Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân với sự giúp đỡ
của giáo viên hướng dẫn. Những thông tin, dữ liệu, số liệu đưa ra trong luận văn được
trích dẫn rõ ràng, đầy đủ về nguồn gốc. Những số liệu thu thập và tổng hợp của cá
nhân đảm bảo tính khách quan và trung thực.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hà

i


LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian học tập và nghiên cứu, luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý xây dựng
với đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài
sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” đã được hoàn thành.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Thủy lợi, cùng
bạn bè và đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện
luận văn.
Đặc biệt tác giả cũng xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo TS Trần Quốc
Hưng đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và cung cấp các thông tin, tài liệu khoa học quý
báu cho tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn này.
Cuối cùng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến lãnh đạo Phòng Bổ trợ tư pháp, Phòng
Thanh tra Sở Tư pháp Thái Nguyên đã cung cấp tài liệu, tạo mọi điều kiện thuận lợi để
tác giả hoàn thành luận văn.
Do hạn chế về thời gian, kiến thức khoa học và kinh nghiệm thực tế của bản thân chưa
nhiều nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được ý
kiến đóng góp tận tình của các thầy cô giáo và bạn bè để luận văn đạt được sẽ góp một
phần nào đó vào hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá
tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày…….tháng…… năm 2017
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hà

ii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................ iii
DANH MỤC HÌNH ẢNH, BẢNG BIỂU ........................................................... vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................ viii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN TRONG THI HÀNH ÁN
DÂN SỰ ................................................................................................................ 6
1.1 Lý luận chung về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự ...................... 6
1.1.1 Khái niệm tài sản thi hành án, bán đấu giá tài sản trong thi hành án
dân sự ............................................................................................................ 6
1.1.2 Đặc điểm của bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự ................. 9
1.2 Lý luận chung về quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự ...................................................................................... 11
1.2.1 Khái niệm về quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự .............................................................................. 11
1.2.2 Vai trò quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong
thi hành án dân sự ....................................................................................... 13
1.2.3 Nguyên tắc quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản

trong thi hành án dân sự .............................................................................. 15
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự .............................................................. 16
1.3.1 Nhóm nhân tố chủ quan ..................................................................... 16
1.3.2 Nhóm nhân tố khách quan ................................................................. 18

iii


1.4 Nội dung của công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài
sản trong thi hành án dân sự ................................................................................ 22
1.4.1 Lập kế hoạch ...................................................................................... 22
1.4.2 Tổ chức thực hiện ............................................................................... 23
1.4.3 Thanh tra, kiểm tra ............................................................................. 34
1.4.4 Xử lý vi phạm ..................................................................................... 34
1.5 Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự .............................................................. 35
1.5.1 Bài học kinh nghiệm từ thành phố Hồ Chí Minh ............................... 35
1.5.2 Bài học kinh nghiệm từ tỉnh Bắc Ninh............................................... 37
1.6 Các nghiên cứu có liên quan đến đề tài ......................................................... 38
Kết luận Chương 1 .............................................................................................. 39
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN TRONG THI HÀNH ÁN DÂN SỰ
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN .......................................................... 40
2.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên ........................... 40
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên .............................................................................. 40
2.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội ................................................................... 40
2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự của tỉnh Thái Nguyên .......................... 43
2.2.1 Nhóm nhân tố chủ quan ..................................................................... 43

2.2.2 Nhóm nhân tố khách quan.................................................................. 46
2.3 Thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự của tỉnh Thái Nguyên .................................................. 51
2.3.1 Hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự tỉnh Thái
Nguyên 2014-2016 ...................................................................................... 51
2.3.2 Nội dung quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân dự tỉnh Thái Nguyên ................................................ 60

iv


2.4 Đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự của tỉnh Thái Nguyên ................................. 71
2.4.1 Kết quả đạt được ................................................................................ 71
2.4.2 Những hạn chế ................................................................................... 72
2.4.3 Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế ............................................... 73
Kết luận chương 2 ............................................................................................... 76
CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN TRONG THI HÀNH ÁN
DÂN SỰ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN.......................................... 77
3.1 Cơ sở đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt
động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên
............................................................................................................................. 77
3.1.1 Định hướng của Nhà nước đối với công tác quản lý hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự. ..................................................... 77
3.1.2 Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt
động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự ...................................... 79
3.2 Các giải pháp hoàn hiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự. ............................................................. 80
3.2.1 Giải pháp về thể chế chính sách ......................................................... 80

3.2.2 Giải pháp về tổ chức nhân sự cho công tác quản lý hoạt động bán đấu
giá tái sản trong thi hành án dân sự ............................................................. 81
3.2.3 Giải pháp về trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ công tác quản lý
nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự .. 82
3.2.4 Giải pháp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ............................ 82
3.2.5 Giải pháp hoàn thiện quy chế phối hợp giữa các cơ quan trong hoạt
động bán đấu giá tài sản thi hành án ........................................................... 83
3.2.6 Giải pháp đối với các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp ................ 84
Kết luận chương 3 ............................................................................................... 86
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ ................................................................................ 87
v


1. Kết luận ........................................................................................................... 87
2. Kiến nghị ......................................................................................................... 88
PHỤ LỤC ............................................................................................................ 90
PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU TỪ CÁN BỘ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN THI HÀNH ÁN DÂN SỰ TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN ..................................................................... 90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 92

vi


DANH MỤC HÌNH ẢNH, BẢNG BIỂU

Biểu đồ 2.1 So sánh cơ cấu kinh tế tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016 ..... 42
Bảng 2.1. Cơ cấu kinh tế tỉnh Thái Nguyên trong 3 năm 2014 -2016 ................ 41
Bảng 2.2 Số lượng, trình độ của cán bộ quản lý đối với hoạt động bán đấu giá tái
sản trong thi hành án dân sự tỉnh Thái Nguyên .................................................. 44

Bảng 2.3. Các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp và số lượng đấu giá viên tại các tổ
chức đấu giá chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên............................... 53
Bảng 2.4 Tổng giá trị hợp đồng bán đấu giá tài sản thi hành án của tỉnh Thái
Nguyên năm 2014 – 2016 ................................................................................... 55
Bảng 2.5 Tổng giá trị tài sản thi hành án đấu giá thành của tỉnh Thái Nguyên.. 58
năm 2014 – 2016 ................................................................................................. 58
Bảng 2.6 Số lượng đấu giá viên và nhân viên tại các Tổ chức đấu giá chuyên
nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ................................................................. 66

vii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BLDS

: Bộ luật dân sự

CPTV

: Cổ phần tư vấn

CPDV

: Cổ phần dịch vụ

THADS
UBND

: Thi hành án dân sự

: Ủy ban nhân dân

viii


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế thị trường việc mua bán tài sản thông qua hình thức đấu giá là hình
thức khá phổ biến nhằm mục đích đưa tài sản tiếp cận với đông đảo người mua, qua đó
phát huy cao nhất giá trị hàng hóa của tài sản mà người bán đấu giá mong muốn đạt
được.
Ở Việt Nam, mua bán tài sản thông qua đấu giá là phương thức không mới nhưng chưa
thực sự phổ biến như là một giao dịch thường xuyên trên thị trường. Trong những năm
gần đây, cùng với quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường, đấu giá tài sản đã có
những bước phát triển mạnh mẽ cả về đối tượng, chủ thể, loại hình và phương thức
thực hiện. Đồng thời các thiết chế về đấu giá tài sản cũng từng bước được củng cố và
phát triển.
Đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế,
pháp luật về đấu giá tài sản ở Việt Nam từng bước được xây dựng và hoàn thiện. Đấu
giá tài sản được quy định trong nhiều văn bản luật và văn bản dưới luật. Trong đó, Bộ
luật dân sự năm 2005, Luật thương mại năm 2005, Nghị định số 17/2010/NĐ-CP về
bán đấu giá tài sản (thay thế Nghị định số 05/2005/NĐ-CP) là những cơ sở pháp lý
quan trọng nhất về hoạt động bán đấu giá tài sản. Những văn bản pháp luật này và
những văn bản pháp luật khác có liên quan đã góp phần thúc đẩy sự phát triển của đấu
giá trong giao dịch dân sự ở Việt Nam, từng bước củng cố và phát triển các thiết chế
về đấu giá, thống nhất pháp luật về trình tự, thủ tụ bán đấu giá, đáp ứng phần lớn nhu
cầu của cá nhân, tổ chức trong lĩnh vực này. Qua đó, quyền và lợi ích hợp pháp của
các bên trong đấu giá được tôn trọng và bảo vệ, giá trị hàng hóa của tài sản được phát
huy, tài sản của các cá nhân, tổ chức và Nhà nước được bảo vệ, hạn chế vi phạm pháp
luật trong lĩnh vực đấu giá, tạo môi trường giao dịch cạnh tranh, lành mạnh.

Tại Thái Nguyên, trước đây khi chưa thành lập Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản,
các hoạt động bán đấu giá tài sản nhất là tài sản nhà nước, tài sản kê biên thi hành án,
tài sản bảo đảm đều do các Hội đồng định giá và bán tài sản thực hiện. Đến năm 2006,

1


Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản thuộc Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên được thành
lập. Từ đó đến nay, hoạt động bán đấu giá tài sản đã từng bước đi vào nề nếp nhất là
trong việc bán tài sản nhà nước, tài sản là quyền sử dụng đất khi nhà nước giao đất,
cho thuê đất có thu tiền sử dụng đất, tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành
chính bị tịch thu, tài sản thi hành án,…
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, thực tiễn thi hành pháp luật và thực
tiễn giao dịch dân sự cho thấy, pháp luật hiện hành về đấu giá tài sản cũng còn một số
hạn chế, bất cập cần được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung kịp thời như việc lựa chọn tổ
chức bán đấu giá, hoạt động của Hội đồng bán đấu giá, việc giao tài sản cho người
trúng đấu giá, việc đào tạo, bổ nhiệm Đấu giá viên…. Đặc biệt, hoạt động bán đấu giá
tài sản trong thi hành án dân sự vẫn còn nhiều vướng mắc, hạn chế cần phải có giải
pháp tháo gỡ.
Với yêu cầu thực tế của hoạt động bán đấu giá trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, qua thời
gian học tập, nghiên cứu học viên lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý nhà
nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh
Thái Nguyên” làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự ở Việt Nam.
Phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nước về hoạt động bán đấu giá tài sản trong
thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong những năm vừa qua. Từ đó,
thấy được những ưu, nhược điểm và nguyên nhân để đề ra các
giải pháp để hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài

sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

2


3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác Lê Nin,
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và
pháp luật. Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng những phương pháp khoa học khác, cụ
thể: Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập số liệu thực tế từ các bộ quản lý trực tiếp
đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự thuộc Sở Tư pháp tỉnh
Thái Nguyên (Thanh tra Sở và Phòng Bổ trợ tư pháp) về những khó khăn, thuận lợi
trong quá trình quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành
án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; Phương pháp thống kê, phương pháp phân
tích so sánh. Các phương pháp trên được sử dụng để giải quyết những nhiệm vụ đặt ra
đối với việc nghiên cứu của đề tài.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành
án dân sự nói chung và công tác quản lý nhà nước về hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên nói riêng.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu chủ yếu về công tác quản lý
nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn
tỉnh Thái Nguyên.
- Phạm vi về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu, thu thập và phân tích số liệu
thực trạng liên quan đến công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài
sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2014 2016 và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác này trong thời gian tới.

3

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
5.1 Ý nghĩa khoa học
- Đề tài hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự.
- Phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tái sản
trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Từ đó, đề xuất một số giải
pháp thiết thực cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc nâng cao công tác quản lý
nhà nước đối với hoạt động này trong thời gian tới.
- Những kết quả nghiên cứu của luận văn có giá trị làm tài liệu tham khảo cho công tác
giảng dạy, học tập, nghiên cứu và ứng dụng về công tác quản lý nhà nước đối với hoạt
động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự.
5.2 Ý nghĩa thực tiễn
- Làm rõ nhiệm vụ, vai trò, trách nhiệm của các chủ thể trong công tác quản lý nhà
nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh
Thái Nguyên.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt
động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Kết quả phân tích đánh giá và đề xuất giải pháp của đề tài sẽ là những tài liệu tham
khảo có giá trị gợi mở trong việc hoàn thiện, hoàn thiện hơn nữa chất lượng và hiệu
quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án
dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên
6. Kết quả dự kiến đạt được
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự.
- Phân tích được thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá
tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Từ đó, rút ra những kết

4

quả đạt được và hạn chế trong công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động
bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
7. Nội dung của luận văn
Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Luận văn gồm các Chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự.
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

5


CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG BÁN ĐẤU GIÁ TÀI SẢN TRONG THI HÀNH ÁN
DÂN SỰ
1.1 Lý luận chung về bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
1.1.1 Khái niệm tài sản thi hành án, bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
1.1.1.1 Khái niệm tài sản thi hành án
Theo Tiêu chuẩn Thẩm định giá Việt Nam số 12 ban hành kèm theo Quyết định số
219/2008/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Tài chính: “Tài sản
bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và các quyền tài sản” [3].
Theo quy định tại Điều 163 của Bộ luật Dân sự năm 2005: Tài sản bao gồm vật, tiền,
giấy tờ có giá ( như trái phiếu, cổ phiếu, kỳ phiếu…) và các quyền tài sản (như quyền
tác giả, quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với giống cây trồng, quyền đòi nợ,

quyền được nhận số tiền bảo hiểm đối với vật bảo đảm, quyền tài sản đối với phần vốn
góp trong doanh nghiệp, quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng…) [12].
Tài sản thi hành án chính là tài sản bị cưỡng chế kê biên để thi hành án. Tài sản có thể
là vật hữu hình (có thể dùng giác quan nhận biết được hoặc dùng đơn vị cân đo đong
đếm được) và giá trị được bằng tiền, có thể trở thành tài sản trao đổi trên thị trường;
tài sản có thể là động sản (phương tiện giao thông, đồ đạc khác...) hoặc bất động sản
(đất đai; nhà; công trình xây dựng gắn liền với đất đai và các tài sản khác gắn liền với
đất đai) hoặc quyền sở hữu trí tuệ có giá trị ít nhất từ 2.000.000 đồng trở lên.
1.1.1.2 Khái niệm bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
Theo quan niệm truyền thống, đấu giá là việc mua bán hàng, tài sản công khai mà
những người mua sẽ trả giá từ giá thấp cho tới khi trả giá cao nhất và người bán đấu
giá đồng ý bán bằng cách gõ búa.
Dưới góc độ pháp lý, theo quy định của pháp luật của hầu hết các nước, định nghĩa về
bán đấu giá tài sản thường được quy định trong những điều luật cụ thể: Luật về bán
đấu giá tài sản nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Trung Hoa năm 1996, tại Điều 3 quy
định “Bán đấu giá là hình thức bán và mua tài sản công khai, theo đó các tài sản và

6


quyền tài sản được bán cho người trả giá cao nhất”[10]. Đạo luật của Floriada năm
2003 đưa ra khái niệm “Bán đấu giá tuyệt đối” là cuộc bán đấu giá không yêu cầu giá
khởi điểm tối thiểu mà hàng hoá sẽ được bán cho người trả giá cao nhất” [10]. Cùng
với sự phát triển của xã hội, có thể nói rằng đến nay bán đấu giá phát triển với tư cách
là một phương thức mua bán tài sản thông thường, phổ biến và không thể thiếu trong
thương mại, kinh doanh của thế giới. Khái niệm bán đấu giá đưa ra dưới nhiều góc độ
khác nhau.
Theo bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì “Đấu giá là quá trình mua và bán tài sản
hoặc dịch vụ bằng cách đưa món hàng cần đấu giá, ra giá và sau đó bán món hàng cho
người trả giá cao nhất" [2].

Trong kinh tế học hiện đại, nhà kinh tế học người Anh - David W. Pearce đã đưa ra
định nghĩa: “Đấu giá là một thị trường trong đó người mua tiềm tàng đặt giá cho tài
sản chứ không phải đơn thuần trả giá theo giá công bố của người bán"" và thị trường
đấu giá là “một thị trường có tổ chức, tại đó giá cả được điều chỉnh liên tục theo biến
đổi của cung và cầu ” [7, tr.102].
Theo từ điển kinh tế học hiện đại: “Đấu giá là một kiểu thị trường trong đó người mua
tiềm tàng đặt giá cho hàng hóa chứ không phải đơn thuần trả giá theo giá công bố của
người bán”[10].
Tại Việt Nam khái niệm bán đấu giá tài sản cũng được xem xét, đưa ra trong nhiều tài
liệu khác nhau:
Theo Đại Từ điển Tiếng Việt: “Bán đấu giá là bán theo phương thức để cho những
người mua công khai trả giá, ai trả giá cao nhất thì bán:”[21, tr.95], hoặc “Bán đấu giá
là bán bằng hình thức để cho những người mua lần lượt trả giá, ai trả giá cao nhất thì
được mua”.
“Bán đấu giá tài sản là hình thức bán công khai một tài sản, một khối tài sản; theo đó
có nhiều người muốn mua tham gia trả giá, người trả giá cao nhất nhưng không thấp
hơn giá khởi điểm là người mua được tài sản”[12].

7


Theo Luật Thương mại 2005, tại điều 185: “ Đấu giá là phương thức đặc biệt trong đó
người bán tự mình hoặc thuê tổ chức đấu giá thực hiện việc bán hàng hóa công khai
tại một địa điểm và thời gian thông báo trước để những người mua đến trả giá. Quyền
mua hàng hóa sẽ thuộc về người trả giá cao nhất” [20].
Theo Khoản 1, Điều 2 Nghị định số 05/2005/NĐ-CP ngày 18/01/2005 của Chính phủ
về bán đấu giá tài sản quy định “Bán đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản công khai,
có từ hai người trả lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc và thủ tục do pháp luật quy
định” [5].
Theo Khoản 1 Điều 2 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP ngày 04/3/2010 của Chính phủ về

bán đấu giá tài sản quy định “Bán đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản công khai
theo phương thức trả giá lên, có từ hai người trở lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc
và trình tự, thủ tục được quy định tại Nghị định này. Phương thức trả giá lên là
phương thứ trả giá từ thấp lên cao cho đến khi có người trả giá cao nhất” [6].
Như vậy, cả trên thế giới và ngay tại Việt Nam cũng đang tồn tại khá nhiều quan điểm,
định nghĩa khác nhau về bán đấu giá tài sản. Mặc dù còn có sự khác biệt giữa Việt
Nam so với thế giới về hình thức, phương thức bán đấu giá nhưng nhìn chung đều cho
thấy bán đấu giá tài sản là hình thức mua bán đặc biệt, bản chất là một phương thức
mua bán công khai tài sản, có nhiều người tham gia trả giá, được tổ chức theo những
nguyên tắc và trình tự, thủ tục nhất định. Theo đó, người mua tự trả giá dựa trên giá
khởi điểm do bên bán đưa ra. Người nào trả giá đáp ứng điều kiện quy định trước của
phiên bán đấu giá sẽ được quyền mua tài sản đấu giá.
Trong hoạt động thi hành án dân sự (THADS), khi người phải thi hành án và người
được thi hành án không thỏa thuận được về việc nhận tài sản kê biên để thi hành án thì
Chấp hành viên căn cứ vào quy định của pháp luật về loại tài sản, giá trị tài sản để xác
định có thực hiện phương thức bán đấu giá hay không. Căn cứ trên kết quả định giá tài
sản mà Chấp hành viên ký hợp đồng với tổ chức bán đấu giá tài sản hoặc tự đứng ra tổ
chức bán đấu giá tài sản nhằm bảo đảm thi hành bản án, quyết định của Tòa án.
Để có thể bán đấu giá một tài sản thì cần thiết phải có tài sản để mang bán hay về danh
nghĩa phải nắm giữ được tài sản đó. Do đó, quá trình bán đấu giá tài sản thi hành án

8


được bắt đầu kể từ khi Chấp hành viên kê biên tài sản, định giá tài sản và kết thúc khi
tài sản đem bán đấu giá được bàn giao xong xuôi cho người thắng cuộc trong phiên
đấu giá.
Việc bán đấu giá tài sản trong THADS về bản chất vẫn là một phương thức bán tài sản
đặc biệt, được tổ chức công khai tại một nơi nhất định, theo trình tự, thủ tục bán đấu
giá pháp luật quy định. Trong quan hệ giữa người mua và người bán tài sản thì chỉ có

một người bán nhưng lại có rất nhiều người mua. Tất cả người mua đều muốn mua tài
sản nên sẽ cạnh tranh với nhau, tăng giá của tài sản lên và đẩy giá tài sản lên đến mức
cao nhất có thế và người sở hữu tài sản có thế thu được số tiền cao nhất cho tài sản mà
mình phải bán. Tuy nhiên, bán đấu giá tài sản trong THADS khác với bán đấu giá tài
sản thông thường ở thủ tục trước và sau khi tổ chức bán đấu giá. Trước khi tổ chức bán
đấu giá, sự khác biệt thể hiện ở thủ tục chuyển giao tài sản bán đấu giá được thực hiện
giữa tổ chức thực hiện bán đấu giá với cơ quan THADS. Cơ quan THADS tiến hành
thủ tục định giá tài sản, ký hết hợp đồng dịch vụ bán đấu giá tài sản... Sau khi kết thúc
việc bán đấu giá tài sản thì cơ quan THADS tiến hành thủ tục bàn giao, thanh toán chi
phí bán đấu giá, phối hợp làm thủ tục trong chuyển quyền sở hữu tài sản cho người
mua được tài sản bán đấu giá.
Như vậy, bán đấu giá tài sản trong THADS là hình thức mua bán đặc biệt, công khai
đối với tài sản bị kê biên để thi hành án, theo nguyên tắc và trình tự, thủ tục do pháp
luật quy định, người mua trả giá dựa trên khởi điểm do cơ quan thi hành án xác định,
người nào trả giá cao nhất sẽ được quyền mua tài sản đấu giá.
1.1.2 Đặc điểm của bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
Khác với việc bán đấu giá tài sản thông thường, việc bán đấu giá tài sản trong thi hành
án dân sự có một số đặc điểm, đặc thù đó là:
Thứ nhất, về chủ thể, trong nguyên lý chung của bán đấu giá tài sản thì người bán đấu
giá tài sản là doanh nghiệp có chức năng bán đấu giá tài sản hoặc trung tâm dịch vụ
bán đấu giá tài sản; người yêu cầu bán đấu giá có thể là chủ sở hữu của tài sản bán đấu
giá, bên nhận bảo đảm tài sản đấu giá, cơ quan thi hành án; người tham gia đấu giá là
người được quyền tham gia trả giá khi cuộc bán đấu giá tài sản được tiến hành, bao

9


gồm những người đã đăng ký đấu giá, nộp lệ phí tham gia đấu giá và nộp tiền đặt
trước, và có tên trong danh sách đấu giá; người mua tài sản đấu giá là người trả giá cao
nhất trong số những người tham gia đấu giá với điều kiện giá mua tài sản mà họ đã trả

bằng hoặc cao hơn giá khởi điểm. Tuy nhiên, trong việc bán đấu giá tài sản thi hành án
dân sự thì người yêu cầu bán đấu giá không phải là chủ sở hữu của tài sản bán đấu giá
mà là cơ quan thi hành án (khi họ không tự nguyện). Đây chính là yếu tố chi phối, tác
động nhiều đến quá trình bán đấu giá và việc thực hiện các trình tự thủ tục bán đấu giá.
Thứ hai, việc bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự thực hiện theo trình tự thủ
tục thi hành án dân sự và mang tính cưỡng bức. Theo đó, sau khi hết thời gian luật
định, người phải thi hành án, có tài sản, không tự nguyện thi hành án thì cơ quan thi
hành án dân sự tiến hành kê biên để bán đấu giá, mà không phụ thuộc vào ý chí chủ
quan của người có tài sản là muốn hay không muốn bán. Trong trường hợp này, về
phía người được thi hành án mong muốn việc bán đấu giá nhanh chóng thành công để
bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực thực thi và bản thân nhanh chóng nhận
được tài sản. Còn về phía người phải thi hành án (là người có tài sản bị mang ra bán
đấu giá), thì mang tâm lý bị ép buộc, cưỡng chế, nên thường có tâm lý chây ì, cố tình
gây khó khăn, cản trở cho quá trình bán đấu giá tài sản thi hành án. Hệ quả là, việc
bán đấu giá có thể phát sinh tranh chấp giữa những người tham gia đấu giá, người có
tài sản bán đấu giá với tổ chức cung cấp dịch vụ bán đấu giá, với cơ quan thi hành án
dân sự và chấp hành viên ngay từ đầu cho đến khi bàn giao tài sản bán đấu giá. Do có
nhiều bên tham gia trong quá trình bán đấu giá tài sản thi hành án, việc bán đấu giá
tài sản thi hành án phức tạp và có thể gặp vướng mắc, nên pháp luật quy định trình
tự, thủ tục bán đấu giá khá chặt chẽ và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên tham
gia. Quá trình bán đấu giá tài sản để thi hành án dân sự đòi hỏi những cá nhân, tổ
chức có thẩm quyền liên quan thực hiện trách nhiệm phải công tâm, khách quan, tuân
thủ đầy đủ quy định của pháp luật, đồng thời, có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời với
những người sở hữu tài sản bị bán đấu giá, người mua được tài sản bán đấu giá và
người được thi hành án, để nhanh chóng giải quyết những vướng mắc nảy sinh trong
quá trình thực hiện công việc này. Kể cả sau khi quá trình bán đấu giá tài sản diễn ra
thành công, thì người đang sở hữu tài sản bán đấu giá tìm mọi cách cản trở, không

10

bàn giao tài sản đã bán đấu giá, khiến cho người mua được tài sản bán đấu giá khá
vất vả trong quá trình trở thành chủ sở hữu hợp pháp của tài sản.
Thứ ba, có sự tham gia của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quan hệ bán đấu
giá tài sản. Khác với việc bán đấu giá tài sản thông thường đó là người có tài sản có
thể tự mình tổ chức bán đấu giá, nhưng cũng có thể bán thông qua tổ chức trung gian
làm dịch vụ bán đấu giá. Còn bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự, thì ngoài
bên có tài sản bán đấu giá (người phải thi hành án) và tổ chức làm dịch vụ đấu giá, thì
cơ quan thi hành án dân sự và chấp hành viên là người có vai trò quan trọng. Sự tham
gia của cơ quan thi hành án dân sự, chấp hành viên thể hiện ở việc quyết định lựa
chọn tổ chức bán đấu giá tài sản, ở việc ký hợp đồng dịch vụ đấu giá... Trong một số
trường hợp, chấp hành viên còn tự mình đứng ra trực tiếp bán đấu giá tài sản phải thi
hành án, nếu tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có tài sản bán để thi hành
án dân sự chưa có tổ chức bán đấu giá hoặc có nhưng tổ chức bán đấu giá từ chối ký
hợp đồng dịch vụ bán đấu giá tài sản hoặc đối với tài sản là động sản có giá trị nhỏ.
1.2 Lý luận chung về quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản
trong thi hành án dân sự
1.2.1 Khái niệm về quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự
1.2.1.1 Khái niệm quản lý
Quản lý nói chung là sự tác động có tổ chức, có mục đích của chủ thể quản lý lên đối
tượng quản lý và khách thể quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đạt
được mục tiêu đặt ra trong sự vận động của sự vật. Đối tượng quản lý, khách thể quản
lý chủ yếu là quản lý con người, ngoài ra còn quản lý các khách thể khác như tài
nguyên, cơ sở vật chất kỹ thuật… Chủ thể quản lý có thể là một con người, một tổ
chức, một bộ máy…
Trong quá trình tồn tại và phát triển của xã hội loài người, quản lý xuất hiện như một
tất yếu khách quan. Có nhiều dạng quản lý, nhiều chủ thể quản lý khác nhau trong sự
vận động và phát triển của xã hội. Khi chủ thể quản lý là nhà nước thì đó chính là
quản lý nhà nước.

11


Như vậy, có thể định nghĩa quản lý nhà nước như sau: Quản lý nhà nước là một dạng
quản lý do nhà nước làm chủ thể, định hướng điều hành, chi phối, kiểm tra, giám
sát…để đạt được mục tiêu kinh tế - xã hội trong những giai đoạn lịch sử nhất định.
1.2.1.2 Khái niệm quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự
Quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản: Bao gồm toàn bộ các hoạt
động từ ban hành các văn bản luật, các văn bản mang tính chất luật đến việc định
hướng, chỉ đạo trực tiếp đối với hoạt động bán đấu giá tài sản. Đây là những tác động
mang tính ổn định, liên tục, lâu dài lên toàn bộ quá trình tổ chức, thực hiện việc bán
đấu giá tài sản.
Thứ nhất, hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực bán đấu giá tài sản chủ yếu và
trước hết được thực hiện bởi tất cả các cơ quan nhà nước theo quy định của pháp luật.
Hiện nay, các Sở Tư pháp, với tư cách là cơ quan giúp Ủy ban nhân dân tỉnh, thành
phố trong việc quản lý nhà nước về bán đấu giá tài sản tại địa phương đều cần phải
làm tốt việc rà soát và chuẩn hóa các quy trình, thủ tục hành chính liên quan đến hoạt
động bán đấu giá tài sản theo định hướng cải cách hành chính; tham mưu cho Ủy ban
nhân dân tỉnh triển khai các quy định liên quan đến hoạt động bán đấu giá tài sản
nhằm đảm bảo cho hoạt động bán đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh hoạt động ổn định,
theo đúng các quy định của pháp luật; duy trì cơ chế thông tin, kịp thời đề nghị Bộ Tư
pháp và các Bộ có liên quan hướng dẫn giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong
việc triển khai thi hành Nghị định số 17/NĐ-CP cũng như thường xuyên hướng dẫn
nghiệp vụ đấu giá cho các tổ chức bán đấu giá tài sản chuyên nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Thứ hai, việc bán đấu giá tài sản luôn được thực hiện theo nguyên tắc công khai, trung
thực, bảo đảm quyền của các bên tham gia đấu giá tài sản. Vì vậy, để thực hiện tốt
nguyên tắc này đòi hỏi Nhà nước phải có một cơ chế pháp lý chặt chẽ để quản lý hoạt
động mua bán trong đấu giá tài sản. Hoạt động bán đấu giá tài sản liên quan trực tiếp

đến lợi ích của người có tài sản đem bán và người mua tài sản cho nên phải bán với
đúng giá trị và tránh cho người mua bị nhầm lẫn. Các bên tham gia phải hợp tác giúp
đỡ nhau, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình và của người khác. Nếu người
điều hành cuộc bán đấu giá tài sản có hành vi gian dối, cấu kết, thông đồng với người

12


mua tài sản đấu giá hoặc só những hành vi vi phạm pháp luật đấu giá thì sẽ bị xử lý
theo pháp luật.
Như vậy, quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản nói chung và hoạt
động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự nói riêng chính là quản lý về hoạt
động bán đấu giá tài sản của bộ máy nhà nước trong lĩnh vực hành pháp nhằm đảm
bảo cho hoạt động này diễn ra khách quan, thông suốt, cạnh tranh lành mạnh trong xu
thế vừa đáp ứng được yêu cầu của thị trường vừa tuân thủ đúng quy định của pháp
luật. Hay nói cách khác, quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản là
quản lý các hoạt động bán đấu giá bằng chính sách và pháp luật.
Tóm lại, Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự cũng phải tuân thủ theo quy trình quản lý nhà nước bao gồm các khâu:
Lập kế hoạch; Tổ chức thực hiện; Thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm đối
với hoạt động bán đấu giá tài sản của các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp.
1.2.2 Vai trò quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành
án dân sự
Vai trò của nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản là một yêu cầu tất yếu và
hoàn thiện công tác quản lý nhà nước là điều kiện vô cùng quan trọng để đạt được
những mục tiêu mong muốn trên cơ sở phát huy tối đa những mặt tích cực trong hoạt
động bán đấu giá tài sản và hạn chế tối thiểu những tiêu cực sinh ra từ cơ chế thị
trường đối với hoạt động này.
Dưới góc độ kinh tế, đấu giá tài sản là phương thức xác định người mua hàng. Quan
hệ này bị tác động bởi quy luật cung - cầu, nói cách khác, bán đấu giá tồn tại như một

nhu cầu tất yếu, khách quan của kinh tế thị trường. Bởi lẽ, trên thị trường, hàng hóa
luân chuyển tự do và bị tác động bởi các quy luật của thị trường trong đó có quy luật
cung - cầu. Ở phương diện này, bán đấu giá là một trong những cách để xác định giá
trị của món hàng chưa biết giá hoặc giá thị trường thay đổi.
Ở phương diện pháp lý, đấu giá tài sản là một hành vi pháp lý, có thể là một hành vi
dân sự thông thường, có thể là một hoạt động thương mại của thương nhân. Đối tượng
của bán đấu giá là các loại tài sản có tính chất hàng hóa được phép lưu thông.

13


Trong quan hệ bán đấu giá tài sản, trừ trường hợp người bán đấu giá (người có tài sản)
tự mình tổ chức bán đấu giá, các trường hợp khác, ngoài bên bán, bên mua còn có sự
tham gia của bên trung gian là người làm dịch vụ bán đấu giá tài sản. Bên bán là chủ
sở hữu của tài sản hoặc người được chủ sở hữu ủy quyền hoặc là người có trách
nhiệm, lợi ích liên quan đến tài sản bán đấu giá. Bên mua là những tổ chức, cá nhân có
nhu cầu mua tài sản và đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật để tham gia
trả giá. Người làm dịch vụ bán đấu giá tài sản là những tổ chức được người có quyền
bán tài sản ủy quyền tiến hành bán đấu giá. So với các phương thức bán tài sản khác,
bán đấu giá đem lại lợi ích cho cả người bán tài sản và người mua tài sản. Nó tạo cơ
hội bình đẳng cho những người mua tài sản cùng tham gia trả giá, qua đó xác định
được một mức giá cạnh tranh có lợi nhất cho người bán tài sản. Nhờ việc tổ chức bán
đấu giá tài sản mà hàng hóa đem bán đến tay những người mua có tiềm năng và xác
định đúng giá trị thực của chúng. Bán đấu giá còn tập trung được cung và cầu về các
loại tài sản vào một thời điểm nhất định, giúp cho việc xác lập quan hệ mua bán diễn
ra nhanh chóng, thúc đẩy nền kinh tế thị trường phát triển. Nếu hình thành được
những thị trường bán đấu giá chuyên nghiệp thì sẽ là động lực rất tốt để thúc đẩy quan
hệ trao đổi thương mại phát triển, nhất là đối với các quốc gia có những mặt hàng thế
mạnh của mình.
Như vậy, quan hệ bán đấu giá tài sản cũng như mọi quan hệ khác trong cơ chế kinh tế

thị trường, nếu để tự do phát triển nó cũng sẽ sinh ra rất nhiều những hạn chế. Thực tế
cho thấy việc bán đấu giá tài sản thi hành án, tài sản giao dịch bảo đảm, tài sản là
quyền sử dụng đất… là những hoạt động phổ biến hiện nay ở các địa phương. Tuy
nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc bán đấu giá các loại tài sản vẫn cò
nhiều bất cập cả về nội dung, trình tự, thủ tục và kỹ năng tiến hành; Việc bán đấu giá
tài sản giao dịch bảo đảm cũng gặp nhiều khó khăn do người thế chấp không hợp tác,
khiến cho ngân hàng, các tổ chức tín dụng rất khó thu hồi nợ; việc bán đấu giá tài sản
thi hành án và giao tài sản sau đấu giá thành vẫn còn nhiều khiếu nại kéo dài…. Vì
vậy, khắc phục những khiếm khuyết của hoạt động bán đấu giá tài sản nhất thiết phải
có sự can thiệp của nhà nước.

14


1.2.3 Nguyên tắc quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi
hành án dân sự
Cũng giống như bất kỳ một hoạt động có mục đích nào, quản lý nhà nước trong lĩnh
vực bán đấu giá tài sản được tiến hành trên cơ sở những nguyên tắc nhất định. Đây
chính là những tư tưởng chủ đạo rất quan trọng trong tổ chức và hoạt động giúp cho
các chủ thể quản lý nhà nước trong lĩnh vực bán đấu giá tài sản thực hiện có hiệu quả
các công việc của mình trên các nhiệm vụ đã được phân công. Các nguyên tắc trong
quản lý nhà nước thường mang tính khách quan và khoa học. Nên các nguyên tắc
trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực bán đấu giá tài sản phải được xây dựng, tổng
kết và rút ra từ thực tiễn quản lý nhà nước đối với hoạt động này, trong đó có những
nguyên tắc tạm được xác định là những nguyên tắc cơ bản như sau:
Thứ nhất, nguyên tắc bảo đảm tính ổn định, thống nhất của các quy định của pháp luật.
Pháp luật quy định trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản cần đảm bảo tính hợp lý, đơn
giản không gây phiền hà cho cá nhân, tổ chức có tài sản bán đấu giá. Thủ tục bán đấu
giá tài sản được áp dụng thống nhất cho toàn bộ quá trình bán đấu giá đối với bất kỳ
loại tài sản nào, đồng thời chú trọng đến đặc thù của một số loại tài sản bán đấu giá để

thi hành án, tài sản là tang vật, phương tiện bị tịch thu trong vi phạm hành chính, tài
sản công, quyền sử dụng đất. Do quan hệ mua bán trong đấu giá tài sản không chỉ đơn
thuần là gồm người mua, người bán mà còn bao gồm cả người trung gian (người đấu
giá) cho nên nếu một bên có sự thay đổi về quyền và nghĩa vụ thì sẽ ảnh hưởng đến
phía bên kia. Đặc biệt trong việc bán đấu giá tài sản thi hành án thì tuy người có tài sản
để bán là cơ quan thi hành án nhưng tài sản thuộc về người phải thi hành án và cơ quan
thi hành án chỉ có quyền bán tài sản của người phải thi hành án cho nên có đến bốn
bên tham gia trong quan hệ đấu giá.
Bán đấu giá tài sản là một lĩnh vực chuyên sâu với những đặc thù riêng và có ảnh
hưởng đến quyền lợi của nhiều chủ thể khác nhau nên yêu cầu về sự an toàn và ổn
định trong quan hệ đấu giá tài sản là vô cùng quan trọng. Để đạt được mục tiêu trên
phải đảm bảo sự quản lý thống nhất của nhà nước đối với các hoạt động bán đấu giá,
đề cao trách nhiệm của các tổ chức bán đấu giá, từng bước chuyên nghiệp hoá đội ngũ
những người điều hành cuộc bán đấu giá.

15


Thứ hai, nguyên tắc đảm bảo tính linh hoạt, chuyên nghiệp trong hoạt động bán đấu
giá tài sản. Hoạt động quản lý nhà nước đối với đấu giá tài sản không thể chỉ thực hiện
đơn thuần bằng biện pháp hành chính mà ngược lại do tính chất dân sự thương mại của
quan hệ bán đấu giá tài sản, Nhà nước cần giảm đến mức thấp nhất các biện pháp can
thiệp không cần thiết vào quá trình này. Đối với những hoạt động mang tính chất
nghiệp vụ cần tạo điều kiện cho người bán đấu giá và người có tài sản đấu giá thỏa
thuận những nội dung không trái quy định của pháp luật cũng như tăng quyền chủ
động cho người bán nhằm tạo sự linh hoạt và nâng cao hiệu quả của hoạt động bán đấu
giá tài sản. Bên cạnh đó, pháp luật cũng cần phải quy định rõ ràng cụ thể các nghĩa vụ
nhằm nâng cao trách nhiệm của người bán đấu giá. Cơ quan quản lý nhà nước cần tổ
chức các buổi hội thảo, tập huấn, tuyên truyền pháp luật về công tác bán đấu giá tài
sản sâu rộng trong lực lượng điều hành đấu giá nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp cho

đội ngũ này.
Thứ ba, nguyên tắc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia. Quyền và
lợi ích hợp pháp của tất cả các bên trong quan hệ đấu giá tài sản đều phải được coi
trọng và bảo đảm đầy đủ. Người bán tài sản có quyền xác định giá khởi điểm của tài
sản, có quyền yêu cầu tổ chức bán đấu giá thanh toán đầy đủ tiền bán tài sản ngay sau
khi cuộc đấu giá kết thúc, được bồi thường thiệt hại nếu tổ chức bán đấu giá hoặc bên
mua đấu giá tài sản có hành vi xâm hại đến lợi ích của mình.
Người mua tài sản có quyền xem tài sản, yêu cầu cung cấp đầy đủ thông tin về tài sản,
được tự đặt giá, được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản sau khi hoàn thành văn bản
đấu giá và họ đã thực hiện xong nghĩa vụ thanh toán. Tổ chức bán đấu giá chuyên
nghiệp được thu của người bán hàng lệ phí và các khoản chi phí cần thiết khác cho
việc tổ chức bán đấu giá theo quy định của pháp luật.
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
1.3.1 Nhóm nhân tố chủ quan
Thứ nhất, số lượng, trình độ của các cán bộ quản lý có thẩm quyền quản lý hoạt động
bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự

16


Số lượng và trình độ của các cán bộ quản lý có thẩm quyền quản lý hoạt động bán đấu
giá tài sản trong thi hành án dân sự là yếu tố quyết định đến chất lượng của cuộc thanh
tra, kiểm tra tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp. Nếu số lượng cán bộ không đủ thì sẽ
dẫn đến khó khăn trong công tác quản lý. Nếu trình độ cán bộ không đáp ứng được
yêu cầu về chuyên môn cũng khó khăn trong công tác quản lý thanh tra, kiểm tra về
nghiệp vụ.
Trong hoạt động tư pháp trình độ của các chức danh tư pháp có ý nghĩa quan trọng
trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự, bảo vệ pháp chế xã hội
chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Trong thời gian vừa qua,

trình độ, điều kiện, tiêu chuẩn của các thẩm phán, các cán bộ phòng Bổ trợ tư pháp và
trình độ cán bộ thanh tra trong việc đấu giá tài sản chưa đáp ứng được nhu cầu thực
tiễn công việc. Điều này đặt ra một yêu cầu lớn trong công tác đào tạo, bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ quản lý về trình độ, phẩm chất, năng lực và cần phải có những thay đổi cơ
bản để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Thứ hai, chính sách tiền lương, phúc lợi của đơn vị đối với bộ phận có thẩm quyền
quản lý hoạt động bán đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự
Chính sách tiền lương, phúc lợi của đơn vị đối với người lao động có tính chất khuyến
khích hoặc kìm hãm sự tâm huyết, trách nhiệm nghề nghiệp của một người lao động
đối với tổ chức. Do vậy, một chính sách tiền lương và phúc lợi tốt sẽ khuyến khích và
tạo động lực, nâng cao trách nhiệm của người lao động trong công việc, và ngược lại.
Chính sách tiền lương, phúc lợi đối với cán bộ có thẩm quyền quản lý hoạt động bán
đấu giá tài sản trong thi hành án dân sự còn tác động trực tiếp đến đạo đức nghề
nghiệp của các cán bộ. Do vậy, có thể nói chính sách tiền lương, phúc lợi cho cán bộ
quản lý sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán
đấu giá tài sản thi hành án dân sự.
Thứ ba, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra
Để đảm bảo công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động bán đấu giá tài sản thi hành
án dân sự thì phải có đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho công tác thanh tra, kiểm tra: xe

17