Phân tích môi trường vĩ mô của nước cộng hòa nam phi

MỤC LỤC


11


3

LỜI MỞ ĐẦU
Thế giới trong thế kỷ 21 là một thế giới phăne khi mà toàn cằu hoá, hội nhập kinh tế
quốc té và tự do hoá thươnc mại đã và đang là xu thế nôi bật của kinh tế thế giới đươns đại.
Các quốc gia lớn nho đang tham gia ngày càng tích cực vào quá trình hội nhập quốc tế. Với
mục tiêu thúc đày các hoạt động aiao lưu buôn bán hàng hóa giừa các quốc aia, mồi nước
cằn phai hiểu rõ về tìrne đặc điểm thị trường cua nước mình đê có thê hợp tác và đạt được
các thoa thuận trao đôi thương mại quốc tế.
Trong những năm gần đây, đặc biệt là từ sau côns cuộc đồi mới kinh tế đắt nước theo
hướng thị trườna, đất nước ta đã có hướng đi tích cực, đẳy nhanh tốc độ phát triển của naành
kinh tế, mỡ rộng quy mô sán xuất, tăng cường xuất khâu các mặt hàng chu lực vào nhìrng thị
trường lớn như Mỳ, EƯ, Nhật, Truns Ọuốc, và đặc biệt trong những năm gần đây là nhừns nước
Châu Phi. Sức mua lớn nhưng các yêu cầu về chất lượns, mẫu mà của nsười châu Phi lại ớ mức
vừa phai, không quá khắt khe như các thị trườnt» EU, Mỳ, Nhật... có thể nói, Châu Phi là thị
trường khá lý tướng, phù hợp với cơ cấu ngành hàng xuất khau cùa Việt Nam. Đặc biệt Cộng
hòa Nam Phi là mục tiêu trọng điểm của thị trường này, với nhu cằu tiêu thụ hàng hóa rắt mạnh,
Cộng hòa Nam Phi là đối tác thương mại lớn và mang tính hấp dẫn cao cho các doanh nghiệp
Việt Nam.
Với mục tiêu tiếp cận và mớ rộng thị phần ơ Cộng hòa Nam Phi, các doanh nghiệp Việt
Nam đang xúc tiến nghiên cứu thị trường ớ đây. Xuất phát từ sự cấp thiết cùa vấn đề, từ yêu cầu
của thực tiền đà nêu trên; đồng thời với mục đích xâm nhập thị trường Cộne hòa Nam Phi trong
côna cuộc đấy mạnh xuất khâu, em đã đi đến quyết định chọn đề tài “Phân tích môi trường vĩ
mô của nước Cộng hòa Nam Phi” với hy vọng sẽ đem lại nhừng thông tin tông quát và cần
thiết về thị trường đay tiềm năng này đê có những kế hoạch và quyết định đầu tư đúng đang vào

thị trường cho từng lĩnh vực, góp phần thúc đây mối quan hệ naoại giao Việt Nam - Cộng hòa
Nam Phi trong những năm tiếp theo.
Bố cục của bài tiều luận gồm 3 chương:
Chương 1: Tổng quan về đắt nước Cộng hòa Nam Phi.
Chương 2: Phân tích môi trường vĩ mô cùa Cộng hòa Nam Phi.
Chương 3: Cơ hội và thách thức cùa doanh nchiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trường
Cộng hòa Nam Phi.


4

Trong quá trình tìm hiểu và hoàn thiện bài tiểu luận, vì kinh nghiệm và kiến thức chưa
đù nên không tránh khỏi sai sót. Em rất mong nhận được sự góp ỷ cua cô đê đe tài này được
hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

NỘI DUNG

CHƯƠNG 1: TÒNG QUAN VỀ DÁT NƯỚC CỘNG HÒA NAM PIII
1.1.

Thông tin cơ bản
Tên nước: Cộns hoà Nam Phi (Republic of South Africa)
Thủ đô: Prê-tô-ri-a (Pretoria) (hành pháp), Kep-thao (Cape Town) (lập pháp); Bờ- lô-êmphôn-tên (Bloemfontein) (tư pháp)
Vị trí địa lý: Cộng hoà Nam Phi ơ cực Nam châu Phi, Đông Bắc giáp Mô-dãm- bích
(Mozambique), Dim-ba-bu-ê (Zimbabwe), Bot-xoa-na (Botswana),

Na-mi- bi-a

(Namibia); Tây Nam aiáp Đại Tây Dương và Đông Nam eiáp Ân Độ Dương, có bờ biến

dài 3.000 km.
Khí hậu: ôn hoà, 2 mùa mưa, nắng. Nhiệt độ trung bình 20-25 độ c.
Diện tích: 1.219.912 km2
Dân số: 4,3 triệu người (2016) (79,5% người Phi da đcn, 9% người da trắng, 9% người da
màu, 2,5% người £ốc Á Ân).
Tôn giáo: khoảng 80% dân chúng Nam Phi theo đạo Thiên chúa. Các Tôn giáo khác là
Hindu, Hồi giáo, Do Thái aiáo và đạo Phật. Chi có một thiếu số nhò theo tôn giáo truyền
thống của neười châu Phi.
Ngôn ngữ: ớ Nam Phi có 11 ngôn ngữ chính thức. Tiếng Anh chỉ là tiếng mẹ đẽ cùa 8,2%
dân cư nhưng là ngôn ngừ được sử dụng rộns rãi ơ Nam Phi.
Don vị tiền tệ: đồng Rand
Tống thống: Cyril Ramaphosa (12/2018)
Bộ trương Ngoại giao và I lợp tác Quốc tế: Bà Lin-đi-guê Xi-xu-lu (Lindiwe Sissulu) (từ
2/2018)
Thành viên các tổ chức: ACP, AfDB, AU, BIS, c, FAO, G-24, G-77, IAEA, IBRD,
ICAO, ICC, ICCt, ICFTU, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO,
Interpol, IOC, IOM, ISO, ITU, MIGA, MONƯC, NAM, NSG, ONUB, OPCW, PC A,


5

SACƯ, SADC, UN, UNCTAD, UNESCO, UNI ICR, UNIDO, UNITAR, ƯNMEE,
UNMIL, UPƯ, WCL, wco, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTOO, WTO, zc.
Ngày tuyên bố độc lập: 31/5/1910 (tách khỏi Vương quốc Anh)
Quốc khánh: 27/4/1994 (ngày tồ chức cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên)
Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao vói Việt Nam: 22/12/1993
1.2.

Quan hệ vói Việt Nam
Việt Nam có quan hệ từ lâu với Đại hội Dân tộc Phi (ANC) và Đáng Cộng sán Nam Phi

và luôn ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân Nam Phi chống chế độ A-pác-thai, ung hộ quá trình
cải cách dân chú.
Việt Nam và Cộne hòa Nam Phi thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 22/12/1993, ngay khi
Hiến pháp lâm thời được thông qua, mơ đường cho bầu cừ Tồns thống dân chu đầu tiên của
Nam Phi sau thời kỳ A-pác-thai. Ta mớ Đại sứ quán tại Cộng hòa Nam Phi năm 2000, Nam Phi
mớ Đại sứ quán tại Việt Nam năm 2002 và Văn phòng Lành sự danh dự tại Thành phố Hồ Chí
Minh năm 2009.

về chính trị - ngoại giao

1.2.1.

Bộ Ngoại giao hai nước đâ tô chức 3 kỳ họp Diền đàn đối tác liên Chính phủ (2007, 2012
và 2015).
I lai bên tăng cường tiếp xúc cấp cao tại các diễn đàn đa phương (Chủ tịch nước Trương
Tấn Sang gặp Tông thống J.Zuma bên lề Lỗ ky niệm 70 năm chiến thang phát xít tại Moscow
tháng 5/2015 và gặp Phó Tồng thống Nam Phi c. Ramaphosa bên lề Hội nghị cấp cao Á - Phi tại
Indonesia tháng 4/2015).
Một số Hiệp định, thoa thuận đà ký:
•
•

Hiệp định thương mại (4/2000)
Thoá thuận thành lập UB thương mại hồn hợp và Thoá thuận hợp tác giừa hai phòng
thươne mại và Công nghiệp (11/2004)

•

Thoá thuận hợp tác về quốc phòng (5/2006)

•

Iỉiệp định hợp tác giừa Bộ Ngoại giao Việt Nam và Bộ Ngoại giao Nam Phi,

•

Hiệp định miễn thị thực cho hộ chiếu ngoại giao, côns vụ,Biên ban ghi nhớ về I lợp tác
phòng chống tội phạm (9/2018).
•

1.2.2.

về thương mại - đầu tư


6

Cộng hòa Nam Phi hiện là đối tác thương mại lớn nhất cua Việt Nam tại khu vực châu
Phi. Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Cộna hòa Nam Phi năm 2017 đạt 995 triệu
USD trong đó ta xuất siêu 751 triệu USD với mặt hàng chính là điện thoại di động và linh kiện
(50% kim ngạch xuất khâu), máy vi tính, sán phẩm điện từ, giày dép, máy móc thiết bị...; ta
nhập chất dco nguyên liệu, kim loại, hoa qua, nsuyên phụ liệu dệt may, giày da...

1.2.3.

về nông nghiệp
Cộng hòa Nam Phi tài trợ 6 triệu USD cho dự án ba bên Cộns hòa Nam Phi-Việt Nam-CH

Ghi-nê “Nâng cao năng suất lúa và rau màu ớ Guinea” tại Cl I Ghi-nê (từ năm 2008-2014).

Trong khuôn khổ dự án, ta đà cử 14 lượt chuyên gia và kỳ thuật viên nông nghiệp sang làm việc
tại Ghi-nê. Ket qua dự án được đánh giá tốt, góp phần đưa năng suất bình quân tăns từ 2,6 tấn
lèn 6-7 tấn/ha và đạt sản lượns 170 ngàn tan lúa và trên 800 tấn rau màu, công tác chuyên giao
kỳ thuật cho kỳ thuật viên và nông dân Ghi-nê cùng được thực hiện tốt, được Tône thống Ghi-nê
đánh giá cao.

1.2.4.

về bảo tồn đa dạng sinh học
Triển khai MOƯ hợp tác về quan lý bao vệ và bao tồn đa dạng sinh học và Chương trình

hành động bao tồn đa dạng sinh học giai đoạn 2012-2017, tháng 5/2015, đoàn liên ngành Việt
Nam do Giám đốc Cơ quan quán lý CITES Việt Nam dẫn đầu thăm Nam Phi, làm việc với các
cơ quan của Nam Phi trong lĩnh vực báo vệ môi trường, thực thi pháp luật, phòng chống buôn
bán động vật hoang dà, đồng thời trao cho bạn một số mẫu vật về động vật hoane dã phục vụ
nchiên cứu và quán lý

CHƯƠNG 2: PIIÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG vĩ MÔ CỦA NƯỚC CỘNG HÒA NAM
PIII
2.1.

Môi trường tự nhiên

Vị trí địa lý: Cộng hòa Nam Phi, đất nước nằm ơ vùng cực Nam Châu Phi, bao bọc một
vùne đắt lớn sần gắp 5 lần nước Anh, tức là khoáng 1.200.000 km2 (1.213.662 km2) Nam Phi
có vùns bờ biến rộng lớn. trai dài 3000km, phía Tây là Đại Tây Dương và phía Đông là Ân Độ
Dươns. Đường biên giới phía Bac dài tiếp giáp với Namibia, Botswana, Zimbabwe, Swaziland
và Mozambique. Vương quốc Lesotho về mặt địa lý tự nhiên nằm trong lòng Nam Phi.

7

Khí hậu: Cộne hòa Nam Phi có khí hậu cận nhiệt đới nói chung ôn hòa, một phần nhờ nó
được bao quanh bới Đại Tây Dương và Ân Độ Dương ơ ba phía, nhờ vị trí nằm tại bán cằu nam
với thời tiết dịu hơn, và nhờ độ cao tăng dần về phía bắc (về


8

lập quan hệ ngoại giao với Trunc-quốc đằu năm 1998, đồns thời tăng cường quan hệ với
châu Á, đặc biệt với các nước ASEAN.
Nam Phi chú trọng quan hệ với các nước châu Phi, tranh thủ các nước lớn, đặc biệt là
Mỳ, Nhật Bán, EƯ, Nga, Trung Ọuốc, Ân Độ nhằm thu hút vốn, đầu tư, khoa học kỳ thuật và
mơ rộng kinh tế đối ngoại. Nam Phi ung hộ việc cải tô và mơ rộng Liên hợp quốc. Nam Phi
cùns với Ni-giê-ri-a, Ai-cập và Kê-ni-a vận động làm thành viên thườns trực HĐBA/LIIQ cải
tô.
2.3.

Môi trường pháp luật
Cơ sớ chú yếu cùa luật pháp Nam Phi là luật thương mại và cá nhân Rôma-IIà Lan

cùng ánh hướng từ nhừng người định cư I ỉà Lan và nhừng ké thực dân Anh. Luật đầu tiên
dựa trên cơ sớ Châu Âu tại Nam Phi do Côns ty Đông Án Ilà Lan đưa ra và được gọi là Luật
Rôma-Hà Lan. Nó được đưa ra trước khi luật Châu Âu được đưa vào trong Luật Napoleonic
và giống với Luật Scotland ơ nhiều khía cạnh. Sau bộ luật này là cả Thông luật và Statutory
law cùa Anh Quốc ớ thế ký 19. Bắt đau với sự thống nhất từ năm 1910, Nam Phi có nghị viện
rièns cua mình và đưa ra nhừng bộ luật riêng biệt cho Nam Phi, được xây dựng trên cơ sờ luật
pháp trước đó cua từng thuộc địa.

Hàng rào thương mại

Các thương nhân đều phái tuân theo các quy định kiểm soát trao đồi ngoại hối, do ngân
hàng dự trừ Nam Phi quy định. Bộ thươns mại và công nghiệp cùng có quyền quy định, cam
hoặc hạn chế hàng hoá nhập khẩu vào Nam Phi vì lợi ích quốc gia nhưng hầu hết hàne hoá
nhập vào Nam Phi không phái chịu hạn ngạch. Giấy phép nhập khấu chi cằn thiết đối với một
số danh mục hàne hoá đặc biệt và do Ban xuất nhập khâu cấp. Nhà nhập khâu phái có giấy
phép nhập khẩu trước khi nhận hàng. Neu không có giấy phép nhập khẳu có thể sẽ bị phạt.

Kiểm soát xuất khấu
Nhiều hàng hoá phải tuân theo các quy định kiêm soát xuất khâu và cấp giấy phép, như
các mặt hàng thuộc lĩnh vực quân sự, tài nsuyên đans cạn kiệt, rác thải kim loại và phe liệu.
Kim cươne dành cho xuất khâu phái đănc ký với Ban kim cươns SA. Các mặt hànc dầu khí
khôrm có sự kiểm soát giá cả được sán xuất ơ các nhà máy chất đốt được phép xuất khâu. Đà
điếu sống và trứng đã được thụ tinh của chúng bị cấm xuất khẩu.

Giấy phép nhập khấu


9

Luật Kiểm soát nhập khâu và xuất khâu cua Nam Phi năm 1963 cho phép Bộ Thương
mại và Côns nghiệp nghiêm cấm, hạn chế cùng như kiểm soát hàng nhập khâu vì lý do an
ninh, môi trườne và sức khoẻ và đám bao quy định kỳ thuật về chất lượnc tối thiêu. Trong
một vài năm sần đây, danh mục các mặt hàng bị hạn chế nhập khâu cằn phái có giấy phép
nhập khâu đà giảm đi đáng kế, điều này chửng to chính sách của Bộ Thương mại và Công
nghiệp (DTI) không báo vệ các ngành công nghiệp trong nước bằng các rào cản phi thuế
quan.
Những mặt hàng cần phai có giấy phép nhập khẩu là cá và các sán phấm từ cá, hàng đâ
qua sứ dụng, phế liệu, chất thải, tro hoả táng, chất cặn bà, dằu mo, hoá chất huỷ hoại tầng
ôzôn, vù khí và đạn dược, thiết bị dùns cho đánh bạc và các nguyên tố hoá học phóng xạ. DTI
đane dằn huỷ bo Giấy phép nhập khâu thay vào đó là đánh thuế. DTI đang phát triển một hệ

thống cung cấp giấy phép tự động và kết nối DTI với hải quan và với những người muốn xin
giấy phép nhập khâu để làm đơn gián hóa quá trình thông quan và khai báo hải quan. Giấy
phép nhập khâu phai được cấp từ ban lành đạo về xuất khẩu và nhập khẩu trước ngày gửi
hàng.

Biểu thuế
Thuế nhập khẩu của Nam Phi nhìn chung là từ 0 đến 45% với một số trường hợp ngoại
lệ. Nam Phi đà chiêu theo hệ thống mã thuế HS, và thuế hai quan cùng như thuế nhập khâu
đợc tính trên cơ sớ giá trị hải quan (F.O.B) đối với từng mặt hàng cụ thể.
Mức áp thuế như sau:
-

0% đối với sán phẩm và công cụ, thiết bị nông nghiệp, hàns hoá ơ dạng tư ban (Capital
goods) và hàng hoá trune gian (intermediate eoods), hàng hoá là nguyên liệu đầu vào
cho san xuất, chế biến và lươnc thực thiết yếu.

-

15% đối với các loại hàng hoá như máy bay, ô tô các loại, các thiết bị đào, xới đất,
phần mềm máy tính, máy móc, thiết bị khác vvv.

-

40% đối với các sán phấm tiêu thụ cao cắp, xa xỉ khác như: Tivi, máy ghi video, máy
quay, xem video, đồ cổ, đồ trang sức bằng vàng bạc, đá quý w.

Một số điếm cần lưu ý đoi với hàng hỏa nhập khấu vào Nam Phi.
I làng hóa phái được đóng gói theo tiêu chuân xuất khâu và đàm bao đê vận chuyên theo
đường biến/đường hành thông. Hàng quà biếu hoặc quà tặng cùng phái chịu thuế nhập khâu
dựa trên giá trị FOB và phai được đóns gói riêng rẽ.

10

Không đóng lần hàng đồ uống hay thực phẩm đóns hộp với hàng hóa khác, nếu không sẽ
làm chậm quá trình giao nhận hàng tại Ilái quan cùne như có thể phát sinh thêm chi phí Theo
thông lệ của Nam Phi, một đại lý giao nhận thường được thuê đô làm các thủ tục cằn thiết đoi
với các lô hàng kinh doanh. Mồi đại lý vận tải có mà số hải quan cùa riêng mình. Đồng thời
nsười ta đâ thiết lập nên một hệ thống liên lạc qua mạng aiừa Hải quan Nam Phi và các công
ty giao nhận. Điều này làm giảm thời gian làm thu tục hải quan xuống còn tối đa 4 ngày làm
việc kê từ neày có đay đù chửng từ. Khi thuê đại lý là hàne tàu hoặc đại lý giao nhận thực hiện
các thú tục nhập khâu hàng thì cần chú ỷ thoa thuận rỏ ràng về cước phí tàu biên máy bay, chi
phí bốc dờ hàng klioi tàu máy bay, chi phí làm thủ tục hái quan, chi phí lưu kho lưu bài tại kho
hai quan và kho cua đại lý, chi phí vận chuyên nội địa, chi phí bốc xếp hàng vào kho của
mình. Neu có được tôns chi phí (Total all - in Charge) là tot nhắt.
Cần phái yêu cầu hãng giao nhận cuns cắp “giấy dự kiến giao hàng” đề ràns buộc trách
nhiệm cua họ đối với ỉô hàng. Đà có trường hợp xáy ra với một số côns ty Việt Nam khi sang
bên Nam Phi khôns quy định từ rõ ràng về chi phí vận chuyên và gặp phái tranh chấp khôna
cằn thiết, hàng giao nhận luôn giữ hàng cho đến khi được thanh toán hết số tiền chi phí vận
chuyên và đó là một lợi thế cùa họ. Do đó càng thỏa thuận cụ thể bao nhiêu trước khi gửi hàns
càne đờ xáy ra kha năng tranh chấp về vận tái bay nhiêu. I lóa đơn thương mại và danh sách
hàng phái được lập bằng tiếng Anh. Các chi tiết về hàng hóa phái được mô tả đầy đu, tránh
việc chỉ đơn thuần nêu tên và nhàn hiệu hàng hóa. Ví dụ, đối với máy móc thì phái chi thêm
một số chi tiết cơ bán về công suất, năm sán xuất từng danh mục, kế cả quà biếu và tờ rơi,
sách quang cáo công ty... cằn phai cung cap giá FOB cua số hàng hóa đó barm đô la Mỹ trên
hóa đơn thươne mại và danh sách hàng. Không ghi câu "No commercial value" trong hai
chứng từ trên. Neu là hàng triển lãm thì cần phái ghi rõ cau sau: the invoiced goods are of ...
(country)... oriein and for are intended display purpose only at the exhibition site in ...
(place)..., South Africa" (hàng hóa trone hóa đơn có xuất xứ từ (nước) và đế phục vụ
mục đích trưng bày tại (địa điếm) ớ Nam Phi). Trons mọi trường hợp đều phai chi rõ xuất xứ

hàng hóa để hải quan lưu trừ dừ liệu.
Đối với hàng đồ gồ cần phái ghi rõ thông tin là dùng trên sàn hay đê treo tường và
chắt liệu của san phấm. Cung cấp đầy đu số liệu cơ ban cho từng kiện hàng nếu trọng lượns
và khối lượng không eiống nhau. Hóa đơn Thương mại và Danh sách hàng phải được gưi


11

đến đại lý vận tái biên ít nhất là 7 naày trước khi hàng tới cang/sân bay. Điều này đàm báo
việc eiao nhận được đúne thời điềm cần thiết.

Những mặt hàng bị cấm nhập kháu vào Nam Phi
• Ma tuý hoặc thuốc gây nghiện ớ bắt kỳ hình thức nào.
• Vù khí không số, dùnc trong quân đội và hoàn toàn tự động, chất nồ và pháo.
• Các chất, tài liệu, đồ kích thích và khiêu dâm.
• Các chất, tài liệu, đồ gây phan và kích độns.
•

Thuốc độc và các chất độc hại khác.

•

Thuốc lá với khối lượng nhiều hơn 2kg/1000.

•

Những mặt hàng được kinh doanh hoặc nhàn hiệu đăng ký bị vi phạm luật (chẳng
hạn như hàng giả)

• Các bán sao chép bất hợp pháp cùa bẳt kỳ một tác phẩm nào có bán quyền.

• Các mặt hàng do các nhà tù làm ra.
•

Với một quá trình và 1 hàng rào khá nghiêm khấc khi nhập khẩu một mặt hàng vào
đất nước Nam Phi, chúng ta cần có thái độ và hành độnc đúng mực khi tiến hành
kinh doanh trên đẩt nước này, nếu không muốn xáy ra những mâu thuẫn và tranh cãi
pháp lý về sau.

2.4.Môi trường kỉnh tế
Cộng hòa Nam Phi rất giàu tài nguyên, khoáng sản, công nghiệp, nông nehiệp phát
triển, có khoa học kỳ thuật và công nghệ tiên tiến. Hiện Nam Phi đứne đầu thế giới về khai
thác vàng, kim cương, măng-ean, quặna crôm. Đất nước này là nhà sán xuất và xuất khẩu
vàng, bạch kim, crôm và mangan lớn nhất thế giới, nhà san xuất palladi lớn thứ hai và là nhà
san xuất kim cương lớn thứ tư - với giá thuê khai thác chiếm khoáng 2,4% GDP (Ngân hàng
Thế giới, Dừ liệu mới nhất), một phần tương tự như sán xuất. Bạch kim và than đá hiện là
những người đóns góp lớn hơn cho sán lượnc khai thác hơn vàng. Nó sán xuất 80% bạch
kim cùa thế giới và có 60% trừ
lượnc than của thế giới. Than đóng vai trò quan trọng như một nsuồn năns lượng và đóng góp
đáne kể cho nền kinh tế, cả thông qua việc tạo ra doanh thu xuất khâu và việc làm. Các trừ
lượng dầu khí quan trọns được cho là nằm ớ bờ biên Ân Độ Dương.
Theo xếp hạng cùa Liên hợp quốc, Nam Phi là quốc aia có mức thu nhập loại trung bình
và sớ hữu nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên; tài chính, truyền thông và năng lượng rất phát


12

triển, thị trường chứng khoán xếp hạng nằm trong tốp 20 cùa thế giới. Nam Phi có một cơ sở
hạ tầng hiện đại hồ trợ phàn phối hàng hóa hiệu quả, tăng trương kinh tế thấp, tỷ lệ thất
nghiệp cao, phân cách giàu nghèo đang gia tăng. Tôns sán phẩm quốc nội (GDP) trên đau
người cùa Nam Phi, tính theo sức mua tương đương, đặt nước này vào vị trí một trong năm

mươi nước giàu nhắt thế giới.
Báng 1: Dữ liệu kinh tế Nam Phi (2014-2018)

2014

2015

2016

2017

2018

Dân số (triệu)

53,9

55,4

56.3

57,1

57,9

GDP bình quân đầu người (USD)

6.635

6.022

5.291

6.220

6.137

GDP (tý USD)

358

317

297

350

368

1.8

1.2

0,4

1,4

0,8

0,8

1.9

0,6

2.1

1.8

0,7

2,5

-3,5

1

0,1

0,0

0,7

-0,5

Tỷ lệ thất nghiệp

25.1

25,4

26,7

27,5

27.1

Cân bàng tài chính (% GDP)

-4.3

-3,7

-3,6

-4.0

-4,2

Nợ công (% GDP)

47,0

49.3

51,5

53,0

56,7

Tãns trướng kinh té (GDP, biến động làng
năm tính theo %)
riêu dùng (biến động hàng năm tính heo %)

Dầu tư (biến động hàng năm theo %)
Sán xuất công nchiệp (biến động hàng năm

-1,4

theo %)


13

2014

2015

2016

2017

2018

5,3

5,3

6,7

4,7

4,5

6.1

4.6

6,3

5,3

4.6

Lài suất chính sách (%)

5,75

6,25

7.00

6,75

6,75

Tỷ aiá hối đoái (so với USD)

11,57

15,50

13,68

12,38

14,39

Tỷ aiá hối đoái (so với USD, aop)

10,85

12,78

14,70

13,31

13,25

Tài khoán vãng lai (% GDP)

-5.1

-4,6

-2,9

-2,5

-3,5

Số dư tài khoan hiện tại (USD bn)

-18.1

-15,4

-8,6

-8,9

-12,4

Cán cân thương mại (ty USD)

-6,9

-3,7

2.2

4,8

1.7

Xuất khẩu (tỷ USD)

94,9

81,9

77,0

86,6

94,1

Nhập khẩu (tỷ USD)

102

85,5

74,8

81,8

92.3

Xuất khâu (biến độns hàng năm theo%)

1.7

-13,2

-5,9

12,5

8,6

'Ihập khẩu (biến độns hàng năm theo%)

1.3

-14.1

-12,5

9,4

12.8

Dự trữ quốc tế (USD)

44.3

41,8

42,7

45.3

46,4

Nợ nước ngoài (% GDP)

40,6

37,2

48,0

48,8

48,5

Tỷ lệ lạm phát (CPI, biến động hàng năm heo
%, eop)
Tỷ lệ lạm phát (CPI, biến động hàng năm heo
%)

-----------------------------------s---------------------(Nguôn: https://\n\\\./ocus-econoỉĩiics.com/countries/south-africa)

Báng 2: Phân tích hoạt động kỉnh tế theo ngành (Do làm tròn, tong tỳ lệ phần trăm có thế nhỏ
hơn /lởn hơn 100%)
Công nghiệp
Dịch vụ
Phân tích hoạt động kinh tế theo Nông nghiệp
ngành


14

Việc làm theo ngành (tinh theo% 5,5
tông so việc làm)

23,4

71.1

Phân tích hoạt động kinh tế theo Nông nghiệp
ngành

Công nghiệp

Dịch vụ

Giá trị gia tăng (tinh theo%

2.2

25,9

61,5

17,7

1.2

1,4

GDP)
Giá trị gia tăng (Thay đổi%

hàng năm)
(Nguồn: littps://ww\\'.nordeatrade. com/ũ/explore-ne\\'-market/south-africa/economicaỉ-contexỊ)

Qua các số liệu trên nhìn chuns có thể cho ta thấy nền kinh té Cộng hòa Nam Phi đang phát
triển theo hướng tích cực tuy còn nhiều biến độns. Lạm phát cùa Nam Phi đâ khá ồn định trong
nhừng năm qua, chừng lại từ 4,58 đến 6,3% và trên thực tế dự kiến sẽ ổn định ơ mức khoáng 5%
trong tương lai. Nam Phi là một nền kinh té hồn hợp, tạo ra phần lớn GDP thông qua lĩnh vực
dịch vụ , đặc biệt là du lịch. Tuy nhiên, đắt nước phai vật lộn với nạn thất nghiệp và nghèo đói.
-

về xuất khâu, Cộnc hòa Nam Phi đâ vận chuyên hàng hóa trị eiá 90,2 tỷ đô la Mỳ trên
toàn cầu vào năm 2019. số tiền đô la đó phán ánh mức tăng 12,4% kế từ năm 2015 nhưng
giám -4,4% từ năm 2018 đến 2019. Dựa trên tý eiá hối đoái trung bình tỷ giá cho năm
2019, rand Nam Phi mắt eiá -13,2% so với đô la Mỳ kể từ năm 2015 và giảm -9,2% từ
năm 2018 đến 2019. Đồng nội tệ yếu hơn cùa Nam Phi khiến xuất khâu cua nó được tra
bằng đô la Mỳ mạnh hơn tương đối re hơn cho neười mua quốc tế. Các nhóm sán phẩm
xuất khẩu sau đây đại diện cho giá trị đồng đô la cao nhất trong các lô hàng toàn cằu cùa
Nam Phi trong năm 2019. Cùng hiển thị là tỷ lệ phần trăm mỗi loại xuất khẩu đại diện
cho tông xuất khẩu từ Nam Phi. Các sán phẩm xuất khẩu chú yéu là các kim loại quý, đá
quý 15,3 tỷ USD (17% tông kim ngạch xuất khấu) hay là các nguyên nhiên liệu khoáng
san như than đá, quặng, sắt thóp 13,1 tỷ USD (14,5%), máy móc bao gồm máy tính: 5,5
tỷ USD (6,1%), máy móc, thiết bị điện: 1,7 tỷ USD (1,9%)

-

về nhập khâu, Cộng hòa Nam Phi đà nhập khẩu hàng hóa trị eiá 88,1 tỳ đô la Mỳ từ khắp
nơi trên thế giới vào năm 2019. Giá trị đồng đô la đó phán ánh mức tăng 3,1% trong giai


15

đoạn 5 năm bẳt đau từ năm 2015 nhưng giảm -5,7% từ năm 2018 đến 2019. Dựa trên tỷ
giá hối đoái trune bình năm 2019, đong rand

của Nam Phi mất giá -13,2% so với đô la Mỹ kề từ năm 2015 và giảm -9,2% từ năm 2018 đến
2019. Done nội tệ yếu hơn của Nam Phi khiến hàng nhập khẩu của nó được tra bằng đô la Mỹ
mạnh hơn tương đoi đắt hơn khi chuyên đôi bat đau từ rand Nam Phi. Với dân số 58,8 triệu
người của Nam Phi, tông số 88,1 ty đô la nhập khâu năm 2019 cua nước này tương đương với
khoáng 1.500 đô la nhu cầu san phẳm hàng năm từ mồi người ớ quốc gia Nam Phi giàu tài
neuyèn này. Sán phấm nhập khâu nhiều nhất vào Nam Phi: dầu thô 8,8 tỷ USD; dầu mo qua chế
biến 4,5 tỷ USD; ô tô 3,9 ty USD; thiết bị hệ thống điện thoại bao gồm điện thoại thông minh
3,1 ty USD; máy tính, đầu đọc quang 1,8 tỷ USD, hóa chất...
về cơ can kinh tế, Nam Phi có một nền kinh tế thị trườne tự do hoàn chinh nhất lục
địa Châu Phi. Nam Phi chi chiếm 3% bề mặt diện tích lục địa và
chiếm tới 40% sán lượng công nghiệp, 25% tồng sán phẩm quốc nội
(GDP), hơn một nứa tông san lượng điện và 45% sán lượng khai thác
khoáng san ớ Châu Phi. Có thể thấy nông nghiệp chiếm một phan nhó
trong GDP cua đất nước (2,1%) và sử dụng 5% lực lượng lao động
cùa đẩt nước, tương đối thắp so với các nước châu Phi khác. Nen
kinh tế nông nghiệp của Nam Phi rất đa dạng và định hướne thị
trườrm. Đất nước này là nhà sản xuất rượu vane lớn thứ sáu trên
thế giới và là nhà sán xuất ngô và đường lớn nhất lục địa. Các
loại nsù cốc và nsù cốc - như ngô, lúa mì, lúa mạch và đậu nành - là nhừng cây trồng
quan trọne nhất cùa quận. Như vậy, đất nước này sản xuất tất cả các loại
neù cốc chính - ngoại trừ gạo. Các lĩnh vực dịch vụ sử dụng 71,7%
lực lượng lao độns và chiếm 61% GDP của đắt nước. Các lĩnh vực
chính của nền kinh té là tài chính, bất độns sán và dịch vụ kinh
doanh, tiếp theo là dịch vụ chung cùa chính phu. Nam Phi có một
cấu trúc tài chính tinh vi với một sàn giao dịch chứng khoán đang
hoạt động được xếp hạng trong số 20 quốc eia hàne đau thế giới về
vốn hóa thị trường. Ngành du lịch đà phai vật lộn để tận dụns sự
thúc đây mà họ nhận được từ FIFA World Cup năm 2010, trong khi
lợi ích từ sự yếu kém của rand và thuận lợi về thị thực. Theo cục
thốne kè cùa Nam Phi, du lịch đâ đóng góp 2,7% vào GDP cùa Nam

Phi vào năm 2018 và cung cấp việc làm cho 4,5% tông số việc làm
cua cả nước. Nam Phi có thế mạnh về sán xuất hàng công nchiệp
(ngành công nghiệp Nam Phi chiếm tới 40% tông sán lượns cônc nghiệp của châu
Phi), điện năng, khai khoáng, dịch vụ và thương mại. Nam Phi có ngành công nghiệp
sán xuất đa dạng và là công ty hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực chuyên ncànlì,
bao gồm đau máy toa xe lưa, nhiên liệu tône hợp, thiết bị khai thác và máy móc. Khu
vực côns nchiệp sư dụns gần một phần tư lực lượng lao động (23,1%) và chiếm
25,8% GDP của đất nước.


16
-

về ngoại thương, thị trường chứns khoán xốp hạng nằm trons tốp 20 của thế giới. I lố
sâu thu nhập và một nền kinh tế đối ngầu cho thấy Nam Phi là một nước phát triển.
Nam Phi có một trong nhừng tý lệ bất bình đăng thu nhập cao nhất thế giới. Một thập
kỷ tăng trương kinh tế liên tục đâ giúp giảm tình trạng thất nghiệp, nhưng các vấn đề
kinh tế vẫn còn đó. Các vấn đề khác gồm tội phạm, tham nhùns và HIV/AIDS. Nam
Phi xép thứ 4/59 quốc aia về tính minh bạch trong hoạt động naân sách cua chính phú
(đửnc đầu là New Zealand, tiếp theo là Pháp, Anh...) do đó Nam Phi đâ trớ thành nền
kinh té có tính cạnh tranh nhất tại châu Phi (vượt các nước Tunisia, Botswana) đứng
thứ 42/104 quốc gia và vùne lành thổ vượt Brazil, Truns Ọuốc, Italia.
Theo nhiều phương diện, Nam Phi là một nước phát triển. Tuy nhiên, sự phát triển này

chú yếu tập truns quanh bốn vùng là Cape Town, Port Elizabeth, Durban, và
Pretoria/Johannesburs. Ngoài bốn trung tâm kinh tế đó, sự phát triển rất ít thấy và tình trạng
rmhèo khô vẫn hiện diện dù đâ có nhìrns nồ lực của chính phù. Tuy nhiên, các vùng đệm
quan trọng gằn đây đã có nhừng bước phát triển nhanh chóng. Như các vùng: Vịnh Mossel
tới Vịnh Plettenberg; vùns Rustenburg; vùne Neỉspruit; Bloemfontein; Bờ bien Cape West;
KZN North Coast.

2.5.

Môi trường công nghệ kĩ thuật.
Nam Phi thực hiện chính sách khoa học và công nghệ (KII&CN) trons khuôn khô I lệ

thống Đôi mới Quốc gia (NSI). Việc phát triển chính sách được tiến hành dựa trên cơ sớ hiểu
biết về bán chất và sức mạnh cua các cơ quan/tô chức trong NSI, mối quan hệ cua chúng với
nhau, tầm quan trọng của chúng đối với nền kinh tế và tác động tới các loại chính sách khác
cua Chính phú. Nam Phi đã chú trọng vào việc liên kết KII&CN với các đột phá mới trong
các lĩnh vực như Giáo dục, Truyền thông, Lao động, Y tế, Thươne mại và Môi trường.
Trong lĩnh vực quan hệ quốc tế về KII&CN, Nam Phi đâ tăng cường rất nhiều các hiệp
định song phương và đa phương. Mục đích chính ơ đày là xoá bó đi sự cách biệt của nền
KII&CN Nam Phi với thế giới (do chu nghĩa apacthai đê lại). Chương trình "Quan hệ đối tác mới
cho phát triển châu Phi" (NEPAL) là một sáng kiến lớn để kích thích sự phát triển của châu Phi.
KII&CN đâ đóng vai trò then chốt trong Chương trình này và việc lập kế hoạch đã chú trọns vào
việc thành lập các trung tâm K.IỈ&CN tài năng, mang tính bền vừng ớ khắp châu lục và sử dụng
hiệu qua hơn các tri thức nội sinh, lấy đó là nền táne đê kết hợp với các dạng tri thức khoa học
khác.


17

Một lĩnh vực công nghệ khác là mạng kết nối. Phóng viên tại Nam Phi dẫn báo cáo mới
nhất từ OpenSignal - công ty chuyên phân tích mạng không dây cua Anh cho biết, tốc độ tai dừ
liệu từ thiết bị di động kết nối mans 3/4G tại Nam Phi đạt 14.6Mbps, sần gắp đôi so với tốc độ
kết nối wifi hiện đang ơ mức 8.8Mbps. Khoáng cách aiừa tốc độ tải dừ liệu di động từ mạng
3/4G so với mạng wifi cùa Nam Phi hiện đang đứng trons top đầu trên the giới sau Australia
(13Mbps), Qatar (11.8Mbps) và Oman (1 lMbps) ... Theo Bộ Thông tin và Truyền thông Nam
Phi, tỷ lệ tiếp cận internet tại nước này đạt 54% trong tône số 57 triệu dân số và ty lệ người tiếp
cận internet qua thiết bị di động đạt 51%. Không chi điện thoại di động, nsười dân Cộng hòa

Nam Phi đang dần tiếp cận đến thương mại điện tử. 49% neười dùng internet ơ Nam Phi đã ghé
thăm một cứa hàng bán lẽ trực tuyến, 47% naười dùng internet ớ Nam Phi đâ tìm kiếm trực tuyến
một sán phẩm hoặc dịch vụ đế mua và 29% đâ mua một thứ gì đó trực tuyến qua bất kỳ thiết bị
nào trone tháne qua (We Are Social, 2018) - số liệu thong kê chắc chan sẽ tăng lèn khi ngày càng
có nhiều người nháy vào nhóm mua sấm trực tuyến. Theo Bizcommunity (2019), ba danh mục
mua sắm trực tuyến phô biến nhất dành cho ncười tiêu dùns Nam Phi mua sắm trực tuyến là quần
áo / may mặc (53%), giải trí / giáo dục (kỳ thuật số / có thế tai xuống) (51%) và vé sự kiện
(51%). Một thứ khác mà người Nam Phi thích mua hàne trực tuyến là đồ ăn nhanh (Fin24, 2017),
do đó, sự phô biến của Mr D Food và ƯberEats. Các danh mục sán phấm phổ biến khác ớ Nam
Phi bao gom điện tử & truyền thông (chiếm 964,2 triệu USD thị phần) và đồ nội thất & thiết bị
(tạo ra 553,7 triệu USD doanh số)
(Eshopworld, 2017).
Trong xu hướng công nehệ 4.0 hiện nay, việc áp dụne blockchain ơ Nam Phi đang gia
tăng. Từ vận tai đến các ngành côns nghiệp trò chơi và xô số, các báo cáo về công ty sử dụng
công nehệ sô cái phi tập trung (DLT) đang xuất hiện trên khắp quốc gia. Tôns thống Nam Phi
đang chào mời côns nghệ blockchain đê giảm thất nghiệp và thúc đầy tăng trướng GDP ơ nước
này. Chính phú Nam Phi cùng có thái độ tích cực đối với việc sừ dụng tiền điện từ, miền là
người dùng tuân thủ các quy tắc và quy định. Một số stakeholders trong bối cảnh blockchain tại
Nam Phi nói rans DLT ỉà chìa khóa đê giai quyết các vấn đề phát triển đang gây khó khăn cho
toàn quốc. Họ cũns tin rằns công nghệ này cung cap một nền táng giúp châu Phi nâne tầm bán
thân lên vị trí quan trọng hơn trong các vấn đề toàn cầu. Một số công ty blockchain hàng đầu tại
Nam Phi:


18

•

SovTech (Phan mềm kinh doanh, sắp xếp): SovTech là một côns ty phát triển phần mềm
tùy chinh cung cấp dịch vụ thiết kế và phát triển phần mềm hoàn chinh. SovTech cung

cấp các giai pháp phần mềm tùy chinh tốt nhất, các nhóm phát triển phần mềm ưu tú và
phần mềm đám mây sáng tạo cho doanh nghiệp trons nhiều ngành công nghiệp.

•

Linum Labs (Dịch vụ phát triển blockchain): Linum Labs là một nhà phát triển
blockchain, phấn đẩu đê đi đầu trons việc lành đạo và sán xuất tư tướng Web3 ớ Châu
Phi và Châu Âu.

•

c Ahead Info Technologies Châu Phi (Pty) Ltd Xem ngày mai, hôm nay

•

Bankymoon (Các giải pháp và dịch vụ hồ trợ Blockchain): Bankymoon là một công ty tư
vấn và phần mềm có chuyên môn về các công nghệ Blockchain. Chúng tôi phát triển các
giái pháp bespoke cho các khách hàng yêu cầu Bitcoin và các tích hợp tiền điện từ khác.

•

2.6. Môi trường văn hóa - xã hội

2.6.1.

Ngôn ngữ.
Bơi sự đa dạng cùa các dân tộc sinh sống ơ Nam Phi, Hiến pháp quy định Nam Phi có 11

neón ngừ chính thức bao gồm: tiếng Ilà Lan, tiếng Anh, tiếng Isi Ndebele, tiếng Sepedi, tiếng
Sesotho, tiếng SiSwati, tiếng Xitsonea, tiếng Setswana, tiếng Tshivenda, tiếng IsiXhosa và tiếng

IsiZulu. Ngôn ngừ IsiZulu được 22,9% dân số sứ
dụng, sau đó là tiếng IsiXhosa (17,9%), tiếng I là Lan (14%), Sepedi (9,2%) và tiếng Anh
(8,6%). Tuy vậy tiếng Anh sứ dụng rộng rãi.
Nhìrng người da đen sống tại đô thị thường sử dụng tiếng Anh hay tiếng Hà Lan Nam Phi
ngoài tiếng mẹ đẻ cùa họ. Một nhóm nhò người sừ dụng các ngôn ngữ Khoisan - một trong tám
ngôn ngừ không chính thức rất đáng chú ý, ngữ hệ Khoisan đang sặp nguy hiểm vì không được
chính thức ghi nhận mặc dù một số nhóm ngôn ngừ bên trong Nam Phi vẫn đang tìm cách phô
biến sư dụng naôn ngừ đó đề giừ lại nó nhằm đa dạne hơn văn hóa Nam Phi.

2.6.2.

Tôn giảo.
Khoáng 80% dân chúng Nam Phi theo đạo Thiên chúa. Các Tôn giáo khác là Hindu,

Hồi giáo, Do Thái giáo và đạo Phật. Chi có một thiểu số nho theo tôn eiáo truyền thong của
người châu Phi.


19

2.6.3.

Ẩm thực
Nam Phi sử dụng chu yếu nguyên liệu thịt và sơ hừu một món ăn đặc trưng rièns của xã

hội Nam Phi trons những dịp lỗ lạt được gọi là braai, hay thịt nước. Nam Phi cùng đâ phát triển
trơ thành một quốc gia san xuất rượu lớn, với một số vườn nho thuộc loại tốt tại các thune lùns
quanh Stellenbosch, Franschhoek, PaarỊ và Barrydale.

2.6.4.

Giải trí và du lịch.
Dân Nam Phi rất thích cuộc sống ngoài trời và rất quan tâm đến thế thao. Đắt nước nôi

tiếng với các khu công nghiệp trò chơi, hệ thực vật và động vật phong phú và các danh lam
thắng canh của mình. Nhìrng công trình văn hóa đa dạng được phục vụ ớ các trung tâm lớn.

2.6.5.

Tập quán xã hội và kinh doanh.
Các thông lệ xã hội rất đa dạns, Nói chung, dân cư trong các trung tâm đô thị lớn đều

thích nghi với các tập quán xã hội và kinh doanh quốc tế, tuy nhiên mồi người có cách tiếp cận
khác nhau. Nhìn chung, du khách sẽ không sặp khó khăn khi làm quen với các thông lệ ơ Nam
Phi cùng như các nước Châu Âu. Thông lệ kinh doanh ơ Nam Phi cùng tươne tự như ơ Phương
Tây. Việc bán tháo hàng hóa, tranh cãi, mặc cả đều xa lạ với phương thức kinh doanh chính
thống.
Vì đang trong quá trình chuyến sans nền kinh tế tri thức hay thône tin, các ngành công
nghiệp văn hóa cua Nam Phi đóng một vai trò quan trọng với tư cách ỉà một
động lực của nền kinh tế sána tạo mới. Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn
hóa có mục đích phát triền các chiến lược công nghiệp cho mồi ngành công nghiệp văn hóa,
cụ thể là điện ảnh và truyền hình, âm nhạc, thu công, xuất ban và đa phương tiện.
Nam phi có nền văn hóa đa dạng phong phú với các hình thức nghệ thuật: vù điệu, âm
nhạc, rmhệ thuật nhiếp ảnh, hình ảnh, kiến trúc, nghệ thuật, thể loại kịch, văn học và phim
ánh, các bao tàng, làng văn hóa... Với sự báo vệ chặt chẽ cùa pháp luật, giới hạn được đưa ra
nhằm báo toàn và phát huy văn hóa dân tộc cùa từng NÒing, khu vực. Đặc biệt ẩm thực, âm
nhạc và nháy múa là điều mà khách du lịch luôn muốn khám phá.
2.6.6.
Giáo dục
Giáo dục tiếu học Nam Phi gồm ba bậc, mồi bậc 3 năm, trườne trunc học từ lớp 10 12. Năm học bắt đau từ giừa tháns 1 đến cuối tháns 11 hoặc đau tháng 12. Các trường học

phô thông ớ Nam Phi có nhiều điếm chung về kiến trúc và hình thức học tập. Thông
thường, đó là toà nhà một tầng diện tích bang một khuôn viên tnrờne đại học. Buôi học bắt


20

đầu từ 8 eiờ sáng. Trước đó, học sinh tập hợp thành hàng dọc, cầu nguyện dưới sự chi bao
cùa một mục sư, sau đó thầy hiệu trương phát biếu. Học sinh học đến 14 eiờ chiều, sau đó là
tập thế thao, ca hát. Thứ 7, học sinh nghi học, nhưng vào ngày này có thề có các hoạt động
thể thao.
Điều thú vị là cho đến nay người dân Nam Phi chưa thế tiếp nhận lịch sừ của mình, vì
vậy nó không được giảng dạy ơ trường phô thông. Thay cho môn sử, học sinh học “địa lý
với các sự kiện lịch sử”. Ngoài ra, các trường phổ thông rất quan tâm tới thể thao, đặc biệt
là môn bóng bằu dục. Trước đây, Nam Phi có một trons những đội bóng bầu dục mạnh nhất
thế giới. Trong các trường rẳt phô biến môn hát hợp xướng, thậm chí đội hợp xướng nhà
trườnc đã đi biểu diền khap thế giới và tham gia các liên hoan âm nhạc.
Nam Phi là một trong nhừng nước phát triển nhất ơ châu Phi, là thành viên cua BRICS
(khối 5 nền kinh té mới: Brasil, Nga, Án Độ, Trung Ọuốc và Nam Phi) và G20. Trong bana
xếp hạns các trường đại học châu Phi hiện nay, có ba trườns đại học Nam Phi lọt vào: Đại học
Cape Town, Đại học Witwaterrand và Đại học Stellenbosch.
Khác với các nước châu Phi khác, ớ Nam Phi, bộ phận cư dân da đen mới được tiếp cận giáo
dục đại học sần đây. Từ những năm 2015 -2016, nhừng sinh viên xuất thân từ giai cắp công nhân
mới được vào học đại học. Chính phú thành lập các loại học bông đê trang trải cho việc học tập
của họ.
Việc dạy học trong các trườnc đại học được tiến hành bằng tiếng Anh. Đây là một thang
lợi lớn, kết quá cùa phone trào Decolonize University (phi thực dân hóa đại học) đấu tranh đòi
loại bò tiếng Afrikaans ra khỏi các trường đại học. Hiện nay Nam Phi có khoảng 8 triệu nsười
nói tiếng Afrikaans, đây là ngôn ngừ bị coi là của người da trắng phân biệt chúng tộc. Ở Nam
Phi hiện có 2% người Ân Độ, 9% da trắng, 9% da màu và 80% còn lại là da đen. Bức tranh này
cằn được thể hiện trong các trường đại học. Vì vậy, có thế xay ra trường hợp một sinh viên da

trắng đạt điềm cao trons kỳ thi chuyên cấp, nhưns khôns được vào đại học vì “hết chi tiêu”. Và
thay cho sinh viên da trang người ta sẽ nhận sinh viên châu Phi, vì anh ta phù hợp với chính
sách chung tộc. Hiện tượng này được gọi là “phân biệt chung tộc nsược”.
Cũng eiốne như ớ trườnc phô thông, tôn giáo là một phần không thế tách rời cùa đời sống
trường đại học. Trên khuôn viên Đại học Potchefstroom có nhà thờ riêng và mục sư. Mồi sáng
Chu nhật, sinh viên ăn vận đẹp đến làm lề ơ nhà thờ, còn vào các ngày tư và thứ sáu người ta tồ
chức các nhóm đọc và phân tích Kinh thánh với sự hướng dần cùa mục sư.


21

2.7.

\lôi trưòng kỉnh doanh
Nói đến luật điều tiết và thực trạne kinh tế thì Nam Phi có nhiều đặc điếm chung so với

Bắc Mỹ, Châu Âu và úc. Nen kinh tế chủ yếu là doanh nghiệp tư nhân mặc dù chính phú sờ hừu
và kiêm soát một phần hoặc toàn bộ một số rmành kinh tế trọng yếu như (vận tai, viền thông,
điện và nước). Tuy nhiên, Chính phu đà cam kết thương mại hóa, tái cơ cẩu và tư nhân hóa một
số doanh nghiệp thuộc sờ hữu nhà nước.
Các nhà doanh nghiệp và các chuyên gia trong lĩnh vực thươne mại là nhừng neười có trình độ
học vấn cao, có kỳ năng và khá năng cạnh tranh.
CHƯƠNG 3: cơ HỘI VÀ THÁCH THỨC CỦA DOANH NGIIIỆP VIỆT NAM KHI
THAM GIA VÀO THỊ TRƯỜNG CỘNG HÒA NAM PIII
3.1.

Co hội

3.1.1.

Môi trường tự nliiên

Do ảnh hương của khí hậu khắc nghiệt ít mưa, nane mạnh, địa hình phần lớn là vùng cao
nguyên với 60% diện tích đắt là khô cằn hoặc nưa khô cằn, Nam Phi không có thế mạnh về
trồng cây lương thực, thực phẩm, hoa màu. Vì vậy, đây sẽ là thị trường tiềm năng cho các
doanh nghiệp Việt Nam xúc tiến xuất khâu những mặt hàng lương thực, thực phẩm như lúa
gạo, cây ăn quả,... Ngoài ra, với trừ lượng khoáng sán lớn, Cộng hòa Nam Phi sẽ là nơi thuận
lợi cho các nhà đầu tư vào các các ngành công nghiệp nặng như luyện kim và khai khoáng...

3.1.2.

Môi trường kinh tế

Nam Phi có nền kinh tế hiện đại, cơ sớ hạ tans phát triển, chính sách thương mại rõ ràns,
thông thoáng với quy mô thị trường lớn nhất Châu Phi. Nam Phi cùng đang đây mạnh mơ cừa
thị trường, tích cực tham gia hội nhập khu vực và the giới. Thuế nhập khẩu cua Nam Phi đans
trong lộ trình cắt giám theo đúng quy định của WTO. Đây chính là những điều kiện thuận lợi
đế các doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường này. ỉ lơn nừa, do có vị trí quan trọng tại
Châu Phi, Nam Phi có thề được coi là cầu nối đưa hàng Việt Nam thâm nhập các nước Châu
Phi khác.
Trong thời gian gằn đây, quan hệ aiừa Việt Nam và Nam Phi đã có bước phát triển mới,
đặc biệt sau khi Sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi được mở. Hai bên đã trao đôi
một số đoàn cấp cao và nhiều đoàn doanh nghiệp, đồnc thời bước đau tham gia các hội tháo,
hội chợ triển lãm giới thiệu sán phẳm ơ mồi nước. Việc hợp tác kết nghĩa giừa hai thu đô Ilà
Nội và Pretoria cùng đang được xúc tiến. Nhừng hoạt động trên đà góp phần tạo điều kiện cho


22

các doanh nghiệp và người tiêu dùng hai nước hiểu biết nhau hơn, tạo tiền đề cho hoạt động

thương mại. Hiệp định thương mại Việt Nam - Nam Phi đâ được kỷ vào năm 2000, trong đó
hai bên giành cho nhau quy chế tối huệ quốc (MFN). Iỉiệp định này đã tạo một nền táng pháp
lý thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước thâm nhập thị trường của nhau.
Cơ cẳu mặt hàng nhập khâu cua Nam Phi rất thuận lợi cho xuất khâu cua Việt Nam.
Những mặt hàng Nam Phi cằn nhập chính là những mặt hàng mà ta có thế mạnh, như sạo,
than, hải sản, giày dép, thu công mỹ nghệ, hàng điện tử...

3.1.3.

Mỗi trường công nghệ
Nam Phi có thề chậm hơn một chút khi nói đến mua sắm trực tuyến, nhưng thươne mại

điện tứ chắc chan đang phát triển với tốc độ nhanh chóns. Hiện tại có 18,43 triệu người dùng
thương mại điện từ ớ Nam Phi, với thêm 6,36 triệu người dùns dự kiến sẽ mua sắm trực
tuyến vào năm 2021 và chi tiêu trune bình dự đoán là 189,47 USD trực tuyến (Eshopworld,
2017). Vì vậy, có thể thấy có một cơ hội tăng trương lớn trong lĩnh vực thươne mại kỳ thuật
số ơ Nam Phi (Fin24, 2017).
Với nhu cầu sừ dụne điện thoại di độne ngày càng nhiều cằn có kết nối Internet nhanh
chóng. Đây là cơ hội cho doanh nghiệp viễn thông đầu tư vào Cộng hòa Nam Phi. Năm
2019, tập đoàn viễn thông quân đội Viettel đã khai trương mạng di động Movitel tại Nam
Phi, đây ỉà một bước tiến mới đế thâm nhập vào thị trườne tiềm năng này.

3.2.

3.2.1.

Thách thức

Vị trí địa ỉỷ
Do Cộng hòa Nam Phi nằm ơ châu Phi, klioáns cách rất xa so với Việt Nam nên việc

vận chuyền và bao quán hàng hóa tốn rất nhiều thời gian chi phí và đặc biệt với hàng hóa
xuất khâu nông san tươi thì hạn sứ dụns khôns được lâu.

3.2.2.

Môi trường kinh tế
Với sự chênh lệnh về thu nhập và mức sống của các tầng lớp dân cư, các nhà đầu tư

cằn nên tính toán đến việc đa dạng hóa san phẩm xuất khâu, đồng thời chiến lựơc giá phái
thật mềm và linh hoạt nhằm nam bắt được nhiều thị phần và tăng cườne tính cạnh tranh so
với các nhà nhập khâu đến từ các quốc gia khác.

3.2.3.

Môi trường chính trị


23

Nam Phi là cường quốc ơ Châu Phi, là một trong những nước sáns lập Liên minh Châu
Phi và chiến lược đối tác mới vì sự phát triển của Châu Phi". Một trong những quốc sách ưu
tiên hàng đau cùa chính phú Nam Phi là chính sách “Hướng Phi”.
I lay nói cách khác, Nam Phi đặt mối quan hệ với các nước Châu Phi ơ mức ưu tiên


24

đa dạng và phức tạp này, nhằm cung cap nhừng sán phẩm được đông
đao nhừng tằng lớp dân cư đón nhận, và tránh trường hợp sản phẩm

không bị tây chay vì có sự bất đồng và xung đột và màu da và sự
kỳ thị chung tộc.

KÉT LUẬN
•

Xu hướng toàn cằu hóa và hội nhập naày càng phô biến và rộns rãi ơ Việt Nam và các
doanh nghiệp định hướng về mục tiêu xuất khâu cùng ngày càng nhiều. Mồi khi xuất hiện một
thị trườne tiềm năng thì doanh nghiệp phái bó ra thời sian lớn đe tìm hiểu về môi trường vĩ mô
cua các quốc aia này vì điều này ảnh hương rất lớn đến các sán phẩm và dịch vụ mà doanh
nghiệp định giao thươrm. Thông qua việc phân tích các yếu tố của môi trường vĩ mô trên
nhiều kliía cạnh và đặc điểm như môi trườns tự nhiên, chính trị - pháp luật, công nchệ, văn
hóa xã hội và môi trườnc kinh doanh cùa nước Cộng hòa Nam Phi, ta thấy được cơ hội cùne
như thách thức cho doanh nchiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trườrm này.
Bài viết mới chi đề cập đến một số yếu tố nôi bật của môi trường vĩ mô và từng giai
pháp khái quát ban đầu đề thúc đẩy sự thích nchi với môi trường cua nước Cộng hòa Nam
Phi. Mặc dù còn thiếu kinh nghiệm trên thị trường mới, nhưng các doanh nghiệp Việt Nam
chắc chấn sẽ thành công nếu như tận dụns được thế mạnh cua mình. Qua bài tiểu luận này, em
mong đâ giúp được người đọc có cái nhìn tông quan nhắt về môi trường vĩ mô của thị trường
đay tiềm năng Cộng hòa Nam Phi này.


25

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. neày truy cập 28/4/2020, Tài liệu cơ bán nước Cộne
hòa Nam Phi,
/>
vakv/nr040819100948/nr040819115635/

ns

150421182050
2. , neày truy cập 29/4/2020, Phân tích môi trường
Nam Phi- phương thức kinh doanh quốc tế 1 sản phàm Việt Nam sang Nam
Phi,
/>3. https://www■ goodf rms.co/, ngày truy cập 30/4/2020, Top Blockchain
Development Companies in South Africa,
/>
eompanics

south-africa
4. , ngày truy cập 30/4/2020, Một số đặc điểm cùa giáo dục
Nam Phi, Kim Thanh Hằng, 12/10/2019, dacdiem-cua-giao-duc-nam-phi-3823684.html
5. , ngày truy cập 30/4/2020, Đôi nét độc đáo trong văn
hóa Nam Phi, Chang, 13/06/2019, lich/doi-netdoc-dao-trong-van-hoa-nam-phi.html
6. , ngày truy cập 30/4/2020, GDP bình quân đau nsười cua
Nam Phi, httDs://solieukinhte.coin/gdD-binh-quan-dau-nguoi-cua-nam-phi/
7. , ngày truy cập 1/5/2020, Top South African
Trading

Partners,

Daniel

Workman,

February

25,

2020,

http://w\vvv.\vorldstoDexDorts.com/toD-south-african-imnort-nartners/
8. , ngày truy cập 1/5/2020, The economic context of
South

AfricaJittps:/Avww.nordeatrade.com/fi/exnlore-new-market/south-

africa/economical-context