MẸO VÀ CẠM BẪY TRONG SIÊU ÂM DOPPLER CHẨN ĐOÁN PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG BS NGUYỄN TUẤN HẢI

BỘ MÔN TIM MẠCH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

MẸO VÀ CẠM BẪY TRONG
SIÊU ÂM DOPPLER CHẨN ĐOÁN
PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG
BS. NGUYỄN TUẤN HẢI

0912 475 990








GIẢI PHẪU
ĐM thân tạng
ĐM gan chung

ĐM thận phải
ĐM mạc treo
tràng trên

ĐM lách
ĐM thận trái

ĐM sinh dục
ĐM mạc treo
tràng dưới

Clinical Doppler Ultrasound, 3rd Edition


QUY TRÌNH SIÊU ÂM
1. Các mặt cắt:
Đoạn cao

• Trục ngắn
Đoạn giữa

• Trục dọc

2. Các kiểu siêu âm:
• Kiểu 2D
Đoạn thấp

• Doppler màu
• Doppler xung
• Doppler năng lượng

Clinical Doppler Ultrasound, 3rd Edition


QUY TRÌNH SIÊU ÂM


QUY TRÌNH SIÊU ÂM

QUY TRÌNH SIÊU ÂM


QUY TRÌNH SIÊU ÂM


Siêu âm 2D


Siêu âm Doppler xung

ĐMC bụng đoạn cao

ĐMC bụng đoạn thấp
Bhatt et al, Ultrasound Clin 2 (2007) 437–453


Quy trình đánh giá phình ĐMC bụng
1. Kiểu phình?
2. Vị trí (liên quan với ĐM thận)?
3. Đường kính?
4. Gấp góc?
5. Lan xuống các ĐM chậu?
6. Kèm phình, tắc hẹp mạch chi dưới?
7. Biến chứng?
Phình hình thoi


Cạm bẫy 1: ĐMC bụng ở đâu?

BN không nhất thiết phải nhịn ăn,

nếu chỉ đánh giá nhanh động
mạch chủ bụng (5 – 10 phút)


Nếu bụng bệnh nhân nhiều hơi?

Tĩnh mạch chủ dưới

Động mạch chủ bụng


Cạm bẫy 2: Có phình ĐMC bụng không?
1. Phình ĐMC bụng (anevrysm):
• Giãn khu trú ĐM chủ (mất tính song song của thành ĐM chủ)
> 150% so với kích thước đoạn ĐM bình thường phía trên
• Thường kích thước ĐMC giãn ≥ 30 mm

2. Giãn động mạch chủ (ectasia):
• Giãn toàn bộ động mạch chủ
• Thường kích thước ĐM giãn ~ 25 – 30 mm (giãn < 150% so
với ĐM bình thường)
Johnston et al 1991


Phình hay là giãn?

Phình động mạch chủ

Giãn động mạch chủ


Cạm bẫy 3: Phình ĐMC bụng kiểu gì?

1. Phình ĐMC bụng hình thoi:

2. Phình ĐMC bụng hình túi: Chỉ

Toàn bộ thành ĐMC thuộc

một phần của thành ĐMC

khối phình đều giãn

thuộc khối phình phồng ra


Phình hình thoi hay hình túi?

Phình hình thoi

Phình hình túi


Cạm bẫy 4: Phình hay giả phình?

1. Phình ĐMC thực sự: Thành

của khối phình không mất

tính liên tục

2. Giả phình ĐMC: Mất tính liên

tục của thành ĐMC


Phình hay giả phình?

Phình hình thoi

Giả phình ĐMC


Cạm bẫy 5: Đo kích thước khối phình?

50 mm
115 mm

56 mm

53 mm


Đo đường kính trước – sau
của khối phình


Cạm bẫy 6: Đo đường kính ngoài hay
đường kính trong của khối phình?

Eur J Vasc Endovasc Surg. 2011 Aug;42(2):195-9


Cách đo phình ĐMC bụng (1)

a1
a2
a3

• Đo ở mặt cắt trục ngắn, lấy vuông góc
• Đo đường kính trước – sau (a), lấy tới
lớp ngoại mạc
• Tính trung bình 3 lần liên tiếp:
ĐK khối phình = (a1+a2+a3)/3


Cạm bẫy 7: Đo thế nào nếu khối phình
ĐMC bụng gấp góc/xoắn?


Cách đo phình ĐMC bụng (2)

b1

c1

• Đo ở mặt cắt trục ngắn
• Đo b1 và c1, lấy tới lớp ngoại mạc
• Tính trung bình 3 lần liên tiếp:

a1 = (b1+c1)/2
ĐK khối phình = (a1+a2+a3)/3


Cạm bẫy 8: Xác định khoảng cách giữa
động mạch thận tới cổ trên túi phình?