SKKN một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ ban chỉ huy đội tại trường THCS nguyễn khuyến

PHÒNG GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO HUYỆN EAKAR
TRƯỜNG THCS NGUYỄN KHUYẾN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Ban
chỉ huy Đội tại trường THCS Nguyễn Khuyến".
Họ và tên : Lê Viết Tương
Chức vụ: Giáo viên – Tổng phụ trách Đội
Đơn vị: Trường THCS Nguyễn Khuyến, huyện Eakar, tỉnh Đăk Lăk.

Eakar, Tháng 01 Năm 2017

1


( ĐÃ SỬA XONG NỘI DUNG CÒN THIẾU HÌNH ẢNH)
MỤC LỤC
I: PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lí do chọn đề tài
I.2. I.2.Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
I.3. Đối tượng nghiên cứu
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
I.5. Phương pháp nghiên cứu
II: PHẦN NỘI DUNG:
II.1. Cơ sở lý luận
II.2. Thực trạng
a. Thuận lợi- khó khăn
b. Thành công – hạn chế
c. Mặt mạnh- mặt yếu
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động...
II.3. Giải pháp, biện pháp:

a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
III.1. Kết luận:
III.2. Kiến nghị:
2


PHẦN MỞ ĐẦU
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
I.1. Lý do chọn đề tài :
Trong nhà trường, Đội TNTP Hồ Chí Minh có vai trò rất quan trọng, góp phần
tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Đội lấy 5
điều Bác Hồ dạy để làm mục tiêu phấn đấu rèn luyện cho đội viên, nhi đồng.
Hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh ở các Liên đội cho thấy những Liên
đội mạnh là những Liên đội biết phát huy vai trò của Ban chỉ huy Đội. Chính vì vậy,
muốn phong trào hoạt động Đội của nhà trường có hiệu quả và chất lượng thì cần
phải có một đội ngũ Ban chỉ huy Đội năng động, sáng tạo, vững chắc về mọi mặt
như: Quản lý, kỹ năng nghiệp vụ công tác Đội...
Trong quá trình xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” như
hiện nay thì Ban chỉ huy Đội là một nhịp cầu không thể thiếu được. Bởi lẽ đây là đội
ngũ nắm bắt được tâm tư tình cảm của phần lớn các em thiếu niên, nhi đồng. Vì vậy,
việc bồi dưỡng đội ngũ Ban chỉ huy Đội là rất cần thiết. Nó là mạng lưới quan trọng
để duy trì và phát triển phong trào Đội cũng như mọi hoạt động giáo dục đội viên,
nhi đồng trong nhà trường. Góp phần quyết định chất lượng giáo dục và phong trào
hoạt động tập thể trong mỗi nhà trường, là nhiệm vụ hàng đầu quyết định đến sự tồn

tại và phát triển phong trào của các Liên đội.
Trước những thành công đã đạt được và yêu cầu của tuổi trẻ, những giải pháp để xây
dựng tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh, đặc biệt trong trường học càng trở lên quan trọng
và cần thiết. Với mỗi một tập thể, cá nhân phụ trách Đội trong trường học đều có giải
pháp, cách làm của riêng mình, để nâng cao chất lượng hoạt động Đội trong trường học.

Là một giáo viên – Tổng phụ trách đội trong nhà trường với kinh nghiệm 24
năm trong công tác hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh, tôi luôn quan tâm đến việc
lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội góp phần giữ vững những thành tích mà
Liên đội đã đạt được trong những năm qua. Đó cũng chính là lý do tại sao tôi chọn
đề tài
3


I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
* Mục tiêu:
Với mục đích nâng cao chất lượng hoạt động Đội, góp phần giáo dục toàn diện
cho học sinh trong nhà trường, xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”
nên vai trò Ban chỉ huy Đội là nhiệm vụ hàng đầu quyết định đến sự tồn tại và phát
triển của liên đội.
Mặt khác, trong điều kiện xã hội hiện nay, với những mặt trái của cơ chế thị
trường và các tác động của xã hội, một số học sinh trong nhà trường có những biểu
hiện không tốt, đạo đức sa sút, sống không có lý tưởng, lối sống thực dụng, từ đó dễ
sa vào các tệ nạn xã hội, chạy theo các trò chơi vô bổ như chơi game, điện tử...
không ham thích học nên đội ngũ Ban chỉ huy Đội là một lực lượng có khả năng
định hướng, tham gia cùng nhà trường quản lý nề nếp học sinh, góp phần giáo dục,
đưa các em về con đường sáng.
Đối chiếu giữa lý luận và thực tiễn, rút ra những ưu điểm cần phát huy và
những khuyết điểm cần khắc phục để từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ Ban
chỉ huy Đội tại trường THCS Nguyễn Khuyến trong thời gian tới nhằm đạt kết quả

cao nhất.
* Nhiệm vụ:
Nghiên cứu đề tài này tôi muốn tìm hiểu thực tế vai trò, tầm quan trọng của Ban
chỉ huy Đội đối với công tác đội và phong trào thiếu nhi trong việc nâng cao chất
lượng đội cũng như giáo dục toàn diện học sinh để từ đó rút ra cho bản thân những
kinh nghiệm thực tiễn có giá trị phục vụ cho học tập và công tác, và đề xuất các biện
pháp phát huy hiệu quả trong chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi ở
trường học.
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là các em trong Ban chỉ huy liên, chi đội
trường THCS Nguyễn Khuyến, trong công tác Đội trường học.
Mặt khác hoạt động của Ban chỉ huy Đội ở các Liên đội cũng có những nét
tương đồng như nhau. Việc lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội là nhiệm vụ
4


hàng đầu quyết định đến sự tồn tại và phát triển phong trào tại các liên đội. Bản thân
là ủy viên Hội đồng đội tỉnh và Hội đồng đội huyện, tôi đã được tham gia đoàn kiểm
tra Công tác Đội ở hầu hết các Liên đội trong toàn huyện và một số Liên đội ở các
huyện khác trong tỉnh nên phần nào tôi cũng hiểu được những điều kiện học tập,
hoàn cảnh và nguyện vọng của các em học sinh từ đó rút kinh nghiệm trong việc
thực hiện Sáng kiến kinh nghiệm của mình.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Đề tài về một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Ban chỉ huy
Đội được nghiên cứu tại trường THCS Nguyễn Khuyến trong 2 năm (năm học 2014
– 2015 và năm học 2015 – 2016).
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
Để hoàn thành đề tài này tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra: Tìm hiểu thực trạng hiện tại của Liên đội, lấy ý kiến của
giáo viên và học sinh trước để thu thập thông tin nghiên cứu.

- Phương pháp đàm thoại: Trực tiếp trò chuyện với các nhà quản lý, các giáo
viên và để trao đổi về những vấn đề có liên quan đến đề tài.
- Phương pháp quan sát sư phạm: Đây là phương pháp dễ thực hiện nhưng
mang lại hiệu quả cao. Sự khách quan của phương pháp này sẽ giúp có được những
thu nhận thực tế, chân thật, liên tục trong quá trình nghiên cứu. Nó giúp nhận ra kỹ
năng tổ chức, điều hành của các em cán bộ đội trong các hoạt động, đồng thời thấy
được những khó khăn của các em để từ đó tìm ra những giải pháp phù hợp với hình
thức tổ chức các hoạt động tốt hơn.
- Phương pháp thực nghiệm: Kiểm nghiệm tính khoa học, tính khả thi của các
giải pháp đã đề xuất.
- Phương pháp phân tích tổng hợp: Từ những số liệu, thông tin thu thập được
từ thực tiễn, bằng phương pháp phân tích tổng hợp sẽ đưa ra được những kết luận
khoa học và từ đó tìm ra thêm các biện pháp tốt nhằm nâng cao chất lượng công tác
Đội Phong trào thiếu nhi trong nhà trường.
5


- Phương pháp tiếp cận, tìm hiểu thiếu nhi: để nắm được tâm lý chung của các
em khi tham gia vào các hoạt động.
- Phương pháp tham khảo tài liệu: Để có được những cơ sở lí luận chính xác
cần tiếp cận với những tài liệu có liên quan và cũng chính nhờ đó mà tìm thêm được
nhiều biện pháp hay áp dụng vào thực tiễn.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. Cơ sở lý luận:
Trong những năm qua, cùng với công cuộc xây dựng đất nước, công tác Đội
và phong trào thiếu nhi có nhiều chuyển biến tích cực, thu hút đông đảo thiếu nhi
tham gia, góp phần giáo dục, rèn luyện các em trở thành con ngoan, trò giỏi, đội
viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ. Thông qua các hoạt động Đội giúp các em biết vượt
khó vươn lên, học tập tốt, yêu khoa học, yêu lao động, vệ sinh sạch sẽ, biết thực

hành tiết kiệm…
Hoạt động Đội yêu cầu phát huy vai trò làm chủ tập thể, vai trò tự quản của
Chỉ huy Đội, thực hiện quyền làm chủ nhà trường, lớp học, phát huy tính tích cực,
tự giác, của toàn thể đội viên, vận động các bạn cùng tham gia tốt các phong trào,
các chương trình hành động của Đội.
Mục tiêu của hoạt động Đội luôn bám sát mục tiêu giáo dục và đào tạo con
người mới xã hội chủ nghĩa của Đảng ta. Bác Hồ đã nói: “Ngày nay các cháu là
thiếu nhi, ít năm sau các cháu là công dân, là cán bộ …”. Đảng ta từng nhấn mạnh:
“Tiền đồ rạng rỡ của Tổ quốc Việt Nam XHCN nằm trong tay thanh niên, thiếu
niên, nhi đồng”.
Điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh quy định rõ nguyên tắc tự quản của Đội
Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh như sau: “Tự quản của Đội TNTP Hồ Chí Minh
là thể hiện tính đặc trưng của Đội và cũng là yếu tố khẳng định tổ chức Đội là của
chính các em đội viên, đồng thời cũng thể hiện rõ khả năng làm chủ của các em.

6


Phương châm đối với đội viên tự giáo dục là chính, nhưng cần có sự hướng dẫn của
phụ trách và công tác giáo dục của Đội chủ yếu được thông qua các hoạt động”.
Muốn Liên đội hoạt động tốt, tham gia tích cực các hoạt động Đội trong nhà
trường thì cần phải có một bộ máy Ban chỉ huy Đội vững chắc về mọi mặt như: kỹ
năng quản lý, kỹ năng nghiệp vụ công tác Đội ... Thành công của Liên đội phải kể
đến sự đóng góp của đội ngũ Ban chỉ huy Đội. Vì vậy, muốn phát huy chất lượng tự
quản và chất lượng hoạt động Đội, vấn đề lựa chọn và bồi dưỡng cho Ban chỉ huy
Đội là một việc làm rất cần thiết.
II.2 Thực trạng:
a. Thuận lợi – khó khăn:
* Thuận lợi:
Liên đội luôn được sự quan tâm chỉ đạo của Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu nhà

trường, tổ chức Công đoàn, chi đoàn và tập thể anh chị phụ trách quan tâm, cùng
chung tay để xây dựng Liên đội vững mạnh toàn diện.
Ngay từ đầu các năm học, Liên đội đều tổ chức Đại hội để bầu ra Ban chỉ huy
Đội. Các em được bầu vào Ban chỉ huy Đội đều được chọn lựa kỹ ở các chi đội và
đã được các bạn đội viên tín nhiệm trong đại hội Chi đội, Liên đội. Ngoài ra, một số
em đã làm công tác chỉ huy đội từ các năm trước, cũng đã tích luỹ được một số kinh
nghiệm.
* Khó khăn:
- Phương tiện phục vụ cho công tác hoạt động Đội chưa đáp ứng được với yêu
cầu thực tiễn.
b. Thành công – hạn chế:
* Thành công:
Lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội là một việc làm hết sức quan trọng.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, hàng năm Liên đội luôn có sự lựa chọn sáng
suốt và bồi dưỡng đúng đối tượng để tạo ra một đội ngũ Ban chỉ huy Đội tốt, đáp
ứng yêu cầu của Liên đội và đưa thành tích của Liên đội ngày một đi lên. Kết quả,
7


trong nhiều năm liền Liên đội trường THCS Nguyễn Khuyến luôn đạt danh hiệu
Liên đội xuất sắc cấp huyện, cấp Tỉnh và được các ban ngành, các cấp tặng nhiều
giấy khen, Bằng khen.
* Hạn chế:
Một số em mới được bầu vào Ban chỉ huy Đội năm đầu tiên nên còn bỡ ngỡ,
chưa phát huy được hết năng lực của mình.
Ý thức tự quản ở một số Chi đội và đội viên chưa cao, chưa đáp ứng được yêu
cầu chung của Liên đội.
c. Mặt mạnh – mặt yếu:
* Mặt mạnh:
- Trong mỗi năm học, Liên đội đều tố chức Đại hội để bầu ra Ban chỉ huy Đội.

Trong quá trình tổ chức Đại hội, Liên đội luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ về
mọi mặt của các ban ngành trong và ngoài nhà trường; các anh, chị phụ trách và sự
tham gia đầy đủ, nghiêm túc của các em đội viên – thiếu niên.
Qua quá trình khảo sát nắm bắt tâm tư nguyện vọng của các em đội viên bằng
câu hỏi trắc nghiệm, kết quả như sau:
+ Câu hỏi: Em có thích được bầu vào Ban chỉ huy Đội hay không?
a. Rất thích.
b. Bình thường.
c. Không thích.
Kết quả:
Đáp án a
80,5%

Đáp án b
19,5%

Đáp án c
0%

Ý tưởng khác

Qua kết quả khảo sát ở trên, chúng ta có thể thấy rằng các em đội viên rất
thích được tham gia vào Ban chỉ huy Đội, các em muốn được thể hiện khả năng
lãnh đạo của mình.
* Mặt yếu:
8


- Ở một số Chi đội, khi lựa chọn Ban chỉ huy Chi đội còn mang tính áp đặt,
chưa phát huy được tính dân chủ của các em.

- Có những Ban chỉ huy Chi đội hoạt động chưa tích cực, chưa phát huy được
vị trí, vai trò của mình trước tập thể.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động:
Như chúng ta đã biết, nhân tố quyết định xây dựng Liên đội vững mạnh, thực
hiện tốt các hoạt động của Liên đội đó chính là những đội viên ưu tú của Ban chỉ
huy Đội. Tuy nhiên, các đội viên ở tuổi thiếu niên chưa có kinh nghiệm trong cuộc
sống, học tập và rèn luyện, nhận thức cảm tính đôi khi còn lấn át nhận thức lý tính,
đặc biệt còn thiếu hiểu biết trong lĩnh vực chính trị và xã hội. Vì vậy, các em rất cần
có sự hướng dẫn, giúp đỡ của người lớn nói chung và của Giáo viên – Tổng phụ
trách đội nói riêng.
Trên thực tế, các em trong Ban chỉ huy Đội đã bộc lộ hết khả năng của mình
trong công tác Đội hay chưa? Đó cũng là vấn đề đáng được lưu tâm, trăn trở. Tuy
nhiên, về tính năng động, sáng tạo, những kỹ năng của Ban chỉ huy Đội nếu không
được bồi dưỡng thì sẽ không phát huy hết được những năng lực, sở trường cũng như
tài năng của các em.
Sự phối hợp giáo dục giữa gia đình, nhà trường, xã hội ở địa phương vẫn còn
có những bất cập chưa được khắc phục.
* Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra
Trong hai năm, năm học 2014 – 2015 và năm học 2015 – 2016 tổng số em
trong Ban chỉ huy Đội là 56 em gồm 45 em trong Ban chỉ huy Chi đội và 11 em
trong Ban chỉ huy Liên đội (trong đó 11 em vừa là Ban chỉ huy Chi đội, vừa là Ban
chỉ huy Liên đội). Đa số các em đều được lựa chọn kỹ từ Đại hội Chi đội đến Đại
hội Liên đội. Một số em đã tham gia vào Ban chỉ huy đội từ năm trước, cũng đã tích
lũy được không ít kinh nghiệm trong công tác chỉ huy. Bên cạnh đó, một số em mới
tham gia vào Ban chỉ huy đội năm đầu nên cũng gặp rất nhiều khó khăn trong quá
trình hoạt động. Đó cũng chính là vấn đề đáng được lưu tâm, trăn trở.
9


Trên thực tế, vai trò của Ban chỉ huy đội ở Chi đội, Liên đội đôi lúc cũng chưa

được phát huy hết. Do vậy để có một biện pháp hữu hiệu trong quá trình bồi dưỡng
cho các em, ngoài điều kiện của Liên đội thì cần phải có sự nhiệt tình, say mê và
sáng tạo của Giáo viên – Tổng phụ trách đội.
II.3. giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:
Đề tài: “Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Ban chỉ
huy Đội tại trường THCS Nguyễn Khuyến", nhằm đem lại một số cách thức sáng
tạo trong việc lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy đội để nâng cao chất lượng tự
quản và chất lượng hoạt động Đội. Đề tài có thể áp dụng rộng rãi ở bất cứ Liên đội
nào, dù đó là Liên đội có điều kiện thuận lợi hay không thuận lợi.
Giúp các anh chị tổng phụ trách hiểu được việc lựa chọn và bồi dưỡng Ban
chỉ huy đội là một nội dung quan trọng và cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng tự
quản và chất lượng hoạt động Đội tại Liên đội.
Một trong những mục tiêu quan trọng của đề tài là nhằm nâng cao hoạt động
công tác Đội ở các Liên đội, thực hiện tốt phong trào thi đua “Xây dựng trường học
thân thiện – Học sinh tích cực”, góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện, đào tạo ra những con người vừa có “Đức” vừa có “Tài” xứng
đáng làm chủ đất nước mai sau, viết tiếp những trang sử hào hùng của dân tộc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp:
Lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy đội là nhiệm vụ quan trọng, song người
phụ trách cần phải biết lựa chọn và bồi dưõng những gì; như thế nào để Ban chỉ huy
đội phát huy được sức mạnh tập thể, chỉ đạo, tổ chức Chi đội, Liên đội thực hiện tốt
các phong trào do Đội và nhà trường đề ra.
* Lựa chọn Ban chỉ huy Đội:
Ban chỉ huy Đội là những đội viên được tập thể tín nhiệm bầu ra có nhiệm vụ
điều hành các hoạt động của Đội, thực hiện mục tiêu giáo dục đội viên, nhi đồng trở
thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
10

Chính vì vậy, vấn đề lựa chọn Ban chỉ huy Đội là tiền đề rất quan trọng vì có
sự lựa chọn sáng suốt, đúng đối tượng thì mới có được một đội ngũ Ban chỉ huy Đội
tốt, đáp ứng nhu cầu của Liên đội, Chi đội. Do đó giáo viên phụ trách Đội cũng cần
phải có những định hướng giúp đỡ các em lựa chọn cho chính xác.
Định hướng của giáo viên phụ trách Đội về việc lựa chọn Ban chỉ huy Đội cần
phải công khai, công bằng, khách quan và dựa vào những căn cứ sau:
- Căn cứ vào Điều lệ Đội
- Căn cứ vào tình hình thực tế của Chi đội, Liên đội
- Căn cứ vào yêu cầu về phẩm chất, năng lực chung cần có của Ban chỉ huy
Đội, cụ thể:
+ Về học lực: khá, giỏi
+ Về đạo đức: tốt
+ Nhanh nhẹn, tháo vát, chủ động sáng tạo trong mọi hoạt động
+ Hiểu biết và yêu mến tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh
+ Có khả năng chỉ huy, biết cách tổ chức, điều hành các hoạt động Đội
Khi lựa chọn Ban chỉ huy Đội, việc kế thừa những ưu điểm đã có ở các em là
rất cần thiết, nhưng không phải vì thế mà chỉ tiếp nhận những cái đã có mà người
giáo viên phụ trách Đội cần phải nhìn nhận được những em có tiềm năng nhưng
chưa bộc lộ để đào tạo, bồi dưỡng cho các em.
Phát hiện nòng cốt để lựa chọn Ban chỉ huy Đội thông qua các hoạt động Đội,
qua các cuộc giao tiếp để tìm những em có năng lực cần thiết hoặc qua việc trao đổi
với phụ trách Chi đội năm trước.
Khi lựa chọn Ban chỉ huy Đội trong các kỳ Đại hội thì người giáo viên phụ
trách Đội phải để các em tự điều hành Đại hội; tôn trọng quyền ứng cử, đề cử và bầu
cử của các em. Không được áp đặt, tạo không khí vui tươi, thoải mái, phát huy cao
nhất nguyên tắc dân chủ tự quản của Đội viên.

11

Một Ban chỉ huy Đội do các em bầu chọn và tín nhiệm thì các em mới ủng hộ
và như thế thì Ban chỉ huy mới điều hành, chỉ huy được Liên đội mình hoạt động
đạt hiệu quả.
Việc lựa chọn đúng Ban chỉ huy Đội là đã thành công bước đầu trong viêc tạo
ra thế mạnh của Ban chỉ huy. Đồng thời tạo ra được uy tín của Ban chỉ huy đối với
đội viên trong toàn Liên đội.
* Bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội:
Lựa chọn bao giờ cũng phải đi đôi với bồi dưỡng. Sau khi có đội ngũ Ban chỉ
huy Đội, muốn cho các em phát huy được sở trường, tư chất của mình, đưa hoạt
động của Đội vào nề nếp, khoa học, có hiệu quả thì người phụ trách Đội phải tiến
hành bồi dưỡng cho các em.
Bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội là việc làm thường xuyên, cần thiết của giáo viên
phụ trách Đội. Ban chỉ huy Đội là yếu tố quyết định chất lượng hoạt động đội. Bồi
dưỡng Ban chỉ huy là phát huy hết những mặt mạnh sẵn có của các em, đồng thời
khơi dậy những tiềm năng còn tiềm ẩn trong các em, giúp các em vươn tới những
phẩm chất, năng lực cần có của người chỉ huy. Vì vậy nội dung, hình thức bồi
dưỡng Ban chỉ huy Đội phải toàn diện, chọn lọc cụ thể và phải phù hợp với khả
năng nhận thức của các em.
Nội dung bồi dưỡng:
Bồi dưỡng phương pháp công tác của Ban chỉ huy Đội
- Phương pháp ghi chép các loại sổ sách Đội, ghi chép văn bản, dự thảo nghị
quyết, báo cáo thi đua, báo cáo sơ kết, tổng kết...
- Phương pháp tổ chức, điều khiển một cuộc họp của Đội.
- Phương pháp xây dựng kế hoạch: kế hoạch tháng, tuần; kế hoạch thi đua
theo chủ đề, chủ điểm...
- Phương pháp tổ chức và điều khiển sinh hoạt Đội, các hoạt động ngoại khóa,
hoạt động tập thể (sinh hoạt Chi đội, Liên đội...).

12

- Phương pháp kiểm tra đánh giá phong trào thi đua: dựa vào tiêu chuẩn, có
mức độ đánh giá, các hình thức đánh giá, có thang điểm…
Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức điều hành của Ban chỉ huy Đội:
Bồi dưỡng các nghi lễ, thủ tục của Đội và phương pháp tổ chức: Lễ kết nạp
đội viên, lễ công nhận Chi đội, lễ trưỏng thành, lễ phát động chủ đề, sinh hoạt Đội,
các hội thi. Cụ thể:
- Sinh hoạt Đội: Bằng nhiểu hình thức thi đua sôi nổi, nội dung phong phú,
hấp dẫn, phương pháp linh hoạt nhằm giáo dục đội viên theo mục tiêu của Đội.
Thường xuyên thay đổi các hình thức sinh hoạt như: sinh hoạt thường kỳ, sinh hoạt
truyền thống, sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt đột xuất, sinh hoạt vui chơi... Ban phụ
trách có thể kết hợp bồi dưỡng các kỹ năng sau:
+ Cách tập hợp, điểu khiển một buổi sinh hoạt Đội.
+ Cách điều khiển, tổ chức và hướng dẫn Chi đội. Liên đội thực hiện tốt nội
dung chương trình đề ra
+ Hướng dẫn Chi đội. Liên đội các hoạt động học tập, vui chơi, văn nghệ, thể
dục thể thao.
+ Cách nhận xét, đánh giá.
- Đại hội Đội: Là cuộc sinh hoạt Đội nhằm phát huy quyền dân chủ, lựa chọn
Ban chỉ huy Đội và xây dựng nghị quyết của Đội. Đối với Liên đội, Chi đội mỗi
năm tổ chức Đại hội một lần. Cần bồi dưỡng về các nội dung:
+ Cách điều khiển nghi lễ, thủ tục: Tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu, chào
cờ, giới thiệu chủ tịch đoàn, điều khiển đại hội.
+ Cách viết báo cáo tổng kết và phương hướng nhiệm vụ công tác Đội trong
nhiệm kỳ mới.
+ Cách điều khiển đại hội: hướng dẫn đội viên thảo luận, bầu Ban chỉ huy
Đội, thông qua nghị quyết đại hội.
+ Tổ chức các hoạt động chào mừng: văn nghệ, trò chơi ...

13

- Hướng dẫn tổ chức và tham gia các hoạt động lớn của Đội: Là những nội
dung sinh hoạt mang màu sắc của Đội, được diễn ra trong thời gian dài như: Phát
động thi đua theo chủ đề, chủ điểm; tổ chức trò chơi; tham gia hoạt động ngoại
khóa... Mục đích là để tập hợp đội viên, tạo phong trào thi đua và là sân chơi cho
đội viên rèn luyện. Cần bồi dưỡng một số nội dung sau:
+ Công tác chuẩn bị cho hoạt động: Họp ban chỉ huy, định hướng nội dung và
cơ sở vật chất phục vụ hoạt động, phổ biến nội dung hoạt động, phân công nhiệm
vụ tới từng người trong ban chỉ huy.
+ Tổ chức hoạt động: Theo như nội dung đã bàn, cần biết lựa chọn các hình
thức phù hợp với nội dung, biết huy động và phối hợp các đội viên nòng cốt để tổ
chức tốt hoạt động. Trong hoạt động có kiểm tra đánh giá
+ Tổ chức sơ kết, tổng kết nội dung hoạt động: Đánh giá rút kinh nghiệm việc
tổ chức điều hành các hoạt động, kết quả hoạt động...
Bồi dưỡng tư cách, tác phong của Ban chỉ huy Đội:
- Bồi dưỡng cho các em có tư cách, tác phong chuẩn mực như lời ăn tiếng nói,
cử chỉ hành động, thái độ, ý thức trong giao tiếp và phối hợp với người khác.
- Bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội trở thành những cán bộ mẫu mực có kỹ năng
nghiệp vụ, có uy tín trong tập thể, là tấm gương, là điểm tựa trong Chi đội, Liên đội.
Bồi dưỡng kĩ năng nghiệp vụ Đội:
Đây là một trong những nội dung quan trọng cần thiết của Ban chỉ huy Đội.
Cần tập trung bồi dưỡng những nội dung sau:
- Nội dung nghi thức Đội và phương pháp thực hành nghi thức.
- Phương pháp tổ chức các hoạt động: trò chơi, dạy hát, dạy múa, kể chuyện,
tổ chức trại, hoạt động xã hội, tham quan...
- Khi bồi dưỡng kĩ năng nghiệp vụ Đội cần chú ý các bước cho phù hợp như:
+ Tập luyện cho đội nòng cốt
+ Thực hiện tập luyện chung
+ Tổ chức kiểm tra nghiệp vụ bằng hội thi

14


Bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội nhằm giúp cho các em thạo việc, biết tổ chức hoạt
động theo nhiệm vụ được phân công, có khả năng tổ chức và quản lí hoạt động Đội
một cách toàn diện, khoa học và có bản lĩnh trong giao tiếp để trở thành một cán bộ
mẫu mực có năng lực và có uy tín.
Một số hình ảnh về công tác lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy đội:

Đại hội Liên đội

Hội thi “Đội em kể chuyện Bác Hồ”

15


Hội thi “Nghi thức đội và chỉ huy đội giỏi”

16


Hội thi “Rung chuông vàng”

17


Ban chỉ huy Đội dâng hương Đài tưởng niệm

18

Hình thức bồi dưỡng:
Bồi dưõng định kì:
Giáo viên – Tổng phụ trách đội cần lập kế hoạch định kỳ để bồi dưỡng Ban
chỉ huy Đội vào đầu năm học, giữa năm học và cuối năm học.
- Đầu năm học: Cần mở lớp bồi dưỡng cách thức tổ chức, điều khiển đại hội
Chi đội, Liên đội; phương pháp xây dựng kế hoạch hoạt động, dự thảo nghị quyết,
báo cáo, ghi chép sổ sách Đội…
- Giữa năm học: Bồi dưỡng cho Ban chỉ huy đội kỹ năng nghiệp vụ công tác
Đội như nghi thức, múa hát tập thể, trò chơi, kể chuyện…và phương pháp tổ chức
điều khiển một buổi sinh hoạt tập thể.
- Cuối năm học: Hướng dẫn phương pháp tổng hợp, đánh giá thi đua, khen
thưởng, kiểm tra công nhận Liên – Chi đội mạnh.
Bồi dưỡng thường xuyên:
Giáo viên – Tổng phụ trách đội cần xây dựng chương trình bồi dưỡng Ban chỉ
huy Đội trong kế hoạch hoạt động của Liên đội ngay từ đầu năm học theo các nhiệm
vụ, chuyên môn mà các em được phân công. Lên lịch bồi dưỡng thường xuyên theo
tuần, tháng, học kỳ.
- Ban chỉ huy Liên đội: 2 đợt/1 học kỳ.
- Ban chỉ huy Chi đội: 1 đợt/1 tháng.
Bồi dưỡng theo chuyên đề:
Có thể tổ chức bồi dưỡng theo nhiệm vụ của các em được phân công hoặc
Ban chỉ huy ở các khối lớp nhằm trao đổi rút kinh nghiệm, tổ chức hoạt động của
các khối lớp, tổ chức cho Ban chỉ huy tham dự các giờ sinh hoạt hoặc hoạt động của
các Chi đội, lớp.
Bồi dưỡng thông qua việc tổ chức các hoạt động lớn:
Bằng các hoạt động chung của Liên đội, cần thu hút và phân công Ban chỉ huy
đội tham gia vào các hoạt động như: Hội thi Chỉ huy đội giỏi, thi Nét đẹp đội viên,
thi Rung chuông vàng, Hội trại, Hội thi Nghi thức Đội… Qua các hoạt động, các em
19

chính thức được tham gia thực hiện, được tham gia quan sát nhận xét, Ban chỉ huy
Đội sẽ tự rút ra nhiều bài học thực tiễn quý giá trong quá trình hoạt động.
Phương pháp bồi dưỡng:
Công tác bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội chính là quá trình tổ chức học đi đôi với
hành, do đó phải kết hợp nhiều phương pháp bồi dưỡng khác nhau để đạt được mục
tiêu, chất lượng của tổ chức Đội tại Liên đội.
Các phương pháp bồi dưỡng chủ yếu:
- Phương pháp mở lớp: Mở lớp tập trung theo đợt, ngắn hay dài ngày (trong
năm học hoặc trong dịp hè) cần chú ý:
+ Chương trình cụ thể cho từng lớp, từng đối tượng
+ Tài liệu hướng dẫn cho các em học tập.
+ Giáo viên – Tổng phụ trách cần phải có phương pháp giảng dạy về công tác
Đội tức là vừa dạy kiến thức, vừa hướng dẫn cách tổ chức thực hành để rèn kĩ năng
công tác Đội cho Ban chỉ huy như phương pháp trực quan, luyện tập, ghi nhớ.
+ Mở lớp phải phù hợp với khả năng tổ chức của đơn vị: Lớp tập huấn sinh
hoạt chủ đề, lớp bồi dưỡng chuyên đề, lớp bồi dưỡng định kỳ …
+ Tổ chức lớp: Lên kế hoạch, xây dựng nội dung, chuẩn bị giáo viên; tổ chức
kiểm tra đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm, khen thưởng.
- Phương pháp bồi dưỡng qua thực tế: Phương pháp này rất quan trọng, phong
phú về nội dung và biện pháp thực hiện. Bồi dưỡng thông qua các hoạt động trong
học tập, lao động, trong công tác Đội…
Bồi dưỡng thông qua thực tế đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các
Chi đội, sự chỉ huy của Liên đội và của giáo viên – Tổng phụ trách đội.
Giáo viên – Tổng phụ trách đội phải là tấm gương mẫu mực về mọi mặt để
các em chỉ huy Đội học tập và noi theo.
Việc lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội là nội dung quan trọng và cần
thiết. Qua lựa chọn và bồi dưỡng giúp cho các em nắm được nội dung, phương pháp
và hình thức tổ chức điều hành các hoạt động của Đội, xây dựng một đội ngũ Ban

20


chỉ huy Đội vừa có “Đức” vừa có “Tài” đáp ứng với yêu cầu thực tế trong công tác
Đội hiện nay.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp:
Muốn nâng cao chất lượng đội ngũ Ban chỉ huy Đội trong nhà trường thì cần
phải có sự đồng thuận và hỗ trợ về mọi mặt của Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu nhà
trường, các ban ngành trong và ngoài nhà trường. Bên cạnh đó cần phải đảm bảo
được các điều khiện sau:
- Chọn các đội viên có đủ uy tín, có năng lực trong công tác đội vào Ban chỉ
huy Đội.
- Phân công công việc phù hợp với khả năng và năng khiếu của các em.
- Thường xuyên mở các lớp tập huấn về nghiệp vụ công tác Đội cho Ban chỉ
huy Đội và tập huấn từng công việc cụ thể cho các em phụ trách.
- Giáo viên – Tổng phụ trách đội phải là người năng động nhiệt tình và có
trách nhiệm trong công việc, biết nắm bắt tâm tư nguyện vọng của các em; biết động
viên, khích lệ, tạo mọi điều kiện để các em phát huy hết thế mạnh của mình trong
công việc; không áp đặt các em vào khuôn mẫu và kịp thời góp ý cho những hạn
chế, thiếu sót của các em trong quá trình làm việc.
- Duy trì tốt các buổi sinh hoạt, hội họp để các em được bày tỏ ý kiến của
mình và những vướng mắc trong công việc, giúp các em có hướng giải quyết.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Như chúng ta đã biết, nhân tố quyết định trong việc xây dựng một Liên đội
vững mạnh đó chính là những đội viên ưu tú của Ban chỉ huy Đội. Tuy nhiên, ở lứa
tuổi của các em những kinh nghiệm trong cuộc sống, học tập và rèn luyện còn hạn
chế, nhận thức cảm tính đôi khi còn lấn át nhận thức lý tính…Vì vậy, các em rất cần
sự hướng dẫn, giúp đỡ của các thầy cô giáo nói chung và của Giáo viên – Tổng phụ
trách đội nói riêng.
Hỗ trợ cho giáo viên – Tổng phụ trách đội hoàn thành tốt công tác của mình

không ai khác đó chính là lực lượng nòng cốt – Ban chỉ huy Đội.
21


Lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội tại Liên đội là một trong những
nhiệm vụ trọng tâm của công tác Đội và phong trào thiếu nhi trong năm học, vì vậy
việc Tổng phụ trách xây dựng kế hoạch tham mưu các cấp để được sự đồng ý và hỗ
trợ về mọi mặt là một trách nhiệm nặng nề. Tổng phụ trách Đội phải thực sự năng
động và phải biết cách thuyết phục, làm tốt vai trò là chiếc cầu nối giữa gia đình –
nhà trường và xã hội. Có như thế thì công tác hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong
Hồ Chí Minh mới đạt kết quả cao.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:
Qua quá trình nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm trong công tác lựa chọn và bồi
dưỡng Ban chỉ huy Đội tại trường THCS Nguyễn Khuyến, bản thân tôi nhận thấy
chất lượng của đội ngũ Ban chỉ huy Đội ngày càng được nâng cao, phát huy những
hiệu quả tích cực.
Các em trong Ban chỉ huy Đội đã có sự chủ động sáng tạo trong quá trình làm
việc từ khâu xây dựng chương trình, kế hoạch đến tổ chức thực hiện, tạo cho phong
trào của Liên đội được đi vào chiều sâu.
Trong quá trình hoạt động đã có sự phối hợp nhịp nhàng với các ban ngành
trong và ngoài nhà trường như: chuyên môn, công đoàn, đoàn thanh niên, Ban đại
diện hội phụ huynh, giáo viên bộ môn và nhất là các anh chị phụ trách Chi đội. Từ
đó đã gây sự chú ý của các ban ngành đến công tác hoạt động Đội trong nhà trường.
Các em trong Ban chỉ huy Đội, là trưởng các đội nhóm qua nhiều năm hoạt
động, được tham dự nhiều lớp bồi dưỡng đã trưởng thành nhanh chóng, trở thành
những chỉ huy Đội giỏi, cán bộ lớp có năng lực, từng bước khẳng định vị trí của
mình trên mọi lĩnh vực.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu:
Từ công tác lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội trong nhiều năm qua đã

xuất hiện nhiều gương chỉ huy đội giỏi, trên 80% các em trong Ban chỉ huy Đội
được công nhận là chỉ huy đội giỏi.
22


Số lượng chi đội, đội viên được xếp loại xuất sắc ngày càng tăng, loại trung
bình giảm và đặc biệt là không có chi đội xếp loại trung bình.
Trong quá trình điều hành mọi hoạt động của Liên đội, Ban chỉ huy Đội luôn
là yếu tố quyết định chất lượng hoạt động. Việc lựa chọn và bồi dưỡng một Ban chỉ
huy Đội vừa có “Đức” vừa có “Tài” đã góp phần xây dựng hoạt động của Đội ngày
càng phong phú hơn và đưa thành tích của Liên đội ngày càng đi lên. Cụ thể trong
nhiều năm qua hoạt động công tác Đội và phong trào thiếu nhi tại Liên đội trường
THCS Nguyễn Khuyến luôn đạt thành tích xuất sắc và được các cấp tặng giấy khen,
Bằng khen.
* Các danh hiệu cá nhân:

Năm học

Tổng số học sinh

2014 – 2015
2015 – 2016

Số đội viên đạt danh hiệu “Cháu ngoan
Bác Hồ”

Đội viên

SL

%

527
487

167
172

70.46%
73.19%

* Danh hiệu tập thể:
Năm học

Hình thức thi đua, khen thưởng Liên đội đã đạt
Đạt danh hiệu “Liên đội xuất sắc” được Chủ tịch UBND huyện

2014 – 2015 Eakar tặng giấy khen và BCH tỉnh Đoàn Đăk Lăk tặng Bằng
khen.
Đạt danh hiệu “Liên đội xuất sắc” được Chủ tịch UBND huyện
2015 – 2016 Eakar tặng giấy khen và BCH tỉnh Đoàn Đăk Lăk tặng Bằng
khen.
Điều quan trọng là Ban chỉ huy Đội đã thực sự làm hài lòng các ban ngành
trong và ngoài nhà trường, các em đã thực sự là lực lượng nòng cốt trong mọi phong
trào hoạt động và được nhà trường tin tưởng, giao phó trách nhiệm, góp phần nâng
cao chất lượng hoạt động của nhà trường về mọi mặt, xây dựng “Trường học thân
thiện, học sinh tích cực” để cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học.
23

III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
III.1. Kết luận:
Lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội là nhiệm vụ quan trọng. Song người
Giáo viên – Tổng phụ trách đội cần phải biết bồi dưỡng những gì, bồi dưỡng như
thế nào để Ban chỉ huy Đội tập hợp được sức mạnh tập thể chỉ đạo tổ chức Chi đội,
Liên đội thực hiện tốt các phong trào? Do vậy, với vai trò là Giáo viên – Tổng phụ
trách đội, chúng ta phải ý thức một cách nghiêm túc cho việc lựa chọn và bồi dưỡng,
cần phải là tấm gương để các em học tập về tư tưởng và tác phong, lời nói luôn đi
đôi với việc làm, không nên có thái độ phó thác hết công việc cho các em mà phải
luôn cùng các em giám sát, đánh giá thi đua sau mỗi hoạt động. Có sự khen chê kịp
thời, phải đảm bảo sự công bằng, không thiên vị, phải nghiêm túc, chuẩn mực trong
công việc.
Qua việc bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội về công tác xây dựng kế hoạch hoạt động
Đội cho thấy để hoạt động có hiệu quả thì phải biết lựa chọn các hình thức hoạt
động phong phú hấp dẫn, phù hợp với điều kiện và tình hình của Liên đội. Đặc biệt
Ban chỉ huy Đội phải biết phối hợp các đội viên nòng cốt cùng xây dựng kế hoạch
hoạt động và tổ chức hoạt động, phải biết phối hợp giữa các thành viên trong Ban
chỉ huy một cách nhịp nhàng, khoa học, tránh chỉ tập trung vào một thành viên,
tránh chồng chéo, đặc biệt quan trọng là vai trò điều hành của Liên đội trưởng, Chi
đội trưởng.
Cần phải thường xuyên thay đổi các hình thức bồi dưỡng để tránh sự nhàm
chán. Có thể tổ chức các buổi sinh hoạt để nắm chuyên sâu các hoạt động Đội. Nâng
cao hiểu biết nhận thức mới để tuyên truyền phát động đến các đội viên. Cần có
chương trình giao lưu để các em được học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, được sinh hoạt
các hoạt động vui chơi, được sống đúng với tâm lí lứa tuổi.
Thường xuyên tổ chức các hội thi như: Hội thi Chỉ huy đội giỏi, Hội thi Nghi
thức Đội, Hội thi nét đẹp đội viên, thi kể chuyện Bác Hồ… Bằng nhiều hình thức để

24

đánh giá khả năng của Ban chỉ huy Đội cũng như kết quả bồi dưỡng đồng thời rút
kinh nghiệm cho công tác bồi dưỡng Ban chỉ huy trong những năm tiếp theo.
Công tác hoạt động Đội trong nhà trường cần phải được đặt dưới sự phụ trách
của Đoàn thanh niên. Nội dung và phương thức hoạt động của Đội phải được thông
qua Chi đoàn. Những ý kiến góp ý hoặc điều chỉnh sẽ giúp các em trong Ban chỉ
huy Đội rút ra được nhiều kinh nghiệm quý báu để làm tốt hơn, đảm bảo các yêu
cầu học tập và công tác trong hoạt động chung của trường.
Để làm tốt công tác lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy Đội, đòi hỏi Giáo viên
– Tổng phụ trách phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có điều kiện
lao động hợp lí, thuận lợi để thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó phải có tài liệu hướng
dẫn cho công tác lựa chọn và bồi dưỡng, phải có sự chỉ đạo và cơ sở vật chất phục
vụ cho hoạt động Đội thì công tác lựa chọn và bồi dưỡng Ban chỉ huy mới đạt hiệu
quả cao. Giáo viên – Tổng phụ trách đội phải luôn là người anh, người chị đáng tin
cậy, tận tình hướng dẫn công việc cho các em, phải giúp các em nắm các công việc
để xây dựng kế hoạch hoạt động một cách chi tiết, khoa học. Có như vậy phong trào
hoạt động Đội mới đạt kết quả cao.
Hoạt động Đội là hoat động chính trị xã hội đặc biệt dành cho thiếu niên nhi
đồng. Ban chỉ huy Đội trong nhà trường có một vai trò hết sức quan trọng nó là một
trong lực lượng cơ bản để thúc đẩy phong trào Đội đi lên. Việc lựa chọn và bồi
dưỡng Ban chỉ huy Đội là yêu cầu cần thiết giúp cho các em thạo việc, biết tổ chức
và quản lí hoạt động, luôn có ý thức tự giác, tự quản, tự làm chủ bản thân, tích cực,
chủ động sáng tạo trong công tác quản lý Liên đội. Việc lựa chọn và bồi dưỡng Ban
chỉ huy Đội đã đào tạo ra nhiều thế hệ học sinh với những năng lực được tôi luyện
vững vàng, đầy tự tin mà thế hệ mai sau cần có để đáp ứng với đòi hỏi của xã hội
ngày càng cao, đó là sự say mê trong học tập, linh hoạt sáng tạo với công việc, vững
vàng trước tập thể am hiều nhiều lĩnh vực so với điều kiện bình thường, mở ra nhiều
triển vọng về sự thành công trong học tập và thành đạt trong tương lai.
III.2. Kiến nghị:
25