Nghiên Cứu Đánh Giá Ảnh Hưởng Biến Đổi Khí Hậu Và Phát Triển Kinh Tế Đến Khả Năng Lấy Nước

L IăCAMă OAN
Tôiăxinăcamă đoană đ tài lu nă v nălƠădoă tôiălƠm vƠăđ
PGS.TSăLêăV năChínăvƠăTSăNgôă

cs h

ng d n khoa h c c a

ngăH i.Trong quá trình làm tôi có tham kh o các

tài li u liên quan nh m kh ngăđ nh thêm s tin c y và c p thi t c aăđ tài. Các tài li u
trích d n rõ ngu n g c và các tài li u tham kh oă đ

c th ng kê chi ti t. Nh ng n i

dung và k t qu trình bày trong Lu năv nălƠătrungăth c, khách quan và phù h p v i
th c ti n c a công trình. N u vi ph m tôi xin hoàn toàn ch u trách nhi m.

Hà N i, ngày

tháng

n m 2019

TÁC GI

Bùi Minh Hoàn

i

L I C Mă N
Sau m t th i gian nghiên c u,ăđ n nay lu năv năth căs ăv iăđ tài: “Nghiên c uăđánhă
giá nhăh

ng bi năđ i khí h u và phát tri n kinh t đ n kh n ngăl yăn

c ng Ng c Tr i thu c h th ng th y l i B că H ngă H i” đưă đ
Tr
h

cc a

c hoàn thành t i

ngăđ i h c Th y l i Hà N i v i s n l c c a b n thân và s giúpăđ , ch b o,
ng d n nhi t tình c a các th y giáo, cô giáo, c aăcácăđ ng nghi p và b n bè.

Tác gi xin chân thành c mă năcácăth y, cô giáoăTr
ki n th c,ăph

ngăđ i h c Th y l iăđưătruy năđ t

ngăphápănghiênăc u trong quá trình h c t p, công tác. Tác gi xin bày

t lòng bi tă năsơuăs c t i TS.Ngô
Lê V n Chín - ng

iă h

ng H i - ng

iăh

ng d n khoa h c 1 và PGS.TS.

ng d n khoa h că βă đưă tr c ti p, t nă tìnhă h

ng d n tác gi

hoàn thành lu nă v nă nƠy.ă Xină chơnă thƠnhă c mă n:ă Bană giámă hi u, các th y cô giáo
trong Khoa K thu t TƠiănguyênăn

c, các th y giáo cô giáo các b môn - Tr

ngă

i

h c Th y l i Hà N i.
Cu i cùng, tác gi xin c mă năt m lòng c a nh ngăng
đ ng nghi păđưătinăt

iăthơnătrongăgiaăđình,ăb n bè,

ngăđ ng viên vƠ giúpăđ tác gi trong su t quá trình h c t p và

hoàn thành lu năv nănƠy.ă
ơyălƠăl năđ u tiên nghiên c u khoa h c, v i th i gian và ki n th c có h n. Lu năv nă
ch c ch n không th tránh kh i nh ng khi m khuy t, tác gi r t mong nh năđ
thông c m, góp ý chân tình c a các Th y,ăCôăvƠăđ ng nghi păđ lu năv năđ

cs
c hoàn

thi năh n.
Hà N i, ngày

tháng

n m 2019

TÁC GI

Bùi Minh Hoàn

ii


M CL C

M

U ......................................................................................................................... 1

I. TÍNH C P THI T C Aă
1.ăS ăl

TÀI ...............................................................................1

c v vùng nghiên c u ........................................................................................ 1

2. Tính c p thi t c aăđ tài.............................................................................................. 1
II. M C TIÊU VÀ PH M VI NGHIÊN C U.............................................................. 3
1. M c tiêu nghiên c u ....................................................................................................3
2. Ph m vi nghiên c u .....................................................................................................3
γ.ă

iăt

ng nghiên c u ..................................................................................................3

III. CÁCH TI P C NăVÀăPH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U .......................................3

1. Cách ti p c n ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.3
β.Ph

ngăphápănghiênăc u .............................................................................................. 3

IV. N I DUNG NGHIÊN C U CHÍNH C A LU NăV N ........................................4
CH

NGă1:ăT NG QUAN V V Nă

NGHIÊN C U...........................................6

1.1.T ng quan v bi năđ i khí h u trên th gi iăvƠătrongăn

c ......................................6

1.1.1.T ng quan v bi năđ i khí h u trên th gi i ........................................................... 6
1.1.2.T ng quan v bi năđ i khí h u

trongăn

c.......................................................... 7

1.1.3.K ch b n bi năđ i khí h uăn măβ016 ......................................................................8
1.2. Tình hình bi năđ i khí h u

Vi t Nam ....................................................................9

1.2.1. S thayăđ i c a nhi tăđ ........................................................................................ 9
1.2.2. S thayăđ i c aăl

ngăm a:.................................................................................10

1.3. T ng quan v phát tri n kinh t xã h i ...................................................................12
1.4. T ng quan v các nghiên c u liên quan trên th gi i và

Vi t Nam ....................14

1.4.1 T ng quan các nghiên c u v bi năđ i khí h u trên th gi i ............................... 14
1.4.2 T ng quan các nghiên c u v bi năđ i khí h u

Vi t Nam ................................ 16

1.5. T ng quan v h th ng th y l i B căH ngăH i...................................................... 19
1.5.1ă i u ki n t nhiên vùng nghiên c u ....................................................................19

1.5.2. Hi n tr ng dân sinh kinh t - xã h i trong vùng nghiên c u ............................... 24

iii


1.5.3. Hi n tr ng h th ngăt
1.5.4.ăPhơnăvùngăt
CH

i vùng nghiên c u.......................................................... 28

i .................................................................................................... 29

NGăβ:ăC ăS

KHOA H C VÀ TH C TI Nă

CAO KH N NGăC PăN

XU T GI I PHÁP NÂNG

C C A C NG NG C TR I ...................................... 32

2.1 D báo dân s và phát tri n c a n n kinh t trong vùng c păn

c c a c ng Ng c

Tr i ................................................................................................................................ 32
2.1.1 D báo phát tri n dân s ....................................................................................... 34
β.1.βăPh

ngăh

ng phát tri n ngành nông nghi p ...................................................... 34

2.1.3 D báo phát tri n các ngành kinh t khác ( công nghi p, du l ch...) .................... 36
2.2. L a ch n k ch b n bi năđ i khí h u ....................................................................... 37
β.γ.ăXácăđ nh nhu c uăn

c c a h th ng theo k ch b n bi năđ i khí h u và phát tri n

kinh t xã h i ................................................................................................................. 38
2.3.1 Tính toán các y u t khíăt

ng , th yăv n ............................................................ 38

2.3.2 Tính toán nhu c uăn

c hi n t i ........................................................................... 42

2.3.3 Tính toán nhu c uăn

căchoăgiaiăđo n 2030 ........................................................ 57

2.4. Tính toán cân b ngăn

c c a h th ng................................................................... 61

β.4.1.ăPh

ngăphápătínhătoánăcơnăb ngăn

c cho vùng nghiên c u ............................. 61

2.4.2. Phân tích l a ch n mô hình mô ph ng dòng ch y .............................................. 62
2.4.3. Mô ph ng th y l c h th ng hi n nay................................................................. 65
β.4.4ăXácăđ nh kh n ngăđápă ng l yăn
2.5. Phân tích kh n ngăl yăn

c c a c ng Ng c Tr i hi n nay ................... 80

c c a c ng Ng c Tr i h th ng th y l i B căH ngăH i

trong k ch b n bi năđ i khí h u và phát tri n kinh t . ................................................... 84
CH

NGăγ:ă

XU T CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO KH

N NGăC PăN

C

C A C NG NG C TR I ........................................................................................... 86
γ.1.ăC ăs và nguyên t căđ xu t các gi i pháp ............................................................ 86
γ.1.1ăCácăc ăs đ xu t gi i pháp .................................................................................. 86
3.1.2 Nguyên t căđ xu t ............................................................................................... 86
3.2. Nghiên c uăđ xu t gi i pháp l yăn

căđ m b o c păn

c cho vùng nghiên c u . 87

3.2.1 Các gi i pháp công trình....................................................................................... 87
3.3. Mô ph ng ki m tra h th ng ng v i các gi iăphápăđ xu t .................................. 89
iv


γ.γ.1.ăPh

ngăánăc păn

căchoăvùngăt

i và c păn

c c a c ng Ng c Tr i ................89

3.3.2. Mô ph ng c ng Ng c tr iătrongătr

ng h p m r ng c ng ................................ 90

γ.4.ăPhơnătích,ăđánhăgiáăl a ch năcácăph

ngăán .......................................................... 92

3.4.1. K t qu tính toán cho t ngăph

ngăánăt

γ.5.ăS ăb đánh giá hi u qu vƠăđ xu tăph

i và c păn

c ....................................92

ngăánăch n ...........................................102

K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................103
TÀI LI U THAM KH O ...........................................................................................105
PH

L C 1. K T QU

TÍNH TOÁN NHU C Uă N

C CHO CÁC LO I CÂY

TR NG .......................................................................................................................108
PH LUCăβ.ăXỄCă

NHăCỄCă I U KI N BIÊN C A MÔ HÌNH TH Y L C..155

PH L C 3. K T QU

TÍNH TOÁN TH Y L CăCỄCăPH

NGăỄNăC PăN

C

.....................................................................................................................................161

v


DANH M C B NG
B ng 1.1. Bi năđ i c a nhi tăđ trungăbìnhăn mă(oC)ăsoăv i th i k c ăs .................. 10
B ngă1.β.ăThayăđ iăl

ngăm aă(%)ătrongă57ăn măquaă(1958-2014)

B ng 1.3. Bi năđ i c aăl

các vùng khí h u10

ngăm aămùaăhèă(%) so v i th i k c ăs ........................... 11

B ng 1.4: Các ch tiêuăc ălỦăc aăđ t .............................................................................. 22
B ng 1.5: Nhi tăđ t

ngăđ i trung bình nhi uăn m .................................................... 23

B ng 1.6: S gi n ngăt
B ngă1.7:ă

măt

ngăđ i trung bình nhi uăn m ............................................... 23

ngăđ i trung bình nhi uăn m........................................................ 24

B ng 1.8: T căđ gió trung bình trung bình nhi uăn măvƠăt căđ gió l n nh t ............ 24
B ng 1.9: S li u hành chính, di n tích, dân s h th ng B căH ngăH i ..................... 25
B ng 1.10: Phân b dơnăc ăvùngăB căH ngăH iăn măβ018.......................................... 25
B ng 1.11: Phân b dơnăc ăvùngăc păn

c c a c ng Ng c Tr iăn măβ018 ................. 26

B ng 1.12: Di nătích,ăc ăc u cây tr ng trong vùng c păn
B ng 1.13: S l

ng gia súc, gia c m vùng c păn

B ng 1.14. Di n tích vùng c păn

c c ng Ng c Tr iăn măβ01826

c c ng Ng c Tr iăn măβ018 ....... 27

c c ng Ng c Tr iăn măβ018 .................................. 27

B ng 1.15. Di nătíchăđ t công nghi păvùngăt

i và c păn

B ng 1.16. Ch tiêuăc ăb n c aăcácăl uăv c c păn

c c a c ng Ng c Tr i ..... 28

c c a c ng Ng c Tr i ................. 31

B ng 2.1: Các ch tiêu kinh t ....................................................................................... 33
B ng 2.2. Dân s trong vùng c păn

c c a c ng Ng c Tr iăgiaiăđo n 2030................ 34

B ngăβ.γ.ăC ăc u cây tr ng lúa vùng c păn
B ng 2.4. S l

c c ng Ng c Tr iăgiaiăđo n 2030 ........ 35

ng gia súc, gia c m vùng c pă n

c c a c ng Ng c Tr iă giaiă đo n

2030 ............................................................................................................................... 36
B ng 2.5. Nuôi trông th y s n vùng c păn

c c a c ng Ng c Tr i ............................. 36

B ng 2.6. Di nătíchăđ t công nghi p thu căvùngăt

i và c păn

c c a c ng Ng c Tr i37

B ng 2.7 : Th i v và công th căt

iăt ngăs n cho lúa chiêm: ..................................... 39

B ng 2.8: Th i v và công th căt

iăt ngăs n cho ngô chiêm:..................................... 40

B ngăβ.9:ăL

ngăm aătrongăt

ngălaiătheoăk ch b n bi năđ i khí h u 2030 ................ 41

B ng 2.10 : K t qu tính toán mô hình nhi tăđ th i k β0γ0ănh ăb ng sau: .............. 41
B ng 2.11: K t qu tính nhu c uăn
B ng 2.12: K t qu tính toán t ngăl
B ng 2.13:ă

nh m cădùngăn

c các tháng cho nông nghi păgiaiăđo n hi n t i . 51
ngăn

c cho tr ng tr tăgiaiăđo n hi n t i ......... 51

căchoăch nănuôiăvùngăc păn
vi

c c ng Ng c Tr i ........ 52

B ng 2.14. K t qu tính toán t ngăl
B ngăβ.15:ă

nh m cădùngăn

B ng 2.16: K t qu t ngăl

ngăn

c yêu c uăchoăch nănuôiăgiaiăđo n hi n t i52

c cho sinh ho t ............................................................ 53

ngăn

c c p cho sinh ho tăgiaiăđo n hi n t i ................... 54

B ng 2.17: M c c p cho nuôi tr ng th y s n ................................................................ 54
B ng 2.18: K t qu tính toán t ngăl

ngăn

B ng 2.19. K t qu tính toán t ngă l
n

c c p cho nuôi tr ng th y s n hi n t i ... 55

ngă n

c c p cho công nghi p thu c vùng c p

c c a c ng Ng c Tr iăgiaiăđo n hi n t i .................................................................. 56

B ng 2.20. K t qu tínhătoánăl uăl

ngăđ duy trì dòng ch yămôiătr

ngăgiaiăđo n hi n

t i ................................................................................................................................... 56
B ng 2.21. K t qu tính toán t ngăl

ngăn

B ng 2.22. K t qu tính nhu c u n
B ng 2.23. K t qu t ngăl

ngăn

c c aăcácăngƠnhăgiaiăđo n hi n t i ......... 57

c các tháng cho nông nghi păgiaiăđo n 2030 ..... 57
c yêu c u c p cho nông nghi păgiaiăđo n 2030 .... 57

B ng 2.24. K t qu tính toán t ngăl

ngăn

căchoăch nănuôiăchoăvùngăt

i c a c ng

Ng c Tr iăgiaiăđo n 2030 .............................................................................................. 58
B ng 2.25. K t qu t ngăl

ngăn

B ng 2.26. K t qu tínhătoánăăl

c yêu c u c p cho sinh ho tăgiaiăđo n 2030 ......... 59
ngăn

B ng 2.27. K t qu tính toán t ngă l
vùng c păn

c c p cho nuôi tr ng th y s năgiaiăđo n 203059
ngă n

c c p cho các khu công nghi p thu c

c c a c ng Ng c Tr iăgiaiăđo n 2030 ...................................................... 60

B ng 2.28. K t qu tínhă toánă l uă l

ngă đ duy trì dòng ch yă môiă tr

ngă giaiă đo n

2030 ............................................................................................................................... 60
B ng 2.29. K t qu tínhătoánăl uăl

ngăn

c yêu c u c a các ngành theo tháng vùng

c ng Ng c Tr iăgiaiăđo n 2030 ..................................................................................... 60
B ng 2.30 . Th ng kê chi uădƠiăcácăđo n kênh ............................................................. 70
B ng 2.31. K t qu tínhătoánăl uăl

ng yêu c uădùngăn

căgiaiăđo n hi n t i ............ 70

B ng 2.32. K t qu tínhătoánăl uăl

ng yêu c uădùngăn

căgiaiăđo n 2030 ................ 71

B ng 2.33. H s nhám t i v trí m t c t trên các nhánh sông ...................................... 75
B ng 2.34. K t qu m căn

c l n nh t gi a th căđoăvƠătínhătoánămô ph ng............... 76

B ng 2.35. K t qu m căn

c nh nh t gi a th căđoăvƠătínhătoánămôăph ng .............. 76

B ng 2.36. K t qu ki m tra h s Nashăb

c hi u ch nh mô hình .............................. 76

B ng 2.37. H s nhám t i v trí m t c t trên các nhánh sông ...................................... 77
B ng 2.38. K t qu m căn

c l n nh t gi a th căđoăvƠătính toán mô ph ng............... 78
vii


B ng 2.39. K t qu m căn

c nh nh t gi a th căđoăvƠătínhătoánămôăph ng.............. 78

B ng 2.40. K t qu ki m tra h s Nashăb

c hi u ch nh mô hình .............................. 78

B ng 2.41. T ng h p nhu c uăn

c c aăgiaiăđo năđ

i trong hi n t i......................... 80

B ng 2.42. T ng h p nhu c uăn

c c a giai đo năđ

iătrongăgiaiăđo n 2030 ............. 81

B ng 3.1. B ng th ng kê k t qu cácăph

ngăán ........................................................ 101

B ng 1.6 K t qu tính b căh iăm t ru ng bình quân trongăcácăgiaiăđo n v chiêm ... 112
B ng 1.7 Phân ph iăm aăv chiêm ............................................................................. 112
B ng1.9 Ch đ t

i cho lúa v chiêm ....................................................................... 119

B ng 1.15 T ngăl

ngăm aăv chiêmăquaăcácăn măth i k n n................................. 130

B ng 1.16 Mô hình phân ph iăm aăv chiêm v i P = 85% ........................................ 130
B ngă1.17ăMôăhìnhăm aătheoăk ch b n RCP 8,5......................................................... 131
B ng 1.18 B ngătínhăl

ng b căh iăEToăv chiêmăgiaiăđo n 2030 ............................ 132

B ng 1.19 Phân ph iăm aăv chiêmăgiaiăđo n 2030 ................................................... 133
B ng 1.21 Ch đ t

i cho lúa v chiêmăgiaiăđo n 2030 ........................................... 140

B ng 1.22 K t qu tính toán b c h iăm t ru ng bình quân cây ngô v chiêmăgiaiăđo n
2030 ............................................................................................................................. 141
B ng 1.23 Tính toán ch đ t

i cho cây ngô chiêm .................................................. 142

B ng 1.24 Ch đ t

i cho ngô v chiêmăgiaiăđo n 2030 .......................................... 153

B ng 1.25 H s t

iăs ăb c a h th ngăgiaiăđo n 2030 ........................................... 153

B ng 1.26 H s t

iăđưăhi u ch nh c a h th ngăgiaiăđo n 2030 .............................. 154

B ngăβ.1ăL uăl

ngătrungăbìnhăn măl y qua c ng An Th giaiăđo năđ

i t β7/1ăđ n

10/2 .............................................................................................................................. 155
B ngăβ.γăL uăl

ng trungăbìnhăn măl y qua c ng C uăXeăgiaiăđo năđ

i t β7/1ăđ n

10/2 .............................................................................................................................. 156
B ng 2.4 K t qu l uăl

ng l y qua c ng C uăXeăgiaiăđo năđ

iăβ7/1ăđ n 10/2 ng

v i t n su t P=85%...................................................................................................... 156
B ng 2.5 T ng h p m căn

c trung bình t i c ng Bá Th yăgiaiăđo năđ

iăβ7/01ăđ n

10/02 ............................................................................................................................ 157
B ng 2.7 T ng h p m căn

c trung bình t i c ngăNeoăgiaiăđo năđ

viii

iăβ7/01ăđ n 10/02159


DANH M C HÌNH
Hình 1.1. B năđ h th ng B căH ngăH i .....................................................................20
Hình 1.2. B năđ v trí c ng Ng c Tr i .........................................................................21
Hình 1.3. C ng Ng c Tr i ............................................................................................. 29
Hìnhă1.4.ăKênhăth

ngăl uăc ng Ng c Tr i..................................................................29

Hình 1.5. B năđ phân vùng c păn

c c a c ng Ng c Tr i ........................................30

Hìnhăβ.1.ăS ăđ áp d ng mô hình th y l c vào bài toán ...............................................69
Hìnhăβ.β.ăS ăđ tính toán th y l c h th ng th y l iăt
Hìnhăβ.γ.ăS ăđ th y l c h th ngăt

i c ng Ng c Tr i ..................71

i c ng Ng c Tr i ...............................................71

Hình 2.4. V trí c ng Ng c Tr i và C u V n- đi m ki măđ nh t i các c ng thu c vùng
t

i c ng Ng c Tr i.......................................................................................................71

Hìnhăβ.5.ăS ăđ hi u ch nh ki măđ nh mô hình............................................................. 74
Hình 2.6. K t qu hình thành các giá tr toàn m ngăl

iăkênhăt

iătrongăvùngăt

ic a

c ng Ng c Tr i trong mô hình MIKE 11 .....................................................................75
Hình 2.7. Quá trình m căn

c th căđoăvƠătínhătoánăt i c u V n t 0h ngày 27/01/2016

đ n 24h ngày 10/02/2016 .............................................................................................. 76
Hình 2.8. Quá trình m căn

c th căđoăvƠătínhătoánăt i c u V n t 0h ngày 01/10/2016

đ n 24h ngày 30/10/2016 .............................................................................................. 77
Hình 2.9: Di n bi n m căn

c trên sông C u An ......................................................... 79

Hình 2.10: Di n bi n m căn

cătrênăsôngă ìnhă Ơo ....................................................79

Hình 2.11: Di n bi n m căn

cătrênăkênhă

Hình 2.12. M căn

c t i v trí m t c t c u V n ............................................................ 80

Hình 2.13. M că n
(bcánh=4,4m;Z đáyăc

ng

Hình 2.14. M căn
(bcánh=4,4m;Z đáyăc

Hìnhăβ.16.ă

că trênă kênhă

ng

ngă TrƠngă giaiă đo nă đ

i t

β7/1ă đ n 10/2

= -0,93m) ..................................................................................... 82
c t iăth

Hình 2.15. M căn
(bcánh=4,4m;Z đáyăc

ng Tràng ................................................79

ngăl uăc ng Ng c Tr i ...................................................83

= -0,93m) ..................................................................................... 83
c t i h l uăc ng Ng c Tr i .......................................................... 83

ng

= -0,93m) ..................................................................................... 83

ng quá trình m căn

căth

ng, h l uăc ng Ng c Tr iăgiaiăđo năđ

t ngƠyăβ7/1ăđ n ngày 10/2 (bcánh=4,4m;Z đáyăc
ix

ng

i

= -0,93m) ........................................83


Hình 3.1. M căn
(b=4,4m;Z đáyăc

ng

c trên kênhă

ngăTrƠngăgiaiăđo năđ

i t β7/1ăđ n 10/2 .............. 92

= -1,20m) .......................................................................................... 92

Hình 3.2. M căn

c t iăth

((b=4,4m;Z đáyăc

= -1,20m) ......................................................................................... 92

ng

Hình 3.3. M căn
(b=4,4m;Z đáyăc
Hìnhăγ.4.ă

ng

ngăl uăc ng Ng c Tr i .................................................... 92

c t i h l uăc ng Ng c Tr i ............................................................ 93
= -1,20m) .......................................................................................... 93

ng quá trình m căn

căth

ngƠyăβ7/1ăđ n ngày 10/2 (b=4,4m;Z đáyăc
Hình 3.5. M căn
(b=4,4m;Z đáyăc

ng

Hình 3.6. M căn
(b=4,4m;Z đáyăc

ng

Hình 3.7. M căn
(b=4,4m;Z đáyăc
Hìnhăγ.8.ă

ng

cătrênăkênhă

ng

ng

ng

Hìnhăγ.1β.ă

c t iăth

ngăl uăc ng Ng c Tr i .................................................... 94

= -1,50 m) ......................................................................................... 94
c t i h l uăc ng Ng c Tr i ............................................................ 94
= -1,50 m) ......................................................................................... 94
căth

cătrênăkênhă
c t iăth

c t i h l uăc ng Ng c Tr i .......................................................... 96
căth

ng

cătrênăkênhă

ng, h l uăc ng Ng c Tr iăgiaiăđo năđ
ng

i

= -0,93m) ................................................ 97

ngăTrƠngăgiaiăđo năđ

i t β7/1ăđ n 10/2 ............ 97

c t iăth

ngăl uăc ng Ng c Tr i .................................................. 98

= -1,20 m) ............................................................................................ 98

Hình 3.15. M căn
(b=5m;Z đáyăc

i t β7/1ăđ n 10/2 .............. 95

= -1,20 m) ............................................................................................ 97

Hình 3.14. M căn
ng

= -1,50 m) ................................................ 95

= -0,93m) ............................................................................................. 96

Hình 3.13. M căn

(b=5m;Z đáyăc

ng

it

ngăl uăc ng Ng c Tr i .................................................. 96

ng quá trình m c n

ng

ng, h l uăc ng Ng c Tr iăgiaiăđo năđ

ngăTrƠngăgiaiăđo năđ

t ngƠyăβ7/1ăđ n ngày 10/2 (b=5m;Z đáyăc

(b=5m;Z đáyăc

i t β7/1ăđ n 10/2 .............. 94

= -0,93m) ............................................................................................. 96

Hình 3.11. M căn
(b=5m;Z đáyăc

= -1,20m) ................................................. 93

= -0,93m) ............................................................................................. 95

Hình 3.10. M căn
(b=5m;Z đáyăc

it

= -1,50 m) ......................................................................................... 94

ngày 27/1 đ n ngày 10/2 (b=4,4m;Z đáyăc

(b=5m;Z đáyăc

ng

ngăTrƠngăgiaiăđo năđ

ng quá trình m căn

Hình 3.9. M căn

ng, h l uăc ng Ng c Tr iăgiaiăđo năđ

c t i h l uăc ng Ng c Tr i .......................................................... 98

= -1,20 m) ............................................................................................ 98
x


Hìnhăγ.16.ă

ng quá trình m căn

căth

t ngƠyăβ7/1ăđ n ngày 10/2 (b=5m;Z đáyăc
Hình 3.17. M căn
(b=5m;Z đáyăc

ng

ng

Hìnhăγ.β0.ă

ng

= -1,20 m) ...............................................99

ngăTrƠngăgiaiăđo năđ

i t β7/1ăđ n 10/2 ............99

c t iăth

ngăl uăc ng Ng c Tr i .................................................100

= -1,50 m) ..........................................................................................100

Hình 3.19. M căn
(b=5m;Z đáyăc

ng

i

= -1,50 m) ............................................................................................ 99

Hình 3.18. M căn
(b=5m;Z đáyăc

c trên kênhă

ng, h l uăc ng Ng c Tr iăgiaiăđo năđ

c t i h l uăc ng Ng c Tr i ........................................................100

= -1,50 m ............................................................................................100
ng quá trình m căn

căth

t ngƠyăβ7/1ăđ n ngày 10/2 (b=5m;Z đáyăc

ng, h l uăc ng Ng c Tr iăgiaiăđo năđ
ng

xi

i

= -1,50 m) ...........................................101


DANH M C VI T T T
ATN

Áp th p nhi tăđ i

B KH

Bi năđ i khí h u

CTTL

Công trình th y l i

GIS

Geographic Information System (H th ngăthôngătinăđ a lý)

HTX

H p tác xã

NN&PTNT

Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn

QCVN

Quy chu n Vi t Nam

PTKT - XH

Phát tri n kinh t - xã h i

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

TN&MT

TƠiănguyênăvƠăMôiătr

TNHH MTV

Trách nhi m h u h n M t thành viên

xii

ng


M ă
I.ăTệNHăC PăTHI TăC Aă
1. S l

ăTÀI

c v vùng nghiên c u

H th ng thu l i B căH ngăH iăđ
lý n m

U

c xây d ng b tăđ u t cu iăn mă1958,ăcóăv tríăđ a

gi aăđ ng b ng sông H ng có di n tích t nhiênălƠăβ14.9γβha,ăđ

theo to đ :ă β0ºγ0’ă đ nă β1º07’ă v ă đ B c;ă 105º50’ă đ nă 106ºγ6’ă kinhă đ

căxácăđ nh
ông,ă đ

c

bao b c b i 4 con sông l n:
Sôngă u ng
Sông Lu c

phía B c v iăđ dài ph n ch y qua h th ng là 67km;
phía Nam v iăđ dài ph n ch y qua h th ng là 72km;

Sông Thái Bình
Sông H ng

phíaă ôngăv iăđ dài ph n ch y qua h th ng là 73km;

phía Tây v iăđ dài ph n ch y qua h th ng là 57km.

Toàn khu v c r ng: 214.932ha, di n tích ph nă trongă đêă lƠă 19β.045ha,ă ngoƠiă đêă
22.887ha bao g măđ tăđaiăc a toàn b t nhăH ngăYênă(ă10ăhuy n), 7 huy n th c a H i
D

ng,ăγăhuy n c a t nh B c Ninh và 2 qu n, huy n c a thành ph Hà N i.

H th ng Th y l i B căH ngăH i bao g m:
C măcôngătrìnhăđ u m i c ng Xuân Quan, c ngăBáoă áp;
- 235km kênh tr c chính;
- 1γăcôngătrìnhăđi u ti t trên kênh chính, âu thuy n và c ngăđ u kênh nhánh c p I;
- Trên 300 tr măb măl n, nh ;
- Trên 800 c ngăt

i, tiêu cho ph m vi > 250ha;

- Hàng ngàn km kênh các lo i và hàng ngàn c ng nh .

2. Tính c p thi t c a đ tài
H th ng th y l i B căH ngăH i là m t trong nh ng h th ng th y l i l n nh t Mi n

B c- Vi tăNam,ăđơyălƠăh th ng liên t nhăt
1

i tiêu cho kho ngă19β.000ăha,ătr

cb c


tranh t ng th c aăB KHă nhăh

ngăđ n Vi tăNamăthìăch aăcóăm tăđ tài nghiên c u

nào nghiên c u,ăđánhăgiáătácăđ ng c aăB KHăđ n h th ng th y l i B căH ngăH iăđ c
bi t là nhăh

ngăđ n h th ngăt

i chung c a h th ng,ănh ngăđ nghiên c u,ăđánhă

giá tácăđ ng c aăB KHăđ n h th ngăt
th iăgianăvƠăn ngăl c nghiên c u.

i c a h th ng B căH ngăH iăđòiăh i nhi u

ph m vi lu năv năth căs ,ătácăgi nghiên c u,ăđánhă

giáătácăđ ng c aăB KHăđ n m t c ng l yăn
C ng Ng c Tr iăđ

c nh trong h th ng.

c xây d ng t nh ngăn mă60ăth k tr

liên xã Ng c K - Tân K , huy n T K . C ng l yăn

căt

c, c ng n măd

iăđ

ng

i c p ngu n cho 1600 ha

di n tích canh tác lúa màu, nuôi tr ng th y s n, công nghi p c a huy n T K và
huy n Gia L c (Huy n T K g măcácăxưăH ngă
các xã Hoàng Di u,ăGiaăL

o, Ng c K ; huy n Gia L c g m

ng,ăGiaăKhánh,ăTơnăTi n, Gia Tân). Ngu năn

căt

il y

t sôngă ìnhă Ơo.
H th ng th y l i B că H ngă H i b chi ph iă đ ng th i b i dòng ch yă phíaă th

ng

ngu n và ch đ th y tri u c a các h th ng sông bao quanh nên ch đ th y l c r t
ph c t p,ăđ c bi t là v mùa ki t. Bi năđ i khí h u cùng v i s suy gi m dòng ch y
phíaăth

ng ngu n làm cho tình hình ngu năn

căngƠyăcƠngăc ngăth ngăh n,ăgơyăr t

nhi uăkhóăkh năchoăcôngătácăth y l i và s n xu t nông nghi p.
Hi n nay, v i s phát tri n kinh t c aăđ aăph

ng,ăđ c bi t là chuy năđ iăc ăc u cây

tr ng, v tănuôiăđ ng th iăkèmătheoăđóălƠăth i ti t xu t hi n hi năt

ng c căđoanădoătácă

đ ng c a bi năđ i khí h u toàn c uăđưăgơyănhi u b t l i trong s n xu t nông nghi p vì
v y nhu c u s d ngăn

c cho s n xu t nông nghi păvƠădơnăsinhăđòiăh iăcaoăh n,ăcácă

côngătrìnhăđ u m i trong h th ng th y l i c năđ

c v n hành nhanh, ti t ki m và k p

th i.
C ng Ng c Tr i hi nănayăđangăb xu ng c p d năđ n kh n ngăđi u ti t khôngăđápă ng

đ nhu c uăt

i, tiêu ph c v s n xu t nông nghi p c aăcácăđ aăph

ngătrongăh th ng,

đeăd a an toàn công trình khi v n hành.
Xu t phát t nh ng v năđ trên, tôi th yăđ tài “Nghiên c u đánh giá nh h
đ i khí h u và phát tri n kinh t đ n kh n ng l y n

c c a c ng Ng c Tr i thu c

h th ng th y l i B c H ng H i” là r t c n thi tăvƠăcóăỦăngh aăth c ti n.
2

ng bi n


II.ăM CăTIểUăăVÀăPH MăVIăNGHIểNăC U
1. M c tiêu nghiên c u
ánhăgiáă nhăh

ng c a bi năđ i khí h u và phát tri n kinh t đ n kh n ngăc p n

c a c ng Ng c Tr iăvƠăđ xu t gi i pháp nâng cao kh n ngăc păn

c

c c a c ng Ng c

Tr i.
2. Ph m vi nghiên c u
Toàn b h th ng th y l i B căH ngăH i v i tr ngătơmălƠăvùngăt
Tr i (l y n

c t sông

ình

i c a c ng Ng c

ào) bao g m 1600 ha di n tích canh tác lúa màu, nuôi

tr ng th y s n, công nghi p c a huy n T K và Gia L c (huy n T K g m các xã
H ngă

o, Ng c K ; huy n Gia L c g m các xã Hoàng Di u,ăGiaăL

ng,ăGiaăKhánh,ă

Tân Ti n, Gia Tân) thu c h th ng th y l i B căH ngăH i.
3.ă

iăt

ng nghiên c u

Nh ng ngu n cung c păn
cácă đ iă t

c t sôngă ìnhă Ơo,ăkênhă

ng s d ngă n

că chínhă trênă vùngă t

ng Tràng, c ng Ng c Tr i và

i c a c ng Ng c Tr iă nh :ă nôngă

nghi p, công nghi p, sinh ho t,ăch nănuôi,ăth y s n,ămôiătr
III.ăCỄCHăTI PăC NăVÀăPH

ngầ

NGăPHỄPăNGHIểNăC U

1. Cách ti p c n
- Ti p c n th c t : thu th p, nghiên c u các s li u v đi u ki n t nhiên, thu v nă

công trình.
- Ti p c n l ch s , k th a có b sung.
- Ti p c năđápă ng nhu c u.

2.Ph

ng pháp nghiên c u

- Ph

ngăphápăk th a

- Ph

ngăphápăđi u tra th căđ a, thu th p s li uăvƠăđánhăgiáăăă

- Ph

ngăphápăphơnătích,ăth ng kê, t ng h p

- Ph

ngăphápăchuyênăgia
3


- Ph

ngăphápămôăhìnhăhoá.

IV.ăN IăDUNGăNGHIểNăC UăCHệNHăC AăLU NăV N
M

U

1. Tính c p thi t c aăđ tài
2. M c tiêu nghiên c u
3. Ph m vi nghiên c u
4.ăPh

ngăphápănghiênăc u

CH

NGă1:ăT NG QUAN V V Nă

NGHIÊN C U

1.1. T ng quan v bi năđ i khí h u trên th gi iăvƠătrongăn
1.2 Tình hình bi năđ i khí h u

c

Vi t Nam

1.3. T ng quan v các công trình nghiên c u (liên quan) trên th gi i và

Vi t Nam

1.4. T ng quan v h th ng th y l i B căH ngăH i
1.4.1 i u ki n t nhiên vùng nghiên c u
1.4.2 Hi n tr ng dân sinh kinh t - xã h i trong vùng nghiên c u
1.4.3 Hi n tr ng h th ng t
CH

NGă 2:ă C ă S

i vùng nghiên c u

KHOA H C VÀ TH C TI N

NÂNG CAO KH N NGăC PăN

XU T GI I PHÁP

C C A C NG NG C TR I

2.1. D báo dân s và phát tri n c a n n kinh t trong vùng c păn

c c a c ng Ng c

Tr i
2.1.1. D báo phát tri n dân s
2.1.2. Ph

ng h

ng phát tri n ngành nông nghi p

2.1.3. D báo phát tri n các ngành kinh t khác ( công nghi p, du l ch...)
2.2. L a ch n k ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn
4

c bi n dâng


β.γ.ăXácăđ nh nhu c uăn

c c a h th ng theo k ch b n bi năđ i khí h u và phát tri n

kinh t xã h i
2.3.1 Tính toán các y u t khí t

ng, th y v n

2.3.2 Tính toán nhu c u dùng n

c hi n t i

2.3.3 Tính toán nhu c u n

c cho giai đo n 2030

2.4. Tính toán cân b ngăn

c c a h th ng

2.4.1 Hi n tr ng c p n

c trong h th ng.

2.4.2 Mô ph ng th y l c h th ng hi n nay
2.4.3 Xác đ nh kh n ng đáp ng c p n
2.5. Phân tích kh n ngă l yă n

c c a c ng Ng c Tr i hi n nay

c c a c ng Ng c Tr i thu c h th ng th y l i B c

H ngăH i trong k ch b n bi năđ i khí h u và phát tri n kinh t .

CH
N

NGă 3:ă

XU T CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO KH

N NGă C P

C C A C NG NG C TR I

γ.1.ăC ăs và nguyên t căđ xu t các gi i pháp
3.2. Nghiên c uăđ xu t gi i pháp l yăn

căđ m b o c păn

c cho vùng nghiên c u

3.3. Mô ph ng ki m tra h th ng ng v i các gi iăphápăđ xu t
γ.4.ăPhơnătích,ăđánhăgiáăl a ch năcácăph

ngăán

γ.5.ăS ăb đánhăgiáăhi u qu vƠăđ xu tăph

ngăánăch n

5

CH

NGă1:ăT NGăQUANăV ăV Nă

ăNGHIểNăC U

1.1.T ngăquanăv ăbi năđ iăkhíăh uătrênăth ăgi iăvƠătrongăn

c

1.1.1.T ng quan v bi n đ i khí h u trên th gi i
S bi năđ i khí h uă(B KH)ătoƠnăc uăđangădi n ra ngày càng nghiêm tr ng. Bi u hi n
rõ nh t là s nóng lên c aătráiăđ t,ălƠăb ngătan,ăn
th i ti t b tăth
thi uăl

c bi n dâng cao; là các hi năt

ng

ng,ăbưoăl ,ăsóngăth n,ăđ ngăđ t, h năhánăvƠăgiáărétăkéoădƠiầăd năđ n

ngăth c, th c ph m và xu t hi n hàng lo t d ch b nhătrênăng

i, gia súc, gia

c mầ
Có th th y tác h iătheoăh
t ngăm căn

ng nóng lên toàn c u th hi n

10ăđi u t i t sauăđơy:ăgiaă

c bi n,ăb ngăhƠălùiăv hai c c, nh ngăđ t nóng, bão t vƠăl ăl t, khô h n,

tai bi n, suy thoái kinh t ,ăxungăđ t và chi n tranh, m tăđi s đaăd ng sinh h c và phá
hu h sinh thái. Nh ng minh ch ng cho các v năđ nƠyăđ

c bi u hi n qua hàng lo t

tácă đ ng c că đoană c a khí h u trong th i gian g nă đơyă nh ă đưă cóă kho ng 250 tri u
ng

nhă h

ib

ng b i nh ng tr nă l ă l t

Nam Á, châu Phi và Mexico.ă Cácă n

c

NamăÂuăđangăđ i m tănguyăc ăb h n hán nghiêm tr ng d d n t i nh ng tr n cháy
r ng, sa m căhóa,ăcònăcácăn
do m căn

căTơyăÂuăthìăđangăb đeăd a x y ra nh ng tr năl ăl t l n,

c bi nădơngăcaoăc ngănh ănh ngăđ tăb ngăgiáămùaăđôngăkh c li t. Nh ng

tr n bão l n v a x y ra t i M , Trung Qu c, Nh t B n,
hi năt

...có nguyên nhân t

ngătráiăđ t m lên trong nhi u th p k qua. Nh ng d li uăthuăđ

t ngăn măchoăth y s l
D

ng,ăb că

s có ít nh t 3 t ng

c qua v tinh

ng các tr năbưoăkhôngăthayăđ i,ănh ngăs tr n bão, l căc

đ m nh, s c tàn phá l năđưăt ngălên,ăđ c bi t
Ână

nă

iăTơyăD

B c M ,ătơyănamăTháiăBìnhăD

ng

ng,ă

ng.ăM t nghiên c u v i xác su t lên t i 90%.cho th y

iăr iăvƠoăc nh thi uăl

ngăth căvƠoăn măβ100,ădoătìnhătr ng m

lên c aăTráiăđ t.
S nóng lên c aăTráiăđ t,ăb ngătanăđưăd năđ n m căn
th i gian 1962 - β00γ,ă l

ngă n

c bi n dâng cao. N u kho ng

c bi n trung bình toàn c uă t ngă 1,8mm/n m,ă thìăt

1993 - 2003 m căt ngălƠăγ,1mm/n m.ăT ng c ng,ătrongă100ăn măqua,ăm căn

c bi n

đưăt ngă0,γ1m.ăTheoăquanăsátăt v tinh, di n tích các l păb ngă B c c c, Nam c c,
b ngă Greenland và m t s núiăb ngă Trung Qu căđangăd n b thu h p. Chính s tan
6


ch y c a các l păb ngăcùngăv i s nóng lên c a khí h uăcácăđ iăd
sâu γ.000m)ăđưăgópăph n làm cho m căn

ngătoƠnăc u (t iăđ

c bi n dâng cao. D báoăđ n cu i th k

XXI, nhi tăđ trung bình s t ngălênăkho ng t 2,0 - 4,5oC và m căn

c bi n toàn c u

s t ngăt 0,18m - 0,59m.
1.1.2.T ng quan v bi n đ i khí h u

trong n

c

Bi năđ i khí h u (B KH) đưăvƠăđangăcóănh ng nhăh

ng sâu r ngăđ năđ i s ng kinh

t , chính tr , xã h i c a Vi tăNam.ă

ng h n hán, xâm ng p m n t i

khu v că

c bi t là hi năt

ng b ng Sông C u Long v aă quaă đangă nhă h

kinh t ph thu c nhi u vào s n xu t nông nghi p c aă n

n

ng nghiêm tr ng t i n n
c ta. Là m t trong nh ng

c ch uătácăđ ng n ng n nh t c a bi năđ i khí h u, Vi t Nam coi ng phó v i bi n

đ i khí h u là v năđ cóăỦăngh aăs ng còn. Vì v y, th c hi n ch đ o c a Chính ph ,
B TƠiă Nguyênă vƠă Môiă tr
tr

ng giao Vi n Khoa h că Khíă t

ng Th yă v nă vƠă Môiă

ng ch trì, ph i h p v iăcácăc ăquanănghiênăc uăvƠăcácăđ năv qu nălỦănhƠăn

xây d ng k ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn
K ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn

c,

c bi n dâng chi ti t cho Vi t Nam.

c bi n dâng là c n thi tălƠmăc s đ đánhăgiáăm căđ

vƠătácăđ ng c a bi năđ i khí h uăđ n các lính v c,ăcácăngƠnhăvƠăcácăđ aăph

ng,ăt đóă

đ ra các gi i pháp ng phó hi u qu v i bi năđ i khí h u.
N măβ009,ătrênăc s t ng h p các nghiên c uătrongăvƠăngoƠiăn
Môi tr

c, B Tài nguyên và

ngăđưăxơyăd ng và công b k ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn

c bi nădơngăđ u

tiên cho Vi t Nam. Tuy nhiên, m căđ chi ti t c a k ch b n ch gi i h n cho 7 vùng
khí h u và d i ven bi n Vi tă Namă đ k p th i ph c v các B ,ă ngƠnhă vƠă cácă đ a
ph

ngăth c hi n Ch

N măβ011,ăChi năl

ngătrìnhăm c tiêu Qu c gia v
c qu c gia v bi năđ i khí h uăđ

ng phó v i bi năđ i khí h u.
căbanăhƠnh,ăxácăđ nh các m c

tiêuă uătiênăchoăt ngăgiaiăđo n,ătheoăđóăB TƠiănguyênăvƠăMôiătr
b n bi năđ i khí h u và n

ngăđưăc p nh t k ch

c bi n dâng d a trên các ngu n d li u,ăcácăđi u ki n khí

h u c th c a Vi t Nam và các s n ph m c a các mô hình khí h u t i th iăđi măđó.ă
K ch b n khí h u l nănƠyăđ
đ

c xây d ng chi ti tăđ n c p t nh, k ch b năn

c bi n dâng

c chi ti t cho các khu v c ven bi n Vi t Nam theo t ng th p k c a th k 21.

K ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn

c bi n dâng cho Vi tăNamăn măβ016ăđ
7

c c p nh t


theo l trìnhăđưăđ

că xácăđ nh trong Chi năl

c qu c gia v bi nă đ i khí h u, nh m

cung c p nh ng thông tin m i nh t v di n bi n, xu th bi năđ i c a khí h uăvƠăn
bi n dâng trong th i gian qua và k ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn
k 21

Vi t Nam. Sau m t th i gian nghiên c u và s h

c

c bi n dâng trong th

ng d n c aăPGS.TSăLêăV nă

Chín tác gi ch n k ch b n này cho lu năv n c a mình.
1.1.3.K ch b n bi n đ i khí h u n m 2016
Vi tăăNamăăđ

căđánhăăgiáăălƠăăm t trong nh ng qu c gia b

c a bi năđ i khí h u. Trong nh ngăn măqua,ăd
su tăvƠăc

nhăh

ng n ng n nh t

iătácăđ ng c a bi năđ i khí h u, t n

ngăđ các thiên tai ngày càngăgiaăt ng,ăgơyănhi u t n th t to l n v ng

tài s n,ăc ăs h t ng, v kinh t ,ă v năhoá,ăxưăh i,ătácăđ ng x uđ nămôiătr
đ ng c a bi năđ i khí h uăđ i v iăn

i,

ng. Tác

c ta là r t nghiêm tr ng,ălƠănguyăc ăhi n h u cho

m cătiêuăxóaăđóiăgi m nghèo, cho vi c th c hi n các m c tiêu thiên niên k và s phát
tri n b n v ng c aăđ tăn

c. Vi tăNamăđưăr t n l c ng phó v i bi năđ i khí h u, th

hi năquaăcácăchínhăsáchăvƠăcácăch

ngătrìnhăqu c gia.

Th c hi n ch đ o c a Chính ph v vi c c p nh t và chi ti t hóa k ch b n bi năđ i khí
h uăvƠăn

c bi n dâng cho Vi t Nam, B TƠiănguyênăvƠăMôiătr

h căKhíăt

ng Th yăv năvƠăBi năđ i khí h u ch trì, ph i h p v iăcácăc ăquanănghiênă

c uătrongăvƠăngoƠiăn

c, xây d ng và c p nh t k ch b n bi năđ i khí h u chi ti t cho

Vi t Nam. K ch b n bi năđ i khí h u chi ti tăn măβ016ăđ
các s li uă khíă t

ng giao Vi n Khoa

ng th yă v nă vƠă m că n

2014; s li uă đ aă hìnhă đ

c xây d ng d aătrênăc ăs

c bi n c a Vi t Nam c p nh tă đ nă n mă

c c p nh tă đ nă thángă γă n mă β016;ă ph

ngă phápă m i nh t

trongăBáoăcáoăđánhăgiáăkhíăh u l n th 5 c a Ban liên chính ph v bi năđ i khí h u;
các mô hình khí h u toàn c u và mô hình khí h u khu v că đ phân gi i cao; theo
ph

ngăphápăchiăti tăhóaăđ ng l c k t h p hi u ch nh th ng kê s n ph m mô hình.

Các k ch b n bi năđ i khí h uăvƠăn

c bi n dâng có m căđ chi ti tăđ năđ năv hành

chính c p t nhăvƠăcácăđ o, qu năđ o c a Vi t Nam. B năđ nguyăc ăng pădoăn

c bi n

dâng có m căđ chi ti tăđ n c p huy năvƠăđ n c păxưăđ i v i các khu v c có b năđ
đ a hình t l l n. K ch b n v m t s đ cătr ngăc c tr khí h uăđ
v công tác quy ho ch.

8

c cung c păđ ph c


Cácăph

ngăphápăvƠăngu n s li uăđ xây d ng k ch b n bi năđ i khí h uăn

dâng cho Vi tăNamăđ

c k th a t các nghiên c uătr

n m 2014. Th i k 1986-2005 đ
khí h uăvƠăn

căđơyăvƠăđ

c bi n

c c p nh tăđ n

c ch n là th i k c ăs đ so sánh s thayăđ i c a

c bi n dâng.

1.2. Tìnhăhìnhăbi năđ iăkhíăh uă ăVi tăNam
1.2.1. S thay đ i c a nhi t đ
Nhi tăđ có xu th t ngă h u h t các tr m quan tr c,ăt ngănhanhătrongănh ng th p k
g năđơy.ăTrungăbìnhăc n

c, nhi tăđ trungăbìnhăn m th i k 1958-β014ăt ngăkho ng

0,62oC,ăriêngăgiaiăđo n (1985-2014) nhi tăđ t ngăkho ng 0,42oC. T căđ t ngătrungă
bình m i th p k kho ng 0,10oC, th păh năgiáătr trung bình toàn c u (0,12oC/th p k ,
IPCC 2013).
Nhi t đ trung bình n m:
Theoăk chăb năRCP4.5,ăvƠoăđ uăth ăk ,ănhi tăđ ătrungăbìnhăn mătrênătoƠnăqu căcóăm că
t ngăph ă bi năt ă0,6÷0,8oC.ăVƠoăgi aăth ăk ,ăm căt ngăt ă1,γ÷1,7oC.ăTrongă đó,ăkhuă
v căB căB ă(TơyăB c,ă ôngăB c,ă

ngăb ngăB c B )ăcóăm căt ngăt ă1,6÷1,7oC; khu

v căB căTrungăB ăt ă1,5÷1,6oC;ăkhuăv căphíaăNamă(NamăTrungăB ,ăTơyăNguyênăvƠă
Namă B )ă t ă 1,γ÷1,4oC.ă

nă cu iă th ă k ,ă ă phíaă B că nhi tă đ ă t ngă ch ă y uă t ă

1,9÷2,4oCăvƠă ăphíaăNamăt ă1,7÷1,9oC.
Theo k ch b năRCP8.5,ăvƠoăđ u th k , nhi tăđ trungăbìnhăn mătrênătoƠnăqu c có m c
t ngăph bi n t 0,8÷1,1oC. Vào gi a th k , m căt ngăph bi n t 1,8÷2,3oC. Trong
đó,ă khuă v c phía B că t ngă ph bi n t 2,0÷2,3oC và
cu i th k , nhi tăđ

phía B căt ngăt 3,3÷4,0oC và

phía Nam t 1,8÷1,9oC.ă

n

phía Nam t 3,0÷3,5oC.

M căt ngănhi tăđ ătrungăbìnhăn măc aăcácăgiaiăđo năđ u,ăgi aăvƠăcu iăth ăk ăsoăv iă
th iăk ăc ăs ăchoăm tăs ăt nhă ôngăb căb ,ăthƠnhăph ăđ

9

cătrìnhăbƠyă ăB ngăd

iăđơy.ă


B ng 1.1. Bi n đ i c a nhi t đ trung bình n m (oC) so v i th i k c s
(Giá tr trong ngo c đ n là kho ng bi n đ i quanh giá tr trung bình v i c n d
10% và c n trên 90%)
K ch b n RCP4.5
TT T nh, thành ph

2016-2035 2046-2065

i

K ch b n RCP8.5

2080-2099

2016-2035

2046-2065 2080-2099

1

B c Ninh

0,7 (0,3÷1,1) 1,7 (1,2÷2,5) 2,3 (1,6÷3,3)

1,0 (0,5÷1,5) 2,2 (1,4÷3,3) 3,9 (2,8÷5,6)

2

Qu ng Ninh

0,7 (0,4÷1,1) 1,6 (1,1÷2,3) 2,1 (1,5÷3,0)

0,9 (0,6÷1,4) 2,0 (1,5÷3,0) 3,6 (2,9÷4,8)

3

H i Phòng

0,7 (0,4÷1,1) 1,5 (1,0÷2,2) 2,0 (1,5÷2,9)

0,9 (0,6÷1,4) 2,0 (1,4÷2,8) 3,5 (2,8÷4,6)

4

H iăD

ng

0,7 (0,3÷1,1) 1,7 (1,2÷2,5) 2,3 (1,6÷3,3)

1,0 (0,6÷1,6) 2,2 (1,4÷3,3) 3,8 (2,9÷5,5)

5

H ngăYên

0,7 (0,3÷1,1) 1,7 (1,2÷2,5) 2,3 (1,6÷3,4)

1,0 (0,6÷1,6) 2,2 (1,4÷3,3) 3,8 (2,9÷5,6)

6

Hà N i

0,6 (0,2÷1,1) 1,7 (1,2÷2,5) 2,4 (1,6÷3,4)

1,1 (0,6÷1,6) 2,2 (1,4÷3,4) 3,9 (3,0÷5,7)

7

Hà Nam

0,7 (0,2÷1,1) 1,7 (1,2÷2,5) 2,4 (1,6÷3,4)

1,1 (0,6÷1,6) 2,2 (1,4÷3,4) 3,9 (2,9÷5,6)

8

Thái Bình

0,7 (0,3÷1,1) 1,6 (1,2÷2,4) 2,3 (1,6÷3,2)

1,0 (0,6÷1,5) 2,1 (1,5÷3,2) 3,7 (2,9÷5,2)

9

Nam

0,7 (0,4÷1,1) 1,6 (1,2÷2,2) 2,2 (1,5÷3,1)

0,9 (0,6÷1,4) 2,0 (1,4÷3,0) 3,6 (2,8÷4,9)

nh

( K ch b n bi n đ i khí h u 2016 )
1.2.2. S thay đ i c a l

ng m a:

Trongăth iăk ă1958-β014,ăl

ngăm aăn mătínhătrungăbìnhăc ăn

căcóăxuăth ăt ngănh .ă

Trongăđó,ăt ngănhi uănh tăvƠoăcácăthángămùaăđôngăvƠămùaăxuơn;ăgi măvƠoăcácăthángă
mùaăthu.ăNhìnăchung,ăl

ngăm aăn mă ăcácăkhuăv căphíaăB căcóăxuăth ăgi mă(t ă5,8%ă

÷ă1β,5%/57ăn m);ăcácăkhu v căphíaăNamăcóăxuăth ăt ngă(t ă6,9%ă÷ă19,8%/57ăn m).ă
Khuă v că Namă Trungă B ă cóă m că t ngă l nă nh tă (19,8%/57ă n m);ă khuă v că đ ngă b ngă
B căB ăcóăm căgi măl nănh tă(1β,5%/57ăn m).
i v i các khu v c phía B c,ăl

ngăm aăch y u gi m rõ nh t vào các tháng mùa thu

vƠăt ngănh vƠoăcácăthángămùaăxuơn.ă
mùa

i v i các khu v căphíaăNam,ăl

ngăm aăcácă

các vùng khí h uăđ u có xu th t ng;ăt ngănhi u nh tăvƠoăcácăthángămùaăđôngă

(t γ5,γ%ă÷ă80,5%/57ăn m)ăvƠămùaăxuơnă(t 9,β%ă÷ăγ7,6%/57ăn m).
B ng 1.2. Thay đ i l

ng m a (%) trong 57 n m qua (1958-2014)

các vùng khí h u
ông

N m

Khu v c

Xuân

Hè

Thu

Tây B c

19,5

-9,1

-40,1

-4,4

-5,8

ôngăB c

3,6

-7,8

-41,6

10,7

-7,3

ng b ng B c B

1,0

-14,1

-37,7

-2,9

-12,5

10


L

ông

N m

Khu v c

Xuân

Hè

Thu

B c Trung B

26,8

1,0

-20,7

12,4

0,1

Nam Trung B

37,6

0,6

11,7

65,8

19,8

Tây Nguyên

11,5

4,3

10,9

35,3

8,6

Nam B

9,2

14,4

4,7

80,5

6,9

ng m a n m:

Theoăk chăb năRCP4.5,ăvƠoăđ uăth ăk ,ăl
n

ngăm aăn măcóăxuăth ă t ngă ăh uăh tăc ă

c,ăph ăbi năt ă5÷10%.ăVƠoăgi aăth ăk ,ăm căt ngăph ăbi năt ă5÷15%.ăM tăs ăt nhă

venă bi nă

ngă b ngă B că B ,ă B că Trungă B ,ă Trungă Trungă B ă cóă th ă t ngă trênă β0%.ă

năcu iăth ăk ,ăm căbi năđ iăl

ngăm aăn măcóăphơnăb ăt

ngăt ănh ăgi aăth ăk ,ă

tuyănhiênăvùngăcóăm căt ngătrênăβ0%ăm ăr ngăh n.
Theoăk chăb năRCP8.5,ăvƠoăđ uăth ăk ,ăl
n

ng m aăn măcóăxuăth ă t ngă ăh uăh tăc ă

c,ăph ăbi năt ăγ÷10%.ăVƠoăgi aăth ăk ,ăxuăth ăt ngăt

ngăt ănh ăk chăb năRCP4.5.ă

ángăchúăỦălƠăvƠoăcu iăth ăk ăm căt ngănhi uănh tăcóăth ătrênăβ0%ă ăh uăh tădi nătíchă
B căB ,ăTrungăTrungăB ,ăm tăph nădi nătíchăNamăB và Tây Nguyên.
S li u trên B ng 1.3 là m c bi năđ iăl

ngăm aă(%)ăn măc aăcácăgiaiăđo năđ u, gi a

và cu i th k so v i th i k 1986-2005 cho m t s t nh, thành ph .
B ng 1.3. Bi n đ i c a l

ng m a mùa hè (%) so v i th i k c s

(Giá tr trong ngo c đ n là kho ng bi n đ i quanh giá tr trung bình v i c n d
20% và c n trên 80%)
TT

T nh, thành
ph

K ch b n
RCP4.5
2016-2035

2046-2065

i

K ch b n
RCP8.5
2080-2099

2016-2035

2046-2065

2080-2099

1

B c Ninh

15,9
(5,5÷26,3)

16,1

(7,5÷25,2)

25,1
( 15,9 ÷ 35,1)

7,6
(1,2÷14,1)

18,3
(13,5÷23,8)

29,7
(22,3÷37,0)

2

Qu ng Ninh

20,4
(6,5÷33,4)

19,1
(11,7÷26,9)

29,8
(19,8÷40,9)

14,8
(6,4÷23,4)

24,0
(14,7÷33,0)

36,8
(25,9÷46,5)

3

H i Phòng

24,4
(10,1÷38,2)

26,4
(18,0÷35,5)

34,3
(19,3÷50,3)

17,9
(10,1÷26,0)

30,2
(21,4÷39,0)

44,1
(33,4÷54,5)

4

H iăD

ng

14,4
(4,9÷30,0)

18,7
(9,6÷28,4)

27,8
(17,0÷39,6)

11,4
(4,0÷19,0)

23,0
(16,5÷30,2)

32,8
(24,0÷42,2)

5

H ngăYên

13,8
(4,3÷23,7)

16,3

(10,4÷22,9)

25,3
(15,4÷36,2)

8,2
(1,5÷15,3)

17,1
(11,1÷23,3)

28,5
(17,4÷39,8)

6

Hà N i

12,6
(3,1÷22,9)

17,0
(10,8÷23,8)

24,0
(14,3÷35,3)

9,9
(2,7÷17,0)

17,8
(9,8÷25,9)

29,8
(18,0÷40,9)

7

Hà Nam

14,0
(3,8÷24,8)

17,6
(11,5÷24,4)

24,7
(14,8÷36,1)

10,5
(3,1÷17,9)

19,0
(10,8÷27,3)

30,1
(18,3÷41,3)

11

T nh, thành
ph

TT

2016-2035

2046-2065

K ch b n
RCP8.5
2080-2099

2016-2035

2046-2065

2080-2099

8

Thái Bình

19,8
(6,5÷32,5)

20,1
(14,2÷26,5)

27,6
(17,0÷39,1)

13,0
(4,9÷21,1)

23,9
(15,0÷33,0)

31,3
(19,4÷42,8)

9

Namă

nh

16,0
(6,0÷26,0)

21,1
(14,8÷27,8)

27,5
(17,5÷38,1)

15,2
(8,6÷22,0)

21,9
(13,2÷30,5)

34,7
(24,8÷44,6)

Ninh Bình

11,2
(2,8÷19,5)

16,5
(10,6÷22,5)

22,0
(13,5÷30,7)

9,6
(4,8÷14,8)

17,7
(11,4÷24,2)

25,3
(18,4÷32,0)

10

L

K ch b n
RCP4.5

ng m a m t 5 ngày l n nh t trung bình (Rx1day):

Theo k ch b n RCP4.5, vào gi a th k ,ăl

ngăm aă5ăngƠyăl n nh t trung bình có xu

th t ngătrênătoƠnălưnhăth , ph bi n t 10÷70%.ăT ngănhi u nh t
Thiên - Hu đ n Qu ngăNamăvƠăphíaăđôngăNamăB .ă

ông B c, Th a

n cu i th k , xu th bi năđ i

khá gi ng v i th i k gi a th k nh ngăm căt ngăl năh năvƠăph măviăt ngăm r ng
h n.
Theo k ch b n RCP8.5, vào gi a th k ,ăl
th t ngătrênăc n

ngăm aă5ăngƠyăl n nh t trung bình có xu

c, m căt ngăt 10÷70%,ătrongăđóăt ngănhi uăh nă

Tây Nguyên, c c nam Trung B và Nam B .ă

ôngăB c, nam

n cu i th k , xu th bi năđ iăt

ngăt

gi a th k nh ngăl năh năv m căđ và m r ngăh năv ph măvi.ăT ngănhi u nh t
ôngă B c, phía tây c a Tây B c,ă namă đ ng b ng B c B , B c Trung B , b c Tây
Nguyên và Nam B .
1.3.ăT ngăquanăv ăphátătri năkinhăt ăxưăh i
Phát tri n kinh t - xã h iălƠăquáătrìnhănơngăcaoăđi u ki n s ng c aăconăng

i thông

qua vi c s n xu t ra c a c i v t ch t, c i ti n quan h xã h i và nâng cao ch tăl
v năhóa.ăPhátătri n kinh t xã h i bao g m không ch là s t ngătr

ng

ng v kinh t mà

còn là m t xã h i phát tri n t tăh n,ăbi u hi n m tăđ i s ng xã h i lành m nh. T c là
kinh t ph iăđápă ngăđ

c nhu c uăc ăb n c aăconăng

i.

Phát tri n kinh t - xã h iălƠăquáătrìnhănơngăcaoăđi u ki n s ng c aăconăng

i thông

qua vi c s n xu t ra c a c i v t ch t, c i ti n quan h xã h i và nâng cao ch tăl

v năhóa.ăPhátătri n kinh t xã h i bao g m không ch là s t ngătr

ng

ng v kinh t mà

còn là m t xã h i phát tri n t tăh n,ăbi u hi n m tăđ i s ng xã h i lành m nh. T c là
kinh t ph iăđápă ngăđ

c nhu c uăc ăb n c aăconăng
12

i.


Vi t Nam phát tri n kinh t xã h i th hi n

các n i dung sau: Kinh t t ngătr

ng

khá nhanh; s nghi p công nghi p hoá, hi năđ i hoá, phát tri n kinh t đangăđ y m nh.
i s ngănhơnădơnăđ
dân t că đ
ninhă đ

c c i thi n rõ r t. H th ng chính tr và kh iăđ iăđoƠnăk t toàn

c c ng c vƠă t ngă c

c gi v ng.ă

ng. Chính tr - xã h i nă đ nh. Qu c phòng và an

ng l iă đ i m i c aă

ngă đưă tácă đ ng tích c că đ n s phát

tri n c a các ngành s n xu t và d ch v . Tuy nhiên, nh ng thành t u và kh i s c c a
công nghi p th c s b tăđ u trong nh ngăn mă90ă(th k XX).ăBìnhăquơnă5ăn mă19911995 t căđ t ngătr

ng giá tr s n xu t công nghi pătoƠnăngƠnhăđ tă1γ,7%,ăv

ho chăđ ra (7,5%-8,5%);ătrongăđóăkhuăv c kinh t NhƠăn

t xa k

căt ngă15%,ăkhuăv c ngoài

qu cădoanhăt ngă10,6%.ăTrongă5ăn mă1996-2000, s n xu t công nghi p Vi t Nam ti p
t c phát tri n nă đ nhă vƠă t ngă tr

ng v i nh pă đ cao. Giá tr s n xu t công nghi p

n mă1996ăt ngă14,β%,ăn mă1997ăt ngă1γ,8%,ă1998ăt ngă1β,1%,ă1999ăt ngă10,4%ăvƠă
n măβ000ăt ngă17,5%.ăN u so v iăn mă1990,ăgiáătr s n xu t công nghi păn măβ004ă
t ngăg p 6,5 l n, nh păđ t ngătr

ng bìnhăquơnăhƠngăn măđ tă14,γ%.ă6ăthángăđ uăn mă

2005, giá tr s n xu t công nghi pă

că đ t 205,3 nghìn t đ ng,ă t ngă 15,6%ă soă v i

cùng k n măβ004,ătrongăđóăkhuăv c doanh nghi păNhƠăn
t ngoƠiă NhƠă n
n

căt ngă9,7%;ăkhuăv c kinh

c v n ti p t c duy trì m că t ngă cao 24,7%; khu v c có v nă đ uă t ă

căngoƠiăt ng 13,9%.

Nh ng s n ph m công nghi p ch y u ph c v s n xu t và tiêu dùng c aădơnăc ăđ u
t ngăc ch tăl

ng và s l

ng,ăđápă ngăc ăb n nhu c uătiêuădùngătrongăn

c và tham

gia xu t kh u.ă N mă β004,ă thană khaiă thácă đ t 26,29 tri u t n, g p 5,7 l nă n mă 1990;ă
đi n s n xu t 46,05 t kWh, g p 5,24 l n; d u thô khai thác 20,05 tri u t n, g p 7,43
l n;ăxiăm ngăβ5,γγătri u t n, g p 10 l n; thép cán 2,93 tri u t n, g p 29 l n; phân hóa
h c 1,45 tri u t n, g p 4,1 l n ; gi y bìa 78,1 v n t n, g p 10 l n; v i l a 518,2 tri u
mét, g p 1,63 l n;ăđ

ng m t 1,37 tri u t n, g p 4,2 l n; l p ráp ti vi 2,48 tri u chi c,

g p 17,6 l n; qu n áo may s n 784,05 tri u chi c, g p 6,26 l n ; xà phòng gi t 45,9
v n t n, g p 8,37 l n; ôtô l p ráp 42,65 nghìn chi că(n mă1990ăch aăl p ráp ôtô); xe
máy l p ráp 1,57 tri u chi că(n mă1990ăch aăl p ráp xe máy).
M t trong nh ng thành t u kinh t to l n là phát tri n s n xu t nông nghi p. Thành t u
n i b t và to l n nh t c a nông nghi pălƠăđưăgi i quy t v ng ch c v năđ l
13

ngăth c,