Phân tích mối quan hệ giữa ba hình thái tuần hoàn - Ý nghĩa và định hướng vận dụng

Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

M CL C
L IM

U ..................................................................................................................... 2

PH N N I DUNG ............................................................................................................. 4
I. TU N HOÀN C A T B N ...................................................................................... 4
1. Khái ni m Tu n hoàn c aăt ăb n ............................................................................... 4
2. Ba hình thái tu n hoàn c aăt ăb n ............................................................................. 5
2.1. Tu n hoàn c a t b n ti n t ............................................................................... 5
2.2. Tu n hoàn c a t b n s n xu t ........................................................................... 7
2.3. Tu n hoàn c a t b n hàng hóa .......................................................................... 7
II. M I QUAN H GI A BA HÌNH THÁI TU N HOÀN C A T

B N ............... 8

1.ăTu năhoànăc aăt ăb năcôngănghi pălàăs ăth ngănh tăc aăs năxu tăvàăl uăthông ....... 9
2.ăS ăv năđ ngăth ngănh tăbi năch ngăc aăbaăhìnhătháiătu năhoàn: ............................ 18
3.ă i uăki năđ ăt ăb năcóăth ăv năđ ngăliênăt c .......................................................... 26
III. Ý NGH A VÀ

NH H

NG V N D NG ......................................................... 29

1.ăÝăngh aănghiênăc u v lý lu n ................................................................................. 29
2.ăÝăngh aăth c ti n: .................................................................................................... 30

3.ă nhăh

ngăv năd ng .............................................................................................. 31

K T LU N ....................................................................................................................... 34
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................... 35

1


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

L IM
Lýălu nătu năhoànăc aăt ăb năđ

U

că C.Mác nghiênăc u trongăph năth ănh tă ă

quy năIIăc aăB ăT ăb n, v iătiêuăđ :ă“Nh ng bi n hoá hình thái c a t b n và tu n
hoàn c a nh ng bi n hoá hình thái y”. Trongăph nănày,ăC.Mác nghiênăc u s ăv nă
đ ngăc aăt ăb năcáăbi t.ăTrongăs ăv năđ ngăđó,ăt ăb năl năl

tă“mang” nh ngăhìnhă

tháiăkhácănhau:ăhìnhătháiăti n;ăhìnhătháiăs năxu t; hình thái hàng hoá mà nó “khoác l y
r il nl

t trút b đi trong quá trình l p l i s tu n hoàn c a nó”1.
iăt

ngănghiênăc uăc aăph nănàyăc ngăđãăđ

thôngăquaăk tăc uăg mă6ăch

ng.ăBaăch

c aăt ăb năxétăm tăcáchăriêngăbi t.ăCh

căC.Mác đ ăc păm tăcáchărõăràngă

ngăđ uănghiênăc uăbaăhìnhătháiătu năhoànă
ngăIVăt ngăh păl iănghiênăc uăs ăv năđ ngă

c aăt ăb nătrongăs ăth ngănh tăc aăc ăbaăhìnhătháiătu năhoànăđó.ă ăb năch
C.Mácăápăd ngăph

ngăphápătrìnhăbàyăđiăt ătr uăt

h p.ăTrongăb năch

ngăđ u:ăs ăv năđ ngăc aăt ăb năđ

tu năhoàn,ăphânătíchăv ăm tălogic;ăch

ngăVăvàăch

ngănày,ă

ngăt iăc ăth ,ăt ăphânătíchăt iăt ngă
căphânătíchăquaăcácăhìnhătháiă

ngăVIăc ngăphânătíchăs ăv năđ ngă

tu năhoànăc aăt ăb n,ănh ngăt ăm tăgócăđ ăkhác,ăg năv iăth căti n,ăphânătíchăv ăm tă
l chăs ăhi năth c.ăNh ăv y,ăv năđ ngăhayătu năhoànăc aăt ăb năđ

căphânătíchăc ăt ă

gócăđ ălogicăvàăl chăs .ă
Nghiênăc uăm iăhìnhătháiăt ăb n,ăm iăhìnhătháiătu n hoànăc aăt ăb năm tăcáchă
đ căl pă– đ ălàmăsángăt ăđ căđi m,ătínhăch tăđ căđáoăc aăt ăb nătrongăm iăgiaiăđo n,ă
trongăm iăquáătrìnhăv năđ ngătu năhoànăc aăt ăb n.ăNh ngăsauăkhiănghiênăc uăm iă
hình thái c aătu năhoànăm tăcáchăriêngăbi t,ăph iănghiênăc uăt ng h păc ăbaăhìnhătháiă
c aătu năhoànătrongăm iăt

ngăquan,ăliênăh ăl nănhauăgi aăchúng,ăđ ătìmăraăđ

căđ că

đi măchungăc aăcácăhìnhăthái, vìăm iăhìnhătháiătu năhoàn v aănêuălênăđ căđi m,ăđ că
thùăc aănó,ăv aăcheăgi uăđ căđi m,ăđ căthùăc aăhìnhătháiătu năhoànăkhác.ă
thôngăquaăquáătrìnhăt ngăh p,ăcóăth ăhi uăđ

ngăth i,ă

căm tăcáchătoànădi năđ căđi mătu năhoànă

c aăt ăb n.ăVi cănghiênăc uăm iăquanăh ăgi aăbaăhìnhătháiătu năhoànăc aăt ăb năcóăýă
1

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă46ă
2


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

ngh aăh tăs căquanătr ngăc ăv ăm tălýălu năl năth căti n,ăđ ăt ăđóăcóănh ngăđ nhăh

ngă

v năd ngătrongăho tăđ ngăs năxu t,ăkinhădoanhăhi nănay.
Trongăph măviăti uălu năh căph năQuá trình l u thông T b n ch ngh a,ăh că
viênăth căhi năđ ătàiăti uălu năv iăch ăđ :ă“Phân tích m i quan h gi a ba hình thái
tu n hoàn. Ý ngh a và đ nh h

ng v n d ng”.

3


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

PH N N I DUNG

I. TU N HOÀN C A T

B N

1. Khái ni m Tu n hoàn c a t b n
Lýălu nătu năhoànăt ăb nănghiênăc uăhìnhătháiăv năđ ngăc aăt ăb n,ăcácăgiaiă
đo năvàăcácăhìnhătháiăc aăt ăb nătrongăquáătrìnhăv năđ ng,ăt cănghiênăc uăm tăch tă
v năđ ngăc aăt ăb n.
Tu năhoànăc aăt ăb nănghiênăc uăs ăv năđ ngăc aăt ăb năcáăbi t.ăTrongăs ăv nă
đ ngăc aămình,ăt ăb năl năl

tă“mang”ănh ngăhìnhătháiăkhácănhau,ămàănóăkhácăl yă

r iăl iătrútăb ăđiătrongăquáătrìnhăl păl iăs ătu năhoànăc aănó.ăS ăd ,ănóiăt ăb nălàăs ă
v năđ ngăb i,ăgiáătr ăt ăb năluônăluônăkhoácăl yăhìnhătháiănày,ăr iătrútăb ăđiăđ ăchuy nă
sangăhìnhătháiăkhác.ăNh ngăs ăv năđ ngăc aăt ăb nălàăs ăv năđ ngăvòngătrònăvàăliênă
t c,ănh ngăvòngătu năhoànăkhôngăng ngăn iăti pănhau.ăVìăv yăm iăbi năhóaăhìnhătháiă
t ăb năcóăth ăv aălàăđi măb tăđ u,ăv aălàăđi măgi a,ăv aălàăđi măk tăthúcăc aăquáă
trìnhăv năđ ngăliênăt căc aăt ăb năvàăquáătrìnhăv năđ ngăliênăt căc aăt ăb năđ uăph iă
tr iăquaăbaăhìnhăthái.ă óălàăs ăv năđ ngătu năhoànăc aăt ăb n.ăDoăđó,ăkhôngănh ngă
cóăbaăhìnhătháiăc aăt ăb nămàăcònăcóăbaăhìnhătháiătu năhoànăc aăt ăb nă(m iăhìnhătháiă
t ăb năđ uăv năđ ngătu năhoàn)
Ngoàiăra,ăcácăhìnhătháiăt ăb năkhôngănh ngăn iăti pănhau,ămàăcònăt năt iăbênă
c nhănhau.ăTrongăm iădoanhănghi păt ăb năch ăngh a,ăt ăb năđ ngăth iăv aăt năt iă
d

iăhìnhătháiăt ăb năti năt ,ăv aăd

t ăb năhàngăhóa.ăT ăb năt năt iăd

iăhìnhătháiăt ăb năs năxu t,ăv aăd

iăhìnhătháiă

iăcácăhìnhăth cănóiătrênăđ uăđangă ătrongătr ngă

tháiăv năđ ng,ăt călàăđangătrongăquáătrìnhătu năhoànăc aănó.

ngăth i,ăquáătrìnhătu nă

hoànăc aăt ăb nătr iăquaăbaăgiaiăđo n:ăhaiăgiaiăđo năthu căl nhăv căl uăthôngăvàăm tă
giaiăđo năthu căl nhăv căs năxu t vàăchúngăth ngănh tăv iănhau,ătrongăđó,ăl nhăv că
s năxu t gi ăvaiătròăquy tăđ nh.ăTrongăm iăgiaiăđo n,ăgiáătr ăt ăb năđ uăn mătrongă
m tăhìnhătháiăđ căthùăt
y,ăgiáătr

ngătr

ngă ngăv iăm tăch căn ngănh tăđ nh.ăTrongăs ăv năđ ngă

căkhôngănh ngăđ

căb oăt n,ămàăcònăl nălên,ăcònăt ngăthêmăv ă
4


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

l

V n Công V

ngăn aăvàăđ năgiaiăđo năk tăthúc,ăgiáătr

ngătr

căquay tr ăv ăchínhăngayăhìnhă

tháiăbanăđ uăc aănó.ă
Nh ăv y,ătu n hoàn c aăt ăb n là quá trình v năđ ng c aăt ăb n tr i qua ba giai
đo n, mang ba hình thái, th c hi n ba ch căn ng,ăđ r i quay tr l iăđi m xu t phát
banăđ u v i giá tr không ch đ

c b o t n mà còn l n lên

2. Ba hình thái tu n hoàn c a t b n
2.1. Tu n hoàn c a t b n ti n t
+ Công th c tu n hoàn c a t b n ti n t : T - H... Sx ... H' - T'
c đi m c a tu n hoàn t b n ti n t :

+

M t là,ăđi m xu t phát là T và k t thúc là T' nói lên r ng: giá tr traoăđ i ch
không ph i giá tr s d ng, là m căđíchăt thân quy tăđ nh s v năđ ng. Chính vì v y,
tu n hoàn c a t ăb n ti n t bi u th m t cách rõ r t nh t:ăđ ngăc ,ăm căđíchăc a v n
đ ngăt ăb n là giá tr t ngăthêmăgiáătr ,ăTăđ ra t. Trong tu năhoànănày,ăTălàăph
ti n ngăraătrongăl uăthông,ăT'ălàăm căđíchăđ tăđ

ngă

cătrongăl uăthông,ănênăhìnhănh ă

l uăthôngăđ ra giá tr l năh n;ăcònăs n xu t ch là m t khâu trung gian không th
tránhăđ

c, m t "tai v " c n thi tăđ làm ra T.

Hai là, trong tu năhoànănày,ăgiaiăđo n s n xu t bi u hi nănh ăm t th đo năđ nă
thu năđ làm cho giá tr

ngătr

căt ngăthêmăgiáătr ;ădoăđó,ălàmăgiàuăđ làm giàu là

m căđíchăt thân c a vi c s n xu t.
Ba là, trong tu n hoàn này, vi c giá tr đ ra giá tr th ngăd ă(m) không nh ng
bi u hi năraăthànhăđi măđ uăvàăđi m cu i c a quá trình, mà còn tr c ti p bi u hi n
raăd

i hình thái chói l i c a ti n n a.
B n là, tu n hoàn T... T' không nói lên r ng: khi tu năhoànăđ

c l p l i,ăthìăl uă

thông c a t tách r iăl uăthôngăc a T. Vì th , n u chúng ta tách riêng m t vòng tu n
hoàn c a t ăb n ti n t mà xét, thì v m t hình th c, nó ch bi u hi năquáătrìnhăt ngă
thêm giá tr và quá trình tích lu mà thôi. Nh ăv y, quá trình tu n hoàn c a t ăb n là

5

Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

s th ng nh t gi aăl uăthôngăvàăs n xu t. C.Mác kh ngăđ nh: t ăb n sinhăraătrongăl uă
thông,ăđ ng th iăkhôngăsinhăraătrongăl uăthông.
Tu n hoàn c a t ăb n ti n t là hình thái phi n di n nh t, che gi u nh t quan h
bóc l tăTBCN;ăđ ng th i nó là hình thái n i b t nh tăvàăđ cătr ngănh t trong các hình
thái tu n hoàn c a t ăb n công nghi p. M cătiêuăvàăđ ngăc ăc a tu n hoàn này: giá
tr t ngăthêmăgiáătr ,ăTăđ ra t tr c ti p b c l ra.ăDoăđó,ătu n hoàn c a t ăb n ti n t
là hình thái mang nh ngăđ căđi m chung c a tu n hoàn c a t ăb n công nghi p. Nên
nóălàăchìaăkhóaăđ hi u tu n hoàn c a các hình thái khác. Mác vi t “Vì v y, tu n hoàn
c a t b n ti n t là hình thái phi n di n nh t, và chính do đó mà nó là hình thái n i
b t nh t và đ c tr ng nh t trong các hình thái c a tu n hoàn c a t b n công
nghi p ; m c tiêu và đ ng c c a tu n hoàn này – làm t ng thêm giá tr , làm ra ti n
và tích l y ti n – tr c ti p bi u l ra tr

c m t (mua đ bán đ t h n)”2. Tu n hoàn

c a t ăb n ti n t ch tr thànhăhìnhătháiăđ c thù c a tu n hoàn t ăb n công nghi p
trong ch ng m c m t t ăb n m i ho tăđ ngăđ
thu v c ngăd

c ngăraălúcăbanăđ u b ngăT,ăsauăđóă

i hình thái T. Mácăđ aăraăm t k t lu n: “Ch ng nào mà tu n hoàn

c a t b n ti n t bao gi c ng bao hàm vi c làm cho giá tr

ng tr

c t ng thêm

giá tr , thì tu n hoàn đó bao gi c ng là bi u hi n chung c a t b n công nghi p”3.
Tu n hoàn c a t ăb n ti n t có th là tu năhoànăđ u tiên c a m t t ăb n nh tăđ nh,
có th là tu n hoàn cu i cùng, và nó có th xem là hình thái c a t ng t b n xã h i.
Tu n hoàn c a t ăb n ti n t , mà k t qu là T' = T + t có cái b ngoàiălàmăng
ta d b nh m l n; nó mang m t tính ch t l a d i, do ch giá tr
thêm, giá tr t n t i đâyăd

ngătr

i

căđãăt ngă

i hình thái ngang giá c a nó là T. Tu n hoàn này không

nh n m nh vi c giá tr t ngăthêmăgiáătr nh ăth nào? mà nh n m nh hình thái ti n,
m tăl

ng T l năh năđ

c rút ra t l uăthông.ăVìăv y, d làmăng

i ta l m l nălàăl uă

thôngăđ ra giá tr l năh n. Tu n hoàn c a t ăb n ti n t l păđiăl p l i không ng ng,
thìătrongănóăđãăbaoăhàmătu n hoàn c a hình thái t ăb n khác.

2

3

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă95
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă96
6


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

2.2. Tu n hoàn c a t b n s n xu t
+ Công th c chung c a tu n hoàn t b n s n xu t: SX ... H' - T' - H ... SX
+

c đi m c a tu n hoàn t b n s n xu t:

M t là, ph n ánh s ho tăđ ng l păđi l p l i theo chu k c a t ăb n s n xu t.
Hai là, nó ch rõ t ăb n hàng hóa t quá trình s n xu t mà ra, là k t qu tr c
ti p c a s n xu t, còn t ăb n ti n t là k t qu c a vi c th c hi n t ăb n hàng hóa,
đ ng th iălàăph

ngăti n mua, chu n b các y u t cho quá trình s n xu t m i.ăNgh aă

là, t ăb n ti n t ch làm môi gi i cho t ăb n hàng hóa chuy n hóa thành t ăb n s n
xu t.
Ba là, tu n hoàn c a t ăb n s n xu t v ch rõ ngu n g c c a t ăb n là quá trình
s n xu tămàăra.ăNh ngănóăkhôngăbi u th vi c s n xu t ra m. Dù là SX' hay SX (m

r ng hay gi năđ n)ăk t c cănóăc ngăch xu t hi năd

i hình thái c n thi tăđ làm ch c

n ngăt ăb n s n xu t, th c hi n quá trình tái s n xu t, nó không h ch ra m căđíchă
v năđ ng c a t ăb n làălàmăt ngăgiáătr .ăDoăđó,ăng

i ta d l m r ng m căđíchăc a nó

ch là s n xu t,ăcóătraoăđ iăc ngălàătraoăđ i s n ph măđ s n xu t đ

c liên t c.

2.3. Tu n hoàn c a t b n hàng hóa
+ Công th c chung c a tu n hoàn t b n hàng hóa: H' - T' - H ... SX ... H'
+

c đi m c a tu n hoàn t b n hàng hóa:

M t là, khác v i các hình thái tu năhoànătr

c, trong tu n hoàn c a t ăb n hàng

hóa: toàn b l uăthôngăv iăhaiăgiaiăđo n c a nó m đ u tu n hoàn.
Hai là, khi tu n hoàn I và II l p l i, thì ngay c khi nh ngăđi m k t thúc T' và
SX' là kh iăđi m c a tu n hoàn m i,ăng
T'ăvàăSX'ăđãăđ

iătaăc ngăkhôngăcònăth yăhìnhătháiăd

iăđóă

c s n sinh ra. Còn tu năhoànăIIIăthìăđi m xu t phát bao gi c ngălàă

H', dù là tái s n xu t gi năđ năvìătu n hoàn c a t ăb n hàng hóa không ph i b tăđ u
đ năthu n b ng m t giá tr - t ăb n, mà b ng m t giá tr - t ăb n đãăđ
n măd

căt ngălênăvàă

iăhìnhătháiăH.ăDoăđó,ăngayăt đ uănóăđãăbaoăhàmătu n hoàn không nh ng c a

7


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

giá tr - t ăb năd

V n Công V

i hình thái hàng hóa, mà còn bao hàm c tu n hoàn c a m n a, t c

ngay t đ uănóăđãăbi u th là hình thái c a s n xu t hàng hóa TBCN
Ba là, xu t phát là H', k tăthúcăc ngălàăH'.ăDoăđó,ăđ t ra v năđ đòiăh i ph i th c
hi n H', t căđòiăh i ph i v n đ ng liên t c
B n là, trong tu n hoàn này - khác v i 2 tu năhoànătr
(giá tr - t ăb n đãăđ

c - đi m xu t phát là H'

căt ngăthêmăgiáătr ), ch không ph i giá tr - t ăb n banăđ u

cònăđangăch t ngăthêmăgiáătr .ăNh ăv y, ngay t đi m xu tăphátăH',ănóăđãăbi u hi n
quan h TBCN vì ngay t đ u tu năhoànăđãăbaoăg m c tu n hoàn c a giá tr - t ăb n
l n tu n hoàn c a giá tr th ngăd ăm
N m là, trong tu năhoànăIă vàă II:ăđi m k t thúc (T' và SX) là k t qu c a s
chuy n hóa hình thái t ăb n tr

căđó. Còn trong tu năhoànăIII:ăH'ăđi m k t thúc tu n

hoàn là k t qu c a s chuy n hóa không nh ng đ ng ch măđ n hình thái ch căn ngă
c a t ăb n, mà còn đ ng ch m c đ năđ iăl

ng giá tr c a t ăb n n a. S chuy n

hóa là k t qu không ph i c a m t s đ i ch thu n tuý có tính ch t hình th c thu c
v quáătrìnhăl uăthông,ămà là k t qu c a m t s chuy n hóa hi n th c mà hình thái
s d ng và giá tr c a nh ng thành ph n hàng hóa c a t ăb n s n xu t đãătr i qua
trong quá trình s n xu t.
Sáu là, trong tu n hoàn này (H' - T' - H ... SX ... H') thì H v a là đi m xu t phát,
v a là môi gi i trung gian, v a là đi m cu iăcùng,ăđi uăđóăch ng t : s v năđ ng
này không ph i là c a m t t ăb n hàng hóa, mà là s v năđ ng xen k c a nhi u t ă
b n hàng hóa cá bi t,ăngh aălàăs v năđ ng c a t ng t ăb n xã h i: các t ăb n cá bi t
xen k nhau,ălàmăđi u ki n cho nhau.
B y là, tu n hoàn c a t ăb n hàng hóa mang tính ch t che gi u. Nó là hình thái
n i b t tính liên t c c aăl uăthông.ăSong,ădoăquáănh n m nh tính liên t c c aăl uă
thông hàng hóa,ănênăng

i ta có năt

ng r ng:ăhìnhănh ăt t c m i y u t cho s n

xu t đ uădoăl uăthôngăhàngăhóaămàăraăvàăch g m có hàng hóa mà thôi.
II. M I QUAN H GI A BA HÌNH THÁI TU N HOÀN C A T
8

B N


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

Trênăc ăs ăphânătíchăcácăhìnhăthái,ăC.Mácăđãădànhăraăch

ngă4ătrongăQuy năIIă

c aăB ăT ăb năđ ăt ngăh pă3ăhìnhătháiătu năhoàn,ănh ngă ăđâyăkhôngăph iălàăs ăt ngă
h păgi năđ n,ămàălàăs ăth ngănh tăbi năch ngă3ăhìnhăthái;ăđ ngăth iăphátăhi nănh ngă
đ căđi măm i.
Mácăvi t:ă“N u l y Lt đ ch t ng quá trình l u thông, thì ba hình thái c a tu n
hoàn có th đ

c trình bày nh sau:
I) T-H…Sx…H’-T’
II) Sx…Lt…Sx
III) Lt…Sx(H’)

N u chúng ta xét toàn b c ba hình thái, thì t t c các ti n đ c a quá trình

tu n hoàn đ u là k t qu c a nó, là ti n đ do b n thân nó t o ra. M i m t y u t
đ u là đi m xu t phát, đi m quá đ và là đi m quay tr l i. Toàn b quá trình bi u
hi n ra thành s th ng nh t c a quá trình s n xu t và quá trình l u thông; quá trình
s n xu t tr thành khâu trung gian c a quá trình l u thông và ng

c l i”4

1. Tu n hoàn c a t b n công nghi p là s th ng nh t c a s n xu t và l u
thông
“Bâyăgi ăchúngătaănghiênăc uătoànăb ăv năđ ngăT-Hă…ăSXă…ăH’-T’,ăhayăhìnhă
tháiăđ yăđ ăc aănó:ăăăă
SL
…ăăăSXă…ăăH’(H+h)ă- T’(T+t)

T- H
TLSX

ăđây,ăt ăb nălàăm tăgiáătr ăthôngăquaăm tăchu iăliênăti pănh ngăbi năhoáăcóăquană
h ăl nănhau,ăquy tăđ nhăl nănhau,ăm tăchu iănh ngăbi năhoáăhìnhătháiăc uăthànhăc ngă
m tăchu iăth iăk ăhayăgiaiăđo năgi ngănh ăth ătrongăt ngăquáătrình.ăTrongăcácăgiaiă
đo năđó,ăcóăhaiăgiaiăđo năthu căl nhăv căl uăthông,ăcònăm tăgiaiăđo năn aăthìăthu că

4

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă154
9


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

l nhăv căs năxu t.ăTrongăm iăgiaiăđo nănh ăv y,ăgiáătr ăt ăb năđ uăn mătrongăm tăhìnhă
tháiăđ căthùăt

ngă ngăv iăm tăch căn ngăđ căthù,ăđ căbi t”5.

Nh ăv y,ăs ăv năđ ngănàyătr iăquaă3ăgiaiăđo n:ăgiaiăđo năđ uăTă - SX và giai
đo năcu iăH’- T’ăn mătrongăl uăthôngăhàngăhoá,ăcònăgiaiăđo năSXă- H’ăthu căl nhă
v căs năxu tăhàngăhoáăTBCN.ăC ăbaăgiaiăđo nănàyăth ngănh tăv iănhauăhayănóiăcáchă
khácăs năxu tăvàăl uăthôngăth ngănh tăv iănhau:ăs năxu tălàmătrungăgianăchoăl uă
thôngăvàăng

căl i.

C.Mácăcònăvi t:ă“Tu n hoàn c a t b n ch có th ti n hành m t cách bình
th

ng ch ng nào các giai đo n khác nhau c a nó không ng ng chuy n t giai đo n

này sang giai đo n khác. N u t b n ng ng l i trong giai đo n th nh t T- H, thì t
b n ti n t s đ ng l i thành ti n tích tr , n u t b n ng ng l i trong giai đo n s n
xu t thì m t bên, t li u s n xu t s n m im không ho t đ ng và trong khi đó

bên

kia, s c lao đ ng s không có vi c làm, n u t b n ng ng l i trong giai đo n cu i
cùng H’- T’, thì hàng hoá không bán đ

c b ch t đ ng l i s làm ngh n lu ng l u

thông”6.
Giai đo n th nh t: giai đo n mua, là giai đo n th c hi n hành vi T - H:
Trongăgiaiăđo nănày,ăt ăb năxu tăhi năd
vàăđ

iăhìnhătháiăti n,ăti năkhoácăáoăt ăb nă

căg iălàăt ăb năti năt .ăTrongăhànhăviăTă- H,ăngoàiăch căn ngălàmăph

muaăthôngăth

ngăti nă

ng,ăti năcònălàmăch căn ngăc aăt ăb n.ăNóiăcáchăkhácăhànhăvi chung

c aăl uăthôngăhàngăhoáătr ăthànhăm tăgiaiăđo nătrongătu năhoànăc aăt ăb n,ăhayăTă
tr ăthànhăt ăb n.
C.Mácăđãăvi t:ă“T - H bi u th vi c chuy n hoá hoá món ti n thành m t s hàng
hoá; đ i v i ng
v i ng

5
6

i mua, đó là vi c chuy n hoá ti n c a ng

i bán, đó là vi c chuy n hoá hàng hoá c a ng

i y thành hàng hoá; đ i

i y thành ti n. Hành vi l u

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă82-83
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă83
10


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

thông chung y c a hàng hoá đ ng th i tr thành m t giai đo n ho t đ ng nh t trong
vòng tu n hoàn đ c l p c a m t t b n cá bi t”7.
S ăd ăC.Mácănóiănh ăv yălàăvìăti năđ

căs ăd ngăđ ămuaăt ăli uăs năxu tăvàăs că

laoăđ ngăv iăm căđíchăs năxu tăraăgiáătr ăth ngăd .
ătrangă47ăÔngăvi tăti p:ă“N uăchúngătaădùngăSL ăđ ăch ăs călaoăđ ngăvàăTLSXă
đ ăch ăt ăli uăs năxu t,ăthìăs ăhàngăhoáănhàăt ăb nămuaăs ăbi uăth ăthành:
SL
H = SL ă+ăTLSX,ăhayăg năh năT- H
TLSX
SL
Doăđó,ăxétăv ăn iădung,ăT- Hăbi uăhi năthànhăT- H
TLSX
Nh ăth ăcóăngh aălàăT- H phân thành T - SL và T- TLSX,ăs ăti năTăchiaălàmă
haiăph n,ăm tăph nămuaăSL vàăm tăph nămuaăTLSX”8.
Ngh aălà:ăb năthânăvi cămuaăH,ăb năthânăch căn ngăl uăthôngăc aăTăkhôngălàmă

choăTăthànhăt ăb n,ăkhôngălàmăchoăT- Hăthànhăm tăgiaiăđo năc aătu năhoànăt ăb n.ă
Tăch ătr ăthànhăt ăb n,ăhànhăviăT- Hăch ătr ăthànhăm tăgiaiăđo năc aătu năhoànăt ăb n,ă
khiătrongăs HămàăTămuaăđ

căph iăcóăm tăhàngăhoáăđ căbi t- hàngăhoáăs călaoăđ ng.ăăă

C.Mácăvi t:ă“T- SL ălàăy uăt ăăđ cătr ngătrongăs ăchuy năhoáăc aăt ăb năti năt ă
thànhăt ăb năs năxu t,ăvìăđóălàăđi uăki năc năb năđ ăchoăgiáătr ă ngăraăd
tháiti năđ

iăhìnhă

căth căt ăchuy năhoáăthànhăt ăb n,ăthànhăgiáătr ăđ ăraăgiáătr ăth ngăd ”9.

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă46,47
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă47
9
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă51
11

7

8


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

SL

Nh ăv y,ătrongăn iădungăv tăch tăc aăhànhăviăT- H baoăg m
TLSX
thì T - SL đ

căcoiălàăđ cătr ngăt ăb năch ăngh a.ăNh ngăTă- SL ălàăđ cătr ngăt ă

b năch ăngh aă ăgiaiăđo nămua:ăkhôngăph iă ăch ăcóăth ămuaăđ

căs călaoăđ ngăb ngă

T,ămàălàădoăquanăh ăs năxu tăt ăb năch ăngh aăđãălàmăchoăs călaoăđ ngăbi năthànhă
hàngăhoáătr

căkhiădùngăTămuaăđ

cănó,ăvìăkhiăs călaoăđ ngătr ăthànhăhàngăhoáăthìă

vi cămuaăhàngăhoáăs călaoăđ ngăgi ngănh ăvi cămuaăcácăhàngăhoáăkhác.
ăđây,ăkhôngăph iăb năch tăc aăTăđ ăraăm iăquanăh ăt ăb năch ăngh aămàătráiă
l iăchínhăs ăt năt iăc aăquanăh ăs năxu tăt ăb năch ăngh aăm iălàmăchoăTătr ăthànhă
t ăb n.ă i uăđóăcóăngh aăr ng,ăchínhătrênăc ăs ăăt ăli uăs năxu tăvàăs călaoăđ ngăđãă
b ătáchăr iănhau,ăquanăh ăs năxu tăt ăb năch ăngh a,ăquanăh ăgiaiăc păgi aăt ăb năvàă
laoăđ ngălàmăthuêăđãăcó,ăthìăTăc aănhàăt ăb nă ngăraăđ ăth căhi năhànhăviăTă- Hăm iă
làăt ăb năti năt ăhayănóiăchínhăxácăh nălàăkhoácăáoăt ăb năt ăb năti năt .
Hành vi T - SL ălàăhànhăviăđ cătr ngăđ ăTămangăquanăh ăt ăb năch ăngh a,ăt că
T- SL ălàăđi uăki năđ ăTăchuy năhoáăthànhăt ăb n.ă
K tăqu ăc aăgiaiăđo nămua,ăt ăb năti năt ăbi năthànhăt ăb năs năxu t.
Giai đo n th hai: giai đo n s n xu t, th c hi n ch c n ng c a t b n s n
xu t.
K tăqu ăc aăgiaiăđo nă1:ăTă- H,ălàăb

căđ uăc aăgiaiăđo năth ăhai:ăgiaiăđo năs nă

xu t.
Trongăs năxu tăhàngăhoáăt ăb năch ăngh a:ăTă- Hăđãăđ
ph iăđ

căb ăsungăb ngăH’- T’,ănh ngătr

vàoăs năxu t,ăthìăbu căng
hàngăhoáăđãămuaăđ

căth căhi n,ăthìăt tăy uă

căkhiăcóăH’- T’ăthìăbu căt ăb năph iăđiă

iămuaă- t cănhàăt ăb năph iătiêuădùngăs năxu tănh ngă

călàăs călaoăđ ngăvàăt ăli uăs năxu t.ăB iăvìămu năđ tăđ

đíchăc aămình,ăthìănhàăt ăb năph iăph iătiêuădùngănh ngăhàngăhoáăđãămuaăđ

12

căm că
căđ ă


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

s năxu tăraăhàngăhoáăm iăcóăgiáătr ăl năh năgiáătr ăcácăy uăt ăs năxu tăraănó.ăDoăđó,ă
ti pătheoăgiaiăđo năm t t tăy uăph iăd năđ năgiaiăđo năhai:ăgiaiăđo năs năxu t.ă
ăđâyăC.Mácăđãăvi t:ă“Doăs ăchuy năhoáăc aăt ăb năti năt ăthànhăt ăb năs nă
xu t,ăgiáătr ăt ăb nămangăm tăhìnhătháiăhi năv tătrongăđó,ănóăkhôngăth ăti păt căl uă
thôngăđ

căn aămàăph iăđiăvàoătiêuădùng,ăc ăth ălàăđiăvàoătiêuădùngăs năxu t.ăVi că

tiêuădùngăs călaoăđ ng,ăt călàălaoăđ ngăch ăcóăth ăth căhi năđ
đ ngăthôi…ăNh ăv y,ăk tăqu ăc aăgiaiăđo năth ănh tălàăb

cătrongăquáătrìnhălaoă

căvàoăgiaiăđo năth ăhai,ă

giaiăđo năs năxu tăc aăt ăb n”10.
TLSX
Quáătrìnhănàyăđ

cădi năraănh ăsau:ăHăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă

…ăSXă…ăH’

SL
S năxu tănóiăchungăvàăs năxu tăt ăb năch ăngh aănóiăriêngăbaoăgi ăc ngălàăquáă
trìnhăk tăh păhaiăy uăt ăs călaoăđ ngăvàăt ăli uăs năxu t.ăNh ngăt iăsaoăs năxu tă ă
đâyăl iălàăs năxu tăt ăb năch ăngh aăvàăt iăsaoăs năxu tă ăđâyăl iălàăm tăgiaiăđo năc aă
tu năhoànăt ăb n?ăVì:

Th nh t, nétăđ cătr ngăt ăb năch ăngh aă ăgiaiăđo nănàyălàă ăch :ăTr

căkhiă

bu căvàoăs năxu t,ăhaiăy uăt ăs călaoăđ ngăvàăt ăli uăs năxu tătáchăr iănhauăvàălàă
nh ngănhânăt ătrongătr ngătháiăkh ăn ng,ămu năs năxu tăthìăhaiăy uăt ăđóăph iăđ

că

k tăh păv iănhau,ănhàăt ăb năđãăcóăcôngălàă ngăt ăb năc aămìnhăraăđ ăth căhi năs ă
k tăh păhaiăy uăt ănày.ăT ăb năđ

că ngăraămuaăhaiăy uăt ăđóăr iăl iăk tăh păl iătrongă

cácăxíănghi păt ăb năch ăngh a.
C.Mácăvi t:ă“Dùăhìnhătháiăxãăh iăc aăs năxu tălàănh ngăhìnhătháiănàoăch ngăn a,ă
thìăng

iălaoăđ ngăvàăt ăli uăs năxu tăbaoăgi ăc ngăv nălàănh ngănhânăt ăc aăs nă

xu t.ăNh ngăch ngănàoăcònăb ătáchăr iănhau,ăthìăc ăhaiăc ngăv năch ălàănh ngănhână
t ătrongătr ngătháiăkh ăn ngăthôi.ăNóiăchung,ămu năs năxu tăthìăhaiăcáiăđóăph iăk tă
h păv iănhau”11.
10
11

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă59
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă62
13

Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

Nh ăv yăt ăli uăs năxu tăvàăs călaoăđ ngăt ăch ălàănh ngăy uăt ătrôiăn iătrênăth ă
tr

ng,ăch aăph iălàăt ăb n,ăsauăkhiăk tăthúcăgiaiăđo nă1,ăgi ăđâyătr ăthànhăhìnhătháiă

t năt iăc aăgiáătr ăt ăb nă ngătr

c,ăđ

căphânăthànhănh ngăy uăt ăkhácănhauăc aăt ă

b năs năxu t.ăQuáătrìnhăs năxu tă ăxãăh iăt ăb năch ăngh aăđòiăh iăph iăcóăs ăv nă
đ ngăc aăt ăb n,ăch căn ngăs năxu tă ăđâyătr ăthànhăm tăch căn ngăc aăt ăb n- đâyă
chínhălàătínhăxãăh iăđ căthù.
“V yăs călaoăđ ngăc aăconăng

iăkhôngăph iălàăt ăb nădoăb năch tăc aănó,ăc ngă

gi ngăh tănh ăt ăli uăs năxu tăkhôngăph iălàădoăb năch tăc aăchúng.ăCh ătrongănh ngă
đi uăki năphátătri năl chăs ănh tăđ nh,ăthìănh ngăt ăli uăs năxu tăm iăcóătínhăxãăh iă
đ căthùă y”12.
Ch căn ngăt ăb năs năxu tăchínhălàăch căn ngăt oăt oăraăgiáătr ăth ngăd ,ăvìăquáă
trìnhăs năxu tăt ăb năch ăngh aălàăquáătrìnhătiêuădùngăt ăli uăs năxu tăvàăs călaoăđ ngă
đ ăt oăraăgiáătr ăs ăd ngăm iăvàăm tăgiáătr ăm iăl n.ăNgh aălà,ă ăgiaiăđo nănàyăti năhànhă
s năxu tăkhôngăph iălàăhàngăhoá,ămàălàăhàngăhoáăch aăđ ngăgiáătr ăth ngăd ă(m),ăt că

H’ă=ăgiáătr ăt ăb năs năxu tă+ăgiáătr ăth ngăd .
“Lao đ ng th ng d c a s c lao đ ng là lao đ ng không công cho nhà t b n,
ngh a là m t giá tr mà nhà t b n không ph i tr b ng v t ngang giá. Do đó, s n
ph m không ph i ch là hàng hoá, mà là m t hàng hoá đã mang trong mình m t giá
tr th ng d . Giá tr c a nó = Sx + Giá tr th ng d , t c b ng giá tr c a t li u s n
xu t Sx đã tiêu dùng đ ch t o ra nó c ng v i giá tr th ng d

do t b n s n xu t

y đ ra”13.
K tăthúcăgiaiăđo nă1:ăTă- H,ăthìăt ăli uăs năxu tăvàăs călaoăđ ngăkhôngăcònăđ nă
thu nălàăcácăy uăt ăc aăs năxu t,ămàăchúngăđãămangătrongămìnhăgiáătr ăt ăb nă ngă
tr

c,ăchúngăđãătr ăthànhăhìnhătháiăt ăb năs năxu tăc aăt ăb n.
Th hai, tínhăch tăvàăph

ngăth căk tăh păhaiăy uăt ăs năxu tălàăcáiăđ ăphână

bi tăcácăth iăk ăkinhăt ăkhácănhau.ăTrongăch ăngh aăt ăb n,ăph
12
13

ngăth căđ căthùăk tă

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă63
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrang 66
14

Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

h păhaiăy uăt ănàyădoăt ăb năth căhi năkhôngăch ălàăk tăqu ,ămàăcònălàăyêuăc uăc aă
s ăv năđ ngăc aăt ăb n.ăTrongăch ăngh aăt ăb n,ăs ăk tăh păhaiăy uăt ăth căhi nătrongă
tayănhàăt ăb năv iăt ăcáchălàăhìnhătháiăt năt iăcóătínhăch tăs năxu tăc aăt ăb năc aă
h n.ăVìăv yăquáătrìnhăs năxu tă ăđâyătr ăthànhăm tăch căn ngăc aăt ăb n,ătr ăthànhă
quáătrìnhăs năxu tăt ăb năch ăngh a,ăth căhi năm tăgiaiăđo nătu năhoànăc aăt ăb n.ă
Vìăgiáătr ăt ăb năbu căph iăđiăquaăgiaiăđo nănàyăđ ăTăt l nălên.
“Tính ch t và ph

ng th c đ c thù trong vi c th c hi n s k t h p y, chính là

cái phân bi t các th i k kinh t khác nhau c a ch đ xã h i. Trong tr
nghiên c u, tình tr ng ng

ng h p đang

i công nhân t do b tách kh i t li u s n xu t c a anh ta

là đi m xu t phát đã cho s n tr

c, và chúng ta đã th y hai y u t

y k t h p v i nhau

trong tay nhà t b n nh th nào và trong nh ng kinh doanh nào, c th là k t h p
v i t cách là hình thái t n t i có tính ch t s n xu t c a t b n c a h n. Vì v y, cái
quá trình hi n th c trong đó nh ng nhân t hình thành hàng hoá - nhân t ng

i và

nhân t v t- k t h p v i nhau nh th , t c là b n thân quá trình s n xu t tr thành
m t ch c n ng c a t b n”14.
Nh ăv yăkhiăhoànăthànhăgiaiăđo năchuy năhoáănày,ăti năđãătr ăthànhăt ăb năth că
s ăvìănóăđ

cărútăraăt ăs năxu tăkhôngănh ngăgiáătr ăc ămàăcònăthêmăgiáătr ăth ngăd ă

v iăt ăcáchălàăconăđ ăc aănó.ă
K tăqu ,ăk tăthúcăgiaiăđo nă2ălàăt ăb năs năxu tăchuy năthànhăt ăb năhàngăhoá.
Giai đo n th ba: giai đo n bán, trong giai đo n này nhà t b n th c hi n
hành vi H - T’
K tăthúcăgiaiăđo năth ăhai:ăgiáătr ăt ăb năt ăhìnhătháiăt ăb năs năxu tăbi nă
thànhăhìnhătháiăt ăb năhàngăhoáăvàăt ăb năch aăth ăng ngăv năđ ng.ăB iăvì:ăc ăgiáă
tr ăt ăb nă ngătr

căl năgiáătr ăth ngăd ăđ uăđangăt năt iăd

d ngăgiáătr ăs ăd ngăc năchoăng

iăd ngăs năph m,ăd

iă

iăkhác,ădoăđóăt ăb năv iăt ăcáchăt ăb năđangăv nă

đ ng,ăt tăy uăph iăti năhànhăm tăgiaiăđo năbi năhoáăhìnhătháiăn a,ăt căchuy năhoáă
14

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă62
15


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

giáătr ă d

V n Công V

iăhìnhătháiăhàngăhoáă thànhăti n. Nh ngăt iăsaoă ăđâyăl uăthôngăHătr ă

thànhăm tăch căn ngăc aăt ăb n?ăH’- T’ătr ăthànhăm tăgiaiăđo nătu năhoànăc aăt ă
b n?ăB iăvì:
Th nh t, gi ngănh ăm iăhàngăhoá,ăHătrongăch ăngh aăt ăb năđ
l uăthôngăc ngăch ăth căhi năch căn ngăthôngăth

cănémăvàoă

ngăc aăHălàăbánăđ ăl yăTănh mă

th căhi năgiáătr ăH
Th hai, đi măđ cătr ngăt ăb năch ăngh aălàă ăch ,ăngoàiăvi căth căhi năgiáătr ă
H,ăch căn ngăquanătr ngăh năc aăt ăb năhàngăhoáălàăth căhi năgiáătr ăth ngăd ăđ

că

t oăraătrongăs năxu t.
Nh ăv y,ăngayăkhiăv aăm iăđ

căs năxu tăra,ăhàngăhoáăđãălàăt ăb năhàngăhoáă

v iăt ăcáchălàăhìnhătháiăt năt iăch căn ngăc aăgiáătr ăt ăb năđãăt ngăthêmăgiáătr ăvìă
ngayăsauăkhiăs năxu t,ănóăđãălàăH’ăcóăgiáătr ă=ăgiáătr ăt ăb nă ngătr

că+ăgiáătr ăth ngă

d .
“H’ bi u hi n m t quan h giá tr - quan h gi a giá tr c a s n ph m hàng hoá
v i giá tr c a t b n đã tiêu dùng trong s n xu t ra s n ph m hàng hoá đó; do đó H’
nói lên r ng giá tr c a nó g m có giá tr c a t b n và giá tr th ng d ”15.
ăđâyăc năl uăý,ăHăch ăcóăth ălàmăch căn ngăt ăb năch ngănàoămàătr

căkhiăđiă

vàoăl uăthông,ănóăđãămangătínhăch tăt ăb n,ăđãăcóăs năt ătrongăquáătrìnhăs năxu t.ăHă
tr ăthànhăH’ălàădoăl

ngăgiáătr ăc aăH’ăl năh năgiáătr ăc aăt ăb năs năxu tă(hàngăhoá)ă

đãătiêuădùngăkhiăsinhăraănóă(H’=ăHă+ăh).ăNênăkhiăti năhành traoăđ iătheoănguyênăt că
ngangăgiáăthìăH’ăc ngăthuăv ăT’,ăngh aălàăthuăđ

căs ătătr iăh năs ăti nă ngăraăbană

đ u.ăChínhăch căn ngăth căhi năgiáătr ăth ngăd ănàyă(hă- t)ăđãălàmăchoăhànhăviăH’T’ătr ăthànhăm tăgiaiăđo năc aătu năhoànăt ăb n.
K tăthúcăgiaiăđo năba:ăgiáătr ăt ăb năt ăhìnhătháiăt ăb năhàngăhoáăbi năhoáăthànhă
t ăb năti năt .

15

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă66
16


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

K tăthúcăm tăvòngătu năhoànăthìăm căđíchăc aăv năđ ngăt ăb năđ
giáătr ăt ăb nătr ăl iăhìnhătháiăbanăđ uăv iăs ăl

ngăl năh nătr

căth căhi n:ă

c.ăvìăv y,ăđ năđây,ă

t ngăh păquáătrìnhăv năđ ngăc aăt ăb nătrongăc ă3ăgiaiăđo năv iăbaăbi năhoáăhìnhătháiă
chúngătaăcóăcôngăth că
SL
T-Hăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă…ăSXă…ăH’- T’
TLSX
Trongăcôngăth cănày,ăv iăt ăcáchălàăm tăgiáătr ,ăt ăb năđãătr iăquaăm tăchu iă
bi năhoáăhìnhătháiăcóăquanăh ăv iănhau,ăquyăđ nhăl nănhau.ăCóăbaoănhiêuăbi năhoáă
hìnhătháiălàăcóăb yănhiêuăgiaiăđo năc aăquáătrìnhăv năđ ngăc aăt ăb n.ăTrongăcácăgiaiă
đo năđó,ăcóăhaiăgiaiăđo năthu căl nhăv căl uăthôngăvàăm tăgiaiăđo năthu căl nhăv că
s năxu t.
Trongăcôngăth cătrênăchúngătaăth yăcóăhaiăhàngăhoáăkhácănhauăHăvàăH’,ăxétăv ă

l

ngăgiáătr ăthìăH’ăl năh năH,ăl

ngăgiáătr ăt ngălênăđóălàădoăquáătrìnhăs năxu tămàă

ra,ăcònătrongăcácăgiaiăđo năl uăthôngăph iăcóăgiáătr ăb ngănhauăt năt iăcùngăm tălúcă
đ iădi năv iănhauăvàăthayăth ăl nănhau.ăNgh aălà,ăs ăbi năđ iăv ăđ iăl

ngăc aăgiáătr ă

ch ăn mătrongăph măviăbi năhoáăhìnhătháiăc aăt ăb năs năxu tătrongăgiaiăđo năs nă
xu t,ăt cătrongăquáătrìnhăs năxu t.ăB iăv y,ăquáătrìnhăs năxu tălàăs ăbi năhoáăhìnhătháiă
hi năth căc aăt ăb n.ăCònătrongăcácăgiaiăđo năl uăthôngăch ălàănh ngăbi năhoáăhìnhă
tháiăcóătínhăch tăhìnhăth c
Quaăs ăphânătíchă3ăgiaiăđo nătrên,ăchúngătaăth yăquáătrìnhătu năhoànăc aăt ăb nă
làăs ăth ngănh tăc aăc ă3ăgiaiăđo năhayălàăs ăth ngănh tăgi aăs năxu tăvàăl uăthông.ă
N uăch ăxétăhaiăgiaiăđo năTă- HăvàăH’ă- T’ăthìăl uăthôngăt ăb nălàăm tăb ăph năc aă
l uăthôngăchungăc aăhàngăhoá.ăNh ngătu năhoànăc aăt ăb năkhôngănh ngăthu căv ă
l nhăv căl uăthôngămàăcònăthu căv ăl nhăv căs năxu t,ănên vòngătu năhoànăc aăt ăb nă
làăs ăth ngănh tăgi aăs năxu tăvàăl uăthông.

17


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

“V y, quá trình tu n hoàn c a t b n là s th ng nh t gi a l u thông và s n

xu t, nó bao hàm c hai. Ch ng nào mà hai giai đo n T - H, H’ - T là nh ng hành
vi c a l u thông thì l u thông c a t b n là m t b ph n c a l u thông chung c a
hàng hoá. Nh ng trong ch ng m c chúng là nh ng khâu, nh ng giai đo n có nh ng
ch c n ng nh t đ nh trong tu n hoàn c a t b n - tu n hoàn không nh ng thu c v
l nh v c l u thông mà còn thu c v l nh v c s n xu t n a- thì t b n hoàn thành
vòng tu n hoàn c a b n thân nó trong l nh v c l u thông chung c a hàng hoá”16.
2. S v n đ ng th ng nh t bi n ch ng c a ba hình thái tu n hoàn:
âyălà m tăquáătrìnhăliênăt căkhôngăng ngăvàăđ tăquãngăkhôngăng ng.ăB iăl ,ă
trongăquáătrìnhăv năđ ngăliênăt căkhôngăng ng,ăb năthânătu năhoànăl iălàmăchoăt ă
b năph iăn măl iă ăm iăgiaiăđo nătu năhoànătrongăm tăth iăgianănh tăđ nhăđ ăth că
hi năch căn ngăc aămình.
T - H ... SX ... H' - T' - H ... SX ... H' - T' - H ... SX ... H' ..
S ăv năđ ngăc aăbaăhìnhătháiătu năhoànăcóăs ăk ăt cănhauătrongăth iăgianăvàăs pă
x păk ănhauătrongăkhôngăgianăhayăt năt iăk ănhauătrongăkhôngăgianăđ ăđ

căliênăt că

v năđ ngătrongăth iăgiană(s ăth ngănh tăbaăhìnhătháiătu năhoànăđòiăh iă3ătu năhoànă
ph iăt năt iăcùng m t th i gian, trongăkhôngăgianăthìăxenăk ănhau):
T-Hă…ăSXă…ăH'ă- T' - Hă…ăSXă…ăH'ă- T' - Hă…ăSXă…
T - H ... SX ... H' - T'
SX ... H' - T' - H' ... SX
H' - T' - H ... SX ... H’
“C ba tu n hoàn đ u có m t đi m chung là: chúng đ u l y vi c làm t ng giá

tr làm m c đích có tính ch t quy t đ nh, làm đ ng c ”17. Vàăt ngătu năhoànălàăs ă
th ngănh tăhi năth căc aăbaăhìnhătháiătu năhoàn.ăN uăxétăriêngăt ngăhìnhătháiătu nă
hoàn,ăthìăm iăhìnhătháiătu năhoànăch ăph năánhăhi năth căt ăb năch ăngh aăm tăcáchă
phi nădi nălàmăn iăb tăm tăb năch tănàyăvàăcheăgi uăm tăb năch tăkhácăc aăs ăv nă
16

17

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă95
C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă154
18


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

đ ngăc aăt ăb năcôngănghi p.ăDoăđó,ăph iăxemăxétăđ ngăth iăc ăbaăhìnhătháiătu nă
hoàn,ăthìăm iănh năth căđ

căđ yăđ ăs ăv năđ ngăhi năth căc aăt ăb năcôngănghi p,ă

m iăhi uăđúngăb năch tăc aăm iăquanăh ăgiaiăc pămàăt ăb năbi uăhi nătrongăs ăv nă
đ ngăc aănó
Vìăth ,ătu năhoànăhi năth căc aăt ăb n côngănghi p,ătrongăs ăliênăt căc aănó,ă
không nh ng làăs ăth ngănh tăgi aăs năxu tăvàăl uăthông,ămà còn làăs ăth ngănh tă
c aăc ăbaătu năhoànăc aănóăn a.ăCh ăcóătrongăs ăth ngănh tăc aăc ăbaătu năhoàn,ăthìă
s ăliênăt căc aăt ngăquáătrìnhătu năhoànăc aăt ăb n côngănghi păm iăth căhi năđ

c.

Trênăth căt ,ăm iăt ăb n côngănghi păcáăbi tăđ uă ătrongăc ăbaătu năhoànăcùngă
m tălúcăvàăn măc nhănhauătrongăkhôngăgian.ăBaăhìnhătháiătu năhoànăđ uăkhôngăng ngă
di năraăbênăc nhănhau,ăk ăti pănhau.ăVàăch ăcóăs ăth ngănh tăc ăbaăhìnhătháiătu nă
hoànăthìăquáătrìnhăv năđ ngăc aăt ăb n m iăcóăth ăti năhànhăm tăcáchăliênăt căkhôngă

ng ng.
Tu nă hoànă c aă t ă b n ch ă ti nă hànhă đ

că bìnhă th

ngă khiă c ă baă tu nă hoànă

chuy năti păm tăcáchătrôiăch y.ăN uăm tătu năhoànăc aăhìnhătháiănàoăđóăng ngătr ,ă
thìătoànăb ătu năhoànăs ăb ăpháăho i.ăSong, mu năb oăđ măs ătu năhoànăkhôngăng ngă
c aăTB,ăb oăđ măchoăTBăliênăt căchuy năhóaăhìnhătháiăquaăcácăgiaiăđo năk ăti pă
nhau,ăthìăph iăcóăđ ăhai đi u ki n:
- Th ănh t,ătoànăb ăTBăph iăphânăraălàmăbaăb ăph n,ăt năt iăđ ngăth iă ăc ăbaă
hình thái.
- Th ăhai,ăm iăb ăph năTBă ăm iăhìnhătháiăkhácănhauăđ uăph iăkhôngăng ngă
liênăt cătr iăquaăbaăhìnhăthái,ăvàăbaăgiaiăđo năv năđ ng.
Haiăđi uăki nănàyăquanăh ăch tăch ăv iănhau,ăràngăbu căl nănhau,ălàmăti năđ ă
cho nhau. "Vì th , ch có th hi u TB là m t s v n đ ng, ch không ph i là m t v t
đ ng yên"18.

18

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă162
19


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

Chiăkhiăcóăs ăs păx păk ănhauăc aăcácăb ăph năt ăb năt năt iăđ ngăth iă ăc ăbaă

hìnhăthái,ăthìăm iăcóăs ăk ăt cănhauăc aăcácăb ăph năt ăb nă y ;ăng

căl i,ăc ngăch ă

khiăcácăhìnhătháiăt ăb năk ăt cănhauăkhôngăng ng,ăthìăt ăb năm iăt năt iăđ ngăth iă ă
c ăbaăhìnhătháiăđ

c.

Trongăs ăv năđ ngăliênăt căc aăt ăb năcôngănghi păm iăhìnhătháiăc aăt ăb năđ uă
cóăth ălàmăđi măm ăđ uăvàăk tăthúcăc aătu năhoàn,ăt oănênăcácăhìnhătháiătu năhoànă
khácănhauăc aăt ăb năcôngănghi p.ă
Tu n hoàn c a t b n - ti n t : T - H…Sxă…H’- T’ăhay:ăTă- T’
M ăđ uăvàăk tăthúcăđ uăd

iăhìnhătháiăti n.ăS ăv năđ ngăc aăt ăb năbi uăhi nă

raălàăs ăv năđ ngăc aăti n.ăHàngăhoáăhayăs năxu tăch ălàănh ngăy uăt ătrungăgian,ăch ă
làă“nh ngătaiăv ăc năthi t”ăđ ăđ ăra ti n.ăTrongăTă- T’ăm iăquáătrìnhătrungăgianăđ uă
bi năm t,ăquanăh ăbócăl tăc aăt ăb năv iălaoăđ ngălàmăthuêăb ăcheăgi u,ăhìnhănh ăl uă
thôngăđ ăraăgiáătr ăl năh n.
Hìnhătháiătu năhoànănàyăph năánhărõăr tănh tăm căđích,ăđ ngăc ăv năđ ngăc aă
t ăb nălàălàmăt ngăgiáătr ,ălàăđemăl iăgiáătr ăth ngăd .ăH năn a,ăgiáătr ăth ngăd ăl iă
bi uăhi năd

iăhìnhăth căchóiăl iănh tăc aănóălàăhìnhătháiăti n.ăB iăv y,ăTă- T’ălàăhìnhă

tháiăbi uăhi năphi nădi nănh t,ăcheăd uănh t,ănh ngăc ngăđ cătr ngănh t,ăn iăb tănh tă
choăs ăv năđ ngăc aăt ăb n.
C.Mácăđãăvi t:ă“Tu n hoàn c a t b n ti n t là hình thái phi n di n nh t, và

chính do đó mà nó là hình thái n i b t nh t và đ c tr ng nh t trong các hình thái
c a tu n hoàn c a t b n công nghi p. M c tiêu và đ ng c c a tu n hoàn này- làm
t ng thêm giá tr , làm ra ti n và tích lu ti n- tr c ti p bi u l ra tr

c m t (mua đ

bán đ t h n)”19.
T ăb năti năt ăxu tăhi nătrongăl uăthôngăchungăc aăhàngăhoáăv iăt ăcáchăm tă
s ăti nă ngăraăvàăm tăs ăti năquayăv ăl năh n,ăđãăgâyăraăs ănh măl năv ăkh ăn ngăt ă
đ ăraăti năc aăti nă
19

C.Mác và Ph. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă95
20


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

Ôngăvi tăti p:ă“Côngăth căTă- H…SX…H’- T’,ămàăk tăqu ăc aănóălàăT’ă=ăTă+ă
t,ăcóăcáiăb ăngoàiălàmăng
tr ă ngătr

iătaăd ăb ănh măl n;ănóămangătínhăch tăl aăd iădoăch ăgiáă

căđãăt ngăthêmăgiáătr t năt iă ăđâyăd

iăhìnhătháiăngangăgiáăc aănóălàăti n.ă

Côngăth că yăkhôngănh năm nhăvi căgiáătr ăt ngăthêmăgiáătr ămàănh năm nhăhìnhătháiă
ti năc aăquáătrìnhă y,ănh năm nhăs ăli nălàăcu iăcùng,ăng

iătaărútăraă ăl uăthôngăm tă

giáătr ăb ngăti năl năh năgiáătr ă ngăraălúcăđ u - t călàănh năm nhăs ăt ngăthêmăc aă
kh iăl

ngăvàngăvàăb căthu căv ănhàăt ăb n”20.

TheoăC.Mácăcáiăhìnhăth căbi uăhi năb ăngoàiălàmăchoăng

iătaănh măl năđóăhayălàă

s ăl aăd iăs ăb ăm tăđiăn uăchúngătaăkhôngăxétătu năhoànăc aăt ăb năti năt ănh ălàăm tă
hìnhătháiăduyănh t màălàăm tăs ăph iăh păn iăti păliênăt c c aănhi uăvòngătu năhoànăv iă
nhau.ăChúngătaăcóăth ăminhăho ăb ngăcôngăth căsau:
T - H…SX…H’- T’- H…Sx…H’- T’- H…SX…
T - H…SX…H’- T’:ăTu năhoànăc aăt ăb năti năt .
SX…H’- T’- H…ăSX:ăTu năhoànăc aăt ăb năs năxu t.
H’- T’- H…SX…H’:ăTu năhoànăc aăt ăb năhàngăhoá.
“Ngayăkhiătu năhoànăl păl iăl năđ uătiên,ăthìătr

căkhiătu năhoànăth ăhaiăc aă

Tăk tăthúc,ăchúngătaăđãăth yăxu tăhi nătu năhoànăSX…H’- T’.ăT- H…SX,ănh ăth ă
làăt tăc ăcácătu năhoànăsauăđóăc aăTăđ uăcóăth ăđ

căxem xétăd

iăgiácăđ ăc aă

hìnhătháiăSX…H’- T- H…SX,ătrongălúcăđóăthìăT- H,ăgiaiăđo năth ănh tăc aătu nă
hoànăth ănh t,ăch ălàăs ăchu năb ăcóătínhăch tănh tăth iăchoătu năhoànăluônăluônă
l păl iăc aăt ăb năs năxu t,ăđi uănàyădi năraătrongăth căt ăkhiăt ăb năcôngănghi pă
đ

căđ uăt ăl năđ uătiênăd
M tăkhác,ătr

iăhìnhătháiăt b năti năt .

căkhiătu năhoànăth ăhaiăc aăs năxu tăch măd tăthìătu năhoànă

th ănh tăH’- T’.ăTă- H…SXă…H’ăt călàătu năhoànăc aăt ăb năhàngăhoá,ăđãăhoànă
thànhăr i.ăNh ăv yăhìnhătháiăth ănh tăđãăbaoăhàmăhaiăhìnhătháiăkiaăr i,ăvàădoăđóă

20

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă97
21


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

hìnhătháiăti năbi năđi,ăvìănóăkhôngăph iăch ălàăbi uăhi năc aăgiáătr ,ămàălàăbi uă
hi năc aăgiáătr ăd

iăhìnhătháiăngangăgiá,ăt călàăd

iăhìnhătháiăti n” 21.

N uăxétăriêngăt ngăhìnhătháiătu năhoàn,ăm iăhìnhătháiăch ăph năánhăhi năth căt ă
b năch ăngh aăm tăcáchăphi nădi n,ălàmăn iăb tăm tăb năch tănàyăvàăcheăd uăm tăb nă
ch tăkhácăc aăs ăv năđ ngăt ăb năcôngănghi p.ăDoăđóăph iăxemăxétăđ ngăth iăc ăbaă
hìnhătháiătu năhoànăm iănh năth căđ

căđ yăđ ăs ăv năđ ngăhi năth căc aăt ă b n,ă

m iăhi uăđúngăb năch tăc aăm iăquanăh ăgiaiăc pămàăt ăb năbi uăhi nătrongăs ăv nă
đ ngăc aănó.
Tu n hoàn c a t b n s n xu t: SX…H’- T’- H…ăSX.
M ăđ uăvàăk tăthúcătu năhoànălàăs năxu t,ăv năđ ngăc aăt ăb năbi uăhi năraălàă
s ăv năđ ngăkhôngăng ngăc aăs năxu t.ăTrongăhìnhătháiătu năhoànănày,ăhàngăhoáăvàă
ti năt ăch ălàănh ngăy uăt ătrungăgian,ătoànăb ăquáătrìnhăl uăthôngăH’- T’- H’ăch ălàă
đi uăki năchoăs năxu t.ăTu năhoànănàyăch ărõăt ăb nă- hàngăhoáăt ăquáătrìnhăs năxu tă
màăra,ălàăk tăqu ătr căti păc aăs năxu t,ăcònăăt ăb nă- ti năt ălàăk tăqu ăc aăvi căth că
hi năt ăb nă- hàngăhoá,ăđ ngăth iălàăph

ngăti nămua,ăchu năb ăcácăy uăt ăchoăquáă

trìnhăs năxu tăm i,ăngh aălàăt ăb nă- ti năt ăch ălàmămôiăgi iătrungăgianăchoăt ăb năhàngăhoáăchuy năbi năthànhăt ăb nă- s năxu t.ăă
T ăcôngăth căchungăc aătu năhoànăt ăb năs năxu t,ăchúngătaăth yăn iăb tăhaiă
v năđ :
M t là, toànăb ăquáătrìnhăl uăthôngăc aăt ăb năcôngănghi păch ăhìnhăthànhăm tă
s ăgiánăđo năvàăch ălàăkhâuătrungăgianăgi aăt ăb năs năxu tăm ăđ uătu năhoàn vàăt ă
b năs năxu tăk tăthúcătu năhoànăđó.
Hai là, tu năhoànăl uăthôngăbi uăhi năraăd

iăhìnhătháiăng

căl iăv iăhìnhătháiă

màănóămangătrongătu năhoànăt ăb năti năt ,ăt călàăv ăhìnhăth căgi ngănh ăl uăthôngă
hàngăhoáăgi năđ n.

21

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă99
22


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

Trongătáiăs năxu tăgi năđ nătoànăb ăgiáătr ăth ngăd ăs ăđiăvàoătiêuădùngăcáănhână
c aănhàăt ăb năvàăraăkh iătu năhoànăc aăt ăb năs năxu tănóiăriêngăvàăraăkh iăl uăthôngă
t ăb nănóiăchungănh ngăv năthu căl uăthôngăchungăc aăhàngăhoá.ăBâyăgi ăquáătrìnhă
s năxu tăth ăhaiăđ

căl păl iătheoăquy môăc .ăTuyănhiênăchúngătaăth yăr ngăH’- T’ălàă

giaiăđo nătu năth ăhaiăc aătu năhoànăc aăt ăb năs năxu tăthìăđ ngăth iăc ngălàăgiaiă
đo năth ăbaăc aătu năhoànăc aăt ăb năti năt ăvàăgiaiăđo năđ uătiênăc aătu năhoànăc aă
t ăb năhàngăhoá.
Vi cătáchăriêngăcácăhìnhătháiătu năhoànăc aăt ăb năch ălàăph

ngăphápăc aăt ă

duyăđ ănghiênăc uăth căch tăc aătu năhoànăth căt ,ăcònătrongăth căti n,ăbaăhìnhătháiă
tu năhoànănàyăhoàănh păv iănhau.ă i uăđángăl uăýă ăđâyălàăm cădùăđãătáchăr iănhauă
nh ngăhă- t - h và H - T - Hăđ uăthu căl nhăv căl uăthôngăhàngăhoá,ăvìăv y:
M tăm t,ăd ăgâyăs ănh măl nălàăs năxu tăt ăb năch ăngh aălàănh măs năxu tăraă
giáătr ăs ăd ngăđ ătraoăđ iăl nănhau.ă
“C hai l u thông h - t - h và H - T - H, xét v hình thái chung, đ u thu c v
l u thông hàng hoá, vì v y ng

i ta d quan ni m - nh khoa kinh t t m th

ng đã

làm- r ng quá trình s n xu t t b n ch ngh a ch đ n thu n là vi c s n xu t ra hàng
hoá, ra nh ng giá tr s d ng nh m tho mãn m t lo i tiêu dùng nào đó và do nhà
t b n s n xu t ra đ ch nh m đem thay th chúng b ng nh ng hàng hoá có m t giá
tr s d ng khác”22.
M tăkhác,ăn uăm tăs ăđìnhătr ănàoăđóăx yăraăngayăc ăv iăHă- T - Hăthìătu năhoànă
c aăt ăb năc ngă nhăh

ngăđ năl uăthôngăchung.ăN uătu năhoànăc aăt ăb năb ăđìnhă

tr ăho căx yăraăm tăs ăr iălo nănàoăđóăthìăkhôngăph iăvi cătiêuădùngăhămàăđ ngăth iă
vi cătiêuăth ăcáiălo tăhàngăhoáăđemătraoăđ iăv iăhăc ngăb ăthuăh păho căđìnhătr .ă
Trongătáiăs năxu tăm ăr ng,ăgi ăđ nhătoànăb ăgiáătr ăth ngăd ăđ

cătíchălu ăh tă

thìătu năhoànăc aăt ăb năs năxu tăs ăcóăd ng:

22

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrangă107-109
23


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

SL
Sxă…H’- T’- H’ăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă

…ăSx

TLSX.
Côngăth cănàyăkhôngănóiălênăvi căs năxu tăgiáătr ăth ngăd ămàănóiălênăvi că
mu năcóătáiăs năxu tăm ăr ngăph iăcóătíchălu ,ăph iăcóăm tăb ăph năgiáătr ăth ngăd ă
đ

căt ăb năhoá.
Mu năcóătăb ăsungăchoăTălàmăt ăb năti năt .ăV yăph nătăb ăsungălàăbaoănhiêu?ă

Khôngăph iătu ăti n,ămàătheoăt ăl ăc aăđi uăki năk ăthu t,ăc uăt oăh uăc ăt ăb năquyă
đ nh.
Mu năcóătăb ăsungăthìăgiáătr ăth ngăd ăph iăđ

cătíchălu ăl iăm tăph năvàătíchă

lu ăđ năm căđ ăl năđ ănémăvàoăquáătrìnhăs năxu t.ăM căđ ăl nă ăđâyălàăbaoănhiêuă
doăy uăt ăk ăthu tăs năxu t,ădoăc uăt oăh uăc ăt ăb năquyăđ nh.ăVìăcácăt ăl ătheoăđóă
quáătrìnhăs năxu tăcóăth ăm ăr ngăra,ăkhôngăph iătu ăti nămàădoăk ăthu tăquyăđ nh.ă
Choănênăgiáătr ăth ngăd ăđãăth căhi n,ătuyăđãăđ ădànhăđ ăt ăb năhoá,ănh ngăph iăquaă
m tăs ătu năhoànăm iăđ ăquyămôălàmăch căn ngăt ăb năph ăthêm.
Côngăth căSx…Sx’ăbi uăth ăm tăt ăb năs năxu tăđ

cătáiăs năxu tătrênăquyămôă

m ăr ng.ăKhiătu năhoànăth ăhaiăb tăđ u,ăchúngătaăth yăs năxu tăl iăxu tăhi nă ăđi mă
xu tăphát,ănh ngăkhácă ăch ăquyămôăc aănóăl năh n.
C ngăgi ngănh ătrongăcôngăth căTă- T’ătu năhoànăth ăhaiăb tăđ uăv iăT’ăthìăT’ă
l năh năTănh ngălàmăch căn ngănh ăT.ăB iăvìăkhiăT…T’ăti năhànhăxong,ăvàăm tăkhiă
T’ăl iăb tăđ uătr ăl iătu năhoàn,ăthìăT’ăkhôngăcònăbi uăhi năraăthànhăT,ăngayăc ătrongă
tr

ngăh păng

iătaăt ăb năhoáătoànăb ăgiáătr th ngăd ăch aăđ ngătrongăT’.

iăv iătu năhoànăc aăt ăb năs năxu tăc ngăv y,ăSx’ăđãăl nălên,ăSx’ăl năh năSx,ă
nh ngăkhiăb tăđ uătu năhoànăm i,ănóăc ngăxu tăhi năv iăt ăcáchălàăSxăgi ngănh ăSxă
trongătáiăs năxu tăgi năđ năv y.

24


Ti u lu n Quá trình l u thông TBCN

V n Công V

Tu năhoànăc aăt ăb năs năxu tăkhôngăch ăraăđ
c aăt ăb n,ănh ngăl iălàmărõăđ

căđ ngăc ,ăm căđíchăv năđ ngă

căngu năg căc aăt ăb n.ăNgu năg căđóălàălaoăđ ngă

c aăcôngănhânătíchălu ăl i,ălàăt ătrongăquáătrìnhăs năxu t.
Tu n hoàn c a t b n hàng hoá: H’- T’- H…Sx…H’.ă
ăđâyăH’ăkhôngăch ălàăđi măb tăđ uăc aătu năhoànăc aăt ăb năhàngăhoáămàăcònă
làăgiaiăđo năth ăbaăc aătu năhoànăc aăt ăb năti năt ăvàăgiaiăđo năth ăhaiăc aătu năhoànă
c aăt ăb năs năxu t.ăN uătáiăs năxu tăti năhànhătrênăquyămôăm ăr ng,ăthìăH’ă ăgiaiă
đo năsauăl năh năH’ă ăđi măb tăđ u.
Trongăhìnhătháiătu năhoànănàyăl uăthôngălàăgiaiăđo năm ăđ uăđãăl păt căđãălàăt ă
b năhàngăhoá,ăt căm tăkh iăl

ngăs năph măđãăch aăđ ngăgiáătr ăth ngăd .ă

C.Mácăvi t:ă“Trongăt tăc ăm iătr

ngăh p,ăH’ăth

v iăt ăcáchăm tăt ăb n hàngăhoáă=ăgiáătr ăt ăb nă ngătr

ngăxuyênăm ăđ uătu năhoànă
că+ăgiáătr ăth ngăd ”23

H’ătrongătu năhoànăc aăt ăb năhàngăhoáăngayă ăđi măxu tăphátăđãăph iămangă
haiătínhăch t:ă

- H’ălàăs năph măc aăquáătrìnhăs năxu t,ăt călàăs ăchuy năhoáăc aăt ăb năs nă
xu t.ă i mănàyăchoăth yătu năhoànăc aăt ăb năs năxu tăph iădi năraăv iăt ăcáchăti nă
đ ăchoătu năhoànăc aăt ăb năhàngăhoá.ă
- M tăkhácăH’ăkhôngăch ăg măt ăb nă ngătr

cămàăcònăc ăgiáătr ăth ngăd .ă

“Trongătu năhoànăđóă(c aăt ăb năhàngăhoáăH’- H)ăH’ăt năt iăthànhăđi măxu tă
phát,ăđi măquáăđ ăvàăđi mătr ăv ăc aăv năđ ng,ăvìăv y,ănóăbaoăgi ăc ngăcóăm t.ăNóă
làăđi uăki năth

ngăxuyênăc aăquáătrìnhăs năxu t”24

M ăđ uătu năhoànălàăt ăb năhàngăhoáăH’,ăs ăchuy năhoáăH’- T’ăbaoăg măc ă
tiêuădùngăs năxu tăvàătiêuădùngăcáănhân.ăDoăđó,ăhìnhătháiătu năhoànănàyăkhôngăch ălàă
hìnhătháiăv năđ ngăc aăt ăb năcôngănghi păcáăbi t,ămàăcònălàăhìnhătháiăthíchăh păđ ă
phânătíchăs ăv năđ ngăc aăt ăb năxãăh i.

23
24

C.MácăvàăPh. ng-ghen:ăToànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrang 137
C.MácăvàăPh. ng-ghen: Toànăt p,ăNxb.ăChínhătr ăqu căgiaăS ăth t,ăHàăN i,ă2002,ăt pă24,ătrang 137
25