Tiết 48: Thành ngữ

Kiểm tra bài cũ:
1.Từ đồng âm là từ:
a.Có âm thanh giống nhau, nghĩa khác xa
nhau và liên quan với nhau
b. Có âm thanh giống nhau, nghĩa gần
nhau và liên quan với nhau
c. Có âm thanh giống nhau, nghĩa khác xa
nhau và không liên quan đến nhau
d. Có âm thanh giống nhau, nghĩa trái
ngược nhau và không liên quan đến nhau
2. Giải thích nghĩa của tiếng “đồng” trong các
trường hợp sau:
a. Trống đồng
b. Đồng lòng
→Cùng ( giống nhau )
→Chất liệu bằng kim loại đồng

Quê hương anh
Làng tôi nghèo
Tôi với anh đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
nước mặn đồng chua
đất cày lên sỏi đá


I. Thế nào là thành ngữ?
1. Khái niệm:

Quan sát ví dụ:
Nước non lận đận một mình
Thân cò bấy nay
lên thác rồi lại xuống ghềnh
lên núi xuống ghềnh
lên thác xuống ghềnh
Tiết 48 THÀNH NGỮ
Đáp án:Những khó khăn, vất vả, long đong
Về cấu tạo: cố định
Thế nào là thành ngữ?
Từ những kết luận đó, em có nhận xét gì
về cấu tạo của cụm từ “ lên thác xuống ghềnh?
Cụm từ “ lên thác xuống ghềnh” có ý nghĩa gì?
Về cấu tạo: Cố định
Về ý nghĩa: Hoàn chỉnh
xuống ghềnh lên núi


2. Cách hiểu nghĩa của thành ngữ:
Ví dụ 1: Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
- Bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ ngữ tạo nên nó
- Thường thông qua các phép chuyển nghĩa: ẩn dụ, so sánh..
Tiết 48 : THÀNH NGỮ
- Về cấu tạo: cố định
- Về ý nghĩa: hoàn chỉnh
I. Thế nào là thành ngữ?
1. Khái niệm:
Như vậy nghĩa của mỗi thành ngữ suy ra từ đâu?
Tại sao nói là: “nhanh như chớp”?

Thành ngữ “Nhanh như chớp” có nghĩa là gì?
Dựa vào đâu mà em cho rằng nghĩa của thành ngữ “ lên thác xuống ghềnh”
là chỉ những khó khăn, vất vả, long đong?
Ví dụ 2: Nhanh như chớp


* Bài tập nhanh:
Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau và cho biết
nghĩa của các thành ngữ ấy suy ra từ đâu?
a. Mưa to gió lớn
b. Đi guốc trong bụng
→Thời tiết khắc nghiệt, dữ dội ( Nghĩa đen –
Miêu tả)
→Hiểu hết, biết tỏng mọi suy nghĩ và
tâm địa của người khác ( Nói quá )


* Nhận xét về cấu tạo của các thành ngữ trong các
cặp ví dụ sau:
1 a/. Đứng núi này trông núi nọ
b/ Đứng núi này trông núi khác
2 a/. Dù cho sông cạn đá mòn
Còn non còn nước vẫn còn thề xưa
b/ Miền Nam là máu của Việt Nam, thịt của Việt
Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn song chân lý ấy
không bao giờ thay đổi
* Lưu ý: Tính cố định của thành ngữ chỉ là tương đối
 Có sự thay đổi từ ngữ

* Lưu ý : Tính cố định của thành ngữ chỉ là tương đối
II. Sử dụng thành ngữ:
1. Chức vụ ngữ pháp:
2. Cách hiểu nghĩa của thành ngữ:
- Bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ ngữ tạo nên nó
- Thường thông qua các phép chuyển nghĩa: ẩn dụ, so sánh..
Tiết 48 : THÀNH NGỮ
- Về cấu tạo: cố định
- Về ý nghĩa: hoàn chỉnh
I. Thế nào là thành ngữ?
1. Khái niệm:


Hãy xác định vai trò ngữ pháp trong các câu sau:
a. Cây cao bóng cả ở đây là các bác đấy
b. Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
c. Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái
ngách sang nhà anh phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt
thì em chạy sang
- Làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu
- Làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ . . .
Phụ ngữ
VN
CN
II. Sử dụng thành ngữ:
1. Chức vụ ngữ pháp:
DT
Thành ngữ giữ chức vụ ngữ pháp gì trong câu?