Phần mở đầu
I. Lí do chọn đề tài
Tập đọc là phân môn quan trọng trong chơng chình Tiếng Việt tiểu học. Nó là
môn học cơ sơ, môn học công cụ. Thông qua môn tập đọc, vốn từ ngữ của học sinh đ-
ợc mở rộng, cung cấp cho các em những hiểu biết về cuộc sống, XH, con ngời. Đồng
thời giúp các em về mặt phát triển t duy, tiếp nhận vốn từ ngữ phong phú, đa dạng giúp
các em nói đúng, viết đúng Tiếng việt biết sử dụng từ ngữ trong bài tập làm văn, trong
giao tiếp đợc chuẩn xác và hay hơn.Thông qua môn tập đọc giúp các em cảm thụ văn
thơ, hiểu đợc cái hay cái đẹp cái tinh thần của tác phẩm là cơ sở hình thành nên tình
yêu quê hơng đất nớc, yêu con ngời ...Với các em môn tập đọc có tác dụng mạnh mẽ
trong việc gióa dục tình cảm cao đẹp, học sinh yêu cái đẹp, rung cảm cái hay, cái đẹp
trong thiên nhiên. Cái đẹp trong văn chơng sẽ có tác dụng rất lớn những tình cảm cao
đẹp cho các em
Trong suốt thời gian từ nhỏ đến lớn, các em sử dụng hoạt động học là nhiều
nhất: Các em học bài học đọc bài ghi, đọc sách giáo khoa ....Trong các hình thức đọc
các em sử dụng nhiều nhất là hình thức đọc thầm ,nâng cao hơn là các em đọc thành
tiếng ,đọc diễn cảm. Qua những giờ tập đọc các học tập em đợc tiếp xúc với ngôn
ngữ ,hiểu đợc nghệ thuật ,nội dung của các phẩm văn học. Từ đó các em cảm nhận đ-
ợcc cái hay ,cái đẹp của văn chơng. Nếu dạy tốt phân môn này không những rèn cho
các em kĩ năng đọc mà còn phát triển ở các em vốn từ ngữ phong phú tạo điều kiện
cho các em học tốt ơ các phân môn khác .
Mặt khác công tác cán bộ của ngời quản lícó ảnh hởng rất lớn đến chất lợng dạy
và học môn này ở trờng tiểu học. Nếu ngời cán bộ quản lí chỉ đạo sâu sắc, quan tâm
đến việc dạy tập đọc ở trờng tiểu học thì không những chất lợng ở trờng tiểu học sẽ tốt
mà các mon khác củng có chất lợng tốt hơn .Tức là ngời cán bộ quản lí phải quan tâm
đến việc dạy của thầy và phơng pháp của trò theo tinh thần đổi mới. Có nh vậy các em
mới thực sự là chủ thể của quá trình nhận thức, trò không bị động tiếp thu kiến thức
giờ tập đọc đó các em thực sự là ngời tìm tòi khám phá ra kiến thức. Từ cách đọc nh
thế nào cho đúng cho hay, cho hấp dẫn tới hiểu nội dung của bài thấy đợc cái hay, cái
đẹp của văn chơng.
Phân môn tập đọc có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng. Nội dung và mục tiêu của cấp
học đã thay đổi, bậc học tiểu đã đợc độc lập hoàn chỉnh, nó đào tạo con ngời hoàn
chỉnh về mặt nhân cách có thể hòa nhập với cuộc sống cộng đồng. Vì thế đòi hỏi ph-
ơng pháp dạy và học cũng phải đổi mới theo nội dung và mục tiêu của cấp học. Song
thực tế hiện nay ở một số trờng tiểu học giáo viên đã đổi mới nhng chỉ dừng lại ở mức
đổi mới về hình thức tổ chức lớp học hoặc sử dụng một số phơng pháp đơn điệu. Bên
cạnh đó ngời hiệu phó cha coi trọng đúng mức việc chỉ đạo phơng pháp dạy môn tập
đọc dẫn đến tình trạng giáo viên dạy qua loa, câu hỏi rất đơn giản nen học sinh chỉ
hiểu bài lơ mơ. Vì thế khi học xong bài tập đọc ít đọng lại d âm ở các em. Mặt khác do
trình độ của giáo viên không đồng đều có bài tập đọc giáo viên cha hiểu kĩ nội dung.
Vì thế trong giờ tập đọc giáo viên cha chú ý rèn đọc nhiều cho các em. Đối với lớp
3thì yêu cầu đọc đúng lại càng cần thiết, nó làm tiền đề cho việc đọc đúng đọc hay ở
các lớp trên. Bên cạch đó một số em do khả năng có hạn, đọc còn ngắc ngứ, ngắt nghỉ
bừa bãi, lên xuống dòng tùy tiện và còn do ảnh hởng của tiếng địa phơng một số em
phát âm không chuẩn. Do đó dẫn đến các em không hiểu đợc nội dung không cảm
nhận đợc cái hay cái đẹp của văn chơng. Chính từ đó chất lợng dạy phân môn tập đọc
cha cao.
Chính vì vậy ngời quản lí trờng học phải coi quản lí hoạt động dạy học là nhiệm
vụ trung tâm, nhiệm vụ số một. Từ đó ngời quản lí dùng tài năng trí tuệ của mình để
chỉ đạo hoạt động dạy học để nâng cao chất lợng các môn nói chung và phân môn tập
đọc nói riêng. Với t cách, trách nhiệm của ngời quản lí tôi thấy cần phải tìm hiểu
nguyên nhân và từ đó tìm ra phơng pháp khắc phục tình trạng dạy nêu trên để giúp
giáo viên và học sinh nâng cao chất lợng dạy và học môn tập đọc ở lớp 3.
Từ cơ sở lí luận và thực tiễn ở trên, xung quanh vấn đề làm thế nào để dạy tốt
phân môn tập đọc ở lớp 3, vấn đề này còn liên quan đến hoạt động học của học sinh.
Hoạt động dạy và học là hai hoạt động không thể tách rời nhau. Giữa dạy và học còn
liên quan đến chơng trình sgk. Nhng với khuôn khổ của một đề tài, tôi chỉ nghiên cứu
một vấn đề nhỏ, một góc độ trong đề tài với tính chất đọc lập tơng đối của nó đó là
vấn đề Hiệu phó chỉ đạo dạy phân môn tập đọc lớp 3 ở trờng tiểu học đồng thời
phát hiện một số u điểm, nhợc điểm về phơng pháp dạy phân môn tập đọc ở lớp 3 ở tr-
ờng tiểu học hiện nay.
II. Mục đích nghiên cứu: Để nghiên cứu thành công đề tài này, tôi tiến hành giải
quyết các nhiệm vụ sau :
- Dựng lại thực trạng của việc chỉ đạo dạy phân môn tập đọc lớp 3 ở trờng, từ đó
tìm hiểu và nêu lại thực trạng của công tác chỉ đạo dạy phân môn tập đọc lớp 3.
- Phân tích thực trạng, đề xuất một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất l-
ợng dạy phân môn tập đọc ở lớp 3.
- Rút ra bài học kinh nghiệm chỉ đạo việc giảng dạy phân môn tập đọc ở lớp 3
III.Phơng pháp nghiên cứu
Trong đề tài này tôi chủ yếu sử dụng các phơng pháp sau
- Quan sát, dự giờ
-Trao đổi phỏng vấn
-Tổng kết kinh nghiệm
Phần nội dung
I. Thực trạng của việc chỉ đạo dạy phân môn tập đọc lớp 3 ở trờng tiểu học
Để nắm đợc thực trạng của việc dạy tập đọc lớp 3 ở trờng Tiểu học tôi đã tích
cực dự giờ, tìm hiểu về việc dạy tập đọc lớp 3 của GV trờng tôi.
Phơng pháp dạy tập đọc lớp 3 mà các đ/c GV đang áp dụng là phong pháp mới nhất
vừa đợc triển khai đầu năm học 2004 2005. Trong đó việc định hớng và tổ chức
thực hiện đợc xác định rõ ràng. Trong tiết dạy GV đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa đọc
và phân tích tìm hiểu nội dung bài một cách hợp lý, khoa học. Xác định rõ khâu rèn
đọc là chủ yếu và hớng dấn HS cảm thụ nội dung bài. Trong số các tiết dự tôi thấy giờ
tập đọc của đ/c Nguyễn Thị Minh Nguyệt rất thành công khi sử dụng phơng pháp mới
để dạy bài ngời mẹ
Toàn bộ quá trình đ/c Nguyệt hớng dẫn HS cách đọc, cách khai thác nội dung
bài mà không hề gò ép, áp đặt không đa ra những kết luận có sẵn mà đ/c chia lớp
thành từng nhóm, cho từng nhóm trao đổi, thảo luận một cách tự nhiên, thoải mái.
Trong quá trình các nhóm thảo luận đ/c đã tranh thủ đi xuống các nhóm xem xét việc
thảo luận của các em và xem nhóm nào có những khúc mắc không giải đáp đợc thì
giúp đỡ các em giải quyết. Mặt khác đ/c cũng nắm đợc nhóm nào , nhóm nào yếu để
khi gọi các nhóm trả lời thì gọi nhóm nào trớc, nhóm nào sau. Khi thấy có ý kiến của
các nhóm đối lập nhau, đ/c vẫn để cho các nhóm tranh luận và đ/c đa ra kết luận sau
cùng. Với cách tổ chức nh vậy đ/c đã để cho các em tự tìm tòi, tự dành lấy kiến thức
chứ các em không tiếp thu thụ động.
Trong gìơ Tập đọc này đ/c Nguyệt đã làm rất tốt nhiệm vụ trung tâm của giờ tập
đọc là rèn đọc. Bên cạnh việc rèn đọc, đ/c còn rèn thêm kỹ năng nghe đọc của HS
bằng nhiều hình thức khác nhau nh đọc thầm, đọc cá nhân, đọc nối tiếpTrong khi
học sinh đọc , GV chú ý rèn đọc cho học sinh, HS đọc sai chỗ nào GV hớng dẫn sửa
luôn chỗ đó và cho các em khác nhận xét cách đọc của bạn và nêu ý kiến của bản thân
đọc thế nào cho đúng.
Cụ thể: Ngay sau khi giới thiệu đọc bài tập đọc ngời mẹ đ/c đã cho HS đọc
thầm và tìm từ khó đọc. Tiếp đó đ/c Nguyệt cho HS rèn đọc những từ khó, câu khó nh
lã chã , lạnh lẽo. Gọi HS đọc cá nhân, đọc nối tiếp. Sau đó đ/c cho lớp luyện câu
Giáo viên tổ chức, hớng dẫn cho học sinh tì hiểu kết hợp với việc rèn đọc cho
học sinh. Học sinh đọc sai đến đâu, giáo viên sửa ngay đến đó.
Đồng chí Nguyệt đã kết hợp giữa rèn đọc và đọc diễn cảm qua cảm thụ, sắm vai
thông qua việc sinh hoạt nhóm, các em trao đổi rất sôi nổi, thoải mái, không gò ép.
Để khẳng định kết quả dạy của giáo viên và việc học của học sinh, tôi đã tiến
hành kiểm tra khảo sát.
Kết quả cụ thể là:
- Hiểu nội dung
+ 95% trả lời khá tốt
+ 5% trả lờp cha rõ ý
- Đọc
+ 70% đọc đúng, lu loát Xếp loại giỏi
+ 30% đọc khá
Không có em nào đọc trung bình.
Việc kết hợp rèn đọc với cảm thụ bài, tìm hiểu nội dung bài ở đây giáo viên sử
dụng phơng pháp theo tinh thần đổi mới rất khoa học, hợp lí, đã rèn đọc đầy đủ và toàn
diện, có chiều sâu. Đồng chí Nguyệt đã rèn cho học sinh đọc nhiều và đọc rất tốt. Các
em phát âm những âm khó rất chuẩn và qua việc đọc đúng các em cảm thụ đợc bài văn
có chiều sâu. Vấn đề cảm thụ bài văn đợc hay không thì phần quyết định là giáo viên
định hớng câu hỏi cho học sinh thảo luận. Ngoài những câu hỏi ở sách giáo khoa đồng
chí đã chuẩn bị một hệ thống câu hỏi công phu và sáng tạo ghi sẵn vào phiếu giao việc
để phát cho các em. Căn cứ vào câu hỏi trong phiếu đó các em thảo luận để trả lời.
ở tiết tập đọc này đồng chí Nguyệt đã chia lớp thành 4 nhóm, phát biểu giao
việc cho các em, yêu cầu các em đọc thầm và thảo luận cách đọc từng đoạn, phát hiện
những tiếng khó đọc, những từ gợi tả hình ảnh để đọc đúng thể hiện đợc nội dung bài.
Chính việc thảo luận nhóm, chỉ qua việc tranh luận của các em đồng chí đã
khéo léo hớng dẫn các em đọc đúng và thực sự rug cảm với bài. Vì thế kết quả thi các
đợt chất lợng môn tập đọc của đồng chí rất cao
Có đợc những kết quả nh trên là do tôi đã tìm hiểu, đúc rút kinh nghiệm từ
những năm trớc để có hớng chỉ đạo một cách sát sao. Tôi yêu cầu giáo viên thực hiện
nghiêm túc chơng trình, dạy theo phơng pháp mới nhng áp dụng đổi mới phơng pháp
một cách sáng tạo, có hiệu quả. Phơng pháp đổi mới chủ yếu là rèn đọc, cảm thụ văn
học; rèn nghe đúng, đọc đúng, trên cơ sở đó học sinh biết đọc to, đọc thầm, từ đó có
năng lực cảm thụ nội dung và nghẹ thuật. Khi học sinh hoạt đọng nhóm muốn có hiệu
quả thì giáo viên phải lu ý hoạt động của nhóm phải liên tục, thờng xuyên. Khi học
sinh thảo luận nhóm mà trả lời đúng giáo viên công nhận luôn không phải giảng lại.
Để triển khai việc chỉ đạo đổi mới phơng pháp dạy tập đọc lớp 3 tôi đã chỉ đạo
cho tổ khối sinh hoạt chuyên môn hàng tuần vào sáng thứ 7. Bố trí mỗi tuần một giáo
viên lên dạy minh họa 1 tiết tập đọc để các giáo viên khác phân tích, đánh giá, rút ra
những mặt mạnh, mặt yếu để bổ sung giúp đỡ.
Tập trung bồi dỡng những giáo viên trẻ có năng lực về dạy môn Tiếng Việt để
làm mũi nhọn cho tổ.
Một giờ tập đọc muốn đạt đợc kết quả cao thì đòi hỏi giáo viên phải vận dụng
phơng pháp mới cho linh hoạt, phù hợp với nội dung ừng bài giảng để học sinh đợc
đọc nhiều, đọc tốt. Từ đó các em biết đọc diễn cảm để cảm nhận nội dung bài một
cách sâu sắc, nắm bắt đợc nội dung bài để từ đó đọc đúng, đọc hay, học tập đợc một
nội dung nào đó của bài. Điều này chính là các em đã cảm nhận đợc văn chơng.
II./ Phân tích đánh giá thực trạng biện pháp chỉ đạo dạy tập đọc
Lớp 3 Bài học kinh nghiệm.
Thực tế tìm hiểu và nghiên cứu công tác giảng dạy của giáo viên và phơng pháp chỉ
đạo phân môn tập đọc lớp 3 tôi xin trình bày theo 2 nội dung sau:
- Phân tích đánh giá việc dạy tập đọc lớp 3.
- Tìm hiểu nguyên nhân - Đề xuất một số biện pháp chỉ đạo việc dạy phân môn
tập đọc lớp 3.
Dạy tập đọc lớp 3, giáo viên kết hợp chặt chẽ, nhuần nhuyễn 2 khâu: khâu rèn đọc
và hớng dẫn học sinh cảm thụ bài. Quá trình rèn đọc đợc diễn ra trong suốt giờ học.
Qua việc rèn đọc học sinh hiểu đợc cái hay, cái đẹp của bài
Giáo viên phải biết tổ chức cho học sinh các hình thức đọc trong giờ học là một
việc làm cần thiết để học sinh phát hiện nội dung của từng câu, từng đoạn trong bài tập
đọc
Việc đổi mới phơng pháp trong phân môn tập đọc đợc kết hợp hài hòa giữa rèn đọc
và hớng dẫn đọc: Mở đầu tiết dạy tập đọc giáo viên có thể đọc mẫu cho học sinh bắt
chớc cách đọc của cô hoặc sau khi học sinh tìm hiểu nội dung từng đoạn, giáo viên
cho học sinh đề xuất cách đọc đoạn đó.
VD: Giáo viên cho học sinh đọc thầm đoạn một trong bài Quạt cho bà ngủ giáo
viên có thể hỏi các em xem đọc đoạn này nh thế nào.
Các em trả lời suy nghĩ của mình. Giáo viên có thể gọi 2 3 em phát biểu ý kiến
sau đó giáo viên mới kết luận. Nh vậy học sinh đã đợc đọc bài và trong quá trình đọc
các em phải suy nghĩ tìm hiểu đọc thế nào cho hay, cho đúng. Khi các em tranh luận
cách đọc thì các em chủ động hơn, hứng thú hơn và nắm vững đợc cách đọc tốt hơn vì