TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
Vấn đề 7
GÓC - KHOẢNG CÁCH
A. GÓC TRONG KHÔNG GIAN
Góc giữa đường thẳng a và đường thẳng b
Phương pháp 1. Sử dụng song song, tức dựng đường thẳng c b và c cắt a.
a
Khi đó (a;b) (a;c) như hình vẽ.
c
b
Sử dụng hệ thức lượng trong tam giác vuông hoặc định lí hàm số sin, côsin để tìm góc .
a .b
Phương pháp 2. Sử dụng tích vô hướng, nghĩa là cos(a;b) cos(a ;b ) cos .
a .b
Khi đó, ta cần chèn điểm phù hợp để tính tích vô hướng.
Phương pháp 3. Ghép vào hệ trục tọa độ Oxyz.
Lưu ý: Góc giữa hai đường thẳng là góc nhọn, còn góc giữa hai véctơ là góc nhọn hoặc góc tù. Nghĩa là
nếu tính (
a;b) 90 thì góc giữa a, b là , còn nếu tính (
a;b) 90 thì góc giữa hai
đường thẳng (a;b) 180 .
Góc giữa đường thẳng AB và mặt phẳng (P )
Cần nhớ: “Góc giữa đường thẳng và mặt phẳng là góc tạo bởi nó và hình chiếu của nó lên mặt phẳng”.
B
Phương pháp 1. Sử dụng hình học 11.
B.1. Tìm AB (P ) {A} (1)
A
H
P
Đặt câu hỏi và trả lời: “Đường nào qua B và vuông góc với (P ) ? “(có sẵn hoặc dựng thêm)
B.2. Tìm hình chiếu của B lên mặt phẳng (P ).
Trả lời: BH (P ) tại H (2)
Từ (1),(2), suy ra AH là hình chiếu của AB lên mặt phẳng (P ).
Do đó góc giữa đường thẳng AB và mp (P ) là góc giữa AB và AH , chính là góc BAH
.
B.3. Sử dụng hệ thức lượng trong tam giác vuông hoặc định lí hàm số côsin hoặc định lí hàm sin trong
.
tam giác thường để suy ra góc BAH
Phương pháp 2. Ghép vào hệ trục tọa độ Oxyz.
(P)
Góc giữa mặt phẳng (P ) và mặt phẳng (Q).
d1
Phương pháp 1. Dựa vào định nghĩa
(P ) (Q ) u
Ta có: u d1 (P ) ((
P ),(Q )) (
d1, d2 ) .
u d2 (Q )
α
(Q)
u
d2
Phhương pháp 2. Tìm hai đường thẳng d1 và d2 lần lượt vuông góc với mặt phẳng (P ) và mặt phẳng
(Q ). Góc giữa hai mặt phẳng là góc giữa d1 và d2 .
Phương pháp 3. Sử dụng công thức hình chiếu S S . cos .
Facebook Nguyễn Vương 1
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Phương pháp 4. Trong trường hợp quá khó, nên sử dụng công thức sin
d A,(Q )
d(A,u )
Trong đó ((
P ),(Q)), A (P ) và (P ) (Q) u là giao tuyến của (P ) và (Q ).
Phương pháp 5. Ghép vào hệ trục tọa độ Oxyz.
CÂU HỎI CÙNG MỨC ĐỘ ĐỀ MINH HỌA
Câu 1.
Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình vuông cạnh 3a , SA vuông góc với mặt phẳng đáy
và SA 2a . Góc giữa SC và mặt phẳng (ABCD ) bằng
S
A
B
0
A. 45 .
D
C
0
B. 60 .
0
C. 30 .
D. 900 .
Lời giải
Chọn C
,(ABCD )) SCA
Ta có SA (ABCD ) nên ta có (SC
SA
tan SCA
AC
Câu 2.
2a
3a. 2
1
3
SCA 300
Cho hình chóp S . ABC có SA vuông góc với mặt phẳng ABC , SA a 2, tam giác ABC
vuông cân tại B và AC 2a (minh họa nhứ hình bên). Góc giữa đường thẳng SB và mặt phẳng
ABC bằng
A. 30 .
B. 45 .
C. 60 .
Lời giải
D. 90 .
Trang 2 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
Chọn B
SB ABC B
AB là hình chiếu của SB trên mặt phẳng ABC
SA ABC
SB, ABC SBA
Ta có
2
Do tam giác ABC vuông cân tại B AB2 BC2 AC2 2AB2 2a 2AB2 4a2 AB a 2.
Xét tam giác vuông SAB vuông tại A, có SA AB a 2 SAB vuông cân tại
45.
A SBA
Câu 3.
Cho hình chóp S.ABC có SB vuông góc với mặt phẳng ABC , SB a 3 , tam giác
ABC vuông tại A , AB a và AC 2a . Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng SAB
bằng
A. 45 .
B. 60 .
C. 30 .
Lời giải
D. 90 .
Chọn A
Ta có
CA AB
CA SAB .
CA SB
.
Do đó góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng SAB là CSA
AC 2a 1 CSA
45 .
Ta có SA SB2 AB2 3a2 a2 2a ; tan CSA
SA 2a
Câu 4.
Cho hình chóp đều S . ABCD có AB a 2 , SB 2a . Góc giữa đường thẳng SA và mặt
phẳng SBD bằng
A. 45 .
B. 60 .
C. 30 .
Lời giải
D. 90 .
Chọn C
Facebook Nguyễn Vương 3
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Gọi O AC BD . Vì S . ABCD là hình chóp đều nên SO ABCD .
Do đó AO SBD góc giữa đường thẳng SA và mặt phẳng SBD là
ASO .
ASO
Ta có SA 2a; AC 2a AO a ; sin
Câu 5.
AO a 1
ASO 30 .
SA 2a 2
Cho hình chóp S. ABC có SA vuông góc với mặt phẳng ABC , SB a 6 , tam giác ABC
vuông cân tại C , AB 2a . Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng SAB bằng
A. 30 .
B. 60 .
C. 45 .
Lời giải
D. 90 .
Chọn A
Gọi H là trung điểm của AB . Vì ABC cân tại C CH AB CH SAB .
Do đó hình chiếu vuông góc của C lên mặt phẳng SAB là H .
.
góc giữa SC và mặt phẳng SAB bằng góc CSH
Ta có ABC vuông cân tại C , AB 2 a CA CB a 2 ; CH a ;
SA SB 2 AB 2 6 a 2 4 a 2 a 2 ; SC SA2 AC 2 2 a 2 2 a 2 2 a .
30 .
Xét SHC vuông tại H có SC 2CH CSH
Câu 6.
Cho hình chóp S . ABCD có SA vuông góc với mặt phẳng ABCD , ABCD là hình chữ nhật,
AB a 2, BC 2a , SA 3a . Gọi M là trung điểm của BC . Tính góc giữa đường thẳng SM và
mặt phẳng ABCD .
A. 30 .
B. 60 .
C. 45 .
Lời giải
D. 120 .
Chọn B
Trang 4 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
.
Vì SA ABCD nên góc giữa đường thẳng SM và mặt phẳng ABCD là góc SMA
Ta có BM
tan SMA
Câu 7.
BC
a; AM
2
AB 2 BM 2 2a 2 a 2 a 3 ;
SA
3a
60.
3 SMA
AM a 3
Cho tứ diện đều ABCD có cạnh bằng 2a . Gọi là góc giữa đường thẳng AB và mặt phẳng
BCD . Tính cos .
A. cos
3
.
6
B. cos
6
.
3
C. cos
3
.
3
D. cos
2
.
3
Lời giải
Chọn C
Gọi O là trọng tâm tam giác BCD . Vì ABCD là tứ diện đều nên AO BCD .
Do đó góc giữa đường thẳng AB và mặt phẳng ABC bằng
ABO .
2a 3
BO
3
3
2
2a 3
Ta có BM BC .
; cos cos
.
a 3 BO BM
ABO
3
2
3
3
AB
2a
3
Câu 8.
Cho hình chóp S . ABC có SA vuông góc với mặt phẳng ABC , tam giác ABC vuông cân tại B và
AC 2a (minh họa như hình bên). Góc giữa đường thẳng SB và mặt phẳng ABC bằng
60. Tính độ dài cạnh bên SA .
Facebook Nguyễn Vương 5
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A.
a 6
.
3
B. a 6.
C. a 3.
D. 2a 3.
Lời giải
Chọn B
Ta có
SB ABC B
AB là hình chiếu của SB trên ABC ,
SA ABC
600
SB
, ABC SB
, AB SBA
Mà tam giác ABC vuông cân tại B và AC 2 a AB a 2
Khi đó xét trong tam giác vuông SAB suy ra SA AB tan 600 a 6
Câu 9.
Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình chữ nhật với AB 2a , AD a 2 , SA vuông góc với
mặt phẳng đáy và SA a 2 . Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng ABCD bằng
A. 450 .
B. 300 .
C. 600 .
D. 900 .
Lời giải
Chọn B
Vì SA ABCD nên AC là hình chiếu của SC trên mặt phẳng ABCD
Do đó góc giữa SC và mặt phẳng ABCD là SCA
Đáy ABCD là hình chữ nhật có AB 2a , BC AD a 2 nên
AC AB2 BC 2 4a2 2a2 a 6
Trang 6 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
SA a 2 3 SCA
30 .
Trong tam giác vuông SAC : tan SCA
AC a 6
3
Vậy góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng ( ABCD ) bằng 30 .
Câu 10. Cho chóp đều S. ABCD có cạnh đáy bằng 2a , cạnh bên bằng 3a (minh họa như hình bên). Gọi
là góc giữa giữa cạnh bên và mặt đáy. Mệnh đề nào sau đây đúng?
A. tan
14
.
7
3
B. tan .
2
C. 450.
D. tan
14
.
2
Lời giải
Chọn D
Gọi O AC BD SO ABCD AO là hình chiếu của SA trên mp ABCD
SA
, ABCD SA
, AO SAO
Xét trong tam giác vuông SAO ta có
SA 3a, AO
Câu 11.
1
1
SO
14
AC 2a. 2 a 2 SO a 7 tan
.
2
2
AO
2
Cho lăng trụ đứng ABC.A ' B ' C ' có đáy là ABC vuông cân tại B , AC 2 2a (minh họa như
hình bên). Góc giữa đường thẳng A ' B và mặt phẳng ABC bằng 60 . Tính độ dài cạnh bên của
hình lăng trụ.
A.
2a 3
.
3
B. 2a 3.
C. 2a 6.
D. 2a.
Lời giải
Chọn B
Facebook Nguyễn Vương 7
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Ta có
A ' B ABC B
AB là hình chiếu của A ' B trên ABC .
A ' A ABC
A ' B, ABC
A ' B, AB
A ' BA 600
Khi đó xét trong tam giác vuông A ' BA ta có:
AC
A' A
AB
2a, tan
A ' BA
A ' A AB tan 600 2a 3.
AB
2
ABC 600 , SA vuông góc với mặt
Câu 12. Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình thoi cạnh bằng a ,
phẳng đáy và SA a 3 . Gọi là góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng ABCD . Tính
tan
A.
3.
B. 1.
C.
6
.
2
D.
1
.
3
Lời giải
Chọn A
Vì SA ABCD nên AC là hình chiếu của SC trên mặt phẳng ABCD
Do đó góc giữa SC và mặt phẳng ABCD là SCA
600 nên ABC đều AC AB BC a
Đáy ABCD là hình thoi có ABC
Xét SAC vuông tại A: tan
SA a 3
3
AC
a
Câu 13. Cho chóp S . ABCD có đáy là hình vuông tâm O cạnh bằng 2a , cạnh bên SA vuông góc với
mặt phẳng ABCD , SA a 3. Gọi góc giữa đường thẳng SO và mặt phẳng ABCD . Mệnh
đề nào sau đây đúng?
Trang 8 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
A. tan 6.
B. 45.
C. 60.
D. 90.
Lời giải
Chọn C
SO ABCD O
AO là hình chiếu của SO trên ABCD .
SA ABCD
.
SO
, ABCD SO
, AO SOA
Ta có
Khi đó xét trong tam giác vuông SOA ta có:
1
1
SA 3 SOA
60 0 .
AO AC
2a. 2 a; SA a 3 tan SOA
2
2
AO
Câu 14. Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình vuông cạnh a 2 . Gọi M là trung điểm của AB,
SM ABCD và SM a 5 . Gọi là góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng ABCD .
Tính tan
A.
30
.
3
B.
2.
C.
22
.
4
D.
5
.
2
Lời giải
Chọn B
Vì SM ABCD nên MC là hình chiếu của SC trên mặt phẳng ABCD
Do đó góc giữa SC và mặt phẳng ABCD là SCM
Đáy ABCD là hình vuông cạnh a 2 nên BM
Xét SMC vuông tại M: tan
AB a 2
a 10
MC BC 2 BM 2
2
2
2
SM
a 5
2 .
MC a 10
2
Câu 15. Cho hình chóp S.ABC có SA vuông góc với mặt phẳng ABC , SA a 3, tam giác ABC đều
(minh họa như hình bên). Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng ABC bằng 30. Tính thể tích
khối chóp S.ABC .
Facebook Nguyễn Vương 9
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A.
9a 3
.
4
B.
27a3
.
4
C.
a3
.
4
D.
81a3
.
4
Lời giải
Chọn A
SC ABC C
AB là hình chiếu của SC trên ABC ,
SA ABC
300 .
SC
, ABC SC
, AB SCA
Ta có
Khi đó xét trong tam giác vuông SAC ta có tan 300
Tam giác ABC đều nên S ABC
3a
2
4
3
SA
AC 3a .
AC
9a 2 3
1
9 a 2 3 9a 3
.
VSABC a 3.
4
3
4
4
Câu 16. Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông tâm O cạnh 2a . Cạnh bên SA vuông
góc với đáy và SA 2a .Góc giữa đường thẳng SB và mặt phẳng SAC bằng:
A. 45.
B. 30.
C. 60.
Lời giải
D. 90.
Chọn B
SB SAC S
SO là hình chiếu của S B trên ABCD ,
BO SAC
.
SB
, SAC SB
, SO BSO
Ta có
Khi đó xét trong tam giác vuông SBO ta có:
1
1
BO BD 2a. 2 a 2; SA 2a SO a 6 .
2
2
Trang 10 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
BO 1 BSO
300
tan BSO
SO
3
Câu 17. Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABC D có đáy ABCD là hình vuông, AC a 2 . Gọi P là
mặt phẳng qua AC cắt BB, DD lần lượt tại M , N sao cho tam giác AMN cân tại A có
P , ABCD .
MN a . Tính cos với
A.
2
.
2
B.
1
.
2
C.
1
.
3
D.
3
.
3
Lời giải
Chọn A
Ta có AMC N là hình bình hành, mà tam giác AMN cân tại A nên MN AC .
Ta có BDD ' B ' cắt ba mặt phẳng ABCD , A' B 'C ' D ' , AMC ' N lần lượt theo ba giao
tuyến BD / / B ' D ' / / MN .
Hai mặt phẳng P và ABCD có điểm chung A và lần lượt chứa hai đường thẳng song song
MN , BD nên giao tuyến của chúng là đường thẳng d đi qua A và song song với MN , BD .
Trên hai mặt phẳng P và ABCD lần lượt có hai đường thẳng AC và AC cùng vuông góc
với d nên góc giữa hai mặt phẳng P và ABCD chính là góc giữa AC và AC , bằng góc
. Xét tam giác C 'CA vuông tại C có:
CAC
cos
AC BD MN
a
2
AC
AC
AC a 2
2
Cách 2:
Theo chứng minh ở trên thì MN //BD và MN BD a .
Đa giác AMC N nằm trên mặt phẳng P có hình chiếu trên mặt ABCD là hình vuông
ABCD nên:
2
cos
S ABCD
S AMC N
BD
2
AB
2
2
.
1
1
2
AC .MN
AC .MN
2
2
Câu 18. Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABC D có các cạnh AB 2, AD 3; AA 4 . Góc giữa hai
mặt phẳng ABD và AC D là . Tính giá trị gần đúng của góc ?
A. 45, 2 .
B. 38,1 .
C. 53, 4 .
D. 61, 6 .
Lời giải
Facebook Nguyễn Vương 11
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Chọn D
Cách 1: Hai mặt phẳng ABD và ACD có giao tuyến là EF như hình vẽ.
Do EF //AB mà AD AABB nên AD AB EF / / A ' D '
Từ A kẻ vuông góc lên giao tuyến EF tại H thì A ' H EF
EF ADH EF DH . Khi đó, góc giữa hai mặt phẳng cần tìm chính là góc giữa hai
và DH .
đường thẳng AH
Tam giác D' EF lần lượt có DE
DB
13
, D F D A 5 , EF B A 5 .
2
2
2
2
2
61
2S
305
. Suy ra DH DEF
.
4
EF
10
Theo Hê-rông ta có: SD' EF
Dễ thấy A ' EF D ' EF A ' H D ' H .
AHD
Tam giác DAH có: cos
HA2 HD2 AD2
29
.
2HA.HD
61
AH , DH 180118,4 61,6 .
AHD 118, 4 hay
Do đó
Cách 2: Gắn hình hộp chữ nhật ABCD. ABCD vào hệ trục tọa độ như hình vẽ. Khi đó
A 0;0;0 , B 2;0;0 , D 0;3;0 , C 2;3;0 , A 0;0;4 , B 2;0;4 , D 0;3;4 , C 2;3;4 .
Gọi n1 là véc tơ pháp tuyến của ABD . Có n1 AB ; AD 12; 8; 6 .
Gọi n2 là véc tơ pháp tuyến của ACD . Có n2 A C ; A D 12; 8; 6 .
Gọi là góc giữa hai mặt phẳng ABD và ACD
Trang 12 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
n1 n2
29
cos . Vậy giá trị gần đúng của góc là 61, 6 .
61
n1 n2
Cách 3.
Do hai mặt phẳng ABD và ACD chứa hai đường AB và CD song song với nhau nên
giao tuyến của chúng song song hai đường đó.
Kẻ AH AB , H AB , dựng hình bình hành AHKD có tâm I như hình vẽ.
Do AD AABB nên AD AB suy ra AB AHKD góc giữa hai mặt phẳng
và DH .
ABD và ACD là góc giữa AK
có AH
là đường cao nên
Trong tam giác vuông AAB
Vậy AH
1
1
1
1 1
5
.
AH 2 AB 2 AA 2 4 16 16
4
.
5
Xét tam giác AIH có cos I cos A H cos A cos H sin A sin H 29 .
61
Vậy góc giữa hai mặt phẳng ABD và ACD gần đúng bằng 61, 6 .
Câu 19. Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABC D có các cạnh AB 2, AD 3; AA 4 . Góc giữa hai
mặt phẳng BC ' D và AC D là . Tính giá trị gần đúng của góc ?
A. 45, 2 .
B. 38,1 .
C. 53, 4 .
D. 61,6 .
Facebook Nguyễn Vương 13
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Lời giải
Chọn D
z
D'
A'
4
B'
C'
3
A
D y
B
x
2
C
Dựng hệ tọa độ Oxyz như hình vẽ, ta có A 0;0;0 , B 2;0;0 , D 0;3;0 và
A 0;0;4 , C 2;3; 4 .
BC 0;3; 4 , BD 2;3;0 , AC 2;3;0 , AD 0;3; 4
Véc tơ pháp tuyến của BC D là: n1 BC , BD 12; 8;6
Véc tơ pháp tuyến của AC D là: n2 AC , AD 12;8;6 .
Ta có:
29
cos cos n1 , n2
61, 6
61
Câu 20. Cho tứ diện ABCD có BD 2 . Hai tam giác ABD và BCD có diện tích lần lượt là 6 và 10 .
Biết thể tích khối tứ diện ABCD bằng 16 . Tính số đo góc giữa hai mặt phẳng ABD
và BCD.
4
A. arccos .
15
4
B. arcsin .
5
4
C. arccos .
5
Lời giải
4
D. arcsin .
15
Chọn B
Gọi H là hình chiếu của A xuống BCD . Ta có VABCD
1
3V
24
AH .S BCD AH
.
3
S BCD
5
Trang 14 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
ABD , BCD
AKH
Gọi K là hình chiếu của A xuống BD , dễ thấy HK BD . Vậy
1
2S
AK .BD AK ABD 6 .
2
BD
AH
4
Do đó
ABD , BCD
AKH arcsin
arcsin .
AK
5
Cách khác
1
3V
24
Gọi H là hình chiếu của A xuống BCD . Ta có VABCD AH .S BCD AH
.
3
S BCD
5
Mặt khác S ABD
Ta có: S ABD 6 .
Gọi K là hình chiếu của A xuống BD . Do BD 2 nên SK
2SABD
6 .
BD
18
1
18
SHBD HK .BD .
5
2
5
Gọi là góc giữa mặt phẳng ABD và BCD .
Có KH SK 2 AH 2
Vì HBD là hình chiếu của ABD trên BCD nên cos
Vậy sin
S HBD 3
.
S ABD 5
4
4
arcsin .
5
5
Câu 21. Cho hình chóp S . ABCD đáy ABCD là hình thoi, SA SC . Góc giữa hai mặt phẳng SBD và
ABCD bằng?
A. 90 .
B. 30 .
C. 60 .
Lời giải
D. 45 .
Chọn A
S
D
C
O
A
B
Gọi O là tâm của hình thoi ABCD .
AC BD
Ta có
AC SBD ABCD SBD .
AC SO
Vậy góc giữa hai mặt phẳng SBD và ABCD bằng 90 .
Câu 22. Cho hình chóp S . ABCD đáy ABCD là hình chữ nhật, tam giác SAB là tam giác đều và nằm
trong mặt phẳng vuông góc với đáy. Góc giữa hai mặt phẳng SAB và SAD bằng?
A. 30 .
B. 90 .
C. 60 .
Lời giải
D. 45 .
Chọn B
Facebook Nguyễn Vương 15
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
S
D
A
H
B
C
Gọi H là trung điểm của AB SH ABCD .
AD AB
Ta có
AD SAB SAD SAB .
AD AH
Vậy góc giữa hai mặt phẳng SAB và SAD bằng 90 .
Câu 23. Cho hình vuông ABCD . Gọi S là điểm trong không gian sao cho SAB là tam giác đều và nằm
trong mặt phẳng vuông góc với đáy. Gọi H và I lần lượt là trung điểm của AB và BC . Góc
giữa hai mặt phẳng SHC và SDI bằng.
A. 30 .
B. 60 .
C. 90 .
Lời giải
D. 45 .
Chọn C
S
A
D
1
H
1
B
1
C
I
Do H là trung điểm của AB SH ABCD DI SH .
D
, mà D
I 90 C
I 90 DI HC
Ta lại có: BCH CDI c.g.c C
1
1
1
1
1
1
Khi đó DI SHC SDI SHC
Vậy góc giữa hai mặt phẳng SHC và SDI bằng 90 .
Câu 24. Cho hình chóp S. ABCD có đáy ABCD là hình vuông tâm O , cạnh a . Đường thẳng SO
vuông góc với mặt phẳng đáy ABCD và SO
a 3
. Tính góc giữa hai mặt phẳng SBC và
2
ABCD .
A. 30 .
B. 45 .
C. 60 .
Lời giải
D. 90 .
Chọn C
Trang 16 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
S
B
A
O
D
Q
C
Gọi Q là trung điểm BC , suy ra OQ BC .
BC OQ
Ta có
BC SOQ
BC SO
.
Do đó
, OQ SQO
SBC , ABCD SQ
SO 3.
Tam giác vuông SOQ , có tan SQO
OQ
Vậy mặt phẳng SBC hợp với mặt đáy ABCD một góc 60 .
B. KHOẢNG CÁCH TRONG KHÔNG GIAN
Tính khoảng cách từ chân đường cao của hình chóp đến mặt bên của hình chóp.
Tính khoảng cách từ A đến mặt bên (SBC ) của hình chóp S .ABC có SA (ABC )
B1. Xác định giao tuyến của mặt bên và mặt phẳng đáy (SBC ) (ABC ) BC .
AH BC AI (SBC ).
AI SH
Suy ra d (A;(SBC )) AI .
B2. Dựng hình
B3. Tính AI .
Các phương pháp quy về bài toán chân đường cao:
― Kẻ song song để dời điểm về chân đường vuông góc.
― Dùng tỉ số khoảng cách để dời về chân đường vuông góc.
― Tạo chân đường cao giả ( đường cao, khi mặt chứa chân).
S
Tính khoảng cách giữa cạnh bên và cạnh thuộc mặt đáy.
Cho hình chóp S .ABCD có SA (ABCD). Hãy tính khoảng
cách giữa cạnh bên SB và cạnh thuộc mặt đáy AC .
B1. Xác định giao điểm của cạnh bên SB và mặt phẳng đáy
SB (ABCD) B.
K
D
A
B2. Qua giao điểm B, dựng đường thẳng d song song với
AC . Khi đó: d (AC , SB ) d (AC ,(SB, d )) d (A,(SB, d )).
H
Đây là bài toán tìm khoảng cách từ chân đến mặt bên. Cụ thể:
d(AC , SB) d(AC ,(SB, d )) d(A,(SB, d )) AK .
C
B
d
CÂU HỎI CÙNG MỨC ĐỘ ĐỀ MINH HỌA
Câu 1.
Cho hình chóp S . ABC có đáy là tam giác vuông tại A , AB 2a , AC 4a , SA vuông góc với
mặt phẳng đáy và SA a (hình minh họa). Gọi M là trung điểm của AB . Khoảng cách giữa
hai đường thẳng SM và BC bằng
Facebook Nguyễn Vương 17
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
A.
2a
.
3
B.
6a
.
3
C.
3a
.
3
D.
a
.
2
Lời giải
Chọn A
Gọi N là trung điểm của AC , ta có: MN //BC nên ta được BC // SMN .
Do đó d BC , SM d BC, SMN d B, SMN d A, SMN h .
Tứ diện A.SMN vuông tại A nên ta có:
1
1
1
1
1
1
1
9
2a
2 2 2 2 h
.
2
2
2
2
h
AS
AM
AN
a
a
4a
4a
3
2a
.
3
Cho hình chóp S . ABCD có đáy là hình thang, AB 2a , AD DC CB a , SA vuông góc
Vậy d BC , SM
Câu 2.
với mặt phẳng đáy và SA 3a (minh họa như hình bên). Gọi M là trung điểm của AB .
Khoảng cách giữa hai đường thẳng SB và DM bằng
Trang 18 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
A.
3a
.
4
B.
3 13a
.
13
Lời giải
3a
.
2
C.
D.
6 13a
.
13
Chọn A
Ta có M là trung điểm của AB .
Theo giả thiết suy ra ABCD là nửa lục giác đều nội tiếp đường tròn đường kính AB
ACB 90;
ABC 60
AC a 3
Vì DM //BC DM // SBC
Do đó d DM , SB d DM , SBC d M , SBC
1
1
d A, SBC (vì MB AB )
2
2
Kẻ AH SC .
BC AC
Ta lại có
BC SAC AH BC .
BC SA
AH SC
Khi đó
AH SBC d A, SBC AH .
AH BC
Xét tam giác SAC vuông tại A , ta có
2
2
a 3 . 3a
AC 2 .SA2
9a 2
3
AH 2
AH a .
2
2
2
2
2
AC SA
4
a 3 3a
Vậy d DM , SB
1
1
3a
.
d A, SBC AH
2
2
4
Facebook Nguyễn Vương 19
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
Câu 3.
Cho hình lăng trụ đứng ABC. ABC có đáy ABC là tam giác đều cạnh a và cạnh bên có độ
dài bằng a . Tính khoảng cách từ C đến mặt phẳng ABC .
A.
a 2
.
4
B.
a 3
.
7
a 21
.
7
Lời giải
C.
D.
a 2
.
16
Chọn C
A'
B'
C'
A
B
C
Ở đây nếu tính trực tiếp rất dài và khó nên ta sẽ vận dụng phương pháp thể tích.
1
VC . ABC S ABC . d C; ABC .
3
Cách 1. [Không dùng công thức nhanh về tỉ số thể tích]
Gọi H là trung điểm của BC . Dễ chứng minh AH là đường cao của hình chóp A.BCC B .
1
1
a 3 a3 3
.
VA '. BCC B S BCC B . AH a 2
3
3
2
6
1
a3 3
Suy ra VA. BCC VA.BCC B
VC . ABC .
2
12
Mặt khác BC BA a 2 và AC a , dùng Hê-rông ta được S ABC
Vậy khoảng cách d C; ABC
a2 7
.
4
3VC . ABC a 21
.
S ABC
7
Cách 2. [Dùng công thức nhanh về tỉ số thể tích]
Ta có thể tích khối lăng trụ đã cho là V S ABC . AA
a3 3
.
4
1
a3 3
Thể tích khối tứ diện có 4 đỉnh là 4 đỉnh của lăng trụ, có thể tích là VC . ABC V
.
3
12
Mặt khác BC BA a 2 và AC a , dùng Hê-rông ta được S ABC
Vậy khoảng cách d C; ABC
Câu 4.
a2 7
.
4
3VC . ABC a 21
.
S ABC
7
Cho hình hộp ABCD.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a , tâm O . Hình chiếu
vuông góc của A lên mặt phẳng ABCD trùng với O . Biết tam giác AAC vuông cân tại A .
Tính khoảng cách h từ điểm D đến mặt phẳng ABBA .
Trang 20 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
A. h
a 6
.
6
B. h
a 2
.
3
C. h
a 2
.
6
D. h
a 6
.
3
Lời giải
Chọn D
D'
A'
C'
B'
H
A
D
M
O
B
C
Ta có CD // AB CD // ABBA .
d D; ABB A d C ; ABB A (1)
Do CO cắt ABBA tại A
d C; ABBA AC
2 (2)
d O; ABBA AO
Gọi M là trung điểm AB và H là hình chiếu của O lên SM .
Khi đó d O; ABBA OH (3)
AAC vuông cân tại A có AC a 2 AO
a 2
.
2
OM là đường trung bình của ABC OM BC a OH
2
(1) (2) (3) d D; ABBA 2OH
Câu 5.
2
AO. OM
2
AO OM
2
a 6
.
6
a 6
.
3
Cho hình chóp S . ABCD có đáy ABCD là hình thang vuông tại A và D với AD 2a ,
DC a , AB 2a . Gọi I là trung điểm cạnh AD , hai mặt phẳng SIB , SIC cùng vuông
góc với mặt phẳng đáy và mặt phẳng SBC tạo với đáy một góc 60 . Tính khoảng cách h từ
I đến mặt phẳng SBC .
A. h
a 15
.
15
B. h
a 15
.
5
C. h
3a 15
.
10
D. h
3a 5
.
5
Lời giải
Chọn C
Facebook Nguyễn Vương 21
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
S
A
F
B
I
H
A
B
E
I
D
E
D
C
C
SIB ABCD
Theo giả thiết, ta có: SIC ABCD SI ABCD .
SIB SIC SI
Gọi E là hình chiếu của I trên BC , H là hình chiếu của I trên SE , F là trung điểm AB .
BC IE
BC SIE
BC SI
SBC ABCD BC
60 .
SBC ; ABCD SEI
IE BC
SE BC BC SIE
SIE SBC , BC SIE
d I ; SBC IH .
SIE SBC SE
IH SE
BC CF 2 FB2 a 5
S IBC S ABCD S IAB S ICD S IBC
S IBC 3a 2 a 2
1
1
1
AD. AB CD IA. AB ID.DC
2
2
2
3a 2
3a
a 2 3a 2
1
3a 2
IE
.
IE.BC
2
2
2
2
a 5
5
Tam giác HIE vuông tại H : IH IE.sin 60
Câu 6.
3a 3 3a 15
.
10
2 5
Cho hình chóp S. ABCD có đáy là nửa lục giác đều ABCD nội tiếp trong đường tròn đường kính
AD 2a và có cạnh SA vuông góc với mặt phẳng đáy ABCD với SA a 6 . Tính khoảng cách
từ B đến mặt phẳng SCD .
A. a 2 .
B. a 3 .
a 2
.
2
Lời giải
C.
D.
a 3
.
2
Chọn C
Trang 22 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
AD
a , AC a 3 .
2
Gọi E AB CD , suy ra tam giác ADE đều.
Khi đó C là trung điểm của ED và AC ED .
Dựng AH SC thì AH SCD , suy ra d A, SCD AH .
Từ giả thiết suy ra: AB BC CD
Xét tam giác SAC vuông tại A , có AH là đường cao
1
1
1
2
AH 2a .
Suy ra:
2
AH
SA
AC 2
Mà d B, SCD
Câu 7.
1
1
a 2
.
d A, SCD AH
2
2
2
Cho hình chóp S . ABC có đáy ABC là tam giác vuông tại A , ( SAC ) ABC , AB 3a ,
300 . Khoảng cách từ điểm A đến mặt phẳng ( SBC )
BC 5a . Biết rằng SA 2a 3 và SAC
bằng :
A.
3 17
a.
4
B.
6 7
a.
7
C.
3 7
a.
14
D.
12
a .
5
Lời giải
Chọn B
Facebook Nguyễn Vương 23
NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
SAC ABC
SH ABC .
Gọi H là hình chiếu của S lên AC . Ta có
SH AC
Xét tam giác SAH , ta có SH SA sin 30 a 3 và AH SA2 SH 2 3a .
Xét tam giác ABC , ta có AC BC 2 AB 2 4a và HC AC HA a .
Gọi E là hình chiếu vuông góc của H lên BC và F là hình chiếu vuông góc của H lên SE .
BC HE
Ta có
suy ra BC SHE HF .
BC SH SH ABC BC
HF BC
Do đó
HF SBC suy ra d H , SBC HF .
HF SE
Gọi K là hình chiếu vuông góc của A lên BC . Ta có AK // HE , do đó
HE CH 1
1
AB AC
1 12
3
HE
a a .
2
2
AK CA 4
4 AB AC
4 5
5
Suy ra d H , SBC HF
Ta có
Câu 8.
d A, SBC
d H, SBC
HS HE
2
HS HE
2
3 7
a .
14
CA
6 7
4 d A, SBC 4 HF
a .
CH
7
Cho tứ diện đều ABCD có cạnh bằng a . Gọi M là trung điểm CD . Khoảng cách giữa AC và
BM là
A.
a 154
.
28
B.
a
.
2
C.
a 22
.
11
D.
a 2
.
3
Lời giải
Chọn C
Gọi G là tâm tam giác đều BCD AG BCD .
Trong mặt phẳng BCD , dựng hình hình bình hành BMCN mà BM CM nên BMCN là
hình chữ nhật.
Trang 24 Fanpage Nguyễn Bảo Vương />
TÀI LIỆU TỔNG ÔN TẬP TNTHPT 2020
Ta có BM // ACN d BM , AC d BM , ACN d G , ACN .
Kẻ GK NC K NC và GH AK H AK d G , ACN GH .
2
Ta có AG
GK CM
Vậy GH
2 a 3
a 6
AB BG a .
3
3 2
2
2
a
.
2
AG.GK
2
AG GK
Câu 9.
2
2
a 22
cm .
11
Cho hình chóp S. ABC , có đáy là tam giác đều cạnh 2a , SA 2a , SA vuông góc với mặt
phẳng đáy ( minh họa như hình vẽ ). Gọi M , N lần lượt là trung điểm của AB, AC . Khoảng
cách giữa hai đường thẳng MN và SC bằng.
A.
a 21
.
7
B.
a 21
.
14
C.
2a 57
.
19
D.
a 57
.
19
Lời giải
Chọn A
Ta có:
1
MN // BC MN // SBC d MN , SC d MN , SBC d N , SBC d A, SBC
2
Gọi I là trung điểm của BC . Ta có:
BC AI
BC SAI SBC SAI , SBC SAI SI
BC SA
1
Trong SAI kẻ AH SI ( 2 ).
Từ (1) và (2) ta suy ra AH SBC d A, SBC AH
Ta có: SA 2a; AI 2a.
SA. AI
SA2 AI 2
3
2a.a 3
2a 21
a 3 AH
2
2
2
7
4a 3a
Facebook Nguyễn Vương 25