Một số giải pháp góp phần làm tốt công tác chủ nhiệm ở trường THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ
ĐÀO
TẠO THANH HÓA
MỤC
LỤC

TRƯỜNG THPT LÊ HỒNG PHONG
NỘI DUNG

Trang

LỜI CẢM ƠN
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

1

I. Lý do chọn đề tài

1

II. Mục đích nghiên cứu

1

III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

1

SÁNG
IV. Phương pháp nghiên
cứu KIẾN KINH NGHIỆM

1

V. Kế hoạch nghiên cứu

2

PHẦN THỨ HAI: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT
VẤN ĐỀ

3

I. Cơ sở lí luận

3

II. Thực trạng

3

SỐhiện
GIẢI
PHẦN
III. BiệnMỘT
pháp thực
trongPHÁP
công tácGÓP
chủ nhiệm
lớp:

LÀM TỐT
1. NắmCÔNG
vững tìnhTÁC
hình lớp
CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG THPT

4

2. Ổn định nề nếp lớp

5

3. Xây dựng phong trào học tập lành mạnh

7

4. Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”

8

4.1. Xây dựng mối quan hệ thầy trò

8

4.2. Xây dựng mốiNgười
quan hệthực
bạn hiện:
bè Nguyễn Thanh Thủy

10

Chức
viên
4.3. Trang trí lớp học
gầnvụ:
gũiGiáo
với học
trò

11

SKKN
lĩnh
vực:tròCông
chủ lành
nhiệm
4.4. Tổ chức các hoạt
độngthuộc
tập thể
và các
chơi tác
vui tươi
mạnh

11

5. Dạy học sinh học sử dụng Internet đúng cách

12

6. Giáo viên chủ nhiệm luôn rèn luyện, tu dưỡng bản thân

14

7. Kết quả đạt được

14

PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

15

I. Kết luận

15

II. Khuyến nghị

15

THANH HÓA NĂM 2020

4


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn: Sở Giáo Dục và Đào Tạo, Ban
giám hiệu nhà trường đã phát động, khích lệ phong trào viết sáng kiến kinh
nghiệm để chúng tôi có cơ hội chia sẻ những suy nghĩ, những thử nghiệm
của mình trong giảng dạy tới bạn bè đồng nghiệp nhằm nâng cao chất

lượng dạy học.
Tôi xin chân thành cảm ơn: Đồng nghiệp của tôi, nhất là các thầy cô
bộ môn của lớp tôi chủ nhiệm và các em học sinh đã ủng hộ, tạo điều kiện
giúp tôi hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này.
Bỉm Sơn, ngày 9 tháng 4 năm 2020


MỤC LỤC
MỤC LỤC.............................................................................................................1
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ.....................................................................2
I. Lý do chọn đề tài....................................................................................2
II. Mục đích nghiên cứu.............................................................................2
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu............................................................2
IV. Phương pháp nghiên cứu......................................................................2
V. Kế hoạch nghiên cứu.............................................................................3
PHẦN THỨ HAI:.............................................................................................4
NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ....................................4
I. Cơ sở lí luận...........................................................................................4
II. Thực trạng.............................................................................................4
1. Thuận lợi............................................................................................4
2. Khó khăn............................................................................................4
III. Giải pháp thực hiện trong công tác chủ nhiệm lớp...............................5
1. Nắm vững tình hình lớp.....................................................................5
2. Ổn định nề nếp lớp............................................................................6
3. Xây dựng phong trào học tập lành mạnh..........................................8
4. Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.............................9
5. Dạy học sinh sử dụng Internet đúng cách.......................................14
6. Giáo viên chủ nhiệm luôn rèn luyện, tu dưỡng bản thân.................16
7. Kết quả đạt được.............................................................................17
PHẦN THỨ BA:............................................................................................18

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................................18
I. Kết luận................................................................................................18
II. Khuyến nghị........................................................................................18
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................1
DANH MỤC...................................................................................................2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN........................2

1


PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Khi bàn về vai trò giáo dục trong sự phát triển nhân cách con người, Bác
Hồ đã nói:
“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Theo quan niệm của Bác, con người ta khi mới sinh ra vốn bản chất là tốt,
nhưng sau do ảnh hưởng của giáo dục và môi trường sống cùng sự phấn đấu, rèn
luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác khác nhau. Do
đó, giáo dục làm một nhiệm vụ vô cùng cần thiết.
Người giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp giáo dục, dạy dỗ và gần gũi
các em nhiều nhất trong khoảng thời gian học ở trường. Vì vậy, giáo viên chủ
nhiệm phải biết tổ chức, bao quát, xử lí tốt các tình huống. Đối với người giáo
viên làm công tác chủ nhiệm không chỉ dạy các em về kiến thức, văn hoá mà
còn dạy các em về nề nếp, cách sống, cách làm người.
Trong thực tế có những quan niệm sai lầm trong nhận thức về chức vụ
giáo viên chủ nhiệm lớp. Ở đâu đó, còn tồn tại chuyện học sinh vô lễ với thầy cô
giáo chủ nhiệm của mình, giáo viên chủ nhiệm lớp nóng nảy trong xử lý các tình
huống, hoặc đã mắc phải những sai lầm như đuổi học sinh ra khỏi giờ học, v.v...
Bên cạnh đó lại có những giáo viên chủ nhiệm quá dễ dãi, quản lý lớp lỏng lẻo,

thiếu trách nhiệm với lớp, với chức năng đã được giao, để cho học sinh tự do,
thường xuyên vi phạm nội quy trường, lớp v.v... Trong khi đó còn một bộ phận
không nhỏ học sinh lười biếng, không có động cơ phấn đấu, không có ý chí
vươn lên học tập, chất lượng giáo dục bị giảm sút. Do đó, giáo viên chủ nhiệm
lớp cần phải có sự đổi mới phương pháp giáo dục cho phù hợp với thời đại.
Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi rất mong muốn học trò của mình là những
con ngoan, trò giỏi để sau này lớn lên các em tự tin, năng động, bản lĩnh bước vào
đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hội. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài:
“Một số giải pháp góp phần làm tốt công tác chủ nhiệm ở trường THPT” ở
lớp 10A3 trường THPT Lê Hồng Phong, năm học 2019 - 2020.
II. Mục đích nghiên cứu.
Từ thực trạng trên, đề tài tìm ra những nguyên nhân mà công tác chủ
nhiệm chưa đạt hiệu quả. Qua đó đề xuất một số biện pháp hữu hiệu để giáo
viên làm tốt công tác chủ nhiệm, nhằm khắc phục tình trạng nề nếp của lớp chủ
nhiệm, hạn chế học sinh vi phạm nội qui và luôn đẩy mạnh được phong trào
học tập.
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
1. Đối tượng nghiên cứu: Một số kinh nghiệm của bản thân tôi qua nhiều
năm được nhà trường phân công công tác chủ nhiệm.
2. Vận dụng ở lớp 10A3 trường THPT Lê Hồng Phong, năm học 2019- 2020.
IV. Phương pháp nghiên cứu.
1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
2


2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, trực quan, nêu
gương, hỏi đáp...
3. Các phương pháp hỗ trợ: Thống kê mô tả,...
V. Kế hoạch nghiên cứu.
- Tháng 8/ 2019: Đăng kí đề tài, lập đề cương.

- Tháng 9/ 2019: Điều tra thực trạng nề nếp lớp học và lí lịch của học sinh
ở lớp và xử lí các số liệu điều tra.
- Tháng 10/ 2019 đến tháng 12/ 2020: Thống kê, phân tích các số liệu.
- Tháng 01/ 2020 đến tháng 4/ 2020: Viết đề tài, báo cáo sơ bộ (trong thời
gian nghỉ dịch Covid).
- Tháng 5/ 2020: Chỉnh sửa và hoàn thiện đề tài.

3


PHẦN THỨ HAI:
NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận
Trong quá trình đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy và hưởng ứng
cuộc vận động: “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong
giáo dục, vi phạm đạo đức nhà giáo...”, xây dựng “Trường học thân thiện, học
sinh tích cực” và hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” của ngành Giáo dục - Đào tạo. Đòi hỏi mỗi giáo viên
trong ngành giáo dục phải nỗ lực hết mình để từng bước nâng cao chất lượng
giáo dục. Ngoài kiến thức chuyên môn, mỗi giáo viên phải thường xuyên rèn
luyện, tu dưỡng đạo đức nhà giáo, đặc biệt giáo viên chủ nhiệm lớp phải nỗ lực
hết mình "Vì học sinh thân yêu" để hoàn thành tốt nhiệm vụ của ngành mà
Đảng, Nhà nước giao phó.
Muốn đạt được mục đích này, giáo viên được phân công công tác chủ
nhiệm lớp phải tận tụy với nhiệm vụ được giao, phải có kế hoạch cụ thể trong
công tác chủ nhiệm lớp nhằm hỗ trợ cho học sinh có ý thức phấn đấu trong học
tập, rèn luyện đạo đức để trở thành học sinh có năng lực toàn diện.
II. Thực trạng
1. Thuận lợi
Thời gian 20 năm công tác trong ngành giáo dục, bên cạch công tác

chuyên môn tôi còn thường được Ban giám hiệu nhà trường phân công nhiệm vụ
kiêm nhiệm công tác chủ nhiệm.
Trong năm học 2019 - 2020 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công
chủ nhiệm lớp 10A3 (lớp đầu vào nguyện vọng học ban C). Trong thời gian làm
công tác chủ nhiệm bản thân tôi luôn nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của
Ban giám hiệu, của Công đoàn giáo dục cơ sở cùng sự giúp đỡ của tất cả các ban
ngành trong Hội đồng sư phạm nhà trường, đội ngũ các thầy cô giáo bộ môn
nhiệt tình, yêu nghề và trách nhiệm cao, chuyên môn vững vàng và ban đại diện
chi hội phụ huynh của lớp nhiệt tình, sát sao với lớp.
Lực học của học sinh khá đồng đều. Hầu hết các phụ huynh học sinh đều
quan tâm đến việc học của các em. Cơ sở vật chất dạy và học của trường khang
trang, đầy đủ các phòng học bộ môn, phòng chức năng, phòng truyền thống,
phòng học thoáng mát, sân tập thể dục – thể thao, nhà vệ sinh sạch sẽ. Phòng
học trang bị đầy đủ hệ thống đèn sáng, quạt, máy chiếu, máy tính, bảng từ,...
phục vụ cho việc dạy và học của giáo viên và học sinh.
2. Khó khăn
Đây là lớp mà học sinh từ nhiều phường xã, thậm chí cả học sinh các
huyện lân cận đến.
Lực học của các em phần lớn đồng đều nhưng là yếu (chính vì yếu nên
các em mới đăng ký theo học ban C), nhiều em chưa chăm học, ham chơi game,
nghịch ngợm ảnh hưởng đến kết quả học tập. Một số em do điều kiện gia đình
và tính chất công việc của bố mẹ (đi làm xa nước ngoài, hay đi làm ở các tỉnh
4


khác... vài tháng, có khi vài năm mới về một lần) nên một số phụ huynh gần như
khoán trắng việc học của con em cho nhà trường, cho giáo viên.
Kết quả khảo sát đầu năm lớp 10A3 - lớp do tôi làm chủ nhiệm - tháng 8
năm 2019:
Số em thường

Số em có thành
xuyên vi phạm
tích cao về học
Lớp
nội quy
tập cấp trường
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
10A3 40
28
70
12
30
17
43
0
0
Nhìn vào bảng trên, tôi thấy nền nếp lớp chưa tốt, nhiều em mải chơi,
chưa chăm chỉ học hành. Nhiều em ý thức nề nếp chưa cao, thường xuyên vi
phạm nội quy trường, lớp. Các em chưa phát huy được khả năng tự học tập của
mình, nhiều em tính tự giác chưa cao. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm cần phải có
biện pháp thích hợp nhằm đưa nề nếp của lớp đi lên, phát huy khả năng, năng
lực và tính tự giác của các em.
Tổng

số
HS

Số em chưa
chăm học

Số em
chơi game

III. Giải pháp thực hiện trong công tác chủ nhiệm lớp
1. Nắm vững tình hình lớp
Muốn giáo dục học sinh thì phải hiểu được tâm tư tình cảm nguyện vọng
của các em. Nhưng làm thế nào để hiểu được những đều ấy một cách tường tận?
Theo tôi, đó là tiếp cận với lớp chủ nhiệm, nghĩa là chúng ta phải tiếp xúc, gần
gũi, trò chuyện tìm hiểu về hoàn cảnh, đặc điểm tâm sinh lí, tính tình, sở thích…
của các em. Vì vậy trước tiên khi phụ trách lớp, tôi đã tìm hiểu học sinh và tâm
tư nguyện vọng của phụ huynh rồi tiến hành làm các công việc sau:
Bước 1: Điều tra lí lịch học sinh qua phiếu Sơ yếu lí lịch vào tuần đầu tiên
của năm học mới với các nội dung sau:
SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH
1. Họ và tên học sinh:……………….…………………… Giới tính:..........
2. Ngày .…. tháng..…. năm sinh…...… Dân tộc:….....….. Tôn giáo:..........
3. Địa chỉ thường trú:....................................................................................
- Số điện thoại bàn của gia đình:...................................................................
4. Họ, tên cha: ………………...Nghề nghiệp:……..…Số điện thoại:..........
Họ, tên mẹ: …………………Nghề nghiệp:……..….Số điện thoại:........
5. Số anh……….. chị……….….. em………….. trong gia đinh.
6. Điều kiện kinh tế gia đình:........................................................................
7. Xếp loại của năm học 2018 - 2019:
- Học lực:…………….Hạnh kiểm:...............................................................

- Chức vụ đã làm trong năm học 2018 - 2019
8. Năng khiếu:……………………….. Sở thích:..........................................
9. Các bạn thân hiện nay:..............................................................................
10. Số điện thoại của học sinh, zalo, facebook, Messenger (nếu có):...........
.......................................................................................................................
11. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này:
.......................................................................................................................
5


.......................................................................................................................
12. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường:
.......................................................................................................................
13. PHHS có đề nghị gì với nhà trường và GVCN?
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Bỉm Sơn, ngày..... tháng..... năm........
Phụ huynh
Bước 2: Từ đó, tôi có những hình thức, những biện pháp giáo dục linh
hoạt phù hợp với từng em bởi giáo dục không phải là một công thức chung có
sẵn. Bên cạnh đó, tôi còn liên lạc với giáo viên chủ nhiệm năm trước của một số
em, liên hệ các giáo viên bộ môn trong lớp hiện tại để có thêm những thông tin
chính xác về các em.
Bước 3: Đây là bước tiến hành thường xuyên ở từng giai đoạn. Tôi cung
cấp số điện thoại của bản thân, của nhà trường đến từng em và liên hệ với gia
đình học sinh qua điện thoại, kết nối zalo với phụ huynh, học sinh. Đây là sự

liên hệ hai chiều qua lại giữa nhà trường với gia đình, giữa giáo viên chủ nhiệm
với phụ huynh học sinh, giữa giáo viên với học sinh. Bằng các hình thức liên hệ
đó, tôi sẽ nắm được những diễn biến về đạo đức, về học tập của các em có thể
đánh giá hiệu quả những tác động sư phạm đồng thời điều chỉnh phương pháp
giáo dục sao cho phù hợp. Vì đạo đức, học lực của từng em luôn biến đổi từng
giờ, từng ngày chứ không phải là bất biến theo kiểu “Đầu sao đuôi vậy”.
2. Ổn định nề nếp lớp
Cho học sinh tiến hành học nội quy nhà trường, thảo luận và đề ra nội quy
của lớp. Nội quy sau khi được thống nhất, một bản phụ huynh sẽ giữ để thường
xuyên theo dõi tình hình học tập của con.
Qui định về thưởng, phạt: Cuối mỗi tháng, bất kì học sinh nào có ý thức
vươn lên, phấn đấu trong học tập, rèn luyện đạt kết quả tốt nhất có thể được
khen thưởng. (Những qui định này được đặt ra trên tinh thần dân chủ, phải lấy ý
kiến của số đông tránh việc áp đặt. Khi đặt ra những qui định nội quy của lớp thì
phải cố gắng thực hiện tránh tình trạng “đánh trống bỏ dùi”. Và khi có sự thay
đổi cũng phải lấy ý kiến của học sinh.)
Với đối tượng là học sinh lớp 10, các em có thể phát huy khả năng tự
quản, phát huy trách nhiệm của bản thân, trong mọi công việc trên tinh thần dân
chủ, tôi luôn tôn trọng tin tưởng và giáo dục cho các em ý thức tự giác, tích cực
phê bình và tự phê bình. Kích thích tính tự trọng và tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn
nhau cùng tiến bộ ở mỗi học sinh.
Để xây dựng một tập thể tự quản tốt, muốn ổn định nề nếp học tập thì cần
có đội ngũ cán bộ, cán sự lớp năng động, trách nhiệm nhưng phải phát huy được
6


tất cả thế mạnh của các em. Vì vậy, với tất cả học sinh trong lớp, tôi luôn tạo
điều kiện cho các em đều được tham gia làm cán bộ lớp. Qua đó, nhiều em lúc
đầu vào lớp còn nhút nhát, không dám tham gia bất kì hoạt động nào hoặc có em
luôn nghĩ mình “vô dụng” thì sau một thời gian, các em đã mạnh dạn tham gia

công việc tập thể lớp, bớt đi sự mặc cảm, tự ti trong cuộc sống. Để các em tự tin,
chủ động trong vai trò cán bộ lớp, trong buổi sinh hoạt lớp đầu năm, tôi đã cụ
thể hóa các công việc như sau:
- Lớp trưởng: Theo dõi mọi hoạt động của lớp điều khiển các tiết sinh
hoạt hàng tuần, tổng hợp và báo cáo kết quả thi đua về mọi mặt của lớp hàng
tuần, hàng tháng và có báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm.
- Lớp phó học tập: Theo dõi về mặt học tập của lớp, giải đáp mọi thắc mắc
của các bạn về học tập và là người tổ chức giờ truy bài.
- Bí thư chi đoàn: Tổ chức theo dõi, tham gia các hoạt động văn hóa, văn
nghệ, thể dục thể thao của lớp. Nắm bắt và triển khai công tác đoàn đến các
đoàn viên thông qua các buổi xinh hoạt đoàn.
- Tổ trưởng: Theo dõi các hoạt động của tổ, nắm kết quả học tập của từng
tổ viên, xếp loại đánh giá tổ viên và báo cáo cho lớp trưởng tổng hợp. Giáo viên
chủ nhiệm hướng dẫn các tổ chuẩn bị một cuốn sổ theo dõi tổ viên.
SỔ THEO DÕI TỔ VIÊN TỔ 1 - LỚP: 10A3
Tuần: 1
Học tập
Phát
Học
biểu
và
xây
chuẩn
dựng
bị bài
bài

STT

Họ và tên

1

Phạm Nhật Anh

+

2

Mai Tiến Đạt

-

3

Lê Thùy Linh

Ý thức đạo đức
Ý thức Vi phạm
trong nội quy
hoạt
nề nếp,
động
ATGT

Xếp
loại

Đi
học

trễ

Giúp
đỡ
bạn

+

+

+

+

+

A

+

-

+

-

+

B
C

- Sắp xếp chỗ ngồi: Chú ý các em có nhu cầu về tai mắt, tới vóc dáng
chiều cao, giới tính, học lực. Tuy nhiên chỗ ngồi không cố định trong cả năm mà
sẽ được thay đổi 2 tháng/lần.
Ví dụ: Em Vũ Quốc Trung là một học sinh chậm, trầm, thụ động trong
mọi hoạt động. Trong hồ sơ cấp 2, kết quả học tập của em rất yếu, nhận xét của
giáo viên chưa thật sự tích cực. Thế nên lên lớp 10, tôi chú ý đến em nhiều hơn.
Trong các giờ học, em hay uể oải, nằm dài trên bàn, không chú ý, không chịu
phát biểu ý kiến xây dựng bài. Giáo viên bộ môn tâm sự với tôi: “Em thường
xuyên không học bài, không làm bài tập”. Cũng đã nhiều lần, tôi gặp riêng em
để tìm hiểu lí do cũng như tôi biết được trước đó là do mẹ em mất, tâm lí học tập
chán nản. Về nhà không có bàn tay chăm sóc của mẹ. Tôi đã xếp em Trung ngồi
cạnh em Trần Bình Minh (là lớp phó học tập kỉ luật, đồng thời là một học sinh
7


có trách nhiệm và có học lực vững vàng của lớp) kèm cặp và thường xuyên tâm
sự với bạn. Vì vậy, bằng khả năng và trách nhiệm của mình, em Minh đã từ từ
giúp em Trung tiến bộ dần lên. Đến lớp, Trung tập trung học hơn, hăng hái phát
biểu ý kiến, những bài kiểm tra dần dần đạt kết quả cao.
3. Xây dựng phong trào học tập lành mạnh
Giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho lớp các hình thức thi đua theo tuần, theo
tháng. Mỗi tháng tổ chức một hình thức thi đua khác nhau nhằm khuyến khích
học tập, phát huy phẩm chất, năng lực của học sinh.
Ví dụ: Tổ chức các cuộc thi tại lớp để chọn ra các đội chơi để tham gia
các chương trình ngoại khóa của nhà trường: Em yêu tiếng Anh, Theo dòng Lịch
Sử, Em yêu Khoa Học, Tri Thức và Văn Hóa,...

8

Phát động sân chơi học tập: Cách mỗi buổi học được khen về thành tích
học tập hoặc làm một việc tốt (nhặt được của rơi, giúp đỡ bạn...) thì bạn đó sẽ
được cộng 2 điểm vào sổ thi đua. Cuối tháng tổng kết, ai có số điểm cao từ 50
điểm trở lên thì bạn đó sẽ được phụ huynh tặng thưởng. Vì chấm điểm nên trong
mọi phong trào các em luôn luôn phấn đấu vươn lên để đạt thành tích cao nhất.
Bạn nào đạt thành tích xuất sắc nhất trong tháng sẽ được chụp ảnh lưu vào cuốn
sổ Vàng truyền thống của lớp và đây cũng là một tiêu chuẩn bình xét học sinh
Tiêu biểu mà nhà trường đã phát động từ nhiều năm nay.

Khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia đánh giá, giáo viên chủ nhiệm
thường xuyên nhận xét bằng lời nói trực tiếp hoặc viết vào phiếu nhận xét, vào
vở của học sinh về những kết quả đã làm được hoặc chưa làm được, mức độ
hiểu biết và năng lực vận dụng kiến thức, mức độ thành thạo các thao tác, kĩ
năng cần thiết, phù hợp với yêu cầu của bài học hoạt động của học sinh. Học
sinh tự đánh giá ngay trong quá trình hoặc sau khi thực hiện từng nhiệm vụ học
tập, hoạt động giáo dục khác, báo cáo kết quả với giáo viên. Học sinh tham gia
nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn ngay trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ học
tập môn học, hoạt động giáo dục. Thảo luận, hướng dẫn, giúp đỡ bạn hoàn thành
nhiệm vụ. Cha mẹ học sinh được khuyến khích phối hợp với giáo viên và nhà
trường động viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện; được giáo viên hướng
dẫn cách thức quan sát, động viên các hoạt động của học sinh hoặc cùng học
sinh tham gia các hoạt động; trao đổi với giáo viên các nhận xét, đánh giá học
sinh bằng các hình thức phù hợp, thuận tiện như lời nói, nhắn tin, viết thư...
Chính với những hoạt động trên, các em luôn nhận ra ngay được những khuyết
điểm của mình để khắc phục hoặc nhận ra được thế mạnh cần phát huy, phấn
trấn vươn lên trong học tập cũng như các hoạt động tập thể.
4. Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Bộ giáo dục và Đào tạo phát động phong trào “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt

9


là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học sinh. “Xây dựng lớp học
thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần gũi với học sinh,
làm cho học sinh cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Tôi tiến
hành từng bước như sau:

4.1. Xây dựng mối quan hệ thầy – trò

Vì đối tượng học sinh từ nhiều trường trong thị xã, thậm chí học sinh ở
các huyện lân cậm như: Hà Trung, Nga Sơn,... đến, nên ngay những buổi học
đầu tiên, tôi đã chú ý xây dựng mối quan hệ thầy trò gần gũi, thân thiện. Tạo cơ
hội cho các em tâm sự về những khó khăn, vướng mắc mà các em đang gặp
phải, thường xuyên lắng nghe ý kiến của học sinh. Cứ sau một tháng, tôi còn
động viên các em tâm sự thật lòng thông qua hình thức phiếu kín hãy nói một
điều mà em thấy khó nói nhất vào giấy - không cần ghi tên, chữ viết có thể thay
10


đổi kiểu chữ để cô không nhận ra đó là lời tâm sự của bạn nào. Thông qua hình
thức này, tôi đã thu thập được rất nhiều thông tin mà trò khó nói nhất, thậm chí
chưa dám nói với ai mà ngay cả khi trao đổi với phụ huynh, họ cũng rất bất ngờ.
Ví dụ:
- Học sinh 1: Tôi vô cùng khổ sở vì về đến nhà, bố mẹ bắt tôi học quá
nhiều, bắt đi học thêm kín cả tuần để thi vào trường 1.
- Học sinh 2: Bà và mẹ tôi thường xuyên cãi nhau. Lúc tôi ở bên bà thì bà
nói xấu mẹ. Lúc tôi ở bên mẹ thì mẹ nói xấu bà. Tôi rất buồn chán.
- Học sinh 3: Tôi mơ ước đạt được học sinh giỏi cấp tỉnh.
- Học sinh 4:Tôi thích bố mẹ cãi nhau, lúc đó tôi đóng cửa phòng lại chơi

điện tử.
- Học sinh 5: Cô ơi, con mong cô hiền đi chút nữa.
- Học sinh 6: Tôi rất thích bạn Trang nhưng Trang quý Bình Minh hơn
quý tôi!
- Học sinh 7: Mình rất sợ vì ngực mình sưng lên. Hay mình bị ung thư
rồi!!!
- Học sinh 8: Liệu có ngày tận thế không nhỉ? Lúc đó thì mình sẽ thế nào?
Huhu!!
..................
Thông qua các chia sẻ thầm kín của học sinh, bản thân tôi là giáo viên chủ
nhiệm cũng cần phải tự điều chỉnh hành vi của mình. Ngoài ra,nhiệm vụ của
giáo viên chủ nhiệm tìm cách phân tích giảng giải cho các em những băn khoăn
về tâm sinh lý mà các em giấu kín không dám thổ lộ với ai. Những thông tin con
viết về phía gia đình, giáo viên sẽ chủ động đóng thành từng tập rồi chuyển cho
các bậc cha mẹ đọc trong buổi họp phụ huynh. Từ đó, bố mẹ sẽ hiểu được tâm
tư nguyện vọng của lứa tuổi học trò đang trong độ tuổi trưởng thành và thông
qua lời tâm sự đó có thể phán đoán được lời tâm sự của con mình và cùng giáo
viên chủ nhiệm có biện pháp giáo dục phù hợp cho các con.

11


Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ
các em sửa chữa; không nên có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở lứa
tuổi này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm các
em chán nản, tự ti, nhụt chí phấn đấu.
Trong các giờ sinh hoạt 15 phút đầu giờ hàng ngày, tôi luôn khích lệ và
biểu dương các em kịp thời, khen ngợi những ưu điểm của các em nhiều hơn là
phê bình. Tôi cố tìm ra những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em.

Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em
khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
Khi nói chuyện, khi giảng bài, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh, giáo viên chủ nhiệm cần thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu
thương của một người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí,
tình cảm của thầy cô trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò.
Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để
giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy
có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình.

4.2. Xây dựng mối quan hệ bạn bè
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia
đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh cũng vậy. Nếu các em có
nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ
giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu, ngược lại,
em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại,
xấu hổ.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng
giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự
hợp tác của nhiều học sinh.Tôi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em
chưa đồng ý về việc làm, cách cư xử của lớp trưởng, lớp phó hoặc của một bạn
12


nào đó trong lớp chứ không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều
các em viết ra, nếu là những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương
ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ
đúng hay sai. Sau đó mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu
cầu các em phải xin lỗi bạn và phải sửa chữa, rút kinh nghiệm.

4.3. Trang trí lớp học gần gũi với học trò
Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được bày trí đẹp, đảm
bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Bày trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính
thẩm mĩ và tính giáo dục. Phần trang trí,dọn phòng, làm vệ sinh lớp tôi giao trực
tiếp cho từng tổ: mỗi tổ phải có trách nhiệm vệ sinh, dọn phòng, sắp xếp phòng
học của tháng. Chính vì vậy, các em luôn coi lớp học là nhà của mình - gần gũi,
thân thương.

13


4.4. Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Sinh hoạt tập thể (ngoại khóa) và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu,
là sở thích của hầu hết các học sinh nhằm giảm căng thẳng sau giờ học. Vì vậy,
khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã
giúp các em “Học mà chơi, chơi mà học” thông qua các trò chơi Rung chuông
vàng, Hái hoa dân chủ, Đuổi hình bắt chữ,... Thông qua sân chơi này, kiến thức
và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự
nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em.

5. Dạy học sinh sử dụng Internet đúng cách
Internet chứa đựng cả thế giới kiến thức rộng lớn và những điều hấp dẫn
có thể mở rộng tâm hồn trẻ. Những kiến thức phù hợp với lứa tuổi của trẻ sẽ
giúp giáo dục và nâng cao kiến thức cho chúng. Vì vậy là một giáo viên chủ
nhiệm trong xã hội hiện đại, tôi luôn suy nghĩ là làm thế nào để các em tiếp xúc
và sử dụng với internet một cách đúng đắn và an toàn?
- Giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh sử dụng máy tính đúng và hiệu
quả: Giới thiệu và hướng cho học sinh niềm say mê một môn học nào đó cần sử
dụng máy tính, để các em sử dụng nó vào mục đích học tập của mình.
Ví dụ: các sân chơi trí tuệ như: Violympic Toán, Violympic Tiếng Anh,

IOE, Vẽ trên máy tính… Có các hình thức khen thưởng cho những học sinh đạt
điểm cao ngay trong các vòng tự luyện để thường xuyên cập nhật được kết quả
của việc ứng dụng trên internet. Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với phụ huynh
phải hạn chế đến mức tối đa việc các em tiếp xúc với các trò chơi có tính bạo lực
hoặc gây kích thích thần kinh trên máy tính. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm
cũng yêu cầu các em nộp Thời gian biểu của việc sử dụng internet ở nhà có chữ
kí của phụ huynh để phụ huynh cùng phối hợp với giáo viên chủ nhiệm quản lí
các em chặt chẽ.
- Song hành cùng học sinh: Không cần tẩy chay internet. Trò chơi “sạch”,
kiến thức “sạch”, những trang web “sạch” là điều mà giáo viên chủ nhiệm, các
bậc phụ huynh nên cho con tiếp cận và ngược lại, những trò chơi bạo lực, những
kiến thức “dạy dỗ” xấu hay những trang web “đen” là điều mà chúng ta cần giúp
trẻ tránh xa.
14


Máy tính là một công cụ hỗ trợ học tập, là một phương tiện giải trí hữu
ích, nhưng giáo viên chủ nhiệm cũng cần cho các em tham gia vào các hoạt
động thể chất khác để rèn luyện sức khỏe và khám phá cuộc sống xung quanh.
Giáo viên chủ nhiệm động viên các em tích cực tham gia các hoạt động thể thao
của trường như: Bóng chuyền, đá bóng, cầu lông, kéo co, bóng rổ, đá cầu,...vào
các dịp lễ chào mừng ngày 20/10, 20/11,26/3, 8/3,...để rèn luyện sức khỏe, sự
dẻo dai.

15


6. Giáo viên chủ nhiệm luôn rèn luyện, tu dưỡng bản thân
Thứ nhất, người giáo viên chủ nhiệm lớp phải có lòng yêu nghề, mến trẻ,
phải biết nắm được tâm lý của học sinh, phải am hiểu và nắm bắt sâu sắc chủ

chương đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước trong thời kì đổi mới, phải có
niềm tin ở các em. Chính niềm tin ấy sẽ tiếp thêm nghị lực để giáo viên hoàn
thành tốt nhiệm vụ của mình.
Thứ hai, người giáo viên chủ nhiệm phải có “chữ tín” với phụ huynh và
học sinh, phải tôn trọng và yêu mến học sinh. Khi yêu mến và tôn trọng học sinh
16


thì ta mới thực sự cảm hóa được các em, bởi con đường tác động đến tình cảm
theo tôi chỉ là con đường tình cảm, chúng ta cho như thế nào thì chúng ta cũng
sẽ nhận được những tình cảm như thế ấy.
Thứ ba, người giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người có chuyên môn vững
vàng, mẫu mực. Có dạy tốt, có kiến thức sâu thì học sinh mới phục và chấp nhận
sự giáo dục của mình. Mỗi ngày xung quanh chúng ta có bao nhiêu là kiến thức
mới lạ nếu chúng ta không “Học, học nữa, học mãi” thì sẽ không theo kịp,
không đáp ứng được yêu cầu của thời đại cũng như của học sinh.
7. Kết quả đạt được
Qua quá trình thực nghiệm, tôi thấy học sinh tích cực học tập, xây dựng
được mối đoàn kết gắn bó trong tập thể. Kết quả đến nay đã đạt được như sau:
Bảng 1: Kết quả điều tra cuối tháng 5/ 2020

Lớp

10A3

Tổng
số
HS
40

Số em thường Số em có thành
xuyên vi
tích cao về học
phạm nội quy tập cấp trường

Số em chưa
chăm học

Số em chơi
game

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

02

5,0

01

2,0

0

0

08

20

Ngoài ra, lớp còn đạt được một số thành tích sau:
- Đạt giải 3 chương trình: “Tri thức và Văn hóa” tổ chức tại Trung tâm
Hội nghị thị xã Bỉm Sơn, Thi bóng chuyền giải Nhì khối 10.
- 100% học sinh hoàn thành Xuất sắc nhiệm vụ của học sinh
- Lớp đạt lớp Tiên tiến xuất sắc năm học.
Qua quá trình thực hiện các biện pháp đề xuất đã nêu, tôi thấy việc áp
dụng “Một số giải pháp góp phần làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường
THPT” đã giúp cho học sinh có nhiều tiến bộ rõ rệt. Đến nay, tôi đã có niềm tin
và khẳng định được việc nhận xét thường xuyên thay cho điểm số không hề ảnh
hưởng đến kết quả học tập của học sinh mà còn giúp học sinh bớt áp lực, tiến bộ
hơn nếu giáo viên biết cách tổ chức hợp lí. Đặc biệt với đối tượng học sinh học
khá của lớp, với cách tổ chức đã nêu, tôi đã phát huy, khuyến khích được lòng
ham mê học tập của các em, nhiều em đã đạt được giải cao trong kỳ thi học sinh
giỏi cấp trường môn văn hóa.

17

PHẦN THỨ BA:
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. Kết luận
Bằng tất cả sự nỗ lực của bản thân tôi, cùng với sự quan tâm của Ban
Giám Hiệu, các đoàn thể trong nhà trường và tất cả các thầy cô trong nhà trường
cũng như sự cộng tác nhịp nhàng, ăn ý của phụ huynh học sinh. Đặc biệt là các
thầy cô giáo bộ môn trực tiếp giảng dạy lớp và ban chi hội phụ huynh tôi đã đạt
được kết quả khả quan. Học sinh biết vâng lời và yêu quý thầy cô giáo, biết xác
định động cơ học tập đúng đắn, tập thể học sinh biết thương yêu đoàn kết và
giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ. Đặc biệt sau gần một năm học lớp 10A3 được sự
tin tưởng thương yêu của tất cả các thầy cô, ai cũng hào hứng khi bước vào lớp
giảng dạy. Riêng bản thân tôi được phụ huynh tín nhiệm, đồng nghiệp tin yêu.
Qua quá trình làm công tác chủ nhiệm, với những thành quả đã đạt được ngày
hôm nay. Tôi rút ra được các kinh nghiệm sau:
Giáo viên chủ nhiệm cần có lòng nhiệt tình, sự sáng tạo nhất là thực sự
yêu mến quan tâm đến học sinh như chính con em mình. Đúng như ông cha ta
đã nói: “Trồng cây gì thu được quả đó.” Người giáo viên cần phải nắm và am
hiểu sự phát triển tâm sinh lí của học sinh để có biện pháp giáo dục không phải
là khuôn mẫu, mỗi con người đều có hoàn cảnh, có tâm tư, có tình cảm, tính tình
khác nhau cho nên việc am hiểu các em và tìm biện pháp giáo dục thích hợp quả
là không đơn giản.
Giáo viên chủ nhiệm phải luôn không ngừng học tập, trau dồi chuyên
môn. Đây chính là yếu tố quyết định sự thành công của công tác chủ nhiệm vì:
“Để cung cấp cho người học một hạt nhỏ hào quang kiến thức thì người thầy
giáo phải cố gắng một biển cả ánh sáng.”
Và một điều tôi tâm đắc nhất là cần chủ động cho trẻ sử dụng Internet một
cách đúng đắn, sẽ mang nhiều lợi ích cho các em.
Tóm lại, để làm tốt công tác chủ nhiệm, đòi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm không chỉ là một giáo viên dạy tốt môn học văn hoá, phải quan tâm đến

chất lượng hai mặt giáo dục là học lực và đạo đức của học sinh mà còn phải
quan tâm đến sự phát triển ở học sinh về các giá trị đạo đức, thẩm mỹ, thể chất,
…
II. Khuyến nghị
Để làm tốt công tác chủ nhiệm cần:
- Đối với ngành giáo dục: Cần tổ chức Hội thảo, chuyên đề về công tác
chủ nhiệm lớp của cụm, tỉnh hoặc phổ biến các chuyên đề, sáng kiến kinh
nghiệm hay để giáo viên các trường tham khảo, học hỏi và linh hoạt trong vận
dụng ở trường, ở lớp chủ nhiệm.
- Đối với cha mẹ học sinh: Cần quan tâm hơn nữa tới việc tự học, tự rèn
và thái độ đạo đức của các em ở nhà nhiều hơn nữa. Ngoài ra cần phải kiểm
tra sát sao việc tự học, tự rèn ở nhà của các em. Luôn trao đổi với giáo viên
chủ nhiệm những sai sót của học sinh ở gia đình để cùng giáo viên uốn nắn,
giáo dục.
18


Tôi rất mong nhận được sự góp ý của Hội đồng giáo dục nhà trường cũng
như của tất cả các quý thầy cô. Và đặc biệt là các thầy cô đã từng làm công tác
chủ nhiệm lớp để cho đề tài ngày càng hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, ngày 06 tháng 5 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết

Nguyễn Thanh Thủy

19

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. “Hồ Chí Minh giáo dục, bồi dưỡng thanh niên và nhi đồng” của NXB Lao động - Xã hội
Ban biên tập: - PGS, TS: Lê Văn Tích
- TS: Nguyễn Thị Kim Dung
- CN: Trần Thị Nhuần
2. Quyết định về việc ban hành điều lệ trường THCS, THPT và trường Phổ thông có nhiều
cấp học số 07/ 2007/QĐ-BGDDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thanh Thủy
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THPT Lê Hồng Phong

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

1

Hướng dẫn học sinh xử dụng

Atlat trong học môn Địa lí

Tỉnh

C

2005- 2008

2

Hướng dẫn học sinh xử dụng
Atlat địa lí trong dạy học để tìm
hiểu đặc điểm khí hậu Việt Nam

Tỉnh

C

2017-2018

3

Một số biện pháp giáo dục học
sinh cá biệt trong nhà trường

Tỉnh

C

2018-2019

Kết quả đánh
giá xếp loại
(A, B, hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại