Đánh giá thực trạng kê đơn và chăm sóc bệnh nhân điều trị ngoại trú bảo hiểm y tế tại một số cơ sở y tế công lập ở thành phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2018 (TT VIET)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ QUỐC PHÒNG

HỌC VIỆN QUÂN Y

NGUYỄN PHỤC HƯNG

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KÊ ĐƠN VÀ CHĂM SÓC
BỆNH NHÂN ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ BẢO HIỂM Y TẾ
Ở MỘT SỐ CƠ SỞ Y TẾ CÔNG LẬP
TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ
GIAI ĐOẠN 2016-2018
Chuyên ngành: Tổ chức quản lý dược
Mã số: 9 72 02 12

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC

HÀ NỘI – NĂM 2020


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh. Tuy
nhiên nếu sử dụng không đúng cách hoặc tự ý sử dụng sẽ gây ra
những hậu quả xấu ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người như
kéo dài thời gian điều trị, gia tăng tỷ lệ tử vong của người bệnh, tăng
chi phí điều trị, đặc biệt là gia tăng tình trạng quen thuốc nói chung
và kháng kháng sinh nói riêng. Theo thống kê, trên thế giới có hơn
50% thuốc được sử dụng không hợp lý. Năm 1985, Tổ chức Y tế thế

giới đã tổ chức một hội nghị lớn ở Nairobi – Kenya về sử dụng thuốc
hợp lý và đã xây dựng các chỉ số sử dụng thuốc.
Tại Việt Nam, thực trạng kê đơn cũng không nằm ngoài xu
hướng chung của các nước đang phát triển, đó là tình trạng lạm dụng
kháng sinh, thuốc tiêm, vitamin, kê quá nhiều thuốc trong một đơn
thuốc. Ngoài ra, trong thời gian qua một số cơ sở khám bệnh, chữa
bệnh chưa quan tâm đúng mức các điều kiện phục vụ người bệnh và
nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh, còn có các ý kiến của
người bệnh, cộng đồng và cơ quan truyền thông về chất lượng dịch
vụ y tế chưa tương xứng với chi phí.
Tại các cơ sở y tế công lập ở Cần Thơ có tiếp nhận khám chữa
bệnh bảo hiểm y tế năm 2015, trung bình một ngày có 6.351 lượt
người bệnh đến khám ngoại trú, trong đó có khoảng 97% trường hợp
là có thẻ bảo hiểm y tế. Vì vậy, công tác kê đơn khám chữa bệnh và
chăm sóc người bệnh bảo hiểm y tế ở bệnh viện cần được giám sát
chặt chẽ hơn. Từ các thực tiễn trên, đề tài: “Đánh giá thực trạng kê
đơn và chăm sóc bệnh nhân điều trị ngoại trú bảo hiểm y tế tại
một số cơ sở y tế công lập ở thành phố Cần Thơ giai đoạn 20162018” được thực hiện với các mục tiêu:


2

1. Đánh giá thực trạng kê đơn và hiệu quả của một số giải pháp
can thiệp trong kê đơn thuốc bảo hiểm y tế điều trị ngoại trú ở một số
cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2018.
2. Đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh và hiệu quả của
một số giải pháp can thiệp trong chăm sóc người bệnh bảo hiểm y tế
điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần Thơ
giai đoạn 2016-2018.
Những đóng góp mới của luận án:

Nghiên cứu được thực hiện đánh giá đầy đủ hoạt động kê đơn
của bác sĩ thông qua đánh giá việc thực hiện quy định kê đơn và các
chỉ số sử dụng thuốc một cách toàn diện, đồng thời đánh giá sự hài
lòng của người dân về cơ sở y tế.
Đã tiến hành so sánh hiệu quả của một số giải pháp can thiệp tại
3 cơ sở y tế làm cơ sở để triển khai rộng các giải pháp này tại các cơ
sở từ việc rút kinh nghiệm của 3 cơ sở trên, góp phân nâng cao thực
tế hành nghề cũng như quản lý tại Thành phố Cần Thơ - một thành
phố lớn, phát triển nhất của Đồng Bằng Sông Cửu Long với số lượng
cơ sở khám chữa bệnh khá lớn (11 cơ sở) nên kết quả nghiên cứu sẽ
có tính đại diện và có giá trị khoa học.
Bố cục của luận án:
Nội dung của luận án được trình bày trong 146 trang, gồm 4
chương. Đặt vấn đề: 2 trang; Chương 1 - Tổng quan: 34 trang;
Chương 2 - Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 25 trang; Chương
3 - Kết quả nghiên cứu: 42 trang; Chương 4 - Bàn Luận: 40 trang;
Kết luận: 2 trang; Kiến nghị: 1 trang. Luận án gồm có: 54 bảng, 7 sơ
đồ. Tham khảo: 120 tài liệu.


3

Chương 1.
TỔNG QUAN
1.1. Qui định kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú, các chỉ số sử
dụng thuốc, các yếu tố ảnh hưởng đến sử dụng thuốc
1.1.1. Qui định kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú
Theo điều 6 thông tư số 05/2016/TT-BYT của Bộ Y tế, yêu cầu
chung với nội dung kê đơn thuốc:
* Ghi đủ, rõ ràng và chính xác các mục in trong đơn thuốc.

* Ghi chính xác địa chỉ nơi thường trú hoặc tạm trú.
* Đối với trẻ dưới 72 tháng tuổi thì phải ghi số tháng tuổi và ghi
tên bố hoặc mẹ của trẻ.
* Viết tên thuốc theo tên chung quốc tế trừ trường hợp thuốc có
nhiều hoạt chất. Trường hợp ghi thêm tên thuốc theo tên thương mại
phải ghi tên thương mại trong ngoặc đơn sau tên chung quốc tế.
* Ghi tên thuốc, nồng độ/hàm lượng, số lượng, liều dùng, đường
dùng, thời điểm dùng của mỗi loại thuốc.
* Số lượng thuốc gây nghiện phải viết bằng chữ, chữ đầu viết
hoa.
* Số lượng thuốc: viết thêm số 0 phía trước nếu số lượng chỉ có
một chữ số (nhỏ hơn 10).
* Trường hợp sửa chữa đơn thì người kê đơn phải ký tên ngay
bên cạnh nội dung sửa.
* Gạch chéo phần giấy còn trống từ phía dưới nội dung kê đơn
đến phía trên chữ ký của người kê đơn; ký, ghi (hoặc đóng dấu) họ
tên người kê đơn.


4

1.1.2. Chỉ số sử dụng thuốc
Các nghiên cứu để đánh giá việc sử dụng thuốc sẽ rất khác nhau
ở các nơi, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: nhu cầu thông tin đặc thù
của các nhà quản lý y tế, loại hình hệ thống lưu trữ hồ sơ đang có tại
cơ sở, người cung cấp dịch vụ với những thói quen được mô tả, các
nguồn lực để thực hiện nghiên cứu.
1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sử dụng thuốc
1.1.3.1. Theo Tổ chức Y tế thế giới
* Chiến lược đào tạo đơn giản, ngắn hạn thường không có hiệu

quả nhiều và ảnh hưởng của nó không mang tính bền vững.
* Sử dụng các tài liệu in ấn đơn thuần thường không hiệu quả.
* Các chiến lược phối hợp, đặc biệt là các chiến lược khác nhau
như việc đào tạo kết hợp với quản lý thường cho kết quả tốt hơn.
* Các hội thảo chuyên đề tập trung vào nhóm nhỏ và trao đổi
trực tiếp đã cho thấy là có hiệu quả nếu các giảng viên và điều phối
viên có năng lực.
* Việc giám sát, phản hồi và cùng đánh giá là những chiến lược
rất hiệu quả nhưng nó đòi hỏi phải thống nhất trong việc sử dụng các
chuẩn mực nhất định để đánh giá việc kê đơn (ví dụ các hướng dẫn
điều trị chuẩn).
* Các khung thưởng tiền là cách có hiệu lực trong việc thay đổi
hành vi; tuy nhiên có nhược điểm là có thể dẫn tới các hành vi không
mong muốn và thúc đẩy sử dụng thuốc không hợp lý.
* Các can thiệp mang tính pháp lý có thể có ảnh hưởng không
mong muốn xấu hơn là dự kiến ban đầu (ví dụ thay thế các thuốc bị
cấm bằng các thuốc không phù hợp).


5

1.1.3.2. Theo Trung tâm khoa học quản lý y tế Mỹ (MSH:
Management Sciences for Health)
Các yếu tố ảnh hưởng đến sử dụng thuốc: hệ thống y tế; người
kê đơn; người cấp phát thuốc; người bệnh và cộng đồng. MSH đề
xuất các chiến lược can thiệp cải thiện việc sử dụng thuốc: chiến lược
giáo dục; chiến lược quản lý; chiến lược kinh tế; chiến lược điều tiết.
1.2.4. Tóm lược một số nghiên cứu về kê đơn và chăm sóc người
bệnh trên thế giới và tại Việt Nam
* Hạn chế của các đề tài:

+ Các nghiên cứu là nghiên cứu cắt ngang, do đó kết quả chỉ
mang tính đại diện cho một thời điểm trong năm, không đại diện
hoàn toàn tình hình sử dụng thuốc của cơ sở một cách bao quát nhất.
+ Chưa nêu ra các giải pháp can thiệp có thể tiến hành cũng như
chưa có các kiến nghị với cơ quan quản lý nhà nước để theo dõi đánh
giá.
+ Cỡ mẫu của các nghiên cứu còn khá nhỏ, do đó chưa đánh giá
đầy đủ hết các chỉ số kê đơn.
+ Các nghiên cứu tại Việt Nam thường được tiến hành tại 1
CSYT, chưa đánh giá đúng tình hình sử dụng thuốc khi so sánh giữa
các CSYT khác nhau hay giữa các khu vực khác nhau trong cùng
thời điểm. Do đó, kết quả của một số nghiên cứu không đại diện cho
toàn bộ khu vực hay quốc gia.
+ Một số nghiên cứu được thực hiện ở bệnh viện hạng ba và do
đó cần nghiên cứu thêm các thông số này tuyến trung ương.
+ Các nghiên cứu đã khảo sát khía cạnh kinh tế trong sử dụng
thuốc. Tuy nhiên họ chưa đánh giá được mối liên hệ giữa tính an toàn
hợp lý với tính kinh tế.


6

+ Các nhà nghiên cứu chưa đánh giá toàn diện nguyên nhân của
các vấn đề sử dụng thuốc an toàn hợp lý. Tình trạng quá tải tại các
CSYT cần có những đánh giá và hướng giải quyết.
+ Vấn đề can thiệp, giám sát trong sử dụng thuốc chưa được
thực hiện triệt để. Các nhà nghiên cứu chưa mạnh dạn can thiệp và
tác động vào hệ thống kê đơn sử dụng thuốc. Do đó các nghiên cứu
chỉ dừng lại ở mức độ cảnh báo cho các nhà quản lý y tế.
* Về phạm vi nghiên cứu:

 Vấn đề cần phải nghiên cứu và giải quyết ở đây là: các cơ sở
khám chữa bệnh hoạt động như thế nào, có theo đúng những qui
định, hướng dẫn đã đề ra hay không và hiệu quả tác động đến việc kê
đơn, cấp phát thuốc của CBYT như thế nào thông qua hoạt động
thông tin, tư vấn sử dụng thuốc.
 Hội đồng thuốc và điều trị chưa được phát huy tại các bệnh
viện, phần lớn hoạt động còn mờ nhạt, mang tính chất đối phó, chưa
đi sâu vào phân tích tình hình sử dụng, cấp phát thuốc tại bệnh viện
để đề ra các biện pháp khắc phục. Chưa có nghiên cứu nào có phân
tích các biện pháp can thiệp vào hoạt động của Hội đồng thuốc và
điều trị bệnh viện rồi từ đó đánh giá lại các chỉ số sử dụng thuốc cũng
như việc sử dụng thuốc hợp lý SCT.
 Các đề tài chủ yếu nghiên cứu trên đối tượng là bác sĩ, dược
sĩ, trong khi chưa đánh giá và đi sâu phân tích đơn thuốc.


7

CHƯƠNG 2.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
* 11 CSYT thỏa mãn điều kiện nghiên cứu.
* Các đơn thuốc BHYT ngoại trú.
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn mẫu
* CSYT công lập có điều trị ngoại trú BHYT, người bệnh, người
nhà người bệnh đồng ý tham gia nghiên cứu và trả lời đầy đủ các câu
hỏi trong phiếu phỏng vấn.
* Đơn thuốc ngoại trú có BHYT với mô hình bệnh tật là các
bệnh quản lý thường gặp ở cộng đồng.
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ

* Các CSYT, các bác sĩ tại các khoa khám, các dược sĩ cấp phát
thuốc BHYT ngoại trú, người bệnh, người nhà người bệnh không
đồng ý tham gia nghiên cứu.
* Những người bệnh đến khám ngoại trú nhưng được chuyển
vào nội trú hoặc cấp cứu tại bệnh viện.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
* Phương pháp quan sát trực tiếp hoạt động kê đơn, cấp phát
thuốc.
* Phương pháp phỏng vấn trực tiếp người bệnh.
* Phương pháp nghiên cứu can thiệp.
2.2.2. Cỡ mẫu
Dựa vào hướng dẫn về điều tra chỉ số sử dụng thuốc của
TCYTTG, mỗi CSYT chọn ít nhất 100 đơn thuốc, nên theo bảng số
liệu thống kê năm 2015 của Bảo hiểm xã hội TP. Cần Thơ, bệnh viện


8

ĐHYDCT có số lượt khám bệnh ngoại trú TB 1 ngày thấp nhất nên
chọn bệnh viện ĐHYDCT là 100 đơn thuốc, như vậy theo tỷ lệ tương
ứng, số đơn thuốc và số người bệnh cần phỏng vấn tại mỗi cơ sở số
lượt khám ngoại trú TB 1 ngày có BHYT như sau:
Bảng 2.2. Số lượng mẫu cần lấy phân chia theo 11 cơ sở y tế
Cơ sở KCB

TT

Số

Số

đơn

người

thuốc

bệnh

1

Trung tâm y tế quận Bình Thủy

136

136

2

Trung tâm y tế huyện Cờ Đỏ

249

249

3

Bệnh viện Đa khoa quận Ô Môn

681

681

4

Bệnh viện Đa khoa quận Thốt Nốt

630

630

5

Trung tâm y tế quận Cái Răng

163

163

6

Trung tâm y tế huyện Phong Điền

303

303

7

Bệnh viện Đa khoa huyện Thới Lai

377

377

8

Bệnh viện Đa khoa huyện Vĩnh Thạnh

304

304

9

Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ

218

218

10

Bệnh viện Trường ĐH Y Dược Cần Thơ

100

100

11

Bệnh viện Đa khoa TP. Cần Thơ

885

885

4.046

4.046

Tổng cộng

SCT, chọn mẫu cùng số lượng, mô hình bệnh tật, nhóm tuổi, giới
tính, trình độ học vấn tương đồng so với TCT.
2.2.4. Nội dung nghiên cứu
2.2.4.1. Thực trạng kê đơn trong điều trị ngoại trú có bảo hiểm y tế ở
một số cơ sở y tế công lập trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn
2016-2017
* Xác định đơn thuốc thực hiện đúng theo quy định về kê đơn
thuốc trong điều trị ngoại trú của Bộ trưởng BYT.


9

* Các chỉ số về kê đơn: số thuốc kê trung bình trong một đơn, tỷ
lệ các thuốc được kê theo tên generic hoặc tên chung quốc tế (ngoại
trừ các thuốc nhiều thành phần có thể kê theo tên thương mại theo
qui định của BYT), tỷ lệ đơn kê có KS, tỷ lệ đơn kê có thuốc tiêm, tỷ

lệ các đơn kê có vitamin, tỷ lệ các đơn kê có corticoid, tỷ lệ các thuốc
được kê đơn có trong danh mục thuốc thiết yếu và danh mục thuốc
chủ yếu do BYT ban hành, tỷ lệ đơn có tương tác thuốc.
* Các chỉ số sử dụng thuốc toàn diện: chi phí cho thuốc TB của
mỗi đơn, tỷ lệ chi phí thuốc dành cho KS, tỷ lệ chi phí thuốc dành
cho thuốc tiêm, tỷ lệ chi phí thuốc dành cho vitamin, tỷ lệ chi phí
thuốc dành cho corticoid, tỷ lệ đơn kê phù hợp với phác đồ điều trị.
* Khảo sát tính hợp lý trong thực hành kê đơn ngoại trú:
Tính hợp lý trong thực hành kê đơn thuốc được xây dựng theo
định nghĩa tại chương 27.2 của Trung tâm khoa học quản lý y tế Mỹ
(MSH-Management sciences for Health): chỉ định hợp lý, liều dùng
hợp lý (đơn thuốc đúng liều dùng: liều 1 lần, liều 24h và chia đúng số
lần quy định – tra trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc tra cứu
online thông tin về thuốc), đường dùng hợp lý (tra trong tờ hướng
dẫn sử dụng thuốc hoặc tra cứu online thông tin về thuốc), khoảng
thời gian trị liệu thích hợp (không quá 30 ngày), thông tin hợp lý cho
người bệnh (đơn thuốc đầy đủ thông tin về hướng dẫn cách dùng, liều
dùng, lưu ý đặc biệt).
2.2.4.2. Đánh giá được hiệu quả của một số giải pháp can thiệp
trong kê đơn điều trị ngoại trú có bảo hiểm y tế ở một số cơ sở y tế
công lập tại thành phố Cần Thơ
* Biện pháp can thiệp: giải pháp giáo dục, nâng cao kiến thức
và thúc đẩy việc cấp phát thuốc hợp lý.
* Đánh giá SCT:


10

Đánh giá lại thực trạng kê đơn: việc chấp hành quy định về
kê đơn thuốc, chỉ số kê đơn, việc sử dụng thuốc hợp lý chưa đạt tại 3

CSYT.
2.2.4.3. Thực trạng chăm sóc người bệnh trong điều trị ngoại trú có
BHYT ở một số cơ sở y tế công lập trên địa bàn thành phố Cần Thơ
giai đoạn 2016-2017
* Chỉ số về chăm sóc người bệnh:
Trong giới hạn của đề tài, chúng tôi chỉ khảo sát trên đối tượng
là bác sĩ và dược sĩ với các chỉ số liên quan: thời gian khám bệnh
trung bình, thời gian phát thuốc trung bình, tỉ lệ các thuốc được phân
phát thực tế, tỷ lệ đơn thuốc được dán nhãn đầy đủ, sự hiểu biết của
người bệnh về liều lượng dùng thuốc (khoảng thời gian của đợt điều
trị, cách dùng của mỗi loại thuốc, liều lượng dùng của mỗi loại thuốc,
số lần hoặc thời điểm dùng thuốc trong ngày).
* Sự hài lòng của người bệnh với dịch vụ chăm sóc sức khỏe: bộ
câu hỏi phỏng vấn trong phụ lục 2 theo quyết định số 4939/QĐ-BYT
ngày 15/09/2016 của Bộ Y tế.
2.2.4.4. Đánh giá được hiệu quả của một số giải pháp can thiệp
trong chăm sóc người bệnh điều trị ngoại trú có bảo hiểm y tế ở một
số cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần Thơ
* Biện pháp can thiệp: giải pháp giáo dục, nâng cao kiến thức
và thúc đẩy việc cấp phát thuốc hợp lý:
* Đánh giá SCT:
Đánh giá lại thực trạng chăm sóc người bệnh: chỉ số chăm
sóc người bệnh, sự hài lòng của người bệnh về dịch vụ ngoại trú chưa
đạt tại 3 CSYT.
2.2.9. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0.


11

Chương 3.
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Kết quả đánh giá thực trạng kê đơn và hiệu quả của một số
giải pháp can thiệp trong kê đơn thuốc bảo hiểm y tế điều trị
ngoại trú tại một số cơ sở y tế công lập trên địa bàn thành phố
Cần Thơ giai đoạn 2016-2018
3.1.1. Kết quả đánh giá thực trạng kê đơn thuốc bảo hiểm y tế
điều trị ngoại trú tại một số cơ sở y tế công lập trên địa bàn
thành phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2017
3.1.1.1. Kết quả khảo sát việc chấp hành quy chế kê đơn thuốc ngoại
trú
* Về tuân thủ các quy định thủ tục hành chính: thực hiện khá tốt
(4/5 yêu cầu đạt 100%), tuy vẫn còn xuất hiện sai sót trong ghi địa
chỉ nhà của người bệnh, chỉ đạt TB chung 88,3%, sai sót thường do
ghi địa chỉ thiếu chi tiết hoặc ghi tên cơ quan công tác của người
bệnh.
* Về tuân thủ các quy định nội dung đơn thuốc: đạt 89,8% việc
ghi đầy đủ các nội dung trong đơn, 96% ghi đúng số lượng thuốc.
3.1.1.2. Kết quả khảo sát chỉ số kê đơn
* Số thuốc kê trung bình trong một đơn: TB chung là 5,00.
* Tỷ lệ thuốc được kê theo tên generic và tên chung quốc tế:
BVĐK quận Cái Răng là cơ sở duy nhất không đạt tuyệt đối với với
85,32%. Trong đó 3 biệt dược được kê không kèm tên hoạt chất
nhiều nhất là Apitim (amlodipine) tỷ lệ 12,55%, Domitral
(nitroglycerin) tỷ lệ 11,63% và Detracyl (mephenesin) tỷ lệ 6,36%.


12

* Tỷ lệ đơn có kháng sinh: TB chung của tỷ lệ đơn có KS là

31,1%. KS được lựa chọn ban đầu cho điều trị tiêu hóa, hô hấp, tiết
niệu, chủ yếu là các KS nhóm β-lactam.
* Tỷ lệ đơn có thuốc tiêm: tỷ lệ chung là 0,9%.
* Tỷ lệ đơn có vitamin: tỷ lệ sử dụng vitamin là 24,7%.
* Tỷ lệ đơn có corticoid: tỷ lệ chung cho 11 CSYT là 12,1%.
TTYT huyện Phong Điền chiếm tỷ lệ cao nhất 22,8% và bệnh viện
Trường ĐHYDCT thấp nhất với tỷ lệ 4,0%. Prednisolon và Methyl
prednisolone là 2 corticoid được sử dụng đầu tay của các bác sĩ.
* Tỷ lệ các thuốc được kê đơn có trong DMTTY và DMTCY:
TTY được dùng TB chung là 41,98% và TCY TB chung là 63,07%.
3.1.2. Đánh giá hiệu quả của một số giải pháp can thiệp trong kê
đơn thuốc điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại thành
phố Cần Thơ giai đoạn 2017-2018
3.1.2.1. Việc chấp hành quy chế kê đơn thuốc ngoại trú
Sau khi can thiệp, tỷ lệ tuân thủ quy chế về ghi chính xác địa chỉ
ở BVĐK quận Ô Môn có tăng lên nhưng chưa có ý nghĩa. Chỉ số này
ở bệnh viện Trường ĐHYD Cần Thơ và TTYT huyện Phong Điền lại
có sự tăng lên có ý nghĩa với p < 0,05 khi bệnh viện Trường ĐHYD
Cần Thơ tăng từ 85,0% lên 100,0% còn TTYT huyện Phong Điền từ
90,8% đến 100,0%. Yêu cầu về ghi số lượng thuốc nhỏ hơn 10 SCT
tỷ lệ tuân thủ ở bệnh viện Trường ĐHYD Cần Thơ có thay đổi tuy
nhiên không có ý nghĩa với p > 0,05. Riêng TTYT huyện Phong Điền
có tăng có ý nghĩa thống kê về ghi tên thuốc, nồng độ/hàm lượng,
số lượng, liều dùng, đường dùng, thời điểm dùng của mỗi loại thuốc
từ 62,7% đến 93,2%.


13

3.1.2.2. Chỉ số kê đơn

* Số thuốc kê trung bình trong một đơn SCT:
Bảng 3.24. Số thuốc kê trung bình trong một đơn sau can thiệp
TT

Tên CSYT

thuốc

Q25

Q50

Q75

TCT

100

3

4

5

SCT

100

3

4

5

TCT

681

4

4

4

SCT

681

4

4

5

Phong

TCT

303

5

6

6

Điền

SCT

303

5

6

6

1

ĐHYD

2

Ô Môn

3

Tứ phân vị (Q)

Số đơn

p

> 0,05
< 0,05
> 0,05

TB tổng số thuốc được kê của BVĐK quận Ô Môn tăng có ý
nghĩa sau khi can thiệp với p < 0,05 với Q75 từ 4,00 đến 5,00 thuốc
trong một đơn, tuy nhiên sự tăng này là không đáng kể.
3.2. Kết quả đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh và hiệu
quả của một số giải pháp can thiệp trong chăm sóc người bệnh
bảo hiểm y tế điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại
thành phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2018
3.2.1. Kết quả đánh giá thực trạng chăm sóc người bệnh bảo
hiểm y tế điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại thành
phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2017
3.2.1.1. Các chỉ số về chăm sóc người bệnh
* Thời gian khám bệnh trung bình: thống kê thời gian khám
bệnh thấp nhất và cao nhất ở từng bệnh viện cho thấy 0,2 phút là thời
gian khám thấp nhất và 33,10 phút là cao nhất. TB chung của nghiên
cứu này là 2,64 phút.


14

* Thời gian cấp phát thuốc trung bình: kết quả nghiên cứu này
cao, tuy nhiên theo chúng tôi chủ yếu lại là thời gian chờ đợi tại
phòng phát thuốc BHYT do lượng người bệnh đông chứ chưa phải là

thời gian giao tiếp trực tiếp giữa cán bộ cấp phát và người bệnh.
* Tỷ lệ các thuốc được cấp phát thực tế: đạt 99,96%.
* Tỷ lệ đơn được dán nhãn đầy đủ: tỷ lệ ở mức thấp 47%.
* Sự hiểu biết của người bệnh về liều lượng dùng thuốc: kiến
thức về thời gian đợt điều trị là 77,1%, về cách sử dụng các loại
thuốc là 76,4 %, về liều dùng của từng loại thuốc là 75,3%, về thời
gian hoặc thời điểm sử dụng thuốc là 76,7%.
3.2.1.2. Sự hài lòng của người bệnh dịch vụ chăm sóc sức khỏe
Về khả năng tiếp cận, tỉ lệ trung bình mức 4 và mức 5 tại 11
CSYT khá cao 71,58%. Sự minh bạch thông tin và thủ tục đạt mức
hài lòng từ 4 trở lên với tỷ lệ trên 80% ở 3 CSYT: TTYT huyện
Phong Điền, TTYT quận Cái Răng, TTYT huyện Thới Lai. Tỷ lệ TB
chung của 11 CSYT là 71,77%. Thái độ, năng lực chuyên môn của
nhân viên y tế tại các CSYT khảo sát được đánh giá tỷ lệ khá cao.
3.2.2. Đánh giá hiệu quả của một số giải pháp can thiệp trong
chăm sóc người bệnh điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công
lập tại thành phố Cần Thơ giai đoạn 2017-2018
3.2.2.1. Chỉ số chăm sóc người bệnh
* Thời gian khám bệnh trung bình: sau khi can thiệp, thời gian
khám bệnh ở cả 3 bệnh viện tăng có ý nghĩa thống kê với p < 0,05.
bệnh viện Trường ĐHYD Cần Thơ tăng từ 2,50 phút lên 5,09 phút,
BVĐK quận Ô Môn tăng thấp từ 2,25 phút lên 4,62 phút và TTYT
huyện Phong Điền tăng từ 1,88 phút lên 3,93 phút. Có thể nói, các
giải pháp can thiệp được tiến hành phần nào đã phát huy hiệu quả.


15

* Thời gian cấp phát thuốc trung bình:
Bảng 3.37. Thời gian cấp phát thuốc trung bình sau can thiệp

Tên CSYT
ĐHYD
Ô Môn
Phong Điền

Số đơn

Tứ phân vị (Q)

thuốc

Q25

Q50

Q75

TCT

100

5,24

5,8

6,33

SCT

100

5,77

6,29

6,53

TCT

681

4,75

6,58

7,83

SCT

681

6,34

7,65

9,68

TCT

303

2,43

3,1

5,5

SCT

303

5,45

6,07

6,42

p
< 0,05
< 0,05
< 0,05

Tương tự thời gian khám bệnh, thời gian cấp phát thuốc cũng
tăng lên SCT có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Đây cũng là một tín
hiệu đáng mừng chứng minh giải pháp can thiệp có hiệu quả.
* Tỷ lệ đơn có thuốc được dán nhãn đầy đủ SCT: tăng có ý
nghĩa ở cả 3 bệnh viện với p < 0,05. Sự cải thiện này là đáng kể với
bệnh viện Trường ĐHYD Cần Thơ tăng từ 30% đến 51%, BVĐK
quận Ô Môn từ 16,7% đến 36,1% và TTYT huyện Phong Điền từ
35% đến 55,1%.

* Tỷ lệ hiểu biết của người bệnh về đợt điều trị: tỷ lệ hiểu biết
của người bệnh về 4 thông số sau khi can thiệp đều tăng, nhưng đa số
không ý nghĩa thống kê.
3.2.2.2. Sự hài lòng của người bệnh với dịch vụ chăm sóc sức khỏe
Về cung cấp dịch vụ y tế, có sự giảm tỷ lệ phần trăm mức hài
lòng cao tại BVĐK quận Ô Môn, tăng nhẹ tại 2 bệnh viện còn lại, tuy
nhiên mức tăng hay giảm đa số chưa có ý nghĩa thống kê. Đa số, tỷ lệ
hài lòng của người bệnh về khả năng tiếp cận đều tăng SCT, TTYT
huyện Phong Điền tăng cao nhất 12,28%, BVĐHYD CT tăng 8% và


16

BVĐK quận Ô Môn tăng 3,08%. Sự minh bạch thông tin và thủ tục
đạt tỷ lệ hài lòng cao ở người bệnh đi khám BHYT ngoại trú SCT
tăng cao nhất tại ĐHYDCT với các biến số khảo sát đều có ý nghĩa
thống kê. Về cơ sở vật chất và phương tiện, bệnh viện trường
ĐHYDCT có mức hài lòng cao tăng có ý nghĩa thống kê. Về thái độ,
năng lực chuyên môn nhân viên đạt tỷ lệ hài lòng cao tuy có giảm
nhưng không nhiều, đa số đều không có ý nghĩa thống kê (p> 0,05).
CHƯƠNG 4.
BÀN LUẬN
4.1. Về thực trạng kê đơn và hiệu quả của một số giải pháp can
thiệp trong kê đơn thuốc bảo hiểm y tế điều trị ngoại trú ở một số
cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2018
4.1.1. Về thực trạng kê đơn thuốc bảo hiểm y tế điều trị ngoại trú
ở một số cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần Thơ giai đoạn
2016-2017
4.1.1.1. Về việc chấp hành quy chế kê đơn thuốc ngoại trú
* Về tuân thủ các quy định về thủ tục hành chính:

Việc ghi địa chỉ không đầy đủ do nhiều nguyên nhân như phần
thông tin này không được quan tâm, bác sĩ dưới áp lực lượng người
bệnh đông và tâm lý cho rằng những quy định hành chính này không
ảnh hưởng gì đến kết quả khám bệnh nên thường bỏ qua các thông
tin về người bệnh.
* Về tuân thủ các quy định nội dung đơn thuốc:
Từ việc phân tích kết quả cho thấy công tác phổ biến, hướng dẫn
lại quy chế kê đơn cho bác sĩ chưa được thực hiện đồng bộ. Ngoài ra,
công tác cấp phát thuốc tại khoa Dược chỉ tập trung vào việc xem xét


17

tính phù hợp của thuốc được kê với chỉ định chứ chưa tập trung vào
việc các qui định khác của qui chế kê đơn nên các bác sĩ vẫn còn chủ
quan và bỏ qua việc này.
4.1.1.2. Chỉ số kê đơn
* Số thuốc kê trung bình trong một đơn:
Các đơn thuốc có số thuốc cao do đa số người bệnh mắc phải
nhiều bệnh. Các mã ICD hay gặp nhất đều là những bệnh lý điển hình
của người cao tuổi cụ thể I10 – tăng huyết áp vô căn (15,7%), K29 –
viêm dạ dày, tá tràng (9,35%), E11 – bệnh đái tháo đường không phụ
thuộc Insulin (7,29%).
* Tỷ lệ thuốc được kê tên generic hoặc tên chung quốc tế:
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc kê đơn để có thể
khắc phục được việc kê thuốc không theo tên generic. Riêng tại
TTYT quận Cái Răng, tỷ lệ kê theo tên generic thấp nhất 71,66%,
nguyên nhân là do Khoa Dược chưa chặt chẽ khi gửi danh mục thuốc
cho bộ phận IT, một số thuốc đơn chất khi đưa lên phần mềm không
kèm theo tên hoạt chất nên dẫn đến tình trạng bác sĩ kê theo tên biệt

dược nên tỷ lệ này không đạt theo khuyến cáo của TCYTTG.
* Tỷ lệ đơn kê có kháng sinh:
Nguyên nhân sự khác biệt giữa các CSYT là do mô hình bệnh
tật của các đơn thuốc trong mẫu khảo sát không giống nhau. Các
trường hợp sử dụng 2 hoặc 3 KS chủ yếu phối hợp 2 thuốc có đường
dùng khác nhau, chủ yếu là KS đường uống và KS nhỏ mắt hoặc bôi
ngoài da hoặc theo phác đồ điều trị viêm loét dạ dày do Helicobacter
pylori.
* Tỷ lệ đơn kê có thuốc tiêm:
Kết quả cho thấy các CSYT không lạm dụng loại thuốc này.
Nguyên nhân có 5 CSYT không sử dụng thuốc tiêm trong danh mục


18

thuốc BHYT ngoại trú là do đây là các bệnh viện hạng III trong phân
hạng các CSYT, nên mức trần BHYT cho phép thấp hơn, thuốc tiêm
là loại thuốc có chi phí cao, nên tại 5 CSYT các thuốc tiêm chỉ có
trong danh mục thuốc BHYT điều trị nội trú.
* Tỷ lệ đơn kê có vitamin:
Theo TCYTTG, chỉ số này không có mức tiêu chuẩn lý tưởng.
BYT Việt Nam và một số nước đưa vào nghiên cứu nhằm theo dõi
tình hình sử dụng và tránh lạm dụng vitamin trong kê đơn.
* Tỷ lệ đơn kê có corticoid:
Corticoid trong khảo sát chủ yếu dùng trong điều trị viêm, hen
suyễn hoặc bôi tại chỗ trong các chế phẩm dùng ngoài và không có
corticoid nào bị lạm dụng hoặc dùng sai so với các chẩn đoán.
* Tỷ lệ thuốc được kê đơn có trong DMTTY, DMTCY:
Tỷ lệ % thuốc kê theo DMTTY/DMTCY tại các cơ sở khảo sát
thấp, các bác sĩ chỉ được kê đơn theo DM đã có sẵn trong máy, nên

có thể thất tỷ lệ thuốc kê theo DMTTY và DMTCY thấp nguyên
nhân không phải từ phía bác sĩ.
4.1.2. Về hiệu quả của một số giải pháp can thiệp trong kê đơn
thuốc điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại thành phố
Cần Thơ giai đoạn 2017-2018
4.1.2.1. Về việc chấp hành quy chế kê đơn thuốc ngoại trú
Các biện pháp can thiệp như thúc đẩy thực hiện quy chế, giáo dục
và nâng cao kiến thức bằng cách phổ biến qui chế kê đơn trực tiếp,
phát tài liệu đã tác động hiệu quả đến việc nhận thức và sự tuân thủ
chặt chẽ các qui định có liên quan đến việc thực hành kê đơn.
4.1.2.2. Chỉ số kê đơn
* Số thuốc kê trung bình trong một đơn:
Kết quả này cũng cho thấy cần nâng cao nhận thức của bác sĩ về


19

thực hành kê đơn hợp lý. Các CSYT cần có các biện pháp giúp người
kê đơn có thể tính được tiền thuốc ngay khi kê để họ có thể kiểm soát
giá trị của đơn thuốc phù hợp với khả năng chi trả của người bệnh
cũng như qui định của BHYT.
4.2. Về thực trạng chăm sóc người bệnh và hiệu quả của một số
giải pháp can thiệp trong chăm sóc người bệnh bảo hiểm y tế
điều trị ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần
Thơ giai đoạn 2016-2018
4.2.1. Về thực trạng chăm sóc người bệnh bảo hiểm y tế điều trị
ngoại trú ở một số cơ sở y tế công lập tại thành phố Cần Thơ giai
đoạn 2016-2017
4.2.1.1. Chỉ số chăm sóc người bệnh:
* Thời gian khám bệnh trung bình:

Theo đánh giá nguyên nhân chỉ số này chưa đạt là do tại các
CSYT nhà nước ở Việt Nam nói chung và Cần Thơ nói riêng, đặc
biệt là các CSYT tuyến quận, huyện với số lượng cơ sở còn khá ít và
sự thiếu thốn về nguồn nhân lực đã dẫn đến việc quá tải và cộng thêm
với áp lực công việc vì các bác sĩ ngoài công tác chính là KCB còn
phải kiêm nhiệm thêm các công tác hành chính khác nên đã phần nào
hạn chế hiệu quả của công tác khám chữa bệnh.
* Thời gian phát thuốc trung bình:
Trong 4.046 trường hợp đã khảo sát, các nhân viên cấp phát chủ
yếu chỉ tư vấn những thuốc đặc biệt hoặc có yêu cầu tư vấn từ người
bệnh thì họ sẽ hướng dẫn về liều lượng, cách dùng, số lần và thời
gian dùng thuốc. Một phần do nhân viên y tế cho rằng người bệnh đã
được bác sĩ tư vấn sử dụng thuốc và đơn thuốc kê cho người bệnh đã
khá đầy đủ về hướng dẫn sử dụng thuốc cho người bệnh nên không
chú trọng nhiều đến vấn đề này.


20

* Tỷ lệ thuốc được cấp phát trên thực tế:
Tại 11 CSYT khảo sát đến thời điểm nghiên cứu đều sử dụng
chung phần mềm quản lý thuốc do Công ty cổ phần Dược Hậu Giang
cung cấp, theo đó chỉ những thuốc còn trong kho mới có trong danh
mục thuốc, khoa Dược không phải thông báo tình trạng thuốc hiện
hữu đến các khoa, các bác sĩ dựa vào đó mà kê đơn cho người bệnh.
* Tỷ lệ đơn thuốc được dán nhãn đầy đủ:
Nguyên nhân của kết quả này thấp do áp lực cộng với khối
lượng công việc trong khoảng thời gian cao điểm của bệnh viện khi
phải liên tục cấp phát thuốc mà gây ảnh hưởng đến việc chuẩn bị
thông tin đầy đủ về hường dẫn sử dụng thuốc cho túi thuốc mà người

bệnh được phát. Một lý do khác, đa số nhân viên cấp phát cho rằng
hầu hết thông tin đã có trên đơn thuốc được kê cho người bệnh nên
việc dán nhãn cũng không cần thiết, người bệnh chỉ việc thực hiện
theo chỉ định về sử dụng thuốc theo đơn đã kê và thay vì viết cụ thể
thì hay hướng dẫn qua lời nói cho người bệnh.
* Hiểu biết của người bệnh về liều lượng dùng thuốc:
Theo hướng dẫn của TCYTTG, dược sĩ khi hướng dẫn sử dụng
thuốc cho người bệnh cần đầy đủ các thông tin về tên thuốc, tên hoạt
chất, nồng độ, hàm lượng, liều lượng, cách dùng, khoảng thời gian
điều trị, số lần hoặc thời điểm dùng thuốc, tác dụng của thuốc, cách
bảo quản. Do đó, cần tăng cường giáo dục nhận thức cho người dược
sĩ tầm quan trọng của thông tin thuốc đối với người bệnh.
4.2.1.2. Sự hài lòng của người bệnh với dịch vụ chăm sóc sức khỏe
Kết quả nghiên cứu khá cao do BYT đã có các giải pháp cải
thiện dịch vụ y tế tại các CSYT công lập trên toàn quốc. Năm 2013,
BYT đã phê duyệt đề án “Xác định phương pháp đo lường sự hài
lòng của người dân đối với dịch vụ y tế công” và năm 2016 ban hành


21

bộ tài liệu hướng dẫn phương pháp đo lường, công cụ đo lường sự
hài lòng của người dân với từng loại dịch vụ y tế công để thực hiện
thống nhất trong toàn ngành.
4.2.2. Về hiệu quả của một số giải pháp can thiệp trong chăm sóc
người bệnh điều trị ngoại trú ở một số CSYT công lập tại thành
phố Cần Thơ giai đoạn 2017-2018
4.2.2.1. Chỉ số chăm sóc người bệnh
* Thời gian khám bệnh trung bình:
Có thể thấy các giải pháp can thiệp đã phát huy hiệu quả và góp

phần chấn chỉnh công tác kê đơn tại bệnh viện. Tại BVĐK quận Ô
Môn có cải thiện hơn so với trước can thiệp là do lượng bệnh khám
BHYT ngày càng quá đông, tuy bệnh viện có điều động thêm các bác
sĩ từ các khoa nội trú đảm nhận kiêm nhiệm thêm công tác khám
bệnh ngoại trú nhưng cũng không đáp ứng nổi so với nhu cầu KCB
của người bệnh tại quận Ô Môn.
* Thời gian cấp phát thuốc trung bình:
Kết quả của giải pháp CT có tính khả quan cao. Tại bệnh viện
Trường ĐHYD Cần Thơ có tuyển dụng thêm 1 dược sĩ trung học
đảm nhiệm khâu cấp phát hay TTYT huyện Phong Điền có nguồn
nhân lực khoa Dược tăng lên do nguồn cán bộ đi học liên thông từ
trung cấp lên đại học đã tốt nghiệp và về lại khoa Dược công tác.
* Tỷ lệ đơn thuốc được dán nhãn đầy đủ:
Bằng việc can thiệp vào khâu cấp phát thuốc, gửi các tài liệu qui
định của TCYTTG cho Hội đồng thuốc và điều trị bệnh viện, dán qui
trình cấp phát thuốc tại chỗ, các buổi tập huấn tại chỗ, tỷ lệ này tăng
cao so với trước can thiệp.
* Sự hiểu biết của người bệnh về liều lượng dùng thuốc:
Bằng các biện pháp đa can thiệp được dùng tại 3 CSYT nghiên


22

cứu, có thể nói kiến thức cũng như kỹ năng thực hành của CBYT phụ
trách cấp thuốc BHYT ngoại trú đã cải thiện đáng kể thông qua việc
thực hiện công tác chuyên môn và hướng dẫn sử dụng thuốc cho
người bệnh. Nghiên cứu của Keith F. Ward vào việc can thiệp chất
lượng chăm sóc người bệnh trên 222 bác sĩ cho thấy có 50,9% sự
thay đổi về chất lượng nhận thức của người bệnh, hay việc can thiệp
vào kiến thức người bệnh tăng đáng kể từ 4,7% lên 13,4% (p < 0,01)

tại một nghiên cứu tại Ghana.
4.2.2.2. Sự hài lòng của người bệnh với dịch vụ chăm sóc sức khỏe
Có thể nói, đa số mức độ hài lòng cao SCT đều tăng chứng tỏ các
giải pháp can thiệp phần nào cũng phát huy hiệu quả. Bên cạnh, kết
quả này cũng nhờ phần nào các biện pháp của Bộ Y tế để nâng cao
chất lượng khám chữa bệnh tại các CSYT công lập trên toàn quốc.
KẾT LUẬN
1. Đã phân tích thực trạng kê đơn và hiệu quả của một số giải
pháp can thiệp trong kê đơn thuốc bảo hiểm y tế điều trị ngoại
trú tại một số cơ sở y tế công lập trên địa bàn thành phố Cần Thơ
giai đoạn 2016-2018
* Việc chấp hành quy chế kê đơn thuốc ngoại trú: tỷ lệ ghi đủ, rõ
ràng và chính xác các mục in: 100%, ghi chính xác địa chỉ: 88,3%,
đúng yêu cầu đối với những trẻ dưới 72 tháng tuổi: 100%; tỷ lệ ghi
tên thuốc, nồng độ/hàm lượng, số lượng, liều dùng, đường dùng, thời
điểm dùng của mỗi loại thuốc: 89,8%, đúng số lượng thuốc dưới 10:
96,0%; tỷ lệ sửa chữa đơn đúng và gạch chéo phần giấy còn trống và
ký, ghi họ tên bác sĩ: 100%. Giải pháp can thiệp bằng việc giáo dục,
nâng cao kiến thức cũng như thúc đẩy việc thực hiện qui chế tại 3 BV


23

đều có hiệu quả, tại bệnh viện Trường ĐHYD Cần Thơ việc thực
hiện ghi chính xác địa chỉ người bệnh tăng từ 85% đến 100%, tại
BVĐK quận Ô Môn việc ghi chính xác địa chỉ tăng từ 92,5% đến
94,6%, tại TTYT huyện Phong Điền tăng từ 90,8% đến 100%, ghi
đầy đủ chỉ định thuốc tăng từ 62,7% đến 83,2%.
* Chỉ số kê đơn: số thuốc TB trong một đơn: 5,0; tỷ lệ thuốc
được kê theo tên generic và tên chung quốc tế: 98,62%; tỷ lệ đơn

thuốc KS: 31,2%, thuốc tiêm: 0,9%, vitamin: 25,4%, corticoid:
12,4%, TTY: 41,99%, TCY: 63,07%; tỷ lệ tương tác thuốc: 48,5%,
trong đó mức độ nhẹ: 7,9%, TB: 40,7% và nặng: 18,3%. Bằng
phương pháp kết hợp nhiều biện pháp CT, đã giảm tỉ lệ TTT mức 1,
tuy nhiên số thuốc kê TB SCT không tăng TTT mức 2 và 3 tăng.
* Các chỉ số sử dụng thuốc toàn diện: chi phí TB của mỗi đơn:
65.612 VNĐ; chi phí và tỷ lệ đơn có KS: 34.889 VNĐ (52,1%),
thuốc tiêm: 273.572 VNĐ (74,5%), vitamin: 6.447 VNĐ (16,73%),
corticoid: 10.587 VNĐ (16,05%); tỷ lệ kê đơn phù hợp phác đồ điều
trị: 99,1%.
* Tính hợp lý trong thực hành kê đơn thuốc ngoại trú: tỷ lệ
đơn thuốc đúng thuốc đúng liều dùng: 99,7%, đường dùng thích hợp:
99,9%, khoảng thời gian trị liệu thích hợp: 100%, đầy đủ thông tin:
99,0%.
2. Đã phân tích thực trạng chăm sóc người bệnh và hiệu quả của
một số giải pháp can thiệp trong chăm sóc người bệnh bảo hiểm y
tế điều trị ngoại trú tại một số cơ sở y tế công lập trên địa bàn
thành phố Cần Thơ giai đoạn 2016-2018
* Chỉ số về chăm sóc người bệnh: thời gian khám bệnh TB: 2,64
phút và thời gian cấp phát thuốc TB: 8,08 phút; tỷ lệ các thuốc được
phân phát thực tế: 99,96% và dán nhãn một cách đầy đủ: 47,0%; hiểu


24

biết của người bệnh về kiến thức về thời gian một đợt điều trị: 77,1%,
kiến thức về cách sử dụng các loại thuốc: 76,4 %, kiến thức về liều
dùng của từng loại thuốc: 75,3%, kiến thức về thời gian hoặc thời
điểm sử dụng thuốc: 76,7%. Các giải pháp đa can thiệp tại 3 CSYT
đã phát huy hiệu quả làm thời gian khám bệnh và cấp phát thuốc TB;

tỷ lệ đơn được dán nhãn đầy đủ SCT tăng, tỷ lệ hiểu biết của người
bệnh về đợt điều trị SCT đều tăng SCT tuy không nhiều.
* Sự hài lòng mức độ cao của người bệnh về dịch vụ chăm sóc
sức khỏe: 61,23% (kết quả cung cấp dịch vụ), 71,58% (khả năng tiếp
cận), 71,77% (sự minh bạch thông tin và thủ tục khám bệnh, điều trị),
63,81% (cơ sở vật chất và phương tiện phục vụ người bệnh), 82,45%
(thái độ ứng xử, năng lực chuyên môn của nhân viên y tế). Sau can
thiệp các tỷ lệ này đa số đều tăng.

*

Sự kết hợp các biện pháp can thiệp đã làm cải thiện kỹ năng

hành nghề cấp phát thuốc theo hướng tích cực của CBYT trong việc
chăm sóc người bệnh nhất là khâu hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn.
KIẾN NGHỊ
- Tăng cường nhân lực khám chữa bệnh và cấp phát thuốc, thường
xuyên tổ chức tập huấn và đào tạo kiến thức liên quan đến công tác
kê đơn, cấp phát thuốc.
- Tăng cường số lượng và chất lượng các hoạt động bình đơn
thuốc, bình bệnh án, đưa các trang website tra cứu online về tương
tác thuốc như Drugs.com hay Medscape.com vào phần mềm kê đơn,
xét duyệt thuốc để hạn chế tương tác thuốc trong đơn.