Những Khó Khăn Của Giáo Viên Trung Học Phổ Thông Miền Núi Trong Triển Khai Đổi Mới Phương Pháp

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NGă

IăH CăS ăPH M

PH MăTH ăQU NHăDUỂN

NH NGăKHịăKH NăC AăGIỄOăVIểNă
TRUNGăH CăPH ăTHỌNGăMI NăNÚIăTRONGă
TRI NăKHAIă

IăM IăPH

NGăPHỄPăD YăH C

LU NăV NăTH CăS ăKHOAăH CăGIỄOăD C

THỄIăNGUYểNă- 2015
S hóa b i Trung tâm H c li u – HTN




I H C THÁI NGUYÊN
TR

NGă

IăH CăS ăPH M

PH MăTH ăQU NHăDUỂN

NH NGăKHịăKH NăC AăGIỄOăVIểNă
TRUNGăH CăPH ăTHỌNG MI NăNÚIăTRONGă
TRI NăKHAIă

IăM IăPH

NGăPHỄPăD YăH C

ChuyênăngƠnh:ăQu nălỦăgiáoăd c
Mƣăs :ă60.14.01.14

LU NăV NăTH CăS ăKHOAăH CăGIỄOăD C

Ng

iăh

ngăd năkhoaăh c:ăPGS.TS.ăNGUY NăTH ăTỊNH

THỄIăNGUYểNă- 2015
S hóa b i Trung tâm H c li u – HTN




L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan:

Lu n v n s
thông tin đã đ

d ng nh ng thông tin t

nhi u ngu n khác nhau, các

c ch n l c, phân tích, t ng h p, x lỦ và đ a vào lu n v n

đúng quy đ nh.
S li u và k t qu nghiên c u trong lu n v n này hoàn toàn trung th c và
ch a đ

c s d ng đ b o v m t h c v nào.
Thái Nguyên, tháng 4 n m 2015
Ng

iăth căhi n

Ph măTh ăQu nhăDuơn

S hóa b i Trung tâm H c li u – i HTN




L IăC Mă N

hoàn thành lu n v n th c s qu n lỦ giáo d c này, tôi đã đ

c s giúp

đ c a nhi u t p th và cá nhân th y giáo, cô giáo.
Quá trình h c t p nghiên c u là quá trình b n thân tôi đ

c s quan tâm

giúp đ c a t p th các th y cô giáo khoa qu n lỦ giáo d c, các phòng ban, các
c p qu n lỦ giáo d c. V i tình c m chân thành c a mình, tôi xin đ

c bày t

lòng bi t n chân thành đ n các th y giáo, cô giáo trong ban giám hi u, khoa
qu n lỦ giáo d c, phòng qu n lỦ khoa h c, th vi n tr

ng đ i h c s ph m

Thái Nguyên, đã t n tình giúp đ tôi trong h c t p, nh t là trong quá trình ti n
hành làm đ tài khoa h c này.
Tôi xin trân tr ng bày t lòng bi t n sâu s c t i ng

ih

ng d n khoa

h c - PGS.TS Nguy n Th Tình - cô đã t n tâm giúp đ tôi trong vi c vi t đ
c

ng c ng nh trong su t quá trình nghiên c u khoa h c đ hoàn thành lu n

v n này.
Tôi xin chân thành c m n các đ ng chí trong ban Giám hi u và các
đ ng chí giáo viên các tr

ng trung h c ph thông huy n Võ Nhai đã t o đi u

ki n thu n l i giúp đ tôi có các thông tin tài li u c n thi t đ vi t đ tài nghiên
c u c a mình.
Trong su t th i gian nghiên c u đ tài m c dù b n thân tôi đã c g ng r t
nhi u nh ng không th tránh kh i thi u sót nên tôi r t mong các th y cô giáo và
các b n đ ng nghi p giúp đ , góp Ủ và đ a ra nh ng ch d n quỦ báu cho tôi.
Tôi xin chân thành c m n !
Thái Nguyên, tháng 4 n m 2015
Ng

iăth căhi n

Ph măTh ăQu nhăDuơn

S hóa b i Trung tâm H c li u – ii HTN




M CăL C
L IăCAMă OAN............................................................................................. i
L IăC Mă N ................................................................................................. ii
M CăL C ......................................................................................................iii
DANHăM CăNH NGăT ăVI TăT T ......................................................... iv
DANHăM CăB NG ....................................................................................... v

DANHăM CăS ă
M ă

...................................................................................... vi

U ......................................................................................................... 1

1. LỦ do ch n đ tài ...................................................................................... 1
2. M c đích nghiên c u ................................................................................ 3
3. Khách th , đ i t

ng nghiên c u .............................................................. 3

4. Gi thuy t c a đ tài ................................................................................. 3
5. Nhi m v nghiên c u ................................................................................ 3
6. Ph m vi c a đ tài ..................................................................................... 3
7. Ph

ng pháp nghiên c u........................................................................... 4

8. C u trúc c a lu n v n ................................................................................ 5
Ch

ngă1. C ăS ăLụăLU NăV ăKHịăKH N C AăGIỄOăVIểNăTRUNGă
H Că PH ă THỌNGă MI Nă NÚI TRONGă TRI Nă KHAIă ă
M IăPH

Iă

NGăPHỄPăD YăH C ................................................ 6

1.1. T ng quan nghiên c u v n đ ................................................................ 6
1.1.1. Các nghiên c u trên th gi i............................................................ 6
1.1.2. Các nghiên c u trong n
1.2.

i m i ph

c ............................................................. 7

ng pháp d y h c

tr

ng trung h c ph thông ................ 9

1.2.1. Khái ni m đ i m i .......................................................................... 9
1.2.2. Khái ni m ph
1.2.3. Ph
1.2.4.

ng pháp ................................................................ 10

ng pháp d y h c .................................................................... 10
i m i ph

ng pháp d y h c ...................................................... 11

S hóa b i Trung tâm H c li u – iii HTN

1.2.5. Yêu c u đ i m i ph
1.3. Tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c

ng pháp d y h c tr

1.3.1. L p k ho ch tri n khai đ i m i ph

tr

ng ph thông .......... 12

ng trung h c ph thông .... 14

ng pháp d y h c ................. 14

1.3.2. T ch c tri n khai k ho ch đ i m i ph

ng pháp d y h c ........... 14

1.3.3. Ch đ o th c hi n tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ........... 14

1.3.4. Ki m tra đánh giá vi c tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ... 15

1.4. Khó kh n c a giáo viên trung h c ph thông mi n núi trong vi c tri n
khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ............................................................. 15

1.4.1. Khái ni m v khó kh n ................................................................. 15
1.4.2. Khó kh n trong tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c .............. 16

1.4.3. Khó kh n c a giáo viên trung h c ph thông mi n núi trong tri n
khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ......................................................... 18

1.5. Các y u t gây ra nh ng khó kh n đ i v i giáo viên trung h c ph thông
mi n núi trong tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ............................. 23

1.5.1. Các y u t khách quan .................................................................. 23
1.5.2. Các y u t ch quan ...................................................................... 25
K t lu n ch
Ch

ng 1 .......................................................................................... 27

ngă 2. TH Că TR NGă NH NGă KHịă KH N C Aă GIỄOă VIểNă

TRUNGăH CăPH ăTHỌNGăMI NăNÚI TRONGăTRI NăKHAIă
IăM IăPH

NGăPHỄPăD YăH C ...................................... 28

2.1. Vài nét v tình hình phát tri n giáo d c huy n Võ Nhai t nh Thái Nguyên. 28
2.1.1. V trí đ a lỦ .................................................................................... 28
2.1.2. i u ki n kinh t ........................................................................... 28
2.1.3. Giáo d c và đào t o ....................................................................... 29
2.1.4. Các tr

ng trung h c ph thông huy n Võ Nhai ........................... 30

2.2. Th c tr ng đ i m i ph

ng pháp d y h c

các tr

ng trung h c ph

thông huy n Võ Nhai .................................................................................. 37
2.2.1. Th c tr ng nh n th c c a giáo viên v đ i m i ph
S hóa b i Trung tâm H c li u – iv HTN

ng pháp d y h c 37

2.2.2. Th c tr ng đ i m i ph

ng pháp d y h c c a giáo viên các tr

ng

trung h c ph thông huy n Võ Nhai ....................................................... 39
2.3. Th c tr ng tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c các tr

ng THPT

huy n Võ Nhai ............................................................................................ 43
2.3.1. Th c tr ng l p k ho ch tri n khai đ i m i ph
2.3.2. Th c tr ng t ch c tri n khai đ i m i ph
2.3.3. Th c tr ng t ch c ch đ o đ i m i ph
tr

ng pháp d y h c. 44

ng pháp d y h c ......... 44
ng pháp d y h c

các

ng trung h c ph thông huy n Võ Nhai ............................................ 45

2.3.4. Th c tr ng t ch c ki m tra đánh giá tri n khai đ i m i ph

ng

pháp d y h c ........................................................................................... 45
2.3.5.

ánh giá chung v th c tr ng tri n khai đ i m i ph

ng pháp

d y h c ................................................................................................... 47
2.4. Th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo viên trung h c ph thông huy n Võ
Nhai trong tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ................................... 52

2.4.1. Nh ng khó kh n c a giáo viên trung h c ph thông Võ Nhai trong
tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c ................................................. 53

Chúng tôi l p b ng đi u tra nh ng khó kh n c b n c a giáo viên THPT Võ
Nhai trong tri n khai đ i m i PPDH .......................................................... 53
2.4.2. Th c tr ng nh ng khó kh n v nh n th c c a giáo viên ................ 54
2.4.3. Th c tr ng nh ng khó kh n v thái đ c a giáo viên .................... 56
2.4.4. Th c tr ng nh ng khó kh n v hành vi c a giáo viên trong tri n
khai đ i m i PPDH ................................................................................. 58
2.5. ánh giá chung thu n l i và khó kh n giáo viên g p ph i trong quá trình
tri n khai đ i m i PPDH............................................................................. 61
2.5.1. Thu n l i....................................................................................... 61
2.5.2. Khó kh n....................................................................................... 61

2.6. Th c tr ng các y u t ch quan và khách quan gây ra khó kh n cho
giáo viên .................................................................................................... 62
S hóa b i Trung tâm H c li u – v HTN




2.6.1. Y u t ch quan ................................................................................ 62
2.6.2.Y u t khách quan ............................................................................. 64
K t lu n ch
Ch

ng 2 .......................................................................................... 65

ngă3. BI NăPHỄPăKH CăPH CăNH NGăKHịăKH N C AăGIỄOă
VIểNă THPTă MI Nă NÚIă TRONGă TRI Nă KHAI
PH

Iă M Iă

NGăPHỄPăD YăH C ....................................................... 66

3.1. Nguyên t c đ xu t bi n pháp .............................................................. 66
3.1.1. Nguyên t c đ m b o tính toàn di n. tính h th ng và tính đ ng b 67
3.1.2. Nguyên t c đ m b o tính k th a và phát tri n .............................. 67
3.1.3. Nguyên t c đ m b o tính th c ti n và kh thi ................................ 68
3.1.4. Nguyên t c tính pháp lỦ ................................................................ 68
3.1.5. Nguyên t c đ m b o ch c n ng đ c thù các tr

ng THPT mi n núi ... 68

3.2. Các bi n pháp kh c ph c nh ng khó kh n c a giáo viên trung h c ph
thông huy n Võ Nhai trong th c hi n đ i m i ph

ng pháp d y h c ......... 69

3.2.1. Bi n pháp 1: Nâng cao nh n th c cho cán b , giáo viên, h c sinh và
các l c l

ng xã h i v s c n thi t ph i đ i m i PPDH ......................... 69

3.2.2. Bi n pháp 2. T ng c

ng công tác qu n lỦ, ki m tra đánh giá tri n

khai đ i m i PPDH ................................................................................. 72
3.2.3. Bi n pháp 3: Xây d ng môi tr

ng làm vi c, t o đ ng l c tích c c

cho giáo viên trong tri n khai đ i m i PPDH ......................................... 74
3.2.4. Bi n pháp 4: B i d

ng nâng cao trình đ chuyên môn, nghi p v

cho giáo viên........................................................................................... 76
3.2.5. Bi n pháp 5: T ch c t t phong trào t h c, t b i d

ng trong đ i

ng giáo viên và h c sinh ........................................................................ 80
3.2.6. Bi n pháp 6: Ki m tra, giám sát vi c l a ch n và s d ng h th ng
ph

ng pháp và k thu t d y h c tích c c cho h c sinh .......................... 82

3.2.7. Bi n pháp 7: T ng c

ng giáo d c h c sinh Ủ th c và k n ng h c

t p theo quan đi m d y h c tích c c cho h c sinh ................................... 84
S hóa b i Trung tâm H c li u – vi HTN




3.2.8. Bi n pháp 8: T ng c

ng các đi u ki n đ m b o cho th c hi n

đ i m i PPDH ........................................................................................ 85
3.2.9. Bi n pháp 9: Ph i k t h p gi a các t ch c trong và ngoài nhà
tr

ng làm t t công tác xã h i hoá giáo d c ............................................ 88

3.3. Quan h gi a các bi n pháp ................................................................. 90
3.4. K t qu kh o nghi m ........................................................................... 91
3.4.1. K t qu kh o nghi m v tính c n thi t .......................................... 91
3.4.2. K t qu kh o nghi m v tính kh thi ............................................. 93

3.4.3. M i t
K t lu n ch

ng quan gi a tính c n thi t và tính kh thi ........................ 95

ng 3 .......................................................................................... 97

K TăLU NăVÀăKHUY NăNGH ............................................................... 98
1. K t lu n .................................................................................................. 98
2. Khuy n ngh ......................................................................................... 100
DANHăM CăTÀIăLI UăTHAMăKH O ................................................... 102
PH ăL C

S hóa b i Trung tâm H c li u –viiHTN




DANHăM CăNH NGăT ăVI TăT T

BCH

: Ban ch p hành

CBQL

: Cán b qu n lỦ

CNTT

: Công ngh thông tin

CSVC

: C s v t ch t

GD & T

: Giáo d c và ào t o

GV

: Giáo viên

HS

: H c sinh

PPDH

: Ph

TBDH

: Thi t b d y h c

THPT

: Trung h c ph thông

TW

: Trung

UBND

:

XHCN

: Xã h i ch ngh a

XHH

: Xã h i hoá

ng pháp d y h c

ng

y ban nhân dân

S hóa b i Trung tâm H c li u – iv HTN




DANHăM CăB NG
B ng 2.1: Quy mô các tr

ng THPT

huy n Võ Nhai n m h c 2014 - 2015 . 30

B ng 2.2:

i ng cán b qu n lỦ các tr

B ng 2.3:

i ng giáo viên các tr

ng THPT huy n Võ Nhai .............. 32

ng THPT huy n Võ Nhai ...................... 34

B ng 2.4: K t qu x p lo i h nh ki m và h c l c c a h c sinh n m h c
2013 - 2014 ............................................................................... 36
B ng 2.5: Nh n th c c a giáo viên v th c tr ng đ i m i PPDH .................... 38
B ng 2.6: B ng k t qu kh o sát th c tr ng t h c c a h c sinh THPT .......... 40
B ng 2.7: B ng kh o sát th c tr ng đ i m i PPDH c a giáo viên các tr

ng

THPT huy n Võ Nhai ..................................................................... 41
B ng 2.8: Th c tr ng l p k ho ch tri n khai đ i m i PPDH .......................... 44
B ng 2.9: Th c tr ng t ch c tri n khai đ i m i PPDH .................................. 44
B ng 2.10: Th c tr ng ch đ o tri n khai đ i m i PPDH ................................ 45
B ng 2.11: Th c tr ng ki m tra đánh giá tri n khai đ i m i PPDH ................ 46
B ng 2.12: Nh ng u đi m chính trong công tác tri n khai đ i m i PPDH .... 47

B ng 2.13: Nh ng h n ch trong công tác tri n khai đ i m i PPDH ............... 48
B ng 2.14: Th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo viên THPT Võ Nhai trong
tri n khai đ i m i PPDH ................................................................. 53
B ng 2.15: B ng đánh giá m c đ khó kh n v nh n th c c a giáo viên
trong đ i m i PPDH ....................................................................... 54
B ng 2.16: B ng đánh giá nh ng khó kh n v thái đ c a giáo viên trong
tri n khai đ i m i PPDH ................................................................. 56
B ng 2.17: B ng đánh giá nh ng khó kh n v hành vi c a giáo viên trong
tri n khai đ i m i PPDH ................................................................. 58
B ng 3.1: Kh o nghi m tính c n thi t c a các bi n pháp ................................ 92
B ng 3.2: Kh o nghi m tính kh thi c a các bi n pháp ................................... 93
B ng 3.3. M i t

ng quan gi a tính c n thi t và tính kh thi c a các bi n pháp.... 95

S hóa b i Trung tâm H c li u – v HTN




DANHăM CăS ă
S đ 3.1: S đ m i quan h c a các bi n pháp kh c ph c nh ng khó kh n c a
giáo viên THPT mi n núi ................................................................ 91

S hóa b i Trung tâm H c li u – vi HTN




M ă

U

1.ăLỦădoăch năđ ătƠi
i m i ph

ng pháp d y h c là m t trong nhi m v quan tr ng c a c i

cách giáo d c nói chung c ng nh c i cách c p trung h c ph thông. M c tiêu
ch

ng trình, n i dung d y h c m i đòi h i vi c c i ti n PPDH và s d ng

PPDH m i. Trong n ng n m g n đây các tr
trong vi c đ i m i PPDH và đã đ t đ

ng THPT đã có nh ng c g ng

c nh ng ti n b trong vi c phát huy tính

tích c c c a h c sinh, tuy nhiên các ph

ng pháp d y h c truy n th ng, đ c

bi t là thuy t trình v n chi m m t v trí ch đ o trong các PPDH

tr

ng

THPT nói chung h n ch vi c phát huy và tính tích c c sáng t o c a h c sinh
M t trong nh ng y u t quy t đ nh hàng đ u trong vi c th c hi n đ i m i
ph

ng pháp gi ng d y có hi u qu chính là giáo viên. V i s nh n th c đúng

đ n, v i tinh th n trách nhi m và s quy t tâm cao, k n ng s d ng thi t b
d y h c và t ch c h
c a ng

ng d n h c sinh h c t p t t là nh ng ph m ch t c n thi t

i giáo viên trong nhà tr

ng. Tri th c c a giáo viên là nh ng đ c đi m

quan tr ng trong công tác giáo d c. Giáo viên v i b t c l p h c nào đ u ph i
h i đ các đi u ki n v ki n th c, kh n ng gi ng d y h u hi u, lòng nhi t
thành và đ c tính thân m t. Bên c nh đó giáo viên ph i ph i có k n ng t ch c
h

ng d n h c sinh trong l p h c, có k n ng s d ng đ dùng d y h c, có

n ng l c t thu th p thông tin phong phú c a th i đ i đ ph c v yêu c u d y
h c. Y u t quan tr ng th hai là h c sinh trong quá trình th c hi n đ i m i
PPDH n u phát huy đ

c tính tích c c, tính ch đ ng, phát tri n n ng l c t

duy c a h c sinh thông qua các gi h c, gi th c hành, ngo i khóa... thì h c

sinh tr thành các cá nhân trong m t t p th mang khát v ng đ

c khám phá,

hi u bi t. Ngoài ra các y u t nh : phòng h c, phòng thí nghi m, ph

ng ti n

d y h c,… hay g i chung là c s v t ch t c ng r t quan tr ng trong quá trình
th c hi n đ i m i PPDH thành công. Các y u t trên đ i v i các tr
v c đ ng b ng, hay

thành ph c b n c ng đã th c hi n đ

S hóa b i Trung tâm H c li u – 1 HTN

ng

c, còn các tr



khu
ng


khu v c mi n núi còn r t nhi u nh ng khó kh n v đi u ki n trong công tác,
chính vì v y đ th c hi n đ i m i PPDH hi u qu b c THPT mi n núi thì g p
r t nhi u rào c n.
Quá trình tri n khai đ i m i PPDH c a giáo viên THPT mi n núi còn

g p nhi u khó kh n và th c hi n ch a hi u qu có r t nhi u nguyên nhân, có Ủ
ki n cho r ng đ i v i h c sinh dân t c thi u s

mi n núi, c n áp d ng PPDH

truy n th ng c a b túc v n hóa là “ôn - gi ng - luy n” thì m i có th “kh c
ghi” nh ng ki n th c, k n ng c n thi t đ các em có th lên l p và t t nghi p,
còn các PPDH tích c c nh ho t đ ng nhóm, đóng vai…khó có th th c hi n
đ

c vì nh n th c c a h c sinh dân t c thi u ch m, khó phát huy tính tích c c

ho t đ ng c a h c sinh, các em h c theo cách th đ ng ch a ch đ ng n m b t
ki n th c, nhi u h c sinh h c không theo k p ch

ng trình đã b h c h n n a

kh n ng nói ti ng ph thông còn h n ch . Hay trong tri n khai đ i m i PPDH
yêu c u ng

i giáo viên ph i t n nhi u th i gian, v t v tìm tòi, sáng t o r t

nhi u trong khâu so n bài, chu n b và s d ng nhi u ph

ng án, tình hu ng s

ph m, chuyên môn đ d n d t và g i m cho h c sinh tìm hi u, t duy… Th c
t cho th y vi c v n d ng cho t t ph

ng pháp d y h c m i này ch ng d dàng

gì, l m lúc th t b i nhi u h n thành công. Nó đòi h i tính kiên trì, quy t tâm r t
l n

giáo viên. Và có bao nhiêu giáo viên đang d y h c làm đ

c? Th t khó

đ tr l i câu h i này và đ i v i giáo viên mi n núi thì vi c tri n khai đ i m i
PPDH càng khó h n do ch t l
cao, đi u ki n s ng

ng h c t p c a h c sinh dân t c thi u s ch a

mi n núi khó kh n h n, giao thông không thu n

l i…Trên đây ch là m t trong vài y u t ch quan gây khó kh n cho giáo viên
mi n núi trong tri n khai đ i m i PPDH, tác gi l a ch n và nghiên c u đ tài:
ắNh ng khó kh n c a giáo viên trung h c ph thông mi n núi trong tri n
khai đ i m i ph

ng pháp d y h c” đ tìm hi u nh ng khó kh n và h

ng

kh c ph c khó kh n cho giáo viên trong tri n khai đ i m i PPDH, nâng cao
ch t l

ng d y h c

ng, Nhà n

mi n núi h n n a, th c hi n t t nhi m v chính tr mà

c và nhân dân giao cho.

S hóa b i Trung tâm H c li u – 2 HTN




2.ăM căđíchănghiênăc u
xu t đ

c các bi n pháp gi i quy t nh ng khó kh n c a giáo viên

THPT mi n núi trong quá trình tri n khai đ i m i PPDH góp ph n nâng cao
ch t l

ng d y và h c trong tr

3.ăKháchăth ,ăđ iăt

ng THPT

ngănghiênăc u

3.1. Khách th nghiên c u
Quá trình tri n khai đ i m i PPDH c a Hi u tr
3.2.

it

ng các THPT mi n núi.

ng nghiên c u

Bi n pháp gi i quy t, kh c ph c nh ng khó kh n c a giáo viên THPT
mi n núi trong tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c.

4.ăGi ăthuy tăc aăđ ătƠi
N u xác đ nh đ

c th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo viên THPT mi n

núi trong tri n khai đ i m i PPDH và đ xu t đ
phù h p s góp ph n nâng cao ch t l

c nh ng bi n pháp kh c ph c

ng giáo d c THPT

mi n núi.

5.ăNhi măv ănghiênăc u
5.1. Nghiên c u c s lỦ lu n v khó kh n c a giáo viên THPT mi n núi
trong vi c tri n khai đ i m i PPDH
5.2. Kh o sát, phân tích và đánh giá th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo

viên THPT mi n núi trong tri n khai đ i m i PPDH
5.3.

xu t các bi n pháp kh c ph c nh ng khó kh n c a giáo viên

THPT mi n núi trong tri n khai đ i m i PPDH
6.ăPh măviăc aăđ ătƠi
6.1. Gi i h n n i dung nghiên c u
tài đ

c ti p c n d

i góc đ khoa h c qu n lỦ giáo d c, nghiên c u

nh ng bi n pháp gi i quy t kh c ph c nh ng khó kh n c a giáo viên THPT
mi n núi trong tri n khai đ i m i PPDH
S hóa b i Trung tâm H c li u – 3 HTN




6.2. Gi i h n đ a bàn nghiên c u
tài nghiên c u

Tr

ng THPT Võ Nhai, tr

3 tr

ng THPT huy n Võ Nhai, t nh Thái Nguyên;

ng THPT Hoàng Qu c Vi t, tr

Tác gi l a ch n nghiên c u 3 tr

ng THPT Tr n Phú

ng THPT huy n Võ Nhai v i lỦ do sau:

- Phù h p v i đi u ki n và kh n ng c a b n thân;
- Võ Nhai là huy n mi n núi nghèo c a t nh Thái Nguyên, chính vì v y
c ng có nh ng nét t
ông B c:

ng đ ng nh các huy n mi n núi khác c a các t nh vùng

a hình khá ph c t p ch y u đ i núi, đi u ki n kinh t - xã h i

nhi u khó kh n; Dân c s ng th a th t; Giao thông không thu n ti n; Trình đ
dân trí th p, kh n ng h c t p c a h c sinh còn h n ch …chính vì v y đ c đi m
giáo d c nói chung và giáo d c THPT nói riêng c ng có nh ng đ c thù c b n
nh các huy n mi n núi khác.
6.3. Gi i h n khách th kh o sát
3 Hi u tr
7.ăPh

ng; 6 Phó hi u tr

ng; 95 Giáo viên; 145 HS c a các kh i l p

ngăphápănghiênăc u

7.1. Nhóm ph

ng pháp nghiên c u lý lu n

Nghiên c u các tài li u có liên quan đ n đ i m i PPDH: các bài báo
trong các t p chí, các v n b n h

ng d n, ch đ o công tác đ i m i PPDH, sách

và các công trình nghiên c u khoa h c, phân tích, đánh giá tìm ra các c s lí
lu n đã đ

c nghiên c u và nh ng v n đ c n gi i quy t.

7.2. Nhóm ph
7.2.1. Ph

ng pháp nghiên c u th c ti n:

ng pháp quan sát

Thông qua vi c quan sát các bi u hi n c a giáo viên THPT đ

c đi u tra

trong quá trình th c hi n đ i m i PPDH huy n Võ Nhai, chúng tôi tìm hi u
m c đ và bi u hi n các khó kh n mà giáo viên g p ph i trong quá trình tri n

khai đ i m i PPDH.
7.2.2. Ph

ng pháp đi u tra
đi u tra th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo viên THPT trong tri n

khai đ i m i PPDH huy n Võ Nhai, chúng tôi s d ng các b ng h i dành cho
các đ i t

ng: HS; GV; CBQL

S hóa b i Trung tâm H c li u – 4 HTN




M c đích: Tìm hi u th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo viên trong tri n
khai đ i m i PPDH:
- Nh ng khó kh n c a giáo viên trong tri n khai đ i m i PPDH;
- Khó kh n v nh n th c trong tri n khai đ i m i PPDH;
- Khó kh n v thái đ trong tri n khai đ i m i PPDH;
- Khó Kh n v hành vi trong tri n khai đ i m i PPDH.
7.2.3. Ph
ph

ng pháp ph ng v n

B sung, ki m tra và làm rõ nh ng thông tin đã thu th p đ c thông qua
ng pháp đi u tra. C th chúng tôi trò chuy n tr c ti p v i các giáo viên

THPT

huy n Võ Nhai v nh ng khó kh n mà h g p ph i trong tri n khai đ i

m i PPDH. Ngoài ra, có th tìm hi u thêm các nhân t
tr ng đó c ng nh nh ng khuy n ngh c a h .

nh h

ng t i th c

ng th i nh ng thông tin này

c ng giúp cho nhà nghiên c u có thêm c n c đ kh ng đ nh tính trung th c, đ
tin c y c a k t qu nghiên c u
7.2.4. Ph

ng pháp l y ý ki n chuyên gia

Tham kh o Ủ ki n c a các lãnh đ o và chuyên viên S giáo d c, các
đ ng chí hi u tr ng, giáo viên lâu n m, các nhà qu n lỦ…v đ có thêm thông
tin, tin c y đ m b o tính khách quan cho các k t qu nghiên c u. c bi t xin Ủ
ki n đóng góp cho nh ng đ xu t bi n pháp kh c ph c nh ng khó kh n c a
giáo viên THPT mi n núi trong tri n khai đ i m i PPDH
7.2.5. Ph

ng pháp x lý s li u b ng th ng kê toán h c

V n d ng toán th ng kê đ x lỦ s li u k t qu thu đ

c t các ph

ng

pháp trên t đó đ a ra k t qu xác th c.
8.ăC uătrúc c aălu năv n
Ngoài ph n m đ u, ph n k t lu n và khuy n ngh , ph n n i dung c a
gi i pháp g m 3 ch
Ch

ng:

ngă1: C s lỦ lu n v khó kh n c a giáo viên trung h c ph thông

mi n núi trong tri n khai đ i m i ph
Ch

ng pháp d y h c.

ngă 2: Th c tr ng nh ng khó kh n c a giáo viên trung h c ph

thông mi n núi trong tri n khai đ i m i ph
Ch

ng pháp d y h c.

ngă 3: Bi n pháp kh c ph c nh ng khó kh n c a giáo viên trung

h c ph thông mi n núi trong tri n khai đ i m i ph
S hóa b i Trung tâm H c li u – 5 HTN

ng pháp d y h c.




Ch

ngă1

C ăS ăLụăLU NăV ăKHịăKH N
C AăGIỄOăVIểNăTRUNGăH CăPH ăTHỌNGăăMI NăNÚI
TRONGăăTRI NăKHAIăă

IăM IăPH

NGăPHỄPăD YăH C

1.1. T ngăquanănghiênăc uăv năđ
1.1.1. Các nghiên c u trên th gi i
Ngay t th i c đ i, v n đ d y h c và qu n lỦ d y h c đã đ
nhà tri t h c, nhà giáo d c h c

c ph

ng Tây và ph

ng

c nhi u

ông nghiên c u

t ng k t.
Socrates (469 - 399 TCN) nêu lên quan đi m: giáo d c là ph i giúp con
ng

i tìm th y, t kh ng đ nh chính mình.

c n có ph

nâng cao hi u qu d y h c thì

ng pháp giúp th h tr t ng b

c t kh ng đ nh, t phát tri n tri

th c m i phù h p v i chân lỦ. Ọng đ xu t và th c hi n m t ph
g i là “Ph

ng pháp đ

c

ng Pháp Socrates”. [37]

Kh ng t (551 - 479 TCN) - nhà t t

ng, nhà giáo d c l i l c c a Trung

Hoa th i c đ i l i r t coi tr ng tính tích c c c a h c sinh trong vi c d y h c.
Ọng kh ng đ nh: “V t có b n góc b o cho bi t m t góc mà không suy ra đ

c

ba góc kia thì không d y n a” [37]. Nh v y, quan đi m v PPDH c a Kh ng
T là dùng cách g i m đ đi t g n đ n xa, t đ n gi n đ n ph c t p đ ng th i
đòi h i ng

i h c ph i tích c c suy ngh , ph i luy n t p, ph i hình thành n n

n p, thói quen trong h c t p. Trong d y h c Ọng đ cao vi c t h c, t tu
d
ng

ng, phát huy tính tích c c, sáng t o, t giác trong chi m l nh tri th c c a
i h c. PPDH đ

c Ọng đ a ra cách ngày nay trên hai nghìn n m nh ng

v n còn nguyên giá tr , ph

ng pháp đó chính là PPDH “h

ng vào ng

i h c”

hay d y h c phát huy tính tích c c nh n th c nh cách g i ngày nay.
Cu i th k XIX đ u th k XX, khoa h c giáo d c đã th c s có nh ng

bi n đ i m i v l

ng và ch t. Nh ng v n đ ch y u trong các tác ph m kinh

S hóa b i Trung tâm H c li u – 6 HTN




đi n c a ch ngh a Mác - Lênin đã th c s đ nh h

ng cho ho t đ ng giáo d c,

đó là các quy lu t v “s hình thành cá nhân con ng

i”, v “tính quy lu t v

kinh t - xã h i đ i v i giáo d c”. Các quy lu t đó đã đ t ra nh ng yêu c u đ i
v i qu n lỦ giáo d c và tính u vi t c a xã h i đ i v i vi c t o ra các ph

ng

ti n và đi u ki n c n thi t cho giáo d c. [7]
Trong nh ng n m g n đây, các n
m ng tìm ph

c ph

ng Tây n i lên cu c cách

ng pháp giáo d c m i d a trên c s ti p c n “L y ng

làm trung tâm” đ làm sao phát huy h t n ng l c n i sinh c a ng
di n cho t t

ih c

i h c, đ i

ng này là J.Deway, ông cho r ng: “H c sinh là m t tr i, xung

quanh nó quy t m i ph

ng ti n giáo d c”. [37]

1.1.2. Các nghiên c u trong n

c

Trên n n t ng lỦ lu n c a ch ngh a Mác- Lê nin và t t
Minh, v n d ng các t t

ng H Chí

ng giáo d c ti n b trên th gi i vào th c ti n Vi t

Nam, g n đây nhi u nhà khoa h c đã có nhi u công trình nghiên c u v lỦ lu n
giáo d c, qu n lỦ giáo d c.

ó là các công trình khoa h c, các tác ph m, các

bài vi t c a các tác gi Hà Th Ng ,
ng Qu c B o,

ng V Ho t, Nguy n Ng c Quang,

ng Bá Lãm, Nguy n Th M L c, Tr n Ki m, Bùi V n

Quân… Các k t qu nghiên c u, t ng k t c a các nhà khoa h c giáo d c là
nh ng tri th c quí báu làm ti n đ cho vi c nghiên c u lỦ lu n giáo d c và xây
d ng, phát tri n n n giáo d c n

c nhà.

Sau m t th i gian tìm tòi, nghiên c u, chúng tôi th y m t s công trình
và tác gi c n ph i đi m qua là :
V đ i m i PPDH và qu n lỦ đ i m i PPDH có th k đ n m t s công
trình nghiên c u sau:
- Tác gi Tr n Bá Hoành (2007): đ i m i PPDH, ch
giáo khoa, Nhà xu t b n

ng trình và sách

i h c s ph m, Hà N i có nêu rõ: PPDH tích c c là

“PPDH coi tr ng vi c rèn luy n cho h c sinh ph
th o lu n, thí nghi m, ho t đ ng t p d

ng pháp t h c thông qua

t, tìm tòi, nghiên c u, quan tâm v n

d ng v n hi u bi t và kinh nghi m c a t ng cá nhân và t p th h c sinh. Giáo
S hóa b i Trung tâm H c li u – 7 HTN




án đ

c thi t k nhi u ph

ng án theo ki u phân nhánh, đ

c giáo viên linh

ho t đi u ch nh theo di n bi n c a ti t h c v i s tham gia tích c c c a h c
sinh. Hình th c b trí l p h c đ

c thay đ i linh ho t cho phù h p v i ho t

đ ng h c t p trong ti t h c, trong đó giáo viên là ng

i t ch c, h

ng d n,

đi u ti t; h c sinh t giác ch u trách nhi m v k t qu h c t p c a mình, tham
gia t đánh giá và đánh giá l n nhau”. [19]
- Tác gi V Duy Yên trong cu n sách “M t s v n đ c b n v PPDH

tích c c” (2012) l i m t l n n a đ c p đ n đ i m i PPDH: “PPDH l y h c
sinh làm trung tâm v i m c tiêu đào t o tr em thành nh ng ng

i có kh n ng

gi i quy t m i v n đ m i do cu c s ng n ng đ ng, hi n đ i đ t ra.
nh ng con ng

i nh v y vi c d y h c ph i l y ph

m c tiêu chính, ch không ph i là ki n th c nh tr
ph i trang b cho m i th y giáo t

có đ

c

ng pháp hành đ ng làm
c kia. Mu n v y, tr

ng lai m t h c v n công c đ đ n l

ch t
t mình

h s trao l i cho h c sinh”. [44]
Trong giáo trình “Qu n lỦ ho t đ ng giáo d c vi mô” (2009) c a tác
gi Phan Th H ng Vinh [43] có nêu rõ đ i m i PPDH ph i đ
theo h

c ch đ o

ng:
+ Phát huy tri t đ tính tích c c, ch đ ng, sáng t o c a h c sinh trong

h c t p;
+ Phân hóa d y h c theo đ c đi m c a đ i t
+ T ng c

ng;

ng d y cách t h c, t hoàn thi n mình cho h c sinh;

+ T o đi u ki n cho ng

i h c ho t đ ng th c hành;

+ S d ng t i đa kinh nghi m c a ng

i h c;

+ T o đi u ki n cho thông tin ph n h i hai chi u (t ng
h c và ng

i d y đ n ng

i

c l i);

+ Hình thành n ng l c t qu n cho ng

i h c.

Tác gi Thái Duy Tuyên (2010), trong “PPDH - Truy n th ng và đ i
m i” Nhà xu t b n Giáo d c: “T ch c ho t đ ng đ i m i PPDH là quá trình
S hóa b i Trung tâm H c li u – 8 HTN




phân ph i và s p x p ngu n l c theo nh ng cách nh t đ nh đ đ m b o th c
hi n t t các m c tiêu v đ i m i PPDH đã đ ra” hay “Ch đ o ho t đ ng đ i
m i PPDH là quá trình tác đ ng c th c a Hi u tr
trong nhà tr
tr

ng đ n m i thành viên

ng nh m bi n nh ng nhi m v chung v đ i m i PPDH c a nhà

ng thành ho t đ ng th c ti n c a t ng ng

i”. [40]

Bên c nh các công trình nghiên c u c a các nhà khoa h c nêu trên còn
có m t s lu n v n th c s khoa h c giáo d c nghiên c u v v n đ qu n lỦ đ i
m i PPDH:
“Nh ng bi n pháp qu n lỦ ho t đ ng d y h c c a Hi u tr

ng các tr

ng

THCS huy n oan Hùng, t nh Phú Th ” (2007) c a tác gi Ngô Hoàng Gia.
“Bi n pháp qu n lỦ đ i m i PPDH c a Hi u tr
thành ph

à L t, t nh Lâm

ng” (2009) c a tác gi

ng tr

ng THPT

ào Quang H ng.

“Bi n pháp qu n lỦ đ i m i PPDH môn Ng v n c a Hi u tr
THCS Phúc Th - Hà N i” (2009) c a tác gi Nguy n M nh C

ng tr

ng

ng.

Các công trình nghiên c u khoa h c trên t p trung vào m t s n i dung
đ i m i PPDH và qu n lỦ đ i m i PPDH, có Ủ ngh a lỦ lu n c ng nh th c ti n
lo i hình nhà tr

ng THPT, THCS. Tuy nhiên ch a có công trình nào nghiên

c u đ c p đ n nh ng rào c n, nh ng thách th c, nh ng khó kh n c a giáo viên
trong tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y h c

tr

ng THPT đ c bi t là khu

v c mi n núi. Vì v y, tác gi l a ch n đ tài ắNh ng khó kh n c a giáo viên
trung h c ph thông mi n núi trong tri n khai đ i m i ph

ng pháp d y

h c” nghiên c u nh ng bi n pháp phù h p nh m kh c ph c nh ng khó kh n
góp ph n th c hi n đ y m nh ch t l

ng giáo d c mi n núi, th c hi n hi u qu

m c tiêu giáo d c đã đ ra.
1.2.ă

iăm iăph

ngăphápăd yăh că ătr

ngătrungăh căph ăthông

1.2.1. Khái ni m đ i m i
Theo T đi n Ti ng Vi t, n m 1998: “
đ i t t h n, ti n b h n so v i tr

i m i là thay đ i ho c làm cho thay

c, đáp ng yêu c u c a s phát tri n”. [34]

Theo quan đi m c a ch ngh a Mác - Lê nin có th hi u: “

i m i là c i

cách cái l i th i, th a k nh ng y u t tích c c đã có và thêm cái m i phù h p
S hóa b i Trung tâm H c li u – 9 HTN




v i th i đ i.

ó là con đ

ng ti n hóa c a n n v n minh.

i m i không bao

gi là đ , nó là quá trình liên t c theo chi u dài c a l ch s ” [42]. ó là k t lu n
c a ch ngh a Mác - Lê nin v tính bi n ch ng c a quá trình phát tri n XH.
Nh v y:

i m i là thay đ i, k th a cái c và ti p thu nh ng cái m i

m t cách linh ho t, phù h p v i đi u ki n hoàn c nh đ đáp ng yêu c u phát
tri n không ng ng c a xã h i.
1.2.2. Khái ni m ph
Thu t ng ph
“theo con đ
v y, ph

ng pháp
ng pháp trong ti ng Hy L p là “Mesthodos” có ngh a là

ng”, cách th c ho t đ ng nh m đ t đ

c m c đích nh t đ nh. Vì

ng pháp là h th ng nh ng hành đ ng t giác, tu n t nh m đ t đ

c

nh ng k t qu phù h p v i m c đích đã đ nh.
Ph

ng pháp c ng có th đ

t i m c đích nh t đ nh. Ph

c hi u là cách th c c a hành vi nh m đ t

ng pháp còn đ

c coi là nh ng quy t c. M t h

th ng thao tác xác đ nh mà nh có chúng ta đ t t i m t m c đích xác đ nh.
Heghel nói: Ph

ng pháp là “ụ th c c a s t v n đ ng bên trong c a

n i dung” [20].
Theo t đi n ti ng Vi t c a tác gi Hoàng Phê: Ph

ng pháp là h th ng

cách th c s d ng đ ti n hành m t ho t đ ng nào đó. Ph
th c nghiên c u các hi n t

ng t nhiên và đ i s ng xã h i [34].

Chúng ta có th t ng h p nh ng quan ni m trên v ph
đ

c các hi u v ph
Ph

ng

ng pháp là cách
ng pháp đ có

ng pháp nh sau:

ng pháp là cách th c, là con đ

ng, là ph

ng ti n nh m giúp con

i đ t t i nh ng m c đích nh t đ nh trong nh n th c và trong th c ti n.
Ph

ng pháp là hình th c c a s t v n đ ng bên trong c a n i dung

ho t đ ng
1.2.3. Ph

ng pháp d y h c

Tùy theo quan ni m v m i quan h trong quá trình d y h c, đã có nhi u
cách nhìn khác nhau v PPDH. Có quan ni m cho r ng: PPDH là h th ng các

S hóa b i Trung tâm H c li u –10 HTN




cách th c và ph

ng pháp khác nhau c a th y nh m h

h i bài d y thông qua vi c s d ng phù h p các ph

ng d n ng

i h c l nh

ng ti n d y và h c.

Tác gi Hà Th Ng đã đ nh ngh a PPDH d

i góc đ d y h c tích c c

nh sau: “PPDH là m t h th ng tác đ ng liên t c c a giáo viên nh m t ch c
ho t đ ng nh n th c và th c hành c a h c sinh đ h c sinh l nh h i v ng ch c
các thành ph n c a n i dung giáo d c nh m đ t đ

c m c tiêu đã đ nh”. [33]

Hay tác gi Nguy n Ng c Quang: “PPDH là cách th c làm vi c c a th y
và trò trong s ph i h p th ng nh t và d

i s ch đ o c a th y, nh m th c

hi n t t nhi m v d y h c” [20, tr.100]
Theo IU.Ban-ban-ski: “PPDH là cách th c t
nh m gi i quy t các nhi m v giáo d

ng tác gi a th y và trò

ng, giáo d c và phát tri n trong quá

trình d y h c” [20,tr.100 ]
Theo I.Ia.Lecne, ph

ng pháp d y h c là m t h th ng nh ng hành đ ng

có m c đích c a giáo viên nh m t ch c ho t đ ng nh n th c và th c hành c a
h c sinh, đ m b o h c sinh l nh h i n i dung h c v n [20,tr.101]
Ngoài ra còn có nhi u đ nh ngh a khác cùng v i đ nh ngh a n u, các tác
gi nêu lên m t cách r t khái quát v ph

ng pháp d y h c trong đó n i b t các

n i hàm c b n nh sau: PPDH là nh ng hình th c và cách th c ho t đ ng ph i
h p th ng nh t c a GV và h c sinh trong nh ng đi u ki n d y h c xác đ nh,
đ

c ti n hành d

i vai trò ch đ o c a GV nh m th c hi n t i u m c tiêu và

nhi m v d y h c.
1.2.4.

i m i ph

ng pháp d y h c

i m i PPDH là l a ch n và k t h p PPDH t i u đ tích c c hóa ho t
đ ng nh n th c ng

i h c, nh đó có th đem l i hi u qu d y h c cao nh t.

i m i PPDH không ph i là s ph nh n hoàn toàn v i PPDH truy n th ng
mà có s sàng l c, l u gi l i nh ng tinh hoa c a các PPDH đó đ k th a và
phát huy m t cách linh ho t, sáng t o trong hoàn c nh hi n t i.
v n d ng cho đ

ng th i ph i

c các PPDH tiên ti n, hi u qu trên th gi i.

i m i PPDH luôn g n li n v i đ i m i quá trình d y h c, ph i h p
đ ng b và hài hòa v i t t c các y u t c a quá trình d y h c.

i m i PPDH

là m t quá trình ph c t p, di n ra trong th i gian dài. Nó đòi h i ng
S hóa b i Trung tâm H c li u –11 HTN



i d y,


ng

i h c và nh ng ng

i có liên quan ph i có s chuy n bi n th c s m nh

m trong nh n th c và hành đ ng, ph i có Ủ chí b n b , có quy t tâm, m nh d n
chi m l nh nh ng thành t u m i c a khoa h c, k thu t công ngh , tin h c có
kh n ng ng d ng trong quá trình d y h c nh m nâng cao ch t l

ng d y h c.

i m i giáo d c nói chung, PPDH nói riêng là quy lu t phát tri n t t
y u c a th i đ i và c a m i qu c gia trên b
giáo d c c a chính b n thân nh ng ng

cđ

ng phát tri n xã h i, c a

i làm công tác giáo d c, c a giáo viên

và h c sinh trong đi u ki n m i
1.2.5. Yêu c u đ i m i ph
i m i giáo d c

ng pháp d y h c

tr

ng ph thông

Vi t Nam v i tr ng tâm là chuy n t d y h c l y

giáo viên làm trung tâm c a quá trình d y h c sang d y h c đ nh h

h c sinh. Phát huy tính tích c c, t l c, sáng t o c a HS là đ nh h
cho vi c đ i m i ph

ng pháp d y h c là nhu c u t t y u c a giáo viên, b i vì

đ i m i là s c i ti n, nâng cao ch t l
đ đóng góp nâng cao ch t l

ng ph

ng pháp d y h c đang s d ng

ng hi u qu c a vi c d y h c, là s b sung, ph i

ng pháp d y h c đ kh c ph c m t h n ch c a ph

và đang s d ng nh m đ t m c tiêu d y h c, là thay đ i ph
đang s d ng b ng ph
ng, Nhà n

ng pháp đã

ng pháp đã và

ng pháp u vi t h n, đem l i hi u qu d y d y h c cao

h n. Vì th , đ i m i ph
c a

ng chung

ng pháp d y h c.

i m i ph

h p nhi u ph

ng vào

ng pháp d y h c đ

c mà B Giáo d c và

c xác đ nh trong các v n ki n

ào t o đang ch đ o tri n khai nh m

đáp ng yêu c u c a m c tiêu và n i dung giáo d c m i.
Ph

ng pháp d y h c hi n nay không th ti p t c truy n th t vi c áp

đ t m t chi u t ng

i d y mà ph i s d ng ph

huy tính tích c c c a sinh viên.
g i là “D y h c h
“D y h c h

ng vào ng
ng vào ng

tâm” là nh ng c m t đ
h c hi n nay trong nhà tr

ó là đ i m i ph

ng pháp d y tích c c, phát
ng pháp d y h c còn đ

i h c” hay “D y l y ng

i h c làm trung tâm”.

i h c” hay “D y h c l y ng

i h c làm trung

c dùng đ xác đ nh s đ i m i c a ph
ng.

ó là t t

ng, là s đ nh h

S hóa b i Trung tâm H c li u –12 HTN

c

ng pháp d y
ng cho d y và




h c, ph

ng pháp m i này khuy n khích h c sinh t h c h i, t phát huy sáng

ki n, giáo viên đóng vai trò h

ng d n.

Phát huy tính tích c c c a h c sinh thông qua hàng lo t các tác đ ng c a
giáo viên là b n ch t c a ph

ng pháp gi ng d y m i. Khi nói đ n tính tích

c c, chúng ta quan ni m là lòng mong mu n hành đ ng đ
h c sinh, đ
huy đ

c n y sinh t phía

c bi u hi n ra bên ngoài hay bên trong c a s ho t đ ng. Nh phát

c tính tích c c mà h c sinh không còn b th đ ng. H c sinh tr thành

các cá nhân trong m t t p th mang khát v ng đ

v y, đi u khó kh n nh t v i ng

c khám phá, hi u bi t. Mu n

i giáo viên là: Trong m t gi lên l p, ph i làm

sao cho nh ng h c sinh t t nh t c ng đ

c tho mãn nhu c u tri th c, th y tri

th c là m t chân tr i m i. Còn nh ng h c sinh h c y u nh t c ng không th y
b b r i, h c ng tham gia đ

c vào quá trình khám phá cái m i.

i u này là

đ c bi t c n thi t, vì h c sinh s hào h ng đ đi tìm tri th c ch không còn b
đ ng, b nh i nhét n a. Nh v y, nguy n v ng hành đ ng th này hay th khác
là k t qu c a s mong mu n c a chúng ta.
Khi đ i m i ph

ng pháp d y h c c n tránh xu h

ng gi n đ n hay c c

đ n. Có th y, cô thay vi c “đ c, chép” b ng vi c h i quá nhi u mà ph n nhi u
các câu h i y l i không t o đ
d ng ph

c “tình hu ng có v n đ ”. Có th h đã ngh s

ng pháp d y h c m i là vi c thay đ c chép b ng vi c h i đáp, h i

đáp càng nhi u thì càng đ i m i…
Lu t giáo d c có quy đ nh v yêu c u đ i m i PPDH
nh sau: “Ph

tr

ng THPT

ng pháp giáo d c THPT ph i phát huy tính tích c c, t giác,

ch đ ng sáng t o c a h c sinh phù h p v i đ c tr ng môn h c, đ c đi m
đ i t
ph

ng h c sinh, đi u ki n c a t ng l p h c, b i d

ng cho h c sinh

ng pháp t h c, kh n ng h p tác, rèn luy n k n ng v n d ng ki n th c

vào th c ti n, tác đ ng đ n tình c m, đem l i ni m vui, h ng thu và trách
nhi m h c t p cho h c sinh” [2]
S hóa b i Trung tâm H c li u –13 HTN