Tích hợp kiến thức liên môn và sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cưc trong dạy bài 14 công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc GDCD lớp 10

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 3

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀ SỬ DỤNG CÁC
PHƯƠNG PHÁP, KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC
TRONG DẠY BÀI 14: “CÔNG DÂN VỚI SỰ NGHIỆP XÂY
DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC”- MÔN GDCD LỚP 10 GÓP
PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIỜ DẠY

Người thực hiện: Lê Thị Hiền
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: GDCD

THANH HOÁ NĂM 2020.


MỤC LỤC

TRANG


1. MỞ ĐẦU………………………………………………………..

….1…

1.1. Lý do chọn đề tài………………………..……………...

….1….

1.2. Mục đích nghiên cứu…...................................................

….1….

1.3 Đối tượng nghiên cứu của đề tài…..................................

….3….

1.4. Phương pháp nghiên cứu…............................................

….3….

2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM...................

.…3….

2.1. Cơ sở lý luận..................................................................

.…3.…

2.2. Thực trạng của vấn đề...................................................

.…4.…

2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.............

.…4.…

2.3.1. Xác định kiến thức kỹ năng và các năng lực cần hướng

tới trong bài học.......................................................................
2.3.2. Xác định kiến thức liên môn tích hợp trong bài dạy.

.…5.…
.…5.…

2.3.3. Xác định các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực
được sử dụng để tích hợp các môn học khác vào dạy học môn
GDCD.........................................................................................

.…5.…

2.3.4. Tiến hành dạy thử nghiệm.......................................

.…6.…

2.3.4.1. Lập kế hoạch bài dạy............................................

.…6.…

2.3.4.2. Phân tích cách tổ chức dạy học và đánh giá hiệu quả
dạy học......................................................................................
.…16.…
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với các hoạt
động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường................

.…17.…

2.4.1. Về lí luận......................................................................

.…17.…

2.4.2. Về kết quả học tập: .....................................................

.…18.…

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHI …...................................................

….19….
.

3.1. Kết luận……....................................................................

….19….
.

3.2. Kiến nghi….....................................................................

….20….
.

Tài liệu tham khảo
Danh mục đề tài SKKN


MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Luật giáo dục năm 2005, đã nêu “Mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp
học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẫm mỹ và các kỹ
năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và tính sáng tạo, hình

thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và
trách nhiệm công dân; chuẩn bi cho học sinh tiếp tục hoặc đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc” [3].
Từ nội dung trong luật giáo dục cho ta thấy một đòi hỏi tất yếu của xã
hội, của sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước là học đi đôi với hành, lý
luận gắn liền với thực tiễn. Để làm được điều đó đòi hỏi các thầy, cô giáo phải
xác đinh đúng vai trò và trách nhiệm của mình trong việc đổi mới phương pháp
dạy học ở các bộ môn nói chung và môn GDCD nói riêng.
Trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã có nhiều đổi mới nhiều về
phương pháp dạy học ở tất các môn khoa học tự nhiên cũng như khoa học xã
hội. Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn là một trong những nguyên tắc
quan trọng trong dạy học nói chung và dạy học GDCD nói riêng, đây được coi
là một quan niệm dạy học hiện đại nhằm phát huy tính tích cực của học sinh,
đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục. Phương pháp dạy học tích hợp liên
môn giúp người học thấy được mối liên hệ hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời
sống xã hội, khắc phục được tính tản mạn, rời rạc trong kiến thức, giúp học
sinh có những kiến thức tổng quan, mối liên hệ chặt chẽ về kiến thức của nhiều
môn học khác nhau với môn GDCD, giúp cho học các em có hứng thú hơn, say
mê hơn đối với môn GDCD trong nhà trường hiện nay [2]. Hơn nữa phương
pháp dạy học tích hợp liên môn trong GDCD và các kĩ thuật dạy học tích cực
còn giúp phát triển năng lực tư duy và hành động cho học sinh, luôn tạo ra các
tình huống để học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống trong
thực tiễn, dạy cho học sinh biết cách vận dụng kiến thức, kĩ năng của mình để
giải quyết những tình huống cụ thể trong cuộc sống hiện tại.
Từ suy nghĩ trên tôi thấy, để góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng dạy
học môn GDCD tôi đã chọn đề tài “Vận dụng kiến thức liên môn và sử dụng
các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực trong dạy bài 14: Công dân với
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - GDCD lớp 10 góp phần nâng cao
hiệu quả giờ dạy” làm đề tài nghiên cứu của mình. Qua nghiên cứu đề tài giúp
học sinh hiểu và vận dụng kiến thức của các môn học trong việc thể hiện tình

cảm, tinh thần yêu nước và thực hiện trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1.2. Mục đích khi nghiên cứu.
Mục đích nghiên cứu của đề tài là:
- Thông qua bài học giúp cho cả giáo viên và học sinh ngoài kiến thức môn
GDCD còn có thêm kiến thức từ các môn học khác như: Ngữ văn, Lich sử, Âm
nhạc, GDQP- AN… học sinh vận dụng kiến thức của các môn học hiểu sâu
rộng hơn về cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước của nhân dân ta.
1


- Đối với môn Ngữ văn: Những tình cảm, tình yêu đối với quê hương đất nước
qua những áng thơ, hình tượng văn học, tác phẩm văn học, những câu ca dao
tục ngữ ca ngợi tinh thần yêu nước, truyền thống cần cù sáng tạo trong lao
động.
- Đối với môn Lich sử: Thông qua kiến thức đã học môn Lich sử, các nhân vật
lich sử, sự kiện lich sử nói lên tinh thần yêu nước của dân tộc ta, truyền thống
yêu nước của cha ông được xuyên suốt chiều dài lich sử của dân tộc, từ thời
Pháp thuộc, đến kháng chiến chống pháp, chiến tranh chống đế quốc Mĩ xâm
lược nói lên tinh thần đoàn kết, kiên cường bất khuất chống giặc ngoại xâm.
- Đối với môn Âm nhạc: Các bài hát ca ngợi về tình yêu quê hương đất nước,
nói lên khí thế Cách mạng hào hùng của dân tộc, nói lên những tình cảm của
mỗi người đối với tình yêu đất nước hướng các em về với cội nguồn, ông bà,
cha mẹ, tổ tiên và nơi mình sinh ra, lớn lên gắn với kỷ niệm buồn vui đó chính
là tuổi thơ, là quê hương, là đất nước của mình.
- Đối với môn GDQP - AN: Dựa vào kiến thức môn GDQP- AN học sinh nêu
trách nhiệm của thanh niên học sinh trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn
dân và an ninh nhân dân. Thực hiện trách nhiệm xây dựng và trách nhiệm bảo
vệ Tổ quốc. Công dân, học sinh nắm được luật nghĩa vụ quân sự, luật bảo vệ tổ
quốc từ đó các em sẵn sàng tham gia nghĩa vụ quân sự, tham gia xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.

- Đối với việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh: Thông qua bài học giúp các em
hiểu được tư tưởng Cách mạng của Chủ tich Hồ Chí Minh, truyền thống cách
mạng của dân tộc Việt Nam từ đó giúp học sinh tiếp tục phát huy truyền thống
yêu nước, tinh thần cách mạng của nhân dân ta và thực hiện cuộc vận động học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Qua việc tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học GDCD sẽ giúp giáo viên
tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề đặt ra trong sách giáo khoa,
biết liên hệ trực tiếp với tình hình đia phương đất nước từ đó bài học trở nên
sinh động hơn, học sinh có hứng thú học tập hơn vì được tìm tòi, khám phá
nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo, biết liên hệ và vận dụng thực tế tốt
hơn.
- Góp phần đổi mới hình thức tổ chức dạy học, đổi mới phương pháp dạy học,
đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, tăng cường hiệu quả
sử dụng thiết bi dạy học.
- Phát triển tối đa năng lực, năng khiếu và thay đổi được nhận thức và hành
động của học sinh trong thực tiễn cuộc sống thông qua việc vận dụng kiến thức
liên môn trong bài học.
- Nâng cao được kết quả học tập GDCD ở trường THPT, giúp các em hứng thú,
tích cực chủ động trong học tập. Biết tham gia các hoạt động xây dựng và bảo
vệ quê hương, đất nước của mình bằng những việc làm thiết thực, cụ thể phù
hợp với khả năng của bản thân.
2


- Về thái độ các em biết yêu quý, tự hào về làng xóm, quê hương, đất nước và
truyền thống yêu nước của dân tộc. Có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần
vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
1.3 Đối tượng nghiên cứu của đề tài.
Đề tài nghiên cứu và tổng kết hiệu quả thiết thực từ việc “Vận dụng kiến
thức liên môn và sử dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực trong

dạy bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - GDCD lớp
10 góp phần nâng cao hiệu quả giờ dạy”.
Để có cơ sở đánh giá về hiệu quả của việc áp dụng SKKN vào thực tế dạy
học tại trường, tôi chọn 4 lớp 10 của trường THPT Triệu Sơn 3.
+ Năm học 2018 - 2019: 2 lớp thực nghiệm và lớp đối chứng 10D35, 10H35.
+ Năm học 2019 - 2020: 2 lớp thực nghiệm và lớp đối chứng 10E36, 10G36.
Các lớp được giáo viên chọn tham gia thực nghiệm và đối chứng cho đề
tài nghiên cứu có những nét tương đồng về giới tính, ý thức học tập của học
sinh, đặc biệt là năng lực và kết qủa học tập môn GDCD trước khi tác động.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Đề tài đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Nghiên cứu tài liệu tham
khảo, sách giáo khoa...
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Để thấy được thực
trạng của của phương pháp tích hợp kiến thức liên môn hiện nay trong dạy học.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu: Để biết được tỉ lệ điểm của học sinh
trước và sau khi áp dụng đề tài.
- Phương pháp thực nghiệm: Tiến hành dạy thực nghiệm trên lớp học để kiểm
nghiệm hiệu quả của sáng kiến.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN.
2.1. Cơ sở lí luận.
Khoa học sư phạm nhấn mạnh dạy tích hợp là dạy cách tìm tòi sáng tạo và
cách vận dụng kiến thức vào các tình huống khác nhau. Tức là, dạy cho học
sinh biết cách sử dụng kiến thức và kĩ năng của mình để giải quyết những tình
huống cụ thể, có ý nghĩa nhằm mục đích hình thành, phát triển năng lực. Đồng
thời chú ý xác lập mối liên hệ giữa các kiến thức, kĩ năng khác nhau của các
môn học hay các phân môn khác nhau để bảo đảm cho học sinh khả năng huy
động có hiệu quả những kiến thức và năng lực của mình vào giải quyết các tình
huống thích hợp.
Tuy nhiên để hiểu sâu hơn, để nắm được những kiến thức vững hơn, chắc hơn

về lòng yêu nước, truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam trong suốt
chiều dài lich sử của dân tộc và trách nhiệm của thanh niên học sinh đối với
nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các em biết vận dụng những kiến thức
đó vào thực tiễn hiện nay thì học sinh không chỉ có các kĩ năng nhận biết, ghi
nhớ.....mà còn phải biết vận dụng kiến thức của các môn học Ngữ văn lớp 12,
3


Lich sử, GDQP-an ninh lớp 12, mới có thể hiểu sâu sắc được bài học. Muốn
vậy người giáo viên phải tổ chức các hoạt động dạy học tích cực, sử dụng các
kĩ thuật dạy học mới như: kĩ thuật khăn phủ bàn, kĩ thuật mảnh ghép....để các
em có thể tiếp thu được kiến thức, bồi dưỡng kĩ năng, tư tưởng một cách hiệu
quả nhất. Từ đó có thể biến ý thức đạo đức thành những thói quen đạo đức
trong cuộc sống hàng ngày để thể hiện tình yêu quê hương đất nước và trách
nhiệm của công dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
2.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
Trong thực tế giảng dạy của nhiều năm học gần đây, phương pháp tích
hợp liên môn đang trở thành một trong những nội dung đổi mới phương pháp
dạy học nói chung và phương pháp dạy học GDCD nói riêng. Tuy nhiên vấn đề
tích hợp liên môn trong dạy học thực hiện chưa đồng bộ ở từng giáo viên, nhiều
giáo viên còn ngại thực hiện do phải tìm hiểu sâu hơn kiến thức thuộc các môn
học khác nhau, chưa khai thác triệt để các nguồn kiến thức của các môn học
khác nhau để làm phong phú, sinh động bài dạy. Trong bài 14: ”Công dân với
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”- GDCD lớp 10, muốn cho học sinh
hiểu và vận dụng kiến thức GDCD vào thực tiễn thì đòi hỏi giáo viên phải có
thêm kiến thức phân môn Ngữ văn lớp 12, Lịch Sử, GDQP-AN( lớp 11,12) âm
nhạc.....còn học sinh thì phải phải biết vận dụng, phát huy kiến thức nhiều môn
học. Tuy nhiên do phương pháp dạy học vẫn theo đơn môn nên đa phần giáo
viên chỉ chú trọng đến việc khai thác nội dung kiến thức cơ bản của môn học
hoặc nhắc đến một cách hình thức mà không tiến hành các phương pháp hỗ trợ

để các em hiểu sâu sắc kiến thức, kết hợp kiến thức liên môn để có thể đạt được
kết quả học tập tốt hơn.
Phương pháp dạy học tích hợp liên môn không phải là phương pháp dạy
học mới, nhưng đối với học sinh lớp 10 thì lâu nay các em đang quen với lối
mòn là phương pháp đơn môn nên khi tiến hành phương pháp dạy học tích hợp
kiến thức liên môn các em vẫn cảm thấy bỡ ngỡ, hơn nữa nhiều em còn hạn chế
về việc tiếp thu kiến thức của nhiều môn học cùng lúc, do đó sẽ trở thành quá
tải nếu giáo viên không biết phối hợp một cách nhip nhàng các hình thức tổ
chức, phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực.
Từ thực trạng trên, tôi đã nghiên cứu bài học và mạnh dạn thực hiện một
số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả bài dạy thông qua đề tài:“ Vận dụng kiến
thức liên môn và sử dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực trong
dạy bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc - GDCD lớp
10 góp phần nâng cao hiệu quả giờ dạy”. .
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Xác định kiến thức kỹ năng và các năng lực cần hướng tới trong bài
học:
Về kiến thức: Thông qua bài học giúp học sinh vận dụng kiến thức của các
môn học trong việc thể hiện tình cảm, tinh thần yêu nước và thực hiện trách
nhiệm xây dựng và trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc.
4


Về kỹ năng: Biết tham gia các hoạt động xây dựng và bảo vệ quê hương, đất
nước của mình bằng những việc làm thiết thực, cụ thể phù hợp với khả năng
của bản thân.
Về thái độ: Yêu quý, tự hào về làng xóm, quê hương, đất nước và truyền thống
yêu nước của dân tộc. Có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần vào sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
Các năng lực hướng tới hình thành và phát triển ở học sinh: Năng lực nhận

thức, năng lực ứng xử, năng lực điều chỉnh hành vi, năng lực đánh giá bản thân
và người khác trong mối quan hệ với cộng đồng, xã hội. Năng lực hợp tác, làm
việc theo nhóm.
Năng lực tự học, năng lực tự quản lý, tự liên hệ các nội dung kiến thức có tính
chất liên môn, liên hệ các vấn đề gắn với thực tiễn cuộc sống.
2.3.2. Xác định kiến thức liên môn tích hợp trong bài dạy.
Tích hợp với kiến thức Ngữ văn qua trích đoạn: “Sao chiến thắng” của
Chế Lan Viên; ” Hoa Chanh” của Nguyễn Bảo; ”Quê hương” của Đỗ Trung
Quân, ”Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm; ca dao tục ngữ ca ngợi về tình yêu
quê hương đất nước, để thấy được tinh thần đấu tranh anh dũng của nhân dân ta
trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước
Tích hợp với kiến thức Lich Sử: Cuộc kháng chiến chống quân
Nguyên Mông; Thời kỳ Pháp thuộc; Cách mạng tháng Tám năm 1945; Cuộc
đấu tranh chống Đế quốc Mĩ xâm lược...Các anh hùng hào kiệt, danh nhân văn
hóa như: Nguyễn Du, Nguyễn Trãi, Anh hùng dân tộc Lê Lợi, Lý Thường Kiệt,
Nguyễn Văn Trỗi, Võ Thi Sáu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp.. .các nhân vật lich
sử, sự kiện lich sử nói lên tinh thần yêu nước của dân tộc ta, truyền thống yêu
nước của cha ông được xuyên suốt chiều dài lich sử của dân tộc, từ thời Pháp
thuộc, đến kháng chiến chống pháp, chiến tranh chống đế quốc mĩ Xâm lược
của nhân dân ta nói lên tinh thần đoàn kết, kiên cường bất khuất chống giặc
ngoại xâm.
Tích hợp với kiến thức môn GDQP- AN học sinh nêu trách nhiệm của
thanh niên học sinh trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh
nhân dân. Thực hiện tốt luật nghĩa vụ quân sự và tuyên truyền vận động mọi
người cùng thực hiện tốt nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.
Tích hợp với kiến thức âm nhạc: bài hát ca ngợi về quê hương đất nước
như bài: ”quê hương” - nhạc Giáp Văn Thạch; bài ” Non nước hữu tình”Thanh Sơn..
Tích hợp với việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh: tư tưởng Cách mạng
của Chủ tich Hồ Chí Minh, giáo dục truyền thống cách mạng của dân tộc từ đó
giúp học sinh tiếp tục phát huy truyền thống Cách mạng của nhân dân ta và

thực hiện cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
2.3.3. Xác định các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực được sử dụng
để tích hợp các môn học khác vào dạy học môn GDCD.
5


Các phương pháp dạy học tích cực: Miêu tả, phương pháp thảo luận
nhóm, trực quan, trình bày, giải quyết vấn đề...
Kỹ thuật dạy học tích cực: kỹ thuật khăn phủ bàn, Kỹ thuật mảnh ghép,
kỹ thuật KWL, kỹ thuật đặt câu hỏi phát triển năng lực học sinh, học tập hợp
tác, giải quyết tình huống, trò chơi ...
2.3.4. Tiến hành dạy thử nghiệm.
2.3.4.1. Lập kế hoạch bài dạy.
I. Mục tiêu dạy học:
1.Về kiến thức: - Thông qua bài học giúp học sinh vận dụng kiến thức của các
môn học trong việc thể hiện tình cảm, tinh thần yêu nước và thực hiện trách
nhiệm xây dựng và trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc.
2.Về kỹ năng: - Biết tham gia các hoạt động xây dựng và bảo vệ quê hương, đất
nước của mình bằng những việc làm thiết thực, cụ thể phù hợp với khả năng
của bản thân.
3. Về thái độ: - Yêu quý, tự hào về làng xóm, quê hương, đất nước và truyền
thống yêu nước của dân tộc. Có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần vào sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
II. Các năng lực định hướng phát triển ở học sinh:
Năng lực nhận thức, năng lực ứng xử, năng lực điều chỉnh hành vi, năng lực
đánh giá bản thân và người khác trong mối quan hệ với cộng đồng, xã hội.
Năng lực hợp tác, làm việc theo nhóm.
Năng lực tự học, năng lực tự quản lý, tự liên hệ các nội dung kiến thức có tính
chất liên môn, liên hệ các vấn đề gắn với thực tiễn cuộc sống.
III. Các phương pháp và kỹ thuật có thể sử dụng:

Các phương pháp dạy học tích cực: Miêu tả, phương pháp thảo luận
nhóm, trực quan, trình bày, giải quyết vấn đề...
Kỹ thuật dạy học tích cực: kỹ thuật khăn phủ bàn, Kỹ thuật mảnh ghép,
kỹ thuật KWL, kỹ thuật đặt câu hỏi phát triển năng lực học sinh, học tập hợp
tác, giải quyết tình huống, trò chơi ...
IV. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.
1. Đối với giáo viên:
- Máy tính, máy chiếu trình chiếu powerpoint, tranh ảnh về tình yêu quê hương,
đất nước con người Việt Nam.
- Sách giáo khoa, sách giáo viên môn GDCD lớp 10. Tài liệu chuẩn KTKN
môn GDCD lớp 10, tình huống môn GDCD. Sách GDQP lớp 10, 11, 12,
kiến thức lich sử, văn học trong chương trình phổ thông, Luật quân sự,
Hiến Pháp nước Công hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992.
- Bảng phụ, giấy Ao (kẻ sẵn khăn phủ bàn) để học sinh thảo luận nhóm
- Kiến thức các môn học tích hợp liên quan đến nội dung bài học.
- Soạn giáo án Powerpoint, trình chiếu các slides.
2. Đối với học sinh:
6


- Nghiên cứu kỹ nội dung bài học.
- Sưu tầm tranh ảnh về quê hương đất nước, ca dao, tục ngữ ca ngợi quê hương
đất nước trong môn ngữ văn; Sự kiện lich sử, hình ảnh, nhân vật lich sử trong
môn Lich sử; Bài hát về tình yêu quê hương, đất nước, về cách mạng trong âm
nhạc; Luật bảo vệ Tổ quốc, luật nghĩa vụ quân sự trong môn GDQP - AN; tư
tưởng Hồ Chí Minh đối với cách mạng của dân tộc Việt Nam.
- Bút dạ để hoạt động nhóm.
V. Tổ chức các hoạt động học tập
- Ổn đinh lớp:
- Kiểm tra bài cũ: (3 phút)

Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
1. Khởi động
*Mục tiêu:- HS tìm hiểu xem các em đã
biết được gì về lòng yêu nước.
1.Lòng yêu nước.
- Rèn luyện năng lực nhận thức cho HS
* Cách tiến hành: GV đọc:
“Sông núi nước Nam vua Nam ở
Rành rành định phận ở sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời”
(Lý Thường Kiệt)
GV dẫn dắt giới thiệu bài mới: Tổ quốc Việt
nam là Tổ quốc của chúng ta. Đất nước Việt
nam đã phải trải qua bao thăng trầm, bao thử
thách. Nhân dân ta đã phải hi sinh bao
xương máu của bao thế hệ để giữ gìn Tổ
quốc và xây dựng đất nước ngày càng tươi
đẹp hơn. Là công dân chúng ta có trách
nhiệm gì đối với sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc? Để trả lời cho câu hỏi này,
chúng ta cùng tìm hiểu nội dung chủ đề:
Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc
Hoạt động 1: Tìm hiểu k/n lòng yêu nước
- Mục tiêu: Học sinh hiểu được thế nào là
lòng yêu nước và lòng yêu nước được bắt
nguồn từ đâu.
a)Lòng yêu nước là gì?

- PP/KT: Đàm thoại, trực quan, vận dụng
kiến thức liên môn
- GV đặt vấn đề: Yêu nước là phẩm chất
đạo đức quan trọng nhất của công dân đối
7


với Tổ quốc.
- Vậy bằng kiến thức văn học em hãy đọc
một số trích đoạn thơ nói về lòng yêu nước:
-“ Ôi Tổ quốc, ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta, như vợ, như chồng
Ôi Tổ quốc nếu cần ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông...”
(Sao chiến thắng - Chế Lan Viên)
- “ Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều..”
(Đỗ Trung Quân)
- GV ? Hãy đọc và nhận xét đoạn thơ nói lên
điều gì? Tình cảm của tác giả đối với Tổ
quốc như thế nào?
HS thảo luận và nêu ý kiến:
- Nói lên lòng yêu nước
- Tình cảm của tác giả đối với đất nước là
tình yêu Tổ quốc sâu sắc thiêng liêng nhưng
rất gần gũi thân thương, bình di
GV? Vậy lòng yêu nước là gì?
- HS trả lời và nêu ví dụ:

- Minh họa bằng thơ về tinh thần sẵn sàng
hy sinh thân mình phục vụ lợi ích của Tổ
quốc.
- GV mở nhạc: bài hát Quê hương
“GV? Lòng yêu nước được bắt nguồn từ
đâu? (Phụ lục 1)
- GV kết luận: Những tình cảm đó dần dần
phát triển thành tình cảm gắn bó với làng
xóm, với quê hương và được nâng lên thành
lòng yêu nước.

*Khái niệm:
Lòng yêu nước là tình yêu quê
hương, đất nước và tinh thần
sẵn sàng đem hết khả năng của
mình phục vụ lợi ích của Tổ
quốc.
Vd:
-“ Tiếng em thì thầm ngày đêm
vẫn nhắc:
Khi Tổ quốc cần, chúng mình
biết hy sinh!
Giữ lấy cầu ao
...
Hôm nay trở về một chân anh
mất.
Nhưng quê hương tất cả vẫn
còn.
( Hoa Chanh- Nguyễn Bảo)
- Quê hương là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
...
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người”
(Thơ: Đỗ Trung Quân – Nhạc:
Giáp Văn Thạch) (Phụ lục 1)
* Lòng yêu nước bắt nguồn từ:
+ Tình cảm bình di nhất như:
yêu gia đình, yêu người thân
+ Yêu những thành quả lao
động do mình tạo ra.
+ Yêu nơi mình đã sinh ra, lớn
lên.
Vd: Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà
dầm tương...

8


Hoạt động 2: Truyền thống yêu nước của
dân tộc Việt Nam.
PP/KT: Nêu vấn đề, trò chơi
- GV: Người Việt nam yêu đất nước, tình
yêu đó được hình thành và hun đúc trong
cuộc đấu tranh giữ nước, trong lao động...
- GV yêu cầu học sinh đọc: Chủ Tich Hồ Chí
Minh nói về truyền thống yêu nước:

"...Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước, đó là
truyền thống quý báu của dân tộc ta. Từ xưa đến
nay mỗi khi Tổ quốc bi xâm lăng, thì tinh thần ấy
lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh
mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn,
nó nhấn chìm tất cả bè lũ bán nước và lũ cướp
nước.." (Hồ Chí Minh toàn tập - t6, tr171 ) (Phụ

lục 2)
- GV hỏi: Từ nhận xét của Chủ Tịch Hồ Chí
Minh và bằng kiến thức môn Lịch sử em hãy
chứng minh về truyền thống yêu nước của
nhân dân ta từ xưa đến nay? (Phụ lục 3)
HS trả lời:
GV kết luận: => Truyền thống yêu nước của
nhân dân ta được xuyên suốt chiều dài lich
sử của dân tộc Việt Nam.
Hoạt động 3: Tìm hiểu các biểu hiện của
lòng yêu nước
PP/KT: Thảo luận nhóm, sơ đồ tư duy, kỹ
thuật khăn phủ bàn (Phụ lục 7)
- GV hướng dẫn học sinh kỹ thuật khăn phủ
bàn và chia lớp thành 5 nhóm thảo luận 5
vấn đề:

b) Truyền thống yêu nước của
dân tộc Việt Nam.

HS nêu ví dụ chứng minh:
- Cuộc kháng chiến chống quân

Nguyên Mông
- Thời kỳ Bắc thuộc
- Thời kỳ Pháp thuộc.
- Cách mạng tháng Tám năm
1945.
- Kháng chiến chống thực dân
Pháp.
- Cuộc đấu tranh chống Đế
quốc Mĩ xâm lược...
* Truyền thống yêu nước của
dân tộc ta:
+Yêu nước là truyền thống đạo
đức cao quý và thiêng liêng của
dân tộc Việt Nam.
+ Yêu nước là cội nguồn của
hàng loạt các giá tri truyền
thống khác của dân tộc
+ Lich sử Việt Nam đã hun đúc
nên tinh thần yêu nước của dân
tộc Việt Nam.

Viết ý kiến cá nhân
Ý kiến chung cả
nhóm

Kỹ thuật khăn phủ bàn
- GV chia lớp thành 5 nhóm, giao nhiệm vụ
cho các nhóm ( 6 phút)

* Lòng yêu nước của dân tộc

Việt Nam được thể hiện:

9


Nhóm 1: Tình cảm gắn bó với quê hương,
đất nước được thể hiện như thế nào.
- Sử dụng kiến thức môn Ngữ văn hãy nêu
những câu ca dao, tục ngữ nói về tình cảm
quê hương đất nước.
Nhóm 1 trả lời và nêu ví dụ:
Nhóm 2: Tình thương yêu đối với đồng bào
giống nòi dân tộc được thể hiện như thế
nào? Lấy ví dụ về tình thương yêu đồng bào
giống nòi, dân tộc.
Nhóm 3: Lòng tự hào dân tộc chính đáng
được thể hiện như thế nào? Em thấy tự hào
gì về quê hương, đất nước của mình.
Nhóm 4: Đoàn kết, kiên cường bất khuất
chống giặc ngoại xâm được thể hiện như thế
nào? Lấy ví dụ qua văn học, thơ ca, nhân vật
lich sử..
Nhóm 5: Cần cù và sáng tạo trong lao động
được thể hiện như thế nào? Nêu ví dụ.
Nhóm 5 trả lời và nêu ví dụ
- GV gọi đại diện nhóm trả lời ý kiến
- GV kết luận nội dung kiến thức bằng tranh
ảnh minh họa và sơ đồ tư duy

- GV chiếu một số ảnh minh họa:(Phụ lục 4)

Hoạt động từ thiện

Nhóm 1 trả lời và nêu ví dụ:
GV chuẩn kiến thức:
- Là tình cảm gắn bó với quê
hương đất nước: Người Việt
Nam luôn hướng về cội nguồn,
ông bà, cha mẹ, tổ tiên, quê
hương của mình.(Phụ lục 4.1)
Vd1 “Thuở còn thơ ngày hai
buổi đến trường
Yêu quê hương qua từng trang
sách nhỏ..”
(Quê hương - Giang Nam)
Vd2: “ Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười
tháng ba”..
Vd3:
“Con gặp lại nhân dân như nai
về suối cũ
...
Tình yêu làm đất lạ hoá quê
hương”
(Tiếng hát con tàu - Chế Lan
Viên)
Nhóm 2 trả lời và nêu ví dụ:
- Tình thương yêu đối với đồng
bào, giống nòi, dân tộc thông
cảm sâu sắc với nỗi đau của

đồng bào, luôn mong muốn
đồng bào mình được sống ấm
no, hạnh phúc.(Phụ lục 4.2)
Vd1:
+ “Nhiễu điều phủ lấy giá
gương.
Người trong một nước phải
thương nhau cùng”
+ Môi hở răng lạnh, máu chảy
ruột mềm
+ Một con ngựa đau cả tàu bỏ
10


cỏ...
Vd2: Hồ chủ tich là tấm gương
về yêu nước, thương giống nòi,
dân tộc và nhân loại cùng khổ.

Hình ảnh chiến đấu của quân đội ta

Nhóm 3 trả lời và nêu ví dụ
- Lòng tự hào dân tộc chính
đáng: Tự hào về truyền thống
văn hóa lâu đời, đậm đà bản sắc
dân tộc, tự hào về quê hương,
những anh hùng hào kiệt (Phụ
lục 4.3)
Vd1: Các anh hùng hào kiệt,
danh nhân văn hóa như:

Nguyễn Du, Nguyễn Trãi, Anh
hùng dân tộc Lê Lợi, Lý
Thường Kiệt, Nguyễn Văn Trỗi,
Võ Thi Sáu, Đại tướng Võ
Nguyên Giáp.
- HS hát bài:“Non nước hữu
tình”

Nhóm 4 trả lời và nêu ví dụ
- Đoàn kết kiên cường bất khuất
chống giặc ngoại xâm, bảo vệ
chủ quyền dân tộc và nền độc
lập tự do của Tổ quốc, không
bao giờ chiu làm nô lệ, làm
Đại tướng Võ Nguyên Giáp
người dân mất nước hoặc lệ
thuộc nước ngoài.
Tinh thần đoàn kết, kiên cường
bất khuất chống giặc ngoại xâm
là nét nổi bật của truyền thống
yêu nước Việt Nam.(Phụ lục
4.4)
Vd2: - Chiến thắng Điện Biên
phủ năm (07/05/1954).
Nhà thơ Tố Hữu viết: “Chín
Vận chuyển lương thực phục vụ tuyền năm làm một Điện Biên
tuyến.
Nên vành hoa đỏ nên thiên sử
vàng.”
11

GV kết luận: Từ các thể hiện trên cho ta thấy
lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam được
nảy nở từ những tình cảm gần gũi, bình di
trải qua các biến cố, thử thách phát triển
thành truyền thống yêu nước của dân tộc
Việt Nam.
Nêu ví dụ
Vd1:
"Nam quốc sơn hà" của Lí Thường Kiệt.
"Hich tướng sĩ" của Trần Quốc Tuấn.
"Đại Cáo bình ngô" của Nguyễn Trãi.
"Tuyên ngôn độc lập" của Hồ Chí Minh.

- GV hỏi?Vậy học sinh chúng ta những công
dân trẻ tuổi phải làm gì để giữ gìn và phát
huy truyền thống yêu nước của dân tộc ta?
Hoạt động 4: Trách nhiệm xây dựng Tổ
quốc
PP/KT: Hoạt động cá nhân, vấn đáp, Kỹ
thuật KWL
- GV cho học sinh tìm hiểu sách giáo khoa
quan sát các hình ảnh tại (Phụ lục 5)
K (Điều đã
biết)
Know

W (Điều
muốn biết)

What

L (Điều học
được)
Learn

Nhóm 5 trả lời và nêu ví dụ
- Cần cù và sáng tạo trong lao
động: để xây dựng, phát triển
nền văn hóa dân tộc và xây
dựng đất nước ngày càng giàu
đẹp.(Phụ lục 4.5)
Vd: Cần cù trong lao động,
sáng tạo trong học tập.
Bài học: - Nâng cao hiểu biết,
phát huy truyền thống yêu nước
của dân tộc.
- Thể hiện lòng yêu nước của
mình trong học tập, lao động và
trong cuộc sống.
- Biết tôn trọng truyền thống,
tôn trọng giá tri đạo đức cao
quý của dân tộc.
- Tích cực học tập rèn luyện để
tham gia xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc.
2.Trách nhiệm xây dựng Tổ
Quốc.
Thanh niên học sinh chúng ta
cần phải:

- Chăm chỉ, sáng tạo trong học
tập, lao động; có mục đích,
động cơ học tập đúng đắn: Học
để mai sau xây dựng đất nước,
hiểu học tập tốt là yêu nước.
Học sinh liên hệ:
VD: Học tập tốt, có ý chí vươn
lên nắm bắt khoa học kỹ thuật
để phục vụ Tổ quốc.

(Phụ lục 7)
GV hỏi: Để đất nước ta ngày càng giàu
mạnh, phồn vinh là công dân học sinh em có
- Tích cực rèn luyện đạo đức,
trách nhiệm gì để xây dựng Tổ quốc?.
tác phong; sống trong sáng,
lành mạnh, tránh xa các tệ nạn
-HS trả lời:
xã hội; biết đấu tranh với các
biểu hiện của lối sống lai căng,
thực dụng, xa rời các giá tri văn
12


Học để ngày mai lâp nghiệp
GV kết luận:Thanh niên, học sinh Việt Nam
ngày nay cần thực hiện tốt cuộc vận động và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh,
tránh xa các tệ nạn xã họi, lối sống lai căng,
thực dụng.

- Vậy bảo vệ môi trường, phòng chống
bệnh hiểm nghèo có phải là tham gia xây
dựng đất nước không?

hóa, đạo đức truyền thống của
dân tộc.
- Quan tâm đến đời sống chính
tri, xã hội của đia phương, của
đất nước. Thực hiện tốt mọi chủ
trương, chính sách của Đảng và
pháp luật của Nhà nước; đồng
thời vận động mọi người xung
quanh cùng thực hiện.
- Tích cực tham gia góp phần
xây dựng quê hương bằng
những việc làm thiết thực, phù
hợp với khả năng như: bảo vệ
môi trường, phòng chống tệ nạn
xã hội, xóa đói giảm nghèo,
chống tiêu cực, tham nhũng,..
HS ví dụ:
Các hành vi cần phải phê phán
như: khai thác tài nguyên
khoáng sản bừa bãi, săn bắt
động vật quý hiếm, gây ô nhiễm
môi trường

Vd: + Thực hiện Luật bảo vệ môi trường
năm 2005; Luật giao thông đường bộ
+ Tham gia các phong trào thanh niên tình

nguyện: (Phụ lục 5)
- Biết phê phán, đấu tranh với
những hành vi đi ngược lại lợi
ích quốc gia, dân tộc.

Hoạt động 5: Trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc.
PP/KT: Thảo luận lớp, vấn đáp
- GV hỏi: Vì sao cần thực hiện cả hai nhiệm
vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
HS trả lời:
Phải thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ Xây
dựng và Bảo vệ Tổ quốc vì xây dựng để đất
nước giàu mạnh, phồn vinh, thinh vượng,
bảo vệ là để giữ gìn chủ quyền và toàn vẹn
lãnh thổ của Tổ quốc, giữ gìn thành quả mà

3.Trách nhiệm bảo vệ tổ quốc.
- Trung thành với Tổ quốc, với
chế độ xã hội chủ nghĩa. Cảnh
giác trước mọi âm mưu chia rẽ,
xuyên tạc của các thế lực thù
đich; phê phán, đấu tranh với
những thái độ, việc làm gây tổn
hại đến an ninh quốc gia, xâm
phạm chủ quyền và toàn vẹn
13


nhân dân ta đạt được, tránh nguy cơ bi xâm lãnh thổ của Tổ quốc.
phạm.

Vd: Bảo vệ biển đảo, bảo vệ
chủ quyền quốc gia
- Tích cực học tập, rèn luyện
thân thể, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ
sức khoẻ.
- Tham gia đăng ký nghĩa vụ
quân sự khi đến tuổi; sẵn sàng
lên đường làm nghĩa vụ bảo vệ
- Liên hệ kiến thức môn GDQP-AN em hãy Tổ quốc.
nêu hiểu biết của em về luật nghĩa vụ quân
- Tích cực tham gia các hoạt
sự?
Vd: - Bảo vệ chủ quyền và lãnh thổ biên động an ninh, quốc phòng ở đia
phương: tham gia các hoạt động
giới quốc gia (Bài 3: GDQP-AN lớp 11)
- Luật nghĩa vụ quân sự và trách nhiệm của Đền ơn đáp nghĩa các gia đình
thương binh, liệt sĩ, các bà mẹ
học sinh (Bài 2: GDQP-AN lớp 11)
Việt Nam anh hùng do nhà
- Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam
trường, đia phương tổ chức.
(bài 5: GDQP-AN lớp 12)
- GV cho học sinh quan sát các hình ảnh:
Bác Hồ tập thể dục, thanh niên lên đường - Vận động bạn bè, người thân
thực hiện tốt nghĩa vụ bảo vệ
nhập ngũ.
Tổ quốc.
- Cho học sinh quan sát các hình ảnh quân
đôi nhân dân Việt Nam tuần tra biên giới, Vd: Thực hiện Luật nghĩa vụ
quân sự năm (Sửa đổi bổ sung

hải đảo (Phụ lục 6)
2005
- GV hỏi: Nêu trách nhiệm của công dân đối
- Thanh niên học sinh phải tích
với việc bảo vệ Tổ quốc.
cực rèn luyện thân thể theo
gương của Bác Hồ vĩ đại.
- GV liên hệ câu nói của Bác
Hồ:
Bác Hồ đã dạy :”Các Vua
Hùng đã có công dựng
nước,Bác cháu ta phải cùng
nhau giữ lấy nước”
- Câu chuyện Bác Hồ ra đi tìm
- GV hỏi:
đường cứu nước.
Bằng kiến thức môn GDQP-AN em hãy nêu
Bác đã cống hiến cả cuộc đời
một số ví dụ về truyền thống đánh giặc, giữ
mình vì đất nước. (Báo tuổi trẻ
nước của dân tộc
online, ngày 04/06/2007 với
GV kết luận: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là nhan đề “ 5 -6- 1911: Chuyến ra
trách nhiệm chung của mọi công dân. Vậy là
14


học sinh chúng ta phải tích cực học tập, rèn đi lich sử”)
luyện để xây dựng đất nước Việt Nam Xã
hội chủ nghĩa ngày càng giàu đẹp. Thực

hiên tốt Luật nghĩa vụ quân sự và vận động
bạn bè người thân cùng thực hiện. Góp phần
làm thất bại mội âm mưu chống phá của các
thế lực thù đich.
3. Hoạt động luyện tập:
* Mục tiêu: - Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực
phê phán năng lực giải quyết vấn để cho HS.
* Cách tiến hành: GV sử dụng kỹ thuật mảnh ghép (Phụ lục 7)
1- Củng cố: Giáo viên hướng dẫn học sinh sưu tầm tư liệu lich sử nói về tình
yêu quê hương đất nước. GV tổ chức trò chơi: Đi tìm ẩn số
Giáo viên có một bức tranh bi che lấp bởi 4 mảnh ghép, mỗi mảnh ghép chứa
một câu hỏi. Học sinh có thể lựa chọn các mảnh ghép tùy ý. Sau mỗi mảnh
ghép là một câu hỏi liên quan tới bài học và nội dung của bức tranh, nếu học
sinh trả lời được câu hỏi thì một phần bức tranh đó sẽ xuất hiện. Cứ lần lượt
như thế học sinh lật các mảnh ghép, học sinh có thể trả lời về nội dung bức
tranh đồng thời phải liên hệ xem những câu hỏi đó liên quan tới bức tranh như
thế nào?
- Hiểu được vì sao cần thực hiện cả hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
2- Bài tập xử huống tình huống:
* Tình huống 1:Anh trai Hùng có giấy gọi nhập ngũ. Bố mẹ Hùng không
muốn con đi bộ đội nên bàn nhau tìm cách xin cho anh ở lại.
Theo em, Hùng nên làm gì khi biết ý đinh của bố mẹ. Vì sao?
* Tình huống 2: Thanh được đia phương cử và cấp kinh phí cho đi học để sau
này trở về phục vụ quê hương. Nhưng sau khi học xong, Thanh đã tìm mọi
cách để được ở lại thành phố. Nếu là bạn của Thanh, em có thể làm gì?
+ Gợi ý: Hùng nên giải thích cho bố mẹ hiểu về trách nhiệm bảo vệ tổ quốc
của thanh niên và không nên xin cho anh ở lại, vì như vậy là trái với Luật
Nghĩa vụ quân sự.
4. Hoạt động vận dụng:
* Mục tiêu:- Tạo cơ hội cho HS vận dụng kiến thức và kỹ năng có được vào

các tình huống/bối cảnh mới nhất là vận dụng vào thực tế cuộc sống.
- Rl năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực quản lý và phát
triển bản thân.
* Cách tiến hành:1. a. Tự liên hệ: Để phát huy truyền thống yêu nước của dân
tộc, mỗi học sinh cần phải làm gì? Nêu những việc đã làm cụ thể của biểu hiện
lòng yêu nước.
15


b. Nhận diện xung quanh: Hãy nêu nhận xét của em về việc thực hiện lòng yêu
nước của các bạn trong lớp và một số người khác mà em biết.
c. GV đinh hướng HS: - HS phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc.
5. Hoạt động mở rộng:- GV cung cấp đia chỉ, hướng dẫn HS tìm hiểu những
tấm gương yêu nước trong đời sống, trên mạng, trên báo…. GV cho HS sưu
tầm những tấm gương yêu nước cả trong thời chiến và thời bình như: Anh hùng
LLVT nhân dân; tấm gương làm kinh tế giỏi..
2.3.4.2. Phân tích cách tổ chức dạy học và đánh giá hiệu quả dạy học.
Sau đây tôi tập trung đi sâu phân tích cách tổ chức các hoạt động dạy học có
tích hợp, vận dụng kiến thức liên môn theo tiến trình dạy học để hướng dẫn học
sinh khai thác nội dung bài học mà bản thân đã thực hiện với học sinh trong
tiến trình dạy học.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH

16


(Hình ảnh học sinh thảo luận nhóm theo kĩ thuật dạy học tích cực: Khăn phủ
bàn)

(Hình ảnh kết quả quả thảo luận nhóm theo kĩ thuật dạy học tích cực: Khăn

phủ bàn)
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với các hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
2.4.1. Về lí luận.
- Qua tiến trình dạy học, có thể thấy bằng phương pháp tích hợp kiến thức liên
môn vào bài dạy, học sinh đã biết phát hiện và sử dụng kiến thức liên môn vào
quá trình tìm hiểu nội dung bài học cũng như liên hệ với thực tiễn cuộc sống, từ
đó giúp các em hiểu sâu sắc hơn nội dung bài học. Cụ thể:
+ Đối với thực tiễn dạy học:
17


- Giúp giáo viên có thêm những kiến thức phong phú về nhiều môn học
khác nhau (Ngữ Văn, Giáo dục công dân, Giáo dục quốc phòng, âm nhạc....),
những kiến thức có liên quan đến môn GDCD. Giúp cho hoạt động dạy học
ngày càng phong phú và đa dạng, giảm bớt sự khô khan của đăc thù môn học.
- Học sinh có những hiểu biết về lòng yêu nước được bắt đầu từ tình yêu quê
hương đất nước, lòng tự hào dân tộc và tinh thần chiến đấu hy sinh để bảo vệ
Tổ quốc của nhân dân ta trong suốt chiều dài lich sử của dân tộc, qua hai cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mĩ. Từ đó xá đinh trách
nhiệm của thanh niên học sinh đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Qua việc vận dụng kiến thức liên môn, học sinh thấy được những thắng lợi
của nhân dân ta trên mặt trận ngoại giao trong chiến tranh và trong thời kỳ đổi
mới. Từ đó có những ứng xử hợp lý, phù hợp với chủ trương, chính sách của
Đảng trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay.
- Qua việc vận dụng kiến thức liên môn trong dạy học tích hợp sẽ giúp giáo
viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề đặt ra trong sách giáo
khoa, biết liên hệ trực tiếp với tình hình chính tri xã hội của đia phương đất
nước từ đó bài học trở nên sinh động hơn, học sinh có hứng thú học tập hơn vì
được tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo, biết liên hệ

và vận dụng thực tế tốt hơn.
+ Đối với thực tiễn đời sống xã hội
- Trong tình hình thế giới hiện nay có rất nhiều biến động phức tạp nên học
sinh cần phải biết về yêu cầu, nhiệm vụ của thanh niên học sinh trong sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc như: Trung thành với tổ quốc, với chế độ
xã hội chủ nghĩa, cảnh giác trước những âm mưu chia rẽ, xuyên tạc của các thế
lực thù đich ..và có mục đích và động cơ học tập đúng đắn, hiểu được học để
mai sau xây dựng đất nước, học tập tốt là yêu nước thấy được trách nhiệm của
bản thân mình trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay.
2.4.2. Về kết quả học tập:
Là kết quả bài kiểm tra trước tác động và sau khi tác động.
Năm
Lớp
Thời điểm
Số bài
Điểm kiểm tra
học
0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
10D35 Trước tác động 43 SL
0
8
27
8
0
(TN)
%
0,0 18,6 62,8 18,6 0,0
Sau tác động
43 SL
0

0
8
29
6
2018%
0,0 0,0 18,6 67,4 14,0
2019
10H35 Trước tác động 40 SL
0
7
30
3
0
(ĐC)
%
0,0 17,5 75,0 7,5
0,0
Sau tác động 40 SL
0
2
25
10
3
%
0,0 5,0 62,5 25,0 7,5
18


10E36
(TN)

Trước tác động

41

SL 0,0
4
25
10
2
%
0,0 9,7 61,0 24,4 4,9
Sau tác động 41 SL 0,0
0
5
28
8
2019%
0,0
0 12,2 68,3 19,5
2020
10G36 Trước tác động 41 SL
0
8
30
3
0
(ĐC)
%
0,0 19,5 73,1 7,3

0
Sau tác động 41 SL
0
1
20
14
6
%
0,0 2,4 48,8 34,1 14.6
Từ kết quả trên cho thấy tổng hợp kết quả ở 4 lớp với tổng số 165 học
sinh và kết quả đạt được cụ thể như sau: Trước tác động có 27 học sinh chiếm
16,4% có điểm yếu 3-4; Loại trung bình có tới 112 học sinh chiếm 67,8 %
điểm trung bình 5-6; Có 24 học sinh đạt điểm khá chiếm 14,5 %, 2 học sinh có
điểm giỏi 9-10 chiếm 1,2% .
Kết quả đạt được sau tác động (dạy thực nghiệm) cụ thể: chỉ còn 3 học
sinh đạt điểm 3- 4 chiếm 1,8%; số học sinh có điểm trung bình giảm còn 58
học sinh chiếm 35,1%; số học sinh đạt điểm khá tăng lên rõ rệt 81 học sinh
chiếm 49,1%; số học sinh đạt điểm giỏi là 23 học sinh chiếm 13,9%.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHI
3.1. Kết luận.
- Với việc” Vận dụng kiến thức liên môn và sử dụng các phương pháp,kỹ
thuật dạy học tích cực trong dạy bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc (GDCD lớp 10) góp phần nâng cao hiệu quả giờ dạy” và
những biện pháp mà tôi vận dụng trong bài dạy của mình tại Trường THPT
Triệu Sơn 3 tôi thấy đã mang lại hiệu quả rõ rệt: Đa số học sinh hiểu và nắm
được bài, kết quả học tập tiến bộ rõ rệt. Các em rất yêu thích môn học, tích cực
học tập và có nhận thức về lòng yêu nước, phát huy truyền thống yêu nước của
dân tộc, nhận thức được vai trò trách nhiệm của thanh niên, học sinh trong sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Biết liên hệ kiến thức đã học vào thực tiễn
cuộc sống để giải quyết các vấn đề thực tiễn bằng những việc làm thiết thực cụ

thể như: học tập tốt, yêu lao động, có ý tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường
bằng những việc làm thiết thực như tiết kiệm nước, tiết kiệm điện, tiết kiệm
năng lượng, quan tâm đến đời sống chính tri của đia phương đất nước, thực
hiện chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước [2]”.
- Bên cạnh đó đã tạo được hứng thú và góp phần nâng cao kết quả học tập cho
học sinh, phát huy được tính chủ động, tích cực trong việc lĩnh hội kiến thức bộ
môn GDCD nói riêng và kiến thức các môn học khoa học tự nhiên, khoa học xã
hội khác khác.
3.2. Kiến nghị.
- Đối với giáo viên: Để phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong dạy
học môn GDCD đạt hiệu quả cao, tạo hứng thú và giúp học sinh lĩnh hội kiến
19


thức, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn giáo viên phải không ngừng học
tập, tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu, sưu tầm tài liệu để nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, biết vận dụng linh hoạt, phù hợp với các phương pháp, kĩ thuật
dạy học tích cực để có thêm nhiều kiến thức về các môn học khác.
- Đối với các cấp lãnh đạo: Cần quan tâm hơn nữa đến cơ sở vật chất như hệ
thống máy chiếu, máy tính trong dạy học, có nhiều tài liệu tham khảo của môn
GDCD nói riêng và tài liệu các môn học khác để thuận tiện cho việc sử dụng
phương pháp tích hợp vận dụng kiến thức liên môn đạt hiệu quả cao.
- Đối với Sở GD&ĐT: tổ chức thêm các lớp tập huấn,các lớp bồi dưỡng về
các chuyên đề giáo dục nhằm đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên để
việc giáo dục đạt hiệu quả tốt hơn.
Với kết quả của đề tài này, tôi mong rằng các bạn đồng nghiệp quan tâm, bổ
sung, chia sẻ để sáng kiến được áp dụng rộng rãi, nhằm nâng cao ý thức, nhận
thức cũng như kết quả học tập cho học sinh trong quá trình dạy - học.
Triệu Sơn, ngày 10 tháng 07 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh

nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác
Người thực hiện:

Lê Thị Hiền.

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO.
[1].Tài liệu tập huấn: Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo
định hướng phát triển năng lực học sinh- Môn GDCD cấp THPT. Tác giả:
Bộ Giáo Dục và Đào tạo.
[2].Tài liệu tập huấn: Dạy học tích hợp liên môn lĩnh vực khoa học xã hội.
Tác giả: Bộ Giáo Dục và Đào tạo.
[3]. Dạy và học tích cực, một số phương pháp và kĩ thuật dạy học. Tác giả
Bộ Giáo Dục và Đào tạo. Nhà xuất bản: Đại học sư phạm. Năm 2010.
[4]. Dạy học theo chuẩn kiến thức - kĩ năng môn GDCD. Tác giả: Đinh Văn
Đức (Tổng chủ biên) - Dương Thi Thúy Nga - Nguyễn Thi Thọ (Đồng chủ
biên) - Vũ Đình Bảy - Phạm Minh Ái - Đinh Thi Thúy Kiều. Nhà xuất bản: Đại
học Sư phạm 2010.
[5]. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn GDCD.Tác giả:
Nguyễn Hữu Khải (Chủ biên) - Nguyễn Hải Châu - Nguyễn Thi Thanh Mai Trần Văn Thắng. Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam. Năm 2009.
[6]. Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12 - Tập 1. Tác giả: Phan Trọng Luận
(Tổng chủ biên) - Trần Đăng Suyền (Chủ biên phần Văn) - Bùi Văn Toán (Chủ
biên phần Tiếng Việt) - Lê A (Chủ biên phần Làm văn) - Lê Nguyên Cẩn Đặng Anh Đào - Nguyễn Thi Ngân Hoa - Nguyễn Thái Hòa - Đỗ Kim Hồi Nguyễn Xuân Nam- Đoàn Đức Phương - Nguyễn Phượng - Vũ Dương Qũy.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Năm 2014.
[7]. Sách giáo khoa Giáo dục công dân lớp 10. Tác giả: Mai Văn Bính(Tổng
chủ biên kiêm Chủ biên) - Lê Thanh Hà - Nguyễn Thi Thanh Mai - Lưu Thu
Thủy. Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam.

[8]. Sách giáo khoa Giáo dục quốc phòng lớp 12.Tác giả: Đặng Đức
Thắng(Tổng chủ biên) - Đồng Xuân Quách (Chủ biên) - Nguyễn Quyết Chiến Cấn Văn Chúc - Nguyễn Đức Đăng - Nguyễn Văn Quý. Nhà Xuất bản Giáo
dục Việt Nam. Năm 2008.

21