Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3 4 tuổi thông qua các hoạt động ở trường mầm non thị trấn, thường xuân

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO
TRẺ MẪU GIÁO 3 - 4 TUỔI THÔNG QUA CÁC
HOẠT ĐỘNG Ở TRƯỜNG MẦM NON THỊ TRẤN,
THƯỜNG XUÂN

Người thực hiện: Lê Thị Vân
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Thị Trấn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA, NĂM 2020


MỤC LỤC
STT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
2.4
3

3.1
3.2

NỘI DUNG
Mở đầu
Lý do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu.
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Thực trạng của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3-4
tuổi Trường mầm non Thị Trấn trước khi áp dụng sáng
kiến kinh nghiệm.
Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3 - 4
tuổi ở Trường mầm non Thị Trấn.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động
giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp, và nhà Trường.
Kết luận, kiến nghị.
Kết luận
Kiến nghị

TRANG
1
1
2
2
2
2
2

4
5
14
15
15
16


1
1. Mở đầu.
1.1. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây
là nền móng ban đầu có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và phát
triển nhân cách cho trẻ.
Trẻ em là hạnh phúc của mỗi gia đình và là tương lai của đất nước. Trong
mỗi đứa trẻ luôn có những tài năng tiềm ẩn và sự chuẩn bị kỹ càng ngay từ lúc
đầu đời là chìa khóa thành công cho tương lai sau này. Trẻ sinh ra có quyền
được chăm sóc, bảo vệ và được giáo dục một cách toàn diện.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ là một phần quan trọng trong nội dung giáo dục
trẻ, đó là khâu đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ đặc biệt là lứa tuổi mẫu
giáo đặc biệt là mẫu giáo bé là giai đoạn vô cùng quan trọng để giáo dục kỹ
năng sống ban đầu cho trẻ, đặt nền tảng vững chắc trong suốt quá trình phát triển
sau này của trẻ. Đây là giai đoạn khó nhất trong việc hình thành và phát triển
nhân cách vì kinh nghiệm của trẻ còn quá nghèo nàn, đơn điệu... Việc phát triển
toàn diện cho trẻ chứa đựng trong tất cả các hoạt động như học tập, lao động,
vui chơi,... đều mang ý nghĩa và vai trò giáo dục lễ giáo có tác động rất lớn đến
sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi người. Bởi vậy, Bác Hồ kính
yêu của chúng ta đã nói:
“Hiền dữ đâu phải là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên” [1].

Vì vậy, trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ hình thành cho trẻ những cơ
sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khỏe mạnh, nhanh
nhẹn, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường
nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh, ham hiểu
biết, thích khám phá và tìm tòi một số kỹ năng cơ bản như: Nhẹ nhàng, khéo léo,
biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình có lỗi.
Muốn hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ lứa tuổi mầm non, việc giáo
dục lễ giáo cho trẻ đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa.
Qua thực tế của lớp tôi thấy rằng hầu hết các cháu chưa làm quen với môi
trường sư phạm, đa số cháu chưa đến trường/ lớp. (Phần lớn bố mẹ của các cháu
làm cán bộ, công nhân ở các công ty nên việc quan tâm đến con em còn hạn
chế). Thời gian đầu trẻ đến lớp với thói quen tự do, hay nói leo, trả lời có những
câu cộc lốc, không có chủ ngữ, vị ngữ ra vào lớp tự nhiên...
Vì khó khăn đó ta thấy việc hình thành nhân cách cho trẻ là nhiệm vụ rất
quan trọng trong các cơ sở giáo dục mầm non và các bậc cha mẹ trẻ. Khoa học
tâm lý đã khẳng định rằng khi hết tuổi mầm non, ở đứa trẻ đặt xong nền móng
đầu tiên của nhân cách, sự phát triển về mặt đạo đức cho trẻ sau này đều mang
rõ dấu ấn của thời ấu thơ. Vì thế ngay từ lứa tuổi này chúng ta phải chăm lo phát
triển toàn diện cho trẻ, trên cơ sở đó mà từng bước hình thành nhân cách cho trẻ.


2
Từ những lý do đó mà năm học này tôi đã đi sâu nghiên cứu để tìm ra
“Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi thông qua các
hoạt động ở Trường mầm non Thị Trấn, Thường Xuân”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3 - 4
tuổi thông qua các hoạt động ở Trường mầm non Thị Trấn, Thường Xuân”.
Nhằm giúp trẻ việc rèn luyện nề nếp, hình thành thói quen ban đầu cho trẻ
3 - 4 tuổi ở lớp mà bản thân tôi chủ nhiệm.

Góp phần tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách, đạo đức của trẻ.
Nâng cao hiệu quả quá trình chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giúp trẻ có
được thói quen tốt trong cuộc sống hằng ngày.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Tại lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi C4 Trường mầm non Thị Trấn Thường Xuân
năm học 2019 - 2020.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý thuyết: Thu thập, phân tích,
tổng hợp các tài liệu lý luận về đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ 3- 4 tuổi qua
các tài liệu, sách báo.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Khảo sát tình hình thực tế trên trẻ
- Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập tất cả các thông tin liên quan
đến khả năng lễ giáo của trẻ.
- Phương pháp thống kê, thực nghiệm, xử lý số liệu: Lựa chọn các biện
pháp phù hợp và áp dụng vào thực tế. Đánh giá kết quả đạt được và so sánh kết
quả trước và sau khi áp dụng biện pháp.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trẻ từ 0 - 6 tuổi là thời kỳ vàng đặt nền móng đầu tiên cho sự hình thành
và phát triển nhân cách con người và là quãng thời gian có tầm quan trọng đặc
biệt trong quá trình phát triển của trẻ. Đây là thời kỳ phát triển tâm sinh lý với
tốc độ nhanh, cường độ mạnh của trẻ. Nếu không làm tốt việc chăm sóc, giáo
dục trẻ trong những năm đầu cuộc đời thì việc giáo dục hết sức khó khăn, phức
tạp. Đúng như LN TonxTôi đã nhận định khi nhấn mạnh đến ý nghĩa của thời kỳ
này, ông nói rằng: “Tất cả những cái gì mà đứa trẻ sẽ có sau này khi trở thành
người lớn đều thu nhận được trong thời thơ ấu. Trong quãng đời còn lại những
cái mà nó thu nhận được chỉ đáng một phần trăm những cái đó mà thôi” [2].
Nghị quyết TW 2, khoá VIII của Đảng Cộng Sản Việt Nam về “Định
hướng chiến lược giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại
hóa và đề ra mục tiêu giáo dục mầm non phải trang bị cho trẻ những gì tốt nhất

kể cả về vật chất và tinh thần một cách toàn diện”. [7]


3
Từ ngàn xưa ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm và có câu: “Tiên học lễ,
hậu học văn”. Lễ giáo là nét đẹp văn hóa được đặt lên hàng đầu khi nhìn nhận
đánh giá phẩm chất của một người dân Việt Nam.
Theo báo giáo dục & thời đại ra ngày 26/10/2014 viết [8]. “Trẻ mầm non
ban đầu còn chưa hiểu hết việc kính trọng, thưa gửi lễ phép, còn ứng xử theo
cách riêng của bản thân mình với người lớn tuổi,với bạn bè và cô giáo”.
Vì thế việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo không phải là vấn đề cao siêu,
trừu tượng nhưng cũng không phải là việc làm đơn giản, đó chính là bước đầu
hình thành ở trẻ những hành vi, cử chỉ, thái độ nhìn nhận sự vật hiện tượng xung
quanh trẻ từ những việc làm đơn giản nhất cho đến phức tạp hơn nhưng phù hợp
với lứa tuổi của trẻ, phù hợp với nhận thức suy nghĩ của trẻ như việc chào hỏi,
thưa gửi với người lớn tuổi đến việc vui chơi cùng bạn bè và phải biết nhường
nhịn, đoàn kết giúp đỡ bạn và hơn nữa là việc biết lao động để tự phục vụ bản
thân, biết giữ gìn cảnh quan môi trường và có ý thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ
các con vật gần gũi, biết yêu quý cái đẹp, cái tốt, biết tránh xa cái xấu... Do vậy,
để làm được điều đó đòi hỏi cô giáo không chỉ có chuyên môn nghiệp vụ vững
vàng mà hơn hết phải có một tấm lòng yêu nghề mến trẻ, hết lòng vì trẻ, là tấm
gương sáng để trẻ noi theo vì trẻ như một trang giấy trắng, ngay từ đầu ta viết
lên đó những lời hay, những dòng chữ đẹp thì trang giấy đó sẽ thật đẹp và có ý
nghĩa hơn.
Đối với trẻ lớp 3- 4 tuổi đây có thể nói là năm khá khó khăn trong giai
đoạn mầm non vì lúc này trẻ đang trong độ tuổi khủng hoảng tâm lí, gần như
chưa quen với môi trường giáo dục mới, môi trường lớp học. Trước khi đi học
các cháu ở với gia đình được hoạt động một cách tự do tuỳ thích và các nề
nếp, thói quen vệ sinh, thái độ cư xử với bạn bè cô giáo và người xung quanh
còn có chừng mực... Vì vậy, người giáo viên cần phải từng bước uốn nắn trẻ

và cần theo dõi, biết được những ưu điểm cũng như nhược điểm của từng trẻ
để đưa ra hình thức giáo dục phù hợp. Bước đầu cô giáo dạy trẻ những hành
vi đơn giản như việc khoanh tay chào cô, chào các bạn, chào bố mẹ... biết
vâng, dạ, thưa, gửi.
Ở lứa tuổi mẫu giáo, đặc biệt là mẫu giáo 3 - 4 tuổi là giai đoạn vô cùng
quan trọng để tạo cho trẻ một số kỹ năng sống ban đầu, đặt nền tảng vững chắc
trong suốt quá trình phát triển sau này của trẻ. Đây là giai đoạn khó khăn nhất
trong việc hình thành và phát triển nhân cách vì kinh nghiệm của trẻ còn quá
nghèo nàn, đơn điệu…
Việc phát triển toàn diện của trẻ được chứa đựng trong tất cả các hoạt động
như: học tập, lao động, vui chơi… đều mang ý nghĩa và vai trò giáo dục lễ giáo
cho trẻ. Giáo dục lễ giáo có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình cảm
của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp.
Giáo dục lễ giáo là chuẩn mực của quá trình giáo dục đạo đức cho trẻ, nó
đóng một vai trò to lớn trong việc phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Có thể
nói: Không thể thiếu được giáo dục lễ giáo trong việc giúp trẻ trở thành con


4
người mới của Xã hội chủ nghĩa. Giáo dục lễ giáo chính là hình thành cho trẻ kỹ
năng tự phục vụ bản thân, có những hành vi, cách ứng xử phù hợp, có văn hoá
trong gia đình, trường lớp và ngoài xã hội.
Trẻ mầm non cần được giáo dục lễ giáo không chỉ ở trong gia đình mà cần
phải được giáo dục cả ở ngoài xã hội, ở trường học, trong đó môi trường học tập
của trẻ là rất quan trọng. Hơn ai hết cô giáo chính là những người giúp trẻ có
được những thói quen tốt, hành vi văn minh trong cuộc sống. Với trẻ cô giáo
như một tấm gương sáng. Những gì cô giáo nói, những việc cô giáo làm trẻ đều
cho là đúng, là hay. Vậy thì muốn có con ngoan, trò ngoan thì người lớn, “Bố
mẹ và cô giáo” phải chăm lo, giáo dục trẻ ngay từ khi còn thơ dại.
Trăn trở với những vấn đề trên, là người giáo viên mầm non tôi nguyện góp

sức một phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở Trường mầm
non đặc biệt là trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi lớp tôi, nhằm góp phần hình thành nhân
cách ban đầu cho trẻ.
2.2. Thực trạng của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi
thông qua các hoạt động ở Trường mầm non Thị Trấn trước khi áp dụng
sáng kiến kinh nghiệm.
Trong năm học 2019 - 2020 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công
giảng dạy lớp 3 - 4 tuổi, tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn
lớp tôi như sau:
* Thuận lợi:
Bản thân tôi là một giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, yêu nghề
mến trẻ, luôn nghiên cứu tìm tòi lựa chọn các phương pháp, hình thức phù hợp
có khả năng tạo hứng thú cho trẻ trong mọi hoạt động
Thường xuyên được tham dự các buổi sinh hoạt cụm chuyên môn giữa các
trường để trao đổi kinh nghiệm. Dự giờ đồng nghiệp để trao đổi kiến thức nâng cao
chất lượng rèn nề nếp, hành vi văn minh, thói quen cho trẻ lớp mình.
Bản thân là người địa phương, cùng địa bàn, nên dễ dàng cho việc nắm bắt
điều kiện hoàn cảnh của trẻ, từ đó dễ gần gũi tìm hiểu cháu nhận biết được
những đức tính tốt hay những mặt còn hạn chế ở trẻ để từ đó có hướng giáo dục
trẻ tốt hơn.
Được sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, sự giúp đỡ nhiệt
tình của hội cha mẹ học sinh của lớp.
* Khó khăn:
Tuy nhiên, việc thực hiện giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lớp cũng còn gặp
những khó khăn như sau:
Trẻ bước vào giai đoạn lên 3 bắt đầu thay đổi tính nết còn gọi là: “Khủng
hoảng trẻ lên 3” mọi đứa trẻ đều ương bướng, khó bảo, khó chiều hơn. Chính vì
thế, cha mẹ lúc này thường than trời và cũng muốn khủng hoảng theo các bé.
Nên một số cháu mới đến lớp lần đầu, một số cháu là con một, gia đình khá
giả, ông, bà, cha, mẹ cưng chiều nên việc giáo dục lễ giáo cho các cháu có phần

5
hạn chế, Vì tuổi này muốn gì được nấy. Mà bố mẹ bận nên chiều theo ý con hết
để làm công việc của mình nên việc giáo dục lễ giáo càng khó khăn hơn.
Một số phụ huynh cho rằng đây là lứa tuổi còn bé nên việc giáo dục và rèn
luyện nề nếp cho trẻ chưa quan trọng. Mặt khác một số gia đình phải gửi con
cho ông bà đi làm ăn xa để phát triển kinh tế nên không có nhiều điều kiện phối
hợp với nhà trường thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục các cháu.
Việc lựa chọn các hình thức tổ chức lồng ghép để đưa trẻ vào nề nếp thói
quen còn cứng nhắc, chưa có sự sáng tạo, chưa thu hút được sự chú ý của trẻ vào
hoạt động nên kết quả hoạt động chưa cao. Để làm được điều này vào đầu năm
học tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng trẻ và thấy kết quả như sau:
*Kết quả thực trạng:
Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học 2019 – 2020 tại lớp 3 tuổi C4
Trường mầm non thị trấn Thường Xuân.
Tổng số trẻ 30 trẻ.
TT

Nội dung đánh giá

1
2
3

Biết chào hỏi, xưng hô lễ phép
Biết xin lỗi, biết cảm ơn
Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi đúng
nơi quy định
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh

môi Trường
Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn
Trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp

4
5
6

TS
trẻ

Kết quả đầu năm
Đạt

%

30
30

12
13

40
43

30

10

33

30

9

30
30

12
11

30
40
37

Chưa
%
đạt
18
60
17
57
20

67

21

70

18
19

60
63

Qua kết quả khảo sát thì tôi thấy rằng, tỷ lệ trẻ thể hiện được ý thức về
bản thân, có hành vi thói quen văn minh trong cuộc sống, có kỹ năng tự phục
vụ bản thân và biết thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật, hiện
tượng xung quanh còn thấp. Những nguyên nhân trên chính là do việc lựa chọn
và vận dụng các biện pháp chưa phù hợp, còn cứng nhắc. Đứng trước tình hình
như vậy, tôi rất lo lắng phải dạy trẻ như thế nào và bằng những biện pháp gì để
tất cả trẻ lớp tôi có những thói quen và hành vi đạo đức phù hợp với chuẩn
mực xã hội.
2.3. Một số biện pháp giải quyết.
Gồm có 4 biện pháp sau:
Biện pháp 1: Xây dựng cảnh quan môi trường thân thiện trong và ngoài
nhóm/lớp.
Biện pháp 2: Cô giáo phải luôn là tấm gương sáng để trẻ noi theo.


6
Biện pháp 3: Lồng ghép việc giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt động trãi
nghiệm hằng ngày của trẻ và qua các môn học.
Biện pháp 4: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục về lễ giáo cho trẻ.
2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng cảnh quan môi trường thân thiện trong và
ngoài nhóm/lớp.
Cùng với toàn ngành thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong và ngoài
lớp học được tôi chú trọng trong năm học này.

Muốn trẻ có được những kỹ năng, thói quen hành vi, giáo dục lễ giáo tốt thì
trẻ phải được nghe thấy và nhìn thấy những hành động, hình ảnh đó. Do đó, việc
tạo một môi trường đẹp, có nội dung giáo dục cao, lấy trẻ làm trung tâm là vô
cùng cần thiết.
* Môi trường trong lớp học.
Tôi luôn chú ý tạo cảnh quan sư phạm trong phòng học, đồ dùng đồ chơi tự
tạo được sắp xếp, gọn gàng, ngăn nắp, từng góc riêng biệt mỗi kệ góc tôi đều
làm mới, để hấp dẫn trẻ chơi, tạo cho trẻ cảm giác thích thú lôi cuốn.
Đặc biệt là góc lễ giáo của lớp, luôn phù hợp với nội dung giáo dục lễ giáo
trong chủ đề không thể thiếu đây là biện pháp rất hữu hiệu đối với việc giáo dục
lễ giáo cho trẻ, bởi lẽ trẻ có đặc điểm dễ nhớ nhưng lại mau quên. Trẻ được trực
quan bằng hình ảnh những gương tốt hoặc qua thơ, truyện thì trẻ dễ tiếp thu, dễ
phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu.
Trước hết để làm tốt được việc này thì ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế
hoạch rõ ràng và cụ thể cho cả năm, kế hoạch chủ đề, kế hoạch tuần, kế hoạch
ngày cần giáo dục những lễ giáo nào trong một ngày, trong hoạt động gì? một
cách hài hòa và hợp lý. Dựa trên kế hoạch tôi đưa vào áp dụng dạy trẻ như: Đầu
năm tôi đưa nội dung chào hỏi để giáo dục trẻ, giữa năm tôi đưa nội dung cảm
ơn, xin lỗi để dạy trẻ, cuối năm tôi đưa nội dung thể hiện phép lịch sự, lễ phép...
giáo dục trẻ. Góc lễ giáo thường để ngoài cửa sổ để phụ huynh dễ nhìn, biết
được kế hoạch chăm sóc của nhà trường để có hướng phối hợp nhắc nhở giáo
dục con cái.
Ở góc này tôi sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo treo
vào cho trẻ xem, kèm theo một bài thơ hay nội dung phù hợp với hình ảnh, thời
gian rảnh tôi cho trẻ đến xem và trò chuyện, đàm thoại với trẻ những hành vi
văn minh.
Tôi lồng ghép nội dung tuyên truyền về giáo dục lễ giáo ở các góc theo chủ
đề, chú ý là trang trí hấp dẫn sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục lễ
giáo dán vào cho trẻ xem, kèm theo một số bài thơ hay nội dung phù hợp với
hình ảnh, khi trẻ chơi ở các góc tôi cho trẻ đến xem và trò chuyện giáo dục hành

vi của trẻ đối với mọi người, mọi vật xung quanh đàm thoại với trẻ những hành
vi văn minh trong giao tiếp.
Ví dụ: Với chủ đề “Trường mầm non” tôi treo lên bức tranh một em bé
đang vòng tay chào cô giáo, cất đồ vào tủ cá nhân khi đến lớp. Khi trẻ nhìn tranh


7
và biết được hành động của em bé này ngoan hay hư, từ đó có ý thức làm theo
những việc làm đúng đắn.
Giáo dục trẻ hành vi lớp học không được nói chuyện riêng, khi có cô giáo
hoặc có người vào lớp thì phải biết chào hỏi lễ phép. Tôi treo tranh và ghép với
bài thơ:
Trong lớp
Thấy cô vào lớp
Lúc nào muốn nói
Nhớ đứng dậy chào
Em nhớ giơ tay
Đừng làm ồn ào
Ngồi viết thật ngay
Khi nghe cô hỏi
Lệch vai xấu lắm. [5]
Mỗi bài thơ dán ở bảng tuyên truyền tôi đều cho các cháu đọc thuộc và
giáo dục cháu làm theo bài thơ. Để góc tuyên truyền ngày càng phong phú và
đầy đủ các thể loại, tôi tận dụng kiến thức của phụ huynh. Vào những buổi họp
phụ huynh tôi yêu cầu phụ huynh có khiếu làm thơ, viết tiểu phẩm hoặc có thể
sưu tầm tranh ảnh, thơ ca trong sách báo viết về lứa tuổi trẻ thơ có tính chất giáo
dục cao gửi tặng cho cô giáo chủ nhiệm. Đây chính là những món quà vô giá đối
với tôi và lớp học.
Với sự yêu cầu của tôi, hầu hết phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình, tôi đã sưu
tầm và đưa vào các góc tuyên truyền để tất cả các phụ huynh cùng tham khảo,

nhằm mục đích ngày càng đạt kết quả trong việc giáo dục cho trẻ ở bậc học
mầm non.
Ví dụ: Với chủ đề “gia đình” tôi lựa chọn và dán lên bài thơ buổi sáng cùng
với hình ảnh minh họa bé đang quét nhà và chăm sóc các con vật. Thông qua
hình ảnh đó trẻ biết được mình cũng có thể giúp đỡ mọi người những công việc
nhỏ vừa với sức mình để thể hiện tình yêu thương, kính trọng với những người
xung quanh.
Buổi sáng
Sáng nào cũng vậy
Lấy chổi quét nhà
Bé dậy cùng bà
Cho gà ăn thóc
Ra trước sân nhà
Thương bà khó nhọc
Tập bài thể dục
Bé học chuyên cần
Đánh răng rửa mặt
Thương mẹ tảo tần
Bé ngoan lễ phép. [5]
Ngoài ra tôi còn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và
nội dung về lễ giáo làm một album có nội dung và hình ảnh phù hợp với trẻ, để
đến giờ hoạt động góc trẻ về góc học tập có thể mở ra xem.
Đối với góc tuyên truyền tôi cũng dành một góc để tuyên truyền giáo dục lễ
giáo cho phụ huynh nắm, từ đó phụ huynh sẽ chú trọng đến việc giáo dục lễ giáo
cho trẻ lúc ở nhà.
Từ đó việc áp dụng với biện pháp này trẻ lớp tôi trở nên ngoan hơn và thực
hiện một cách tự nhiên hơn.


8

* Môi trường ngoài lớp học:
Ngay từ đầu năm học tôi đã chú trọng đến việc tạo môi trường cho trẻ sao cho
hài hòa, đẹp mắt, kích thích tư duy cho trẻ và đặc biệt nổi rõ được nội dung giáo
dục về lễ giáo. Đặc biệt là các khuôn viên bên ngoài như: Vườn rau, vườn thuốc
nam, vườn hoa đã được nhà trường phân cho các nhóm/ lớp. Tôi luôn sưu tầm
trồng nhiều cây cảnh, để tạo cho trẻ một không gian xanh, để mỗi ngày trẻ có
thể tự mình chăm sóc cây xanh, giáo dục trẻ biết yêu cái đẹp. Qua hoạt động này
kích thích trẻ yêu lao động, tạo tình cảm của trẻ với thế giới tự nhiên, gần gũi và
thân mật, đã trở thành thói quen ở trẻ.
Để tạo cảnh quan sân trường, trước giờ học tôi thường cho trẻ nhặt rác, lá
cây để tạo môi trường sạch đẹp.
Trong trường tôi có sọt rác, sau mỗi buổi nêu tiêu chuẩn bé ngoan xong, tôi
thường nhắc nhở, động viên trẻ sau khi uống sữa song nên bỏ hộp vào thùng rác
để giữ vệ sinh chung và trẻ thực hiện tốt, nhất là sau hoạt động tạo hình, xé dán
trong lớp không còn mảnh giấy vụn nào rơi xuống sàn.
Tôi đã thiết kế một góc riêng với tiêu đề “Bé với những hành vi đẹp”. Để
phục vụ cho góc này tôi đã thường xuyên sưu tầm và thay đổi nhiều loại tranh ảnh
khác nhau có nội dung về lễ giáo theo từng tháng. Những tranh ảnh phải phong
phú, đa dạng, các hình ảnh này có thể là vẽ, là xé dán từ các nguyên vật liệu thiên
nhiên và các phế liệu mang tính thiết thực và gần gũi đối với trẻ.
Như vậy đối với việc xây dựng môi trường thân thiện giáo dục lễ giáo trong
và ngoài lớp học cho trẻ đã thúc đẩy được kết quả giáo dục lễ giáo cho trẻ, khiến trẻ
có được tâm thái và sự hứng thú trong một ngày hoạt động, khắc sâu những hình
ảnh đẹp, những câu nói hay là hành trang giúp trẻ khôn lớn.
2.3.2. Biện pháp 2: Cô giáo phải luôn là tấm gương sáng để trẻ noi theo:
Để đạt được hiệu quả trong giáo dục lễ giáo cho trẻ thì việc tôi phải gương
mẫu là việc làm vô cùng cần thiết. Vì cô giáo là người mẹ thứ hai của trẻ, muốn
giáo dục trẻ được tốt, cô giáo đóng vai trò hết sức quan trọng, luôn là tấm gương
sáng cho trẻ noi theo. Vì thời gian tổ chức họat động học tập, vui chơi, ăn ngủ
của trẻ tại trường là chính và rất dài từ 7 giờ sáng đến 17 giờ chiều mới về nhà

chỉ để ăn 1 buổi tối, ngủ đêm và lại tiếp tục đến trường ngày hôm sau. Vì vậy,
mọi nhân cách, tính cách các biểu hiện của cá nhân trẻ đều thể hiện ở trường lớp
thông qua cô giáo.Vì thế cô giáo phải là tấm gương sáng để trẻ học theo.
Tôi luôn luôn thể hiện chuẩn mực trong cách giao tiếp với người lớn và
mọi người xung quanh. Với trẻ không to tiếng quát tháo, xưng hô dịu dàng
bằng cô và con; giờ đón trả trẻ, luôn ân cần dịu dàng, khiêm tốn lịch sự trong
giao tiếp với phụ huynh khi trẻ hỏi, trả lời rõ ràng, đủ câu, không trả lời qua
loa chiếu lệ.
Vì vậy mà tôi luôn rèn cho mình một tác phong chuẩn mực ở từng lời
nói, từng việc làm, luôn thương yêu gần gũi đúng mực trong giao tiếp với trẻ,
luôn coi trẻ như con của mình, tôn trọng mọi ý kiến của trẻ luôn lấy tình cảm
mẹ, con để giáo dục trẻ, luôn tạo cho trẻ sự an toàn tuyệt đối khi ở bên cô.


9
Không quá nuông chiều cũng không quá khó khăn với trẻ, luôn tạo bầu không
khí tâm lý tốt trong sáng và làm gương cho trẻ từ lời nói, dáng đi, cử chỉ,
hành vi không chỉ trong giờ học mà ở mọi lúc mọi nơi vì trẻ có thể bắt chước
bất kỳ ở đâu.
Trẻ dễ trở thành bản sao của cô giáo: Cô nói nhỏ, nhẹ nhàng trẻ sẽ học
theo, cô nói nhanh, to, ồn ào, trẻ cũng giống cô, cô dịu dàng hay mạnh bạo, cô
vui tươi hay sầu não đều ảnh hưởng đến trẻ. Vì vậy, giáo dục lễ giáo cho trẻ qua
gương của mình đòi hỏi tôi cần tu dưỡng rèn luyện trở thành một giáo viên mẫu
mực từ lời nói đến cử chỉ, phong cách. Dạy trẻ mầm non là "dạy ăn, dạy nói, dạy
gói, dạy mở".
Mặt khác, tôi cũng rất cần tìm hiểu kỹ về đặc điểm tâm lý của từng trẻ để
có những cách ứng xử phù hợp với trẻ.
Ví dụ: Các cháu: Cầm Thị Nga, Lê Thùy Dương, Nguyễn Xuân Lợi hay có
tâm lý nhút nhát và sợ hãi khi đứng trước đám đông. Có thể do bố mẹ đi làm xa
ở nhà với ông bà, nên không thường xuyên được đi chơi nên các cháu không hay

được tiếp xúc, giao lưu với nhiều người. Chính vì vậy mà tôi phải rất nhẹ nhàng,
thường xuyên trò chuyện với các cháu và luôn tạo cảm giác thân thiện với các
cháu để các cháu thấy không sợ hãi khi thấy đông người và gần gũi với cô hơn.
Trong lớp cũng có cháu Lê Châu Anh, cháu Lê Sỹ Hiếu có thể trạng yếu hơn các
bạn nên khi hoạt động các cháu thường tránh né không muốn tham gia, với
những cháu này tôi luôn có những biện pháp động viên khuyến khích các cháu
để các cháu tham gia hoạt động cùng các bạn...
Có thể nói rằng hiểu trẻ là điều kiện đầu tiên để giáo dục trẻ có hiệu quả.
Đúng như nhà giáo dục K.D.Usinxki đã nói :“Muốn giáo dục con người thì
phải hiểu con người về mọi mặt” [3] nắm vững đặc điểm của từng trẻ là một
trong những nội dung quan trọng trong công tác chủ nhiệm lớp ở Trường
mầm non. Tôi tìm hiểu hoàn cảnh sống của trẻ. Nắm được những đặc điểm cơ
bản về thể chất, tâm sinh lí cũng như thói quen hành vi đạo đức mà trẻ đã có.
Từ đó lựa chọn những biện pháp tác động sư phạm phù hợp nhằm giúp trẻ
phát triển tốt nhất về mọi mặt.
Như vậy ta thấy hình ảnh người giáo viên chuẩn mực trước mặt trẻ là rất
quan trọng, để giáo dục lễ giáo cho trẻ có hiệu quả tốt nhất. Vì vậy cô giáo luôn
là tấm gương sáng ở mọi lúc mọi nơi về mọi mặt cho trẻ noi theo.
2.3.3. Biện pháp 3: Lồng ghép việc giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt
động trãi nghiệm hằng ngày của trẻ và qua các môn học.
Lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động giáo dục có nhiều
ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hoá. Các nội
dung về giáo dục lễ giáo cho trẻ được tích hợp vào các hoạt động của chương
trình chăm sóc giáo dục trẻ là rất quan trọng.
Để chuẩn bị cho việc đưa trẻ vào nề nếp thói quen bằng việc: Tôi dán ảnh
trẻ vào tủ cá nhân để trẻ biết được tủ cá nhân của mình, tôi tư vấn cho phụ
huynh chọn loại khăn rửa mặt phù hợp với trẻ và tôi đều dùng ký hiệu trên mỗi


10

khăn để trẻ nhận ra khăn của mình, khăn của trẻ được phơi ở trên giá khăn trẻ có
thể tự lấy được. Tất cả chăn, gối, dép đi trong nhà, cốc uống nước và mỗi đồ vật
đều có ký hiệu riêng từng trẻ. Mục đích tôi làm như vậy để tôi tập cho trẻ có tính
tự lập, hình thành cho trẻ một số thói quen tốt, một số công việc tự phục vụ và
tôi đã lồng ghép việc rèn nề nếp thói quen cho trẻ vào các hoạt động hằng ngày
của trẻ.
Ví dụ: Trong hoạt động: Đón trẻ và trả trẻ.
Khi đón trẻ tôi nhắc nhở trẻ biết khoanh tay chào cô giáo, chào tạm biệt
bố mẹ, rồi hướng dẫn trẻ cất đồ dùng vào tủ cá nhân của mình. Sau đấy hướng
dẫn trẻ cất dép vào giá dép và lấy dép đi trong lớp đi vào. Khi trả trẻ tôi cũng
hướng dẫn trẻ lại tủ cá nhân lấy cặp, đổi dép và chào cô giáo trước khi ra về.
Đầu năm học trẻ chưa quen nên tôi phải hướng dẫn trẻ tỉ mỉ và khi trẻ làm
được tôi tuyên dương kịp thời đồng thời khích lệ trẻ. Sau một thời gian kiên
trì hướng dẫn và tập cho trẻ, trẻ làm rất tốt và mỗi khi trẻ đến lớp không cần
tôi nhắc nhở trẻ đã tự giác chào cô giáo, chào tạm biệt bố mẹ và tự cất đồ
dùng cá nhân của mình. Sau đấy tôi thường xuyên gần gũi trò chuyện tiếp xúc
với trẻ để hướng trẻ vào nề nếp.

( hình ảnh: Trẻ lễ phép chào cô khi đến lớp)
Ví dụ: Giờ ăn trưa của trẻ
Hay khi ăn tôi nhắc trẻ tự đi đến bàn ăn, dạy trẻ biết mời mọi người xung
quanh ăn cơm, nhắc trẻ cầm thìa đúng cách, khi ăn không được nói chuyện và
không được ngậm cơm. Tôi luôn nhắc nhở trẻ ăn uống phải biết giữ vệ sinh. Để
giúp trẻ ăn uống ngon miệng lịch sự và hứng thú khi ngồi vào bàn ăn đó là tôi
luôn chú ý tới sở thích ăn của trẻ và luôn trao đổi với bộ phận cấp dưỡng để các
cô cấp dưỡng nấu ăn hợp khẩu vị của trẻ. Tôi thấy khi cơm ngon, thức ăn ngon
hợp với trẻ thì trẻ ăn rất ngon miệng và điều này rất thuận lợi cho việc đưa trẻ
vào nề nếp ăn uống mà tôi đã thực hiện.

11

(Hình ảnh: Nề nếp ăn trưa của trẻ 3 - 4 tuổi)
Khi cho trẻ đi vệ sinh, tôi đã hướng dẫn trẻ cách ngồi bô đúng, hợp vệ sinh.
Do trẻ còn nhỏ nên tôi phải hướng dẫn trẻ một cách tỉ mỉ, nhẹ nhàng, mỗi khi trẻ
làm sai hoặc trẻ chưa thực hiện được tôi không bao giờ quát mắng trẻ khiến trẻ sợ
hãi mà tôi luôn gần gũi khích lệ trẻ để trẻ làm tốt hơn, mỗi lần trẻ chưa thực hiện
được theo ý của tôi thì tôi luôn tự nhủ rằng bản thân cần phải kiên trì hơn nữa để
hướng dẫn trẻ làm lại, cô cố gắng và trẻ cũng cố gắng thì sẽ làm được, cuối cùng đa
số trẻ đã biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, và biết ngồi bô đúng cách, có khi một số
trẻ buồn đi vệ sinh trẻ đã biết xin phép cô giáo và chủ động tự đi vệ sinh...
Khi trẻ chơi tôi luôn nhắc nhở trẻ không được ngậm tay hay là bỏ ngậm đồ
chơi vào miệng, nhắc nhở trẻ khi chơi phải đoàn kết, không được tranh giành đồ
chơi của nhau, không được đánh bạn, xô bạn mà phải biết nhường nhịn khi chơi,
biết hợp tác chia sẻ cùng nhau. Để làm được điều đó tôi thường xuyên can thiệp
bằng cách nhập vai chơi cùng trẻ để giải quyết các tình huống xảy ra khi trẻ
chơi. Khi trẻ chơi xong tôi hướng dẫn trẻ cất đồ chơi, sắp xếp đồ chơi đúng nơi
quy định gọn gàng ngăn nắp... Ngoài ra ở các thời điểm thích hợp như trước và
sau bữa ăn, tôi luôn cho trẻ thực hành củng cố thói quen vệ sinh hằng ngày như:
Rửa tay trước khi ăn, ăn xong uống nước để vệ sinh răng miệng...
Với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo nói riêng, thời gian học ở
Trường mầm non chiếm rất nhiều thời gian trong ngày. Ở đó trẻ sẽ học hỏi lẫn
nhau học cả cái tốt và cái chưa tốt. Vì thế giáo dục lễ giáo cho trẻ là rất cần thiết
và phù hợp tại Trường mầm non.
Trong quá trình thực hiện lồng ghép tôi thấy đạt hiệu quả cao nhất và trẻ
hứng thú nhất là môn làm quen với văn học, âm nhạc...
* Thông qua hoạt động góc: Trẻ được trãi nghiệm, đó cũng là phương
tiện để trẻ phát triển toàn diện Đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất, và đặc biệt
là giúp trẻ mạnh dạn không nhút nhát hòa đồng cùng các bạn và trẻ có thể đóng
vai mình thích, qua đây cô giáo dục lễ giáo cho trẻ bằng cách trẻ đóng vai

người bán hàng, khi đưa hàng cho khách đưa bằng hai tay và phải biết cám ơn


12
người mua hàng và luôn nở nụ cười thân thiện với khách, còn khách hàng đưa
tiền bằng hai tay...

(Hình ảnh: Đồ dùng đồ chơi ở góc chơi phân vai)
* Với các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học: Mang nội dung
với ý nghĩa thiết thực gần gũi với cuộc sống là những cái tốt, cái hay.
Ví dụ: Khi kể cho các cháu nghe câu chuyện “Ai đáng khen nhiều hơn” tôi
nhấn mạnh liên hệ giáo dục: Các con ạ! Bố mẹ của các con phải làm việc vất vả
để nuôi các con khôn lớn. Vì vậy các con phải biết vâng lời bố mẹ, yêu thương
và nhường nhịn em bé, không những thế mà phải biết quan tâm và giúp đỡ mọi
người xung quanh mình nữa đấy.... Sau khi được cô giáo dạy xong, trẻ giơ tay
xin được kể cho cô nghe những việc mình đã giúp đỡ bố mẹ như: trông coi em
nhỏ, quét nhà, cho gà ăn, phụ bố mẹ những công việc vặt vừa sức của trẻ...Vì
vậy mà giờ học đã sinh động lôi cuốn sự chú ý của trẻ hẳn lên rõ rệt.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động góc: Qua trò chơi phân vai ở góc bán hàng, cô
cùng trẻ trò chuyện để trẻ nhận vai và thể hiện được vai chơi của mình.
Khi có người mua hàng bán hàng có thái độ, nói với người bán hàng như
thế nào? người mua hàng phải như thế nào? khi chơi ở góc bán hàng trẻ đã biết
xưng hô đúng mực trẻ đóng vai người bán hàng phải biết chào mời khách: Tôi
chào bác, bác mua gì đấy, bác có mua gì nữa không?... khi khách trả tiền phải
biết cám ơn người mua hàng và phải biết cầm tiền bằng hai tay đưa cho người
bán hàng...
Qua hoạt động này các cháu mạnh dạn và thành thạo dần trong giao tiếp,
ứng xử.
* Đối với hoạt động âm nhạc: Với những bài hát về cảnh vật, con vật, thiên
nhiên, tình cảm con người… tôi tranh thủ lồng ghép giáo dục cháu.

Ví dụ: Qua bài hát: “Tập đánh răng” tôi trò chuyện với trẻ về các bộ phận
trên cơ thể mình, qua đó giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh thân thể sạch sẽ.
Hoặc chủ đề: Động vật với bài hát: “Con chim vành khuyên” tôi giáo dục
trẻ khi ra đường phải biết chào hỏi mọi người và lễ phép với người lớn tuổi.


13
* Với hoạt động khám phá xã hội: “Lớp học thân yêu của chúng ta” tôi chú
y liên hệ giáo dục trẻ qua một số nội dung như sau:
+ Trong lớp các bạn trai và các bạn gái đều đoàn kết thương yêu nhau, đều
được cô giáo quý mến thương yêu.
+ Ngồi học cháu nào cũng phải ngồi ngay ngắn, muốn nói phải giơ tay
phát biểu.
+ Khi có các cô đến phải biết chào, muốn ra vào lớp phải xin phép cô giáo.
+ Khi chơi với bạn phải đoàn kết, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau, không
tranh giành đồ chơi của bạn, chơi xong phải biết cất đúng nơi quy định
* Với các hoạt động vận động: Tôi lồng ghép giáo dục trẻ siêng năng thể
dục, tập đều đặn giúp cơ thể khoẻ mạnh, thông qua đó trẻ có tính kỷ luật không
chen lấn, không xô đẩy bạn khi chơi…
Tương tự như vậy, trong các hoạt động giáo dục tôi lồng ghép giáo dục lễ
giáo một cách phù hợp, nhẹ nhàng.
Nhờ lồng ghép giáo dục lễ giáo vào các môn học tôi rút ra được những
hình ảnh, đức tính… điển hình để giáo dục trẻ biết yêu quý, lễ phép với người
lớn, ông bà, cha mẹ, biết yêu thương em nhỏ, biết vui buồn, biết điều tốt nên
làm, điều xấu nên tránh, biết cái thiện, cái ác, đoàn kết với bạn bè, yêu thiên
nhiên, yêu cảnh đẹp, gần gũi với những người xung mình.
Cần phải giáo dục ở mọi lúc mọi nơi và trong các hoạt động. Thông qua đó
những tính cách của trẻ được bộc lộ rõ, nhiều phẩm chất đạo đức được hình
thành và phát triển. Vì vậy, việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở lứa tuổi mầm non
đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa. Giáo dục lễ giáo ảnh

hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Nếu được giáo dục tốt, khi
giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc, có văn hóa trong các câu nói, cử
chỉ, hành động của trẻ đối với mọi người. Các tác phẩm văn học, các hình ảnh
có nội dung giáo dục lễ giáo và quá trình giao tiếp của trẻ với bạn bè với cô giáo
là những phương tiện giáo dục lễ giáo tốt nhất cho trẻ. Điều đó nhằm hình thành
ở trẻ những tình cảm yêu thương, gần gũi với cuộc sống.
Như vậy giáo dục lễ giáo cần phải giáo dục ở mọi lúc mọi nơi và trong
các hoạt động. Thông qua đó những tính cách của trẻ được bộc lộ rõ, nhiều
phẩm chất đạo đức được hình thành và phát triển. Vì vậy, việc giáo dục lễ
giáo cho trẻ ở lứa tuổi mầm non đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và
có ý nghĩa.
2.3.4. Biện pháp 4: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục về lễ
giáo cho trẻ.
Trong mỗi gia đình vai trò của bố mẹ có vị trí rất quan trọng. Cha mẹ là trụ
cột, là biểu hiện của nhân cách văn hóa cao đẹp nhất để con cái học tập và noi
theo. Cha mẹ là hạt nhân tâm lý chủ đạo, nguồn lửa sưởi ấm yêu thương trong
gia đình, nguồn tình cảm vô tận cho các con. Cho nên gia đình là cái nôi văn hóa
đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ em. Trong gia đình, ngoài các mối qua hệ
nói trên còn có mối quan hệ giữa ông bà và các cháu, anh chị và các em. Mối
quan hệ này càng bền chặt thì càng làm phong phú thêm đời sống tinh thần của


14
các cá nhân trong gia đình. Các bậc lớn tuổi phải làm gương, tự điều chỉnh hành
vi của mình thì mới đáp ứng được vấn đề đạo đức, văn hóa và các mối quan hệ
đặt ra trong phạm vi gia đình. Người xưa nói “rau nào sâu đó”, lối sống của cha
mẹ và những người trong gia đình ảnh hưởng rất lớn đến trẻ em.
Nhận thức được tầm quan trọng của gia đình trong việc giáo dục trẻ về mọi
mặt. Tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với phụ huynh nhằm để tìm hiểu và nắm
bắt được những nguyên nhân, hoàn cảnh gia đình của từng cháu để có biện pháp

giáo dục kịp thời phù hợp với trẻ. Đối với trẻ có hoàn cảnh đặc biệt tôi gặp riêng
phụ huynh để tường tận rõ ràng, đưa ra mục tiêu giáo dục đúng đắn hơn để cùng
với gia đình giải quyết phần nào những vướng mắt về nhận thức trong quá trình
dạy dỗ trẻ.
Ví dụ: Lớp tôi có trường hợp nhà chỉ có một con, lại là cháu đích tôn của
gia đình nên ông bà, bố mẹ cháu rất nuông chiều, vì vậy mà cháu rất nghịch
ngợm, muốn gì được nấy. Mỗi khi đến lớp trên đường đi cháu đòi bố mẹ mua cho
cái này cái kia mà không được đáp ứng thì cháu thường ăn vạ, nằm lăn xuống đất
không chịu vào lớp... Đối với những trẻ như thế này khi trẻ đã quen với sự nuông
chiều thì không phải một sớm một chiều trẻ có thể thay đổi ngay được mà phải có
sự kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo. Cả hai phía phải phối kết hợp với nhau và
kiên trì dành nhiều thời gian khuyên răn, nhắc nhở trẻ. Cô giáo cũng nên khéo léo
giải thích với phụ huynh không nên nuông chiều con quá mức, mà phải chỉ cho
trẻ hiểu cái gì là tốt, cái gì chưa tốt. Mới đầu có thể trẻ chưa hiểu được nhưng nếu
ta kiên trì và thường xuyên nhắc nhở uốn nắn trẻ, như trẻ có hành động ngoan là
nêu gương, khuyến khích. có thể là dùng các biện pháp khác nhau để cho trẻ thấy
thì tôi tin chắc dần dần trẻ sẽ hiểu ra những mong muốn của mình đó là sai, là
không đúng, là chưa ngoan. Tôi thường trao đổi vào những buổi họp phụ huynh,
trong giờ đón trả trẻ, hay tuyên truyền lễ giáo ở góc lễ giáo để đưa ra những biện
pháp giáo dục trẻ phù hợp nhất.
Trong mỗi gia đình bố mẹ là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, trẻ ở độ tuổi
mẫu giáo bé kinh nghiệm sống còn ít, trẻ bắt chước cả cái xấu lẫn cái tốt, trẻ có
thể tiếp thu rất nhiều trí thức, kỹ năng, kỹ xảo, thói quen những đặc điểm và
phẩm chất nhân cách chỉ được hình thành chủ yếu trong gia đình; cho nên gia
đình cần phải củng cố và xây dựng cho mình một bầu không khí tâm lý, thuận
lợị, lành mạnh, vui tươi, đầm ấm, thương yêu để có thể phát triển cả về thể chất
lẫn tinh thần cho con cái được tốt hơn, tạo cơ sở vững chắc cho con trẻ vững
vàng khi bước vào năm học tiếp theo. Như vậy, việc kết hợp giữa gia đình và
nhà trường hết sức quan trọng để chăm sóc và giáo dục trẻ là một vấn đề không
có người lớn nào bỏ qua. Vì trẻ em chóng nhớ, mau quên vì vậy ở lớp có cô

giáo, ở nhà có mẹ. Trẻ học đi đôi với hành, phải kết hợp cuộc sống hàng ngày
không để trẻ phát triển tùy tiện mà không có can thiệp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp, và nhà trường.
Sau khi áp dụng một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi C4
Trường mầm non thị trấn Thường Xuân tôi thu được một số kết quả rõ rệt.


15
* Đối với trẻ.
Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học 2019 – 2020 tại lớp 3 tuổi C4
Trường mầm non thị trấn Thường Xuân.
Tổng số trẻ 30 trẻ.
TT

Nội dung đánh giá

1
2
3

Biết chào hỏi, xưng hô lễ phép
Biết xin lỗi, biết cảm ơn
Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi
đúng nơi quy định
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh
môi Trường
Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn
Trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp

4
5
6

Kết quả cuối năm

TS
trẻ

Đạt

%

30
30

30
29

100
97

Chưa
đạt
0
1

30

28

93

2

7

30

27

90

3

10

30
30

28
29

93
97

2
1

7

3

%
0
3

Nhìn vào bảng trên ta thấy rằng khả năng lễ giáo của trẻ qua khảo sát cuối
năm đã có chuyển biến rất rõ rệt. Cụ thể: Trẻ biết chào hỏi, xin lỗi, cảm ơn, biết
giữ gìn lấy và cất đồ chơi đúng nơi quy định, biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ
sinh môi Trường, biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn. Qua đây còn giúp cho mối
quan hệ giữa cô và trẻ càng thêm gắn bó, thân thiết hơn, trẻ tự tin mạnh dạn hơn.
Các cháu ngoan hơn một cách rõ rệt.
* Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Đối với bản thân tôi thấy trước tiên mình có được một vốn kiến thức
sâu rộng liên quan tới giáo dục lễ giáo cho trẻ. Tôi đã thực sự hiểu trẻ và
không chỉ có thể đưa ra những biện pháp phù hợp nhất để giáo dục lễ giáo
một cách hiệu quả mà bên cạnh đó qua sáng kiến này tôi còn có thêm được
rất nhiều kinh nghiệm trong việc lồng ghép các nội dung hoạt động sao cho
mềm dẻo, linh hoạt, gây hứng thú với trẻ, cách xây dựng môi trường cho trẻ
hoạt động một cách hài hòa và linh hoạt. Nhờ vậy mà tôi luôn được nhà
trường đánh giá cao về chuyên môn, phụ huynh tín nhiệm và yên tâm khi
gửi con ở lớp.
Với đồng nghiệp qua sáng kiến của tôi được áp dụng vào lớp học đạt kết
quả cao là cơ hội cho đồng nghiệp học hỏi và áp dụng vào lớp của mình đạt hiệu
quả cao trong năm học 2019 - 2020 và những năm học tiếp theo.
Với nhà trường kết quả đạt được của lớp tôi góp phần tăng kết quả giáo dục
nhà trường tăng lên so với năm học trước.
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận.

16
Việc hình thành nhân cách cho trẻ là nhiệm vụ rất quan trọng trong các cơ
sở giáo dục mầm non và các bậc cha mẹ trẻ. Khoa học tâm lý đã khẳng định
rằng khi hết tuổi mầm non, ở đứa trẻ đặt xong nền móng đầu tiên của nhân cách,
sự phát triển về mặt đạo đức cho trẻ sau này đều mang rõ dấu ấn của thời ấu thơ.
Vì thế ngay từ lứa tuổi này chúng ta phải chăm lo phát triển toàn diện cho trẻ,
trên cơ sở đó mà từng bước hình thành nhân cách cho trẻ theo yêu cầu mà xã hội
đặt ra.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là một vấn đề vô cùng quan trọng. Qua
việc áp dụng các biện pháp vào thực tế giảng dạy ở Trường. Bản thân tôi rút ra
một số kinh nghiệm sau:
Cô giáo phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình yêu
thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi của mình, thân thiện yêu thương để
tạo tâm lý thoả mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng như hoạt động giao
tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành nhân cách cho trẻ.
Giáo viên phải năm bắt được tâm lý và phải hiểu trẻ, gần gũi, yêu thương
trẻ từ đó lôi cuốn trẻ vào các hoạt động một cách tự nguyện.
Giáo viên phải năng động, linh hoạt sáng tạo trong giảng dạy, bởi kiến thức
của giáo viên mầm non tuy rất đa dạng, phong phú.
Biết khai thác tiềm năng tiềm ẩn trong trẻ và khơi gợi những tiềm năng đó
phát triển.
Cần hiểu về đặc điểm tính chất công việc, hoàn cảnh gia đình cũng như
việc quan tâm của phụ huynh đến việc rèn lễ giáo cho trẻ, từ đó tìm ra được cách
phối hợp với phụ huynh để cùng thống nhất biện pháp giáo dục trẻ.
Gia đình của trẻ thật sự là mái ấm đầy tình thương, bố mẹ là những tấm
gương sáng và mẫu mực về hành vi ứng xử, chăm sóc, tinh thần trách nhiệm đối
với trẻ.
Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương và kể chuyện hàng tuần hoặc
tổ chức văn nghệ để động viên tinh thần trẻ.

Bên cạnh đó môi trường và cảnh quan sư phạm cũng góp phần hình thành
cho trẻ những hành vi văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt đẹp của
truyền thống con người Việt Nam phù hợp với mọi chuẩn mực đạo đức xã hội
một cách tự nguyện.
3.2. Kiến nghị
Để việc tổ chức hoạt động giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi đạt kết quả tốt
hơn nữa. Tôi xin mạnh dạn đề xuất một số ý kiến nhỏ như sau.
* Đối với phòng giáo dục
Phòng giáo dục thường xuyên mở các lớp chuyên đề, tập huấn bồi dưỡng
về “Giáo dục lễ giáo”, cung cấp các tài liệu, những kinh nghiện hay cho giáo
viên học tập.
*Đối với nhà Trường


17
Trường mầm non tạo điều kiện cơ sở vật chất góp phần nâng cao điều kiện
học tập, phong phú nội dung các hoạt động.
*Đối với phụ huynh
Các góc tuyên truyền của lớp có nhiều bài viết và hình ảnh cho phụ huynh
tham khảo.
Cần phối hợp chặt chẽ với giáo viên trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ, làm
gương cho trẻ noi theo và quan tâm giáo dục trẻ ở mọi nơi, mọi lúc.
Gia đình trẻ thật sự là mái ấm đầy tình thương, bố mẹ là những tấm gương
sáng và mẫu mực về hành vi ứng xử, chăm sóc, tinh thần trách nhiêm đối với trẻ.
Trên đây là “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 3 - 4
tuổi thông qua các hoạt động ở Trường mầm non Thị Trấn, Thường Xuân”.
Trên đây là một số kinh nghiệm về giáo dục lễ giáo thông qua các hoạt
động ở Trường mầm non mà tôi đã rút ra được, với một khuôn khổ một bài viết
nhỏ, vấn đề chỉ dừng lại ở một phạm vi hạn chế, chưa thể bao quát hết được tất
cả, đồng thời trong quá trình viết vẫn còn những thiếu sót nhất định. Vậy tôi rất

mong được sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến
kinh nghiệm của tôi ngày càng được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.!

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 5 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Lê Thị Hiệp

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

Người viết

Lê Thị Vân


18

TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bài thơ: “Nửa đêm” - tập thơ “Nhật ký trong tù” - tác giả: Hồ Chí Minh.
[2].Tài liệu BDTX giáo viên.
[3]. Sách Tâm lý trẻ em - Nguyễn Ánh Tuyết.
4. Chương trình giáo dục mầm non ban hành theo Thông tư: 17/2009/TT BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào
tạo(Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
[5]. Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố theo chủ đề 3-4 tuổi
(Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam)
6. Các tạp chí Giáo Dục Mầm Non của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
[7]. Nghị quyết TW2 khóa VIII của Đảng Cộng Sản Việt Nam.

[8]. Báo giáo dục và thời đại ngày 26/10/2014.
9. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non (MG bé 3 -4
tuổi). Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. Tác giả: TS: Lê Thu Hương - TS: Trần
Thị Ngọc Trâm - PGS.TS: Lê Thị Ánh Tuyết.
10. Thông tư 28/2016/TT - BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ Giáo
Dục và Đào Tạo.


19