giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh qua tiết 1- bài 14 công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc (giáo dục công dân lớp 10)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT VĨNH LỘC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC
CHO HỌC SINH QUA TIẾT 1- BÀI 14:
CÔNG DÂN VỚI SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ
BẢO VỆ TỔ QUỐC (GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10)

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc mơn: GDCD

THANH HĨA, NĂM 2013
MỤC LỤC
Nội dung

Trang
1


A. Đặt vấn đề
1. Tại sao phải giáo dục truyền thống u nước cho học sinh?
2. Vai trị của mơn GDCD trong việc giáo dục truyền thống yêu
nước
B. Giải quyết vấn đề
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
III. Các giải pháp và tổ chức thực hiện
IV. Kiểm nghiệm

C. Kết luận
II. Bài học kinh nghiệm
III. Kiến nghị, đề xuất
D. Tài liệu tham khảo

3
3
4
5
5
5
6
16
18
18
18
19

A/ ĐẶT VẤN ĐỀ.
1. Tại sao phải giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh?
2


Người dân nào khi sinh ra cũng mang trong mình dịng máu của một
nước, chính vì vậy ai cũng có lòng yêu nước. Đặc điểm lòng yêu nước ở mỗi
quốc gia có khác nhau do những điều kiện tự nhiên, xã hội quy định và do cả
bản chất con người. Biểu hiện cao nhất của lòng yêu nước là tinh thần đấu tranh
bảo vệ đất nước. Khi Tổ quốc lâm nguy, người dân Pháp tuyên bố “ Tổ quốc hay
là chết”; khi bị đe doạ nghiêm trọng, người dân Cuba lên tiếng “ Tự do hay là
chết”...

Dân tộc Việt Nam trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, đã tạo
nên những truyền thống tốt đẹp như truyền thống cần cù lao động, sản xuất,
truyền thống nhân ái, giàu lịng vị tha, truyền thống tơn sư trọng đạo... trong đó
nổi bật là truyền thống yêu nước. Đây là điều thiêng liêng, cao quý nhất, là cơ sở
tạo nên truyền thống khác.
Mỗi thế hệ đi vào cuộc sống, hướng theo sự phát triển chung của nhân
loại và dân tộc không thể khơng mang theo mình những giá trị của q khứ,
truyền thống dân tộc mà các thế hệ trước đã tạo lập và truyền lại. Cứ như vậy,
trong đà phát triển bất tận của lịch sử, các thế hệ nối tiếp nhau sáng tạo và kế
thừa những di sản quý báu của ông cha.
Hiện nay, đất nước ta đang đổi mới, đang tiến hành Cơng nghiệp hốHiện đại hố, chúng ta xây dựng xã hội hiện đại, nhưng không thể cắt đứt với
truyền thống, đặc biệt là truyền thống yêu nước. Bởi vì chính truyền thống u
nước sẽ giữ cho chúng ta đi đúng hướng. Chúng ta đang “muốn làm bạn với tất
cả các nước”, đang hợp tác với các nước khác nhau để phát triển đất nước,
nhưng chúng ta lại phải bảo vệ, giữ gìn bản sắc riêng của Việt Nam. Chúng ta
hồ nhập nhưng khơng hồ tan.
Đồng thời, hiện nay trên thế giới, vấn đề xung đột tôn giáo, xung đột
chủng tộc vẫn đang diễn ra gây nên những tổn thất lớn. Điều đó làm cho chúng
ta cần phải tăng cường giáo dục ý thức dân tộc, bản sắc dân tộc đặc biệt là
truyền thống yêu nước. Bởi vì, Chủ nghĩa đế quốc và bọn phản động đang tìm
mọi cách làm xói mịn tinh thần đồn kết dân tộc, làm lung lay ý chí của một bộ
phận thanh niên, xa rời truyền thống yêu nước. Vì vậy, giáo dục truyền thống
yêu nước sẽ giúp học sinh thấy và nhận thức được trách nhiệm của thế hệ trẻ là
giữ gìn và phát huy thành quả của cha ơng gây dựng, phấn đấu góp sức mình để
xây dựng đất nước giàu đẹp, có thể sánh vai được với các cường quốc năm châu
và có thể bảo vệ vững chắc nền độc lập khi có nguy cơ bị xâm hại.
Với tầm quan trọng của việc giáo dục truyền thống dân tộc đặc biệt là
truyền thống yêu nước cho học sinh trong giai đoạn hiện nay, tôi mạnh dạn nêu
lên vài kinh nghiệm của bản thân trong việc giáo dục truyền thống yêu nước cho
học sinh qua một tiết học cụ thể đó là - Tiết 1- Bài 14 : Cơng dân với sự nghiệp

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (Giáo dục công dân lớp 10). Để đạt hiệu quả cao
đối với tiết học và để lôi cuốn học sinh vào bài giảng, tôi sử dụng phần mềm
Microsoft power point để trình chiếu một số hình ảnh và phát âm thanh một số
bài hát liên quan đến bài học.Với mong muốn sẽ góp một phần nhỏ vào việc

3


giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay và trong
việc đổi mới phương pháp dạy học của nền giáo dục nước nhà.
2.Vai trò của môn Giáo dục công dân trong việc giáo dục truyền thống yêu
nước cho học sinh.
Sinh thời Chủ tịch Hồ chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc “Bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng
(6/ 1991) đã xác định mục tiêu giáo dục và đào tạo nhằm “ nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hình thành đội ngũ lao động có tri thức và có
tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ, năng động và sáng tạo, có đạo đức cách
mạng, tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội”. Đây là phương hướng quan
trọng chỉ đạo việc đào tạo thế hệ trẻ, kế tục và phát triển sự nghiệp cách mạng,
đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, đấu tranh giành những
thắng lợi rực rỡ.
Như chúng ta đã biết, Giáo dục công dân là một môn học có ý nghĩa rất
lớn trong tồn bộ chương trình giảng dạy ở trường THPT, đặc biệt là trong giai
đoạn hiện nay, khi mà Thế giới và cả Việt Nam đã có rất nhiều thay đổi trong tất
cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Là bộ môn khoa học trực tiếp tập trung vào
việc xây dựng cho học sinh THPT có được thế giới quan khoa học và nhân sinh
quan cách mạng, lập trường vững vàng, không bị tha hố, biến chất, có lý tưởng
sống, có hồi bão và ước mơ cao đẹp, có ý chí vươn lên trong cuộc sống.
Trong đời sống xã hội, môn Giáo dục công dân có nhiều ưu thế trong việc
giáo dục truyền thống của dân tộc, tư tưởng, tình cảm, đạo đức, thẩm

mĩ...Những con người và những việc thực của quá khứ có sức thuyết phục, có sự
rung cảm mạnh mẽ với thế hệ trẻ. Giáo viên có thể lấy những tấm gương anh
dũng tuyệt vời của các chiến sĩ đấu tranh, hi sinh cho độc lập, tự do của Tổ quốc
để nêu gương cho học sinh học tập, suy nghĩ về trách nhiệm của mình đối với
Tổ quốc. Và trong mơn Giáo dục công dân, không phải chỉ giáo dục cho học
sinh tình cảm yêu, ghét trong đấu tranh giai cấp, sự căm thù và chủ nghĩa anh
hùng mà còn bồi dưỡng cho các em biết yêu quý lao động, yêu cái đẹp, có óc
thẩm mĩ, biết cách ứng xử đúng đắn trong cuộc sống. Hơn thế nữa, giáo dục
chính trị, tư tưởng, đạo đức nói chung và giáo dục truyền thống yêu nước cho
học sinh nói riêng là một trong những nhiệm vụ của bộ môn Giáo dục công dân
ở trường phổ thông mà người giáo viên phải quán triệt và thực hiện nhằm góp
phần xây dựng con người mới XHCN.
Lịng u nước được hình thành từ rất sớm. Đó là một tình cảm thiêng
liêng tạo nên sức mạnh to lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lòng yêu nước
được thử thách trải qua quá trình lao động, sản xuất và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc
và được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác tạo thành sợi chỉ đỏ bền chặt
xuyên suốt lịch sử Việt Nam qua từng giai đoạn. Chính vì thế, khai thác nội
dung bài 14-lớp 10 chúng ta có thể giáo dục cho học sinh một cách sinh động và
cụ thể về truyền thống yêu nước.
B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:

4


I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ.
Chủ Tịch Hồ Chí Minh nói rằng :“Tinh thần u nước cũng như các thứ
của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng, dễ
thấy. Nhưng cũng có thể cất dấu kín đáo trong giương, trong hịm. Bổn phận của
chúng ta là làm cho những của quý, kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày.
Nghĩa là phải ra sức tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước

của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước”
Như vậy, một trong những nhiệm vụ của ngành giáo dục nói chung và bộ
mơn Giáo dục cơng dân nói riêng, ngồi việc truyền thụ kiến thức khoa học cho
học sinh thì cịn phải giáo dục truyền thống dân tộc, truyền thống yêu nước
nhưng trên thực tế nhiệm vụ này chưa được quan tâm chú trọng.
Đặc biệt trong xu thế hiện nay, học sinh chỉ chú trọng học các mơn tự
nhiên cịn các môn xã hội đặc biệt là môn Giáo dục công dân gần như không chú
ý, chỉ xem đây là môn phụ thì cũng gây tâm lí khơng nhiệt tình giảng dạy của
giáo viên dạy Giáo dục công dân, tư tưởng “ học sinh không học” đã làm cho
phần đa các giáo viên chỉ cung cấp nội dung bài học theo sách giáo khoa, hoặc
đưa ra câu hỏi để các em suy nghĩ rồi tự soạn bài ra vở xem như hết bài học.
Việc “học lệch” nặng về các “mơn chính”, xem thường các “môn phụ”( mà
trong thực tiễn giáo dục khơng có “mơn chính”, “mơn phụ” vì các mơn đều góp
phần như nhau vào giáo dục thế hệ trẻ) đã gây những hậu quả nghiêm trọng
trong việc giáo dục truyền thống dân tộc, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, phẩm
chất cách mạng nổi bật là lòng yêu nước.
Mặt khác nhiều giáo viên cũng cho rằng, nhiệm vụ của giáo viên chỉ cần
trình bày đúng những nội dung, khái niệm, phạm trù trong sách giáo khoa và để
học sinh tự suy nghĩ. Hoặc là giảng dạy Giáo dục công dân một cách giáo điều,
một cách máy móc, cơng thức, khơng có hiệu quả... những sai lầm như vậy
thuộc về nguyên tắc phương pháp luận và tất nhiên khơng có tác dụng giáo dục.
Tại thời điểm này nội dung giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh
vẫn được tiếp tục giới thiệu trong chương trình giáo dục ở các trường phổ thông.
Nội dung này được đề cập đến trong rất nhiều mơn học, trong đó có mơn Giáo
dục cơng dân. Đối với tôi là giáo viên giảng dạy môn Giáo dục cơng dân, tơi
ln có tâm huyết truyền đạt những kiến thức của môn học đến học sinh một
cách tốt nhất và có hiệu quả nhất, trong đó có việc giáo dục truyền thống yêu
nước cho học sinh.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
1/ Thực trạng:

Thực tế hiện nay cho thấy, trong bối cảnh tồn cầu hố những luồng tư
tưởng văn hoá ngoại bang ồ ạt xâm nhập vào nước ta, nhiều học sinh tiếp thu
khơng có chọn lọc, khơng có “ gạn đục, khơi trong” dẫn đến việc tạo ra thói
quen quên lãng truyền thống, có lối sống gấp, khơng có tình nghĩa, khơng có lí
tưởng… Cụ thể như nhiều em ăn mặc nhố nhăng, nhuộm tóc đỏ, tóc vàng , đánh
nhau…Đây là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội nói chung và của
ngành giáo dục nói riêng.
5


Mặt khác, rất nhiều học sinh chưa tha thiết tham gia các hoạt động giáo
dục truyền thống yêu nước và truyền thống cách mạng; hiểu một cách lờ mờ,
thiếu hệ thống về lịch sử, về truyền thống cách mạng; bàng quang trước những
vấn đề chính trị của quê hương, của dân tộc; chưa tha thiết tham gia các vấn đề
xã hội. Các em xem đấy là việc của người lớn chứ bản thân khơng cần có trách
nhiệm gì cả.
Như vậy, việc giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng
hiện nay không phải để “ôn nghèo, kể khổ” mà nhằm mục đích bồi đắp niềm tin,
khơi dậy lịng tự hào, tình u q hương, lịng tự tơn dân tộc đối với thế hệ sinh
ra và lớn lên trong hoà bình. Trong các giờ học, ngồi việc trang bị kiến thức
cho các em còn phải giáo dục những giá trị truyền thống để các em có đủ bản
lĩnh vượt qua mọi thử thách, để khỏi trở thành “ bóng mờ sao chép” của người
khác.
Bên cạnh đó, chúng ta thấy rằng việc giáo dục truyền thống yêu nước cho
học sinh ngoài mơn giáo dục cơng dân ra cịn có mơn lịch sử và môn văn học
cũng làm nhiệm vụ này, dẫn đến việc thờ ơ trong giảng dạy của giáo viên và
trong học tập của học sinh là điều không thể tránh khỏi.Vì có suy nghĩ khơng
tìm hiểu ở mơn học này thì tìm hiểu ở mơn học khác.
2/ Kết quả của thực trạng trên:
Từ thực trạng trên đã đưa đến kết quả không cao trong chất lượng giảng

dạy, học tập bộ môn và trong việc giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh.
Trong mỗi bài học đều có 3 mục tiêu: về kiến thức, kĩ năng và mục tiêu về
tư tưởng, tình cảm ( hay mục tiêu giáo dục). Mỗi bài học, người giáo viên phải
đảm bảo được 3 mục tiêu ấy, nhưng đa phần nhiều giáo viên chỉ chú trọng đến
mục tiêu về kiến thức tức là chỉ chú ý cung cấp cho học sinh kiến thức cơ bản
của bài, cịn các mục tiêu khác thì xem nhẹ, có khi bỏ qua.
Với tơi, dù thế nào đi nữa mỗi tiết lên lớp tôi cũng đều đặt ra mục tiêu là
phải thực hiện tốt nhiệm vụ của người giáo viên giảng dạy môn giáo dục công
dân. Dạy cho các em có kỹ năng sống, yêu cuộc sống, yêu dân tộc, giống
nòi,...Chỉ trong vòng một thời gian ngắn- 45 phút, tôi sẽ truyền đạt cho học sinh
những kiến thức cơ bản, trọng tâm của bài và giáo dục truyền thống u nước
cho các em.
Chính những lí do trên tơi chọn đề tài: giáo dục truyền thống yêu nước
cho học sinh qua tiết 1- bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc làm sáng kiến kinh nghiệm của mình.
III. Các giải pháp và tổ chức thực hiện
1.Các giải pháp thực hiện.
Quả thực không thể phủ nhận được vai trò và tầm quan trọng của việc
giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh của môn Giáo dục công dân. Là
giáo viên dạy môn Giáo dục công dân, tôi rất muốn thực hiện tốt công việc này
cho nên tơi đã thiết kế bài giảng của mình bằng việc sử dụng phần mềm
Microsoft power point vào giảng dạy đối với tiết học này.

6


Để tiết học có hiệu quả và đảm bảo thời gian tôi đưa ra các giải pháp đầu
tiên như sau:
1. Cũng giống như nhà kiến trúc khâu quan trọng nhất của người giáo
viên là “ thiết kế”. Muốn thành công được thì ngay từ đầu tơi phải nghiên cứu

kĩ nội dung của bài học, sưu tầm, chuẩn bị và nghiên cứu kĩ các bài hát, hình
ảnh, câu thơ, câu văn ... liên quan đến bài học cho phù hợp nhất.
2. Sau khi chuẩn bị xong các phương tiện dạy học cần thiết cho bài học tôi
tiến hành soạn giảng bài học bằng việc sử dụng phần mềm Microsoft power
point để trình chiếu theo từng nội dung của bài học.
3. Mỗi lần trình chiếu nội dung của bài học tơi hướng dẫn học sinh khai
thác các nội dung của tranh ảnh hay thơ ca sử dụng trong bài để nắm kiến thức
của bài học.
4. Cuối cùng tôi hướng dẫn học sinh về nhà tự học bài, thông qua kiến
thức đã học trả lời thêm một số câu hỏi để khắc sâu thêm kiến thức của bài học.
Trên đây là các giải pháp lớn để tôi giáo dục truyền thống yêu nước cho
học sinh qua tiết 1- bài 14:Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc – (Giáo dục công dân lớp 10).
2. Các biện pháp tổ chức thực hiện:
Được thể hiện qua từng nội dung cụ thể của bài học.
Bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Nội dung của bài học này theo phân phối chương trình là học trong 2 tiết
( 90 phút), trong khoảng thời gian đó học sinh phải tiếp cận với nhiều kiến thức
liên quan đến lòng yêu nước, biểu hiện của lòng yêu nước, trách nhiệm của công
dân trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc... Sau đây tôi chỉ đưa ra kinh nghiệm
giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh thông qua tiết 1- cụ thể là phần 1.
Bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (Tiết 1)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Về kiến thức:
Nêu được thế nào là lòng yêu nước và các biểu hiện cụ thể của lòng
yêu nước Việt Nam.
2. Về kĩ năng:
Biết tham gia các hoạt động ở nhà trường và địa phương thể hiện
lòng yêu nước.
3. Thái độ:

Yêu quý, tự hào về quê hương, đất nước, dân tộc.
II. PHƯƠNG PHÁP:
Đàm thoại, nêu vấn đề, vận dụng tri thức liên môn, ....
III. TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
1. Tài liệu:
SGK, SGV lớp 10
2. Phương tiện:
- Phần mềm Microsoft power point
- Tranh ảnh, các bài thơ, bài hát, ca dao, tục ngữ...
7


- Loa...
IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định trật tự lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: 5 phút
Thế nào là hợp tác, vì sao cần phải hợp tác, học sinh phải thực hiện hợp
tác như thế nào?
3. Bài mới:
Giới thiệu bài: 3 phút.
*Giáo viên cho học sinh nghe băng 2 bài hát “ Quê hương” và “ Việt
Nam quê hương tôi”.
Sau khi học sinh nghe xong GV đặt câu hỏi:
- Các em có nhận xét gì về nội dung của 2 bài hát?
- Tình cảm của tác giả thể hiện như thế nào qua 2 bài hát?
- Em có suy nghĩ và cảm xúc gì sau khi nghe xong 2 bài hát đó?
* GV đặt vấn đề giới thiệu bài và dạy bài mới: 30 đến 32 phút
Mỗi người đều có Tổ quốc của mình. Việt Nam là Tổ quốc của chúng ta.
Là những cơng dân của nước cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, chúng ta cần
có trách nhiệm như thế nào đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của

mình? Bài học này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ được những điều đó.
Hoạt động của giáo viên
- Giáo viên đặt vấn đề chuyển ý:
Yêu nước là một tình cảm tự nhiên
đã có từ lâu đời. Yêu nước là phẩm
chất đạo đức quan trọng nhất của
người cơng dân đối với Tổ quốc. Nó
được lớn dần lên cùng với sự mở
rộng quan hệ của con người đối với
đất nước.Qua nhiều thế hệ tình yêu
nước được củng cố, được kế thừa
những giá trị tinh hoa và được nâng
cao mãi mãi.
- GV cho học sinh thảo luận lướp để
tìm hiểu thế nào là lòng yêu nước?
Lòng yêu nước cần được thể hiện
tình cảm thái độ như thế nào?
- GV đàm thoại theo câu hỏi sau.
- GV trình chiếu trên máy chiếu.
* Em hãy đọc và nhận xét tình cảm
của tác giả đối với Tổ quốc được
thể hiện qua đoạn văn sau:
“ Sông núi nước Nam,vua Nam ở
Rành rành định phận ở sách trời

Hoạt động của học sinh
1. Lòng yêu nước.

- Học sinh thảo luận lớp theo yêu cầu của
giáo viên.

a. Lịng u nước là gì?
- Học sinh trình bày ý kiến cá nhân.
- Học sinh cả lớp cùng trao đổi.

8


Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời ”
(Lý Thường Kiệt)
“ Ôi! Tổ quốc ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta, như vợ, như chồng!
Ơi Tổ quốc! nếu cần ta chết
Cho mỗi ngơi nhà, ngọn núi con
sông...”
( Chế Lan Viên)
- GV nhận xét và kết luận.

- Học sinh theo dõi trên máy chiếu.
* Khái niệm: Lịng u nước là tình u
q hương, đất nước và tinh thần sẵn sàng
đem hết khả năng của mình phục vụ lợi ích
của Tổ quốc.
- Học sinh trả lời ý kiến cá nhân.

- GV đặt tiếp câu hỏi :
* Em hãy nêu những hình ảnh
được nhắc đến trong bài“ Quê
hương” và “ Việt Nam quê hương
tôi” mà em cảm thấy gần gũi, thân

thương?
* Những hình ảnh đó gợi cho
em những suy nghĩ gì?
- GV liệt kê lên bảng: “ Tuổi thơ,
lịng mẹ, khơn lớn thành người, - Học sinh theo dõi trên máy chiếu.
chùm khế ngọt, con đò nhỏ , trai
tráng, thiếu nữ, con diều, đường đi
học, nón lá, rừng dừa, dịng sơng,
biển cả...”
- GV giải thích: Lịng u nước bắt
nguồn từ những tình cảm bình dị
nhất và gần gũi nhất đối với con
người như yêu gia đình, yêu người
thân, yêu những thành quả lao động
do mình tạo ra , nơi mình đã sinh ra
và lớn lên... Những tình cảm giản dị
ban đầu đó dần dần phát triển lên
thành tình cảm gắn bó với làng
xóm, q hương và được nâng lên
thành lòng yêu nước, yêu nhân loại.

* Lòng yêu nước bắt nguồn:
- Từ những tình cảm bình dị nhất và gần gũi
nhất đối với con người như yêu gia đình, yêu
người thân, yêu những thành quả lao động
do mình tạo ra , nơi mình đã sinh ra và lớn
lên...

9

Gia đình u thương

Kính u ơng bà
- Những tình cảm giản dị ban đầu đó dần
dần phát triển lên thành tình cảm gắn bó với
làng xóm, q hương và được nâng lên
thành lòng yêu nước, yêu nhân loại.
- GV dẫn dắt nội dung: Yêu nước là
một truyền thống đạo đức cao quý
và thiêng liêng nhất của dân tộc
Việt Nam, là cội nguồn của hàng
loạt các giá trị truyền thống khác
của dân tộc. Người Việt Nam yêu
đất nước của mình, tình u đó
được hình thành và hun đúc từ trong
cuộc đấu tranh liên tục, gian khổ và
kiên cường chống giặc ngoại xâm
và lao động xây dựng đất nước.
Chính truyền thống yêu nước là
sức mạnh nội sinh giúp đất nước ta,

b. Truyền thống yêu nước của dân tộc
Việt Nam

10


dân tộc ta vượt qua bao khó khăn,
thử thách, chiến thắng thiên tai khắc

nghiệt và giặc ngoại xâm, tồn tại và
phát triển với đầy đủ bản sắc của
mình.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói về truyền
thống u nước của nhân dân ta như sau:
“... Dân ta có một lịng nồng nàn yêu nước.
Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ
xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng,
thì tinh thần ấy lại sơi nổi, nó kết thành một
làn sóng vơ cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt
qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn
chìm tất cả bè lũ bán nước và lũ cướp
nước... ”
+ Yêu nước là một truyền thống đạo đức cao
quý và thiêng liêng nhất của dân tộc Việt
Nam
+ Cội nguồn của hàng loạt các giá trị truyền
thống khác của dân tộc.
+ Người Việt Nam u đất nước của mình,
tình u đó được hình thành và hun đúc từ
trong cuộc đấu tranh liên tục, gian khổ và
- GV tổ chức cho học sinh cả lớp
kiên cường chống giặc ngoại xâm và lao
thảo luận về những biểu hiện lòng
động xây dựng đất nước.
yêu nước của dân tộc Việt Nam.
- GV nêu câu hỏi:
* Biểu hiện lòng yêu nước của dân tộc Việt
+ Lòng yêu nước của dân tộc Việt

Nam:
Nam được biểu hiện như thế nào?
+ Lấy ví dụ để chứng minh những
- Học sinh trình bày ý kiến cá nhân.
biểu hiện về lòng yêu nước của dân
- Học sinh cả lớp cùng trao đổi.
tộc ta?
- Theo dõi những nội dung được trình chiếu
+ Bản thân em rút ra được bài học
trên máy chiếu.
gì?
11


- GV: Người Việt Nam yêu nước
luôn luôn hướng về cội nguồn, về + Tình cảm gắn bó với q, hương đất nước.
ông bà, cha mẹ, quê hương, tổ tiên
của mình. Khi phải xa q hương,
đất nước, ln hướng về quê hương,
hướng về Tổ quốc.
- GV: Trình chiếu một số hình ảnh
và giải thích.
- GV: u cầu học sinh nêu một số
cảm nghĩ của mình mỗi khi xa nhà?
- GV: Đồng bào, giống nịi là những
gì thiêng liêng gắn bó với con người
Việt Nam với nhau. Mỗi người dân
Việt Nam yêu nước đều cảm thông
sâu sắc với nỗi đau của đồng bào,
dân tộc, luôn mong muốn đồng bào

của dân tộc được sống ấm no, hạnh
phúc.

+ Tình thương yêu đối với đồng bào, giống
nịi, dân tộc.
VD: Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Hay:
- GV: Người Việt Nam luôn tự hào Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.
...
về truyền thống văn hóa lâu đời
đậm đà bản sắc dân tộc và có sức
sống mạnh mẽ của dân tộc mình, tự
hào về những con người của quê + Lịng tự hào dân tộc chính đáng:
hương, đất nước, những anh hùng
hào kiệt, những danh nhân văn hóa,
tự hào về non sơng, gấm vóc và
những sản vật phong phú của quê
hương.

- GV: Trình chiếu những anh hùng
hào kiệt và non sơng gấm vóc Việt
Nam. Và giới thiệu cho các em.

12


Các anh hùng dân tộc ở thế kỷ XX

- GV : Với quyết tâm chúng ta thà

hi sinh tất cả, chứ nhất định không
chịu mất nước, không chịu làm nô
lệ. Người dân Việt Nam đoàn kết,
Ruộng bậc thang
kiên cường, bất khuất chống giặc
ngoại xâm, bảo vệ chủ quyền dân
tộc và nền độc lập tự do của Tổ + Đoàn kết, kiên cường bất khuất chống giặc
quốc. Với tinh thần đấy chúng ta đã ngoại xâm.
đánh bại tất cả các cuộc chiến tranh
xâm lược lớn, nhỏ trong suốt 4000
năm lịch sử dựng nước và giữ nước
của dân tộc.
- GV: Trình chiếu một số hình ảnh
và nêu câu hỏi liên quan đến những
hình ảnh đó.

13


Chiến thắng Điện Biên Phủ

Xe tăng của ta tiến vào dinh độc lập
- GV: Người Việt Nam vốn có
(30/4/1975)
truyền thống cần cù, sáng tạo trong
lao động. Mỗi người Việt Nam yêu
nước đều lao động hết mình để xây
dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, + Cần cù sáng tạo trong lao động để xây
đóng góp xây dựng quê hương và dựng, phát triển nền văn hóa của dân tộc và
có những hành động thiết thực góp xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

phần xây dựng và phát triển nền văn
hóa dân tộc.

14


- GV: Trình chiếu một số hình ảnh
và giải thích.

Thu hoạch cà phê

- GV: Bản thân em rút ra được bài
học gì sau khi học xong tiết 1?
- GV: Cho học sinh củng cố tiết 1
bằng những nội dung đã học.

Cơng nghiệp hóa- Hiện đại hóa
- Học sinh trả lời ý kiến cá nhân.
* Bài học kinh nghiệm:
- Nâng cao hiểu biết, phát huy truyền thống
yêu nước của dân tộc
- Học tập thật giỏi để thể hiện lòng yêu nước
- Lao động, sáng tạo phù hợp với bản thân
- Biết tôn trọng truyền thống, tôn trọng giá
trị đạo đức cao quý của dân tộc.

4. Kết thúc bài học:
a. Củng cố kiến thức:

15

- Với phần này tôi thực hiện theo cách nêu một vài câu hỏi cho học sinh
trả lời nhằm khắc sâu thêm kiến thức của bài học. Tôi dành thời gian cho phần
này là 5 phút.
- Câu hỏi: Chúng ta đang là học sinh, là những công dân trẻ tuổi của đất
nước, chúng ta cần phải làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước
của dân tộc, góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước?
- GV: Kết thúc tiết 1.
b. Phần bài tập về nhà:
- Về nhà các em làm bài tập 1,2 trong SGK trang 101.
- Chuẩn bị tiết 2 của bài.
IV. Kiểm nghiệm
Với phương pháp giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh qua tiết 1bài 14 - giáo dục công dân 10: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc như đã trình bày ở trên, tơi áp dụng ở lớp 10A3 trường THPT Vĩnh Lộc.
Còn lớp 10A4 tôi dạy theo phương pháp chỉ cung cấp cho học sinh theo nội
dung sách giáo khoa và không sử dụng cơng nghệ thơng tin thì thấy kết quả học
tập của 2 lớp hoàn toàn khác nhau.
Cụ thể:
1. Khi kiểm tra bài cũ:
Với bài tập tôi ra về nhà:
1. Sưu tầm những bài thơ, bài hát, câu ca dao, tục ngữ... nói về tình u q
hương, u Tổ quốc?
2. Trình bày những suy nghĩ và trách nhiệm của em đối với truyền thống yêu
nước của dân tộc Việt Nam?
Ở lớp 10A3, sau khi học xong bài các em hào hứng tìm hiểu và hầu hết
các em đã có cảm xúc đặc biệt khi tìm hiểu về tình yêu quê hương, đất nước của
các thế hệ cha anh được thể hiện trong thơ ca, nhạc họa... và nói lên được trách
nhiệm của bản thân để bảo vệ và phát huy truyền thống yêu quê hương, đất
nước, tự hào về quê hương, đất nước của mình.

Cịn lớp 10A4, chỉ có 60% làm bài tập về nhà nhưng trong số đó đa phần là
làm sơ sài, làm để đối phó khi giáo viên kiểm tra.
2.Khi kiểm tra 1 tiết:
Trong đề kiểm tra 1 tiết có câu hỏi: Em hãy phân tích những biểu hiện của
truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam ? Trong giai đoạn hiện nay, chúng
ta cần làm gì để phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc?
Tôi tách riêng câu hỏi này ra chấm để kiểm chứng kết quả thì thấy kết quả
của hai lớp như sau:
Ở lớp 10A4, đa số các em chỉ trình bày những biểu hiện mà khơng phân
tích được.

16


Cụ thể:
Số
HS
46
Số
HS
48

Kết quả
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ% SL Tỉ lệ% SL Tỉ lệ% SL Tỉ lệ%
1

2.2
13 28,3
18 39,1
10 21,7
4
8,7
Còn ở lớp 10A3 kết quả như sau:
Kết quả
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ% SL Tỉ lệ% SL Tỉ lệ% SL Tỉ lệ%
10 20,8
20 41,7
13 27,1
5
10,4
0
0

Đối chiếu kết quả của hai lớp, tuy số học sinh yếu của lớp 10A3 vẫn còn xong
đã giảm rõ rệt, số học sinh kém khơng cịn.

17


C. KẾT LUẬN.
I. Bài học kinh nghiệm:

Từ phương pháp giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh qua tiết 1bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ( Giáo dục công
dân 10) bản thân tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
1. Cần nghiên cứu kĩ nội dung bài học, sưu tầm các tranh ảnh, thơ văn liên
quan đến nội dung giáo dục để tác động vào tư tưởng, tình cảm của học sinh.
2. Đảm bảo những nguyên tắc của dạy- học Giáo dục công dân .
3. Phát huy tinh thần tự giác của học sinh, tránh áp đặt, công thức.
4. Khai thác biểu hiện của lòng yêu nước cần lấy ví dụ minh hoạ cụ thể,
sinh động, tránh tình trạng chỉ nói lí luận chung chung, hời hợt.
5. Kết hợp học tập với thực hành, bởi vì lịng u nước khơng chỉ dừng lại
ở lời nói, nhận thức mà phải biểu hiện ở hành động.
6. Không nên lạm dụng kiến thức của môn học khác và CNTT vào giảng
dạy, đặc biệt là kiến thức của môn Ngữ văn và môn Lịch sử.
II. Kiến nghị, đề xuất:
Việc giáo dục truyền thống yêu nước cho học sinh là rất quan trọng, đặc
biệt là trong giai đoạn hiện nay khi mà nước ta đang thực hiện chính sách mở
cửa hội nhập với nền kinh tế thế giới. Tơi có một số kiến nghị và đề xuất như
sau:
1. Các cấp, các ngành cần đầu tư hơn nữa các thiết bị dạy-học Giáo dục
công dân để phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, để học
sinh có hứng thú học tập mơn học này và có thái độ u nước, u chủ nghĩa xã
hội hơn.
2. Nhà trường nên tạo điều kiện để tổ chức các buổi ngoại khố như: Thi
tìm hiểu về lịch sử dân tộc, về truyền thống cách mạng, các nét đẹp trong đời
sống văn hoá của người Việt…
Trên đây là một số bài học kinh nghiệm của bản thân tôi. Trong khi
nghiên cứu và sử dụng CNTT vào giảng dạy để giáo dục truyền thống yêu nước
cho học sinh qua tiết 1- bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc, chắc chắn còn nhiều thiếu sót và sai lầm mong các đồng nghiệp đặc
biệt là các chun viên và các thầy cơ có kinh nghiệm giảng dạy lâu năm góp ý
để tơi giảng dạy được tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 5 năm 2013
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.

Nguyễn Thị Hương
18


D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa GDCD lớp 10
2. Sách giáo viên GDCD lớp 10
3. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình sách giáo khoa lớp 10
trung học phổ thông.
3. Tài liệu lịch sử và văn học liên quan đến bài dạy.

19


20