Tiết 50 : Thành ngữ

Tiết 50 :

THÀNH NGỮ
I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ:
1. Xét ví dụ:
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Lên thác
xuống ghềnh
Lên ghềnh xuống thác.
Lên xuống ghềnh thác.
Không thể hoán
đổi vị trí các từ.
Không thể thêm
bớt từ ngữ.
Lên núi xuống ghềnh.
Lên núi xuống rừng.
Leo thác lội ghềnh.
Không thể thay thế
bằng từ khác.
Lên trên thác xuống dưới ghềnh.
Lên thác cao xuống ghềnh sâu.
Cụm từ
cố định
 Chỉ sự gian nan, vất vả, khó khăn, nguy hiểm.
THÀNH NGỮ
Ý nghĩa
hoàn
chỉnh
C

ụ
m

t
ừ

c
ố

đ
ị
n
h
Ý nghĩa
hoàn
chỉnh

THÀNH NGỮ
I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ:
1. Xét ví dụ:
2. Kết luận:
- Thành ngữ là loại cụm từ có
cấu tạo cố định, biểu thị một ý
nghĩa hoàn chỉnh.
Tìm biến
thể của các
thành ngữ
sau?
1.Đứng núi này trông núi nọ
Đứng núi này trông núi khác

Đứng núi này trông núi kia
2. Nước đổ lá khoai
Nước đổ lá môn
Nước đổ đầu vịt
3. Lòng lang dạ thú
Lòng lang dạ sói

Thành ngữ có cấu tạo cố
định nhưng vẫn có thể có
những biến đổi nhất định.
 Lưu ý:

THÀNH NGỮ
I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ:
1. Xét ví dụ:
2. Kết luận:
- Thành ngữ là loại cụm từ có
cấu tạo cố định, biểu thị một ý
nghĩa hoàn chỉnh.
Lên thác xuống ghềnh:Chỉ sự
gian nan, vất vả, khó khăn,
nguy hiểm.

Chuyển nghĩa (ẩn dụ)
* Mưa to, gió lớn* Mưa to, gió lớn: Mưa rất to
kèm theo gió lớn và sấm chớp.
* Đen như cột nhà cháy* Đen như cột nhà cháy: Rất
đen, đen như cột nhà cháy.
Nghĩa đen từ các từ tạo nên nó
- Nghĩa của thành ngữ có thể

bắt nguồn từ nghĩa đen của các
từ tạo nên nó nhưng thường
thông qua một số phép chuyển
nghĩa như ẩn dụ, so sánh …

THÀNH NGỮ
I. THẾ NÀO LÀ THÀNH NGỮ:
1. Xét ví dụ:
II. SỬ DỤNG THÀNH NGỮ:
a.Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
(Hồ Xuân Hương)
CN
VN
c. Anh đã nghĩ… phòng khi tắt
lửa, tối đèn thì em chạy sang…
(Tô Hoài)
Phụ ngữ
2. Kết luận
- Thành ngữ có thể làm chủ
ngữ, vị ngữ trong câu hay làm
phụ ngữ trong cụm danh từ,
cụm động từ…
b. Ếch ngồi đáy giếng phê phán
những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà
huênh hoang.
CN
VN