Bài giảng Vai trò của siêu âm Doppler trong chẩn đoán và theo dõi thai chậm phát triển trong tử cung

ằng chứng của bất thường tăng trưởng
bệnh lý : sự dừng lại hoặc biến đổi tăng trưởng
theo chiều dọc (ít nhất hai lần đo cách nhau 3
tuần)

CNGOF Khuyến cáo thực hành lâm sàng

Tạp chí Sản phục khoa và Sinh học sinh sản
2013, 42 , 8 : 1018 - 1025
hinhanhykhoa.com


Yếu tố nguy cơ của PAG
•
•
•
•
•

Tiền sử PAG (nguy cơ x4)
Tuổi mẹ trên 35 tuổi (x3)
Thai con so, sinh nhiều lần
Tăng huyết áp
Đái tháo đường phát hiện trước sinh với biến chứng
mạch máu
• Hút thuốc chủ động trong khi mang thai (x2 )( 10
điếu/ngày)
• Uống rượu, nghiện hút
• Béo phì, gầy thiếu cân, mức độ kính tế-xã hội thấp

Khảo sát nước ối
Khoang ối lớn nhất

AFI

Hai kĩ thuật

< 1 cm : Cạn ối

< 5 cm : Thiểu ối
5 et < 8 cm: Ối ít

1 à 2 cm : Thiểu ối

2 à 8 cm : Thể tích bình thường
> 8 cm : Đa ối

8 à 18 : Lượng bình thường

> 18 à 25 cm: Dư nước ối
> 25 cm : Đa ối
hinhanhykhoa.com


Hồi âm quai ruột


Khảo sát cấu trúc bánh nhau
Máu tụ dưới màng đệm

Huyết khối dưới màng đệm

Nguồn: Dr C HUISSOUD (Lyon)
Huyết khối gian nhung mao

Nhồi máu nhau thai
hinhanhykhoa.com


Khảo sát cấu trúc bánh nhau
Máu tụ sau nhau

Thrombose sous
Loạnchoriale
sản nhu mô

Infarctus
Lắng đọng xơ quanh vi nhung mao, nhồi máu, huyết khối gian
nhungplacentaire
mao


Theo dõi Doppler
Thích nghi hô hấp của thai

Doppler ĐM rốn
Doppler não
Đo chỉ số não-nhau
Doppler tĩnh mạch
Doppler tim

Doppler ĐM rốn
• Dòng đo được ở ĐM rốn phản ánh trở kháng
bánh nhau
• Giá trị chẩn đoán RCIU (thai chậm tăng trưởng trong tử cung)
– Doppler ĐM rốn : 50%
– Các chỉ số sinh trắc thai : 80%

• Phát hiện RCIU đe dọa hạ oxy máu và nhiễm toan
– Doppler ĐM rốn bình thường = không có nhiễm toan
chuyển hóa


Doppler ĐM rốn bình thường
Giảm trở kháng (RI) so với tuổi thai

Không có thai nào có chỉ số Doppler ĐM rốn bình thường lại bị nhiễm
toan chuyển hóa (Baschat,2000)


Bất thường Doppler ĐM rốn
1- Tăng chỉ số trở kháng
2

2- Mất thành phần tâm trương (RI= 1 )
1

3- Đảo ngược dòng tâm trương

Khảo sát Doppler não và đo chỉ số não-nhau


Doppler não
• Trong thực hành được đo ở ĐM não giữa


Doppler não
• Sự giãn mạch não biểu hiện bởi sự tăng của
thành phần tâm trương và giảm chỉ số RI


Mối tương quan não-bánh nhau

Thể hiện sự tái phân bố mạch máu

Không phải là tiêu chí đình chỉ thai
Thể hiện sự giảm oxy máu nếu < 1
Mức độ nhiễm toan chuyển hóa như thế
nào?
Cần khảo sát doppler tĩnh mạch


hinhanhykhoa.com


Doppler tĩnh mạch
TM rốn

TM chủ dưới

CANAL
D’ARANTIUSMặt cắt sagittal
TM
Arantius

Mặt cắt ngang


Ống tĩnh mạch Arantius
Hình ảnh bình thường : phổ chữ « M »

Tương quan S/A

S

D

a

S : Tâm thu của thất
D : bắt đầu tâm trương
a : Co tiểu nhĩ


Doppler tĩnh mạch bình thường
• Các bất thường Doppler tĩnh mạch giúp dự
đoán nhiễm toan
– Tăng chỉ số S/a

– Sóng âm khi tiểu nhĩ co


Doppler tĩnh mạch bình thường
• Các bất thường của Doppler tĩnh mạch thường xuất hiện trước
các bất thường nhịp tim thai 48-72 giờ

Hecher K , Ultrasound Obstet Gynecol 1996;7: 68-83 ()


Doppler tim
• Dòng doppler được ghi nhận ở van hai lá hoặc ba
lá trong tâm trương và tương ứng với sự đổ đầy
tâm thất

Sóng E : Dòng thụ động của tâm nhĩ đổ vào tâm thất
Sóng A : Dòng chủ động của nhĩ co

E/A = O,80


Doppler tim
• Giảm oxy máu thai gây ra suy tim tâm trương
với rối loạn thư giãn cơ tim và sự co hồi tâm
thất
• Sự tăng của sóng E và giảm của sóng A:
– Tỉ lệ E/A > 1
– Biểu hiện sự rối loạn co bóp tim

Phương pháp theo dõi
Ngoại viện
Nhập viện
Khảo sát cử động thai
Phân tích điện toán nhịp tim thai
Tỉ lệ não-nhau
Lượng nước ối
Hồi âm các quai ruột
Doppler tĩnh mạch
Doppler tim


Phân tích điện toán nhịp tim thai


Doppler ĐM rốn
Doppler ĐM não
Chỉ số não-nhau

Chỉ số < 1 = tái phân bố mạch máu


Phương thức theo dõi
Lượng nước ối

Hồi âm quai ruột
Ống Arantius

Van ba lá