Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát thi công công trình thủy điện Bản Mồng

LỜI CAM ĐOAN
Tên đề tài luận văn: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát
thi công công trình thủy điện bản mồng, tỉnh Nghệ An”
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân học viên. Các kết quả
nghiên cứu và các kết luận trong luận văn là trung thực, không sao chép từ bất kỳ một
nguồn nào và dưới bất kỳ hình thức nào.Việc tham khảo các nguồn tài liệu (nếu có) đã
được thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo đúng quy định.
Tác giả luận văn

Trần Văn Oanh

i


LỜI CẢM ƠN
Đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát thi công công
trình thủy điện bản mồng, tỉnh Nghệ An” được hoàn thành tại trường Đại học Thủy
lợi Hà Nội. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin chân thành cảm ơn Thầy TS
Nguyễn Trung Anh và Thầy TS Trần Văn Hiển đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tôi
trong suốt quá trình làm luận văn. Dù đã rất cố gắng nhưng với trình độ hiểu biết và
thời gian nghiên cứu thực tế có hạn nên không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong
nhận được những lời chỉ dẫn, góp ý của quý thầy giáo,cô giáo và bạn đọc để luận văn
của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, cùng các thầy cô giáo !

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii

DANH MỤC HÌNH ẢNH ..............................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. viii
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC GIÁM SÁT THI CÔNG CÔNG TRÌNH
THỦY ĐIỆN....................................................................................................................4
1.1 Tổng quan về công tác giám sát chất lượng công trình ........................................4
1.1.1 Quản lý nhà nước về CLCTXD ................................................................. 4
1.1.2 QLCLCTXD của các chủ thể trực tiếp tham gia xây dựng công trình ...... 6
1.2 Khái quát chung về công tác giám sát công trình thủy điện .................................9
1.3 Đánh giá chung về công tác giám sát công trình thủy điện ở Việt Nam ............11
1.3.1 Giám sát công tác Vật liệu xây dựng ....................................................... 12
1.3.2 Giám sát công tác thi công các hạng mục phụ trợ ................................... 12
1.3.3 Giám sát công tác thi công các hạng mục chính ...................................... 13
1.3.4 Giám sát công tác lắp đặt thiết bị ............................................................. 15
1.3.5 Giám sát công tác ATLĐ ......................................................................... 17
1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình giám sát thi công của Đơn vị Tư vấn giám
sát .............................................................................................................................. 18
1.1.1Yếu tố về cơ chế chính sách của Nhà nước .............................................. 18
1.4.1 Yếu tố về năng lực của thiết kế ................................................................ 19
1.4.2 Yếu tố về pháp luật trong xây dựng ......................................................... 19
1.4.3 Yếu tố năng lực của tổ chức thi công ....................................................... 19
1.4.4 Yếu tố năng lực của Chủ đầu tư ............................................................... 20
Kết luận chượng 1 .....................................................................................................20
CHƯƠNG 2 SỞ KHOA HỌC VÀ PHÁP LÝ VỀ CÔNG TÁC GIÁM SÁT THI
CÔNG CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN............................................................................21
2.1 Quy định của pháp luật về công tác giám sát thi công ........................................21

iii

2.1.1 Quy định về năng lực của cá nhân tham gia giám sát .............................. 21
2.1.2 Quy định về năng lực của tổ chức TVGS ................................................ 22
2.1.3 Quy định về năng lực của nhà thầu thi công ............................................ 22
2.1.4 Quy định về chất lượng công trình .......................................................... 23
2.1.5 Quy định về thiết bị thủy điện.................................................................. 24
2.1.6 Quy định về hồ sơ hoàn công................................................................... 26
2.2 Quy định về nhiệm vụ QLCL công trình của các thành phần tham gia ............. 26
2.2.1 Quản lý chất lượng đối với đơn vị khảo sát ............................................. 26
2.2.2 Quản lý chất lượng đối với đơn vị thiết kế .............................................. 27
2.2.3 Quản lý chất lượng của nhà thầu thi công xây dựng công trình .............. 28
2.2.4 Quản lý chất lượng của Chủ đầu tư ......................................................... 29
2.2.5 Quản lý chất lượng của đơn vị Tư vấn giám sát ...................................... 31
2.3 Nội dung và nhiệm vụ của công tác giám sát thi công ....................................... 32
2.3.1 Nội dung của công tác giám sát thi công ................................................. 32
2.3.2 Nhiệm vụ cụ thể đối với công tác giám sát thi công ................................ 33
2.3.3 Công tác bê tông ...................................................................................... 34
2.3.4 Công tác cốt thép ..................................................................................... 34
2.3.5 Công tác lắp đặt thiết bị ........................................................................... 35
2.4 Các yêu cầu kỹ thuật thi công các công trình Thủy điện .................................... 36
2.4.1 Đập đất đầm nén .................................................................................... 36
2.4.2 Đập bê tông .............................................................................................. 48
2.4.3 Đập tràn .................................................................................................... 53
2.4.4 Tuyến năng lượng .................................................................................... 53
2.4.5 Đường trên công trường ........................................................................... 56
Kết luận chương 2 ..................................................................................................... 62
CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG
TÁC GIÁM SÁT THI CÔNG CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN BẢN MỒNG ................ 63
3.1 Giới thiệu chung về Công trình thủy điện Bản Mồng ........................................ 63
3.2 Đặc thù của DA thủy điện Bản mồng và những thách thức ............................... 68

3.3 Các yêu cầu kỹ thuật về vật liệu và quy định nghiệm thu .................................. 69
3.3.1 Về công tác đất ......................................................................................... 69

iv


3.3.2 Về công tác bê tông .................................................................................. 70
3.4 Thực trạng về công tác giám sát thi công công trình thủy điện tại Công ty Cổ
phần Tư vấn Xây dựng Thủy lợi 2 ............................................................................73
3.4.1 Giám sát công tác VLXD ......................................................................... 73
3.4.2 Giám sát công tác thi công các hạng mục phụ trợ ................................... 74
3.4.3 Giám sát công tác thi công công trình chính ............................................ 75
3.4.4 Giám sát công tác lắp đặt thiết bị ............................................................. 75
3.4.5 Giám sát công tác ATLĐ ......................................................................... 76
3.5 Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát thi công công trình
Thủy điện Bản Mồng Nghệ An .................................................................................76
3.5.1 Nâng cao chất lượng công tác giám sát VLXD ....................................... 76
3.5.2 Nâng cao chất lượng công tác giám sát thi công các hạng mục phụ trợ .. 78
3.5.3 Nâng cao chất lượng công tác GS thi công công trình chính ................... 81
3.5.4 Nâng cao chất lượng công tác GS lắp đặt thiết bị .................................... 84
3.5.5 Nâng cao chất lượng công tác giám sát ATLĐ ........................................ 87
Kết luận chương 3 .....................................................................................................90
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 93

v


DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 3.1 Phối cảnh DA Hồ chứa nước Bản Mồng – Nghệ An ..................................... 63

Hình 3.2 Vị trí xây dựng DA thủy điện Bản Mồng, Nghệ An ...................................... 64
Hình 3.3 Quy trình giám sát thi công các hạng mục phụ trợ ........................................ 79
Hình 3.4 Quy trình giám sát thi công công trình chính ................................................. 82
Hình 3.5 Quy trình giám sát lắp đặt thiết bị .................................................................. 85
Hình 3.6 Quy trình giám sát công tác ATLĐ ................................................................ 88

vi


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1 Thông số kỹ thuật được duyệt trong DAĐT điều chỉnh giai đoạn 1 .............65
Bảng 3.2 Quy định về số lượng mẫu kiểm tra ............................................................... 69
Bảng 3.3 Cường độ tiêu chuẩn của các nhóm thép ....................................................... 70
Bảng 3.4 Cơ tính của vật liệu ống ren ...........................................................................70
Bảng 3.5 Yêu cầu chất lượng đầu ren ...........................................................................70
Bảng 3.6 Kích thước sai lệch của cốt thép đã gia công ................................................70
Bảng 3.7 Sai lệch cho phép đối với mối hàn .................................................................71
Bảng 3.8 Nối chồng cốt thép đối với bêtông có mác khác nhau ...................................71
Bảng 3.9 Cường độ chịu nén và chịu kéo dọc trục của bê tông ....................................72
Bảng 3.10 Mác chống thấm của bê tông thường ........................................................... 72
Bảng 3.11 Thành phần cấp phối đá dăm .......................................................................73
Bảng 3.12 Thời gian trộn hỗn hợp bê tông....................................................................73
Bảng 3.13 Cường độ bê tông tối thiểu cần đạt để tháo dỡ cốp pha ............................... 73

vii


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ATLĐ – An toàn lao động

BPTCTC – Biện pháp tổ chức thi công
BVTC – Bản vẽ thi công
CĐT – Chủ đầu tư
CO - Giấy chứng nhận xuất xứ
CQ –Giấy chứng nhận chất lượng
CDKT – Chỉ dẫn kỹ thuật
CVXD – Công việc xây dựng
DAĐT – Dự án đầu tư
DA – Dự án
N/X – Nước/ Ximăng
QLCL – Quản lý chất lượng
TVGS – Tư vấn giám sát
TKKT – Thiết kế kỹ thuật
TCVN – Tiêu chuẩn việt nam
TN&MT – Tài nguyên và môi trường
TVTK – Tư vấn thiết kế
VLXD – Vật liệu xây dựng
VLĐV – Vật liệu đầu vào

viii


LỜI MỞ ĐẦU
I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Ngành xây dựng cơ bản đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, cho
sự phát triển toàn diện của đất nước, là công cụ đắc lực thực hiện đường lối, chính
sách phát triển kinh tế-xã hội của Đảng và Nhà nước. Trong những năm vừa qua Đảng
và Nhà nước ta đã quan tâm và đầu tư bằng nhiều nguồn vốn khác nhau vào các hoạt
động đầu tư xây dựng cơ bản, nhìn chung hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản ở nước ta
còn thấp, chưa đáp ứng được nguồn lực cũng như kỳ vọng đầu tư đặc biệt chất lượng

các công trình sau khi đưa vào vận hành khai thác thường xuyên sảy ra sự cố, gây mất
an toàn như: thấm, sụt, lún…Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên đó
là công tác giám sát chất lượng của các đơn vị còn yếu, kém, hạn chế, bất cập. Giám
chất lượng là một trong những bộ phận quan trọng không thể thiếu trong nhiệm vụ của
giám sát thi công xây dựng công trình, đây là yếu tố quyết định trực tiếp đến một công
trình có vận hành an toàn hay không, có đảm bảo chất lượng trong quá trình sử dụng
hay không, có tiết kiệm chi phí xây dựng và đảm bảo tiến độ thời gian thực hiện hay
không.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác giám sát chất lượng công trình, đặc biệt
là các công trình Thủy lợi, thủy điện lớn thì công tác giám sát chất lượng mang ý nghĩa
quyết định đến việc vận hành an toàn của công trình từ đó mang lai hiệu quả đầu tư
của dự án cho vùng hưởng lợi là cao nhất và đảm bảo an toàn tính mạng của người dân
vùng hạ du. Qua quá trình công tác tại Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng thủy lợi 2
(Hec2), vận dụng những kiến thức đã được học tại trường Đại học Thủy lợi, học viên
đã lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác giám sát
thi công công trình Thủy điện Bản Mồng, tỉnh Nghệ An” làm luận văn thạc sĩ
chuyên ngành quản lý xây dựng.
2. Mục đích của đề tài
Nghiên cứu giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chất lượng công tác giám sát thi công
công trình Thủy điện Bản Mồng, tỉnh Nghệ An tại Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng
thủy lợi 2 (Hec2).

1


3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
a) Cách tiếp cận:
- Tìm hiểu về hệ thống các văn bản, quy định của pháp luật, các cơ sở lý luận khoa học
liên quan đến chất lượng công trình giai đoạn thi công;
- Thu thập tài liệu liên quan đến công tác tổ chức và chỉ đạo thực hiện công tác giám

sát chất lượng thi công các công trình do Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng thủy lợi 2
(Hec2) thực hiện.
b) Phương pháp nghiên cứu:
Tác giả sử dụng chủ yếu các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn;
- Phương pháp khảo sát, thu thập tài liệu, phân tích, đánh giá.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a) Đối tượng nghiên cứu: Công tác giám sát chất lượng thi công xây dựng các công
trình Thủy điện.
b) Phạm vi nghiên cứu: Công tác giám sát chất lượng thi công xây dựng các công trình
Thủy điện do Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng thủy lợi 2 (Hec2) đang thực hiện giai
đoạn từ năm 2015 đến nay.
5. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
a) Ý nghĩa khoa học:
Hệ thống được các văn bản pháp quy, các cơ sở pháp lý và cơ sở khoa học về công tác
giám sát chất lượng thi công công trình Thủy điện, cũng như làm rõ được vai trò, trách
nhiệm và yêu cầu của các chủ thể tham gia đảm bảo chất lượng trong quá trình
thi công.
b)Ý nghĩa thực tiễn của đề tài:

2


Đề xuất các giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng công tác giám sát thi công
xây dựng công trình Thủy điện Bản Mồng, tỉnh Nghệ An. Từ đó có thể mở rộng áp
dụng cho các công trình tương tự khác.
6. Kết quả đạt được
- Đánh giá thực trạng về công tác giám sát thi công các công trình Thủy điện do Công
ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Thủy lợi 2 (Hec2) thực hiện.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giám sát chất lượng thi

công công trình Thủy điện Bản Mồng, tỉnh Nghệ An.

3


CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC GIÁM SÁT THI CÔNG CÔNG
TRÌNH THỦY ĐIỆN
1.1 Tổng quan về công tác giám sát chất lượng công trình
Công trình xây dựng là một sản phẩm hàng hóa đặc biệt phục vụ cho sản xuất và các
yêu cầu của đời sống con người. Hàng năm vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, của
doanh nghiệp và của người dân dành cho xây dựng là rất lớn, chiếm từ 25 - 30% GDP.
Vì vậy, chất lượng công trình xây dựng là vấn đề cần được hết sức quan tâm, nó có tác
động trực tiếp đến sự phát triển bền vững, hiệu quả kinh tế, đời sống của con người.
Trong thời gian qua, công tác QLCLCTXD là yếu tố quan trọng quyết định đến
CLCTXD đã có nhiều tiến bộ. Với sự tăng nhanh và trình độ được nâng cao của đội
ngũ cán bộ quản lý, sự lớn mạnh của đội ngũ công nhân các ngành nghề xây dựng, với
việc sử dụng vật liệu mới có chất lượng cao, việc đầu tư thiết bị thi công hiện đại, sự
hợp tác học tập kinh nghiệm của các nước có nền công nghiệp xây dựng phát triển
cùng với việc ban hành các chính sách, các văn bản pháp quy tăng cường công tác
QLCLCTXD, chúng ta đã xây dựng được nhiều công trình xây dựng, công nghiệp,
giao thông, thủy lợi v.v… góp phần quan trọng vào hiệu quả của nền kinh tế quốc dân,
xây dựng hàng triệu m2 nhà ở, hàng vạn trường học, công trình văn hóa, thể thao
v.v… thiết thực phục vụ và nâng cao đời sống của nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh
những công trình đạt chất lượng, cũng còn không ít công trình có chất lượng kém,
không đáp ứng được yêu cầu sử dụng, công trình nứt, vỡ, lún sụt, thấm dột, bong dộp
đưa vào sử dụng thời gian ngắn đã hư hỏng gây tốn kém, phải sửa chữa, phá đi làm lại.
Đã thế, nhiều công trình không tiến hành bảo trì hoặc bảo trì không đúng định kỳ làm
giảm tuổi thọ công trình. Cá biệt ở một số công trình gây sự cố làm thiệt hại rất lớn
đến tiền của và tính mạng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư.

1.1.1 Quản lý nhà nước về CLCTXD
CLCTXD là vấn đề hết sức quan trọng, nó có tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh tế,
đời sống của con người và sự phát triển bền vững. Đặc biệt ở nước ta vốn đầu tư từ
NSNN, DN và của nhân dân chiếm tỷ trọng rất lớn trong thu nhập quốc dân của cả
nước để xây dựng công trình. Vì vậy, để tăng cường quản lý dự án, CLCTXD thì các
cơ quan quản lý nhà nước ở trung ương và địa phương đã ban hành các văn bản pháp

4


quy như luật, nghị định, thông tư, các tiêu chuẩn, quy phạm xây dựng nhằm tạo ra môi
trường pháp lý cho việc tổ chức thực hiện QLCLCTXD. Đề ra các chủ trương, chính
sách khuyến khích đầu tư trang thiết bị hiện đại, sản xuất vật liệu mới, nghiên cứu và
ứng dụng thành tựu khoa học trong xây dựng, đào tạo cán bộ, công nhân nhằm nâng
cao năng lực đáp ứng yêu cầu quản lý đầu tư xây dựng nói chung và QLCLCTXD nói
riêng. Tăng cường quản lý chất lượng thông qua các tổ chức chuyên môn về chất
lượng tại các hội đồng nghiệm thu các cấp, các cục giám định chất lượng, phòng giám
định. Có chính sách khuyến khích các đơn vị, tổ chức thực hiện theo tiêu chuẩn ISO
9001:2015, tuyên dương các đơn vị đăng ký và đạt công trình huy chương vàng chất
lượng cao của ngành, công trình chất lượng tiêu biểu của liên ngành. Phải thấy rằng
với những văn bản pháp quy, các chủ trương chính sách, biện pháp quản lý đó về cơ
bản đã đủ điều kiện để QLCLCTXD. Chỉ cần các tổ chức từ cơ quan cấp trên chủ đầu
tư, CĐT, ban quản lý dự án, các nhà thầu khảo sát, tư vấn lập dự án đầu tư, thiết kế, tư
vấn giám sát, thi công xây lắp thực hiện đầy đủ chức năng của mình một cách có trách
nhiệm theo đúng trình tự quản lý, thực hiện nghiêm các tiêu chuẩn, quy phạm nghiệm
thu công trình xây dựng. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng các văn bản pháp quy vào
thực tế còn nhiều vấn đề cần thiết phải sửa đổi, bổ sung nhằm tăng cường công tác
QLCLCTXD như: Những quy định về việc đảm bảo CLCTXD trong Luật Đấu thầu
còn thiếu cụ thể và chưa cân đối giữa chất lượng và giá dự thầu. Đó là những quy định
có liên quan đến đánh giá năng lực nhà thầu, quy định về CLCTXD trong hồ sơ mời

thầu. Đặc biệt là quy định lựa chọn đơn vị trúng thầu chủ yếu lại căn cứ vào giá dự
thầu thấp nhất mà chưa tính một cách đầy đủ đến yếu tố đảm bảo chất lượng, đến hiệu
quả đầu tư cả vòng đời dự án. Những quy định chế tài xử lý, phân rõ trách nhiệm của
các chủ thể, đặc biệt là trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong quản lý chất lượng
còn thiếu cụ thể, chế tài chưa đủ mạnh để răn đe phòng ngừa cụ thể: Đối với giai đoạn
lập dự án, thiết kế, khảo sát đó là những quy định chế tài đối với CĐT khi vi phạm
trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng; đối với các nhà thầu khảo sát, thiết kế, thẩm định là
những quy định chế tài khi họ vi phạm các quy định về QLCLCTXD. Đối với giai
đoạn xây dựng đó là những điều quy định chế tài đối với các chủ thể về QLCL trong
quá trình đấu thầu, xây dựng, bảo hành, bảo trì. Cần có chế tài cụ thể vi phạm điều
nào, điểm nào thì xử lý thế nào, phạt bao nhiêu tiền, bao nhiêu % giá trị hợp đồng, đưa
vào danh sách “đen”, cấm có thời hạn, vi phạm thế nào thì thu hồi giấy phép kinh
doanh, gây hậu quả mức nào thì truy cứu trách nhiệm hình sự. Các hoạt động về xây
dựng có ảnh hưởng trực tiếp đến con người, môi trường, tài sản. Các DN hoạt động

5


xây dựng phải là các DN kinh doanh có điều kiện. Vì vậy cần phải ban hành các quy
định về năng lực của tổ chức này với các quy định trong giấy phép kinh doanh phù
hợp với từng cấp công trình ví dụ như ở Trung Quốc DN xây lắp chia thành 4 cấp, tư
vấn 3 cấp do Nhà nước cấp chứng chỉ hoạt động xây dựng. Về công tác đào tạo còn
mất cân đối giữa thầy và thợ, đặc biệt đội ngũ đốc công, thợ cả. Công tác đào tạo cán
bộ QLDA, CĐT chưa được coi trọng, nhiều CĐT, BQLDA làm trái ngành, trái nghề,
không đủ trình độ năng lực lại không được đào tạo kiến thức QLDA. Công tác thanh
tra, kiểm tra xây dựng, QLCLXD còn chưa được coi trọng, đúng mức và hoạt động
còn hạn chế, thiếu một mạng lưới kiểm định chất lượng xây dựng trong quy phạm cả
nước, đặc biệt là nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức này còn hạn chế. Còn lẫn lộn chức
năng quản lý nhà nước và quản lý kinh doanh, còn thiếu tập trung kinh phí và kế hoạch
cho việc xây dựng đầy đủ các tiêu chuẩn thiết kế, thi công, nghiệm thu cho việc thi

công công nghệ mới.

1.1.2 QLCLCTXD của các chủ thể trực tiếp tham gia xây dựng công trình
CĐT, tổ chức tư vấn gồm: Tư vấn giám sát, thiết kế, khảo sát, thẩm định và nhà thầu
xây lắp là 3 chủ thể trực tiếp QLCLCTXD. Thực tế đã chứng minh rằng dự án, công
trình nào mà 3 chủ thể này có đủ năng lực quản lý, thực hiện đầy đủ các quy định hiện
hành của Nhà nước, tổ chức triển khai thực hiện đầy đủ các quy định về QLCL trong
các hợp đồng kinh tế, đặc biệt các tổ chức này độc lập, chuyên nghiệp thì tại đó công
tác QLCL tốt và hiệu quả.
1.1.2.1 Chủ đầu tư và Ban quản lý dự án
CĐT là người chủ đồng vốn bỏ ra để đặt hàng công trình xây dựng, họ là người chủ
đưa ra các yêu cầu kỹ thuật đảm bảo chất lượng cho các nhà thầu trong lập dự án, khảo
sát, thiết kế đến giai đoạn thi công xây lắp, vận hành, bảo trì, vì vậy họ là chủ thể quan
trọng nhất quyết định CLCTXD. Đối với CĐT là vốn của tư nhân, của nước ngoài
đồng tiền bỏ ra từ túi tiền riêng của họ nên việc QLDA nói chung cũng như QLCL nói
riêng của cả quá trình được hết sức quan tâm, từ quá trình thẩm định, duyệt hồ sơ thiết
kế đến cả giai đoạn thi công xây lắp, bảo trì. Trừ công trình nhỏ lẻ họ tự quản lý, còn
đa số các dự án họ đều thuê tổ chức tư vấn chuyên nghiệp thực hiện QLCLCT thông
qua các hình thức: Tổ chức tư vấn quản lý dự án, tổ chức tư vấn giám sát độc lập để
kiểm tra chất lượng công trình suốt vòng đời của dự án. Trường hợp vốn đầu tư từ
NSNN thì CĐT là ai? Các CĐT hiện nay không phải là chủ đồng tiền vốn đầu tư, thực

6


chất CĐT được nhà nước ủy nhiệm để quản lý vốn đầu tư xây dựng, họ không phải là
chủ thực sự, mà được thành lập thông qua quyết định hành chính. Thực trạng hiện nay
nhiều CĐT không có đủ năng lực, trình độ, thiếu hiểu biết về chuyên môn xây dưng,
nhiều trường hợp làm kiêm nhiệm, vì vậy công tác QLCLCTXD còn rất hạn chế. Vì
vậy nhiều ý kiến đề nghị nghiên cứu việc tách chức năng CĐT là ông chủ đồng vốn

nhà nước, đồng thời là người trực tiếp quản lý sử dụng công trình với tư vấn QLDA (là
đơn vị làm thuê) thông qua hợp đồng kinh tế. Tổ chức tư vấn QLDA, tư vấn giám sát
là tổ chức chuyên nghiệp, độc lập trừ các dự án có quy mô nhỏ, đơn giản.
1.1.2.2 Tổ chức tư vấn dự án, khảo sát, thiết kế
Với tốc độ tăng nhanh của vốn đầu tư xây dựng hàng năm, hàng vạn dự án vốn của
Nhà nước, và của các thành phần kinh tế, của nhân dân được triển khai xây dựng, do
vậy các đơn vị tư vấn lập dự án, giám sát, thiết kế tăng rất nhanh lên đến hàng nghìn
đơn vị. Bên cạch một số đơn vị tư vấn, khảo sát thiết kế truyền thống, lâu năm, có đủ
năng lực, trình độ, uy tín, còn nhiều tổ chức tư vấn khảo sát, thiết kế năng lực còn hạn
chế, thiếu hệ thống quản lý chất lượng nội bộ. Mặt khác, kinh phí cho công việc này
còn thấp, dẫn đến chất lượng của công tác lập dự án, khảo sát, thiết kế chưa cao, còn
nhiều sai sót. Đối với giai đoạn lập dự án: Khảo sát chưa kỹ, lập dự án theo sự chỉ đạo
chủ quan của CĐT. Khâu thẩm định dự án chưa được coi trọng, các ngành tham gia
còn hình thưc, trình độ năng lực của cán bộ thẩm định còn hạn chế. Đối với lĩnh vực
khảo sát, thiết kế: Khảo sát phục vụ thiết kế còn sơ sài, thiếu độ tin cây. Hệ thống kiểm
tra nội bộ của tổ chức khảo sát, thiết kế chưa đủ, chưa tốt còn tình trạng khoán trắng
cho cá nhân, tổ đội. Công tác thẩm định còn sơ sài, hình thức.
1.1.2.3 Tổ chức tư vấn giám sát
Là người thay mặt cho CĐT trực tiếp giám sát, nghiệm thu các công việc trong suốt
quá trình xây dựng, thông qua việc kiểm tra công việc hàng ngày, ký các biên bản
nghiệm thu từng phần, từng bộ phận công trình. Kinh nghiệm của nhiều nước trên thế
giới thường sử dụng tổ chức tư vấn giám sát chuyên nghiệp, độc lập. Các cán bộ làm
việc trong tổ chức tư vấn giám sát này thường là những cán bộ có năng lực, trình độ,
kinh nghiệm cao, có đạo đức nghề nghiệp, lương khá cao. Do vây việc thực hiện việc
giám sát chất lượng rất chặt chẽ, bài bản. Đối với công trình trong nước là công trình
trọng điểm, quan trọng có đơn vị tư vấn giám sát độc lập, có đủ năng lực và uy tín thì
ở đó việc QLCL chắc chắn sẽ tốt hơn. Tuy nhiên, do tốc độ phát triển xây dựng rất

7

nhanh, lớn mạnh trong khi chưa có các công ty tư vấn giám sát chuyên nghiệp, tình
trạng chung là các công ty tư vấn thiết kế mới bổ sung thêm nhiệm vụ này, đã thế lực
lượng cán bộ tư vấn giám sát thiếu và yếu, trình độ năng lực, kinh nghiệm thi công còn
rất hạn chế, ít được bồi dưỡng, cập nhật nâng cao trình độ về kỹ năng giám sát, về
công nghệ mới, chế độ đãi nghộ hạn chế, do phí quản lý giám sát còn thấp nên hạn chế
đến công tác quản lý tổ chức tư vấn giám sát.
1.1.2.4 Nhà thầu thi công xây lắp
Đây là chủ thể quan trọng quyết định đến việc quản lý và đảm bảo CLTCXDCT. Thời
gian qua các nhà thầu trong nước đã phát triển rất mạnh cả số lượng và chất lượng.
Nhận rõ tầm quan trọng của công tác QLCL là thương hiệu, là uy tín của đơn vị mình,
là vấn đề sống còn trong cơ chế thị trường, nên nhiều Tổng công ty, Công ty đã xây
dựng hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, thời gian qua lại có không ít
công trình thi công không đảm bảo chất lượng gây lún sụt, sập đổ, nhiều công trình
thấm, dột, bong rộp, nứt, vỡ, xuống cấp rất nhanh mà nguyên nhân của nó là còn khá
nhiều nhà thầu không thực hiện nghiêm những quy định hiện hành của Nhà nước là
phải có hệ thống QLCL theo yêu cầu, tính chất quy mô công trình xây dựng, trong đó
quy định rõ trách nhiệm của từng cá nhân, đồng thời mọi công việc phải được nghiệm
thu nội bộ trước khi mời giám sát nghiệm thu ký biên bản. Trong thực tế, nhiều đơn vị
không thực hiện các quy định này. Không bố trí đủ các bộ giám sát nội bộ, thậm chí
còn khoán trắng cho các đội thi công và phó mặc cho giám sát của CĐT. Một điều rất
quan trọng đối với các nhà thầu là việc lập biện pháp tổ chức thi công công trình, đặc
biệt đối với các công trình lớn, trọng điểm, nhiều công việc có khối lượng lớn, phức
tạp, ứng dụng nhiều công nghệ mới, nếu làm tốt công việc này thì đã đảm bảo phần rất
quan trọng để QLCLCT. Rất tiếc rằng thời gian qua công việc này chưa được các nhà
thầu quan tâm đúng mức dẫn đến các sai phạm, sự cố công trình như việc lập biện
pháp thi công cầu Cần Thơ, thi công đầm lăng thủy điện Sơn La, hầm Thủ Thiêm v.v...
Nhiều đơn vị đã xây dựng và được công nhận đạt tiêu chuẩn ISO 9001:2015 nhưng khi
triển khai vẫn còn hình thức, chủ yếu là văn phòng công ty mà thiếu lực lượng cũng
như tổ chức thực hiện tại hiện trường xây dựng. Đội ngũ cán bộ, công nhân của nhà

thầu tăng nhanh về số lượng nhưng chất lượng còn chưa đáp ứng, thiếu cán bộ giỏi có
kinh nghiệm quản lý, đặc biệt thiếu các đốc công giỏi, thợ đầu đàn. Nhiều đơn vị sử
dụng công nhân không qua đào tạo, công nhân tự do, công nhân thời vụ, đã thế việc tổ
chức hướng dẫn, huấn luyện công nhân tại chỗ lại rất sơ sài. Việc tổ chức đào tạo nâng

8


cao tay nghề cho cán bộ và công nhân còn rất nhiều hạn chế. Một số nhà thầu, do
những nguyên nhân khác nhau đã hạ giá thầu một cách thiếu căn cứ để có công trình
hoặc do phải “chi” nhiều khoản ngoài chế độ (tiêu cực) cho đối tác hoặc bản thân dính
tiêu cực, tư túi cá nhân… nên đã tìm cách “hạ chất lượng sản phẩm” để bù đắp.
1.1.2.5 Công tác QLCLCT trong giai đoạn bảo trì
Công tác bảo trì công trình thông qua các công đoạn duy tu, sửa chữa nhỏ, sửa chữa
vừa và lớn nhằm đảm bảo CLCT trong giai đoạn sử dụng đến hết niên hạn hoặc kéo
dài niên hạn sử dụng. Đó là công việc có ý nghĩa rất lớn. Hiện nay công tác này được
thực hiện chủ yếu ở các công trình giao thông, đê đập lớn, một số công trình công
nghiệp, do đó đã kịp thời sửa chữa các khuyết tật. Công việc duy tu, sửa chữa định kỳ
đã được thực hiện bởi các lực lượng chuyên nghiệp nhằm bảo vệ gìn giữ công trình có
được chất lượng sử dụng tốt nhất đảm bảo sử dụng công trình đúng niên hạn, tuổi thọ
theo thiết kế. Nhiều nhà khoa học đã tổng kết, đầu tư một đồng vốn cho bảo trì, kết
quả bằng 5 đồng vốn cho đầu tư mới. Vì vậy việc bố trí kế hoạch, vốn cho công tác
bảo trì có ý nghĩa rất lớn. Tuy nhiên công tác bảo trì còn chưa được coi trọng đúng
mức, nhiều công trình không được bảo dưỡng, sửa chữa kịp thời đúng thời hạn làm
cho công trình xuống cấp nhanh chóng (thép làm cầu bị rỉ, dầm bê tông nứt vỡ, lớp
bảo vệ bị phá hỏng dẫn đến ăn mòn cốt thép, đê đập bị sụt lỡ, nhà cửa bị thấm dột, hư
hại thép chịu lực) thậm chí nhiều công trình không có kế hoạch, nguồn vốn để thực
hiện duy tu, bảo trì, điển hình là các nhà chung cư, công trình phúc lợi công cộng như
trường học, bệnh viên, nhà hát v.v… dẫn đến công trình xuống cấp, tuổi thọ rất ngắn,
hỏng trước thời hạn gây lãng phí tiền của rất lớn mà chẳng ai chịu tráh nhiệm.

1.2 Khái quát chung về công tác giám sát công trình thủy điện
Giám sát thi công là một hoạt động giám sát xây dựng để theo dõi, kiểm tra về chất
lượng, khối lượng, tiến độ, an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong thi công xây
dựng công trình theo đúng hợp đồng kinh tế, thiết kế được duyệt và các tiêu chuẩn kỹ
thuật hiện hành, các điều kiện kỹ thuật áp dụng cho công trình. Giám sát thi công xây
dựng giúp phòng ngừa các sai sót dẫn đến hư hỏng, sự cố trong quá trình xây dựng
công trình [1].

9


Giám sát thi công xây dựng công trình đóng một vai trò quan trọng trong suốt quá
trình thi công nhằm mục đích để đảm bảo chất lượng, tiến độ xây dựng công trình và
an toàn khi thi công trên công trường. Trong quá trình thi công để đảm bảo chất lượng,
đảm bảo an toàn ngoài một nhà thầu có năng lực chuyên môn giỏi thì phải kể đến cá
nhân, tổ chức giám sát có kinh nghiệm trong công tác tư vấn giám sát thi công xây
dựng. Vai trò của giám sát thi công được thể hiện ở việc kiểm tra, giám sát và đảm bảo
nhà thầu thực hiện công việc thi công đúng như bản vẽ thiết kế đã được phê duyệt. Hỗ
trợ nhà thầu xây dựng, Chủ đầu tư các giải pháp xử lý sai sót tại công trường. Giám sát
chặt chẽ chất lượng thi công, nắm bắt chính xác các công việc tiến hành trên công
trường xây dựng. Giám sát tiến độ thực hiện của nhà thầu, kiểm tra các phương pháp
thi công và đảm bảo an toàn lao động. Đề ra những giải pháp hiệu quả kịp thời đối với
những điểm bất hợp lý trong bản vẽ thiết kế, kiểm tra và giám sát chất lượng nguyên
vật liệu xây dựng. Nghiệm thu công trình xây dựng và xác nhận bản vẽ hoàn công
công trình [2].
Do vai trò của công tác giám sát thi công xây dựng công trình là rất quan trọng nên đòi
hỏi người làm công tác tư vấn phải có trình độ chuyên môn giỏi, nhiều năm kinh
nghiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ giám sát các công trình lớn. Người thực hiện
nhiệm vụ giám sát phải có tính khách quan, tinh thần trách nhiệm cao với công việc và
phải thật liêm chính để mang lại lợi ích lớn nhất cho chủ đầu tư.

Tổ chức, cá nhân tham gia giám sát phải thông báo về nhiệm vụ, quyền hạn của các cá
nhân trong hệ thống quản lý chất lượng của chủ đầu tư, nhà thầu giám sát thi công xây
dựng công trình cho các nhà thầu có liên quan biết để phối hợp thực hiện. Kiểm tra các
điều kiện khởi công công trình xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng, các quy
định khác. Kiểm tra sự phù hợp năng lực của nhà thầu thi công xây dựng công trình so
với hồ sơ dự thầu và hợp đồng xây dựng, bao gồm: Nhân lực, thiết bị thi công, phòng
thí nghiệm chuyên ngành xây dựng, hệ thống quản lý chất lượng của nhà thầu thi công
xây dựng công trình. Kiểm tra biện pháp thi công xây dựng, tiến độ thi công chi tiết
của nhà thầu so với thiết kế biện pháp thi công đã được phê duyệt. Xem xét và chấp
thuận các nội dung theo yêu cầu nhà thầu thi công và yêu cầu chỉnh sửa các nội dung
này trong quá trình thi công xây dựng công trình cho phù hợp với thực tế và quy định

10


của hợp đồng. Trường hợp cần thiết, chủ đầu tư thỏa thuận trong hợp đồng xây dựng
với các nhà thầu về việc giao nhà thầu giám sát thi công xây dựng lập và yêu cầu nhà
thầu thi công xây dựng thực hiện đối với các nội dung nêu trên. Kiểm tra và chấp
thuận vật liệu, cấu kiện, sản phẩm xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình. Kiểm tra,
đôn đốc nhà thầu thi công xây dựng công trình và các nhà thầu khác triển khai công
việc tại hiện trường theo yêu cầu về tiến độ thi công của công trình. Giám sát việc thực
hiện các quy định về bảo vệ môi trường đối với các công trình xây dựng theo quy định
của pháp luật về bảo vệ môi trường; giám sát các biện pháp đảm bảo an toàn đối với
công trình lân cận, công tác quan trắc công trình. Giám sát việc đảm bảo an toàn lao
động theo quy định của quy chuẩn, quy định của hợp đồng và quy định của pháp luật
về an toàn lao động. Đề nghị chủ đầu tư tổ chức điều chỉnh thiết kế khi phát hiện sai
sót, bất hợp lý về thiết kế. Tạm dừng thi công đối với nhà thầu thi công xây dựng khi
xét thấy chất lượng thi công xây dựng không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, biện pháp thi
công không đảm bảo an toàn. Chủ trì, phối hợp với các bên liên quan giải quyết những
vướng mắc, phát sinh trong quá trình thi công xây dựng công trình và phối hợp xử lý,

khắc phục sự cố. Kiểm tra tài liệu phục vụ nghiệm thu, kiểm tra và xác nhận bản vẽ
hoàn công. Tổ chức thí nghiệm đối chứng, kiểm định chất lượng bộ phận công trình,
hạng mục công trình, công trình xây dựng theo quy định. Thực hiện nghiệm thu công
việc xây dựng để chuyển bước thi công, nghiệm thu giai đoạn thi công xây dựng hoặc
bộ phận công trình xây dựng, nghiệm thu hoàn thành hạng mục công trình, công trình
xây dựng theo quy định. Kiểm tra và xác nhận khối lượng thi công xây dựng hoàn
thành, tổ chức lập hồ sơ hoàn thành công trình xây dựng [3].
1.3 Đánh giá chung về công tác giám sát công trình thủy điện ở Việt Nam
Trong các năm gần đây nhìn chung các dự án thủy điện đã cung cấp hàng trăm tỷ kwh
điện năng cho các nhà máy, khu công nghiệp lớn và cung cấp điện chiếu sáng cho
nhân dân cả nước, góp phần lớn vào thay đổi bộ mặt kinh tế của Việt Nam và đời sống
của nhân dân. Để được thành quả này thì không thể không kể đến các cán bộ, kỹ sư
v.v… ngày đêm thi công trên công trường và vận hành các nhà máy thủy điện trên cả
nước trong đó có cán bộ TVGS. Việc đánh giá công tác giám sát thi công công trình
thủy điện cần đánh giá qua rất nhiều các phương diện, tuy nhiên có thể đánh giá tổng

11


quát qua năm phương diện chính như: Vật liệu xây dựng, công trình phụ trợ, công
trình chính, lắp đặt thiết bị và An toàn lao động.

1.3.1 Giám sát công tác Vật liệu xây dựng
Vật liệu xây dựng là bộ phận cấu thành, góp phần xây dựng các công trình phục vụ
cho các mục đích cư trú, trụ sở làm việc, văn hóa, y tế, giáo dục v.v…, đồng thời kiến
tạo mỹ quan đô thị và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do đó, việc
quản lý chất lượng vật liệu xây dựng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, gắn liền với công
tác quản lý chất lượng công trình xây dựng, đảm bảo sự ổn định và bền vững của công
trình. Ngoài ra việc quản lý chất lượng vật liệu xây dựng còn tạo điều kiện cho các tổ
chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu vật liệu xây dựng trên địa

bàn các tỉnh, thành phố trên cả nước hiểu rõ và thực hiện công tác quản lý chất lượng
sản phẩm, hàng hóa của đơn vị mình cho phù hợp với các quy định hiện hành.
Để đảm bảo vật liệu xây dựng đạt chất lượng theo các yêu cầu kỹ thuật và phù hợp với
thiết kế của công trình thì việc quản lý chất lượng vật liệu phải được kiểm tra, kiểm
soát từ khâu sản xuất như quy trình quản lý chất lượng của nhà máy, chứng chỉ xuất
xưởng. Kiểm tra trước khi nhập vào công trường để lưu kho và sử dụng như kiểm tra
kẹp trì, lấy mẫu kiểm tra đối chứng và các tài liệu liên quan đến vật liệu nhập.
Hiện nay công tác giám sát vật liệu xây dựng được Nhà thầu giám sát thực hiện tương
đối chặt chẽ, thường xuyên bố trí cán bộ giám sát chuyên ngành VLXD để kiểm tra,
nghiệm thu VLĐV trước khi đưa vào sử dụng cho công trình và đã góp phần lớn vào
việc nâng cao chất lượng của công trình. Tuy nhiên việc kiểm tra, kiểm soát vật liệu
hiện nay vẫn cồn tồn tại nhiều vấn đề như: Vật liệu trước khi đưa vào sử dụng không
đúng chủng loại, vật liệu không được kiểm tra thường xuyên về nguồn gốc, vật liệu có
chất lượng kém nhưng là công ty của các Lãnh đạo, người thân cung cấp v.v… Để tình
trạng này xảy ra chủ yếu do một bộ phận cán bộ giám sát thiếu kinh nghiệm hoặc do
sự thông đồng với Nhà thầu, nhà cung cấp để trích phần trăm để nhập VLXD không
đảm bảo vào công trường.

1.3.2 Giám sát công tác thi công các hạng mục phụ trợ

12


Các hạng mục phụ trợ như: Đường thi công, lán trại, hệ thống cấp nước, đường dây
điện v.v… Tuy các hạng mục này không nằm trong kết cấu chính của công trình
nhưng lại có tầm quan trọng để đẩy nhanh tiến độ thi công, chất lượng và an toàn cho
công trình chính như đường thi công tốt thì các thiết bị vận chuyển ít bị hư hỏng, tốc
độ xe chạy đảm bảo theo tính toán và không làm ảnh hưởng đến công tác cung cấp vật
tư, thiết bị cho dự án theo yêu cầu của tiến độ v.v…
Việc thi công, nghiệm thu các hạng mục phụ trợ được tiến hành theo đúng tài liệu thiết

kế đã được phê duyệt, chỉ dẫn kỹ thuật và các quy định khác như vị trí, tim tuyến, vật
liệu thi công v.v… Để làm tốt được các công việc này đòi hỏi cán bộ trực triếp giám
sát các hạng mục phụ trợ phải am hiểu, có kinh nghiệm và biết rõ được nhiệm vụ
chính, quan trọng của từng hạng mục phụ trợ này.
Các hạng mục phụ trợ cho thi công đã được giám sát chặt chẽ về mặt chất lượng theo
yêu cầu của thiết kế, các thành phần tham gia đã am hiểu được tác dụng của nó đem lại
để phục vụ cho các hạng mục công trình chính, cho công tác quản lý và vận hành sau
này. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại rất nhiều các vấn đề liên quan đến việc thi công các
hạng mục phụ trợ này như là việc thi công các đường thi công, đường thi công kết hợp
vận hành v.v… không đúng thiết kế dẫn đến chất lượng không đảm bảo gây ảnh hưởng
rất lớn đến tiến độ, an toàn lao động trong quá trình thi công công trình chính như điện
giật, xe vận chuyển lao xuống vực v.v…Nguyên nhân dẫn đến các tình trạng này do
Nhà thầu thi công tiết kiệm kinh phí hoặc có sự thông đồng với cán bộ giám sát để cắt
giảm quy trình thi công nhằm đem lại lợi ích nhóm.

1.3.3 Giám sát công tác thi công các hạng mục chính
Các hạng mục chính của công trình thủy điện như: Đập bê tông trọng lực, nhà máy
thủy điện, cửa lấy nước, đập tràn v.v… Là các hạng mục chính tạo nên một công trình
hoàn thiện, thẩm mỹ và vận hành an toàn theo nhiệm vụ của thiết kế đã lập.
Để giám sát chất lượng các hạng mục chính thì đơn vị giám sát phải bố trí cán bộ giám
sát có kinh nghiệm và đã từng tham gia giám sát các công trình lớn, nghiệm túc thuân
thủ theo quy trình quản lý chất lượng đã được phê duyệt. Thực hiện nhiệm vụ giám sát
theo đúng yêu cầu của thiết kế, chỉ dẫn kỹ thuật và các quy định khác để công trình đạt

13


yêu cầu vê tiến độ, chất lượng. Nhiệm vụ cụ thể như sau: Chấp hành các quy định của
thiết kế đã được cấp có thẩm quyển phê duyệt, các yêu cầu kỹ thuật và các cam kết
trong hợp đồng giao nhận thầu. Trong giai đoạn chuẩn bị thi công cần kiểm tra mọi

loại vật liệu, vật tư tập kết trên công trường. Mọi loại vật liệu không đúng chủng loại,
tính năng sử dụng theo yêu cầu của thiết kế thì bằng mọi giá không cho Nhà thầu tập
kết trên công trường. Những thiết bị không phù hợp với công nghệ hoặc chưa được
kiểm định thì không được đưa vào lắp đặt. Trong giai đoạn xây lắp phải thường xuyên
có mặt trên công trường để theo dõi quá trình thi công xây lắp và lắp đặt thiết bị, kiểm
tra hệ thống đảm bảo chất lượng của Nhà thầu nhằm đảm bảo việc thi công đúng theo
yêu cầu của hồ sơ thiết kế, kiểm tra biện pháp thi công, tiến độ thi công và biện pháp
đảm bảo ATLĐ. Xác nhận khối lượng hoàn thành, chất lượng đạt được và tiến độ thực
hiện, lập báo cáo về chất lượng, tiến độ để phục vụ họp giao ban v.v… Những hạng
mục, bộ phận mà khi thi công chất lượng không phù hợp với yêu cầu kỹ thuật thì phải
lập biên bản xử lý hiện trường và đề xuất với thiết kế, các bên liên quan giải pháp xử
lý triệt để. Trong giai đoạn hoàn thành phải tổ chức tập hợp toàn bộ tài liệu pháp lý, tài
liệu liên quan đến chất lượng và lập danh mục hồ sơ, tài liệu hoàn thành công trình xây
dựng để phục vụ cho công tác kiểm tra và bàn giao công trình trước khi đưa vào sử
dụng công trình.
Công tác giám sát thi công các hạng mục chính của Nhà thầu giám sát cơ bản đã và
đang được thực hiện theo quy trình QLCL đã được phể duyệt, theo BVTC, chỉ dẫn kỹ
thuật và các quy định của Nhà nước. Chất lượng công trình đã được cải thiện và nâng
cao, đẩy nhanh được tiến độ xây dựng, các sự cố về ATLĐ trên công trường đã giảm
đáng kể. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần chấn chỉnh trong quá trình thực
hiện nhiệm vụ giám sát như: Một số cán bộ giám sát còn yếu về năng lực, thiếu về
kinh nghiệm, cán giám bộ sát không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ theo quy
định của hợp đồng, luật xây dựng và các quy định khác. Thông đồng với Nhà thầu để
nghiệm thu VLĐV không đảm bảo chất lượng, thi công không đúng với BPTCTC đã
được phê duyệt v.v… Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do một bộ phận cán bộ
giám sát chưa được đào tạo cơ bản về nghiệp vụ giám sát, năng lực và kinh nghiệm
còn thiếu và yếu. Một số cán bộ giám sát thông đồng với Nhà thầu thi công và giám
sát CĐT cắt giảm quy trình thi công để nghiệm thu khối lượng khống v.v…

14

1.3.4 Giám sát công tác lắp đặt thiết bị
Công nghệ quan trắc được áp dụng cho công trình để kiểm soát sự cố có thể xảy ra
trong quá trình thi công, điều chỉnh thiết kế trong quá trình thi công, cung cấp số liệu
về đối xử của công trình trong quá trình sử dụng và cung cấp số liệu cho mục đích
nghiên cứu. Điều này cho thấy, việc lắp đặt hệ thống quan trắc rất quan trọng đối với
những công trình, đặc biệt là công trình cầu đường, thủy điện, thủy lợi. Thông tin từ
BộTN&MT, trong tháng 5 vừa qua, Bộ này đã hoàn thành việc thanh tra 42 dự án thủy
điện ở miền núi phía bắc. Và kết quả là nhiều hồ thủy điện không thực hiện quan trắc
khí tượng thủy văn, dự báo lưu lượng nước về hồ chứa để phục vụ công tác phòng
chống lụt bão, bảo vệ an toàn đập và công tác vận hành v.v… Hay mới đây, sau hiện
tượng thấm nước tại thủy điện Sông Tranh 2, theo kiến nghị của địa phương, Viện Vật
lý Địa cầu đang lập dự án và trước mắt sẽ xây dựng 5 điểm quan trắc động đất kích
thích xung quanh thuỷ điện này trong vòng bán kính từ 10 - 40km tại các huyện Nam
Trà My, Bắc Trà My và Tiên Phước. Sau khi xây dựng các điểm quan trắc, Viện sẽ
đưa ra giải pháp tối ưu cho quá trình khai thác vận hành đập thủy điện [4].
Trước khi triển khai thi công công tác lắp đặt các thiết bị quan trắc thì Nhà thầu thi
công phải lập BPTCTC kèm theo tiến độ thi công, việc lắp đặt được thực hiện theo
BPTCTC đã được CĐT phê duyệt, BVTC và chỉ dẫn kỹ thuật đã được Chủ đầu tư phê
duyệt, ngoài ra còn phải tuân thủ theo quy trình riêng của mỗi loại thiết bị quan
trắc.Trước khi lắp đặt các thiết bị này phải được lập biên bản nghiệm thu tình trạng tại
công trường, các thiết bị được sản xuất tại nhà máy hoặc nhập khẩu thì phải có giấy
chứng nhận về chất lượng sản phẩm CQ và giấy chứng nhận xuất xứ CO. Tuyệt đối
không được đưa vào lắp đặt các thiết bị hư hỏng, khiếm khuyết hoặc không có nguồn
gốc sản xuất. Ngoài những thiết bị quan trắc đã có trong bản vẽ thiết kế, TVGS kiểm
ta và phát hiện thấy những vấn đề cần nghiên cứu quan trắc thêm thì đề xuất với Chủ
đầu tư có biện pháp xử lý.
Tuy nhiên, có một thực tế là việc lắp đặt hệ thống quan trắc cũng được giám sát đầy
đủ, nhưng người giám sát chỉ dựa vào quy trình do nhà thầu quan trắc cung cấp và do

không có kiến thức về vấn đề này, nên việc giám sát còn có những hạn chế. Việc này
thể hiện rõ nhất ở phần lớn số liệu ghi chép để ở dạng thô. Về chu kỳ đo thường cũng

15


thực hiện theo kiến nghị của nhà thầu quan trắc, có ít hoặc có không nhiều kiến thức
về nguyên lý làm việc của thiết bị quan trắc. Số liệu quan trắc không liên hệ đến các
điều kiện biên của công trình. Bất cập nhất hiện nay là thiếu giá trị cho phép chỉ tiêu
quan trắc, hơn nữa, kiến thức về thiết bị quan trắc của những người thi công tại công
trình còn rất hạn chế.
Các thiết bị công nghệ được lắp đặt trong công trình thủy điện như: Khe phai, khe van,
cửa van cung, cửa van phẳng, máy phát điện, máy biến áp v.v... Các loại thiết bị cơ
này có vai trò quan trọng đối với việc bảo đảm an toàn công trình như: điều tiết xả lũ,
tích nước, xử lý sự cố, chịu áp lực, bào mòn trong môi trường tự nhiên và phát ra
nguồn năng lượng điện sạch để phục vụ cho sự phát triển của đất nước. Trước khi gia
công chế tạo cần kiểm tra và lập biên bản chứng chỉ xuất xưởng, nguồn gốc của vật
liệu dùng để chế tạo. Kiểm tra các máy móc, công cụ được chuẩn bị đầy đủ như máy
tiện, máy phay, máy bào, máy cắt hơi, cắt tự động, máy khoan, máy mài tay, máy hàn
điện, máy hàn tự động, cầu trục nâng hạ v.v... Ngoài ra các loại máy móc phải được
kiểm tra bảo dưỡng trước khi tham gia sản xuất. Kiểm tra công tác chuẩn bị mặt bằng
sản xuất đảm bảo theo quy định, để khả năng gia công chế tạo đạt chất lượng và tiến
độ của dự án. Thường xuyên có mặt tại nơi chế tạo để nghiệm thu công tác gia công,
tạo phôi, sơn v.v…Trước khi lắp đặt thì căn cứ vào bản vẽ thi công, các đặc tính yêu
cầu kỹ thuật của từng thiết bị thuộc các vị trí lắp đặt cụ thể để tiến hành kiểm tra giao
nhận mặt bằng lắp đặt, kiểm tra mặt bằng tập kết, tổ hợp kiểm tra thiết bị trước khi lắp
đặt, kiểm tra bàn giao và xác định cao độ, vị trí lắp đặt của từng thiết bị bằng máy toàn
đạc và thước dây v.v…Nếu các thông số nói trên không đảm bảo yêu cầu thiết kế và
điều kiện thi công thì báo cho Chủ đầu tư để có biện pháp khắc phục, nếu các thông số
nói trên đảm bảo yêu cầu kỹ thuật thì tiến hành lập biên bản bàn giao, xác định vị trí

lắp đặt thống nhất triển khai bước tiếp theo. Sau khi lắp đặt xong thì tiến hành kiểm tra
tổng thể bao gồm các công tác kiểm tra như kiểm tra không phá hủy, kiểm tra mối hàn,
kiểm tra chảy thử đơn động, liên động v.v… Nếu kết quả kiểm tra đạt so với yều kỹ thuật
thì lập biên bản nghiệm thu hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng.
Các DA thủy điện đã và đang thi công đều phải sử dụng các thiết bị, các thiết bị này góp
phần lớn vào việc cảnh báo các yếu tố rủi do có thể xảy ra đối với hạng mục công trình

16


hoặc trực tiếp sản xuất phát ra điện để phát triển đất nước. Tuy nhiên rất nhiều công trình
thủy điện được lắp đặt các thiết bị không đúng chủng loại thiết kế nhưng vẫn được các
bên nghiệm thu đưa vào lắp đặt cho công trình dẫn đến công trình không thể hoạt động
hoặc hoạt động với tuổi thọ thấp hơn rất nhiều so yêu cầu kỹ thuật và dễ gây guy cơ mất
an toàn công trình v.v…Nguyên nhân là do cán bộ giám sát phụ trách không có kinh
nghiệm và năng lực yếu hoặc được sự thông đồng giữa TVGS và giám sát CĐT với Nhà
thầu để nghiệm thu và lắp đặt các thiết bị không đúng chủng loại thiết kế.

1.3.5 Giám sát công tác ATLĐ
An toàn lao động có thể được hiểu là tổng hợp các biện pháp, phương thức nhằm ngăn
chặn, phòng ngừa các tai nạn, sự cố trong quá trình làm việc, lao động. Việc giám sát
thực hiện tốt an toàn lao động sẽ giúp hạn chế, giảm thiểu tối đa những thương tích,
thiệt hại về tính mạng và tài sản cho người lao động cũng như doanh nghiệp. Vì vậy
ATLĐ đóng một vai trò vô cùng quan trọng không những đối với người lao động,
doanh nghiệp nói riêng mà còn ảnh hưởng đến yếu tố kinh tế và xã hội. Đối với doanh
nghiệp, bảo đảm an toàn lao động sẽ giúp công ty giảm được các thiệt hại do tai nạn
gây ra. Không những vậy, khi có công tác an toàn lao động chặt chẽ, nghiêm ngặt,
doanh nghiệp sẽ tạo được niềm tin và uy tín thương hiệu đối với người lao động cũng
như công chúng, ý nghĩa an toàn lao động đối với kinh tế là một sự thật không thể phủ
nhận. Khi thực hiện tốt các biện pháp bảo hộ và an toàn trong lao động thì công nhân

sẽ làm việc có năng suất và hiệu quả cao hơn, đồng thời giảm chi phí khắc phục hậu
quả do tai nạn lao động gây ra. Mặt khác, người lao động cũng là một nhân tố quan
trọng của xã hội. Vì vậy khi các tai nạn lao động được giảm thiểu xuống mức thấp
nhất thì có nghĩa là cuộc sống của người lao động được nâng cao, từ đó xã hội cũng
phát triển theo. Nói tóm lại, việc thực hiện tốt các công tác an toàn lao động sẽ giúp
doanh nghiệp đạt được hiệu quả sản xuất cao và nền kinh tế, xã hội từ đó cũng phát
triển bền vững [5].
Để đảm bảo an toàn lao động trong quá trình làm việc và sản xuất thì công tác giám sát
cần phải được đặc biệt ưu tiên hàng đầu, cán bộ giám sát phải yêu cầu cán bộ, công
nhân, người lao động cần thực hiện đúng những chỉ dẫn, quy định về an toàn khi sử
dụng các dụng cụ, máy móc trong nhà xưởng hoặc nơi làm việc. Yêu cầu cán bộ phụ

17