần mềm máy tính", nếu chỉ dạy học
theo phương pháp thuyết trình thì quá trừu tượng và khó hình dung
được các thiết bị phần cứng, giáo viên nên sưu tầm nhưng thi ết b ị
sẵn có về máy tính để bàn để mô tả một cách trực quan cho h ọc sinh.

Các thiết bị vật lí của máy bị hư hỏng và bỏ đi rất nhiều. nếu chúng ta
tận dụng các thiết bị trên để mô tả trực quan cho học sinh thì rất t ốt(
nên chuẩn bị một máy đã học làm dụng cụ trực quan trong su ốt quá
trình dạy học).
4. Khi dạy học sinh cách gõ tiếng Việt, nên sử d ụng ch ương trình s ẵn
có trên window như: On screen-keyboard để giảng dạy đạt hiệu quả
cao hơn.
5. Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm
bằng cách phân công các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm


nhận xét, chấm điểm(dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau đ ể tạo
sự hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành.
6. Khi dạy thực hành, giáo viên giao bài t ập cho h ọc sinh m ột cách c ụ
thể, rõ ràng và kết hợp những kiến thức của bài học trước, h ướng
dẫn trước khi học sinh làm để học sinh quan sát và làm bài tập.
Ví dụ: dạy bài vẽ bảng biểu,giáo viên giao bài tập thực hành, sau đó
hướng dẫn trực tiếp trên máy cho học sinh dễ quan sát thao tác c ủa
GV và lời nói của GV. Trong khi thực hành, nếu học sinh nào chưa thực
hành được, giáo viên lại hướng dẫn và thao tác lại cho h ọc sinh đó
quan sát.
7. Để quản lí tốt các bài thực hành của học sinh cũng như để có d ữ
liệu để thực hành cho tiết học tới, cần cho học sinh tạo các thư m ục
mang tên lớp của mình và chứa các tệp tin của mình tạo được vào th ư
mục đó, nghiêm cấm học sinh không được xóa các th ư m ục c ủa các
lớp khác.
8. Tận dụng nhưng nguốn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, ho ặc
truy cập mạng để tìm kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên
Internet phục vụ cho quá trình dạy và học.

các trang web mà tôi thường xuyên truy cập:
-
-
-
-
9. Sưu tầm một số trò chơi có ích để rèn luy ện về cách s ử dụng
chuột(cờ caro), luyện ngón khi sử dụng bàn phím(mario Typing),
phần mềm luyện tư duy,tính toán, nhanh nhạy, giải trí(solitare,
minesweeper)
10. Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao ki ến thức b ản thân
đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhật thông tin m ột cách
đầy đủ, chính xác.
11. Nếu trường đã có phòng máy thì giáo viên nên n ối m ạng LAN và
cà phần mềm Netop school để có thể hướng dẫn học sinh thực hành
một cách dễ dàng.
Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy tin
học nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng tin học cho bản


thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài li ệu có liên quan và h ọc
hỏi các đồng nghiệp.
Bên cạnh việc tìm hiểu kiến thức về tin học, giáo viên cũng ph ải c ập
nhật các kiến thức khác nhau như văn hóa, kinh tế, chính tr ị, xã h ội...
để tự nâng cao nhận thức của bản thân.
C. KẾT LUẬN
I: KẾT QUẢ
Qua quá trình áp dụng vào áp dụng giảng dạy Tin h ọc kh ối 6, so sánh
với bảng tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như sau:
Lần I: Giữa kỳ

Sau khi
Trước khi thực
Mức độ thao

hiện chuyên đề

tác

hiện

thực
chuyên

Tỷ

lệ

tăng,

đề

giảm
Số HS
Thao

tác 10/75

Tỷ lệ

Số HS

Tỷ lệ

13%

17/75 23%

Tăng: 10%


nhanh, đúng
Thao tác đúng 22/75
Thao tác chậm

26/75

29%

35%

30/75 40%

16/75 21%

Tăng: 11%
Giảm:
14%

Chưa biết thao

17/75

23%

12/75 16%

Giảm:7%

tác

Lần II: Kiểm tra cuối năm

Sau khi
Trước khi thực
Mức độ thao

hiện chuyên đề

tác

hiện

thực
chuyên

Tỷ
tăng,

đề

giảm
Số HS

Tỷ lệ

Số HS

Tỷ lệ

Thao tác nhanh,

Tăng:
10/75

đúng

13%

22/75 29%
16%

lệ


Thao tác đúng

Tăng:
22/75

29%

35/75 47%
18%

Thao tác chậm

26/75

35%

16/75 21%

Giảm:
14%

Chưa biết thao

17/75

23%

02/75 3%

tác

Giảm:
20%

Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng vào việc

dạy học Tin học lớp 6 đã trình bày ở trên các em không những n ắm
chắc kiến thức mà còn thấy các em học tập phấn kh ởi h ơn, ti ếp thu
bài nhanh hơn, có chất lượng thực sự.

II: BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Để thực hiện tốt công tác giảng dạy, mỗi giáo viên cần phải:
- Tìm tòi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài.
- Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ.


- Dự giờ thăm lớp, hội thảo đổi mới phương pháp giảng dạy.
- Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường sữa ch ữa máy
móc, trang thiết bị dạy học.
- Thực hiện tốt các quy định của ngành đề ra.
Trên đây là một số biện pháp mà bản thân tôi đã áp dụng vào d ạy Tin
học khối 6. Tuy còn nhiều yếu tố khách quan, chủ quan và còn nhi ều
mặt hạn chế. Nhưng với lòng yêu nghề, luôn tâm huy ết với sự nghi ệp
giáo dục của huyện nhà tôi hứa sẽ không ngừng hoàn thi ện mình h ơn
cũng như góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong thời gian tới.