SKKN ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học môn giáo dục công dân lớp 9 ở trường thcs sơn thủy

Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn
GDCD Lớp 9 ở trờng THCS Sơn Thuỷ
I. ĐặT VấN Đề.
1.Cơ sở lý luận:
Vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học trong nhà trờng phổ thông
ở nớc ta đà đợc xà hội quan tâm ngay từ những năm 1970. Đến đầu
thập kỉ 90 vấn đề phơng pháp dạy học và đổi mới phơng pháp
dạy học đợc đặt ra và phát động nhiều lần trong ngành Giáo dục,
nhng trên thực tiễn giáo dục ở nhà trờng vẫn cha đạt hiệu quả cao.
Đến những năm 1995-1996, 2000-2001 Bộ giáo dục và đào tạo đÃ
phát động phong trào đổi mới phơng pháp dạy học đợc thể hiện
trong chỉ thị nhiệm vụ năm học hàng năm: Chỉ thị số 29/2001/
CT/ BGD-ĐT ngày 30/07/2001 của bộ trởng BGD-ĐT về tăng cờng
giảng dạy, đào tạo và ứng dơng C«ng nghƯ th«ng tin (CNTT) C«ng
nghƯ th«ng tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2001-2005 đà chỉ
rõ: ...Các bộ môn không chuyên về CNTT cần đổi mới nội dung chơng trình giảng dạy, phơng pháp giảng dạy và nghiên cứu khoa học
theo hớng tăng cờng áp dụng CNTT. Các ngành khoa học, các ngành
công nghệ, cần tăng cờng dạy lập trình để có thể tạo ra các phần
mềm chuyên ngành.
- Đổi mới nội dung chơng trình và phơng pháp dạy học tin học
theo hớng đảm bảo các kiến thức cơ bản, tính cập nhật của chơng
trình nhằm hỗ trợ cho dạy và học các môn học khác trong nhà trờng.
- Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) ở tất
cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hớng sử dung CNTT nh một
phơng tiện hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phơng pháp dạy học,
học tập ở tất cả các môn học....
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang1


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Thực hiện chỉ thị trên, hầu hết các bộ môn trong nhà trờng ở
các cấp học, bậc học, ngành học, đều chú trọng ứng dụng CNTT
vào đổi mới phơng pháp dạy học. Phải nói rằng, hiện nay với sự phát
triển nh vũ bảo về lĩnh vực CNTT, nớc ta đà từng bớc tiếp cận và
ứng dụng những thành tựu trong lĩnh vực còn khá mới mẽ này. Tuy
vậy, việc ứng dụng CNTT vào việc dạy học ở nớc ta vẫn còn hạn chế
so với các quốc gia trên thế giới. Vì vậy việc đổi mới phơng pháp
dạy học là việc làm cần thiết và quan trọng của ngành giáo dục
trong giai đoạn hiện nay.
Với đặc trng của môn học là một môn khoa học, vấn đề đặt ra
là làm thế nào để nâng cao chất lợng hiệu quả dạy học của thầy
và trò đó là vấn đề hết sức quan trọng. Là một giáo viên trực tiếp
đứng lớp giảng dạy bộ môn GDCD, bản thân tôi luôn suy nghĩ, trăn
trở để tìm ra những phơng pháp dạy học nhằm gây hứng thú cho
học sinh khi học bộ môn của mình để đạt kết quả cao. Đó cũng là
vấn đề đợc giáo dục quan tâm đặc biệt hiện nay.
2.Cơ sở thực tiễn.
Năm học 2018-2019 là năm thứ 6 thực hiện chơng trình thay
sách giáo khoa mới và đổi mới phơng pháp dạy học do Bộ GD-ĐT ban
hành. Năm thực hiện nhiệm vụ của ngành giáo dục, tiếp tục đổi
mới phơng pháp dạy - học. Đặc biệt sẽ tập trung đổi mới phơng
pháp giảng dạy các môn xà hội - những môn mà chúng ta thấy bấy

lâu nay xà hội cha yên tâm, sẽ tổ chức những hội thảo từ cơ sở
đến cấp quốc gia về đổi mới ở cả 03 khâu: Cách dạy, cách kiểm
tra và gắn dạy học với thực tiễn. Năm học 2018 - 2019 sẽ đột phá
tăng cờng ứng dụng CNTT. Làm thế nào để ở tất cả các trờng đều
có giáo viên nồng cốt có thể sử dụng thiết bị, ứng dụng các bài
giảng điện tử, hình thành kho dữ liệu các môn học. Trờng nào
cũng có giáo viên sử dụng đợc bài giảng điện tử. Phấn đấu đến
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang2


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

cuối năm, tất cả các trờng phổ thông đều kết nối Internet. Vì thế
nhiệm vụ đặt ra cho mỗi giáo viên là phải đổi mới phơng pháp dạy
học, sử dụng linh hoạt các phơng pháp dạy học để nhằm phát huy
tính tích cực, tự giác chủ động sáng tạo của học sinh trong quá
trình học tập nhằm chiếm lĩnh kiến thức một cách độc lập với
từng môn học. Với đặc trng môn học GDCD là một môn học xà hội
mang tính chất khô khan, cứng nhắc, nên thực tế đà cho thấy
rằng đại đa số học sinh có những khuynh hớng sai lầm là: Coi môn
học GDCD là môn học đạo đức chính trị thuần tuý trong nhà trờng, các em không hiểu những tri thức khoa học của bộ môn
GDCD, trong đó nỗi bật tri thức khoa học về thế giới quan, nhân
sinh quan, phơng pháp nhận thức khoa học và hoạt động thực tiễn
là những nhân tố cơ bản mà mỗi con ngời cần phải tự trang bị
cho bản thân để hoàn thiện nhân cách chính mình. Các em cho

rằng môn học GDCD là môn học phụ, nên các em cha thùc sù chó ý
®Õn viƯc häc tËp cđa bé môn này. Trong các nhà trờng vẫn còn
tồn tại ý thức coi môn GDCD là môn học bổ trợ. Chính vì quan
niệm đó nên một số trờng vẫn còn bố trí cho giáo viên dạy kiêm
nhiệm, trái ngạch và đà dẫn đến tình trạng giáo viên không đầu t
nhiều cho tiết dạy, trong quá trình giảng dạy giáo viên còn sử dụng
phơng pháp truyền thống nh thuyết trình, đọc chép. Học sinh
chỉ tập trung trả lời các câu hỏi có sẵn trong sách giáo khoa nên
đà tạo cho tiết học trở nên khô khan, đơn điệu, nghèo nàn về phơng pháp. Học sinh luôn thụ động nên đà tạo cho học sinh sự nặng
nề, uể oải
Cơ sở vật chất, tài liệu, phơng tiện dạy học còn thiếu, số liệu
thông tin, hình ảnh cha cập nhật kịp thời và thiếu sự đa dạng.
Việc tập huấn, bồi dỡng, hội thảo chuyên đề bộ môn còn ít. Vì thế
Ngời thực hiện: Hồ Thị Ph¬ng Nga

-

Trang3


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

đà làm cho giáo viên không có cơ hội để bồi dỡng, học hỏi bạn bè
đồng nghiệp nhằm nâng cao chuyên môn nghiƯp vơ bé m«n.
- ThÕ kû XXI - thÕ kû của khoa học và công nghệ, chúng ta
đang từng bớc tiếp cận với những thành tựu mới của khoa học kỉ
thuật. Vì thế, sự chuẩn bị nguồn lực cho đất nớc bớc vào thời kì
đổi mới là một trong những nhiệm vụ cấp thiết của toàn xà hội và
ngành giáo dục đào tạo nói riêng. Muốn theo kịp các nớc tiên tiến và

đón đầu sự phát triển đòi hỏi phải đổi mới giáo dục một cách
đồng bộ là tất yếu.
- Đổi mới phơng pháp dạy học đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều
thời gian đầu t vào mỗi bài dạy. Từng bớc áp dụng các phơng tiện
hiện đại nh: máy chiếu đa năng, máy chiếu đa vật thể,
projector..v.v. băng hình, tranh ảnh vào trong giảng dạy bộ môn
GDCD là con đờng hữu hiệu có tác dụng tăng hiệu quả tiết học lên
gấp bội. Mặt khác nếu ứng dụng thành công CNTT vào dạy học bộ
môn GDCD, đa ra các kinh nghiệm khả thi thì chắc chắn rằng
chất lợng học tập bộ môn sẽ đợc nâng cao và chắc chắn rằng học
sinh sẽ rất hứng thú học môn học này cũng nh bao môn học khác
trong chơng trình phổ thông.
II. Nhiệm vụ và phơng pháp nghiên cứu.
1. Nhiệm vụ của đề tài:
Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn về việc ứng
dụng CNTT vào môn GDCD ở Trờng THCS Sơn Thuỷ để giảng dạy
một số bài trong chơng trình giáo dục công dân, nhằm phát huy
tính tích cực của học sinh.
2.Phơng pháp nghiên cứu:
Các phơng pháp cụ thể là:
- Phơng pháp điều tra.
- Phơng pháp quan sát.
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang4


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS

Sơn Thuỷ

- Phơng pháp nghiên cứu phân tích tổng hợp.
- Phơng pháp thống kê.
3. Đối tợng nghiên cứu:
Đề tài đợc nghiên cứu trên đối tợng là học sinh lớp 9 ở Trờng THCS
Sơn Thuỷ.
4. Thời gian thực hiện:
Từ năm học 2007-2018 đến năm học 2018-2019.
III. Giải quyết vấn đề.
1. Thực trạng:
- Tình trạng phổ biến trong các tiết học môn GDCD cha thực
sự sinh động vì thiếu hụt về phơng tiện cũng nh về thông tin.
Trong giờ học, học sinh ít hoạt động nếu có thì chỉ tập trung trả
lời một số câu hỏi do giáo viên đa ra. ít có những giờ học đợc tiến
hành bằng các phơng tiện hiện đại, vì thế, việc giải thích, minh
hoạ có sử dụng phơng pháp trực quan và dùng hình ảnh thực tiễn
còn có nhiều hạn chế. Chính vì vậy học sinh cha thực sự tự lực
phát hiện và giải quyết vấn đề, ít có cơ hội để thể hiện thái độ,
lập trờng của mình, giáo viên còn gặp khó khăn trong việc gây
hứng thú häc tËp cho häc sinh, häc sinh cha thùc sù hứng thú học
tập. Do đó chất lợng bộ môn cha ®ỵc cao.
Qua ®iỊu tra vỊ møc ®é høng thó häc tập của học sinh
và thống kê kết quả của học kì I năm 2007- 2018 khi cha
ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy nh sau:
* Bảng điều tra mức độ høng thó häc tËp bé m«n GDCD
cđa häc sinh häc kì I năm học 2007-2018. Khi giáo viên cha
ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy bộ môn GDCD 9.
Hứng thú học bộ
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

Không hứng thú häc
-

Trang5


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Lớp

Số học

môn

sinh

9A
9B
9C
9D

bộ môn GDCD

GDCD
SL
15
13
12

17

42
42
42
44

TL%
35.7
30.9
28.6
38.6

SL
27
29
30
27

TL%
64.3
69.1
71.4
61.4

*Bảng kết quả chất lợng học kì I năm học 2007-2018 khi
giáo viên cha ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy bộ môn
GDCD 9.
Lớp

Số
học

9A
9B
9C
9D

sinh
42
42
42
44

Giỏi

Khá

TB

SL

%

SL

%

SL

%

4

9.5

10

23.8

20

47.

15

6
35.

20

7
47.

26

6
59.

3

3
2

7.1
7.1
4.5

19
13
9

45.2
30.9
20.5

1

Yếu
SL
%
8

19.

5

0
11.

6

9
14.

7

3
16.
6

Đến những năm 2007 - 2018; 2018 - 2019, cùng với xu hớng đổi
mới phơng pháp dạy học trên toàn quốc. Trờng THCS Sơn Thuỷ đÃ
không ngừng đổi mới phơng pháp dạy học và đà đạt đợc những
kết quả nhất định. Cùng với phong trào đổi mới phơng pháp dạy
học trong nhà trờng, bộ môn GDCD mặc dù là một bộ môn khoa học
xà hội với đặc trng đa dạng, phong phú về nội dung, thiên vỊ lÝ
ln, néi dung kiÕn thøc mang tÝnh trõu tỵng cao. Song cán bộ giáo
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang6


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

viên chúng tôi đà không ngừng cố gắng đổi mới phơng pháp dạy
học. Từ vận dụng các phơng pháp dạy học mới nh đàm thoại, nêu gơng, nêu vấn đề, phơng pháp làm việc theo nhóm... Một số giáo
viên cũng đà ứng dụng CNTT vào dạy học làm cho tiết dạy sinh

động, có hiệu quả cao thu hút đợc sự tham gia tÝch cùc cđa häc
sinh. Häc sinh thøc sù say mª, thích thú và làm việc có hiệu quả.
a. Những thuận lợi trong việc ứng dụng CNTT vào việc dạy học
môn GDCD Lớp 9 ở Trờng THCS Sơn Thuỷ.
- Đợc sự quan tâm của ngành Giáo dục - đào tạo tỉnh nhà.
- Ban giám hiệu nhà trờng có quyết tâm cao và tập trung chỉ
đạo, đẩy mạnh đổi mới phơng pháp dạy học.
+ Nhà trờng đà trang bị khá đầy đủ cơ sở vật chất, trang
thiết bị, máy móc phục vụ cho đổi mới phơng pháp dạy học: các
phòng học bộ môn, th viện, phòng máy.
+ Tổ chức các lớp học vi tính cho giáo viên: Tin học căn bản, tin
học nâng cao.
+ Tổ chức phong trào thao giảng đổi mới phơng pháp dạy học
và đợc đông đảo cán bộ giáo viên nhiệt tình tham gia.
- Trờng có một số giáo viên đà sử dụng thành thạo các phần
mềm vi tính, thuận lợi cho việc trao đổi kinh nghiệm ứng dụng
CNTT vào dạy học. Hiện nay toàn trờng đà có 23/ 31 giáo viên soạn
bài bằng máy vi tính ( đạt tỷ lệ trên 70% )
- Việc sử dụng bài giảng điện tử sẽ chuyển tải đợc lợng thông tin
lớn đến với học sinh, việc trao đổi tin nhanh hơn và hiệu quả hơn.
- Đợc sự ủng hộ tích cực của học sinh, đa số học sinh rất mong
muốn đợc học những giờ học ứng dụng công nghệ thông tin.
b. Những hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào
việc dạy và học môn GDCD :
* Về phía giáo viên:
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang7

Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Hiện nay việc ứng dụng CNTT trong dạy và học môn GDCD vẫn
còn hạn chế, đa số giáo viên giảng dạy môn GDCD trong các trờng
đều cha có tiết dạy ứng dụng công nghệ thông tin. Những hạn chế
này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, có cả nguyên nhân chủ quan
và khách quan, cả trong nhận thức lẫn hành động, cả trong khả
năng và sự nhiệt tình của giáo viên:
- Một số giáo viên vẫn còn quen với cách dạy cũ .
- Nhiều giáo viên ngại sử dụng CNTT do tốn thời gian, công sức.
- Nhiều giáo viên không muốn trang bị máy tính phục vụ dạy
học khi đời sống gia đình còn nhiều khó khăn.
- Một số giáo viên khác cha thực sự cố gắng tự học, tự nâng cao
khả năng ứng dụng CNTT, cha dám nghĩ dám làm.
- Hầu hết giáo viên cha sử dụng thành thạo một số phần mềm vi
tính. Do vậy nhiều giáo viên rất ngại làm chủ kĩ thuật phức tạp của
máy tính.
- Một số giáo viên đà cố gắng ứng dụng CNTT vào dạy học, tuy
nhiên trong quá trình giảng dạy vẫn còn nặng về hình thức, còn
mang nặng tính chất trình diễn. Nhiều giáo viên còn ôm đồm
kiến thức làm mất thời gian mà hiệu quả giờ dạy cha cao.
- Trong tiến trình lên lớp với bài giảng điện tử, một số giáo viên
thao tác hơi nhanh nên dẫn đến việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức
và mức độ hiểu bài của học sinh cha đợc cao.
*Về phía học sinh:
Trên thực tế, hầu hết học sinh đều say mê, thích thú đợc học
những giờ có ứng dụng CNTT. Nhng vẫn còn tồn tại một sè vÊn ®Ị

sau:
- Mét sè häc sinh cha thËt thÝch nghi với phơng pháp học hiện
đại này, chỉ thụ động ngồi nghe, xem phim, ảnh và sôi nổi bình
luận hoặc say sa nghe thầy(cô) giáo giảng quên cả việc ghi bài.
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang8


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

- Một số học sinh gặp khó khăn trong việc ghi chép: không
biết lựa chọn thông tin, nội dung chính để ghi vào bài học, ghi
chậm hoặc không đầy đủ.
Căn cứ vào những thực trạng trên bản thân tôi xin mạnh dạn
đa ra một số kinh nghiệm ứng dụng CNTT vào dạy học bộ môn
GDCD nh sau:.
2. Giải pháp.
Một là: Xây dựng th viện t liệu.
Để phục vụ cho công tác giảng dạy, đối với môn GDCD kho t liệu
là điều kiện cần thiết và đặc biệt quan trọng vì đặc trng của
bộ môn GDCD là bộ môn trang bị cho học sinh hệ thống những tri
thức đa dạng, phong phú: Triết học, đạo đức, chính trị, pháp luật.
Những bài dạy về đạo đức, chính trị, pháp luật đòi hỏi có tính
thực tiễn cao. Do vậy giáo viên dạy GDCD phải chú trọng cập nhật
những sự kiện thông tin, số liệu mới phục vụ cho quá trình giảng
dạy có hiệu quả.

- Trớc đây giáo viên xây dựng kho t liệu bằng cách đọc, tham
khảo tài liệu, sách báo và chép lại những thông tin cần thiết vào sổ
t liệu. Hiện nay việc ứng dụng CNTT giúp giáo viên xây dựng th
viện t liệu thuận lợi, phong phú, khoa học hơn và không mÊt nhiỊu
thêi gian nh tríc, viƯc khai th¸c t liƯu có thể lấy từ các nguồn:
+ Khai thác thông tin tranh ảnh từ mạng Internet.
Ví dụ: Khi dạy bài Ngoại khoá về TTATGT, chúng ta có thể lấy các
thông tin hình ảnh nh: biển báo về ATGT trong đó có tất cả các loại
biển báo mà chúng ta cần tìm nh biễn báo hiệu lệnh, biễn báo
cấm, biễn báo nguy hiểm, biển báo chỉ dẫn và một số biển báo
phụ khác... mà trong quá trình giảng dạy chúng ta có thể khai thác
hình ảnh các biển báo từ mạng Internet để cung cấp cho học sinh,
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang9


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

hoặc hình ảnh về các vụ tai nạn do công dân khi tham gia giao
thông thiếu ý thức thiếu hiểu biết, để học sinh quan sát bằng trực
quan, gây hứng thú học tËp cho häc sinh, cịng nh n©ng cao ý thøc
chÊp hành luật lệ ATGT cho học sinhh. Những t liệu đó có ở trên
mạng Internet. Chúng ta có thể vào địa chỉ www.Google.com.vn.
+ Khai thác tranh ảnh từ sách, báo, tài liệu, báo chí, tạp chí
Trong quá trình tham khảo sách, báo, tài liệu... gặp những tranh
ảnh đặc biệt cần thiết, có thể dùng máy scan quét ảnh và lu vµo

USB, ci cïng cËp nhËt vµo kho t liƯu cđa mình để phục vụ cho
quá trình giảng dạy.
+ Khai thác từ băng hình, phim, video, các phần mềm tranh ảnh,
bản đồ, hình vẽ... thông qua chức năng cung cấp thông tin của máy
tính.
Ví dụ: Khai thác đoạn phim hoặc các nhân vật có liên quan đến
bài giảng nh hình ảnh một số anh hùng tuổi trẻ trong thời kháng
chiến chống Pháp, chống Mỹ nh: Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Minh
Khai, Lý Tự Trọng, La Văn Cầu, Nguyễn Viết Xuân... trong Bài 10:
Lí tởng sống của thanh niên, hoặc bài giảng ngoại khoá về Trật
tự ATGT cần thực hiện thao tác: mở các băng hình, các đĩa CDRom, lựa chọn các đoạn phim có thể làm t liệu giảng dạy, sử dụng
phần mềm nh: HeroSuperPlayer 3000 hoặc Herosoft 2001 hay
Camtasia studio, cắt các đoạn phim rồi lu vào máy tính thành các
file dữ liệu trong th viện t liệu để phục vụ giảng dạy.
+ Khai thác các hình ảnh tĩnh, động, các phần mềm trên các
đĩa

CD-

ROM,

VCD...

Chỉ

cần

kích

chuột

vào

Insert/Picture/promfile... vào ổ đĩa CD-ROM lựa chọn tranh, ảnh,
hình vẽ cần tìm rồi đa vào bài giảng.
Với bộ môn GDCD tôi chỉ khai thác những nội dung cần thiết ở
các đĩa VCD hoặc khai thác vận dụng các đĩa CD-ROM của các
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang10


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

phân môn khác nh CD-ROM vật lý, Địa lý.khi gặp những nội dung
cần thiết, vì hiện nay vẫn cha có phần mềm nào dành cho môn
GDCD.
Từ các nguồn khai thác trên giáo viên sẽ lu trữ cho mình một th
viện t liệu phong phú, đa dạng để phục vụ cho công tác giảng dạy.
Tuy nhiên cần lu trữ thành trong file dữ liệu để dễ dàng tìm kiếm
khi sử dụng. Hiện nay đối với bản thân tôi đà lu trữ đợc một số file
dữ liệu để phục vụ cho quá trình giảng dạy bộ môn GDCD nh: các
dữ liệu về hình ảnh Bác Hồ, hình ảnh một số anh hùng tuổi trẻ
tiêu biễu trong thời kháng chiến, về môi trờng, về vấn đề ATGT,
về các tệ nạn xà hội, về các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, về các
thắng cảnh của quê hơng đất nớc, và một số di tích lịch sử của
địa phơng và của đất nớc

Hai là: Xây dựng bài giảng điện tử:
Chúng ta có thể sử dụng giáo án điện tử để dạy các bài có tính
chất thuyết trình, kiến thức trừu tợng, đặc biệt là những bài học
mà có thể khai thác các t liệu, hình ảnh, video, phần mềm
Bộ môn GDCD cha có bài giảng điện tử sẵn có trên các đĩa CDROM bán trên thị trờng. Do vậy giáo viên phải tự soạn bài giảng
điện tử dựa vào các phần mềm ứng dụng sẵn có nh PowerPoint,
đây là phần mềm thiết kế bài giảng điện tử tơng đối đơn giản,
phù hợp với giáo viên giảng dạy các bộ môn không chuyên nh môn
GDCD. Chơng trình này dễ sử dụng, bằng cách đọc sách hớng dẫn
hoặc học hỏi bạn bè, đồng nghiệp thì có thể soạn đợc bài giảng.
Trên thị trờng hiện nay có bán phần mềm hớng dẫn học
MicrosortPowerPoint, giáo viên có thể mua về để tự học.
* Quy trình thiết kế một bài giảng điện tử:
- Xác định rõ mục tiêu bài dạy.
- Xác định kiến thức cơ bản, nội dung trọng tâm.
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang11


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

- Lựa chọn t liệu tranh, ảnh, phim, thông tin cần thiết phục vụ
bài dạy.
- Lựa chọn các phần mềm, trình diễn, hiệu ứng..để xây
dựng tiến trình dạy học thông qua hoạt động cụ thể.
- Chạy thử, sửa chữa và hoàn thiện bài giảng.

Trong quá trình dạy học giáo viên phải nghiên cứu kỹ nội dung
của từng bài giảng. Phải đảm bảo đựợc tính kế thừa và phát triển
kết quả và dạy học của bài trớc với bài sau. Nội dung giáo dục phải
đảm bảo tính chính xác, khoa học, phù hợp với thực tiễn. Để làm tốt
điều này đòi hỏi giáo viên phải có sự sáng tạo để sử dụng linh hoạt
các phơng pháp dạy học phù hợp với nội dung, điều kiện dạy học và
đặc điểm từng học sinh cụ thể của mình. Giáo viên phải nắm
vững nội dung cơ bản của bài học với nội dung có liên quan để có
thể chủ động trong quá trình hớng dẫn cho học sinh khai thác,
lĩnh hội đợc điểm mấu chốt của bài.
Cụ thể nh:
- Để dạy tốt một bài đạo đức thì cần phải đảm bảo những nội
sau:
+ Nội dung của chuẩn mực đạo đức trong bài là gì? biểu hiện
nh thế nào? cho học sinh xem những tấm gơng đạo đức chính
diện và phản diện.
+ ý nghĩa tác dụng và phơng hớng rèn luyện, cách ứng xử theo
yêu cầu của chuẩn mực đạo đức.
- Để dạy tốt một bài pháp luật thì cần bảo đảm những yêu cầu
sau:
+ Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong lĩnh vực mà
bài học đề cập tới, cụ thể: Công dân đợc làm gì? không đợc làm
gì?.
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang12

Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

+ Trách nhiệm của công dân và bản thân của học sinh trong
việc thực hiện qui định của pháp luật.
Ví dụ: Khi thiết kế bài giảng Trách nhiệm của thanh niên trong sự
nghiệp Công nghiệp hóa Hiện đại hóa (CNH-HĐH) đất nớc. Đây là
bài học nhằm cung cấp cho học sinh những hiểu biết về trách
nhiệm của mình trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nớc.
Vì vậy chúng ta phải lựa chọn những t liệu, tranh, ảnh về sự
nghiệp CNH-HĐH đất nớc, cho học sinh xem một số hình ảnh về
những thành tựu mà nền CNH - HĐH đất nớc đà đem lại. Tìm
những tấm gơng thanh niên đà có nhiều đóng góp cho sự nghiệp
CNH-HĐH, mặt khác đa ra một số hình ảnh phản diện của một số
thanh niên sống buông thả, sa vào các tệ nạn xà hội, thiếu trách
nhiệm, thiếu ý thức đối với bản thân, gia đình và xà hội., nh hình
ảnh của một số thanh niên tiêm chích ma tuý, đua xe máy... từ
những hình ảnh trực quan đó học sinh quan sát, nhận xét và có
phản ứng trớc những hành động trên giúp các em khắc sâu đợc
kiến thức một cách nhanh chống.
Lu ý: Trong bài giảng điện tử đối với môn GDCD, giáo viên cần đa
những t liệu, thông tin, tranh, ảnh hay đoạn phim có tính thực tiễn
cao, nhng những thông tin, số liệu đó phải mang tính thời sự, phải
chuyển tải đợc nội dung bài giảng thì bài dạy mới có hiệu quả cao.
Ba là : Đa dạng hoá các phơng pháp dạy học:
Bên cạnh ứng dụng CNTT đợc coi là phơng pháp hiện đại, tối u
góp phần tích cực cho đổi mới phơng pháp dạy học, giáo viên cần
chú ý đa dạng hoá các hình thức dạy học, phải biết kết hợp các phơng pháp dạy học khác nh: nêu vấn đề, phơng pháp đàm thoại,
thuyết trình, làm việc theo nhóm, hớng dẫn học sinh tự học, tự
nghiên cứuTuỳ theo đặc điểm của từng bài, tuỳ theo đối tợng

Ngời thực hiện: Hồ Thị Ph¬ng Nga

-

Trang13


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

học sinh để sử dụng các phơng pháp giảng dạy thích hợp mới có thể
đạt đợc hiệu quả cao trong dạy và häc.
Bèn lµ: Híng dÉn häc sinh øng dơng CNTT phơc vụ cho việc
học tập bộ môn GDCD.
Phơng pháp tự học, tự nghiên cứu, phơng pháp giải quyết vấn
đề, phơng pháp làm việc theo nhóm... đợc xem là những phơng
pháp học mới so với phơng pháp học thuộc lòng truyền thống trớc
đây. Những năm gần đây, việc ứng dụng CNTT rộng rÃi trên tất cả
các lĩnh vực đà tác động rất lớn đến khả năng ứng dụng CNTT của
học sinh. Nhiều em häc sinh tiÕp cËn rÊt nhanh, sư dơng thµnh thạo
nhiều phần mềm vi tính. Đặc điểm nổi bật ở các em học sinh
hiện nay là tính năng động sáng tạo và yêu thích cái mới. Do vậy
việc hớng dẫn học sinh ứng dụng CNTT phục vụ cho phơng pháp học
tập là điều nên làm và cũng là xu hớng chung trong giáo dục thời
đại hiện nay.
+ Giáo viên có thể cung cấp cho học sinh địa chỉ một số trang
web và yêu cầu các em tìm kiếm thông tin ở mạng Internet để
phục vụ công việc học tập theo những chủ đề nhất định hoặc
tìm nhanh ở địa chỉ: www.Google.com ở trên mạng Internet về
các vấn đề các em muốn tìm hiểu nhanh.

+ Giáo viên có thể ứng dụng phơng pháp dạy học theo dự án của
IntelTeach to the Future (Chơng trình dạy học cho tơng lai của
Intel), phơng pháp này đòi hỏi học sinh vừa làm việc theo nhóm
vừa ứng dụng CNTT trong quá trình học tập để thiết kế ba bài tập:
bài trình diễn PowerPoint, trang web và ấn phẩm ( tờ rơi ) để thực
hiện ý tởng dự án của mình. Tuy nhiên, để thực hiện phơng pháp
này đòi hỏi giáo viên phải đợc tập huấn các nội dung của chơng
trình dạy học cho tơng lai cđa Intel vµ híng dÉn cho häc sinh øng
Ngêi thùc hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang14


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

dụng CNTT để thực hiện các yêu cầu của chơng trình phục vụ cho
quá trình học tập
3. Kết quả đạt đợc:
Qua thực tế giảng dạy cho thấy, mỗi khi giáo viên sử dụng, ứng
dụng CNTT vào bài giảng thì học sinh cảm thấy thích thú học tập,
các em có điều kiện học hỏi lẫn nhau, biễu lộ rõ trình độ hiểu
biết của mình về vấn đề mà nội dung bài học đặt ra. Bởi thế,
một khi giáo viên và học sinh xác định đúng nội dung công việc
của mình thì tiết học sẽ diễn ra một cách thoải mái, thành công và
có hiệu quả.
- Kết quả thu đợc thông qua các tiết dạy:
+ Công việc của ngời giáo viên nhẹ nhàng hơn rÊt nhiỊu.

+ Häc sinh tù lµm chđ kiÕn thøc bµi học một cách độc lập, mỗi
cá nhân học sinh đều biết làm việc và hiểu bài ngay tại lớp.
+ Qua mỗi tiết học, các em cảm thấy mình có ích và có trách
nhiệm hơn với bản thân, với nhóm và với tập thể.
+ 100% giờ dạy đảm bảo thời gian, ý thức học tập, xây dựng
bài của mỗi học sinh đợc phát huy hết khả năng dẫn đến chất lợng
giáo dục có hiệu quả cao hơn. Học sinh hứng thú với bài giảng có
ứng dụng CNTT.
Từ khi áp dụng phơng pháp dạy học ứng dụng CNTT trên bản
thân tôi đà thu đợc những kết quả nh sau:
* Bảng điều tra về mức độ hứng thú học tập bộ môn
GDCD học kì I năm học 2018-2019 khi giáo viên ứng dụng
CNTT vào trong giảng dạy bộ môn GDCD lớp 9.
Lớp

Hứng thú häc

Kh«ng høng thó

Sè häc

bé m«n

häc bé m«n GDCD

sinh

GDCD
SL
TL%

SL

Ngêi thùc hiƯn: Hồ Thị Phơng Nga

TL%
-

Trang15


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

9A
9B
9C
9D
Cộn

39
40
37
38
154

29
31
28
31

119

74,4
77,5
75,6
81,5
77.3

10
9
9
7
35

25,6
22,5
24,4
18,5
22.7

g
*Kết quả chất lợng học kì I năm học 2018-2019 khi giáo
viên ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy bộ môn GDCD lớp 9
Lớp

Số
học

9A
9B

9C
9D

sinh
39
40
37
38

Giỏi

Khá

TB

Yếu
SL
%

SL

%

SL

%

SL

%

10

25,6

13

33,3

15

38,

1

2,5

14
10
16

5
35
27
42.

2
2
2

5
5,4
5.3

7
4
5

17,5
10,8
13.2

17
21
15

42,5
56,7
39.5

1
*Kết quả chất lợng học kì II năm học 2018-2019 khi giáo viên
ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy bộ môn GDCD lớp 9

Lớp

Số
học

9A

9B
9C
9D

sinh
39
40
37
38

Giỏi

Khá

TB

Yếu
SL
%

SL

%

SL

%

SL

%

12

30,8

15

38,5

12

30,

0

o

10

8
25,

0

0

8

0

21,

2

5,4

11

6
28,

2

5.3

10
8
7

25,0
21,6
18,4

20
20
18

50,0
54,1
47,4

9

Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang16


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Có đợc kết quả trên chính là nhờ sự nổ lực và quyết tâm cao của
bản thân tích cực ứng dụng CNTT vào trong quá trình dạy học và
sự tích lũy chuyên môn, học hỏi đồng nghiệp về vấn đề ứng dụng
CNTT, đợc sự quan tâm của ban lÃnh đạo nhà trờng và đặc biệt là
sự ủng hộ nhịêt tình của học sinh trong quá trình học tập.
4. Bài học kinh nghiệm.
Qua quá trình giảng dạy ở trờng, với các tiết dạy ứng dụng CNTT,
áp dụng các biện pháp đà thực hiện nh đợc trình bày ở trên tôi
mạnh dạn đa ra một số kinh nghiệm nh sau:
*Thứ nhất: Điều cần lu ý trong quá trình giảng dạy là: Giáo viên
là ngời hớng dẫn học sinh học tập chứ không dơn giản chỉ là ngời
phát động, cung cấp thông tin. Do vậy, giáo viên phải biết đánh giá
lựa chọn thông tin, hình ảnh, đoạn phim phục vụ bài dạy.
*Thứ hai: Soạn giáo án điện tử, giáo viên cần lu ý khi dùng hiệu
ứng, âm thanh, tiếng động, phải phù hợp không lạm dụng.
*Thứ ba: Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần lu ý đến khả
năng tiếp thu, lĩnh hội kiến thức, khả năng ghi chép bài học của

học sinh để có hớng điều chỉnh kịp thời.
*Thứ t: Giáo án điện tử cần phải đợc thiết kế một cách khoa
học, để qua từng slile chi tiết, học sinh phải nhận biết đợc nội
dung nào là nội dung cần ghi chép, nội dung nào là phần diễn giải
của giáo viên
*Thứ năm: Trong giáo án điện tử việc dùng màu chữ, phong
chữ, cỡ chữ và màu phong nền là điều cần lu ý. Màu chữ, phong
nền phải phù hợp, không lạm dụng các màu sắc, cỡ chữ không quá
to, không quá nhỏ (Cỡ chữ 28-30 là vừa). Nếu dùng không đúng,
không chuẩn, sẽ không đảm bảo đợc tính thẫm mỹ và khó có thể
chuyển tải đợc nội dung bài học.
Ngời thực hiện: Hồ Thị Ph¬ng Nga

-

Trang17


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

*Thứ sáu: Một điều đáng lu ý là cần hiểu đúng CNTT chỉ là
một phơng tiện hỗ trợ đắc lực cho đổi mới phơng pháp dạy học,
bởi vì quá trình giáo dục con ngời không thể Công nghệ hoá
hoàn toàn đợc, có nhiều mặt giáo dục không thể quy trình hoá đợc nh giáo dục nhân văn, giáo dục đạo đức, giáo dục thẫm mỹXác
định điều này, trong quá trình giảng dạy giáo viên tránh lạm dụng
CNTT, xem CNTT là độc tôn, là duy nhất.
*Thứ bảy: Để ứng dụng CNTT góp phần đổi mới phơng pháp dạy
học có hiệu quả cao, giáo viên phải thờng xuyên không ngừng tự học
tự nâng cao trình độ chuyên môn mà còn phải nâng cao khả

năng sử dụng CNTT.
*Thứ tám: Để nâng cao khả năng sử dụng CNTT, ngoài việc học
thêm ở các lớp tin học, giáo viên có thể tự học (Ví dụ: Giáo viên có
thể tự học cách soạn giáo án điện tử thông qua phần mềm hớng dẫn
tự học Microsoft Powerpoint hoặc có thể tự học ở bạn bè, đồng
nghiệp, những giáo viên có kinh nghiệm, có chuyên môn liên quan
đến ứng dụng CNTT). Điều quan trọng là giáo viên phải đóng vai
trò là ngời học thờng xuyên để có thể thực hiện đợc cuộc cách
mạng giáo dục nói chung, về phơng pháp dạy và học nói riêng, đang
đợc đặt ra hiện nay vµ xu thÕ lµ sư dơng CNTT nh lµ mét công cụ
dạy học có hiệu quả cao.
IV. Kết luận chung
Môn học GDCD ở trờng THCS là một môn học có chức năng cực
kỳ quan trọng, là môn học trực tiếp hình thành các phẩm chất và
các kỹ năng theo các chuẩn mực đạo đức, pháp luật. Hình thành
niềm tin có cơ sở khoa học về lý tởng cao đẹp mà con ngời luôn
luôn vơn tới sự tất thắng của Chân - Thiện - Mỹ. Bớc đầu bồi dỡng
cho học sinh những phơng pháp t duy biện chứng, tích cực đấu
tranh chống những cái sai, cái cũ, cái lỗi thời, cái tiêu cực và lạc hậu.
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang18


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Biết kế thừa những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trong bớc

hình thành ở học sinh thói quen và kỹ năng vận dụng những tri
thức đà học vào cuộc sống, học tập, lao động và sinh hoạt. giúp
học sinh định hớng đúng đắn về các giá trị đạo đức, pháp luật,
các t tởng chính trị trong hoạt động xà hội, trong cuộc sống hiện
tại và sau này.
Chúng ta đang sống trong những năm đầu của thế kỷ XXI - thế
kỷ của khoa học và công nghệ. Sự chuẩn bị nguồn nhân lực cho
thời kỳ mới của đất nớc là một trong những nhiệm vụ trọng đại của
toàn xà hội và ngành giáo dục nói riêng. Muốn theo kịp các nớc tiên
tiến, đón đầu sự pháp triển đòi hỏi phải đổi mới giáo dục một
cách đồng bộ: Chơng trình, sách giáo khoa, kiểm tra đánh giá và
đặc biệt cơ sở vật chất, thiết bị, phơng tiện dạy học hiện đại.
Sự ra đời của phơng pháp mới bao giờ cũng gặp những khó khăn,
đòi hỏi phải có ý thức và quyết tâm tìm tòi, thử nghiệm với
những bớc đi vững chắc mới có thể đạt đợc hiệu quả cao và CNTT
là một thách thức đòi hỏi cả giáo viên lẫn học sinh cần phải biết
học hỏi, khai thác, ứng dụng để biến nó trở thành công cụ đắc lực
góp phần đổi mới phơng pháp dạy học có hiệu quả.
V. Những kiến nghị, đề xuất.
1. Đối với phụ huynh:
- Cần quan tâm đến việc học hành của con em mình, đầu t
nhiều về cơ sở vật chất, nhất là các trang thiết bị tin học tạo điều
kiện cho con em học tập tốt.
- Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trờng và xà hội để giáo
dục đạo đức cho con em của mình thông qua học tập bộ môn
GDCD ở trờng.
2. Đối với nhà trờng:
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang19


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

- Mua sắm thêm tài liệu tham khảo, đầu t cơ sở vật chất và đồ
dùng dạy học nhất là các tài liệu và các thiết bị tin học phục vụ cho
việc ứng dụng CNTT trong thời đại mới.
- Đẩy mạnh hơn nữa việc ứng dụng CNTT vào dạy học của giáo
viên và học tập của học sinh một cách đồng bộ và thờng xuyên.
- Tổ chức thảo luận các chuyên đề ứng dụng CNTT cho tất cả các
giáo viên thờng xuyên trong từng đợt, từng năm để ngày một nâng
cao chất lợng dạy học, nắm bắt kịp thời với sự phát triển của CNTT
trong thời đại mới.
3. Đối với địa phơng:
- Quản lý chặt chẽ các điểm kinh doanh Internet và các điểm
dịch vụ không lành mạnh làm ảnh hởng đến chất lợng học tập của
học sinh cũng nh đạo đức của học sinh trong thời đại thông tin phát
triển mà một số đối tợng học sinh không biết chọn lọc và tiếp thu
những mặt tích cực mà CNTT đem lại cho các em.
- Đầu t cơ sở vật chất trờng lớp kịp thời trong việc dạy và học.

*****************************************

ý kiến của HĐKH trờng

Sơn thuỷ, ngày 20 tháng 5 năm

2019
Ngời viết

Hồ Thị Phơng Nga
Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang20


Sáng kiến kinh nghiệm về ứng dụng CNTT vào dạy học môn GDCD lớp 9 ở trờng THCS
Sơn Thuỷ

Ngời thực hiện: Hồ Thị Phơng Nga

-

Trang21