tuần 12 - sinh 9

Tuần 12
Tiết 22 Chương IV: Biến dị
ĐỘT BIẾN GEN
I/ MỤC TIÊU:
- Nêu được khái niệm biến dị. Phát biểu được khái niệm đột biến gen và kể được các dạng đột
biến gen
- Rèn luyện kó năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ hình vẽ
- Tạo sự hứng thú
II/ CHUẨN BỊ
- Giáo viên: Tranh ảnh, mô hình
- HS: Kiến thức
III/ PHƯƠNG PHÁP: đàm thoại, thảo luận nhóm, gợi mở, …
IV/ TIẾN TRÌNH BÀI GI Ả NG
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ: Khơng
3. Bài mới: Gv cho học sinh quan sát một số hình ảnh về hiện tượng biến dò ( Nếu có )
Biến dò là gì? ( Là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau ở nhiều chi tiết )
Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến Đột biến gen
Biến dị
Đột biến NST
BD không di truyền (thường biến)
Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học sinh Nội dung
Hãy gắn mạch còn lại cho
đoạn mạch đơn cđa ph©n tư
ADN cã tr×nh tù s¾p xÕp nh
sau?
Quan sát tranh, thảo luận
nhóm và hồn thành bảng sau:
Đoạn

ADN
Số Cặp
Nu
Điểm
khác
so với
đoạn
(a)
Đặt tên
dạng
biến
đổi
b
c
d
Đột biến gen là gì? Có mấy
HS thảo luận 2 phút
Đoạn
ADN
Số
Cặp
Nu
Điểm
khác
so với
đoạn
(a)
Đặt
tên
dạng

biến
đổi
b
4 Mất
một
cặp
X-G
Mất
một
cặp
nu
c
6 Thêm Thêm
I/ Đột biến gen là gì?
1. Khái niệm:
Đột biến gen là những biến đổi
trong cấu trúc của gen thường liên
quan đến một hoặc một số cặp
Nucleotid.
2. Các dạng đột biến gen
Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế
một cặp nu
X
A
T
G
T
G
T
A

X
A
dạng đột biến gen?
Nghiên cứu SGK, thảo luận
nhóm để xác định những
ngun nhân gây đột biến gen?
Gv lấy ví dụ: chất độc màu
da cam, ô nhiễm do chất thải
công nghiệp, chất thải sinh
họat, bom nguyên tử, thuốc
trừ sâu,…
Vậy hậu quả để lại là gì?
Các em cần làm gì để hạn
chế nguyên nhân gây đột
biến gen?
Quan sát các hình dưới đây
và cho biết đột biến nào có hại
và đột biến nào có lợi cho bản
thân sinh vật hoặc đối với con
người
Thảo luận nhóm :
Tại sao đột biến gen gây ra
biến đổi kiểu hình?
Tại sao đột biến gen thể hiện
ra kiểu hình thường gây hại
cho bản thân sinh vật?
Đột biến gen có lợi hay có hại?
Tại sao?
Vì sao đột biến gen thường có
hại cho bản thân sinh vật? Nêu

ví dụ về một số trường hợp đột
biến gây hại?
một
cặp T-
A
một
cặp
nu
d
5 Thay
cặp
A-T
bằng
cặp
G-X
Thay
thế
một
cặp
nu
* Tự nhiên:- Mơi trường
trong cơ thể: rối loạn các
q trình sinh lí, sinh hóa
- Mơi trường ngồi cơ thể:
các yếu tố: ánh sáng, nhiệt
độ… tác động
* Nhân tạo: Trong thực
nghiệm, người ta dùng các
tác nhân vật lí (tia phóng
xạ, tia tử ngoại…) hoặc các

tác nhân hóa học (Chất
độc,…)
Các bệnh tật, dò tật bẩm
sinh, ….
HS trả lời
HS trả lời
Thảo luận nhóm 2 phút
v× nã lµm biÕn ®ỉi cÊu
tróc pr«tªin mµ nã m· ho¸
v× nã ph¸ vì sù thèng nhÊt
hµi hoµ trong kiĨu gen ®·
qua chän läc tù nhiªn vµ
duy tr× l©u ®êi trong ®iỊu
kiƯn tù nhiªn,g©y ra rèi
lo¹n trong qu¸ t×nh tỉng
hỵp pr«tªin.
HS trả lời
Đột biến gen thường có hại
cho sinh vật vì chúng phá
vỡ sự thống nhất hài hòa
trong kiểu gen đã qua chọn
lọc và duy trì lâu đời trong
thiên nhiên
II/ Nguyên nhân phát sinh đột
biến gen
Các yếu tố bên trong và bên ngồi
cơ thể tác động làm rối loạn q
trình tự sao chép của phân tử
ADN gây ra đột biến gen
III/ Vai trò của đột biến gen

Đa số đột biến gen có hại cho bản
thân sinh vật. Tuy nhiên một số ít
có lợi cho con người trong thực
tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn
ni)
4. Củng cố: Nhắc lại các kiến thức đã học
5 . Dặn dò: Học bài, trả lời 2 câu hỏi trong SKG, Chuẩn bò bài sau
Tiết 23 Đột biến cấu trúc Nhiễm Sắc Thể
I. MỤC TIÊU:
- Trình bày được khái niệm và các dạng đột biến cấu trúc NST.
- Xác đònh được nguyên nhân và vai trò của đột biến cấu trúc NST.
- Rèn luyện kó năng quan sát, trao đổi theo nhóm và tự nghiên cứu với SGK.
II/ CHUẨN BỊ
- Giáo viên: Tranh ảnh, mô hình
- HS: Kiến thức
III/ PHƯƠNG PHÁP: đàm thoại, thảo luận nhóm, gợi mở, …
IV/ TIẾN TRÌNH BÀI GI Ả NG
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi Đáp án

Nêu khái niệm đột biến gen?
Các dạng đột biến gen?

Ngun nhân và vai trò của đột
biến gen?
1. Khái niệm:
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen thường
liên quan đến một hoặc một số cặp Nucleotid.

2. Các dạng đột biến gen
Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp nu
Nguyên nhân : Các yếu tố bên trong và bên ngồi cơ thể tác
động làm rối loạn q trình tự sao chép của phân tử ADN gây
ra đột biến gen
Vai trò : Đa số đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật.
Tuy nhiên một số ít có lợi cho con người trong thực tiễn sản
xuất (trồng trọt, chăn ni)
Bài mới
Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học sinh Nội dung
GV treo tranh phóng to
hình 22 SGK, GV giới
thiệu cho HS rõ:
Đột biến cấu trúc NST
thường có các dạng: mất
đoạn, lập đoạn, đảo đoạn
và chuyển đoạn.
* GV cho HS quan sát
và yêu cầu Hs thảo luận
nhóm các câu hỏi:
- Các NST sau khi bò đột
biến (hình 22.a, b, c, d)
khác với NST ban đầu
như thế nào?
- Các hình 22a, b, c, d
minh họa những dạng nào
HS quan sát tranh, thảo luận
theo nhóm và cử đại diện
trình bày câu trả lời.
- Đại diện một vài nhóm

trình bày câu trả lời, các
nhóm khác bổ sung.
* NST ở hình 22a bò mất
đoạn H, NST ở hình 22b bò
I/ Đột biến cấu trúc NST là
gì?
1/ Khái niệm: Đột biến cấu
trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
2/ Các dạng đột biến cấu trúc
NST:
mất đoạn, lập đoạn, đảo
đoạn và chuyển đoạn.
của đột biến cấu trúc
NST?
- Đột biến cấu trúc NST
là gì? GV theo dõi, nhận
xét, bổ sung và xác nhận
đáp án đúng.


GV yêu cầu học sinh đọc
thông tin trong sgk
Hãy cho biết nguyên nhân
của hiện tượng đột biến cấu
trúc NST?
Tính chất của đột biến
cấu trúc NST là gì?
lặp đoạn B và C, NST ở
hình 22c bò đảo đoạn BCD

thanh DCB, NST ở hình 22d
được chuyển vào một đoạn
MNO.
* Các hình 22a, b, c, d minh
họa các dạng đột biến NST
sau: mất đoạn, lặp đoạn,
đảo đoạn và chuyển đoạn
NST là do các tác nhân vật
lí và hóa học (từ ngoại
cảnh) làm phá vỡ cấu trúc
NST hoặc gây ra sự sắp xếp
lại các đoạn của chúng.
HS trả lời
II/ Nguyên nhân phát sinh
và tính chất của đột biến cấu
trúc NST
1/ Nguyên nhân:
NST là do các tác nhân vật
lí và hóa học (từ ngoại
cảnh) làm phá vỡ cấu trúc
NST hoặc gây ra sự sắp xếp
lại các đoạn của chúng.
2/ Tính chất của đột biến cấu
trúc NST
Các gen đã được sắp xếp
hài hòa trên NST. Nên
những biến đổi về cấu trúc,
số lượng và trình tự sắp xếp
trên gen đó thường gây hại
cho sinh vật. Tuy nhiên,

trong thực tế, cũng có các
dạng đột biến cấu trúc NST
có lợi.
4. Củng cố:
Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST, gồm các dạng: mất
vật là vì: làm đảo lộn cách sắp xếp hài hòa của NST, gây ra các rối loạn hoặc bệnh
liên quan đến NST
5. Dặn dò* Học và nhớ phần tóm tắt cuối bài.
* Trả lời các câu hỏi sau2, 3
Kí duyệt, ngày tháng năm
PHT