Phát Triển Năng Lượng Điện Gió Tại Trung Quốc, Hàm Ý Cho Việt Nam

I H C QU C GIA HÀ N I
TR

NGă

I H C KINH T

---------------------

HOĨNGăV ăTH Y

PHÁT TRI NăN NGăL

NGă I N GIÓ T I

TRUNG QU C, HÀM Ý CHO VI T NAM

LU NăV NăTH CăS ăKINH T QU C T
CH

NGăTRỊNHă

NHăH

NG NGHIÊN C U

Hà N i ậ 2019


I H C QU C GIA HÀ N I
TR

NGă

I H C KINH T

---------------------

HOĨNGăV ăTH Y

PHÁT TRI NăN NGăL

NGă I N GIÓ T I

TRUNG QU C, HÀM Ý CHO VI T NAM
Chuyên ngành: Kinh t qu c t
Mã s : 60 31 01 06

LU NăV NăTH CăS ăKINH T QU C T

NG

CH

NGăTRỊNHă

IăH

NG D N KHOA H C: TS PH MăTHUăPH

XÁC NH N C A

CÁN B H
NG D N

NHăH

NG NGHIÊN C U
NG

XÁC NH N C A CH T CHăH
CH M LU NăV N

Hà N i ậ 2019


L IăCAMă OAN
Tôiăxinăcamăđoanălu năv nănàyălàăk t qu nghiên c u c aăriêngătôi,ăch aă
đ

c công b trong b t c m t công trình nghiên c u nào c aă ng

Vi c s d ng k t qu , trích d n tài li u c aăng

i khác.

iăkhácăđ m b oătheoăđúngăcácă

quyăđ nh. Các n i dung trích d n và tham kh o các tài li u, sách báo, thông
tinăđ

căđ ngăt i trên các tác ph m, t p chí và trang web theo danh m c tài

li u tham kh o c a lu năv n.ă
Tác gi lu n v n

HoƠngăV ăTh y


M CL C
L IăCAMă OAN
DANH M C VI T T T ........................................................................................ i
DANH M C B NG .............................................................................................. ii
DANH M C HÌNH ..............................................................................................iii
DANH M C BI Uă
PH N M
CH

........................................................................................ iv

U .................................................................................................... 1

NGă 1.ă T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C Uă VĨă C ă S

LU N, TH C TI N V PHÁT TRI NăN NGăL

LÝ

NGă I N GIÓ ............... 5

1.1. T ng quan tình hình nghiên c u........................................................................ 5
1.2.ăC ăs lý lu n và th c ti n v phát tri năn ngăl

ngăđi n gió ............................. 8

1.2.1. Khái ni m ...................................................................................................... 8
1.2.2.ă

căđi m ....................................................................................................... 8

1.2.3. Vai trò c aăn ngăl

ngăđi n gió trong phát tri n kinh t b n v ng ............... 10

1.2.4.ă i u ki n phát tri năn ngăl
1.2.5. Tình hình s d ng n ngăl
CH

NGă2.ăPH

ngăđi n gió ..................................................... 15
ngăđi n gió trên th gi i .................................... 25

NGăPHỄPăNGHIểNăC U ................................................ 28

2.1.ăPh

ngăphápănghiênăc u thu th p s li u ........................................................ 28

2.2.ăPh

ngăphápăsoăsánh ...................................................................................... 28

2.3.ăPh

ngăphápăt ng h p và phân tích ................................................................ 29

CH

NGă3.ăTH C TR NG PHÁT TRI NăN NGăL

NGă I N GIÓ T I

TRUNG QU C ................................................................................................... 30
3.1. Chính sách phát tri năn ngăl

ngăđi n gió c a Trung Qu c ............................ 30

3.1.1. Chính sách v giá ......................................................................................... 31
3.1.2. Chuy n giao công ngh vàăgiaăt ngăt l n iăđ a hóa .................................... 31
3.1.3.ăCácăch

ngătrình nghiên c u và phát tri n ................................................... 32

3.1.4. Chính sách nâng cao hi u qu s n xu t tua-bin gió ...................................... 33
3.2.ă i u ki n phát tri năn ngăl

ngăđi n gió t i Trung Qu c ................................ 34


3.2.1. V v tríăđ a lý .............................................................................................. 34
3.2.2. V nhu c u s d ngăn ngăl

ng t i Trung Qu c .......................................... 38

3.3. Th c tr ng phát tri năn ngăl

ngăđi n gió t i Trung Qu c .............................. 40

3.3.1. Tình hình khai thác và s d ngăn ngăl

ngăđi n gió t i Trung Qu c............ 40

3.3.2.ă ánhăgiá ...................................................................................................... 45
CH
L

NGă 4.ă HĨMă ụă CHOă VI T NAM TRONG PHÁT TRI Nă N NGă
NGă I N GIÓ ............................................................................................ 53

4.1.ă i u ki n phát tri năn ngăl

ngăđi n gió t i Vi t Nam ................................... 53

4.1.1.ă i u ki n t nhiên ....................................................................................... 53
4.1.2. Chính sách phát tri năn ngăl
4.2. Th c tr ng phát tri năn ngăl

ngăđi n gió ................................................... 54
ngăđi n gió

Vi t Nam ................................... 58

4.2.1. Th c tr ng ................................................................................................... 58
4.2.2. Nh ngăkhóăkh n,ătháchăth căđ i v i vi c phát tri năđi n gió t i Vi t Nam ... 60
4.3. M t s hàm ý phát tri năn ngăl

ngăđi n gió cho Vi t Nam ........................... 61

TÀI LI U THAM KH O ................................................................................... 66


DANH M C VI T T T

Tên vi t

D chăngh a

t t
BP

Nguyênăngh a

Bristish Petroleum

Công ty d u khí c a Anh

BTCE

Billion tons coal equal

T t năthanăt

ngăđ

ng

BTOE

Billion tons oil equal

T t n d uăt

ngăđ

ng

GDP
GW
IISD
IEA
IRENA

T ng s n ph m qu c n i
Gigawatt
International

1 GW = 1.000.000 W
Institute

for

Sustainable Development
International Energy Agency

C ăquanăN ngăl ng qu c t

International Renewable Energy C ă quană N ngă l
Agency

qu c t

Million tons coal equal

Tri u t năthanăt

Megawatt

1 MW = 1.000 W

ng tái t o

MDPI
MTCE
MW
NDT
R&D
REN 21

ngăđ

ng

Nhân dân t
Research & Development
Renewable

Energy

Nghiên c u và phát tri n
Policy M ngă l

Network for the 21st Century

i

l

iă chínhă sáchă n ngă

ng tái t o th k 21


DANH M C B NG

STT

B ng

1

B ngă1.1

2

B ngă3.1

3

B ngă4.1

N iădung

Trang

Phân lo i tua-bin gió theo công su t,ă đ că đi m
cánh qu t
Ti măn ngăngu năgióătrênăđ t li n t i Trung Qu c
(GW)
Ti măn ngăgióăc a Vi t Nam
m tăđ t

ii

đ cao 80m so v i

19

35

54

DANH M C HÌNH

STT

Hình

N iădung

Trang

1

Hình 1.1

M căđ phân b , t căđ gió trên th gi i

17

2

Hình 1.2 Tua-bin gió theo các lo i tr c

3

Hình 1.3

4

Hình 1.4

5

Hình 1.5

6

Hình 3.1

7

Hình 3.2

8

Hình 3.3

9

Hình 3.4

10

Hình 3.5

11

Hình 4.1

Công su t l pă đ tă n ngă l

19

ng tái t o trên toàn th

gi iăgiaiăđo n 2010 - 2017
Công su t l păđ tă n ngă l

ngăđi n gió toàn c u giai

đo n 2010 ậ 2017
Công su t l pă đ tă đi n gió t i m t s qu c gia trên
th gi iăn mă2015
B năđ phân b gió t i Trung Qu cătrênăđ t li n tính
t iăđ caoă70măn mă2014ă(đ năv : W/m2)
M tă đ phân b gióă trungă bìnhă hàngă n mă t i vùng
bi n sâu 5 - 50 m
T l nhà s n xu tă đi n gió Trung Qu c vàă n

c

ngoài t i Trung Qu c
Công su t l pă đ tă đi n gió m i và t l ngu n gió
đ

c s n xu t không k t n i vào m ngăl

iăđi n

M c c t gi mă gióă n mă 2013ă vàă 2014ă t i m t s đ a

ph

ngăc a Trung Qu c

M t s v nă b n pháp lu tă liênă quană đ n phát tri n
đi n gió t i Vi t Nam

iii

25

26

27

36

37

42

48

49

55


DANH M C BI U
STT

Bi uăđ

1

Bi uăđ ă3.1

2

Bi uăđ ă3.2

3

Bi uăđ ă3.3

N iădung

Trang

T ng công su t l păđ tăđi năgióătíchăl yăgiaiăđo n
2010 ậ 2016
T l công su tă đi nă gióă tíchă l yă t i các khu v c
c a Trung Qu căn mă2015
M c tiêu th n ngă l

ngă đi nă gióă vàă n ngă l

tái t o t i Trung Qu căgiaiăđo n 2010 ậ 2016

iv

ng

40

41

44


PH N M

U

1. Tính c p thi t c aăđ tài
Sau kh ng ho ng kinh t th gi i (2008 - 2009), các qu c gia b tă đ u
ti năhànhătáiăc ăc u n n kinh t ,ăh

ngăđ n phát tri n kinh t b n v ng. Hi n

nay, phát tri n kinh t xanhălàăxuăh

ng c a h u h t các qu c gia trên th gi i,

trongăđóăphátătri n các ngu năn ngăl

ng tái t o là m c tiêu quan tr ng,ăđ

c

đ tălênăhàngăđ u c a nhi u qu c gia. M t s m c tiêu quan tr ngăđ các qu c
gia ti n hành phát tri nă n ngă l

ng tái t o: (1) Phát tri nă n ngă l

ng tái t o

v aă đ t m c tiêu phát tri n kinh t b n v ng, v a gi m ph thu c vào các
ngu nă n ngă l
môiătr

ng hóa th chă đangă cóă xuă h

ng c n ki t; (2) Gi m ô nhi m

ng, h n ch t căđ bi năđ i khí h u,ăđ tăđ

c m c tiêu c a Hi păđ nh

Paris v bi năđ i khí h u1. Trong Báo cáo Hi n tr ngăn ngăl
c u, M ngăl

iăchínhăsáchăn ngăl

ng tái t o toàn

ng tái t o cho th k 21 (Ren21) cho bi t,

gi m thi u bi năđ i khí h u là lý do chính cho m c tiêu s d ngă100%ăn ngă
l

ng tái t o. T căđ tiêu th quá m căn ngăl

th chă đưă d nă đ nă l

ng t ngu năn ngăl

ng hóa

ng khí th iă t ngă g p 10 l nă trongă vòngă 100ă n mă qua,ă

khi n nhi tăđ trung bình c aătráiăđ t có th t ngăđ nă6oCăvàoăn mă2050,ăd n
đ n s bi năđ i khí h u toàn c uăvàăn

c bi nădâng;ă(3)ăAnăninhăn ngăl

ng

c ngălàăm tăđ ng l c quan tr ngăđ các qu căgiaăđ y m nh nghiên c u, phát
tri năn ngăl

ng tái t o. Theo th ng kê c a T păđoànăd u khí Anh (BP), nhu

c uăn ngăl

ng th gi iăt ngăđ u kho ngă1%/n mătrongă3ăn mă2014ă- 2016 và

s t ngă38%ăđ năn mă2040.ăTuyănhiên,ăngu năn ngăl

ng hóa th ch có h n,

ch đ đ cung c p cho th gi iătrongăvòngă51ăn măv i t căđ tiêu th n ngă
l

ngănh ăhi n nay; (4) Chi phí nghiên c u, s n xu t m t s lo iăn ngăl

tái t oănh ăn ngăl
1

ngăđi năgió,ăn ngăl

Trích t Báo cáo Hi n tr ngăn ngăl

ng m t tr iăđangăcóăxuăh

ng tái t o toan c u, 2018

1

ng

ng gi m.


Trong th i k đ u,ăn ngăl

ng tái t o ch m i xu t hi n

các qu c gia phát

tri nă nh ă M ,ă Hàă Lan,ă ană M ch…ă hayă cònă g iă làă n ngă l
“giàu”.ăTuyănhiên,ăhi nănayăn ngăl
tri n. Toàn c uăhóaălàăđi u ki nălỦăt

ng tái t oăđưălanăsangăcácăn

bi tăchiăphíăđ uăt ăchoăđi n m t tr iăvàăn ngăl
l

căđangăphátă
ng tái t o,ăđ c

ngăđi năgióăđangăgi m nhanh.

ng tái t o bao g m các lo iă n ngă l

ng m t tr i,ă n ngă l

ng sinh h c,ă n ngă l

ngă nh ă đ a nhi t,ă n ngă

ng gió, th yă đi n...ă đ uă đ

các qu c gia t p trung phát tri năphongăphúăvàăđaăd ng.ăTrongăđó,ăn ngăl
gió có l ch s hìnhăthànhălâuăđ i t nh ngăn mătr
d ngăb măn
l

c

ng

c Công nguyên v i công

c, c i xay gió... Ngày nay, các qu c gia ch y u s d ngăn ngă

ngăgióăđ s n xu tăđi n, thay th cho các lo iăn ngăl

ngày càng khan hi m và nhăh
Có th th yăn ngăl
khu v căn

c

ng cho các qu c gia, k c các qu c gia

đangăphátătri n ti p nh n và phát tri n các lo i công ngh n ngăl
N ngă l

ngă choă n

ng x u t iămôiătr

ng hóa th chăđangă

ng.

ngăđi n gió ti p t c chi m t tr ngăđ uăt ăl n t các

c phát tri n,ăđangăphátătri năvàăđ c bi t là Trung Qu c.ă i u này

xu t phát t nguyênănhânădoăđâyălàăd ngăn ngăl
t ăphátătri n công ngh ,ăđápă ngăđ

ng s ch, giá r doăđ

căđ u

c nhu c u s d ng c a các qu c gia. V i

nhu c u s d ngă n ngă l n,ă đi u ki n t nhiên thu n l i, Trung Qu că điă đ u
trongă nhómă cácă n
l

că đangă phátă tri nă đ y m nh nghiên c u, tri nă khaiă n ngă

ngăđi năgió.ăTínhăđ năn mă2015,ăt ng công su tăn ngăl

ngăđi n gió c a

Trung Qu că đ ngă đ u th gi i v iă 148.000ă MWă (theoă Báoă cáoă N ngă l
gió th gi iă n mă 2016ă c a T ch că N ngă l

ng Th gi i). Hi n nay, Trung

Qu căđangăph iăđ i m t v i v năđ ô nhi mămôiătr
s d ng quá m c các ngu năn ngăl
l

ng

ng do vi c khai thác và

ng hóa th ch. Bên c nhăđó,ăchiăphíăn ngă

ngăđi năgióăđưăr đángăk so v i m t s lo iăn ngă l

ngăkhácă(đ a nhi t,

sinh h c...) do Trung Qu c có l i th v v tríăđ a lý, công ngh ngày càng tiên
ti n... nên vi c phát tri nă đi n gió t i Trung Qu c là v nă đ r t c n thi t. Tuy

2


nhiên, m c dù Trung Qu c là qu căgiaăđangăphátătri n khá thành công v i vi c
phát tri năn ngăl

ngăđi năgióănh ngăv n còn t n t i nhi u h n ch , b t c p.

Chính vì v y, em l a ch nă đ tàiă “Phát tri n n ng l

ng đi n gió t i

Trung Qu c, hàm ý cho Vi t Nam”ăđ hi uărõă h nă v vi c khai thác và s
d ngă n ngă l
n ngă l

ngă đi n gió c a Trung Qu că c ngă nh ă vi că đ m b o an ninh

ng t n ngă l

ngă đi n gió c a qu că giaă này.ă Quaă đó,ă đánhă giáă các

h n ch , b t c p trong quá trình khai thác và s d ngăn ngăl

ngăđi n gió t i

Trung Qu c và đ xu t m t s hàmăỦăchínhăsáchăđ i v i Vi t Nam.
2. Câu h i nghiên c u
Ti măn ngăphátătri năn ngăl

ngăđi n gió c a Trung Qu cănh ăth nào?

Trung Qu că đưă nghiênă c u, khai thác và s d ngă n ngă l

ngă đi n gió

nh ăth nào?
M t s v năđ rút ra trong quá trình khai thác và s d ng hi u qu n ngă
l

ngăđi n gió c a Trung Qu c là gì?
Vi t Nam c nălàmăgìăđ khai thác và s d ng hi u qu n ngăl

ngăđi n

gió nh m phát tri n b n v ng n n kinh t ?
3. M căđíchăvƠănhi m v nghiên c u
M c đích nghiên c u: Nghiên c u tình hình khai thác và s d ngă n ngă

l

ngăđi n gió t i Trung Qu c.ă ánhăgiáănh ngă uăđi m, các rào c n, t n t i,

t đóă rút ra m t s bài h c kinh nghi m trong khai thác và s d ngă n ngă
l

ngăđi n gió t i Trung Qu c và hàm ý cho Vi t Nam.
Nhi m v nghiên c u:
- H th ngăc ăs lý lu n và th c ti n v n ngăl

ngăđi n gió.

- Nghiên c u th c tr ng ho tă đ ng khai thác, s d ngă n ngă l

ngăđi n

gió t i Trung Qu căvàăđánhăgiáăhi u qu ho tăđ ng phát tri năn ngăl

ngăđi n

gió c a Trung Qu c.
- Rút ra m t s hàm ý cho Vi t Nam trong phát tri năn ngăl
t th c ti n phát tri n c a Trung Qu c.

3

ngăđi n gió

4.ă

iăt
iăt

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u:ăN ngăl

Ph m vi nghiên c u:ăN ngăl

ngăđi n gió.
ngăđi n gió t i Trung Qu c (không bao

g m H ngăCông,ă àiăLoanăvàăMacao)ăgiaiăđo n 2011 - 2016.
5.ăPh

ngăphápănghiênăc u

- Nghiên c u và thu th p d li u:
(1) Nghiên c uă c ă s lý lu n, các khái ni m v n ngă l
chungăvàăn ngăl

ng tái t o nói

ngăđi n gió nói riêng.

(2) Nghiên c u, thu th p d li u v ti măn ng,ăth c tr ng phát tri năn ngă
l

ngăđi n gió t i Trung Qu c.

(3) S li uă đ

c thu th p t các ngu n:ă C ă quană N ngă l

(IAEA),ăC ăquanăN ngăl

ng Qu c t

ng tái t o Qu c t (IRENA), Ngân hàng Th gi i

(WB)…
(4) Ngoài ra, các d li uăđ

c thu th p t cácăbênăthôngătinăđ i chúng,

các trang web v kinh t , các bài báo nghiên c u,ă sáchă chuyênă ngành…ă v
vi c phát tri năn ngăl

ngăđi n gió c a Trung Qu căđ t trong tình hình phát

tri n chung c a th gi i.
- T ng h p và phân tích:
(1) L a ch n và t ng h p các d li u thu th păđ

c.

(2) Ti n hành phân tích các d li uăđưăt ng h păvàăđ aăraăcácăđánhăgiá.
(3) T cácăphână tíchătrên,ăđ aăraăđánhă giáăv tình hình khai thác và s
d ngăn ngăl

ngăđi n gió t i Trung Qu c.

6. K t c u c a lu năv n
Ch
v n ngăl

ngă1.ă T ng quan tình hình nghiên c uăvàăC ăs lý lu n, th c ti n
ngăđi n gió

Ch

ngă2.ăPh

Ch

ngă3.ăTh c tr ng phát tri năn ngăl

Ch

ngă4.ăHàm ý cho Vi t Nam trong phát tri năn ngăl

ngăphápănghiênăc u

4

ngăđi n gió t i Trung Qu c
ngăđi n gió


CH

NGă1. T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C UăVĨăC ăS

LU N, TH C TI N V PHÁT TRI NăN NGăL

LÝ

NGă I N GIÓ

1.1. T ng quan tình hình nghiên c u
uăt ăphátătri năn ngăl

ng tái t oă(n ngăl

ngăxanh),ătrongăđóăcóăđi n

gióăđangătr thành xu th toàn c u nh m giúp các qu c gia ch đ ng ngu n
n ngăl
l

ng, gi m s ph thu c vào các ngu năn ngăl

ng hóa th ch),ă n ngă l

th ng kê c a M ngă l

ng truy n th ngă(n ngă

ng h t nhân và gi m ô nhi mă môiă tr

iă chínhă sáchă n ngă l

cho th k XXI (REN-21), s năl

ng. Theo

ng tái t o toàn c uă đaă ph

ngă

ngăđi n gió toàn c uă n mă2016ăđưăđ t t i

487GW, chi m 24,14% t ng công su tăđi n tái t o, so v i m c 74GW c a 10
n mătr

căđó.ăC ngătrongăn mă2016,ăh nă90ăqu căgiaăđưăch đ ng phát tri n

các d ánă đi nă gió;ă đi nă gióă đưă đápă ng ít nh t 5% t ng nhu c uă đi nă n ngă
hàngăn măt i 24 qu căgiaăvàăh nă10%ăt i 13 qu c gia.Trong th i k đ u phát
tri n, g nănh ăch có các n n kinh t phát tri n m iăđ uăt ăphátătri năđi n gió,
đi nă hìnhă làă

c, Hà Lan, Tây Ban Nha. Tuy nhiên, v i s h tr c a các

thành t u v khoa h c công ngh , giá thành s n xu tăđi n gió ngày càng c nh
tranh, t oă đi u ki n cho nhi u qu c gia tham gia s n xu tă đi n gió. Vì th
ngày càng nhi u qu că giaă đangă phátă tri n tham gia vào th tr
đi n hình là
gióăđ

nă

c l păđ t

ngă đi n gió,

, Trung Qu c. H u h t công su t m i c aăn ngăl

ngăđi n

các qu căgiaăđangăphátătri n, ch y u t i Trung Qu c.

Vi c phát tri năđi n gióăđưăthuăhútăs quan tâm c a nhi u chuyên gia, t
ch c nghiên c u. Các nghiên c u t pă trungă đánhă giáă s c n thi t ph i phát
tri năđi n gió; l ch s hình thành và phát tri năđi n gió; v s phát tri n c a
l nhăv căđi n gió

c păđ toàn c u; các y u t

gió, tr ng tâm là các y u t th tr
môiă tr

nhăh

ngăđ n phát tri năđi n

ng toàn c u, v nă đ công ngh , kinh t ,

ng, ho tă đ ng nghiên c u và phát tri nă (R&D)ă trongă l nhă v că đi n

5


gió, thành t u n i b t c a m t s qu c gia. Ph n l n các nghiên c u t p trung
làm rõ các y u t k thu tăliênăquanăđ n phát tri năđi năgióănh ăs c gió, công
su t tuabin, các hãng cung c p thi t b s n xu tăđi n gió (Wind energy systems
- Gary L. Johnson, 2006). V y u t kinh t , các nghiên c uăc ngăch ra r ng
kinh nghi m c a các n
, Ireland, Italia, B

c (Brazil, Trung Qu c,ă anăm ch,ă

c, Hy L p,

n

àoăNha,ăTâyăBană Nha,ă Anh,ăM )ătrongă30ă n măquaă

cho th y, m cădùăđi u ki n khác nhau, quy mô phát tri năđi n gió khác nhau,
nh ngăcácăn

cănàyăcóăđi măchungălàăđ phát tri năđi n gió, các qu căgiaăđ u

ph i có chi nă l

c, l trình,ăb

căđiă vàăc ăch chính sách phù h p v iăđi u

ki n c a m i qu căgiaă(đi u ki n t nhiênăđ phát tri năđi năgió,ăđi u ki n v

kinh t ), bên c nhăđóălàăngu n v năđ uăt ăl n2.
i v i Trung Qu c, áp l c v thi u h tăn ngăl
ô nhi mă môiă tr
tr

ng cùng v i tình tr ng

ng tr m tr ngă ngàyă càngă giaă t ng.ă S

bùng n v t ngă

ng kinh t trong su t ba th p niên v aăquaăđưăkéoătheoăs bùng n v tiêu

th n ngăl

ng c a Trung Qu c.ăN

cănàyăc ngăđưăchuy n t m tăn

kh u d u m l n nh tă ôngăÁătr thànhăn

c xu t

c nh p kh u d u m l n th ba

th gi i (2008), ch đ ng sau M và Nh t B n. T n mă2011,ăTrungăQu căđưă
v

t qua Nh t B năđ tr thành qu c gia tiêu th d u m l n th hai th gi i

(9,76 tri uă thùng/ngày,ă trongă đó nh p kh u kho ng 5,7 tri u thùng/ngày,
chi mă h nă 58%ă nhuă c u tiêu dùng d u m c a Trung Qu c)3. Bên c nhă đó,ă
vi c s d ng không hi u qu c ngă làă m t nguyên nhân khi nă tiêuă dùngă n ngă
l

ng c a Trung Qu c luôn

m c cao. So v i các n n kinh t phát tri n thu c

T ch c H p tác và phát tri n kinh t (OECD),ăđ t o ra cùng m tăl
Trung Qu c ph i s d ngăn ngăl

ng GDP,

ng g p 4,5 l n,ăđi n g p 3,8 l n4.

2

Trích d ch t 30 years of Policies for Wind Energy: Lessons from 12 Wind Energy Markets IRENA/GWEC, 2009
3
S li u t trang Vietstock ( />4
Trích d ch t China’săenergyăsecurity:ăProspect,ăchallengiesăandăopportunities - Zhang Jian, 2011.

6


ngătr
n ngă l

c th c tr ngăđó,ăđ đ m b oăanăninhăn ngăl

ng, nh t là ngu n

ngă đi n ph c v các ho tă đ ng s n xu t, kinh doanh và tiêu dùng,

Trung Qu că đưă ch đ ngă đi u ch nh chính sách phát tri n các ngu nă n ngă
l

ng tái t o,ătrongăđóăcóăchínhăsáchăphátătri năđi n gió. M c tiêu phát tri n

đi n gió c a Trung Qu călàăn ngăl

ng gió có th thay th 130 tri u t n than

vàoăn mă2020,ă260ătri u t n than cân b ngă(mtce)ăvàoăn mă2030ăvàă660ămtceă
vàoăn mă2050.ă

th c hi n m c tiêu này, ngay t n mă2006,ăTrungăQu căđưă

thông qua Lu tă n ngă l
n ngă l

ng tái t o,ă làmă c ă s cho vi c phát tri n các ngành

ng tái t o nói chungă vàă đi n gió nói riêng5. M iă đâyă nh t, Trung

Qu căđưătuyênăb lo i b h nă100ănhàămáyănhi tăđi năđ tăthanăđangăđ
d ng ho c quy ho ch,ăsauăđó,ăn
đi n than m i

c xây

c này tuyên b d ng xây d ng các nhà máy

29 trong s 32 t nhă vàoă thángă 5.2017.ă ángă chúă Ủ,ă đ thúc

đ yăl nhăv căđi n gió, Trung Qu c đưăxâyăd ngăđ
tr , bao g m các chính sách v tàiăchính,ăth

c h th ng chính sách h

ngăm i, chuy n giao công ngh ,

R&D... phù h p trong t ngăgiaiăđo n phát tri n6.
N mă 2016,ă Trungă Qu că đưă v
n

tă quaă cácă n

c phát tri nă đ tr thành

c có m că đ uă t ă vàoă l nhă v că đi n gió l n nh t th gi i,ă đ ng trên M ,
c,

nă

, Brazil. Trung Qu că c ngă tr thành nhà s n xu tă đi n gió l n

nh t th gi i, v i công su t l nă h năM ,ă
đóngăgópăc a đi n gió vào ngu năn ngăl

c,

nă

, Tây Ban Nha 7. T l

ng tái t oăngàyăcàngăcaoă(n mă2016ă

đ t trên 65%)8. Tuy nhiên, vi c phát tri năđi n gió c a Trung Qu căc ngăđangă
t n t i nhi u b t c p, nh t là vi c ch m tr trong k t n i và c t gi măđi năn ng.ă
Nh ng t n t i này ch y u do nguyên nhân công ngh , qu n lý và y u t kinh
t trong các d ánăđ uăt .
Trích d ch t AcceleratingăInnovationăinăChina’săSolar,ăWindăandăEnergy Storage Sector, WB, 2016
Trích d ch t Wind Power in China: A cautionary tale, IISD, 2015
7
Báoăcáoăn ngăl ng tái t o toàn c u - REN21
8
Trích t State of the Art and Outlook of Chinese Wind Power Industry, Goldwind Science & Technology
Co., Ltd., 2015, China Wind Energy DevelopmentăRoadmapă2050”,ăIEA,ă2011.
5

6

7


M cădù,ăđ uăt ăvàoăl nhăv căn ngăl

ng tái t o c a Trung Qu căđưăthuă

hút khá nhi u chuyên gia, t ch c trong và ngoài Trung Qu c nghiên c u.
Tuy nhiên, v c ăb n, các nghiên c u v th c tr ng phát tri năn ngăl

ngăđi n

gió t i Trung Qu c còn khá ít và r i r c, ch y u t p trung nghiên c u các
chính sách h tr phát tri năn ngăl
rõă đ
l

ngăđi n gió c a Trung Qu cămàăch aălàmă

c tính hi u qu ,ă đóngă gópă c a s n xu tă đi nă gióă đ i v iă ngànhă n ngă

ngă đi n c a Trung Qu c,ă c ngă nh ă cácă bàiă kinhă nghi mă đ i v i Trung

Qu căđ t ngăc

ng hi u qu đ uăt ătrongăth i gian t i. Lu năv nă nàyăc ngă

ch ra các v nă đ phát tri nă đi n gió c a Trung Qu că nh ă kh n ngă v t
nhiên, ho tăđ ng s n xu t, s h tr v chínhăsách,ăđ t đóărútăraăđ

cm ts

h n ch , b t c pă vàă nguyênă nhân.ă Trênăc ăs kinh nghi m c a Trung Qu c,
Vi tăNamăđangătrongăgiaiăđo n phát tri năn ngăl

ngăđi n gió s có thêm bài

h căc ngă nh ăkinhă nghi m, ti p thu nh ng cái m i và h n ch đ
b t c păcácăn

cm ts

căđangăphátătri n có th g p ph i.

1.2.ăC ăs lý lu n và th c ti n v phát tri n n ngăl

ngăđi n gió

1.2.1. Khái ni m
N ngă l

ngă gióă làă đ ngă n ngă c a không khí di chuy n trong b u khí

quy nătráiăđ t.ăN ngăl
tr i. S d ngăn ngăl

ng gió là m t hình th c gián ti p c aăn ngăl
ngăgióăđ t oăthànhădòngăđi năđ

ng m t

c g iălàăn ngăl

ng

đi n gió9.

1.2.2.

c đi m

- Có th tái t o:ăN ngăl

ng gió là ngu năn ngăl

khiăthanăđáăvàăg là nh ng ngu năn ngăl
đi u ch c ch n r ng,ăn ngăl
h năđ đ aăn ngăl

9

ng không th tái t oăđ

c. Có m t

ng gió s luôn luôn t n t i. N u có s n l c l n

ng gió vào khai thác, s làm gi m vi c s d ng các ngu n

không th tái t oăđ
nhăh

ng có th tái t o, trong

c, mà vi c khai thác các ngu nă n ngă l

ng x uăđ n th h mai sau.

Theo Wikipedia Ti ng Vi t

8

ng này s gây


- An toàn v iămôiătr

ng: S nóng lên c a toàn c u là m t trong nh ng

thách th c l n nh tăđ i v i toàn nhân lo i.ăTheoăcácăbáoăcáoăđ

c công b v

v nă đ này, m t yêu c u c p thi t là ph i gi m phát th i các ch t ô nhi m
trong b u khí quy n c aă Tráiă đ t.ă N ngă l
tuy t v i cho nhu c uă n ngă l

ng gió là l a ch n m t thay th

ng c a chúng ta, b i nó không gây ô nhi m

trên di n r ngănh ăcácănhiênăli u hóa th ch.
- Ti t ki m di n tích: Có th ph i khai phá c m tăvùngăđ t l năđ xây
d ng m tă nhàă máyă đi n.ă Nh ngă v i m tă nhàă máyă đi n s d ngă n ngă l

ng

gió, b n ch c n m t di n tích nh đ xây d ng. Sau khi l păđ t các tua bin,
khu v c này v n có th đ

c s d ng cho canh tác ho c các ho tăđ ng nông

nghi p khác.
- Chi phí s n xu t th p: M t trong nh ng l i th l n nh t c aăn ngăl
gió so v i các ngu nă n ngă l

ng

ng tái t o khác là hi u qu v m t chi phí.

Khôngăcóăcácăchiăphíăliênăquanăđ n vi c mua, v n chuy n nhiên li u vào tua
binăgió,ănh ăcácănhàămáyăđi n ho tăđ ng b ng than. Thêm vàoăđó,ăv i nh ng
ti n b trong công ngh ,ăn ngăl
đ

căl

ng v nămàăcácăn

ng gió s tr nên r h n,ădoăđóăs làm gi m

c ph i b raăđ đápă ng nhu c uăn ngăl

- Thích h p cho nhi u qu căgiaăđ phát tri n:ăCácăn

ng.

căđangăphátătri n

thi uă c ă s h t ng c n thi tă đ xây d ng m tă nhàă máyă đi n, có th đ
h

ng l i t ngu nă n ngă l

c

ng này. Chi phí l pă đ t m t tuabin gió là th p

h năsoăv i m tănhàămáyăđi n than, các qu c gia không có nhi u kinh phí, có
th l a ch n s d ngă ph
đ

c nhu c u v n ngăl
- Nh

đ

ngă ánă v i hi u qu chi phí cao mà v nă đápă ng
ng.

că đi m l n nh tă n ngă l

c s n xu t và cung c păđ yăđ khiăgióăđ m nh,ăc ngăcóăth iăđi m gió t m

l ng, vi c s n xu tăđi n b ngăn ngăl
đ

ng gió là không liên t c.ă i n có th

c th c hi năl uătr n ngăl

ng gió là không th . Nh ng n l căđưă

ng gió thành công và s d ng nó k t h p v i

9


các d ngăn ngăl
ngu năn ngăl

ngăkhác,ătuyănhiên,ăđ ngu năn ngăl
ngăchínhătrongăt

ng này tr thành m t

ngălaiăg n, nh ng n l c này c n ph iăđ

c

nhanh chóng và r ngărưiăh n.ă
- Vi căl uătr t n kém: Do tính ch t không liên t c c aăn ngăl
nó c n ph iăđ
th

căl uătr ho c ph i s d ng thêm các ngu năn ngăl

ng gió,
ng thông

ng. Tuy nhiên, vi căl uătr nó t n khá nhi u chi phí và các qu c gia ph i

s d ng các nhà máy nhiên li u hóa th chăđ đápă ng nhu c uăn ngăl

ng.

- L pă đ t c i xay gió ph iă đ i m t v i s ph nă đ i gay g t t nh ng
ng

i s ng trong khu v c lân c n,ăn iămàăcácănhàămáyăđi năgióăđưăđ

ki n xây d ng. Các y u t nh ăt căđ c a gió và t n s c aănóăđ
đ tínhătoánătr
dână đ aă ph

cd

căđ aăvàoă

c khi l a ch năn iăđ l păđ t m t c iăxayăgióăvàăđôiăkhiăng

i

ngă kiênă quy t ph nă đ i k ho ch này. M t trong nh ng lý do

chính gây ra s ph nă đ i c a h là c i xay gió s gây ra ô nhi m ti ng n.
Ngoài ra, m t s ý ki n cho r ng tua-bin gió làm nhăh

ng x uăđ n th m m

c a m t thành ph và ngành công nghi p du l ch trong khu v c c a h . Trên
đâyălàăm t s

uăđi măvàănh

căđi m c aăn ngăl

ch c ch n là m t trong nh ng ngu nă n ngă l
đi u quan tr ng là chính ph các n

ngăgió.ăN ngăl

ng c aă t

l

ngă lai,ă tuyă nhiênă

c trên toàn th gi i c n phân b ngu n

l că đ c i thi n các công ngh hi n có. M că dùă n ngă l
nh

ng gió

ng gió có nh ng

că đi m nh tă đ nhă nh ngă chúngă taă khôngă cóă lỦă doă t b ngu nă n ngă
ng s ch có th tái t o này và c n tr nh ng n l căđ khai thác h t các

ti măn ngăc a nó.
1.2.3. Vai trò c a n ng l

ng đi n gió trong phát tri n kinh t b n v ng

- Góp ph n gi i quy t v năđ phát th i khí CO2, bi năđ i khí h u. Vi c
phát tri nă n ngă l
l

ngă đi n gió n m chung trong chi nă l

c phát tri nă n ngă

ng tái t o c a các qu c gia trên th gi i nh m gi i quy t v năđ bi năđ i

khí h uăđangătr nên tr m tr ng hi n nay. Hi nănay,ăn ngăl

10

ngăđ

c t o ra t


nhiên li u hóa th ch chi m kho ngă67%ăn ngăl
c u,ănh ngăl iăđangălàmăôănhi mămôiătr
th i ra10.ă i u này d năđ n các hi năt

ngăđ

c cung c p cho toàn

ng tr m tr ng vì khí CO2 mà chúng
ng bi năđ i khí h u r t nguy hi m,ăđeă

d a s sinh t n c a m i sinh v t trên. Các hi nă t
nh n th y nh t là: nhi tă đ t ng,ă b ngă
dâng cao, di n tích sinh t n c aăconăng

ng bi nă đ i khí h u d

cácă đ a c că tană nhanh,ă n

c bi n

i b thu h p; th i ti t c căđoan:ăm a,ă

l ,ăh n hán, xâm nh p m n,…ăx y ra ngày càng kh c li t, t n su t ngày càng
t ng.ă Doă v y, các qu c gia cho r ng, phát tri nă n ngă l
ph

ng tái t o là m t

ngăánăquanătr ng gi m thi u nh ng v năđ trên. T i H i ngh c a Liên

Hi p qu c v Bi năđ i khí h u l n th 21 h p t iăParisă n mă2015ă(COP21),ă
các qu căgiaăđưăth ng nh t c n chuy năđ i t s d ngăn ngăl

sang các ngu năn ngăl

ng s ch,ăn ngăl

ng hóa th ch

ng tái t o thay th v i n n kinh t

phát th i khí nhà kính th p.ăTheoăđánhăgiáăc a EWEA (Hi p h iăn ngăl
gió Châu Âu) ti măn ngăđi năgióăđ

c l păđ t

ChâuăÂuăđ n cu iăn mă2007ă

có t ng công su t là 56,5 GW, tránh th i ra 90 tri u t n CO2 m iăn mă(t
đ

ngăv i 45 tri uăôătôăđang ch yătrênăđ

bi n và trên c n s đ
(t

ngăđ

c l pă đ t

ng).ă

ngă

năn mă2020,ăđi n gió trên

châu Âu có t ng công su t là 180GW

ngăv i 325 tri u t n CO2 không th iăraămôiătr

th c t gi măđ

ng

c khí CO2,ăđi năgióăc ngătránhăđ

nh ălàăth y ngân và ch t gây ô nhi mămôiătr
ch t phóng x ho c gây ô nhi m ngu nă n

ng). Ngoài vi c có

c ch t th i hóa h căđ c h i

ng.ăN ngăl

ng gió không có

c. S d ngă n ngă l

ngăđi n gió

không làm suy ki n, hay phá ho i ngu nătàiănguyênăthiênănhiênămàăcònăđ m
b o t n d ng t t ngu n tài nguyên t gió.

- Góp ph năđ m b oăanăninhăn ngăl

ng qu căgia.ăAnăninhăn ngăl

ng

luôn là v năđ quan tr ng không ch riêng c a m t qu c gia mà là v năđ toàn
c u, nh t là trong b i c nhă tìnhă hìnhă c ngă th ng chính tr đangă di n ra t i
10

Trích Báo cáo ngành khí, Tháng 08/2017, Bùi Qu c Hi u

11


nhi u khu v c. T ngă tr
n ngă l

ng kinh t g n li n v iă giaă t ngă nhuă c u tiêu th

ng,ă đ c bi tă làă đi nă n ng.ă T ngă tr

ngu năn ngăl

ng kinh t càngă nhanhă đòiă h i

ng s d ng càng l n. V i t căđ phát tri n c a kinh t th gi i

và nhu c u tiêu th n ngăl

ng, ngu năn ngăl

ng truy n th ngăđangăc n ki t

d n. S ph thu c ngày m t nhi u vào vi c nh p kh u nguyên nhiên li u có
th làm kìm hãm t căđ t ngătr
Vì l đó,ă ană ninhă n ngă l
tr

ngă đ

ng kinh t d năđ n tình tr ng b t n xã h i.
c xem là có quan h m t thi t t i s t ngă

ng kinh t và năđ nh chính tr - xã h i. Các ngu n nguyên li u hóa th ch

nh ăthanăđá,ăd u m h uănh ăch t p trung t i m t s khu v c, qu c gia. Vi c
m t qu că giaă nàoăđóăph thu c vào ngu n các ngu nă n ngă l
kh u này s là m iăđeăd aăđ i v i v năđ anăninhăn ngăl

ng ph i nh p

ng, d dàng b chi

ph i, kh ng ch . Nh n th y tính c p thi t trong vi că đ m b oă ană ninhă n ngă
l

ng, các qu căgiaăđangăl a ch n phát tri n các ngu năn ngăl

ng tái t o b i

không b ph thu c vào nguyên li u t các qu căgiaăkhác,ăđ ng th i h n ch
đ

c nh ng v năđ trong v môiătr

nhi uă uăđi măđ

ng.ăTrongăđó,ăn ngă l

ngăđi n gió v i

c các qu c gia ch n l a phát tri n.

- óngăgópăđángăk đ i v i phát tri n kinh t , c th :
+ Góp ph n gi m t ng th giáă đi n. Báo cáo m i c aă C ă quan N ngă
l

ng tái t o qu c t (IRENA) cho th y, chi phí s n xu tăđi năgióătrênăđ t li n

đưăgi m kho ng 25% k t n mă2010,ăchiăphíăs n xu tăđi năgióătrênăđ t li n
trung bình gi m 23% trong kho ng t n mă2010ăđ năn mă2017.ăNhi u d án
đi năgióătrênăđ t li n hi năđangăđ

c v năhànhăth

ng xuyên v i m c chi phí

g nă900ăđ ng/kWh. Chi phí s n xu tăđi n gió gi măđángăk do có s c i thi n
đángăk trong công ngh s n xu t. M t s t ch că n ngă l

ng qu c t c ngă

d báo, th i gian t i, chi phí s n xu tăđi n gió có th s th păh năchiăphíăs n
xu t nhi tăđi n,ăđi n than do không m t m t kho năđ nh p kh u nhiên li u...
Nh ăv y, vi c gi m chi phí s n xu tăđi năgióăthúcăđ y các qu c gia s d ng
lo iăhìnhăn ngăl

ng này, khi năchoăgiáăđi n t ng th gi măđángăk .

12


+ăT ngăkh n ngăthuăhútăv năđ uăt ăvàoăl nhăv c s n xu tăđi n gió. Theo
Hi p h iăđi n gió toàn c u, trên toàn th gi i,ă n mă2017,ăngànhăđi nă gióăđưă
thuăhútăđ uăt ătr giá 107 t USD và con s này có kh n ngăs ti p t căt ng.ă
Hi n nay, s n xu tă đi nă gióă đ

că thúcă đ y m nh m t iă cácă n

nh ăM ,ă anăM ch..., ngoài ra còn có Trung Qu c,

nă

.ă

c phát tri n
i v iăcácăn

c

đangăvàăkémăphátătri n, s n xu tăđi n gió v nălàăl nhăv c khá m i m . Do v y,
phát tri năđi năgióălàăc ăh iăđ cácăn
tr

c thu hút ngu n v năFDI,ăthúcăđ yăt ngă

ngăGDP,ăthúcăđ y quá trình chuy n giao công ngh ...ă âyăc ngălàăc ăh i

đ uăt ăc aăcácăn

c phát tri n,ăc ngănh ăchuy n giao các công ngh theo quy

lu tăvòngăđ i s n ph m, t oăđ ng l c nghiên c u, phát tri n các công ngh m i.
+ Góp ph nă đ m b o an sinh xã h i. Bên c nh m că đíchă đ m b o nhu
c u tiêu th n ngăl

ng n iăđ a,ăn ngăl

ngăđi năgióăc ngăgópăph n b oăđ m

các v năđ v an sinh xã h iă nh ăt o vi călàm,ă giaăt ngăthuă nh păchoă ng

i

dân quanh khu v că đ t c t gió. Ngànhă đi n gió có chu i cung ng dài, t
cung c p linh ph ki năđ n s n xu t tua-bin, t đánhă giáătàiă nguyênă gióăđ n
phát tri n d án, t xây d ngăđ n v n hành và b oătrìănhàămáyăđi n gió. Vi c
phát tri nă n ngă l

ng gió c n m t l că l

ngă laoăđ ng là các k s ăk thu t

v n hành và giám sát l năh năcácălo i hình khác, vì v y giúp t o thêm nhi u
vi c làm v i k n ngă cao.ă Vìă v y,ă đi n gió t o vi c làm khi m i m t xích
trongă ngànhă nàyă đ u t oă côngă nă vi c làm t iă đ aă ph

ng.ă Ngànhă đi n gió

hi năđangăs d ng kho ng 1,15 tri uălaoăđ ng trên toàn th gi i. D a trên s
li u th ng kê t C ă quană th ng kê châu Âu, vi că làmă trongă l nhă v că n ngă
l

ng gió s chi m kho ng 7,3 % vi că làmă trongă ngànhă đi n,ă khíă đ t,ă h iă

n

c, c pă n

ngànhă n ngă l

c t iă châuă Âu.ă Trongă t

ngă lai,ă theoă EWEAă cácă d án c a

ng gió t i châu Âu s chi m kho ng 184.000 nhân công vào

n mă2010ă(baoăg m c công nhân tr c ti p và gián ti p)ăvàăđ t 318.000 vào
n mă2020ăn uăLiênăminhăChâuăÂuăđ tăđ

n ngă l

ng tái t o. Ngoài ra, t iă cácă n
13

c m c tiêu là s d ng 20% ngu n
c Châu Âu, các nhàă máyă đi n gió


không c năđ uăt ăvàoăđ tăđaiăđ xây d ng các tr m tua-binămàăthuêăngayăđ t
c aă nôngădân.ăGiáăthuêăđ t (kho ng 20% giá thành v nă hànhăth

ng xuyên)

giúp mang l i m t ngu n thu nh p năđ nh cho nông dân, trong khi di n tích
canh tác b nhăh

ng không nhi u.

- Tính kinh t c aăn ngăl

ngăđi năgió:ăN ngăl

ng gió c n v năđ uăt ,ă

nh ngăkhôngăt n chi phí nhiên li u, vì v yăgiáăđi n t n ngăl

ng gió năđ nh

h nă nhi u so v iă giáă đi n t nhiên li u hóa th ch. Chi phí xây d ng 1 tr m

n ngă l

ng gió th

ngă d

i 0,01USD cho m i kWh. Do chi phí v n gi m

kho ng 12%, hi nă đi nă gióă đưă đ t m că ngangă giáă đi nă l

i

châuăÂuăvàoăn mă2010ăvàăHoaăK vàoăn mă2016.ăTuyănhiên,ă

m ts n

c

c tính chi phí

trung bình trên m iăđ năv đi n ph i k t h p chi phí xây d ng tuabin và thi t
b truy n d n, v n vay, tr l iăchoănhàăđ uăt ă(chiăphíăr i ro), nên con s chi
phíă đ

c công b có th khácă nhau.ă N mă 2004,ă chiă phíă n ngă l

ng gió ch

b ng 1/5 so v i nh ngăn mă1980ăvàăngàyăcàngăgi m khi tuabin gió công su t
l năđ

c s n xu t hàng lo t.ăTrongăn mă2012,ăchiăphíăv n cho tuabin gió th p

h nă đángă k so v iă n mă 2008-2010.ă “Chiă phíă c aă đi nă gióă đưă gi m trong 2
n măquaăkho ng 0,05-0,06USD m i kWh, r h nă0,02USDăsoăv iăđi năthan”ă
- m tă báoă cáoă n mă 2011ă c a Hi p h iă N ngă l
khiă đó,ă báoă cáoă c a Hi p h iă N ngă l

ng Gió Hoa K vi t. Trong

ngă Gióă Anhă đ aă raă chiă phíă s n xu t

đi n gió trên b trung bình 0,055USD cho m i kWh (2005). T iă Anhă n mă
2011,ăn ngăl
Ng
t

ng t tua bin gió r h năt hóa th ch ho c nhà máy h t nhân.

i ta k v ng n ngă l

ng gió s là hình th că n ngă l

ngălai.ăS hi n di n c aăn ngăl

dùng (5 t EUR/n mă

ng r nh t trong

ng gió có th gi măchiăphíăchoăng

i tiêu

c) b ng cách gi m thi u vi c s d ngănhàămáyăđi n

t n nhi u v nă đ uă t . N ngă l

ng gió có chi phí bên ngoài th p nh t. Vào

tháng 2-2013ăNewăEnergyăFinanceă(BNEF)ăđưăbáoăcáoăr ng chi phí s n xu t
đi n t các trang tr i gió m i r h năsoăv i các nhà máy ch y than ho c ch y
gas m i. Theo mô hình giá carbon c a chính ph Australia là 80USD/MWh

14


cho các trang tr i gió m i, 143USD/MWh cho các nhà máy than m i và
116USD/MWhăcácănhàămáyăkhíăđ t, cho th yăn ngăl

ng gió r h nă14%ăsoă

v i nhà máy than m i và r h nă18%ăsoăv i nhà máy khí m i.
l

Nh ăv y, có th th y, vi c phát tri năn ngăl

ng tái t oănóiăchung,ăn ngă

ngă đi nă gióă nóiă riêngă đóngă gópă vàoă chi nă l

c phát tri n b n v ng c a

nhi u qu c gia trên th gi i.ăTrongăđó,ăphátătri năvàăđ m b oăn ngăl

ngăđi n

gióăđóngă gópă vàoăc ba tr c t c a phát tri n b n v ng là phát tri n kinh t
(thúcă đ yă thuă hútă đ uă t ,ă đóngă gópă choă ngànhă côngă nghi pă n ngă l

ng...),

phát tri n xã h iă(đ m b o an sinh xã h i, t o thêm vi c làm...) và b o v môi
tr

ng.ă Doă đó,ă n ngă l

ng tái t o, nh tă làă n ngă l

ngă đi nă gióă đangă đ

c

nhi u qu c gia trên th gi i l a ch n nh m ph c v cho m c tiêu trên b i các
l iăíchăvàăđ căđi m t ngu năn ngăl
1.2.4. i u ki n phát tri n n ng l

ng này.
ng đi n gió

1.2.4.1. V đi u ki n t nhiên:

Vi c phát tri năđi n gió ph thu c ch y u vào y u t gió,ăđâyălàăy u t
quy tăđ nh ti măn ngăc ngănh ăkh n ngăphátătri năđi n gió c a t ng qu c gia,
khu v c.
- Phân lo i gió: M că nóngă khôngă đ ngă đ u trên m tă đ a c uă đưă t o ra
nh ngăn iăcóăkhíăápăcaoăhayăth pănênăgióăc ngăcóănhi u lo i.ăNg

iătaăth

ng

phân bi t 3 lo i gió chính11:
+ Gió geostrophic (hay còn g i là gió toàn c u - global wind): gây ra b i
s chênh l ch nhi tăđ , áp su t, th i

đ cao kho ng 1000 m so v i m tăđ t,

không ph thu c nhi u vào b m tă Tráiă
n ngăl

t. Lo i gió này không t o ngu n

ngăchoăđi n gió.

+ Gió b m t (surface wind): th i trên m tă đ tă choă đ nă đ cao 100 m.
Lo i gió này ph thu căđi u ki n m tăđ t,ăđ a hình (gi m v n t căgió).ăL uăỦă
làă h

ng gió th i g n m tă đ t khác r t xa gió th i trên cao. Gió b m t là

ngu năn ngăl

11

ng ch y uăchoăđi n gió.

Trích Wikipedia Ti ng Vi t

15


+ Gió đ aăph

ngă(gióăbi n, gió b …):ăgióăb m t ph thu c m t thi t

vàoăđi u ki n khí h uăđ aăph

ngăh u h tăđ

c s d ng t i các h th ngăđi n

gió,ăđ c bi t là gió bi n và gió b . Vào ban ngày, m t tr iăhunănóngăđ t li n
nhanhăh nă m t bi n. Kh i khí trên b m tădoăđóăb căh i,ăth i ra ngoài bi n,
t o khu v c áp su t th p trên b m t và hút khí l nh t ngoài bi n th iăvàoăđ t
âyăg i là gió bi n. Khi m t tr i l năvàăđêmăxu ng,ăthôngăth

li n.

kho ng th iăgianăt

ng có m t

ngăđ iăđ ng gió do nhi tăđ b m tăđ t li n và m t bi n

chênh l ch r tăít.ăVàoăbanăđêm,ăgióăth iăh

ngăng

c l i, v i v n t c th păh n.

Tuy r ng gió toàn c u có vai trò quan tr ng trong vi că xácăđ nhă h
gió ch đ o trong khu v c,ăcácăđi u ki n khí h uăđ aăph
h

ng ch đ oăđ năh

ng gió c a khu v c.ăGióăđ aăph

lên các h th ng gió quy mô l nă h n,ăcóăngh aă làăh
tácăđ ng chung gi a hi u ng toàn c uăvàăđ aăph
mô l n gi măc

ngăđ ,ăgióăđ aăph

năv c a t căđ gióăđ

ng

ngăcóăth n m nh
ngăluônă“đèăch ng”ă

ng gió nhă h

ng b i

ng.ăNh ăv y khi gió quy

ngăs có th l n át.

c tính theo kilomet trên gi (km/h) ho c mét trên

giây (m/s) ho c kot (kn: h i lí trên gi ) ho c mile trên gi (mph) t i M .12
1 kn = 1 sm/h = 1,852 km/h = 0,514 m/s
1 m/s = 3,6 km/h = 1,944 kn = 2,237 mph
1 km/h = 0,540 kn = 0,278 m/s = 0,621 mph
1 mph = 1,609344 km/h = 0,8690 kn = 0,447 m/s
-

aăđi m phát tri năđi n gió:

phát tri năđi n gió, ngoài s c gió t

nhiên, c n thi t ph i xây d ng các tr mă đi n gió (g m nhi u tua-bin gió).
Ng

i ta phân bi t ba lo iăđ aăđi măđ t tr măđi n gió: n iăđ a (onshore), ven

bi n (near shore) và ngoài th m l că đ a (offshore). Các tr mă đ t
hay ngoài th m l căđ aăth
bi nă th

ng cho s năl

ven bi n

ngăcaoăh năcácătr m n iăđ a vì b

ng có gió m nh. Gi i pháp này ti t ki mă đ t xây d ng,ă đ ng th i

vi c v n chuy n các c u ki n l n trên bi năc ngăthu n l iăh nănh ngăcóăth
12

Trích Nghiên c u thi t k h th ng kích t choămáyăphátăđi n turbin gió

16