Bài giảng Giáo dục công dân 12 – Bài 6: Công dân và các quyền tự do cơ bản (Tiết 2)

BÀI 6: CÔNG DÂN VỚI CÁC QUYỀN 
TỰ DO CƠ BẢN
(Tiết 2)


c) Quyền bất khả xâm phạm về chỗ 
ở của công dân
*  Thế  nào  là  quyền  bất  khả  xâm  phạm  về 
chỗ ở của công dân?
Quyền bất khả xâm phạm về chỗ  ở của công dân 
có  nghĩa  là:  Chỗ  ở  của  công  dân  được  Nhà  nước  và  mọi 
người  tôn  trọng,  không  ai  được  tự  ý  vào  chỗ  ở  của  người 
khác  nếu  không  được  người  đó  đồng  ý.  Chỉ  trong  những 
trường hợp được pháp luật cho phép và phải có quyết định 
của  cơ  quan  Nhà  nước  có  thẩm  quyền  mới  được  khám  xét 
chỗ  ở của một người. Trong trường hợp này thì việc khám 
xét cũng  không được tiến hành tùy tiện mà phải theo đúng 
trình tự , thủ tục đã được quy định. 


Biệt thự

Nhà tập thể

Nhà ở nông thôn

Nhà ở thành phố


* Nội dung quyền bất khả xâm phạm về chỗ 
ở

 cTình hu
ủa công dân:
ống:
Bà Lan dựng xe đạp ở hè phố nhưng không 
mang  túi  xách  vào  nhà  nên  bị  mất.  Quay  trở  ra 
không  thấy  túi  xách  đâu  cả,  bà  hoảng  hốt  vì 
trong túi xách có một chiếc điện thoại và 2 triệu 
đồng. Bà nghi ngay cho Tuấn (13 tuổi) lấy trộm 
vì  thấy  Tuấn  đang  chơi  gần  đó.  Bà  vào  nhà 
khám,  chị  em  Tuấn  không  đồng  ý  nhưng  bà  cứ 
thế xông vào nhà lục soát.


?

            Trong trường hợp này, bà Lan có 

quyền        hành  động  như  vậy  không? 
Em  đánh  giá  như  thế  nào  về  hành 
động của bà Lan?


Xâm phạm chỗ ở của người khác 

là
 hành vi:

­  Tự  ý  vào  chỗ  ở  của  người  khác  khi  không 
được 
người đó đồng ý

­ Khám xét trái pháp luật chỗ ở của người 
khác
­ Đuổi trái pháp luật người khác khỏi chỗ ở của 
họ


Điều 124 quy định:
       “Người nào khám xét 

trái  pháp  luật  chỗ  ở  của 
người  khác,  đuổi  trái  pháp 
luật  người  khác  khỏi  chỗ 
ở  của  họ  hoặc  có  những 
hành vi trái pháp luật khác 
xâm  phạm  đến  quyền  bất 
khả  xâm  phạm  về  chỗ  ở   
của  công  dân  thì  bị  phạt 
cảnh  cáo,  cải  tạo  không 
giam  giữ  đến  1  năm  hoặc 
bị phạt tù từ 3 tháng đến 1 
năm”.


         Cơ quan công an khám nhà và bắt giữ đối 
tượng Thơm, thu giữ những hung khí vợ chồng thị 
sử dụng đánh đập cháu Hào Anh


Pháp luật cho phép khám xét chỗ ở của 
công dân trong hai trường hợp:

TH1: Khi có căn cứ để khẳng định chỗ  ở, địa 
điểm  của  người  nào  đó  có  công  cụ  phương 
tiện  để  thực  hiện  tội phạm  hoặc  có  liên  quan 
đến vụ án.

TH 2:Khi cần bắt người đang phạm tội bị truy 
nã hoặc người phạm tội trốn tránh ở nhà.


        =>    Chỉ  có  những 
người  có  thẩm  quyền 
theo  qui  định  của  bộ 
luật  Tố  tụng  Hình  sự 
mới  có  quyền    ra lệnh 
khám; người tiến hành 
khám  phải  được  thực 
hiện  theo  đúng  trình 
tự,  thủ  tục  của  pháp 
luật.
  
  


Khám xét nhà có người đại 
diện theo quy định của pháp 

 Đọc lệnh trước khi khám xét 
chỗ ở

Theo em nếu pháp luật 
không đảm bảo quyền bất 
khả xâm phạm về chỗ ở 
của công dân thì cuộc sống 
sẽ như thế nào?


 * Ý nghĩa quyền bất khả xâm phạm 

về chỗ ở của công dân

 Tránh mọi hành vi
 tuỳ tiện của bất cứ
 ai, cũng như hành
 vi lạm dụng quyền
 hạn của cơ quan và
 cán bộ  nhà nước 
 khi thi hành công vụ

     Tạo điều kiện
     cho công dân 
      được sinh sống 
      tự do trong 
      một xã hội
     văn minh 


  d)  Quyền  được  bảo  đảm  an  toàn,  bí  mật  thư 
tín, điện thoại, điện tín
 * Thế nào là quyền được bảo đảm an toàn và 

bí mật thư tín, điện thoại, điện tín ?


Tình huống:        
Liên mất 100 ngàn đồng và nghi ngờ cho Hà lấy. Nhân 
lúc Hà ra chơi, Liên đã tự ý lục cặp của Hà để tìm tiền, tìm 
mãi  một  hồi  không  thấy  đâu,  Liên  chỉ  thấy  một  lá  thư  của 
Hà. Nghi ngờ và tò mò nên Liên đã mở lá thư ra xem thì thấy 
tờ 100 nghìn kẹp trong thư. Thực ra đây là tiền cô giáo gửi 
Hà  lúc  chiều  nhờ  Hà  mua  khăn  trải  bàn  và  lọ  hoa  cho  lớp. 
Không để bạn giải thích một lời nào, Liên đã xé bức thư và 
mắng nhiếc Hà ngay trước mặt các bạn trong lớp.
Em có nhận xét gì về hành động của Liên? 
Hành động đó của Liên có vi phạm pháp luật không?
 Tại sao?


    => Quyền được đảm bảo an toàn và bí 

mật thư tín, điện thoại, điện tín có nghĩa 
là:      
                  Thư  tín,  điện  thoại,  điện  tín  của  cá 
nhân được đảm bảo an toàn và bí mật.Việc 
kiểm  soát  thư  tín,  điện  thoại,  điện  tín  của 
cánhân  được  thực  hiện  trong  trường  hợp 
pháp luật có quy định và phải có quyết định 
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.


Thư tín,  điện thoại,  điện tín là những phương 

tiện hết sức cần thiết trong cuộc sống, được con 
người  sử  dụng  vào  nhiều  mục  đích  khác  nhau 
như:  thăm  hỏi,  trao  đổi  tin  tức,  hoặc  trong  hoạt 
động kinh doanh.
  Thư,  email,  tin  nhắn  điện  thoại  là  những  thứ 
riêng tư của mỗi cá nhân, nếu bị xem và nghe lén, 
mỗi  người  sẽ  cảm  thấy  thiếu  được  tôn  trọng. 
Trong  tình huống đó nên yêu cầu người lén đọc 
thư , email, tin nhắn, nghe  điện thoại không nên 
làm  như  thế  vì  đó  là  hành  động  vi  phạm  quyền 
được bảo đảm an toàn bí mật thư tín, điện thoại, 
điện tín.


*  Nội dung quyền được bảo đảm an 
toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện 
tín 
­ Thư tín, điện thoại, điện tín của công dân 
được đảm bảo an toàn và bí mật. Không ai 
được kiểm soát điện thoại, tự tiện bóc mở, 
thu giữ, tiêu hủy thư tín, điện tín của người 
khác.
­  Chỉ  có  những  người  có  thẩm  quyền  theo 
quy  định  của  pháp  luật  và  chỉ  trong  những 
trường  hợp  cần  thiết  mới  được  bóc  mở, 
kiển soát, thu giữ thư tín, điện tín của công 
dân.


* Ý nghĩa của quyền được đảm bảo 

an toàn và bí mật thư tín: 
Quyền được đảm bảo an toàn và bí 
mật  thư  tín,  điện  thoại,  điện  tín  là 
điều  kiện  cần  thiết  để  đảm  bảo  cho 
đời  sống  riêng  tư  của  mỗi  người 
trong  xã  hội.  Trên  cơ  sở  quyền  này, 
công  dân  có  một  đời  sống  tinh  thần 
thoải  mái  mà  không  ai  được  tùy  tiện 
xâm phạm tới.


Tiết 4
  e) Quyền tự do ngôn luận của công dân
* Thế nào là quyền tự do ngôn luận?
        Quyền tự do ngôn luận của công dân 

có nghĩa là: Công dân có quyền tự do phát 
biểu ý kiến, trình bày quan điểm của mình 
về  các  vấn  đề  kinh  tế,  chính  trị,  văn  hóa, 
xã hội của đất nước.


Điều  53  Hiến  pháp 
nước  CHXHCN  Việt  Nam 
quy định:
       …“Công dân có quyền 
tham  gia  quản  lí  nhà  nước 
và  xã  hội,    tham  gia  thảo 
luận các vấn đề chung của 
cả  nước  và  địa  phương, 

kiến  nghị  với  các  cơ  quan 
nhà  nước  khi  nhà  nước  tổ 
chức trưng cầu ý dân”…


Quyền  tự  do  ngôn 
luận  của  công  dân  thể 
hiện  qua  những  hình 
thức nào?

Một  là,  công  dân  có  thể  sử  dụng  quyền 
này  tại  các  cuộc  họp  ở  cơ  quan  ở  cơ  quan, 
trường  học,  tổ  dân  phố,…  bằng  cách  trực  tiếp 
phát  biểu  ý  kiến  nhằm  xây  dựng  cơ  quan, 
trường học, địa phương mình.


Hai là, CD có thể viết bài gửi đăng báo, bày tỏ 
ý  kiến,  quan  điểm  của  mình  về  các  vấn  đề 
chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước. 


Viết bài  

Phát biểu ý kiến 


Ba là, CD có thể đóng góp ý kiến, kiến nghị với 
đại biểu Quốc hội và hội đồng nhân dân trong 
dịp đại biểu tiếp xúc với cử tri ở cơ sở.