Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên đưa các bài hát dân ca vào trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ tại trường mầm non quảng tâm, thành phố thanh hóa

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, trong mọi giai đoạn lịch sử, bản sắc văn hóa, truyền
thống dân tộc ln là nền tảng tinh thần của xã hội. Là động lực và mục tiêu của
sự phát triển kinh tế. Là linh hồn và sức sống của tồn dân tộc. Chính vì vậy,
việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa, truyền thống dân tộc đóng một vai trị
vơ cùng quan trọng trong cơng cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Thực hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa, trong những năm
qua, cả nước ta, từ Trung ương đến địa phương đã tổ chức nhiều hoạt động thiết
thực nhằm bảo tồn, kế thừa và phát huy các giá trị truyền thống dân tộc. Trong
đó, âm nhạc dân tộc cổ truyền được quan tâm, đặc biệt là thể loại dân ca. Đây là
một trong những loại hình nghệ thuật có vai trị, ý nghĩa rất quan trọng thể hiện
diện mạo và bản sắc đời sống, văn hóa tinh thần của cộng đồng người Việt.
Việc giáo dục truyền thống, bản sắc dân tộc không phải lớn lên mới thực
hiện mà phải chăm lo ni dưỡng từ khi trẻ cịn trong bụng mẹ, khi trẻ cịn nằm
trong nơi với những lời ru êm dịu ngọt ngào của bà, của mẹ từng ngày, đã thấm
dần vào trong máu thịt của con trẻ cho đến khi trưởng thành và về già vẫn còn
nhớ: “Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn”…
Và chúng ta cũng phải khẳng định rằng âm nhạc nói chung và thể loại dân ca nói
riêng là con đường ngắn nhất đưa con người đến với bản sắc văn hóa, truyền
thống dân tộc.
Dân ca góp phần giáo dục trẻ thơ tình cảm đối với q hương đất nước,
lịng tự hào dân tộc. Theo các nhà nghiên cứu về giáo dục âm nhạc và tâm lý học
thì: Âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả góp phần tạo nên sự hình
thành và phát triển nhân cách tồn diện của trẻ thơ. Đối với trẻ mầm non, tất cả
đều là sự khởi đầu mới mẻ, đầy sức hấp dẫn và lý thú. Trẻ bước đầu tiếp cận với
những tinh hoa văn hóa của nhân loại, trong đó có nghệ thuật âm nhạc. Âm nhạc
nói chung và dân ca nói riêng có tác động sâu sắc đối với tâm hồn của trẻ và
kích thích trẻ phát triển cảm xúc, thói quen tập trung chú ý và năng lực biểu
hiện. Tác giả Phạm Thị Hòa trong cuốn giáo dục âm nhạc viết: “Âm nhạc là
phương tiện sắc bén để bồi dưỡng tình cảm dân tộc”.

Trước khi về thế giới vĩnh hằng, tâm nguyện cuối cùng Bác Hồ mn vàn
kính u của chúng ta chỉ là: “Muốn nghe một khúc hát quê nhà”. Những bài
dân ca có giai điệu mượt mà, nội dung miêu tả cảnh đẹp thiên nhiên, đời sống
sinh hoạt và sự cần cù trong lao động của người dân Việt Nam nói chung và
người Thanh Hóa nói riêng sẽ mãi là ấn tượng đẹp trong ký ức tuổi thơ và sẽ còn
theo ta đến suốt cuộc đời.
Tuy nhiên trong thực tế giảng dạy cũng như trong quá trình làm công tác
quản lý chuyên môn cho đến nay đã gần 28 năm, tôi nhận thấy một thực tế là các
trường mầm non nói chung và trường mầm non Quảng Tâm nói riêng, chưa chú
trọng việc đưa các bài hát dân ca vào trong chương trình giáo dục âm nhạc cho
trẻ và chưa thực sự gieo vào lòng con trẻ tình u đối với các làn điệu dân ca.
Chính vì lẽ đó dẫn đến một thực tế đáng buồn là trẻ em hiện nay thuộc nhiều và
hát nhiều những bài nhạc chế, những bài hát tiếng Anh, tiếng Hàn, tiếng
Trung ... hơn là những bài hát dân ca của quê hương. Từ những lý do trên, với
1


vai trị là một hiệu phó chun mơn trong nhà trường mầm non, nơi ươm những
mầm xanh cho đất nước, tơi đã trăn trở, dành thời gian để tìm hiểu và đưa ra
“Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên đưa các bài hát dân ca vào trong hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ tại trường mầm non Quảng Tâm, Thành phố
Thanh Hoá” nhằm giúp trẻ thêm yêu các làn điệu dân ca quê nhà. Từ đó trẻ
thêm yêu Tổ quốc Việt Nam yêu dấu của chúng ta.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Đề tài hướng đến thể loại dân ca trong âm nhạc đối với hoạt động giáo
dục âm nhạc cho các cháu trong trường mầm non.
Thông qua nghiên cứu đề tài, rút ra những bài học kinh nghiệm hay từ
hoạt động thực tiễn nhằm nâng cao lên một bước trong q trình hình thành
nhân cách và trí tuệ cho trẻ. Đề xuất một số biện pháp đưa các làn điệu dân ca
phù hợp vào trong hoạt động giáo dục âm nhạc trong trường mầm non đạt hiệu

quả cao.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài tập trung hướng vào đối tượng là thể loại dân ca trong các hoạt
động giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non, nhằm rút ra những biện pháp hữu
hiệu để chỉ đạo giáo viên đưa dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc
cho trẻ mầm non đạt kết quả cao nhất.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu đề tài để viết sáng kiến, tôi đã sử dụng những
phương pháp sau:
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận.
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. (Phương pháp điều tra khảo
sát thực tế, phương pháp thu thập thông tin và xử lý thông tin).
- Phương pháp thống kê, xử lý dữ liệu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Dân ca là một thể loại nghệ thuật dân gian, được bắt nguồn từ nhu cầu của
nhân dân trong quá trình lao động sản xuất và đời sống sinh hoạt. Dân ca là
phương tiện để nhân dân lưu truyền những kinh nghiệm trong sản xuất, giúp con
người thư giãn sau thời gian làm việc vất vả và là nhịp cầu tình cảm để con
người bày tỏ những cảm xúc của mình.
Đối với trẻ thơ, những làn điệu dân ca ngọt ngào trữ tình là nguồn sữa mát
nuôi dưỡng tâm hồn của trẻ. Ngay từ khi cất tiếng khóc chào đời, trẻ đã u
thích những lời ru ngọt ngào của mẹ, của bà. Đến tuổi đi nhà trẻ, những bài hát
dân ca với nhiều tính chất khác nhau như vui nhộn với bài “Trống cơm”; Dịu
dàng êm ái như bài “Bèo dạt mây trôi”... Luôn hấp dẫn trẻ.
Những làn điệu dân ca như những món ăn tinh thần đối với trẻ, như ánh
nắng ban mai, như ngọn gió mát, như hạt sương buổi sáng ni dưỡng tâm hồn
trẻ thơ, đưa trẻ vào thế giới của cái đẹp một cách hấp dẫn và thú vị. Muốn đưa
dân ca đến thật gần với trẻ, chúng ta phải hiểu lòng con trẻ để từ đó có những
giải pháp tốt nhất để giúp trẻ yêu thích dân ca, muốn hát múa các bài hát dân ca.

Từ đó những ca từ đầy tình cảm, đầy tự hào về quê hương đất nước, con người
2


Việt Nam, cái hay, cái đẹp trong cuộc sống mới thấm vào trong từng tế bào máu
của trẻ mà đưa trẻ đến đỉnh cao của nhân cách con người.
Cùng với sự phát triển về tâm sinh lý của lứa tuổi thì khả năng cảm thụ
âm nhạc ở từng lứa tuổi cũng khác nhau. Ở tuổi mầm non trẻ yêu thích những
âm thanh quen thuộc như tiếng mẹ, lời ru, bài dân ca, tiếng kêu của những con
vật gần gũi và các bài hát có ca từ đơn giản, gần với cuộc sống của trẻ, thanh
niên thích những bài hát sơi động, người già thường yêu thích thể loại nhạc đỏ,
nhạc quê hương có giai điệu khoan thai sâu lắng. Mỗi độ tuổi khả năng nhận
thức của trẻ về thế giới xung quanh khác nhau, mức độ thể hiện cảm xúc khác
nhau, khả năng vận động khác nhau do đó khả năng âm nhạc của trẻ cũng khác
nhau. Vì vậy nhà giáo dục cũng cần có những hình thức tổ chức các hoạt động
giáo dục âm nhạc phù hợp theo từng độ tuổi khác nhau.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
* Thuận lợi:
Là một xã ngoại thành, song có nhiều cơ quan trường học đứng chân trên
địa bàn thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - văn hóa xã hội ở địa phương cũng
như sự phát triển của giáo dục nói chung và trường mầm non nói riêng trong
tương lai.
Trường mầm non Quảng Tâm là đơn vị đạt Chuẩn Quốc Gia mức độ 2 và
trường đạt Tiêu chuẩn chất lượng giáo dục cấp độ 3, đơn vị kiểu mẫu cấp Tỉnh
được Bộ GD&ĐT, Chủ tịch UBND Tỉnh khen thưởng... Trường lớp rộng rãi
thoáng mát, cảnh quan nhà trường luôn khang trang xanh - sạch - đẹp, tập trung
về một điểm nên dễ theo dõi, quản lí chỉ đạo. Lớp học thống mát, diện tích
phịng học đảm bảo với số lượng học sinh, đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị đầy
đủ theo yêu cầu tối thiểu, đáp ứng với chất lượng chăm sóc ni dưỡng và giáo
dục trẻ.

Trường có phịng hoạt động âm nhạc, trong phịng có tương đối đầy đủ
trang thiết bị cho các cháu tham gia các hoạt động âm nhạc như: Gióng múa,
gương múa, đàn Oocgan, trang phục biểu diễn… trường có một số giáo viên hát
hay, múa đẹp, có khả năng biên đạo các tiết mục văn nghệ phù hợp với trẻ. Đội
ngũ giáo viên nhiệt tình, sáng tạo ra nhiều đồ chơi âm nhạc, sáng tác đa dạng các
trò chơi âm nhạc để các giờ học âm nhạc không bị nhàm chán. Đây là những
điều kiện thuận lợi để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục âm nhạc nói
chung và việc đưa dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc của trẻ.
Được sự quan tâm chỉ đạo của Ban lãnh đạo phòng giáo dục và đào tạo,
cũng như sự quan tâm chỉ đạo của đồng chí hiệu trưởng về chun mơn cũng
như tinh thần đồn kết, truyền thụ kinh nghiệm cho cán bộ giáo viên trong nhà
trường học hỏi lẫn nhau, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện về vật chất cũng như tinh thần
để giáo viên tham gia học tập, nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, có ý thức, tinh thần trách
nhiệm với cơng việc, có trình độ chun mơn trên chuẩn cao, trẻ khỏe, chịu khó
3


học hỏi, tâm huyết với công việc, không ngừng tự học, tự bồi dưỡng, sẵn sàng
tiếp thu kiến thức tiếp cận những điểm mới của chương trình, đáp ứng với yêu
cầu của giáo dục trong hiện nay.Đây chính là nhân tố cơ bản quyết định đến việc
nâng cao chất lượng trong nhà trường.
Nhà trường có tổng số 22 nhóm lớp ( 4 nhóm trẻ và 18 lớp mẫu giáo).
Tổng số cháu là 610 cháu. Trong đó: 80 cháu nhà trẻ, 530 cháu mẫu giáo.
Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên là 38 đồng chí. Trong đó: Quản lý 3 là
đồng chí; Nhân viên hành chính 1 đồng chí và Giáo viên là 34 đồng chí.
Là đơn vị liên tục được công trường tiên tiến cấp Thành phố, cấp Tỉnh
được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, Bộ GD&ĐT tặng Bằng khen. Các tổ
chức đoàn thể trong nhà trường đều hoạt động tích cực, có hiệu quả, do đó mọi

phong trào của nhà trường và của ngành phát động nhà trường đều hưởng ứng
nhiệt tình và đạt kết quả tốt.
* Khó khăn
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thiếu đồng bộ so với nhu cầu giáo
dục hiện nay. Đặc biệt là thiết bị hiện đại như loa, sân khấu biểu diễn... Phòng
hoạt động âm nhạc lồng ghép với phịng học diện tích chật chội nên việc trang
trí, sắp đặt cho phù hợp với chức năng hoạt động âm nhạc gặp nhiều khó khăn.
- Khả năng âm nhạc của đa số giáo viên trong nhà trường còn hạn chế, ít
giáo viên hát hay và có khả năng biểu diễn mà chỉ chủ yếu là hát ở mức đúng
nhạc. Các bài hát dân ca trong chương trình giáo dục mầm non còn nghèo nàn,
chủ yếu là một số bài hát cho trẻ nghe. Bản thân một số giáo viên còn trẻ cũng
yêu thích nhạc trẻ hơn là dân ca nên khi xây dựng kế hoạch hoạt động ít đưa dân
ca vào trong nội dung hoạt động. Nhiều giáo viên trẻ mới ra trường kinh nghiệm
giảng dạy còn nhiều hạn chế.
- Kết quả thực trạng:
Để sáng kiến mang ý nghĩa thực tiễn và phục vụ thực tế công tác chỉ đạo
các hoạt động giáo dục âm nhạc trong nhà trường, tôi đã tiến hành khảo sát thực
tế và kết quả như sau:
Bảng khảo sát mức độ trẻ nghe và hát dân ca
Kết quả khảo sát
Số lượng
Mức độ 2
Mức độ 3 Ghi
STT Độ tuổi
trẻ được
Mức độ 1
chú
KS
SL
%

SL
%
SL %
1
25-36
Tháng tuổi
20
2
10
6
30
12
60
2
MG Bé
25
4
16
7
28
14
56
3
4

MG Nhỡ
MG Lớn
Tổng

30

44
119

6
11
23

20
25
19

9
15
37

30
34
31

15
18
59

50
41
50
4


Ghi chú:

Mức độ 1: Trẻ thích nghe và hát dân ca, khi nghe hát hưởng ứng tích cực,
thuộc một số bài hát dân ca.
Mức độ 2: Trẻ lắng nghe cô hát nhưng không hưởng ứng, biết tên một số
bài dân ca.
Mức độ 3: Trẻ không quan tâm và làm việc riêng.
Bảng thăm dò mức độ cần thiết đưa dân ca vào các hoạt động giáo dục âm
nhạc trong chương trình giáo dục mầm non đối với giáo viên.
Kết quả thăm dị đối với giáo viên
Khơng cần
Rất cần thiết
Cần thiết
thiết
SL
%
SL
%
SL
%
1
25
1
25
2
50

STT

Khối
lớp

Số
lượng
GV

1

NhàTrẻ

4

2

MGBé

4

1

25

1

25

2

50

3

MGNhỡ

6

2

33.3

2

33.3

2

33,4

4

MGLớn

8

3

37,5

3

37,5

2

25

Tổng

22

7

32

7

32

8

36

Ghi
chú

Từ kết quả khảo sát trẻ và thăm dò giáo viên ở trên cho biết: Đa số giáo
viên trong nhà trường chưa thấy cần thiết phải đưa các làn điệu dân ca quê
hương vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Bởi vì lẽ đó, khi tổ
chức các hoạt động âm nhạc với thể loại dân ca trẻ thường khơng hào hứng, ít có
cảm xúc như hát theo, nhún nhẩy hoặc chăm chú lắng nghe…
Từ việc nghiên cứu cơ sở lý luận kết hợp với thực trạng của nhà trường,
tôi đã đưa ra được một số biện pháp nhỏ để “Chỉ đạo giáo viên nhà trường đưa

các bài hát dân ca vào trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non”.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Giáo dục tư tưởng, nuôi dưỡng tình yêu quê hương đất nước cho
giáo viên.
Với giải pháp này, chắc mọi người sẽ thắc mắc “Giáo dục tư tưởng, ni
dưỡng tình u q hương đất nước cho giáo viên” có liên quan gì đến việc đưa
dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ? Nhưng, chúng ta biết
rằng, trong lao động sản xuất và đời sống sinh hoạt, những cảm xúc của con
người được nảy sinh. Cảm xúc đó dần phát triển theo thời gian một cách mãnh
liệt và không biết từ lúc nào, cảm xúc đó được bật ra thành những giai điệu âm
nhạc. Bởi vậy, dân ca là tâm hồn, là hơi thở riêng của dân tộc. Khi ta yêu quê
hương đất nước tươi đẹp của ta thì ta yêu dân ca. Ta yêu dân ca để thêm yêu nơi
chôn rau cắt rốn của ta. Dân ca nuôi dưỡng tâm hồn con người.
5


Giáo dục tư tưởng cho giáo viên là xây dựng một đội ngũ giáo viên mầm
non gương mẫu, luôn thấm nhuần đạo đức cách mạng, luôn kiên định với mục
tiêu phấn đấu của ngành, của nhà trường, khơng ngại khó, khơng ngại khổ, ln
có ý chí vươn lên để khẳng định vai trị của mình trong tập thể, biết tn thủ
những nội quy của đơn vị. Vậy nên, để đưa được dân ca đến với trẻ thơ, thì bản
thân cơ giáo phải yêu dân ca, phải nhận thức sâu sắc được sự cần thiết của việc
đưa dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non. Giáo
dục tư tưởng cho giáo viên để vượt lên trên mức độ chấp hành chủ trương, định
hướng của nhà trường là sự tự nguyện, toàn tâm toàn ý và ln trăn trở tìm ra
sáng kiến hay để thực hiện bằng được những mục tiêu giáo dục của nhà trường
đã xây dựng. Để thực hiện tâm nguyện đưa dân ca vào các hoạt động giáo dục
âm nhạc trong nhà trường, tôi đã tổ chức tuyên truyền cho tập thể CBGV-NV
trong nhà trường về chủ trương chính sách của Đảng, nhà nước đối với việc bảo
tồn bản sắc dân tộc; Triển khai kế hoạch năm học sâu rộng đến từng giáo viên để

mỗi người thấm nhuần và nhận thức được trách nhiệm của mình đối với việc
thực hiện thành cơng nhiệm vụ năm học và đối với các cháu.
Hiểu được trách nhiệm của mình với việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục
chung của nhà trường và nhiệm vụ “Đưa dân ca vào các hoạt động giáo dục âm
nhạc” nên tập thể giáo viên nhà trường có sự đồng thuận tuyệt đối và cùng quyết
tâm thực hiện.
2.3.2. Tổ chức hội thi sưu tầm và đặt lời mới cho các bài hát dân ca.
Trong kho tàng dân ca Việt Nam vô cùng phong phú. Từng vùng miền đều
có những làn điệu dân ca riêng. Ví dụ: Dân ca đồng bằng Bắc bộ; Dân ca nam
Bộ: Dân ca quan họ Bắc Ninh; Dân ca Thanh Hóa... Nhưng có một thực tế là số
lượng các bài hát dân ca dành cho trẻ em mầm non lại rất hạn chế. Do đó để
đưa dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non chúng ta
phải sử dụng đa dạng các bài hát dân ca phù hợp với trẻ phong phú về thể loại,
đa dạng về chủ đề…
Để có “Đủ” các bài hát dân ca cho giáo viên đưa vào các hoạt động giáo
dục âm nhạc cho các cháu, tôi đã lên kế hoạch báo cáo với Hiệu trưởng về việc,
chỉ đạo các tổ chuyên môn trong nhà trường tổ chức cuộc thi “Sưu tầm và đặt
lời mới cho các bài hát dân ca” với các tiêu chí của cuộc thi như sau:
+ Số lượng bài: Mỗi giáo viên sưu tầm ít nhất 20 bài với nhiều thể loại
khác nhau, nhiều chủ đề khác nhau.
+ Về nội dung: Lựa chọn những bài hát dân ca có giá trị nội dung sâu sắc;
Có tính giáo dục cao, dễ hiểu và phù hợp với trẻ, như: Nội dung đề cập đến môi
trường, công việc trong lao động sản xuất, ca ngợi cảnh đẹp của quê hương đất
nước…
Ví dụ như: Bài “Hoa trong vườn” dân ca Thanh Hóa; Bài “Bầu và bí”…
+ Về các yếu tố âm nhạc:
Hình thức: Lựa chọn những bài hát có cấu trúc đơn giản, hình thức một
đoạn nhạc. Giai điệu hay, dễ nhớ, dễ thuộc, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
và đặc điểm khả năng âm nhạc của trẻ.
Tiết tấu: Rõ ràng không quá phức tạp, nhịp độ vừa phải.

6


Tầm cữ: Lựa chọn những bài hát dân ca có tầm cữ không quá rộng, trong
phạm vi một quãng 8, hoặc có thể qng 10.
+ Tính phổ cập: Đối tượng giáo viên mầm non chỉ dừng lại chủ yếu ở
mức hát đúng giai điệu bài hát dân ca, rất ít cơ giáo hát thể hiện được tình cảm,
ý ẩn dụ trong các bài hát dân ca, mặt khác các cháu mầm non là đối tượng mới
tiếp xúc với âm nhạc và chủ yếu là cảm nhận bằng trực giác, học bằng truyền
khẩu. Chính vì vậy, việc lựa chọn những bài hát dân ca phải đảm bảo tính vừa
sức đối với cả giáo viên và các cháu.
+ Đặt lời mới cho các bài hát dân ca: Lựa chọn các bài hát dân ca phù hợp
với trẻ từ các làn điệu khác nhau sau đó đặt lời mới cho phù hợp với một trong
các chủ đề giáo dục và mang tính giáo dục cao. Lời mới phải hay, dễ hiểu, ca từ
đẹp, có nội dung phù hợp với nhận thức của trẻ.
Thời gian của cuộc thi là 15 ngày, bắt đầu từ ngày 15 tháng 9 năm 2019
đến hết ngày 30 tháng 9 năm 2019.
Tổng kết hội thi: BGH, các tổ trong nhà trường thành lập ban giám khảo
hội thi và chấm thi theo các tiêu chí đã xây dựng. Cá nhân đạt giải được nhà
trường trao thưởng và tuyên dương trước hội đồng nhà trường.
Những bài hát dân ca được giáo viên sưu tầm sẽ là tư liệu quý giá và được
sử dụng để xây dựng trong các hoạt động giáo dục âm nhạc của trẻ ở trường
theo từng độ tuổi, từng chủ đề phù hợp.
2.3.3. Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch chuyên môn, đưa dân ca
vào kế hoạch hoạt động một cách khoa học.
Quan điểm, mục tiêu của chương trình giáo dục mầm non hiện nay là:
Giáo viên là người hướng dẫn, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động vui chơi, tìm tịi,
khám phá. Trẻ tham gia các hoạt động, trong đó hoạt động với âm nhạc một
cách hứng thú, chủ động để phát triển khả năng cá nhân.
Giáo dục âm nhạc cho trẻ cũng dựa theo các chủ đề xuất phát từ nhu cầu

của trẻ gắn với cuộc sống, thiên nhiên, môi trường gần gũi với trẻ. Các bài hát
cho trẻ nghe, dạy trẻ hát, các trò chơi âm nhạc cũng được lựa chon gắn vào các
chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề “Bản thân”; “Gia đình”; “Trường mầm non”; “Thế giới
động vật”…
Do vậy, các bài hát dân ca đưa vào các hoạt động giáo dục âm nhạc cho
trẻ cũng được gắn vào các chủ đề phù hợp.
Ví dụ: Bài “Lý con sáo” đưa vào chủ đề “Thế giới động vật”; bài “Lý cây
bông” dân ca nam bộ đưa vào chủ đề “Thế giới thực vật”; bài dân ca “Cái Bống”
đưa vào chủ đề “Gia đình”…
Để các bài hát dân ca đến với trẻ một cách khoa học, tôi đã quan tâm
hướng dẫn giáo viên lên kế hoạch hoạt động thật khoa học, chi tiết, và cụ thể.
Từng chủ đề đưa những bài hát dân ca nào. Bài nào dạy trẻ hát, bài nào hát cho
trẻ nghe, bài nào phục vụ cho các hoạt động khác tại các thời điểm sinh hoạt
hằng ngày của trẻ. Kế hoạch hoạt động của giáo viên được lên theo tuần, theo
chủ đề và được BGH nhà trường duyệt trước khi đưa vào thực hiện. Sau khi
duyệt kế hoạch giáo viên phải nghiêm túc tuân thủ theo kế hoạch đã xây dựng,
7


những bài hát dân ca đưa vào kế hoạch hoạt động hằng ngày phải đảm bảo phù
hợp với khả năng của trẻ ở từng độ tuổi.
Với quan điểm chỉ đạo đưa các bài hát dân ca vào trong các hoạt động
giáo dục âm nhạc cho trẻ theo từng chủ đề, từng tuần nên trẻ được hát và nghe
hát nhiều các bài hát dân ca hơn và thuộc nhiều hơn. Trong các buổi biểu diễn
văn nghệ của trường, những tiết mục dân ca và âm hưởng của dân ca có chất
lượng tốt, được đại biểu và phụ huynh đánh giá cao.
2.3.4. Nâng cao khả năng âm nhạc của giáo viên, đặc biệt là kỹ năng
hát dân ca:
Ở trường mầm non, bước đầu trẻ được tiếp cận với nền văn hóa của lồi

người vì vậy hình thức nghệ thuật mang tính dân tộc như: Ca dao, hát ru và đặc
biệt là dân ca luôn là phương tiện sắc bén để bồi dưỡng tình u q hương,
lịng tự tơn dân tộc. Ở nhiều nước trên thế giới, giáo dục truyền thống trong âm
nhạc là vấn đề có tính ngun tắc. Việc sử dụng các trò chơi dân gian, hát cho
trẻ nghe dân ca càng thể hiện rõ ý thức dân tộc trong giáo dục âm nhạc.
Dân ca là thể loại âm nhạc đặc biệt, phong phú về giai điệu, sâu lắng về
cảm xúc và mang tính hình tượng cao. Mặt khác trẻ mầm non chưa biết về nốt
nhạc. Trẻ đến với âm nhạc nói chung và đến với dân ca chủ yếu là do người lớn
và cô giáo. Cô giáo nào hát hay, múa đẹp thì trẻ thích bài hát đó; Cơ giáo nào
hát khơng hay, múa khơng đẹp trẻ khơng thích. Chính vì lẽ đó, để dân ca thấm
vào tâm hồn con trẻ, cơ giáo mầm non phải có khả năng âm nhạc nhất định:
(Khả năng nghe, cảm thụ tác phẩm âm nhạc, khả năng hát, khả năng múa và
vận động theo nhạc). Khi nghe nhạc, cô sẽ cảm nhận được cái hay, cái đặc biệt
trong từng tác phẩm âm nhạc, trong từng bài dân ca và cô mới hát đúng giai
điệu bài hát, thể hiện và truyền tải được “tiếng nói” của bài hát đó đến với trẻ.
Với trẻ mầm non, trực quan hình tượng vẫn cịn chiếm ưu thế, bởi vậy ngơn
ngữ hình thể là yếu tố quan trọng để lôi cuốn trẻ cảm thụ bài hát dân ca một
cách trọn vẹn. Việc nâng cao khả năng âm nhạc cho giáo viên là điều cốt lõi để
trẻ thích tham gia vào các hoạt động giáo dục âm nhạc. Xác định được điều đó
nên trong năm học qua tơi đã tạo điều kiện để giúp giáo viên nâng cao khả năng
âm nhạc. Cách làm như sau:
Tổ chức cho giáo viên được học đàn oocgan, học thanh nhạc để cô giáo
được ôn lại nhạc lý cơ bản, biết cách đọc các bản nhạc đơn giản. Qua việc học
đàn, cô cảm nhận rõ cao độ, trường độ của nốt nhạc, biết ngừng nghỉ đúng nhịp,
biết cách lấy hơi, nhả hơi, biết hát luyến láy. Cô biết chơi những bản nhạc đơn
giản để trẻ hát theo, như bài “Lý cây bông”; Bài “Hoa trong vườn”…
Tổ chức giao lưu hát dân ca trong các ngày lễ như ngày 8/3, ngày 20/10,
để giáo viên tập luyện nâng cao khả năng hát, khả năng biểu diễn trước nơi
đơng người, khả năng biên đạo.
Tích cực dự các giờ hoạt động âm nhạc để một mặt kiểm tra việc thực

hiện kế hoạch chuyên môn, việc lựa chọn các bài hát dân ca đưa vào hoạt động
âm nhạc của giáo viên. Mặt khác kiểm tra khả năng thể hiện các kỹ năng hát,
múa, biên đạo các bài hát dân ca đối với giáo viên sẽ giúp giáo viên có thái độ
tích cực với việc luyện hát dân ca. Bên cạnh đó theo dõi được mức độ tích cực
tham gia hưởng ứng của trẻ khi hát và nghe cô hát dân ca.
8


2.3.5. Tổ chức phong phú các ngày hội, ngày lễ tại nhà trường và đặc
biệt là các ngày hội truyền thống của địa phương.
Những ngày hội, ngày lễ của trường mầm non như: Ngày hội bé đến
trường; Vui “Hội trung thu”, Hội thi “Bé với dân ca”, Hội thi “Bé với hoạt động
nghệ thuật”, chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11; Văn nghệ chào mừng
ngày 8/3…
Chúng ta biết rằng, tổ chức ngày hội, ngày lễ ở trường mầm non là một
hoạt động được quy định trong chương trình giáo dục. Hoạt động này tạo điều
kiện hình thành ở trẻ phẩm chất đạo đức, trí tuệ và kỹ năng nghệ thuật. Ngày
hội, ngày lễ tổ chức các hoạt động nghệ thuật đa dạng như múa, hát, đọc thơ, kể
chuyện, đóng kịch… tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ, niềm cảm xúc mới mẻ,
tăng cường khả năng âm nhạc, nhà giáo dục Tri-Khê-ê-va gọi đó là “Những
cảm xúc vui sướng”. Ngày hội, ngày lễ tạo cơ hội cho trẻ được nâng cao kỹ
năng hoạt động nghệ thuật nói chung và niềm yêu thích đối với dân ca, trẻ hiểu
thêm những điều mới lạ trong ngày hội, ngày lễ, đồng thời củng cố những điều
trẻ đã lĩnh hội được.
Những buổi biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ để lại dấu ấn
sâu sắc, những kỷ niệm đẹp trong thời ấu thơ của trẻ vì vậy để dân ca là tình
yêu thực thụ đối với trẻ, trong các tiết mục văn nghệ của trẻ, tôi đã chỉ đạo giáo
viên xây dựng nhiều tiết mục dân ca để các cháu biểu diễn. Khi múa hát dân ca,
tôi yêu cầu giáo viên chuẩn bị thật kỹ về trang phục, đạo cụ bởi trang phục, đạo
cụ và nhạc cụ là một phần không thể thiếu khi mang dân ca đến với trẻ. Những

giai điệu, tiết tấu, nhịp điệu mang âm thanh đến cho trẻ, giúp trẻ cảm nhận bằng
tai. Trang phục đẹp sẽ mang đến cho trẻ ấn tượng hình ảnh bằng mắt. Sự tác
động đa dạng đó sẽ giúp trẻ cảm nhận trọn vẹn bài dân ca từ đó khiến trẻ say
dân ca tự bao giờ không biết.
Yêu cầu khi tổ chức ngày hội, ngày lễ: Chương trình phải được xây dựng
chặt chẽ. Sân khấu trang trí phải phù hợp và long trọng để tạo cảm giác phấn
chấn, hồ hởi cho trẻ. Trang phục cho trẻ phải phù hợp với từng bài dân ca để
phản ánh được đời sống, hoạt động của từng vùng miền khác nhau. Âm nhạc
phải phù hợp với tính chất của bài hát, phù hợp với giọng hát của trẻ.
2.3.6. Phối hợp với phụ huynh trong việc đưa dân ca đến với trẻ:
Xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa nhà trường - Gia đình và xã hội là
điều kiện quan trọng để đạt được thành công trong mục tiêu giáo dục của mỗi
đơn vị. Môi trường gia đình có ảnh hưởng vơ cùng mạnh mẽ đối với quá trình
xây dựng hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của đứa trẻ. Trong thực
tế, các cháu được sống trong mơi trường gia đình nền nếp, u thương, có trách
nhiệm thì các cháu lớn lên cũng có những ảnh hưởng tích cực từ cách sống của
bố mẹ, và ngược lại… Khơng những thế, gia đình cịn là “Đối tác” hỗ trợ rất
tích cực cho nhà trường thực hiện thành cơng nhiệm vụ giáo dục. Gia đình cung
cấp cho cơ giáo, nhà trường những thơng tin chính xác về tình trạng sức khỏe,
thói quen, sở thích, mong muốn của các cháu; Gia đình hỗ trợ nhà trường về tài
chính để bổ sung cơ sở vật chất giúp nhà trường hoàn thành nhiệm vụ giáo dục
tốt hơn..
9


Để thực hiện thành công tâm nguyện đưa dân ca vào các hoạt động giáo
dục trong trường mầm non, tôi cùng tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên trong
nhà trường tích cực làm cơng tác tun truyền đến các bậc phụ huynh, để phụ
huynh hiểu được ý nghĩa của những làn điệu dân ca đối với đời sống tinh thần
của các cháu từ đó kêu gọi sự hỗ trợ từ phụ huynh.

+ Tuyên truyền để phụ huynh cho các cháu ở nhà nghe dân ca, nghe
những bài hát ru nhiều hơn là nghe những bản nhạc chế, nhạc không phù hợp
với trẻ.
+ Cô giáo gửi đến phụ huynh những đĩa hát dân ca, giới thiệu các trang
wed hay các đường link về nhạc dân ca phù hợp với trẻ để gia đình cho trẻ nghe
lúc trẻ vui chơi, trước khi trẻ ngủ.
+ Mời phụ huynh tham gia tư vấn xây dựng các hoạt động ngày hội, ngày
lễ tại nhà trường để phụ huynh tham gia đóng góp ý kiến về việc lựa chọn các
tiết mục dân ca phù hợp, chọn trang phục phù hớp với bài hát, điệu múa. Mời
phụ huynh đến dự các chương trình văn nghệ của các cháu, được chứng kiến
con cháu mình biểu diễn sẽ là động lực để phụ huynh tích cực phối hợp với nhà
trường đưa dân ca đến gần hơn với trẻ. Đây cũng là dịp mà gia đình và nhà
trường thể hiện sự quan tâm đối với trẻ, mang đến cho các con tuổi thơ hồn
nhiên vui tươi, đầy ắp tiếng cười.
+ Kêu gọi phụ huynh hỗ trợ về vật chất để tổ chức các ngày hội, ngày lễ.
Ví dụ: Nhà trường tổ chức cho các cháu chương trình “Vui hội trung thu”, phụ
huynh đã hỗ trợ nhân công để cùng làm bột, rán bánh, phụ huynh tham gia dạy
các cháu các kỹ năng nặn bánh rán, lăn tròn... phụ huynh hỗ trợ bột nếp, hỗ trợ
trang phục cho các cháu biểu diễn các tiết mục văn nghệ trong ngày hội... Với
nguồn kinh phí hẹp hịi của nhà trường, nếu khơng có sự hỗ trợ tự nguyện, nhiệt
huyết và thấu hiểu của phụ huynh thì nhà trường khơng thể thực hiện thành
cơng nhiệm vụ năm học.
Nhờ có sự đồng hành của phụ huynh mà trong năm học 2019 – 2020, nhà
trường đã tổ chức được nhiều hoạt động ý nghĩa cho các cháu, nhiều chương
trình văn nghệ mà chứa đựng trong đó là những tiết mục dân ca đặc sắc giúp trẻ
thêm yêu trường mầm non, yêu làng quê, con phố, yêu quê hương đất nước Việt
Nam này.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Từ xa xưa, dân ca đã là một phần không thể thiếu trong đời sống lao động

của người dân Việt Nam. Về với dân ca là về với cội nguồn dân tộc. Dân ca là
nhịp cầu âm nhạc nối liền quá khứ, hiện tại và tương lai.
Đưa dân ca vào các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là góp
phần giáo dục những tình cảm tốt đẹp của trẻ đối với quê hương đất nước, làng
quê, con phố, những người mẹ, người chị tần tảo sớm hôm.
Đưa dân ca đến với trẻ là môi trường tốt để bảo tồn, nuôi dưỡng và là điều
kiện để dân ca Việt Nam sống mãi và bay cao, bay xa. Mặt khác trẻ được tiếp
cận với dân ca là cơ hội để trẻ được trải nghiệm khả năng hoạt động âm nhạc
của bản thân, được độc lập thể hiện mình trước khán giả. Từ đó rèn luyện cho
trẻ tính tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp, làm chủ bản thân.
10


Qua quá trình thực hiện sáng kiến kinh nghiệm cho đến nay đã cho thấy
những hiệu ứng tích cực đối với bản thân tôi, đối với giáo viên nhà trường, với
chất lượng giáo dục nói chung, chất lượng giáo dục âm nhạc nói riêng. Vượt ra
ngồi mong đợi của tơi, đó là sáng kiến đã có phần được ứng dụng đối với giáo
dục mầm non Thành phố cụ thể như sau:
* Đối với bản thân:
Từ khi nung nấu, “thai nghén” cho đến suốt q trình thực hiện đề tài, tơi
đã dành nhiều thời gian, tâm huyết của mình để tìm hiểu về dân ca Việt Nam.
Vì vậy, bản thân tơi đã biết nhiều hơn về kho tàng dân ca Việt Nam. Từ Bắc vào
Nam. Mỗi vùng miền khác nhau, mỗi dân tộc khác nhau, mỗi cơng việc khác
nhau đều có những làn điệu dân ca khác nhau, mang những giai điệu khác nhau.
Tìm đến với dân ca là tìm đến với cội nguồn dân tộc, sự tinh tế trong giao tiếp:
“Thuyền anh đã cạn lên đây; Mượn đôi dải yếm làm dây kéo thuyền”. Qua các
làn điệu dân ca cho tôi biết đến đời sống tinh thần, phong tục tập quán khác
nhau của người dân Việt Nam. Bản thân tôi cũng thấy thêm yêu quê hương và
có trách nhiệm cao hơn trong việc xây dựng cốt cách của người Việt Nam.
Qua nghiên cứu để viết SKKN, tôi đã hiểu sâu sắc hơn về đặc điểm tâm

sinh lý và đặc biệt là đặc điểm về khả năng âm nhạc của trẻ. Điều này không chỉ
giúp tôi chỉ đạo giáo viên nhà trường thực hiện việc đưa dân ca vào các hoạt
động giáo dục âm nhạc mà cịn giúp tơi chỉ đạo sát sao hơn công tác chuyên
môn chung của nhà trường.
* Đối với giáo viên:
Đã chú trọng việc đưa các bài hát dân ca vào xây dựng kế hoạch hoạt
động giáo dục nói chung và giáo dục âm nhạc nói riêng của lớp mình phụ trách
để thực hiện. Do đó các bài hát dân ca không chỉ dừng lại ở phần nghe hát mà
được giáo viên thực hiện ở ngay phần dạy kỹ năng. Đây là kết quả của việc giáo
viên đã phần nào hiểu sâu sắc ý nghĩa của dân ca đối với đời sống tinh thần của
trẻ và hơn thế nữa, giáo viên thấy được nhiệm vụ trách nhiệm của mình đối với
quê hương, đất nước, trách nhiệm của việc bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.
Mỗi giáo viên trong nhà trường có thêm trong hành trang của mình là vốn
những bài hát dân ca, cách đưa các bài hát dân ca vào từng loại hình hoạt động
âm nhạc, theo từng chủ đề phù hợp, yêu dân ca và thích hát dân ca. Từ tình u
đó đã truyền cảm hứng đến cho học sinh.
Kỹ năng xây dựng kế hoạch chuyên môn của giáo viên được nâng lên rõ
rệt bởi sự chỉ dẫn sát sao của BGH nhà trường.
Được bổ túc về đàn Oocgan nên giáo viên nhà trường một lần nữa nắm
vững nhạc lý cơ bản, cách hát, khả năng biểu diễn và tự tin khi lên sân khấu.
Bên cạnh đó, trong q trình thực hiện đề tài BGH thường xuyên dự giờ kiểm
tra chuyên môn đặc biệt là các hoạt động âm nhạc nên kỹ năng sư phạm của
giáo viên được rèn giũa nhiều hơn, giáo viên lên lớp linh hoạt sáng tạo, hiệu
quả các hoạt động giáo dục nâng lên rõ rệt.
Tiêu biểu là năm học 2019 – 2020, nhà trường có bốn giáo viên đăng ký
tham gia thi giáo viên giỏi cấp thành phố, trong đó có hoạt động âm nhạc đã đạt
kết quả cao.
11

Bảng thăm dò mức độ cần thiết đưa dân ca vào các hoạt động giáo dục
âm nhạc trong chương trình GDMN đối với giáo viên.
Kết quả thăm dò đối với giáo viên
Khối
Số lượng
Không cần
STT
lớp
Rất cần thiết
Cần thiết
GV
thiết
SL
%
SL
%
SL
%
1
Nhà trẻ
4
3
75
1
25
0
0
2
MG Bé
4

3
75
1
25
0
0
3
4

MG Nhỡ
MG Lớn
Tổng

6
8
22

6
8
20

100
100
90.1

0
0
2

0

0
0.9

0
0
0

0
0
0

* Đối với các cháu:
Năm học 2019 - 2020, trong hoạt động giáo dục âm nhạc, với lịch sinh
hoạt hằng ngày, giáo viên đã khéo léo đưa dân ca đến với trẻ nên dân ca đã như
một phần trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ thích thú hơn khi được nghe các
làn điệu dân ca, hứng thú hơn khi vừa tham gia các hoạt động vừa được nghe ca
khúc dân ca. Trong các hoạt động âm nhạc khi nghe cô hát dân ca đa số trẻ hát,
múa theo, đung đưa cơ thể theo giai điệu của bài hát. Việc nâng cao hứng thú
trong hoạt động nghe dân ca, trẻ sẽ được tiếp ,xúc với những bài dân ca từ
những vùng miền khác nhau. Các cháu đã nhớ tên cũng như thuộc nhiều bài hát
dân ca, đặc biệt trong các tiết mục văn nghệ khi được mặc những bộ tứ thân với
đầu đội nón quai thao hay những bộ váy dân gian như váy áo yếm bên trong,
đầu vấn khăn. Đạo cụ hay nhạc cụ đi kèm sẽ tùy theo các bài hát.
Ví dụ: Với bài “Cái Bống”, các cháu sẽ được chuẩn bị những cái thúng
hoặc sòng, những bộ váy đụp áo yếm đầy màu sắc. Hay với bài “Bà Cịng đi
chợ” thì sẽ chuẩn bị gậy, giỏ tre, tôm tép. Với bài “Trống cơm” cô chuẩn bị
phách tre, trống, trẻ trai có thể chuẩn bị áo dài, khăn đóng...
Có thể nói, bằng ngơn ngữ đặc thù riêng của mình, dân ca khơng chỉ
mang lại những cảm xúc, những xúc động mạnh mẽ, niềm vui sướng trong đời
sống tinh thần của trẻ mà còn giúp trẻ mở rộng thêm tầm hiểu biết về thế giới,

về con người.
Trẻ được tham gia nhiều các hoạt động âm nhạc, các hoạt động trong
các ngày hội, ngày lễ vì vậy trẻ thật tự tin khi bước ra sân khấu, có khả năng làm
chủ sân khấu, đó cũng là điều kiện để thúc đẩy trẻ tích cực tham gia vào các hoạt
động giáo dục khác như: Hoạt động làm quen với toán, Văn học, khám phá khoa
học, Làm quen chữ cái, Phát triển thể chất… Từ đó chất lượng giáo dục chung
của nhà trường được nâng lên đáng kể, đặc biệt là lĩnh vực phát triển thẩm mỹ
và lĩnh vực tình cảm - xã hội. Điều đó sẽ khắc sâu trong trẻ những hình tượng về
con người của từng vùng miền trên đất nước Việt Nam.
* Kết quả khảo sát trẻ như sau:
Bảng khảo sát mức độ trẻ nghe và hát dân ca
12


STT
1

Độ tuổi

Số
lượng
trẻ được
khảo sát
20

Mức độ 1

Kết quả khảo sát
Mức độ 2
Mức độ 3

SL

%

SL

%

SL

%

13

65

5

25

2

10

25

19

76

4

16

2

8

2

24 - 36
Tháng
MG Bé

3

MG Nhỡ

30

24

80

4

13

2

7

4

MG Lớn

44

32

73

10

23

2

4

Tổng

119

88

74

23

19.3

8

6.7

Ghi
chú

Nhìn vào bảng khảo sát trên ta thấy: Dân ca đã thực sự đến với trẻ và
được trẻ đón nhận bằng cả tình yêu trong sáng của các con. Trẻ đặc biệt thích
thú say mê hát và biểu diễn, khoan khoái khi được nghe cô giáo hát dân ca. Mặt
khác trẻ mạnh dạn, hoạt bát nhiều hơn so với đầu năm học. Trẻ nhận biết được
đất nước Việt Nam của chúng ta có rất nhiều vùng miền, có nhiều phong tục tập
quán khác nhau. Nhìn các bé múa hát, học tập, bản thân tơi vui mừng khơn xiết
và đó là phần thưởng lớn nhất khi tôi thực hiện đề tài này.
* Đối với giáo dục Thành phố:
Bản thân tơi, với khả năng cịn hạn chế, tôi không giám nghĩ đến việc
những giải pháp nhỏ này có thể có ảnh hưởng tích cực nhiều đến chất lượng
chung của giáo dục Thành phố. Song với đề tài của tơi đã ứng dụng tại trường
và có kết quả cụ thể đó là: Năm học 2019 - 2020, cô Nguyễn Thị Thương giáo
viên trường mầm non Quảng Tâm tham gia thi giáo viên giỏi cấp trường với
hoạt động âm nhạc, trong phần nghe hát có sử dụng bài “Gà gáy le te” dân ca
Cống khao để hát cho trẻ nghe và được ban giám hiệu nhà trường cùng các tổ
trưởng chuyên môn các khối đánh giá rất cao và đã chọn cử đi dự thi giáo viên
giỏi cấp Thành phố trong năm học này.
3. KÊT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
Hình thành nhân cách con người Việt Nam có đủ đức - trí - thể - mỹ - lao

động là mục tiêu của giáo dục mầm non. Giáo dục âm nhạc ở trường mần non
nhằm đưa âm nhạc đi vào đời sống sinh hoạt của trẻ, đặt cơ sở ban đầu cho việc
giáo dục văn hóa âm nhạc. Âm nhạc là phương tiện sắc bén nhất giáo dục thẩm
mỹ, đạo đức, đẩy mạnh sự phát triển trí tuệ và thể chất. Đồng thời thông qua âm
nhạc để giáo dục tình u q hương đất nước, lịng tự hào về truyền thống dân
tộc. Muốn thực hiện tốt những mục tiêu đó, giáo viên trong nhà trường phải xác
định được mục tiêu giáo dục của Đảng, nhà nước, kế hoạch giáo dục trọng tâm
của nhà trường để cùng nhau thực hiện. Mặt khác, giáo viên phải được trang bị
những kiến thức, kỹ năng cần thiết về âm nhạc và giáo dục âm nhạc. Âm nhạc
cổ truyền hay dân ca sẽ giúp giáo viên hiểu biết về giá trị văn hóa dân tộc. Đây
là hành trang để giáo viên đưa dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm nhạc
ở trường mầm non.
13


Trong các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ hiện nay, chưa quan tâm
nhiều việc đưa dân ca đến với trẻ. Giáo viên thường có chung một suy nghĩ ngại
đưa dân ca vào kế hoạch hoạt động vì khó tìm ra những bài dân ca phù hợp với
chủ đề; Trẻ khơng có hứng thú khi hát và nghe cơ hát dân ca. Để góp phần khắc
phục điều này, tơi nhận thấy đưa dân ca vào các hoạt động giáo dục âm nhạc
trong trường mầm non là việc hết sức quan trọng và cần thiết. Bởi vì, trẻ mầm
non là chủ nhân tương lai của đất nước. Đưa dân ca đến với trẻ là miền đất hứa
để nuôi trồng và bảo tồn bản sắc dân tộc.
Vấn đề cơ bản mà sáng kiến của tôi hướng tới là những nét cơ bản về âm
nhạc và thể loại dân ca đối với trẻ mầm non, tìm hiểu về thực trạng tại nhà
trường… là cơ sở lý luận và thực tiễn giúp tôi có những nhận xét và đưa ra
những giải pháp đúng đắn để đưa dân ca vào trong các hoạt động giáo dục âm
nhạc tại nhà trường.
Dân ca rất đa dạng về thể loại, phong phú về nội dung, thể hiện rõ nét
hình ảnh về cuộc sống, lao động và tinh thần của người dân Việt Nam. Đưa dân

ca đến với trẻ là đưa trẻ đến với bản sắc của dân tộc Việt Nam, đưa trẻ đến với
âm nhạc từ sự rung cảm dịu dàng, gần gũi nhất đó là bắt đầu từ những lời ru,
khúc nhạc quê hương. Trẻ hứng thú với các hoạt động âm nhạc sẽ là nhịp cầu để
trẻ đến với thế giới xung quanh, say mê khám phá và chiếm lĩnh tri thức của
nhân loại.
Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm cho thấy các giải pháp đưa ra là đúng
đắn, đạt hiệu quả khả quan. Tuy nhiên để tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên
thực hiện, nhà trường cần có cơ sở vật chất tốt như phòng hoạt động âm nhạc,
trang phục và đạo cụ biểu diễn. Để dân ca thực sự là món quà tinh thần của trẻ,
giáo viên phải thật sự tâm huyết với nghề, với trẻ; cần có sự chung tay góp sức
của cả nhà trường, gia đình và xã hội.
Trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, thế hệ
trẻ mầm non, những chủ nhân tương lai của đất nước sẽ phải đương đầu với vô
vàn thách thức. Sự giao hòa về kinh tế - văn hóa địi hỏi thế hệ tương lai phải có
được sự tự tin, tri thức, khả năng hoạt động độc lập. Di sản văn hóa dân tộc
khơng chỉ được coi là có giá trị giáo dục truyền thống, giáo dục nhân cách cho
thế hệ trẻ mà còn là nguồn lực to lớn góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất
nước. Vì vậy chúng ta cần quan tâm đến việc đưa dân ca đến với trẻ mầm non
để dân ca mãi mãi là lẽ sống của dân tộc Việt Nam.
3.2. Kiến nghị:
Sở GD&ĐT quan tâm cấp kinh phí cho các trường vùng ven Thành phố,
bổ sung một số loại nhạc cụ để trẻ được học và làm quen, đặc biệt là một số loại
nhạc cụ dân tộc tiêu biểu.
Phòng giáo dục tạo điều kiện hằng năm mở các lớp tập huấn để nâng cao
kỹ năng âm nhạc như: (Nhạc lý cơ bản, khả năng hát, múa), nâng cao nghiệp vụ
tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho giáo viên mầm non.
Tổ chức hội thi hát dân ca cho giáo viên và trẻ.
Đề nghị ủy ban nhân dân xã quan tâm hơn nữa về cơ sở vật chất để có đủ
điều kiện tốt nhất cho các cháu tham gia các hoạt động âm nhạc.
Xin chân thành cảm ơn./.

14


XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.
Người viết sáng kiến
Hoàng Thị Thúy

Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HĐKH CẤP TRÊN

15