SKKN một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại trường mầm non hoằng trinh – hoằng hóa – thanh hóa

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Chắc hẳn trong chúng ta ai cũng hiểu rõ câu nói: “Trẻ em hôm nay, thế
giới ngày mai”. Đúng vậy trẻ em chính là chủ nhân tương lai của đất nước, là
búp măng non đang từng ngày, từng ngày lớn lên mang theo những phẩm chất,
trí tuệ, đạo đức của con người Việt Nam. Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi luôn luôn
được xã hội quan tâm cũng như tạo điều kiện để phát triển nhân cách một cách
toàn diện.
Để trẻ đạt hiệu quả cao trong việc phát triển giao tiếp thì vai trò của cô
giáo Mầm non là quan trọng nhất. Vậy làm thế nào để trẻ luôn mạnh dạn, tự tin
và có kỹ năng giao tiếp tốt là điều chúng tôi không ngừng suy nghĩ trong quá
trình giảng dạy.
Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non được hiểu như là kỹ năng
truyền tải thông tin từ người này sang người khác với những công cụ để hỗ trợ
đắc lực như ngôn ngữ nói, ngôn ngữ dùng để viết, ngôn ngữ thể hiện cử chỉ. Đối
với trẻ mầm non, giao tiếp không chỉ đơn thuần là trao đổi thông tin mà còn để
trẻ có được sự phát triển não bộ, tư duy. Đặc biệt là trẻ 5- 6 tuổi nhu cầu về ngôn
ngữ của trẻ ở giai đoạn này là rất lớn trẻ khao khát được tìm hiểu về thế giới
xung quanh, mong muốn được thể hiện mình, được thể hiện những hiểu biết mà
mình có. Nhưng không phải trẻ nào cũng biết cách thể hiện vì khả năng giao tiếp
và vốn từ của trẻ còn hạn chế. Và nếu giáo viên không tìm ra những phương
pháp mới nhằm tạo ra sự hứng thú cho trẻ và nhằm giúp trẻ cảm nhận được
những lợi ích của việc phát triển khả năng giao tiếp thì dễ dàng khiến trẻ nhàm
chán, không muốn tham gia vào các hoạt động mà cô đưa ra. Thông qua quá
trình phát triển ngôn ngữ cho trẻ, cô có thể tạo cho trẻ hứng thú tìm hiểu về thế
giới xung quanh, tri giác các sự vật, hiện tượng. Nhờ đó, mà kích thích sự tò mò,
kích thích sự ham hiểu biết của trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy và phát triển thế
giới quan cho trẻ. Tránh được sự thụ động, chứng tự kỉ cho trẻ không thể hòa
nhập với mọi người xung quanh. Việc phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ ngay
từ lứa tuổi mầm non là vô cùng quan trọng. Qua thực tế, tôi nhận thấy khả năng
giao tiếp của trẻ còn nhiều bất cập. Trẻ chưa biết cách giao tiếp, ứng sử với mọi

người xung quanh. Một số trẻ có kỹ năng thì cũng chỉ dừng ở kỹ năng cơ bản
như: chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi. Với những kỹ năng khó hơn như: trao đổi, chia
sẻ, nghe và hiểu... trẻ vẫn rất bất ngờ.
Là một giáo viên mầm non tôi biết mình cần phải giúp trẻ phát triển toàn
diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhưng trong quá trình thực hiện, tôi và một số
đồng nghiệp nhận thấy kỹ năng giao tiếp cho trẻ gặp nhiều khó khăn khi đưa vào
giảng dạy. Tôi luôn tâm niệm một điều rằng: Điều quan trọng không phải chúng
ta dạy trẻ em cái gì, mà là dạy các em học như thế nào để phát triển toàn diện
nhân cách cho trẻ mầm non. Xuất phát từ khó khăn và vướng mắc của bản thân
và đồng nghiệp, nên tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp
cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại Trường mầm non Hoằng Trinh ” với mong
muốn được góp một phần nhỏ bé của mình vào việc thực hiện mục tiêu giáo dục
trong giai đoạn hiện nay.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
1


Mục đích tôi nghiên cứu: Biện pháp rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ 5 - 6
tuổi nhằm giúp trẻ có thêm kiến thức về cách ứng sử trong giao tiếp với cô giáo,
với bạn bè với người lớn và với mọi người xung quanh, linh hoạt trong cách sử
lý các tình huống hàng ngày của trẻ từ đó giáo dục hành vi và thói quen trong
giao tiếp của trẻ.
Phát huy nâng cao tính tích cực, năng động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin
trong mọi hoạt động và mọi hoàn cảnh của trẻ nhằm củng cố rèn luyện cho trẻ
những kỹ năng giao tiếp cơ bản thông qua các hoạt động học, chơi, ăn, ngủ của
trẻ nhằm thúc đẩy, nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường nói riêng và
nâng cao chất lượng đổi mới giáo dục nói chung.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu trẻ 5 – 6 tuổi trong hoạt động rèn kỹ năng giao tiếp
ở trường mầm non Hoằng Trinh

1.4. Các phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết : Phương pháp nghiên
cứu tài liệu về các vấn đề có liên quan đến bậc học mầm non là những kiến thức
bổ trợ cho việc nghiên cứu đề tài của mình
- Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động của trẻ tại lớp 5- 6 tuổi
trường mầm non Hoằng Trinh
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế thu thập thông tin: Khảo sát điều
tra thực tế và thu thập thông tin về kỹ năng giao tiếp của trẻ tại lớp mình
- Thống kê và sử lý số liệu: Thống kê số liệu và tính % để định lượng kết
quả nghiên cứu từ đó rút ra những nhận xét khoa học về vấn đề giáo dục kỹ
năng giao tiếp cho trẻ
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận:
Chủ tịch Hồ Chi Minh lúc sinh thời luôn quan tâm, dành tình cảm đặc biệt
và nhắc nhở mọi người chăm lo cho thế hệ tương lai, Bác nói “Trẻ em là hạnh
phúc của mọi gia đình, là người chủ tương lai của dân tộc, là người kế tục sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc”. Nhà nước, xã hội, gia đình và mọi công
dân đều phải có trách nhiệm nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục để các em phát
triển toàn diện cả về các mặt: Đức - Trí - Thể - Mỹ.
Đối với lứa tuổi mâm non là một bước ngoặt đầu đời của trẻ và là nơi trẻ
được làm quen và vui chơi cùng bạn bè. Đó còn là ngôi trường đầu đời cung cấp
những kiến thức đầu tiên về thế giới, về con người và những sự vật hiện tượng
xung quanh trẻ. Nhân cách trẻ được hình thành như một dòng chảy theo định
hướng của cha mẹ, cô giáo mâm non và của cả xã hội.
Đặc biệt cô giáo như là người mẹ hiền thứ hai của trẻ, đã nuôi dạy, chăm
sóc trẻ trong những năm tháng đầu đời. Đứa trẻ sống, hoạt động, vui chơi, ăn,
ngủ ở trường Mâu Giao cùng với cô giáo ít nhất từ 8 đến 10 tiếng đồng hồ/ngay,
khi trẻ về nhà với gia đình trong vòng tay của người thân, chủ yếu ở trạng thái
tĩnh.
Do vậy, những thông tin, hiểu biết nhận thức về con người, sự vật hiện

tượng chủ yếu là do trường mâm non xây dựng, trau dồi cho trẻ. Nói một cách
2


khái quát là tình cảm của trẻ và trí tuệ của trẻ phần lớn được xây dựng trên nền
tảng giao tiếp và cô giáo mâm non là người định hướng cho trẻ.
Những giải pháp đề ra hướng đến kết quả mong đợi như: Các cháu chủ
động, hào hứng tham gia các chương trình văn nghệ, hội thi, các buổi tổ chức
chuyên đề.
Trẻ mạnh dạn tự tin không rụt rè, thụ động trong các hoạt động nay đã
mạnh dạn, tự tin trả lời các câu hỏi, trẻ biết chào hỏi khi có khách đến lớp.
Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non còn giúp trẻ xây dựng được
thế giới tình cảm nội tâm phong phú. Trẻ được dạy về tình yêu thương giữa con
người với con người, tinh thần trách nhiệm đối với mỗi việc mình làm, lòng biết
ơn đối với cha mẹ, gia đình, thầy cô và những người xung quanh… Ngoài ra,
những bài học bổ ích này còn giúp trẻ hiểu về cách chia sẻ, lòng bao dung đối
với người khác, sự ôn hòa trong giao tiếp, sự lễ phép và cách cư xử đúng mực.
Với một nền tảng toàn diện cả về sức khỏe, nhận thức và tinh thần được
lĩnh hội từ chương trình giáo dục kỹ năng giao tiếp tại nhà trường, trẻ mầm non
sẽ tạo dựng được cho chính mình một tiền đề vững chắc giúp các em phát triển
thành những công dân có ích cho xã hội mai sau.
2.2. Thực trạng:
Năm học 2018 - 2019 bản thân tôi được nhà trường phân công giảng dạy
tại lớp mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi: có tổng số 30 trẻ, trẻ học rất ngoan, có nề nếp
học tập, mỗi một hoạt động học tập trẻ rất tích cực. Trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ có những thuận lợi và khó khăn như sau.
2.2.1. Thuận lợi
- Được Phòng Giáo Dục tổ chức các đợt chuyên đề bản thân được học tập
nâng cao trình độ chuyên môn học hỏi chị em đồng nghiệp.
- Được sự quan tâm của nhà trường đã đầu tư các trang thiết bị: các tài

liệu chuyên môn, tập san để nghiên cứu học tập mở rộng kiến thức và cấp phát
đầy đủ đồ dùng đồ chơi cần thiết cho công tác dạy và học trên lớp.
- Trẻ thường có nề nếp học tập, vui chơi và tích cực tham gia vào các hoạt
động.
- Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của con mình,
sẵn sàng hỗ trợ, phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ
cũng như việc tìm kiếm nguyên vật liệu ủng hộ giáo viên trong việc làm đồ
dùng, đồ chơi phục vụ cho viêc dạy và học của cô và trẻ trên lớp.
2.2.2. Khó khăn
Từ những thuận lợi cơ bản trên, song bản thân tôi còn gặp khó khăn như:
- Các cha mẹ trẻ luôn nóng vội trong việc dạy con. Đa số các bậc phụ
huynh đi làm kinh tế để con ở nhà với ông bà nên chưa có sự nghiêm khắc đôi
khi nuông chiều thái quá để trẻ thường nhõng nhẽo chưa có tính tự lập.
- Một số trẻ do được cưng chiều nên sống ỷ lại không có kỹ năng giao tiếp
một số trẻ lại nhút nhát quá không dám tham gia vào các hoạt động của trường,
lớp, phụ huynh thường làm thay trẻ làm tất cả mọi việc không cho trẻ có cơ hội
để thực hành.
- Vẫn còn một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của rèn kỹ năng
giao tiếp cho con em ở lứa tuổi mẫu giáo mà chỉ quan tâm đến việc ăn uống của
3


các cháu, có tâm lý thờ ơ nên không có sự tác động giáo dục cho trẻ khi trẻ về
với gia đình. Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi luôn trăn trở một suy nghĩ
rằng mình phải có biện pháp như thế nào để hình thành nề nếp rèn kỹ năng giao
tiếp tốt nhất cho trẻ .
2.2.3. Kết quả khảo sát một số kĩ năng giao tiếp trên trẻ 5- 6 tuổi
Muốn giáo dục trẻ tốt trước hết ta phải hiểu được tâm, sinh lý trẻ, trẻ đang
cần gì, muốn gì? Qua đó chúng ta đưa ra được những biện pháp giáo dục hiệu
quả. Để nắm được tình hình, khả năng của trẻ ngay đầu năm học tôi đã tiến hành

xây dựng các tiêu chí đánh giá kỹ năng giao tiếp phù hợp với trẻ lớp tôi như sau:
( Thời điểm tháng 9 năm 2018)
STT

1
2

Nội dung

Số trẻ

khảo sát

khảo sát

Đạt

Mạnh dạn tự
tin
Giúp đỡ bạn
bè

30

11

30

12

Kết quả khảo sát
Chưa
Tỉ lệ %
đạt
37%
19
40%

18

Tỉ lệ %
63%
60%

3

Chủ động
làm một số
30
14
47%
16
53%
công việc
4 Có thói quen
30
14
47%
16
53%

chào hỏi
5 Quan tâm
đến người
30
13
43%
17
57%
khác
Hành vi giao
tiếp (lễ phép,
6 vâng, dạ,
30
13
43%
17
57%
chào hỏi
người lớn)
Với kết quả trên, quả là một điều đáng lo ngại và thiết nghĩ mình cần phải
tìm tòi sáng tạo thiết kế ra những biện pháp thực hiện tốt và thiết thực nhằm
nâng cao kỹ năng giao tiếp cho trẻ góp phần phát triển toàn diện con người trẻ.
Sau đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng trong quá trình thực nghiệm
để nâng cao kỹ năng giao tiếp cho trẻ lớp 5 - 6 tuổi:
2.3. Các biện pháp thực hiện:
2.3.1. Biện pháp 1: Hiểu về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Trước tiên cô giáo phải hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, trẻ cần gì,
thích gì để từ đó tìm ra những biện pháp hay để dạy trẻ. Không những thế cô
giáo phải yêu thương trẻ như con của mình là khuôn mẫu, là chuẩn mực để trẻ
bắt chước.

4


Ví dụ: Những trẻ không thích ăn rau cô động viên trẻ ăn rau nhiều cung
cấp nhiều vitamin, làm da dẻ đẹp và dần dần trẻ sẽ ăn nếu trẻ ăn cô nêu gương
trẻ trước lớp và tặng cờ cho trẻ và cứ như thế trẻ sẽ dần dần thích ăn rau.
Với trẻ niềm vui và sự động viên khen ngợi kịp thời đó là sự khích lệ trẻ
có hứng thú với mọi hoạt động khi trẻ được quan tâm đến lúc vui, lúc buồn trẻ
sẽ bộc lộ được nhu cầu giao tiếp của trẻ với cô, của trẻ với trẻ.
Trong lớp tôi chú ý đến từng đặc điểm cá nhân của trẻ để sắp xếp các
nhóm với nhau trong các hoạt động học, hoạt động vui chơi. Trẻ nhanh nhẹn,
giao tiếp tốt sẽ cùng học, cùng chơi với những trẻ chậm hơn, nhút nhát, ít nói
hơn dần dần trẻ sẽ hình thành kĩ năng giao tiếp tốt, sự cảm nhận và biểu lộ cảm
xúc của bản thân với người khác, với sự vật và hiện tượng gần gũi xung quanh.
Hình thành cho trẻ tình cảm gắn bó với bạn, biết nghe lời và làm theo sự chỉ dẫn
của cô giáo.
Ví dụ: Trong lớp tôi những trẻ nhút nhát tôi cho ngồi với những trẻ mạnh
dạn, những trẻ tiếp thu chậm ngồi với những trẻ tiếp thu nhanh để trẻ học tốt
hơn
Hình ảnh nhóm các bạn đang học cùng nhau
2.3.2. Biện pháp 2: Định hướng môi trường giao tiếp của trẻ.
Môi trường giao tiếp của trẻ trong trường mầm non là tổng hòa là tổng
hòa các mối quan hệ giữa cô với trẻ, trẻ với trẻ và trẻ với đồ chơi. Xuất phát từ
bản thân đó mà bản thân tôi đã tìm và lựa chọn ra những cách nhằm phát triển
kỹ năng giao tiếp cho trẻ
*Môi trường giao tiếp giữa cô với trẻ.
Trong môi trường sư phạm mầm non, giao tiếp sư phạm của người giáo
viên mầm non có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và phát triển
xúc cảm, phẩm chất và nhân cách cho trẻ. Bởi trong những năm đầu đời, trẻ
luôn cần có một hình mẫu để noi gương. Mọi phẩm chất của trẻ đều được hình

thành dần dần trong giao tiếp với người xung quanh. Do đó, đòi hỏi người giáo
viên mầm non khi đứng lớp phải có cách giao tiếp và ứng sử một cách khéo léo
tinh tế và linh hoạt trước mọi hành động của trẻ.
Các em trong độ tuổi này thường có cách cư sử dựa vào bản năng và
thường chỉ hành động theo những gì bản thân muốn. Chính vì vậy người giáo
viên phải thông qua giao tiếp để hướng trẻ đến những suy nghĩ đúng đắn, dạy trẻ
biết cách ứng xử cho phù hợp với các nguyên tắc, chuẩn mực xã hội.
Ví dụ: Một số cách ứng sử và giao tiếp với trẻ mầm non mà bản thân tôi đã làm
+ Nói chuyện với trẻ trong quá trình dạy dỗ. Cần thay đổi ngữ điệu và
giọng nói sao cho phù hợp với nội dung và hoàn cảnh khi giao tiếp
+ Gọi tên trẻ và khuyến khích trẻ xưng tên cũng như gọi người khác khi
giao tiếp
+ Khuyến khích trẻ bắt chước phát âm những từ mới. Giúp trẻ mở rộng
câu
+ Làm mẫu những hành động khi giao tiếp kèm theo lời nói để trẻ học
theo: Chào, tạm biệt, đồng ý, cảm ơn...
5


+ Hướng dẫn cho trẻ biết cách dùng các câu hỏi và câu trả lời khi giao
tiếp như đâu? Cái gì? Con gì? Làm gì? Ai đây? Và kiên nhẫn đợi trẻ trả lời câu
hỏi.
Hình ảnh cô và trẻ đang giao tiếp với
nhau * Môi trường giao tiếp giữa trẻ với trẻ
Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt mỗi trẻ sống trong một gia đình khác
nhau ngôn ngữ giao tiếp của chúng cũng khác nhau. Chính vì vậy tôi luôn tạo cơ
hội cho trẻ cùng nhau học tập và trò chuyện cùng nhau từ đó làm giàu vốn từ
cho trẻ khi giao tiếp. Tôi cho trẻ giao lưu trò chuyện với nhau bằng các cách
như:
+ Cùng trẻ chơi những trò chơi dân gian, đọc các bài thơ, bài đồng

dao...nhằm tạo sự thân thiết giữa trẻ với trẻ
+ Cùng trẻ đọc sách, xem tranh. Kết hợp với việc hỏi han và trò chuyện
về các nhân vật trong sách, trong tranh, giúp trẻ bộc lộ cảm xúc bằng điệu bộ, cử
chỉ , ánh mắt, ...
+ Tạo nhiều cơ hội cho trẻ học theo nhóm, cùng nhau thảo luận, cùng
nhau làm một công việc cô giáo giao cho
Hình ảnh trẻ đang giao tiếp với nhau
* Môi trường giao tiếp giữa trẻ với đồ chơi.
Đồ chơi là phương tiện quan trọng đối với trẻ
+ Sử dụng các đồ dùng học tập, đồ chơi để làm phương tiện phát triển kỹ
năng giao tiếp cho trẻ: Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và phương tiện giao tiếp phi
ngôn ngữ( nét mặt, cử chỉ, các điệu bộ khi chơi, ...)
Ví dụ: Trẻ bế em búp bê cho em ăn, cho em ngủ, trò chuyện với em
Ví dụ: Khi búp bê bị ốm trẻ biết cho búp bê đi khám bệnh, lấy thuốc cho
búp bê uống
Hình ảnh trẻ đang trò chuyện và cho búp bê ăn
+ Sử dụng các chú rối để trẻ tự trò chuyện hay kể chuyện cho trẻ nghe. Có
thể nói rằng: Thông qua môi trường giao tiếp cho trẻ bản thân tôi đã vạch rõ và
nhìn thấy cụ thể công việc của mình trong các bước tiếp theo.
Ví dụ: Tôi chào bạn, hướng trẻ chào bác gấu
2.3.3. Biện pháp 3: Rèn kỹ năng giao tiếp cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi
Để trẻ có thể phát triển tốt về mặt kỹ năng giao tiếp thì chúng ta cần phải
có những phương pháp tiếp xúc với trẻ thật nhẹ nhàng, gần gũi và tạo sự thân
thiện. Tôi luôn tạo cho trẻ những không gian hoạt động để trẻ được giao tiếp với
bạn bè, với cô giáo và các cô phục vụ và luôn tạo điều kiện để trẻ phát triển kỹ
năng giao tiếp mọi lúc mọi nơi.
- Trong giờ đón trẻ: Mỗi buổi sáng khi đón trẻ tôi thường quan sát xem
trẻ có biết chào hỏi cô giáo và chào tạm biệt ba mẹ mình không? Từ đó tôi sẽ
đưa ra phương pháp trò chuyện phù hợp với từng trẻ, thông qua đó tôi sẽ giáo
dục cho trẻ những hành vi tốt trong giao tiếp

6


Ví dụ: Vào lúc đón trẻ, cô trò chuyện cùng cháu như: ai chở con đi học?
con ăn sáng chưa? Con ăn gì nào? Trẻ sẽ trả lời cô, tạo cho trẻ mạnh dạn.
Tiến hành các hoạt động trong ngày tôi thường chú ý nhiều hơn đến lĩnh
vực mà mình đang quan tâm. Khi lên kế hoạch cho một hoạt động thì phương
pháp giảng dạy là quan trọng nhất.
Chọn phương pháp giảng dạy: Hình thành khái niệm, rèn luyện kỹ năng,
tích lũy kinh nghiệm thực tế và phương pháp hỗ trợ là đánh giá.
- Trong các hoạt động học: Đặc biệt là những hoạt động về thơ, chuyện
và khám phá khoa học và khám phá xã hội có tác động mạnh mẽ đến việc phát
triển kỹ năng giao tiếp, nên tôi cần khai thác tốt chủ đề tư tưởng trong từng hoạt
động, đề tài dạy.
Khi đàm thoại tôi chú trọng đến hệ thống câu hỏi mở xoay quanh kỹ năng
giao tiếp thông qua lĩnh vực tình cảm – kỹ năng xã hội: Tại sao? Như thế nào?
Vì sao?....
Ví dụ: Đối với đề tài kể chuyện, trước tiên tôi phải chọn lựa câu chuyện
phù hợp với chủ đề và lĩnh vực phát triển như: Truyện “Ba cô gái” (chủ đề Gia
đình), truyện “Gà tơ đi học” (chủ đề Trường tiểu học), truyện “Sơn tinh, Thủy
tinh” (chủ đề Quê hương – Bác Hồ)...
Hình ảnh các bé tham gia đối thoại cùng cô khi dạy kể chuyện
Đối với thơ, tôi thường chọn những bài thơ mang đậm tính chất tình cảm
và ứng xử giao tiếp nhằm cho trẻ thể hiện cách ứng xử giao tiếp của trẻ và qua
đó mình có cách định hướng giao tiếp đúng cho trẻ thông qua các bài thơ như:
Nàng tiên ốc, Làm anh, Giữa vòng gió thơm…
Đối với khám phá khoa học và khám phá xã hội, tôi thường chọn những
hoạt động như: bé và thế giới tự nhiên, bé và những công việc gia đình, những
con vật đáng yêu…
Thông qua đó làm nổi bật thêm những tình cảm của được lồng ghép trong

nội dung giáo dục.
- Đối với hoạt động vui chơi: Thông qua các trò chơi hình thành nơi trẻ
những hành vi giao tiếp, đặc biệt là trò chơi đóng vai theo chủ đề vì đây là trò
chơi có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành khái niệm tình cảm – kỹ năng xã
hội cũng như rèn luyện thói quen các hành vi giao tiếp tốt.
Ví dụ: Trò chơi đóng kịch theo câu chuyện, trò chơi phân vai (bác sĩ, bán
hàng, mẹ - con,….)
Góc thư viện: Trẻ xem truyện tranh và cùng nhau trò chuyện về những gì
trẻ đang xem. (bông hoa có màu gì? Cánh như thế nào?...)
Hình ảnh bé chơi góc thư viện
Góc bán hàng: Trẻ đóng vai người mua hàng thể hiện được cách nói năng
có văn hóa giữa người mua và người bán chào, giới thiệu hàng, cảm ơn, xin lỗi.
Hình ảnh bé chơi góc bán hàng
7


Góc bác sĩ: Bác sĩ khám, dặn bệnh nhân uống thuốc, công khai bệnh cho
bệnh nhân…
Hình ảnh bé chơi góc bác sĩ
- Hoạt động giáo dục lao động: Trong giáo dục lao động cũng là một
phương tiện giáo dục tình cảm – kỹ năng xã hội thông qua lao động trẻ biết làm
công việc vừa sức với bản thân và cũng hình thành được những tình cảm cần
thiết của con người như lòng yêu thích lao động, quý trọng người lao động, sản
phẩm lao động.
Ví dụ: “Chăm sóc cây xanh” hình thành đức tính yêu lao động,…
Hình ảnh bé chăm sóc hoa, cây cảnh
- Rèn Kỹ năng giao tiếp thông qua các buổi trò chuyện hàng ngày:
Trong hoạt động hàng ngày, khi trẻ đến lớp, tôi thường giành thời gian
đón trẻ trong thời gian rảnh rỗi để cùng trò chuyện với trẻ. Đây là cách tôi quan
sát trẻ giao tiếp và quan tâm đến những trẻ giao tiếp kém. Với các hoạt động

khác, tôi cần bao quát toàn bộ lớp học, nhưng với hoạt động này, tôi có thể chú
ý đến những trẻ nhút nhát trong lớp. Với những trẻ này tôi có thể tăng cường trò
chuyện về những chủ đề xoay quanh cuộc sống của trẻ, về những việc trẻ đã làm
hay về chủ đề trẻ đang thực hiện. Trong quá trình trò chuyện, tôi thường lựa
chọn ngôn ngữ dễ hiểu, câu hỏi đơn giản, ngắn gọn, kích thích trẻ nói.
Bên cạnh việc phát triển giao tiếp qua ngôn ngữ nói, tôi cũng chú ý đến
việc rèn cho trẻ ngôn ngữ giao tiếp cơ thể như cử chỉ, ánh mắt, nụ cười. Khi
cùng trẻ trò chuyện, tôi thường yêu cầu trẻ nhìn tôi và hỏi trẻ khi con vui sẽ làm
gì hay khi con buồn con con sẽ biểu hiện như thế nào? Ngoài ra, tôi còn làm một
bộ đồ chơi biểu cảm cho trẻ được treo ở vị trí dễ thấy để trẻ có thể quan sát và
bắt chước. Khi cho trẻ chơi trò chơi bắt chước, tôi sẽ nói biểu cảm và trẻ sẽ thể
hiện biểu cảm giống như cô đã nói. Việc trò chuyện hàng ngày, sẽ giúp nâng cao
khả năng trò chuyện của trẻ với người xung quanh. Trong các kỹ năng giao tiếp
cơ bản, lễ giáo là kỹ năng quan trọng và thường gắn liền với cuộc sống hàng
ngày của trẻ nhưng lại là kỹ năng trẻ tiếp thu rất chậm. Trẻ có thói quen chào hỏi
nhưng không phải là thường xuyên, đôi khi với người lạ, người trẻ ít gặp trẻ
thường không chào hỏi khi gặp, hoặc không muốn trò chuyện cùng. Vì vậy, tôi
thường xuyên nhắc nhở trẻ, trò chuyện cùng để duy trì các kỹ năng này cho trẻ.
Ví dụ: Khi có khách đến thăm lớp, tôi theo dõi cách trẻ giao tiếp với
khách và nhận thấy trẻ không chào hỏi khách. Hoặc có trẻ chào nhưng chỉ chào
khi khách vào lớp, khi khách ra khỏi lớp, trẻ gặp khách ở sân trường hoặc hành
lang lớp thì không chào nữa. Nắm bắt được đặc điểm này của trẻ, tôi trò chuyện
cùng trẻ thường xuyên hơn và hỏi trẻ lý do vì sao con không chào khách khi
khách ra khỏi lớp. Tùy vào câu trả lời của trẻ mà tôi đưa ra những biện pháp
giáo dục phù hợp. Điều này giúp khắc sâu cho trẻ những hiểu biết về giao tiếp,
về cách chào hỏi, cảm ơn hay xin lỗi…
Hình ảnh trẻ đang học có khách vào lớp trẻ biết chào
8

Việc lồng ghép các kỹ năng giao tiếp vào các hoạt động hàng ngày sẽ
giúp trẻ tiếp thu và giúp trẻ nhận thức về bản thân, sự tự tin, thực hiện những
quy tắc giao tiếp thông thường, biết làm một số việc đơn giản, hình thành và
phát triển các kỹ năng xã hội cần thiết: thể hiện tình cảm, sự chia sẻ, hợp tác,
hình thành một số kỹ năng ứng sử phù hợp với gia đình, cộng đồng, bạn bè và
xã hôi. Và tạo tình huống để trẻ được thoải mái khi giao tiếp nhiều hơn, luôn
khuyến khích động viên trẻ để trẻ nói ra những ngôn ngữ mạch lạc.
2.3.4. Biện pháp 4: Biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội để
hình thành thói quen nhân cách cho trẻ.
Cách giao tiếp không chỉ quan trọng trong những năm trẻ đi học mà còn
rất quan trọng đối với cuộc sống sau này của trẻ kỹ năng giao tiếp là một kỹ
năng nền tảng giúp trẻ nhận biết giá trị sống và hình thành kỹ năng sống. Vì thế
cần quan tâm và giúp trẻ một cách tự nhiên từng bước một trong suốt chiều dài
phát triển nhân cách của trẻ.
* Kỹ năng giao tiếp với bạn bè:
Lớp học chính là một thế giới thu nhỏ của xã hội chúng ta ngày nay, là
nơi đa văn hóa, đa tính cách và cũng đa sở thích. Mô hình này tạo cơ hội cho
giáo viên có thể dạy trẻ học cách chấp nhận và có cơ hội để khám phá những sở
thích, những mối quan tâm chung của nhau.
Để giúp trẻ phát triển kỹ năng chơi với các trẻ khác tôi tạo ra môi trường
cho trẻ giao tiếp với nhau và tạo tình huống cho trẻ tự giải quyết. Và tôi đưa ra
mục tiêu, các chỉ số yêu cầu trẻ thực hiện: Không tranh giành đồ chơi với bạn,
trong chỉ số này tôi lên kế hoạch rèn kỹ năng giao tiếp cho cả lớp nói chung, vào
các buổi chiều bình bầu và nhận xét buổi chơi, tôi cho cả lớp nhận xét xem trong
giờ chơi bạn nào còn tranh giành đồ chơi thì bạn đó không được cắm cờ, cuối
tuần bạn nào nhiều cờ sẽ được tặng bé ngoan, ngoài ra các giờ chơi, giờ đón trả
trẻ, trẻ nào có biểu hiện hành vi sai trái là tôi giải thích và sửa ngay cho trẻ, việc
làm đó rất tốt cho trẻ vì trẻ biết được điều gì nên làm, điều gì không nên làm và
nhân cách sống của trẻ sẽ được phát triển toàn diện hơn.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm một số câu chuyện, bài thơ mang tính giáo dục.

Giúp trẻ thấy các nhân vật trong chuyện, bài thơ khi giao tiếp với nhau như thế
nào?
- Tính cách của mỗi trẻ khác nhau, có những trẻ hoạt bát, hiếu động
nhưng cũng có những đứa trẻ chậm chạp thụ động hay quá nóng nảy…Vì thế
giáo viên cần biết rõ tính cách của từng trẻ để có thể cho các trẻ chơi với những
người bạn thích hợp nhằm tránh xảy ra va chạm về tính cách. Vì vậy trước khi
chơi tôi thường cho trẻ đọc bài thơ: Giờ chơi của bé
Ngoài ra tôi còn dạy trẻ “giao tiếp” bằng mắt và nở một nụ cười thân
thiện, tự nhiên dạy trẻ phải luôn giữ lời hứa khiến cho buổi nói chuyện trở nên
thật thoải mái thật chân thành khi tham ra các hoạt động vui chơi ở lớp.
Hình ảnh trẻ đang chơi với nhau vui
vẻ * Kỹ năng giao tiếp với người lớn tuổi
Như ở phần lí do chọn đề tài tôi đã đề cập các trẻ hầu như chưa có kỹ
năng giao tiếp, kỹ năng chào hỏi…lý do phụ huynh đều là lao động tự do và
9


điều quan trọng là chưa có khái niệm dạy kỹ năng cho trẻ, mà chủ yếu là nuông
chiều với suy nghĩ đơn giản là trẻ còn nhỏ chưa biết gì, chiều con chút cũng
không sao. Nhưng điều đó sẽ tạo nên những hành vi và nhận thức sai lệch của
trẻ mà dần dần sẽ biến thành thói quen khó thay đổi.
Vì vậy đối với trẻ người lớn cần tập cho trẻ những lời nói lễ phép và tự
nhiên không quá màu mè và hình thức, không nói tự do. Điều này trẻ sẽ học
được một cách có hiệu quả thông qua cách giao tiếp ứng xử của bố mẹ, người
thân trong gia đình, cô giáo và những người xung quanh. Chúng ta sẽ không thể
kiểm soát được khi người lớn trong gia đình nói năng thô lỗ và không có hành vi
lịch sự tối thiểu. Trong xã hội ngày nay với công nghệ tiến tiến phát triển không
ngừng về mọi mặt, thì những kỹ năng giao tiếp, chào hỏi tối thiểu lại mất dần đi.
Và tôi quyết định đưa ra biện pháp rèn kỹ năng chào hỏi, giao tiếp trong giờ
đón, trả trẻ.

Ví dụ : Thời gian đầu trẻ chưa có kỹ năng chào hỏi và giao tiếp với cô với
bạn, tôi chủ động chào trẻ trước “Cô chào bạn Mai” thì lúc đó trẻ sẻ biết đáp lại
câu chào “con chào cô ạ” và tôi nhắc trẻ chào bố, mẹ đi để vào lớp hoặc khi trẻ
đang chơi mà có khách đến lớp tôi nhắc trẻ “các con chào các cô, các bác đi” cứ
như thế dần dần trẻ có thói quen chào cô, chào bố, mẹ, chào khách, khi đến lớp,
khi ra về. Còn với trẻ chưa có kỹ năng giao tiếp nhiều với cô, với bạn tôi thường
xuyên gần gũi trẻ hơn, trò chuyện với trẻ nhiều hơn về những người thân của trẻ,
về thế giới xung quanh từ đó trẻ mạnh dạn hơn khi tiếp xúc và giao tiếp với cô,
với bạn và mọi người.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm những bài thơ, những câu chuyện, bài hát có nội
dung giáo dục lễ giáo như: Bài hát “con chim vành khuyên”; Bài thơ “lời chào”,
“Phải là hai tay”, “Cảm ơn xin lỗi”… phô tô cho phụ huynh để phụ huynh nắm
được và giúp trẻ học thuộc và hiểu các bài thơ đó. Bên cạnh đó tôi còn cho trẻ
tham ra các trò chơi đóng vai để trải nghiệm kỹ năng chào hỏi và giao tiếp tạo
tình huống cụ thể giúp trẻ giải quyết, chọn cách giao tiếp với người lớn cho phù
hợp.
2.3.5. Biện pháp 5: Tăng cường tổ chức các hoạt động lễ hội sự kiện
Hoạt động lễ hội, vui chơi là hoạt động mà trẻ đón nhận một cách hứng
thú và tích cực nhất, bởi nó đáp ứng được nhu cầu của trẻ, trong thế giới đồ vật
trẻ được tha hồ vui chơi và giao tiếp với nhau. Trẻ được tham gia hoạt động môi
trường xã hội của trẻ em và hình thành nhân cách, 1 cách thú vị, trẻ có những cơ
hội để phát triển khả năng giao tiếp của mình. Việc tổ chức các hoạt động lễ hội,
các trò chơi không những giúp trẻ khả năng mà còn đặt nền tảng khá vững chắc
để phát triển những kỹ năng giao tiếp cho trẻ. Trong hoạt động lễ hội trẻ được
thực hành trãi nghiệm với nhiều trò chơi khác nhau phản ảnh trong cuộc sống
của người lớn, tôi tiến hành lồng kỹ năng giao tiếp vào các hoạt động lễ hội. Qua
đó trẻ được giao tiếp với nhau bằng những lời nói nhỏ nhẹ, ân cần, lễ phép,
những lời cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay ...luôn được thể hiện. Tôi theo
dõi lắng nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa chuẩn mực. Qua đó
giúp trẻ hình thành thói quen văn minh trong giao tiếp, sự tự tin, sáng tạo thông

qua các hội thi.
10


Ví dụ: Để chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11 tôi đã tổ chức cho
trẻ hội thi “ Bé khỏe mỗi ngày”
Hình thức tổ chức: Chia lớp thành 4 nhóm, các nhóm có nhiệm vụ vận
chuyển các khối gạch (đồ chơi) xếp thành hình tháp trong thời gian ngắn nhất.
Với hội thi này không chỉ giúp trẻ vận động nhanh nhẹn, mà còn rèn
luyện sự khéo léo, kỹ năng giao tiếp của trẻ.
Hình thức chơi: Mục đích của hội thi này nhằm tạo sân chơi lành mạnh
cho các cháu biết cần phải giữ gìn vệ sinh môi trường xanh, sạch, đẹp thực hiện
tốt phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”.
Ví dụ: Hội thi “Bé khéo tay”
Qua hội thi trẻ được thể hiện kỹ năng sáng tạo của mình, trẻ thể hiện sự tự
tin, mạnh dạn khi tham gia các phần thi.
Ví dụ: Chào mừng ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam 22/12,
phối hợp với nhà trường cho trẻ đi thăm doanh trại bộ đội, quan sát các hoạt
động của các chú, qua đó trẻ được giao lưu biểu diễn các bài “Dân vũ”
- Lễ hội Trung thu tập luyện cho trẻ múa lân để tham gia Hội thi “Múa
Lân” cấp trường.
Hình ảnh trẻ đang vui trung thu
Các trò chơi dân gian cũng là một trong những phần quan trọng đối với
việc phát triển thể chất cho trẻ như trò chơi “Kéo co”, “Rồng rắn lên mây” “Mèo
đuổi chuột.
Nói chung, Việc tổ chức các hoạt động lễ hội, sự kiện cho trẻ tham gia
trong năm không chỉ giúp trẻ hình thành khả năng mạnh dạn tự tin nền tảng khá
vững chắc để trẻ giao tiếp tốt hơn
2.3.6. Biện pháp 6: Phát triển vốn từ cho trẻ:
Với bất kì ngôn ngữ nào trên thế giới, muốn giao tiếp được đòi hỏi người

giao tiếp cần phải có một lượng vốn từ nhất định. Đối với trẻ 5- 6 tuổi, những
khám phá và hiểu biết trong xã hội ở thời kỳ này là vô cùng lớn. Đi cùng với
những hiểu biết đó là khám phá được thể hiện mình. Nhưng hầu hết số trẻ trong
độ tuổi đều gặp vấn đề với vốn từ mà trẻ có. Nhiều khi lúng túng mà không biết
thể hiện những hiểu biết và suy nghỉ của mình như thế nào. Với một số môn học
như tạo hình, trẻ có thể dễ dàng đưa những hiểu biết của mình vào sản phẩm.
Nhưng với ngôn ngữ nói, trẻ có thể dễ dàng đưa những hiểu biết của mình vào
sản phẩm. Nhưng với ngôn ngữ nói trẻ luôn gặp phải khó khăn trong quá trình
giao tiếp do lượng từ mà trẻ có không đủ để trẻ gọi tên hay định nghĩa về sự vật
hiện tượng xung quanh.
Ví dụ: Các bài thơ dài hay các bài đồng dao dài trẻ khó đọc được cả câu
hay khi đọc hay bị nhầm lẫn như: Con cua mà có hai càng
Đầu, tai không có bò ngang cả đời
Con chim mà có cánh bay
Bay cùng nam, bắc, đông, tây tỏ tường…
Chính vì vậy, trong quá trình rèn và phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ,
tôi chú trọng đến việc phát triển vốn từ vựng cho trẻ. Khi đã có một vốn ngôn
ngữ nhất định, trẻ sử dụng ngôn ngữ để biểu đạt những hiểu biết, những suy
11


nghĩ, những cảm xúc của mình, trẻ hiểu được lời chỉ dẫn của người lớn, của cô
giáo, thì các hoạt động trí tuệ, các thao tác tư duy được chính xác, kích thích trẻ
tích cực hoạt động, kích thích trẻ nói. Từ đó sự hiểu biết của trẻ ngày càng được
nâng cao.
Việc phát triển vốn từ cho trẻ không thiếu đến việc cho trẻ làm quen với
đọc thơ, kể chuyện, đồng dao… chính là chì khóa mở cánh cửa tri thức cho trẻ
đồng thời cơ thể hoàn thiện hệ thống vốn từ cho trẻ. Trẻ có thể học mà chơi,
chơi mà học. Những bài đồng dao, cũng cung cấp cho trẻ lượng từ vựng phong
phú, từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.

Ví dụ: Tôi cho trẻ đọc bài đồng dao “Kéo cưa lừa xẻ”
Kéo cưa lừa xẻ
Ông thợ nào khỏe
Về ăn cơm ve
Ông thợ nào thua
Về bú tí mẹ
Hình ảnh trẻ đang chơi trò chơi kéo cưa lừa xẻ
Tuy nhiên, trẻ ở độ tuổi này thường chỉ hát hay đọc các bài đồng dao, ca
dao trong lúc vui chơi mà chưa phát huy đươc hết vai trò của chúng trong việc
phát triển ngôn ngữ, đặc biệt làm giàu vốn từ. Có nhiều trẻ hát và đọc các bài
đồng dao thuộc lòng mà không hiểu hết được ý nghĩa và các từ trong đó. Vì vậy,
trong quá trình giảng dạy, tôi thường giảng cho trẻ nghe nhiều lần về nội dung
của bài đồng dao, ca dao và ý nghĩa của các từ khó.
Có thể nói rằng tăng cường vốn từ cho trẻ, tích lũy vốn từ cho trẻ là cả
một quá trình dài đòi hỏi sự tỉ mỉ, cần cù của cô giáo và sự ham hiểu biết của trẻ.
Có được vốn từ phong phú trẻ mới có thể dễ dàng biểu đạt cảm xúc, suy nghĩ
của mình. Thúc đẩy ở trẻ óc tưởng tượng, khả năng phân tích, ghi nhớ. Giúp trẻ
có được thêm những kỹ năng giao tiếp bổ ích.
2.3.7. Biện pháp 7: Giáo viên là tấm gương sáng cho trẻ học tập và noi
theo.
- Là một giáo viên mầm non chủ nhiệm lớp với mong muốn giúp trẻ lớp
mình có những nhận thức, hành vi, kỹ năng giao tiếp tốt. Ngoài việc giáo dục trẻ
kiến thức, hành vi thái độ mọi lúc, mọi nơi trong hoạt động một ngày của trẻ thì
giáo viên cũng phải là một tấm gương để cho trẻ học tập, bắt chước. Chính vì
vậy bản thân tôi đã không ngừng học tập, tự rèn luyện bản thân có những hành
động, tác phong chuẩn mực để cho trẻ lớp mình học tập và noi theo.
+ Cách làm: Trong mọi hành động của mình ở trường cũng như ở nhà tôi
luôn luôn thực hiện nguyên tắc sống lành mạnh, từng lời nói, xưng hô giao tiếp
với trẻ với đồng nghiệp và mọi người xung quanh thật văn hóa không quát
mắng, trước mặt trẻ, làm ngăn nắp, sạch sẽ, gọn gàng, tiết kiệm, chống lãng phí,

bảo vệ sức khỏe bản thân. Hàng ngày, tôi cùng các giáo viên của lớp mình luôn
vệ sinh, sắp xếp môi trường trong và ngoài lớp học gọn gàng, sạch sẽ.
Ví dụ: Hàng ngày đến lớp tôi sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn
gàng, lau chùi giá góc, hàng tuần giặt chăn, chiếu, gối cho sạch sẽ.
12


Hình ảnh cô và trẻ chào hỏi nhau trong giờ đón trẻ
Đồ đạc trong lớp sau khi sử dụng đều được vệ sinh sạch sẽ cất đúng nơi
quy định. Tôi luôn gương mẫu và nhắc nhở trẻ lớp mình từng lời ăn tiếng nói
xưng hô với cô, với bạn tránh văng tục, chửi bậy, chơi song biết thu dọn sắp xếp
đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn gàng, biết phòng tránh những cái xấu cái tiêu cực.
Trong mọi hoạt động tôi luôn có ý thức nhắc nhở và cùng trẻ thực hiện
những hành động giao tiếp ứng sử đúng mực nhằm góp phần nâng cao kỹ năng
giao tiếp cho trẻ. Từ đó trẻ lớp tôi rất yêu quý các cô giáo nên mọi hành động
việc làm gương mẫu của cô giáo trẻ đều học tập theo và nghe lời cô dặn khi về
nhà trẻ rất ngoan giao tiếp ửng xử với ông bà bố mẹ rất là đúng mực .
2.3.8. Biện pháp 8: Công tác tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh
Là giáo viên tôi luôn hiểu rằng không chỉ có sự giáo dục từ phía nhà
trường là đủ cho trẻ, chúng ta nên biết rằng 2/3 thời gian là trẻ ở gia đình, gia
đình phải quản lý giáo dục. Nên cần phải có sự liên kết giữa gia đình và giáo
viên để giáo dục trẻ tốt hơn, đặc biệt là trong lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ
năng xã hôi. Để phát triển tình cảm - xã hội và đặc biệt là kỹ năng giao tiếp cho
trẻ là cần thiết và cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình để
xây dựng cho trẻ nền tảng phát triển tốt nhất và qua đó, hình thành ở trẻ kỹ năng
sống ngay từ những năm tháng đầu đời của trẻ.
Trong quá trình phối hợp với các bậc cha mẹ, giáo viên cần căn cứ vào
điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của từng gia đình để có hình thức phối hợp và
mang lại hiệu quả cao nhất, tránh gò ép trẻ làm ảnh hưởng đến việc đưa con em
ra lớp học.

Đầu năm học 2018-2019 ở lớp lơn tổ chức họp phụ huynh, số phụ huynh
dự họp 2/3 trên tổng số học sinh của lớp (23/30). Từ đó, cho thấy chưa có sự
quan tâm đúng mực của phụ huynh đến việc học của con trẻ.
Đối với bản thân mình, là người chịu trách nhiệm về chất lượng giáo dục
của lớp và tôi cần có sự trao đổi thông tin phản hồi từ phía phụ huynh về
phương pháp giáo dục của mình. Tôi thấy mình cần có trách nhiệm với lớp
mình. Nên thời gian đầu tôi thường tìm hiểu kỹ về hoàn cảnh gia đình của từng
trẻ. Qua đó hiểu thêm được tâm tư nguyện vọng của phụ huynh. Cũng nhân đây
tôi tuyên truyền và khuyến khích phụ huynh nên tham gia các cuộc họp của lớp
để trao đổi về tình hình của con trẻ.
Sau đó, thông qua các cuộc họp này tôi đưa ra những phương pháp dạy
phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ và đưa ra yêu cầu cần có sự phối hợp của
phụ huynh.
Ví dụ: khi ở lớp tôi giáo dục cháu phải biết yêu thương, phụ giúp mẹ
những công việc vừa sức như: quét nhà, lau bàn, nhặt rau, sắp xếp đồ dùng đúng
nơi qui định….. Và sau đó tôi cần trao đổi với phụ huynh và yêu cầu phụ huynh
phối hợp xem trẻ có thực hiện và thái độ của trẻ khi thực hiện công việc như thế
nào?
Ngoài ra, tôi còn cung cấp cho phụ huynh những kiến thức nuôi dạy con
theo khoa học và những số liệu về thực trạng tình hình đạo đức của trẻ em hiện
nay, cho phụ huynh nhận thấy tầm quan trọng của việc phát triển tình cảm- kĩ
năng xã hội và đặc biệt là kĩ năng giao tiếp cho trẻ, để phụ huynh cảm thấy mình
13


có trách nhiệm trong việc giáo dục con trẻ. Và đồng thời cũng tìm sự thống nhất
trong quan điểm giáo dục trẻ và cũng tránh được hiện trạng “trống đánh xui, kèn
thổi ngược”
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền ở lớp qua bảng tuyên truyền cha mẹ
cần biết để thông báo kịp thời tình hình sức khoẻ của trẻ, bài học, sản phẩm của

trẻ để phụ huynh nắm bắt kịp thời kiến thức nuôi dạy con một cách chính xác và
gần nhất.
Thực hiện tốt việc tuyên truyền trao đổi với phụ huynh thông qua Sổ liên
lạc. Qua đó phụ huynh sẽ nắm vững được trình độ tiếp thu khả năng nắm bắt của
trẻ cũng như sức khỏe của trẻ để phối kết hợp cùng giáo viên rèn luyện kỹ năng
giao tiếp cho trẻ.
Với những trẻ mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp tôi cần trao đổi với phụ
huynh cho trẻ ngày càng phát huy ngôn ngữ để trẻ giao tiếp với mọi người tốt
hơn.
Hình ảnh cô đang trao đổi với phụ huynh
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
2.4.1. Kết quả đạt được:
* Đối với trẻ:
Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên tôi nhận thấy trẻ trong
lớp tôi đang dạy, về kỹ năng giao tiếp trẻ được tăng lên rõ rệt. Trẻ ngoan hơn, lễ
phép hơn, trẻ được hình thành những thói quen vệ sinh văn minh, giao tiếp
mạnh dạn với mọi người, biết chào hỏi khi có khách đến, biết trao nhận bằng hai
tay, biết quan tâm giúp đỡ bạn bè, cô giáo, ba mẹ. Trẻ tham gia vào các hoạt
động một cách tự tin mạnh dạn giúp cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục
của cô giáo đạt kết quả tốt.
Trẻ lớp tôi có sự chuyển biến rõ nét về việc hình thành các kỹ năng giao
tiếp: Giao tiếp, hợp tác làm việc theo nhóm, thể hiện tinh thần đồng đội, biết
chia sẻ, cư xử với nhau một cách thân thiện, biết giải quyết vấn đề, giải quyết
xung đột…Và phát triển những phẩm chất tốt đẹp như: Tính kiên trì, tính trung
thực, biết nhường nhịn, biết cư xử đẹp khi thắng thua.
Trẻ tự tin tham gia vào các hoạt động của trường lớp. Điều này chứng
minh rằng việc vui chơi bằng các trò chơi, các hoạt động cho trẻ thực hành trải
nghiệm cùng với các phương thức sử dụng đa dạng, linh hoạt đã giúp trẻ tiếp
nhận kỹ năng giao tiếp một cách hiệu quả. Trẻ đã biết chuyển hóa từ hoạt động
thành ý thức, từ ý thức thành kỹ năng và những kỹ năng giao tiếp đó sẽ phát

triển bền vững theo trẻ đến suốt cuộc đời.
+ Kết quả khảo sát sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
( Tính đến thời điểm tháng 4/2019):
Nội dung
Số trẻ
Kết quả khảo sát
STT

khảo sát
1 Mạnh dạn tự tin

khảo
sát
30

Đạt

Tỉ lệ %

29

97%

Chưa
đạt
1

Tỉ lệ %
3%
14

2 Giúp đỡ bạn bè

30

29

97%

1

3%

3 Chủ động làm một
30
29
97%
1
3%
số công việc
4 Có thói quen chào
30
30
100%
0
0%
hỏi
5 Quan tâm đến người
30

29
97%
1
3%
khác
6 Hành vi giao tiếp
(lễ phép, vâng, dạ,
30
30
100%
0
0%
chào hỏi người lớn)
- Điều đó có thể khẳng định rằng những biện pháp dạy trẻ kỹ năng giao
tiếp mà tôi đã đề ra và dạy trẻ đã mang lại hiệu quả cao trong quá trình hình
thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ được nhà trường đánh giá và phụ huynh ghi
nhận.
* Đối với bản thân
Nắm chắc nội dung, phương pháp tổ các hoạt động giáo dục kỹ năng giao
tiếp cho trẻ, tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện sự sáng tạo trong từng hoạt động
giáo dục, hoàn thiện kỹ năng giao tiếp cho trẻ đúng với quan điểm giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm, phát huy được vai trò của người học. Bản thân tôi được trau
dồi kiến thức và có thêm những kinh nghiệm trong việc giáo dục trẻ, phấn khởi
hơn khi tổ chức các hoạt động trong ngày mà không cần lo lắng e dè mỗi khi có
Ban giám hiệu dự giờ hay đón đoàn thanh tra kiểm tra, được phụ huynh và các
bạn đồng nghiệp thương yêu, quý mến hơn.
* Đối với phụ huynh học sinh
Phụ huynh đã có những chuyển biến rõ rệt về phong cách, về lời ăn tiếng
nói và quan tâm đến con của mình ngày càng nhiều hơn, có sự thay đổi nhìn
nhận về chăm sóc và giáo dục kỹ năng giao tiếp trong học tập và các hoạt động

chơi của con mình, nhận thấy được tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng
giao tiếp cho trẻ mầm non. Qua học hỏi và vận dụng kinh nghiệm thực tế tại
trường lớp đã giúp một số phụ huynh trước đây có sự giáo dục khập khiễng,
trống đánh xuôi kèn thổi ngược, không cho con làm những việc mà giáo viên
giao cho trẻ thực hiện khi về nhà nay đã nhận thức được vấn đề, họ đã rất nhiệt
tình phối hợp và rất yên tâm khi đưa con đến lớp.
3. Kết luận - kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Trẻ em được giáo dục kỹ năng giao tiếp tốt thì khả năng thích nghi và
thành công trong cuộc sống sẽ dễ dàng hơn. Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ
là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Điều đó giúp cho trẻ tự tin, chủ
động xử lý linh hoạt các tình huống trong cuộc sống.
Trong mỗi đứa trẻ đều có những tài năng tiềm ẩn. Sự chuẩn bị kỹ ngay từ
lúc đầu đời chính là chìa khoá thành công cho tương lai mỗi cháu. Chăm sóc,
nuôi dưỡng và giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển
15


toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ là nền tảng cho quá trình học
tập suốt đời của trẻ. Ngươi lơn hãy luôn khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các
hoạt động, các trò chơi, cần biết cải tiến, sáng tạo các cách chơi và cố gắng đạt
mục đích, đây chính là những kỹ năng cơ bản để sống và làm việc sau này.
Bên canh đó người lớn không nên nuông chiều, bao bọc trẻ thái quá,
không nên ép trẻ lượng kiến thức quá mức so với khả năng tiếp nhận từng lứa
tuổi của trẻ. Cần sử dụng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợi mở phối hợp cùng các cử
chỉ, điệu bộ phù hợp nhằm khuyến khích trẻ tiếp xúc với môi trường xung
quanh, bộc lộ, chia sẻ những cảm xúc với người khác bằng lời nói và hành động
cụ thể.
Với kết quả đạt được của lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non Hoằng
Trinh cho thấy tính khả thi của sáng kiến, tính hiệu quả của các biện pháp áp

dụng nhằm giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
* Bài học kinh nghiệm:
Qua việc lập kế hoạch thực hiện một số biện pháp giáo dục kỹ năng giao
tiếp cho trẻ tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau:
- Đối với lứa tuổi mẫu giáo trẻ chưa biết hành vi nào xấu, hành vi nào tốt
điêu cân lam trước hết la cô giáo phai la tâm gương sang, yêu thương, tôn trọng,
đối xử công bằng với trẻ và đảm bảo an toàn cho trẻ.
- Giáo viên hiểu trẻ, yêu thương trẻ và có kế hoạch thực hiện hoạt động
giáo dục kỹ năng giao tiếp phù hợp với độ tuổi mầm non, phù hợp theo chủ đề.
Nội dung hoạt động phù hợp với chủ đề, cụ thể, rõ ràng. Từng hoạt động phải
luôn hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm. Biết kích thích động cơ bên trong của
trẻ, gây hứng thú cho trẻ, khen, chê đúng mức, động viên khích lệ kịp thời, nêu
gương những trẻ có hành vi đẹp có văn hóa nhằm khích lệ động viên trẻ trong ý
thức và hành động.
- Nắm vững phương pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non.
Kỹ năng giao tiếp được lồng ghép thông qua các hoạt động có trong nhà trường
và ở mọi lúc mọi nơi.
- Muốn cho trẻ có được kỹ năng giao tiếp tốt thì công tác phối kết hợp
giữa nhà trường, gia đình, giữa giáo viên chủ nhiệm với trẻ với phụ huynh thông
qua các giờ đón trả trẻ, các hoạt động giao lưu văn nghệ giữa giáo viên và phụ
huynh, các hoạt động lễ hội…Phải thực sự gắn kết và có mối liên hệ chặt chẽ
với nhau cùng nhau hướng về trẻ để giúp trẻ hoàn thiện mình và có kỹ năng giao
tiếp trọn vẹn.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân đã áp dụng vào các
hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ của lớp học và cũng có một số kinh
nghiệm rút ra từ thực tế của lớp học để áp dụng vào giờ hoạt động chăm sóc
giáo dục trẻ. Bản thân tôi sẽ cố gắng học hỏi hơn nữa để tìm ra những giải pháp
tối ưu nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động cho trẻ theo chương trình hiện hành.
Song không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy tôi rất mong được sự góp ý của
các đồng chí giáo viên trong trường, ban giam hiệu nhà trường và các cấp lãnh

đạo nghành để tôi có những biện pháp giáo dục tốt hơn qua các hoạt động giáo
dục nói chung và tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống nói riêng.
3.2. Kiến nghị:
16


Để việc giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non được thuận lợi, bản
thân tôi xin được kính đề nghị
- Về phía phòng giáo dục: Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn hướng
dẫn tích hợp nội dung hình thành kỹ năng giao tiếp vào những hoạt động học và
chơi hàng ngày của trẻ để giáo viên dự học tập rút kinh nghiệm.
- Về phía nhà trường: Tiếp tục tạo điều kiện bổ sung thêm tài tài liệu
tham khảo tư liệu về giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non đến giáo viên
để giáo viên tham khảo và nghiên cứu tổ chức các hoạt động ngày càng phong
phú đa dạng.
Trên đây là một số biện pháp giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ tôi đã
triển khai thực hiện và đã áp dụng thành công ở lớp lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi
trường mầm non Hoằng Trinh và thu được kết quả tốt. Rất mong nhận được sự
đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo, chị em đồng nghiệp để đề tài này ngày
một hoàn thiện hơn, thực hiện tốt hơn trong năm học tiếp theo
Tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG Hoằng Trinh, ngày10 tháng 05 năm 2019
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan sáng kiến này là của
mình viết. Không sao chép của người
khác..
Người viết

Lê Thị Hồng

17