Đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn năm 2020 - Đề số 12

ĐỀ THI THAM KHẢO SỐ 12
BÀI THI MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Và cuối cùng, hãy xây dựng một cộng đồng. Chẳng ai một mình làm được những việc  
lớn lao cả. Ngay lúc này đây, khi mọi người đang sợ hãi, thì dễ nhất là ta cứ hoài nghi và nói  
rằng thôi để tôi tự lo cho bản thân tôi, hay cho gia đình tôi, hay cho những người trông giống  
như tôi, nghĩ giống như tôi, hay cầu nguyện giống như tôi. Nhưng nếu chúng ta phải trải qua  
những thời kỳ khó khăn như thế này; nếu chúng ta muốn tạo ra một thế giới nơi mà ai cũng  
có cơ hội tìm kiếm công ăn việc làm và đủ điều kiện học lên cao đẳng ­ đại học; nếu chúng  
ta muốn bảo vệ môi trường sống và chiến thắng trước những đại dịch toàn cầu trong tương  
lai, thì chúng ta phải làm việc đó cùng với nhau. Vậy nên, hãy hiểu cho những vất vả  của  
nhau. Hãy đứng lên bảo vệ quyền lợi của nhau. Hãy bỏ  lại sau lưng tất cả những lối tư duy  
cũ kỹ đã từng chia cắt chúng ta ­ phân biệt giới tính, thiên kiến chủng tộc, vị thế xã hội, lòng  
tham lam ­ và hãy đưa thế giới này đi theo một con đường khác.
(Trích Diễn văn của Cựu Tổng thống Barack Obama trong Lễ tốt nghiệp trực tuyến dành cho 
học sinh trung học Mỹ năm 2020, Phạm Ngọc Lan dịch)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Theo đoạn trích, những lối tư duy cũ kỹ đã gây ra hậu quả gì?
Câu 3. Hãy cho biết hiệu quả của phép điệp cú pháp được sử dụng trong đoạn trích.
Cây 4. Anh/Chị có đồng tình với ý kiến: Chẳng ai một mình làm được những việc lớn lao cả  
không? Vì sao? 
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Từ  nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 
chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về sự cần thiết của lối sống trách nhiệm với cộng đồng.
Câu 2 (5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp của cảnh và người Việt Bắc trong đoạn thơ sau:
Ta về, mình có nhớ ta

    Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
    Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
    Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
   Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
   Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.
(Trích Việt Bắc – Tố Hữu, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.111)


­­­­­­­­­­­­­­­­­ HẾT ­­­­­­­­­­­­­­­­­

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THAM KHẢO SỐ 12
BÀI THI MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)

Phầ
n

Câu

Nội dung

Điểm

ĐỌC HIỂU

3,0

1

Phương thức biểu đạt chính: nghị luận/ phương thức nghị luận.

0,5

2

Theo đoạn trích, những lối tư duy cũ kỹ  đã gây ra hậu quả   chia cắt  
chúng ta.

0,5

Hiệu quả của phép điệp cú pháp:
I

3

­ Kêu gọi mọi người chung tay xây dựng một cộng đồng vì nhau.

0,5

­ Tạo giọng điệu tha thiết, tăng tính biểu cảm cho đoạn trích.

0,5

Câu trả lời của học sinh cần đảm bảo đủ 2 ý:
4

II
1

­ Bày tỏ thái độ đồng tình/ không đồng tình/ vừa đồng tình vừa không 
đồng tình.

0,25

­ Đưa ra được lí lẽ thuyết phục.

0,75

LÀM VĂN

7,0

Viết đoạn văn về sự cần thiết của lối sống trách nhiệm với 
cộng đồng

2,0

a) Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng 
­ phân ­ hợp, móc xích hoặc song hành.
b) Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Sự cần thiết của lối sống trách nhiệm với cộng đồng.
c) Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để  triển khai 
vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ sự cần thiết của 
lối sống trách nhiệm với cộng đồng. Có thể triển khai theo hướng:

­ Có trách nhiệm với cộng đồng sẽ  góp phần xây dựng, phát triển  
môi trường tập thể lành mạnh, đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích riêng 

0,25

0,25
1,0


và chung, chăm lo và tạo điều kiện cho các cá nhân cùng phát triển.
­ Có trách nhiệm với cộng đồng sẽ tăng tính đoàn kết, sức mạnh tập 
thể  để  giải quyết các vấn đề  lớn lao, mang tính toàn cầu như  dịch  
bệnh, thiên tai, biến đối khí hậu …Điều này đối với cá nhân dù xuất  
sắc cũng không thể một mình giải quyết được.
­ Có trách nhiệm với cộng đồng là biểu hiện của lối sống văn minh, 
tự trọng.
­ Nếu mỗi cá nhân không vì cộng đồng, môi trường sống vật chất và 
tinh thần của con người sẽ bị hủy hoại nghiêm trọng, tác động xấu  
trở lại chính cuộc sống mỗi người.
d) Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo đúng chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e) Sáng tạo

2

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới  
mẻ.

0,25

   Cảm nhận vẻ đẹp của cảnh và người Việt Bắc qua đoạn thơ.

5,0

a) Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở  bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài 
khái quát được vấn đề.
b) Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Vẻ đẹp của cảnh và người Việt Bắc qua đoạn thơ.

0,25

0,5

c) Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể  triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt 
các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm  
bảo các yêu cầu cơ bản sau:
* Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và đoạn thơ cần phân tich
­ Tố Hữu là lá cờ đầu của Văn học Cách mạng Việt Nam, nhà thơ trữ 
tình ­ chính trị.
­  Việt Bắc  được viết vào tháng 10 năm 1954, nhân sự  kiện Trung 
ương Đảng, Chính phủ  và cán bộ  kháng chiến rời chiến khu Việt 
Bắc về Thủ đô Hà Nội sau chiến thắng Điện Biên Phủ.

0,5

­ Đoạn thơ là khúc hát ân tình của người về xuôi, ngợi ca vẻ đẹp của 
thiên nhiên và con người Việt Bắc.
* Vẻ  đẹp của cảnh Việt Bắc:  Bức tranh tứ  bình tươi đẹp, giàu sức 
sống:

1,0


­ Mùa đông ấm áp với sắc màu lộng lẫy, tươi sáng.
­  Mùa xuân tinh khiết, nên thơ với màu trắng của hoa mơ.
­ Mùa hè sôi động với tiếng ve rộn rã và sắc vàng rực rỡ  của rừng  
phách.
­ Mùa thu thanh bình với ánh trăng dịu dàng và tiếng hát ân tình của 
con người giữa rừng núi.
* Vẻ  đẹp của người Việt Bắc:  con người hiện ra với nhiều vẻ đẹp 
trên bức phông nền thiên nhiên núi rừng. Đó là vẻ đẹp của những con  
người lao  động  khỏe  khoắn,  cần  mẫn,  tài hoa,  sống  ân tình thủy 
chung. Cảnh và người hòa quyện với nhau, tạo nên một bức tranh 
Việt Bắc thanh bình, thơ mộng, giàu sức sống.

1,0

* Nhận xét chung:
­ Về  nghệ  thuật: thể  thơ  lục bát truyền thống; sử  dụng sáng tạo, 
nhuần nhuyễn cặp đại từ  xưng hô mình ­ ta, vừa mang âm hưởng ca 
dao ngọt ngào, vừa tăng tính trữ  tình cho cuộc chia tay diễn ra trong 
đời sống chính trị; hình ảnh thân quen, tiêu biểu cho không gian Việt 
Bắc; kết cấu hài hòa cân xứng độc đáo, cứ  một câu tả  cảnh lại đan 
xen một câu tả người.

1,0

­ Về  nội dung: ca ngợi vẻ  đẹp Việt Bắc, bộc lộ  tình cảm tha thiết  
đậm sâu của cán bộ  kháng chiến với cảnh và người Việt Bắc, góp 
phần khiến bài thơ trở thành khúc hát ân tình của người kháng chiến.
d) Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo đúng chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e) Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới 
mẻ.
TỔNG ĐIỂM: I+II

0,5
10,0