Một số giải pháp trong công tác chủ nhiệm nhằm tích cực hoá các hoạt động của học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy và học ở lớp 5b trường tiểu học ngọc phụng 2

0

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THƯỜNG XUÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP
TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM NHẰM
TÍCH CỰC HÓA CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH,
GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC
Ở LỚP 5B, TRƯỜNG TIỂU HỌC NGỌC PHỤNG 2

Họ và tên: Tống Thị Hà
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường TH Ngọc Phụng 2
SKKN thuộc lĩnh vực: Chủ nhiệm

THANH HÓA, NĂM 2020


1

MỤC LỤC
TT

Nội dung

Trang

1

1.Mở đầu

2

2

1.1. Lí do chọn đề tài

2

3

1.2. Mục đích nghiên cứu

3

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu

3

5

1.4. Phương pháp nghiên cứu

3

6

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

3

7

2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

3

8

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN

4

9

2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

5

10

2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động dạy học

17

11

3. Kết luận và kiến nghị

18

12

3.1. Kết luận

18

13

3.2. Kiến nghị

19

14

Tài liệu tham khảo

20

15

Danh mục sáng kiến

21

1. MỞ ĐẦU

2
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong thực tế hiện nay, để đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện về
giáo dục, những người làm công tác giáo dục luôn trau dồi kiến thức, kĩ năng,
tìm tòi, khám phá những phương pháp, hình thức dạy học để có thể truyền đạt
tối đa kiến thức cho học sinh. Tôi cũng như các đồng nghiệp khác đều nhận thức
rõ: Sản phẩm đào tạo của chúng tôi không phải chỉ là những con người có tri
thức, có tài năng mà phải là những con người phát triển toàn diện. Ẩn trong
những khối óc đầy tri thức là những tâm hồn đầy xúc cảm và lòng nhân ái. Một
trong những công việc để làm nên được điều đó chính là công tác chủ nhiệm
lớp. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học
sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc
giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc
biệt trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức
quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp,
trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu
nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
Không giống như các bậc học khác, người giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học
là người trực tiếp vừa “dạy” vừa “dỗ” và đảm nhiệm hầu hết các môn học, là
người quản lý toàn diện một tập thể học sinh của một lớp và có nhiều thời gian
gắn bó, gần gũi với học sinh. Hơn nữa về trình độ hiểu biết và vốn sống của học
sinh tiểu học còn nhiều hạn chế vì vậy các em rất cần có một người thường
xuyên hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo, dìu dắt.
Công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công của người giáo viên
bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống
vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình
nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà trường. Đã 25
năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào tôi đã có kinh nghiệm nhưng tôi vẫn

thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nhọc, rất
phức tạp. Mỗi giáo viên muốn làm tốt công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một
giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh,
để xử lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục
cao. Nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, không có tinh thần trách nhiệm
cao thì khó mà hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân
cách, đạo đức, lối sống…của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên
trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học theo
qui định, tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên
chủ nhiệm lớp. Vấn đề đặt ra cho tôi bây giờ là thực trạng của lớp tôi phải làm
sao để chính các em luôn cảm thấy ở tôi sự mới lạ, không nhàm chán, từ đó
hướng các em đến sự ham mê học tập. Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã tìm
tòi, nghiên cứu thực tiễn và mạnh dạn đưa ra: “ Một số giải pháp trong công tác
chủ nhiệm nhằm tích cực hóa các hoạt động của học sinh, góp phần nâng cao
chất lượng dạy và học ở lớp 5B, trường Tiểu học Ngọc Phụng 2” để giúp các em
mạnh dạn, tự tin hơn trong học tập, hoàn thành tốt các nhiệm vụ giáo dục.


3
1.2. Mục đích nghiên cứu:

Nâng cao chất lượng dạy và học cho học sinh Tiểu học thông qua các biện
pháp chủ nhiệm lớp, góp phần đạt được các mục tiêu của giáo dục đã được định
hướng theo bốn trụ cột: Học để biết; Học để làm; Học để chung sống cùng nhau
và học để làm người.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 5B với các biện pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Kết hợp hài hòa, linh hoạt nhiều phương pháp để nâng cao hiệu quả của
công tác chủ nhiệm lớp như: Phương pháp tổng hợp, thống kê; Phương pháp

nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết; Phương pháp quan sát; Phương pháp điều
tra, khảo sát thực tế; Phương pháp thực hành…
1.5. Những điểm mới của SKKN
Đây là sáng kiến kinh nghiệm đã phát triển từ sáng kiến: “Một số biện pháp
trong công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao chất lượng dạy và học theo hướng tích
cực ở lớp 3A, trường Tiểu học Thọ Thanh” mà tôi đã thực hiện và đạt loại C cấp
tỉnh năm 2014. Tuy nhiên, ở đề tài này có thêm những điểm mới sau:
- Môi trường giáo dục để áp dụng nghiên cứu hoàn toàn khác. (Bản thân
tôi đã chuyển công tác do sự phân công của UBND huyện)
- Thu hút, huy động được nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường cùng
tham gia giáo dục.
- Thống nhất giữa bồi dưỡng về nhận thức với thực tế công tác tổ chức
thực hiện và các nhiệm vụ đặt ra từ thực tiễn.
- Vai trò của cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội,chính quyền đoàn thể, thể
hiện đậm nét, có tác động mạnh mẽ đến hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp.
- Xây dựng được tập thể giáo viên đoàn kết, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt
tình, có kỹ năng phối hợp công tác tốt, yêu mến trẻ, cùng nhau hỗ trợ nhau trong
các hoạt động giáo dục.
- Dần hình thành lực lượng nòng cốt có năng lực trong học sinh của nhà
trường làm nhiệm vụ tư vấn rèn luyện cho các học sinh khác.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Như chúng ta đã biết, bản chất của quá trình giáo dục là tổ chức toàn bộ
cuộc sống, học tập, hoạt động của học sinh, tạo điều kiện thuận lợi để học sinh
phát triển và bộc lộ hết khả năng của mình.
Giáo viên chủ nhiệm là người được hiệu trưởng bổ nhiệm trong số những
giáo viên có kinh nghiệm và có uy tín. Được thay mặt Hiệu trưởng quản lý và tổ
chức học tập, rèn luyện đạt mục tiêu đào tạo. Họ vừa đóng vai trò quản lý hành
chính Nhà nước, vừa đóng vai trò người thầy, đồng thời còn đóng vai trò người
đại diện cho quyền lợi của tập thể lớp;

Giáo viên chủ nhiệm là người chủ chốt của nhà trường làm công tác giáo
dục đạo đức, lối sống cho HS lớp mình chủ nhiệm; là cầu nối giữa lớp với các
giáo viên bộ môn, Ban giám hiệu, Tổ chuyên môn, các tổ chức đoàn thể trong


4
nhà trường (Công đoàn, Đoàn thanh niên, Nữ công…) và Cha mẹ học sinh;
Giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức các hoạt động giáo dục trong lớp, các
hoạt động tập thể và chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng về công tác Giáo dục
và Đào tạo, lối sống và chuẩn kiến thức kĩ năng cần thiết cần đạt của lớp mình
được quy định tại QĐ số 16/ QQD- BGD-ĐT ngày 5/5/2006 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo về việc ban hành chương trình Giaos dục phổ thông;
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người đại diện quyền lợi, nguyện vọng chính
đáng của tập thể học sinh, là cầu nối giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
Để thực hiện tốt vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp, trước
tiên người giáo viên phải xác định đúng vị trí, nhiệm vụ, biết tổ chức giáo dục,
phải là người thực hiện tốt những nhiệm vụ của người thầy, phải nắm được
đường lối quan điểm lí luận giáo dục đồng thời phải tham gia các hoạt động
chính trị xã hội tốt hơn, phải rèn luyện ở mức cao hơn. Đó là tránh nhiệm, nghĩa
vụ và cũng là vinh dự vì học sinh.
2.2. Thực trạng của vấn đề
2.2.1. Những thuận lợi:
Trường Tiểu học Ngọc Phụng 2 có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên
môn vững vàng, có nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, yêu và tâm
huyết với nghề.
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm chỉ đạo sát sao đến mọi hoạt động
của nhà trường
Năm học 2018 - 2019, trường có 10 lớp. Được sự dìu dắt tận tình của thầy
cô, nhìn chung các em học sinh đều ngoan ngoãn, chịu khó, học hành tiến bộ; có
tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ nhau cùng tiến. Ngay từ đầu năm học,

tôi đã xác đinh rõ: Để các em thực hiện tốt nhiệm vụ năm học thì việc cần thiết
nhất là phải làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.
2.2.2. Những khó khăn
Học sinh lớp 5 là lớp cuối cấp, ở giai đoạn 2 của bậc Tiểu học. Ở lứa tuổi
này, các em đã có sự thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và các mối
quan hệ xã hội khác. Các em lại rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, … nhưng lại chưa có
khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy các em rất cần có được sự giáo
dục toàn diện và được học thêm nhiều kĩ năng sống để các em thêm tự tin trong
học tập và xử lí được các tình huống xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.
Học sinh trong trường sinh sống trên địa bàn hai huyện: Thường Xuân và
Ngọc Lạc, phần đa là người dân tộc thiểu số, điều kiện kinh tế không đồng đều,
vẫn còn nhiều gia đình kinh tế khó khăn. Việc quan tâm đến học hành của con
em còn nhiều hạn chế. Một số ít phụ huynh còn phó mặc mọi việc dạy dỗ và học
tập của con mình cho nhà trường, cho thầy cô. Bên cạnh đó cũng có nhiều phụ
huynh rất quan tâm đến việc giúp đỡ con cái học tập nhưng lại không nắm được
phương pháp sư phạm, khiến cho trẻ không hiểu và thiếu tin tưởng. Một số em
chểnh mảng trong việc học, hay quên sách vở, đồ dùng học tập, tiếp thu bài còn
chậm, năng lực tư duy còn hạn chế, chưa có nhiều cố gắng.
Mặc dù cơ sở vật chất đã có nhiều thay đổi nhưng so với yêu cầu hiện nay,


5
đồ dùng trang thiết bị dạy học chưa phong phú.
2.2.3. Thực trạng ở lớp 5B, trường Tiểu học Ngọc Phụng 2
Năm học 2018 - 2019, được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 5B, tôi
vừa mừng lại vừa lo. Mừng vì được Ban giám hiệu đặt niềm tin giao cho một
lớp cuối cấp học với rất nhiều nhiệm vụ lớn lao cần phải thực hiện, được cống
hiến một phần công sức cho mái trường Ngọc Phụng 2 thân yêu. Lo vì đây là
một môi trường giáo dục hoàn toàn mới (do tôi vừa chuyển công tác về), và còn
lo vì đây là một tập thể lớp thường xuyên xếp cuối cùng về nề nếp trong các

tuần học của năm học trước (giáo viên chủ nhiệm cũ của các em là thầy giáo
mới chuyển công tác từ vùng đặc biệt khó khăn về, chưa thích ứng được với môi
trường giáo dục ở vùng trung tâm)… Đối tượng học sinh chưa hoàn thành nhiệm
vụ học tập và học sinh cá biệt vẫn còn.
Lớp có 22 học sinh, 11 em là người dân tộc thiểu số, 13 học sinh là con em
của xã Ngọc Phụng, số còn lại đến từ xã Phùng Minh của huyện Ngọc Lạc.
Trong lớp, một số em nữ thường chia bè phái, phân biệt, kì thị nhau theo lực
học, giàu nghèo và địa phương, một vài em lại hay hờn dỗi, khóc nhè; một số ít
em nam hay quậy phá, chọc ghẹo các bạn trong lớp gây ồn ào, mất trật tự trong
giờ học và kết quả học tập chưa cao. Trong lớp có hai anh em Tài, Linh thường
xuyên nghỉ học vì bố mẹ không có, điều kiện kính tế vô cùng khó khăn, các em
phải ở nhờ nhà ông bà ngoại đã hết tuổi lao động; nhiều em sống cùng ông bà
nội (ngoại) vì bố mẹ đi làm công nhân ở các tỉnh xa; nhiều em có hoàn cảnh khó
khăn nên không có góc học tập ở nhà, đi học về là vứt sách vở lung tung, đến
lớp thì thường xuyên quên vở, quên bút,… Bao nhiêu chuyện rắc rối, bao nhiêu
tình huống khó xử khiến tôi phải đau đầu. :
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1: Thăm - tìm hiểu về tâm sinh lí lứa tuổi, điều kiện sống và học tập
của học sinh lớp 5B.
Ngay từ đầu, tôi đã xác dịnh rõ: muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình,
muốn đề ra các biện pháp giáo dục phù hợp, đạt hiệu quả cao thì trước hết phải
hiểu tâm lí lứa tuổi học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về
từng học sinh. Vì vậy, sau khi nhận lớp, cũng như mọi năm, tôi thường gặp gỡ
giáo viên chủ nhiệm của năm học trước để trao đổi về tình hình học sinh. Tôi ghi
chép tỉ mỉ, cụ thể vào sổ tay để tiện theo dõi và có hướng giải quyết riêng với
từng em. Để xác định đặc điểm tâm lí của của từng đối tượng học sinh trong lớp,
tôi dùng một số phiếu trắc nghiệm. Các phiếu này tôi tham khảo từ Modul 34
“Công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học”. Như vậy, bước đầu tôi đã nắm
vững tình hình học sinh, nắm cụ thể đặc điểm tâm lí của từng học sinh, tôi phân
chia lớp thành từng nhóm đối tượng theo đặc điểm tâm lí và theo lực học để có

biện pháp giáo dục phù hợp.
Tôi dành thời gian đến từng nhà học sinh, xem nơi ăn, ngủ, góc học tập của
từng em. Trong lớp có 6 em nhà ở thôn Xuân Lập, thôn được công nhận thôn
kiểu mẫu của tỉnh Thanh Hóa, phần lớn là các hộ kinh doanh, điều kiện gia đình
của các em tương đối tốt nhưng do công việc kinh hoanh bận rộn nên ít có thời


6
gian để ý đến việc học tập và tâm tư nguyện vọng của con cái. Mỗi gia đình đều
bố trí một góc học tập riêng cho con song không được quan tâm sắp xếp gọn
gàng và còn vứt đồ đạc bừa bãi lên trên.

Góc học tập của Mai

Góc học tập của Thành

Góc học tập của Vân Anh
Tôi trao đổi với phụ huynh sắp xếp lại vị trí sao cho sáng sủa và thoáng mát
về ban ngày, đầy đủ ánh sáng về ban đêm. Tôi hướng dẫn học sinh cách sắp xếp
tập vở, đồ dùng học tập ngăn nắp, tiện lợi và trang trí góc học tập bằng cách cắt
gấp những bông hoa, lọ hoa bằng giấy để trưng bày và những cái hộp xinh xinh
để đựng đồ dùng.
Bảy em thuộc hai thôn Xuân Thành và Quyết Tiến, đây là hai thôn có nhiều
hộ nghèo nhất trong xã, chủ yếu là người dân tộc Mường, kinh tế phần lớn rất
khó khăn, nhiều thanh niên hư hỏng, ăn chơi, nghiện ngập thậm chí mắc bệnh xã
hội, dẫn đến các em cũng phần nào bị ảnh hưởng. Số học sinh còn lại ở làng


7
Mui, xã Phùng Minh của huyện Ngọc Lạc, chủ yếu là người dân tộc Mường và

Thái, trình độ dân trí thấp, bố mẹ phần lớn đi làm ăn xa, gửi con cho ông bà
chăm sóc nên việc quan tâm đến con cái là không thể. Tất cả các em học sinh
này đều không có góc học tập riêng, sách vở vứt lung tung trong nhà, bạ đâu học
đấy. Đối với những em này, tôi giải thích, động viên để gia đình hiểu rằng góc
học tập là nơi để các em học bài, nghiên cứu bài và làm bài tập ở nhà. Có góc
học tập sẽ giúp các em hứng thú và có ý thức cao hơn trong việc học ở nhà.
Ngoài ra, góc học tập còn là nơi để các em rèn luyện tính cẩn thận, ngăn nắp và
phát triển óc thẩm mĩ của bản thân. Phụ huynh chỉ cần mua cho con em của
mình một cái bàn và một cái nghế nhựa (như kiểu bàn ghế ở các quán nước nhỏ)
hoặc mua một cái bàn nhỏ theo kiểu để trong màn ngồi học cho khỏi bị muỗi đốt.
2.3.2. Xây dựng nề nếp và đội ngũ cán bộ lớp.
Việc xây dựng nề nếp và một đội ngũ cán bộ lớp giỏi, năng động, hiểu
được tâm lí của các bạn là việc rất quan trọng mà người giáo viên làm công tác
chủ nhiệm phải có kế hoạch thực hiện. Hơn nữa, để đội ngũ cán bộ lớp cùng
giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các
bạn là công việc rất cần thiết và có ích.
Công việc đầu tiên của tôi là củng cố nề nếp cho các em. Việc xếp chỗ ngồi
cũng là vấn đề mà tôi phải cân nhắc, làm sao để lựa chọn bạn ngồi chung bàn
không gây mất trật tự, hỗ trợ nhau trong việc học và làm việc theo nhóm thuận
tiện, xếp chỗ dàn đều số học sinh theo các mức độ học tập, tình trạng sức khỏe
giữa các tổ để tạo sự cân bằng trong thi đua và cùng nhau phấn đấu tốt hơn.
Công việc này quả là không dễ dàng, ban đầu trong lớp tôi luôn có sự phân biệt,
kì thị. Các em ở thôn Xuân Lập thường về một phái, không ngồi chung với các
bạn ở nơi khác và ngược lại. Tôi đã phải mất nhiều thời gian làm công tác tư
tưởng, mềm có, rắn có thì việc này mới được giải quyết. Tuy nhiên, hàng tháng
tôi vẫn có sự thay đổi chỗ ngồi sao cho hợp lí.
Còn việc bầu ban các sự lớp, tôi để các em tự bầu theo quy chế dân chủ và
phân cấp rõ ràng trách nhiệm của từng thành viên cũng như các tổ chức trong
lớp, quy định rõ chức năng nhiệm vụ của tổ truởng, tổ phó và từng cá nhân học
sinh. Sắp xếp công việc phù hợp với năng lực sở trường của từng cá nhân nhằm

phát huy ưu điểm, những mặt tích cực của mọi thành viên trong lớp. Tôi chỉ
tham gia sau khi đã có ý kiến của số đông học sinh.
Tiếp theo đó cùng cả lớp thảo luận về nội quy của nhà trường và một số
điều do lớp đặt ra để các bạn cán sự lớp dễ theo dõi, kiểm tra giúp nhau cùng
tiến bộ. Tất cả các em đều được tham gia ý kiến, các em cùng nhau trao đổi
xem có điểm nào các em thấy khó thực hiện tôi sẽ giải thích và giúp các em làm
tốt hơn. Sau đó tiến hành phát động thi đua giữa các tổ. Những học sinh được
chọn làm cán bộ lớp bao giờ cũng phải gương mẫu trước các bạn về mọi mặt:
Học tập, kỷ luật, tham gia các hoạt động, đối xử với bạn bè.... Dưới đây là mẫu
phiếu theo dõi nề nếp của từng tổ trong một tuần mà tôi đã thiết kế để tiện theo dõi:


8
STT

HỌ VÀ TÊN

Thứ 2

Thứ 3

Thứ 4

Thứ 5

Thứ 6

1
2
3

4
5
6
7
8
9
10
Tuyên dương
Nhắc nhở

(Tên cụ thể)
(Tên cụ thể)

Cách ghi: Vắng học: V, Đi chậm: C; Không học bài, soạn bài: B ; Nói tục: T;
trang phục: P; Nói chuyện: N; Các lỗi khác: K

Tôi chia lớp làm 3 tổ, mỗi tổ có bảy hoặc 8 em. Tôi phát cho lớp trưởng,
lớp phó và mỗi tổ trưởng một quyển sổ theo dõi nề nếp lớp, ghi chép những
công việc của tổ, của lớp khi cần thiết. Nhiệm vụ của của ban cán sự lớp được
tôi nêu rất cụ thể :
- Lớp trưởng: Điều hành chung công việc của lớp, theo dõi thi đua giữa các
tổ, báo cáo với giáo viên chủ nhiệm khi có sự cố và là người phối hợp chặt chẽ
với giáo viên chủ nhiệm về tình hình hàng ngày của lớp.
- Tổ trưởng: Điều hành công việc chung, theo dõi, đôn đốc các hoạt động
hàng ngày của tổ về việc việc thực hiện nội qui, học tập, giữ sổ theo dõi nề nếp
của tổ mình…
- Tổ phó: Cùng với tổ trưởng điều hành công việc chung nhưng phụ trách
về việc thực hiện nội qui là chính.
Nhiệm vụ chung của tổ trưởng, tổ phó là truy bài 15 phút đầu giờ, kiểm
tra tổ viên việc học ở nhà, việc làm bài tập, việc thực hiện nội quy,... Dựa vào

những quy định cụ thể để các em cán sự lớp dễ theo dõi đảm bảo tính công
bằng. Dĩ nhiên những quy định này cũng được các em đồng ý thông qua trong
cuộc họp lớp đầu năm. Sau đó hằng ngày, hàng tuần, các cán bộ lớp bao gồm:
lớp trưởng, 2 lớp phó, 3 tổ trưởng, 3 tổ phó... sẽ tiến hành công việc của mình
như sau:
- Đầu giờ: Tổ trưởng, tổ phó kiểm tra những việc sau: soạn sách vở theo
đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ đồ dùng học tập, có ý thức soạn bài trước ở
nhà, đi học đúng giờ, không mang dép lê, .... Rồi tổ trưởng chấm điểm thi đua
theo qui đinh như sau: vi phạm 1 nội dung trừ: 2 điểm.
- Trong giờ học: Tổ trưởng, tổ phó theo dõi các bạn trong tổ về thái độ học
tập, phát biểu xây dựng bài, đạt điểm cao trong học tập thì cộng điểm thưởng
như sau: Đạt điểm 10 một môn thì cộng 5 điểm tốt, phát biểu xây dựng bài cộng
1điểm/1lần, nói chuyện trong giờ học thì bị trừ 2 điểm/1lần.


9
2.3.3. Thực hiện tốt mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với Ban giám
hiệu, với đồng nghiệp, với cha mẹ học sinh và cộng đồng:
* Quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm đối với Ban giám hiệu:
Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với Ban giám hiệu và hội đồng
giáo dục nhà trường là mối quan hệ của người bị quản lý đối với lãnh đạo, vì thế
tôi hiểu rằng phải cần thiết phải thực hiện những công việc sau:
Tiếp nhận chủ trương, kế hoạch và những định hướng cho từng hoạt động
cụ thể.
Xây dựng kế hoạch và chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch cho phù hợp
với tình hình của lớp mình. Trong quá trình xây dựng và triển khai kế hoạch, nếu
xuất hiện những khó khăn hoặc những tình huống đột biến không thể hoặc
không thuộc quyền xử lý thì tôi sẽ kịp thời báo cáo với Ban giám hiệu và hội
đồng giáo dục để lấy ý kiến chỉ đạo, bổ xung, điều chỉnh kế hoạch hoặc thay đổi
phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động tận dụng sự hỗ trợ về tinh thần và vật

chất của cấp trên.
Báo cáo kế hoạch hoạt động của lớp theo định kỳ (cuối học kỳ, cuối năm
học) hoặc đột xuất nếu có với Ban giám hiệu và hội đồng giáo dục theo hướng
dẫn chung của nhà trường (đánh giá, xếp loại học tập, rèn luyện đạo đức và các
mặt hoạt động khác của từng học sinh và của cả lớp).
Đề đạt nguyện vọng chính đáng của học sinh mình với Ban giám hiệu và
hội đồng giáo dục nhà trường, đề xuất các phương án giải quyết với sự suy nghĩ
thấu đáo, cẩn trọng.
Phản ánh những ý kiến nguyện vọng của gia đình học sinh về sự đồng tình
hay phản bác đối với những chủ trương, quy định của trường trong các mặt hoạt
động giáo dục để cấp trên có sự xem xét, giải đáp hoặc sửa đổi cho phù hợp với
thực tế.
* Quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm đối với đồng nghiệp:
Trong nhà trường các em được học tốt tất cả các môn theo qui định. Ngoài
công tác chủ nhiệm, tôi còn phải phụ trách các bộ môn chuyên môn vì thế viếc
phối hợp với giáo viên bộ môn là hết sức quan trọng và cần thiết.
Tôi còn thường xuyên phối hợp với các lực lượng khác trong trường như:
bảo vệ, thư viện, y tế,... Đặc biệt là các tổ chức đoàn thể và đội Cờ đỏ để giáo
dục học sinh. Tôi phản ánh nguyện vọng của học sinh, đề xuất yêu cầu và đề
nghị các lực lượng này cùng phối hợp tác động tới học sinh, hỗ trợ các hoạt
động của lớp khi cần thiết.
Tôi đã chủ động tham mưu cho Nhà trường, Đoàn Đội tổ chức tốt các hoạt
động ngoài giờ lên góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Cùng với hội
khuyến học nhà trường vận động đóng góp, góp phần không nhỏ trong việc
khuyến học, khen thưởng, động viên kịp thời cho học sinh.
* Quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm đối với cha mẹ học sinh và cộng
đồng:
Tôi thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập, tu
dưỡng đạo đức của các em trong nhà trường qua nhiều hình thức khác nhau:

10
Qua sổ liên lạc điện tử VnEdu, qua số điện thoại, qua nhóm zalo...
Tôi luôn đặt mình vào vị trí của phụ huynh, suy nghĩ xem họ mong muốn
điều gì ở người giáo viên chủ nhiệm? Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để cùng
nhau tìm ra phương pháp hiệu quả nhất nhằm hạn chế những tiêu cực làm sa sút
về nhân cách đạo đức con người mà trong đó có con em của họ. Tôi thường
xuyên đến nhà của các vi phạm để có thể nắm tình hình một cách chính xác
nhất, chứ không ngồi chờ phụ huynh học sinh đến rồi mới phản ánh ý kiến.
Từ đầu năm học, tôi đã định hướng bầu chọn Ban đại diện cha mẹ học sinh
của lớp với các tiêu chuẩn sau: Phụ huynh có đời sống kinh tế ổn định. Có tâm
huyết, nhiệt tình, tất cả vì học sinh thân yêu. Am hiểu nhiều về lĩnh vực giáo
dục. Có con em chăm học.
Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp gồm 3 thành viên: Huynh trưởng,
huynh phó và thư ký.
Nhiệm vụ ban đại diện cha mẹ học sinh là: Kết hợp với giáo viên chủ
nhiệm theo dõi, động viên quá trình học tập, sinh hoạt của các em. Đặc biệt là
quan tâm đến các phong trào của lớp. Nắm rõ được hoàn cảnh gia đình, chỗ ở
của từng học sinh để kịp thời thăm hỏi. Có kế hoạch khen thưởng kịp thời học
sinh trong lớp tiến bộ theo từng tuần, tháng, theo các đợt kiểm tra định kỳ của
nhà trường.
Qua các yêu cầu trên, lớp đã bầu được 3 phụ huynh có tâm huyết vào ban
đại diện cha mẹ học sinh của lớp, đó là:
1. Cô Trịnh Thị Nhuận (mẹ của em Lê Trung Thành) - Trưởng ban
2. Anh Lê Văn Dũng (bố của em Lê Thị Mai)
- Phó ban
3. Cô Lê Thị Hạnh (mẹ của em Hà Phương Anh)
- Thư kí
Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng giáo
viên chủ nhiệm rèn nề nếp của học sinh như sau:

- Hằng ngày kiểm tra sách vở của con em mình.
- Nhắc nhở con em học bài cũ và chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp.
- Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con em theo thời khoá biểu
hằng ngày.
- Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi.
- Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào việc nấy tránh tình trạng
vừa học vừa chơi.
- Thường xuyên trao đổi với cô qua trò chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc
qua sổ liên lạc điện tử VnEdu để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nề
nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà.
2.3.4: Dạy học theo hướng phân loại học sinh:
Qua việc khảo sát đối tượng đã thực hiện ở biện pháp thứ nhất, tôi tiến
hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể:
- Học sinh gặp hoàn cảnh đặc biệt khó khăn: Các em Tài, Linh,
- Học sinh khuyết tật: Không có
- Học sinh hiếu động, hay nghịch ngợm: Em Vỹ, em Qúy, em Linh
- Học sinh tiếp thu bài chậm: Em Linh, em Quý, em Khánh Duy


11
- Học sinh có những năng lực đặc biệt: Vân Anh, Thành, Tuyến, Bảo Ngọc,
Thu Hà, …
Nhà anh em Tài và Linh rất nghèo, bố mẹ bỏ nhau, các em ở với mẹ.
Không chị được áp lực cuộc sông, một nách ba con nhỏ, mẹ các em bỏ đi Trung
Quốc rồi mất liên lạc. Hai anh em sống cùng chị gái trong ngôi nhà sàn được
dựng tạm bợ trong vườn nhà ông ngoại, có gì ăn nấy, quần áo không đủ mặc.
Vào năm học mới, mấy hôm đầu không thấy các em đến lớp, tôi tìm hiểu và biết
được rằng các em không có tiền mua sách vở, đồ dùng học tập, quần áo để đi
học, tôi huy động tất cả các nguồn lực để các em có thể được đến trường. Mỗi
người góp một ít, người cho bộ quần áo, người cho đồ dùng, người cho vở, …

và nhiệm vụ cuối cùng là động viên các em đến lớp. Ban đầu, các em có biểu
hiện tự ti thẹn thùng, xa lánh bạn bè, không trò chuyện với ai, tôi thường ngồi
cùng các em, gợi ý nói chuyện thân mật, một thời gian sau, em đã bắt đầu chơi
và nói chuyện cùng bạn bè. Trong hai anh em, Tài thông minh, sáng dạ, chăm
chỉ học tập hơn, Linh thì lười học, hay bỏ học theo các thanh niên hư hỏng trong
thôn chơi bời lêu lổng, tôi phải gần gũi, động viên rất nhiều em mới đến lớp học
chuyên cần được.
Đối với học sinh còn hay hiếu động, hay nghịch ngợm như em Vỹ, em
Qúy, tôi nguyên nhân qua qua các bạn thì được biết: Gia đình em Quý bố mẹ
thường nhận các công trình xây dựng xa nhà ít có thời gian gần gũi, chuyện trò,
bảo ban, gần nhà lại có rất nhiều thanh niên hư hỏng nên dẫn đến em bị nhiễm
theo cách sống, cách nói chuyện của các thanh niên này; gia đình em Vỹ bố mẹ
đi làm ăn ở Trung Quốc, em ở nhà cùng anh trai đang học lớp 8. Em thường
xuyên đi học muộn hoặc nghỉ học buổi sáng, Qua điều tra, tôi biết được nguyên
nhân của tình trạng này là do trước khi đi, bố mẹ sắm cho hai anh em điện thoại
đắt tiền để dễ dàng liên lạc qua zalo, facebook, chính vì vậy, hai anh em thường
dùng điện thoại chơi gam suốt đêm và đến sáng thì ngủ quên không dậy đi học
được. Đối với những học sinh này, tôi dùng phương pháp tác động tình cảm,
nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không cứng nhắc. Tôi tuyệt đối không sử
dụng phương pháp trách phạt, luôn gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở
động viên khen chê kịp thời. Giao cho các em một chức vụ nhỏ trong lớp nhằm
gắn các em với trách nhiệm để từng bước điều chỉnh mình.
Đối với học sinh tiếp thu bài còn chậm như em em Quý, em Khánh Duy:
Qua tìm hiểu, tôi biết ở gia đình em Quý không có thời gian học tập vì phải
trông em cho bố mẹ đi làm và phải giúp bố mẹ nhiều việc vì vậy càng ngày em
càng có lỗ hổng lớn hơn về kiến thức nên cảm thấy chán nản. Riêng em Duy, là
học sinh mới chuyển đến từ làng Chu của xã Phùng Minh do bố mẹ đi làm ở Bắc
Ninh đem sang gửi vông bà ngoại, lực học của em đã yếu từ những năm học
trước cộng với việc không có người nhắc nhở, ông bà chiều cháu nên thường
mải chơi, không để ý đến việc học. Tôi lập kế hoạch giúp đỡ các em bằng những

việc cụ thể như sau:
- Giảng lại bài mà các em chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời
gian ngoài giờ lên lớp.


12
- Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để các em có thể trả lời được nhằm
tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.
- Thường xuyên kiểm tra các em trong qúa trình lên lớp.
- Tổ chức cho các em học theo nhóm để các bạn học khá giỏi giúp đỡ các
em tiến bộ.
- Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến
bộ của con em để phụ huynh quan tâm tạo điều kiện cho các em học tập, giúp đỡ
thêm việc học ở nhà cho các em.
- Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí,
xấu hổ trước bạn bè.
Đối với những học sinh có những năng lực đặc biệt, tôi phân chia thành
từng mảng nhỏ để tiện theo dõi, như: Nhóm học sinh thích học Toán và Tiếng
Việt có em Thành, em Bảo Ngọc, em Quỳnh An, em Thu Hà; Nhóm học sinh
thích học vẽ có Quyền, Quỳnh, Thu Trang, mảng học sinh thích học hát, múa
coa Vân Anh, Phương Anh, Yến Nhi, Vinh Long; nhóm học sinh thích học tiếng
Anh có Thành, Thu Hà, Bảo Ngọc; ... Đối với từng nhóm riêng, tôi đầu tư tài
liệu, thời gian bồi dưỡng các em đi tới thành công.
Tóm lại, dù với đối tượng nào bản thân tôi cũng luôn lưu ý dùng phương
pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để
giáo dục và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt.
2.3.5: Thực hiện xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Bộ giáo dục và Đào tạo phát động phong trào “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt
là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học sinh. Qua nhiều năm

thực hiện, phong trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều sâu lẫn chiều rộng,
mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo dục và cho xã hội.
Xây dựng “lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an
toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là
một ngày vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích
cực”. Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ
lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho
học sinh.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến
hành từng bước như sau:
* Trang trí lớp học
Lớp học thân thiện phải có cây xanh, phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được
trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn
và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây:
Trồng cây xanh trong lớp bằng cách: cho dây trầu bà, cây sống đời vào các
lọ bằng sành, sứ, đổ nước vào rồi để trên cửa sổ. Chỉ cần đổ nước thường xuyên
là cây sống, dây trầu bà lá xanh rủ xuống từng dây dài rất đẹp.
Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần
trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng tổ: mỗi tổ phải sưu tầm tranh ảnh liên


13
quan đến các môn học và chọn 5 bài vẽ đẹp nhất để trưng bày. Tranh, ảnh các
em sưu tầm được dán vào giấy khổ lớn theo từng môn học (Lịch sử, Địa lí, Khoa
học, Mĩ thuật) và được bao bên ngoài bằng giấy bóng trong suốt. Sau đó đóng
lên vách tường xung quanh lớp.

Ảnh trang trí lớp học
Số học sinh của lớp, tôi chia thành 3 tổ, mỗi tổ có một tổ trưởng. Lớp phó
lao động phân công theo dõi các tổ làm trực nhật hàng ngày. Tổ trưởng chịu

trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong tổ làm trực nhật. Cứ sau mỗi
giờ ra chơi, tổ trực phải đổ rác và trà rửa sạch sọt rác rồi cất vào lớp. Tổ nào
không làm tốt, lớp phó lao động có quyền phạt tổ đó làm trực nhật thêm một
ngày. Và trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo
dõi lẫn nhau, nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học.
Đối với phần dọn vệ sinh lớp được phân công, mỗi tổ sẽ chịu trách nhiệm
thực hiện một tuần. Qui định phải dọn sạch sẽ, không còn giấy, rác và lá khô.
Công việc kiểm tra, nhắc nhở là của lớp phó lao động. Tổ nào không làm tốt sẽ
bị phạt chăm sóc bồn hoa thêm một tuần nữa.
* Xây dựng mối quan hệ thầy - trò
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ
dưới; giảng giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân
công - hợp tác. Thầy thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc - trò làm
theo. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh”. Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học
trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm
cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ


14
việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe,
gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi
giao việc - học trò làm; tôi hướng dẫn - học trò thực hiện.
Tôi luôn hiểu rằng hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí
cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến
cả cách đi đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để
học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề
xòa, qua loa trước mặt học sinh.
Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ
các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em.

Ở tuổi này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan
nát tâm hồn trẻ thơ. Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và
không bao giờ trở lại lớp học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
Khi nói chuyện, khi giảng bài, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm
yêu thương của một người thầy đối với học trò. Có một người thầy như vậy thì
chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
*. Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Ngoài những người thân trong gia đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia
sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp
thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học
tốt sẽ giúp những em học chưa tốt; ngược lại, em học chưa tốt cũng dễ dàng nhờ
bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thày không tày
học bạn). Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây
dựng được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp
lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập
thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng
giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự
hợp tác của nhiều học sinh. Tôi làm như sau:
Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này,
các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn
khác. Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt
ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại
cãi nhau, không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết
quả thảo luận vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng
đó, tôi tuyên bố sẽ chấm kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất
cả các thành viên của nhóm. Do đó, những em học tốt hơn buộc phải tích cực
nếu không kết quả của nhóm sẽ không tốt. Còn những em không tích cực hợp
tác, tôi sẽ cho ngồi riêng một mình và phải làm toàn bộ công việc của một
nhóm, làm đến đâu thì đạt kết quả đến đó. Bị ngồi một mình nên không thể hoàn

thành công việc và phải nhận kết quả không tốt, trong khi các bạn ở các nhóm
đều được làm tốt. Các em đó sẽ không dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần dần


15
việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.
Tôi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa đồng ý về việc
làm, cách cư xử của lớp trưởng, lớp phó hoặc của một bạn nào đó trong lớp chứ
không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều các em viết ra, nếu là
những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn
những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó
mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi
bạn và phải sửa chữa.
Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp
không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao
đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân
tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và
bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc
của tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra
chơi. Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ
chức vào sáng thứ bảy. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự quyết
định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng và một món quà
nhỏ khoảng vài chục ngàn đồng do cả lớp đóng góp.
* Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh.
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở
thích của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt
tập thể và tham gia các trò chơi là đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”,
kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ
nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Ngoài ra, tổ chức

sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách,
bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo.

Giáo viên và học sinh trường TH Ngọc Phụng 2 dọn vệ sinh
và dâng hương tại Hội thề Lũng Nhai, tượng đài liệt sĩ


16

Tổ chức cho học sinh thi các trò chơi dân gian
Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi
có thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt
ngoài giờ lên lớp.
* Chăm sóc sức khỏe cho học sinh
Tôi luôn tham mưu cho Nhà trường thực hiện tốt các chính sách đối với
học sinh, nhất là học sinh nghèo, con gia đình chính sách và việc cấp phát các
chế độ tài trợ của nhà nước cho học sinh đảm bảo đầy đủ, kịp thời, đúng đối
tượng. Hàng tháng và theo định kì, cùng với Trạm y tế xã làm tốt công tác chăm
sóc sức khỏe cho học sinh và cho các em uống thuốc giun theo qui định.
Song song với hoạt động dạy và học, trường chúng tôi còn thường xuyên
tổ chức thực hiện hoạt động mang nhiều ý nghĩa thiết thực tương thân, tương ái,
từ thiện, nhân đạo, đền ơn, đáp nghĩa và cứu trợ xã hội. Tạo điều kiện thuận lợi
để 100% học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn được giúp đỡ để các em yên
tâm học tập. Đặc biệt là những học sinh có hoàn cảnh kém may mắn, học sinh
mồ côi có đủ điều kiện tối thiểu để đến trường như: tiền mặt, xe đạp, gạo ăn,
quần áo, chăn ấm, dụng cụ học tập, quà tết, …

Học sinh quyên góp ủng hộ Tết vì bạn nghèo
2.3.6: Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà

17
Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngoài việc tiếp thu những kiến
thức ở trên lớp thôi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng
vô cùng quan trọng. Trong khi đó, tôi thấy điều kiện gia đình, không gian sống
của học sinh cũng như nhận thức của cả phụ huynh lẫn học sinh chỉ dừng lại ở
nhận thức học tại lớp là đủ. Và điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học
tập của các em. Muốn học sinh tự học ở nhà có kết quả thì các em phải có góc học
tập và mỗi em phải có phương pháp tự học riêng ở nhà. Góc học tập tôi đã giúp các
em xử lí xong. Về phương pháp học tập, tôi có thể hướng dẫn cho từng em.
Tôi yêu cầu mỗi em phải lập thời gian biểu buổi chiều và buổi tối thật cụ
thể, phù hợp với tình hình của gia đình và phải được cha mẹ kí xác nhận. Thông
qua thời gian biểu, tôi biết được chính xác thời gian học bài ở nhà của từng em.
Sau một thời gian nhất định, tôi lên kế hoạch kiểm tra cụ thể để nắm chính xác
tình hình.
Căn cứ và thời gian học bài ở nhà của từng em, tôi đi kiểm tra, hướng dẫn
các em tự học ở nhà. Việc kiểm tra các em học bài ở nhà được tôi thực hiện đều
đặn và duy trì thường xuyên. Lúc đầu, tôi trực tiếp kiểm tra và hướng dẫn tỉ mỉ
phương pháp học tập cho những em học chưa tốt và những em trong các Câu lạc
bộ của lớp.
Khi việc học bài ở nhà của học sinh đã đi vào nề nếp, tôi phân chia lớp
thành các nhóm theo khu vực dân cư (tôi gọi là tổ học tập) và phân công mỗi
nhóm một nhóm trưởng. Em nhóm trưởng sẽ kiểm tra và báo cáo với tôi tình
hình tự học ở nhà của các thành viên trong nhóm và đặc biệt lưu ý đến những
bạn học yếu hoặc chưa có y thức tự học ở nhà. Thỉnh thoảng, tôi vẫn đến kiểm
tra đột xuất một số em để nắm tình hình. Nếu phát hiện thấy em nào lơ là, tôi
phải tăng cường kiểm tra ngay. Thấy tôi quan tâm đến việc học ở nhà của con
em mình nên phụ huynh cũng nhiệt tình phối hợp với tôi: nhắc nhở, kiểm tra và
tạo điều kiện cho con em mình học tập ở nhà. Sự tiến bộ của học sinh được tôi
thường xuyên thông báo cho gia đình biết qua điện thoại. Vì vậy, phụ huynh rất

vui và càng quan tâm đến việc học của các em.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kính nghiệm
Tôi đã từng tham gia viết sáng kiến kinh nghiệm rất nhiều năm với nhiều
đề tài khác nhau nhưng đây là đề tài mà tôi luôn tâm đắc và cảm thấy hứng thú
nhất. Được hòa mình cùng với với trò, suy nghĩ theo lối suy nghĩ của trẻ thơ,
được thực sự là người cha, người mẹ, ... thậm chí là người bạn của các em. Hàng
ngày đến lớp, học trò tay ôm, tay níu bước lên từng bậc cầu thang, tối về, cùng
học trò giải những bài toán khó, chia sẻ những bài văn hay trên nhóm zalo của
lớp, còn niềm vui nào vui hơn?
Qua một năm thực hiện các giải pháp nêu trên trong công tác chủ nhiệm
lớp ở trường Tiểu học Ngọc Phụng 2, lớp tôi đã không còn học sinh cá biệt,
không còn tình trạng bỏ học đi chơi. Hai anh em Tài, Linh được các thầy cô, bạn
bè trong lớp quyên góp, ủng hộ nhiều quần áo, sách vở, đồ dùng học tập, biết
sắp xếp thời gian làm việc nhà để không phải nghỉ học, chăm chỉ học tập...Từ
một lớp luôn xếp cuối cùng về nề nếp, lớp tôi đã trở thành lớp xuất sắc, luôn


18
được cô Hiệu trưởng lấy làm gương, tuyên dương trước toàn trường. Các em đã
mạnh dạn và tự tin hơn trong học tập.
Sáng kiến kinh nghiệm của tôi không có gì là lớn, những biện pháp tôi đã
làm cũng rất đỗi bình thường. Nhưng kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng
qua cách làm này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt.
Các em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những
vất vả, mệt nhọc. Tình cảm thầy - trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện.
3. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
3.1. Kết luận
Giáo dục Tiểu học là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng, có giá trị cơ bản
và lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi người. Vì vậy, người
giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động

của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng,
sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức
các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các
biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ
có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của
mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Theo tôi, muốn trở thành một nhà sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp
giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong việc giáo dục học sinh
thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu
rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng
học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Ban cán sự lớp, huấn luyện để các em
trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
Luôn giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ
thấu đáo nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp
tình, hợp lí; tránh trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu
niềm tin vào người thầy.
Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu
điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có
niềm tin và hứng thú học tập hơn.
Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy
đối với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người
thầy luôn có một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
Duy trì và sáng tạo trong công tác xây dựng “lớp học thân thiện học sinh
tích cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một
niểm vui.
Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh
tích cực tham gia vào công tác giáo dục học sinh.
3.2. Kiến nghị.

19
3.2.1. Đối với giáo viên
Cần quan tâm đến từng đối tượng HS để nắm được tâm tư nguyện vọng
của các em, biết được các em đang nghĩ gì và cần giúp đỡ về vấn đề nào.
Phối hợp một cách linh hoạt các hình thức và phương pháp trong công tác
chủ nhiệm lớp. Truyền cảm hứng, gây hứng thú, rồi mở nút thắt cho các em,
luôn tạo tâm thế say mê, tránh gây ức chế đây là yếu tố rất cần thiết với trẻ nhất
là học sinh Tiểu học. Khảo sát chặt chẽ điểm yếu của từng em từ đó phân tích và
tìm nguyên nhân tháo gỡ.
3.2.2. Đối với nhà trường
Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên môn, hội thảo về công tác chủ
nhiệm lớp ở Tiểu học.
3.2.3. Đối với Phòng Giáo dục
Trong ngành có sáng kiến kinh nghiệm hay cần phổ biến rộng rãi để các
đồng nghiệp áp dụng vào sử dụng có hiệu quả.
Trên là một số kinh nghiệm của bản thân đã áp dụng thành công trong
công tác chủ nhiệm ở lớp 5B, trường Tiểu học Ngọc Phụng 2. Những công việc
tôi làm đều bắt nguồn từ tinh thần trách nhiệm của một giáo viên chủ nhiệm lớp,
từ tình yêu đối với học trò của mình. Thành công tôi đạt được phần lớn đều do
sự nổ lực của bản thân. Nhưng bên cạnh đó, tôi cũng luôn nhận được sự động
viên khích lệ của cán bộ quản lí nhà trường, sự chia sẻ đóng góp từ các giáo viên
trong tổ chuyên môn.
Nhưng mọi sản phẩm làm ra cho dù tốt đến mấy, chất lượng cao đến mấy
cũng không thể hoàn hảo tuyệt đối. Sáng kiến kinh nghiệm của tôi cũng vậy. Tuy
tôi đã rất cố gắng nhưng không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Bản
thân rất mong nhận được ý kiến bổ sung góp ý của các đồng chí lãnh đạo, bạn bè
đồng nghiệp để sáng kiến được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thường Xuân, ngày 20 tháng 5 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép của người khác.
Người viết

Tống Thị Hà

TÀI LIỆU THAM KHẢO


20
STT

1

2

3
4
5
6
7
8
9

Tên tài liệu
Tác giả

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4-11-2013
của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI
về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Ban Chấp hành Trung
và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp
ương khóa XI
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
và hội nhập quốc tế”
Quy ước xây dựng trường học có nếp
Nhiều tác giả
sống văn hóa
Chỉ thị 40/2008- BGD&ĐT ngày
27/07/2008 về việc Phát động phong trào
Bộ Giáo dục và
thi đua xây dựng “Trường học thân thiện,
Đào tạo
học sinh tích cực” trong các nhà trường.
Sổ tay THTT, HSTC-Bộ GD&ĐT, Nhà Bộ Giáo dục và Đào
xuất bản Giáo dục Việt Nam, 2010
tạo.
Tài liệu của Dự án Phòng chống buôn bán Tổ chức cứu trợ trẻ em
và bảo vệ trẻ em
Anh.
Góp phần xây dựng Trường học thân
Đỗ Quốc Anh
thiện, học sinh tích cực, NXB Giáo dục
(Chủ biên)
Việt Nam, 2010
Giao tiếp ứng xử tâm lí tuổi học đường, Nguyễn Công Khanh
Nhà xuất bản Thanh niên, 2007

Giáo dục Kĩ năng sống cho học sinh có
Lưu Thu Thủy
hoàn cảnh khó khăn, 2005
(Chủ biên)
Modul 34. Công tác chủ nhiệm lớp ở
Trường tiểu học.

DANH MỤC


21
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP
CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Tống Thị Hà
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Tiểu học Ngọc Phụng 2.
TT

1.

2.

3.

4.
5.

6.

7.
8.

Tên đề tài SKKN

Một số biện pháp giúp học
sinh lớp 5 trường Tiểu học
Thọ Thanh làm tốt các bài
toán về đại lượng
Một số biện pháp giúp học
sinh lớp 4 trả lời tốt các câu
hỏi khó trong phân môn Tập
đọc
Tích cực hóa các hoạt động
của học sinh trong giờ học
Luyện từ và câu cho học sinh
lớp 5, trường Tiểu học Thọ
Thanh
Một số biện pháp khắc phục
lỗi chính tả cho học sinh lớp
4, trường Tiểu học Thọ Thanh
Một số biện pháp trong công
tác chủ nhiệm nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học theo
hướng tích cực ở lớp 3A,
trường Tiểu học Thọ Thanh
Một số biện pháp trong công
tác chủ nhiệm nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học theo
hướng tích cực ở lớp 3A,

trường Tiểu học Thọ Thanh
Một số biện pháp giáo dục Kĩ
năng sống cho học sinh lớp 4
ở trường Tiểu học Thọ Thanh
Một số biện pháp giáo dục Kĩ
năng sống cho học sinh lớp 4
ở trường Tiểu học Thọ Thanh

Cấp đánh giá xếp
loại
(Ngành GD cấp
huyện/tỉnh; Tỉnh...)

Cấp huyện

Cấp huyện

Cấp huyện

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B, hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

B

2006

B

2008

B
2010

Cấp huyện

B

Cấp huyện

A

Cấp tỉnh

C

Cấp huyện
Cấp tỉnh

2012

2014

2014

A

2017

C

2017