Chuyên đề (SKKN) Phân loại và giải bài tập vật lí 12- chưong 2 "Sóng cơ và Sóng âm"

***********************
I- TẦM QUAN TRỌNG:
Chương trình vật lí 12 chuẩn có 9 chương. Trong đó chương 2 “SÓNG CƠ VÀ SÓNG
ÂM” tuy là chương tương đối “ngắn” so với một số chương như chương 1 “DAO ĐỘNG CƠ
HỌC” hay chương 3 “DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU” nhưng kiến thức của nó cũng rất đa
dạng và phong phú. Học sinh thường cảm thấy hơi mơ hồ đối với một số khái niệm thiếu tính
trực quan như sóng âm chẳng hạn. Nếu giáo viên khi giảng dạy chung chung như sách giáo
khoa mà không khắc sâu kiến thức và không phân loại các dạng bài tập, phương pháp giải cụ
thể cho từng dạng bài tập sẽ làm cho học sinh sẽ có cảm giác chung chung, rối rắm và học
thiếu hiệu quả…
Tôi viết chuyên đề này với mục đích phân loại cụ thể cho từng dạng bài tập trong
chương và đồng thời đưa ra phương pháp giải cụ thể cho từng dạng bài tập ấy sẽ góp phần
giúp cho giáo viên đạt hiệu quả hơn trong quá trình giảng dạy. Ngoài ra, sau mỗi dạng bài tập
và hướng dẫn giải, tôi có soạn thêm một số bài tập cùng dạng để cung cấp cho học sinh tự giải
để củng cố thêm kiến thức của mình.
Viết chuyên đề này, bản thân tôi rất muốn trao đổi, học hỏi và rút kinh nghiệm cùng với
quí đồng nghiệp nhằm hoàn thiện hơn chuyên đề giúp nâng cao hiệu quả giáo dục. Đây cũng là
mục đích chung của tất cả chúng ta…
II- CHUẨN BỊ:
- Đọc kĩ kiến thức chương 2 “SÓNG CƠ VÀ SÓNG ÂM” và chuẩn kiến thức và kĩ năng
của chương trình vật lí 12 chuẩn để nắm được mục tiêu của chương trình đặt ra.
- Đọc tài liệu trong các sách tham khảo. Đặc biệt là các sách do nhà xuất bản giáo dục phát
hành.
- Tham khảo các chuyên đề cùng loại trong các sách và trên các trang web giáo dục như:
trang giáo án Bạch kim, vatli.net…
- Trao đổi, học hỏi quí đồng nghiệp một số vấn đề có liên quan.
- Tổng kết lại các kinh nghiệm giảng dạy các năm qua. Chú trọng những khó khăn của học
sinh ở những đơn vị kiến thức mà học sinh hay nhằm.
III- NỘi DUNG:
A. DẠNG I: ĐẠI CƯƠNG VỀ SÓNG CƠ
SÓNG CƠ – SÓNG NGANG – SÓNG DỌC – CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA SÓNG

1. Sóng cơ học là những dao động cơ học lan truyền theo thời gian trong một môi trường vật
chất.
phương dđ phương dđ


a) Sóng ngang là sóng cơ có phương dao động của các phần tử môi trường vuông góc với
phương truyền sóng.
Phương truyền sóng