SKKN một số biện pháp chỉ đạo giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo trong học tập ở trường tiểu học thiệu vân – thành phố thanh hóa

MỤC LỤC
Đề mục
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
2.4
3
3.1
3.2

Nội dung

Trang
1

Lý do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu.
NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lý luận.
Thực trạng đội ngũ cán bộ giáo viên trường Tiểu học
Thiệu Vân.
Các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên trường Tiểu học Thiệu Vân.

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt
động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà
trường.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận.
Kiến nghị.

1
1
1
1
2
2
2

MỞ ĐẦU

4
9
9
9
10

1


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chon đề tài.
Để giáo dục một con người không phải chỉ một sớm một chiều mà là cả
một thời gian dài. Giáo dục một người không phải chỉ cung cấp cho họ có kiến

thức mà còn giúp họ tự trang bị kiến thức cho mình, có được cái nhìn bao quát
về cuộc sống để họ có thể tự tin, chủ động hoà nhịp vào cuộc sống đang ngày
càng phát triển.
Đã có một thời gian dài học trò chúng ta đến trường chỉ là để được nhồi
nhét những kiến thức của các môn học vào đầu. Các em tiếp nhận kiến thức đó
như một hình thức học vẹt để có cái “trả nợ” cho thầy cô mà không hiểu được
nguyên nhân, bản chất như thế nào, tại sao lại như vậy. Đến lớp, hình ảnh
thường thấy nhất là thầy đọc, trò chép. Tất cả diễn ra như một cỗ máy chạy đều
đặn từ ngày này sang ngày khác và cũng đến một ngày cỗ máy ấy mỏi mệt. Các
em sẽ thấy nhàm chán với lượng kiến thức được nhồi nhét mỗi ngày và sẽ trở
nên quá tải. Đây là vấn đề đang tồn tại trong thực tiễn giáo dục ảnh hưởng
không tốt đến chất lượng giáo dục học sinh. Chính thầy cô giáo cũng không còn
sự hứng khởi, sáng tạo trong giảng dạy.
Đã đến lúc chúng ta có cái nhìn mới về giáo dục. Chúng ta không phải là
nguời đi tìm và đưa kiến thức cho các em vì như thế các em sẽ trở nên thụ động,
mà các em sẽ là người tự tìm, tự chiếm lĩnh kiến thức cho mình dưới sự hỗ trợ,
giúp đỡ, dẫn dắt của người thầy. Chúng ta những người thầy, người cô phải làm
sao để giúp học sinh cảm nhận được “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”,
giúp các em có hứng thú trong học tập, trong việc tìm hiểu thế giới xung quanh
các em. Đó chính là mục tiêu mà xã hội đang đặt ra cho chúng ta những người là
công tác giáo dục.
Trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá khi mà công nghệ thông tin
bùng nổ, việc dạy học cần được quan tâm và sử dụng triệt để tài nguyên mạng.
Đó cũng chính là khó khăn với nhiều giáo viên ( vì không phải thầy cô nào cũng
thành thạo trong việc sử dụng giáo án điện tử) . Vì vậy, cần làm như thế nào để
mỗi tiết dạy, bài dạy là niềm vui khám phá cho từng học sinh trên con đường tìm
kiếm tri thức mới.
Trong phạm vi đề tài này, tôi xin được đề cập: “ Một số biện pháp chỉ đạo
giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo trong học tập ở
trường Tiểu học Thiệu Vân – Thành phố Thanh Hóa”.

1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu vấn đề về phát huy tính tích cực chủ động và sáng tạo trong
học tập của học sinh Tiểu học cụ thể tại trường tiểu học Thiệu Vân.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Giáo viên , học sinh trường tiểu học Thiệu Vân, nghiên cứu và tổng kết vấn
đề về phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo trong học tập của học sinh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát: Thái độ hành vi của học sinh qua giao tiếp.
- Phương pháp tổng hợp: Tổng hợp số liệu, đúc rút kinh nghiệm để công
tác chỉ đạo đạt hiệu quả hơn.
2


- Phương pháp đàm thoại: Trao đổi để hiểu tâm tư, nguyện vọng của học
sinh để có phương pháp hình thức tổ chức chỉ đạo và dạy học tốt hơn.
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp thống kê, xử ký số liệu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Ngày nay, dạy học là lấy học sinh làm trung tâm. Vậy người thầy ở đâu?
Người thầy là người đi bên cạnh để định hướng, hướng dẫn, gợi mở cho các em.
Để thực hiện được điều đó, người thầy hãy là người gần gũi, thân thiết, là người
bạn để hiểu được nhu cầu của trẻ; có đủ tình yêu, trách nhiệm giúp trẻ bản lĩnh,
tự tin bước vào cuộc sống. Để làm gương, người thầy cũng cần chủ động, sáng
tạo, tích cực đổi mới trong công tác giảng dạy để truyền đến các em ngọn lửa
nhiệt tình, sự thích thú trong học tập.
Trong giờ học giáo viên còn thiên về phương pháp thuyết trình, hình thức
tổ chức dạy học còn đơn điệu chính vì vậy mà chất lượng tiết dạy chưa hiệu qủa.
Việc đầu tư cho một tiết dạy bài dạy chưa đạt được theo yêu cầu của giáo dục

trong thời kỳ mới điều đó chính là nguyên nhân chua phát huy tính tích cực, chủ
động và sáng tạo trong học tập của học sinh.
Xã hội đòi hỏi giáo dục đổi mới phương pháp dạy học tạo ra thế hệ con
người nhận thức sâu sắc, chủ động sáng tạo trong công việc. Đặc biệt là đối
tượng học sinh nông thôn, miền núi, ngoại thành ..giúp các em tự tin hơn trước
đông người, biết thi đua và phấn đấu, khẳng định bản thân và quan trọng trở
thành công dân có ích cho xã hội.
2.2. Thực trạng vấn đề học sinh phát huy tính tích cực, chủ động và sáng
tạo trong học tập ở trường Tiểu học Thiệu Vân – Thành phố Thanh Hóa.
Tình trạng học sinh học thụ động, nhồi nhét đã diễn ra một thời gian dài khi
chưa đổi mới giáo dục. Giai đoạn đó, chúng ta vẫn còn sử dụng những phương
pháp truyền thống, cách giáo dục một chiều tức là giáo viên cung cấp, truyền thụ
kiến thức cho học sinh và học sinh tiếp nhận kiến thức đó. Lớp học im phăng
phắc vì thầy giảng, trò lắng nghe và ghi chép. Kiến thức các em đuợc tiếp thu
cũng chỉ gói gọn trong bài học mà không được mở rộng ra cuộc sống xung
quanh. Những gì các em tiếp thu chỉ là kiến thức, còn mặt kĩ năng các em lại bị
thiếu hụt. Đây là một yếu tố quan trọng để các em hoà nhập vào cuộc sống sau
này. Nói như vậy không có nghĩa là chúng ta phủ nhận hoàn toàn những phương
pháp truyền thống nhưng cũng thấy được mặt hạn chế của những phương pháp
cũ đó là chưa phát huy được tính tích cực và sự hứng thú trong học tập của các
em học sinh.
tình hình học sinh của trường tiểu học Thiệu Vân cũng vậy. Trong 2 năm
học theo dõi, thông qua giáo viên chủ nhiệm và các lần kiểm tra, có nhiều em
hiếu động nhưng cũng không ít em thụ động. Trong đó có một số em tích cực,
tham gia vào các hoạt động học tập rất tốt. Có một số em lại rất hiếu động, hay
quậy phá trong giờ học. Bên cạnh đó có nhiều em rất ngoan, ngoan đến nỗi nhút
nhát, thụ động, ít tham gia các hoạt động của lớp, không dám chia sẻ, trình bày ý
3

kiến cá nhân của mình trước mọi người. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp tham
gia một cách dè dặt. Đặc điểm của một số em đó là :
Hay nói chuyện trong giờ học
Hay làm việc riêng
Lơ là, không tập trung nghe cô giảng bài
Nhiều em thụ động, không dám giơ tay phát biểu xây dựng bài. Khi được
cô giáo mời đọc bài hay phát biểu thì nói lí nhí trong miệng, không biết trình
bày như thế nào cho đúng.
Ít trao đổi, chia sẻ, trình bày ý kiến cá nhân và phản hồi lại ý kiến của bạn.
Lười học, ít chuẩn bị bài, xem bài trước khi đến lớp.
Hiện nay, chúng ta đang chú trọng đổi mới giáo dục. Vấn đề giúp học sinh
học tập tích cực, chủ động đang được phát huy. Tuy nhiên vẫn còn một số giáo
viên vẫn còn lúng túng trước việc làm thế nào để các em chủ động hơn trong
học tập vì nhiều yếu tố. Một số giáo viên do lớn tuổi nên việc làm thế nào để tổ
chức lớp học vui tươi, sinh động khiến họ gặp lúng túng. Bên cạnh đó cũng có
thể họ đã quen với cách dạy truyền thống nên việc thay đổi phương pháp mới
cũng gây nên một số khó khăn nhất định. Một số giáo viên vì một lí do nào đó
mà việc chuẩn bị cho một hoạt động học trên lớp có phần chưa được chu đáo
lắm. Có giáo viên đến lớp lại mang một tâm trạng không tốt sẽ gây ảnh hưởng
đến không khí lớp học. Chính những điều này tác động đến các em, làm các em
cảm thấy không thoải mái, bị ức chế trong các hoạt động học của mình, từ đó
tính sáng tạo, tích cực của các em bị giảm dần.
Xã hội đang ngày càng phát triển, nếu các em chỉ được cung cấp kiến
thức theo một chiều mà không có sự rèn luyện kĩ năng thì khi bước ra xã hội,
các em sẽ bị hụt chân, không theo kịp với sự phát triển nhanh chóng của xã hội.
Trong quá trình đổi mới giáo dục, chúng ta cần đảm bảo học sinh được chủ động
lĩnh hội kiến thức, có kĩ năng và thái độ đúng chuẩn.
Với tình hình của trường như thế, tôi thiết nghĩ mình cần đổi mới, cần tạo
ra một không khí lớp học thân thiện để các em cùng hòa đồng, hỗ trợ nhau học
tập và hãy đặt học sinh của mình vào trạng thái “Thoải mái tích cực” để các em

được làm việc, động não, suy nghĩ liên tục. Có như thế các em mới thể hiện
được hết khả năng sáng tạo và năng lực học tập của mình.
Qua điều tra thực tế, số liệu cụ thể như sau:
Lớp

Sĩ số học
sinh

Học sinh tích cực,
tự giác

Học sinh ít hòa
đồng chia sẻ

Học sinh
Nhút nhát

Học sinh
lười học

1A
1B
2A
3A
4A
4B
5A
TT

20

20
31
32
18
18
31
170

8
9
15
20
10
10
16
88

3
5
6
5
3
3
6
31

5
3
4
3

3
4
4
26

3
3
5
4
2
3
5
25
4


2.3. Các biện pháp thực hiện.
Để khắc phục tình trạng học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động,
ngành Giáo dục trong những năm gần đây đã có rất nhiều sự thay đổi. Sự thay
đổi đó thể hiện ở nhiều mặt như thay đổi về chương trình giáo dục tiểu học, thay
đổi về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, thay đổi về đánh giá học
sinh , nâng cao chuẩn của giáo viên. Sách giáo khoa đã thay đổi cả về hình thức
và nội dung học tập cho phù hợp với các em.
Tuy nhiên, để giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
trong học tập, người có vai trò quan trọng chính là người giáo viên đứng lớp.
Đối với cấp tiểu học, mỗi ngày học sinh đến trường là mỗi ngày học sinh được
gặp thầy cô giáo của mình. Có bao giờ các bạn tự hỏi: có khi nào học sinh cảm
thấy nhàm chán chính thầy cô của chúng không ? Có thể lắm chứ nếu như mỗi
ngày học sinh của chúng ta đều được nhìn, được nghe thấy một việc quen thuộc,
một câu lệnh quen thuộc và làm những việc quen thuộc. Như vậy, muốn học

sinh của chúng ta hứng thú, tích cực thì người giáo viên cũng phải luôn sáng tạo,
đổi mới trong những giờ lên lớp. Dưới đây tôi xin trình bày một số biện pháp
trong công tác lãnh, chỉ đạo, giúp học sinh phát huy được tính tích cực, chủ
động, sáng tạo trong học tập.
Biện pháp 1: Tìm hiểu về tâm lí, nhu cầu của học sinh.
Để tạo được sự sáng tạo, chủ động, tích cực nơi trẻ thì trước hết chúng ta
cần phải hiểu trẻ, xem trẻ suy nghĩ gì, mong muốn gì. Ngay ngày đầu, tôi tổ
chức gặp giáo viên chủ nhiệm để trao đổi tình hình, đặc điểm của học sinh trong
lớp để tìm hiểu xem bản tính của các em như thế nào, các em hiếu động kiểu
nào, thụ động ra sao. Số lượng học sinh thụ động trong hoạt động học tập và các
hoạt độc khác chiếm bao nhiêu %. Hãy tập quan sát trẻ trong giờ học, chúng ta
sẽ thấy tất cả hiện lên trong từng ánh mắt, hoạt động của trẻ. Trẻ thích thú? Trẻ
chán? Trẻ mệt mỏi? Trẻ đang tò mò muốn xem cô (thầy) của chúng đang chuẩn
bị làm gì? Trẻ ở lứa tuổi tiểu học rất khác với người lớn chúng ta. Chúng không
thể ngồi yên một chỗ suốt nhiều giờ liền và chỉ làm một việc lặp đi lặp lại. Điều
đó dễ gây nên sự nhàm chán nơi trẻ. Lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi vẫn
còn rất hiếu động. Chúng thích được chạy nhảy, thích được trò chuyện, thích
được làm một việc gì đó chứ không phải là ngồi yên một chỗ. Như vậy có thể
thấy là trẻ thích được hoạt động. Vậy tại sao chúng ta không tạo nên sự ham
thích nơi trẻ, sự khám phá nơi trẻ bằng việc tự tin giao quyền chủ động cho các
em, tạo cho các em những hoạt động mà ở đó các em được tham gia, được khám
phá. Thật thú vị biết bao khi tự mình phát hiện, tìm tòi ra một điều gì mà mình
chưa biết. Chỉ đạo giáo viên trong giờ học, thường xuyên đặt ra những tình
huống có vấn đề, tổ chức cho các em thảo luận, hợp tác, chia sẻ để tìm hiểu vấn
đề ấy. Có những vấn đề các em tự khám phá được và giáo viên chính là người
cảm nhận được niềm vui, sự tự hào trong đôi mắt các em. Có những vấn đề khó
các em cần có sự hướng dẫn và gợi mở của giáo viên nhưng khi tìm được kết
quả, chúng ta sã nhận thấy sự thích thú ở các em khi các em được tự mình hoạt
động để tìm kiếm tri thức.
Biện pháp 2: Hãy biết lắng nghe học sinh.

5


Biết lắng nghe là một thói quen tốt. Lắng nghe để thấu hiểu, để cảm
thông, để chia sẻ. Biết lắng nghe sẽ giúp đối phương cảm thấy an tâm , biết
mình đang được chia sẻ và họ sẽ giải bày những gì đang suy nghĩ, đang muốn
nói. Kinh nghiệm sống trong thực tế đã giúp tôi hiểu rõ về điều đó. Chính vì
vậy:
Trước các em, giáo viên luôn tỏ thái độ muốn lắng nghe những điều các
em muốn trình bày. Nếu được bày tỏ điều mình suy nghĩ và có người lắng nghe
mình, các em sẽ dần mạnh dạn hơn, hăng hái thể hiện bản thân mình, chủ động
hơn trong việc học tập. Hãy để các em được trình bày, được thể hiện bản thân
mình, điều đó sẽ giúp các em phát triển kĩ năng giao tiếp của mình trong cuộc
sống, mang lại cho các em sự chủ động, tự tin trong mọi việc.
Đặc biệt giáo viên không được áp đặt suy nghĩ của mình cho học sinh,
điều đó sẽ làm thui chột ý chí và khả năng tư duy của các em.
Nhà trường tổ chức hội thi : Ước mơ tuổi học trò. Tổ chức theo đơn vị
lớp và chọn 5 em xuất sắc dự thi cấp trường, đây là dịp các em thể hiện khả
năng tư duy cũng như suy nghĩ, thuyết trình trước đông người, khẳng định bản
thân qua lời nói và việc làm.
Biện pháp 3: Làm người bạn lớn của học sinh.
Chúng ta cứ nghĩ nhiệm vụ của chúng ta khi đến lớp là giảng dạy, truyền
đạt đến các em tất cả những kiến thức kĩ năng cần thiết; là tạo dựng một lớp học
nề nếp, trật tự. Thế thôi vẫn chưa đủ. Chúng ta cũng cần phải hiểu, ngoài việc
học, khi đến lớp trẻ cũng cần được giao tiếp, được chia sẻ những tâm tư tình
cảm với bạn bè và đặc biệt là với chính thầy cô giáo của chúng. Đứng trước học
trò, người giáo viên thường tạo ra một khoảng cách khiến học trò không dám
gần gũi để bày tỏ tình cảm, chia sẻ những tâm tư nguyện vọng với thầy cô của
chúng. Với điệp khúc mệnh lệnh, học sinh của chúng ta sẽ làm như một cái máy
quen thuộc. Và khi không vừa ý với việc làm của học sinh như: không thuộc bài,

chưa làm bài, làm mất vở, quên mang sách, quên mang đồ dùng….thì lập tức
học sinh sẽ bị thầy, cô quở trách thậm chí đưa ra những hình phạt như: Phải làm
trực nhật,.. Không khí lớp học sẽ thật căng thẳng. Bản thân giáo viên chúng ta
lúc ấy như thế nào? Chúng ta còn hào hứng để dạy nữa không khi vừa la mắng
học trò của mình. Và học sinh của chúng ta, dù là các em không bị phạt, bị mắng
thì các em có còn tâm trạng hứng khởi để bắt đầu bài học hay không?
Những ngày đầu năm học, có những em luôn quên ôn bài và quên mang đồ
dùng học tâp. Giáo viên bực bội khi em vi phạm nhiều lần như vậy. Những ngày
đầu, phạt em làm trực nhật, nhưng tình trạng này kéo dài thì biện pháp đó không
phù hợp. Tôi cố gắng tìm hiểu xem tại sao em lại như vậy. Nguyên nhân là gì? Giáo
viên năm bắt hoàn cảnh gia đình của các em dành thời gian trong giờ chơi chủ động
trò chuyện với em, nhẹ nhàng khuyên nhủ và động viên em cố gắng học tập. Cụ thể
như em Điền ( 4A) là học sinh đi học luôn nói chuyện trong giờ học. Giáo viên chủ
nhiệm đã dùng rất nhiều biện pháp nhưng không khả thi. Khi giáo viên chủ nhiệm
báo cáo, tôi đã sắp xếp thời gian trao đổi và hỏi thăm tìm ra lí do tại sao em lại có
thái độ như thế khi đến trường, 1 lần rồi 2 lần. Nhìn em rụt rè nhút nhát và không
biết cách diễn đạt ý muốn nói thật sự tôi đã rất buồn. Tôi gặp gia đình của em để
trao đổi về tình hình học tập. Gia đình em
6


cũng hứa sẽ quan tâm đến việc học của em nhiều hơn. Và sự cố gắng của tôi đã
thành công. Em càng ngày càng tiến bộ, đã tự giác học bài và chuẩn bị bài đầy
đủ khi đến lớp và không làm mất trật tự nữa.
Chúng ta hãy nhẹ nhàng nhưng nghiêm khắc. Cố gắng làm sao để tạo
được một không khí thật vui, thật dễ chịu khi chúng ta và học sinh bước vào lớp.
Hãy làm sao để học sinh cảm nhận thấy mỗi ngày đến trường là một ngày vui.
Giáo viên hãy là người quan tâm tới các em, lâu dần các em sẽ tin tưởng và chia
sẻ với chúng ta. Mối dây tình cảm sẽ gắn bó thân thiết hơn. Điều này rất thuận
lợi cho giáo viên và học sinh. Có thoải mái thì bất cứ ai mới có thể làm việc và

học tập một cách hào hứng và tích cực được.
Biện pháp 4: Tạo môi trường học thân thiện với học sinh.
Quan tâm, chia sẻ với học sinh sẽ càng ngày càng thắt chặt tình thầy trò.
Nhưng bên cạnh đó cũng cần tạo ra một môi trường học thân thiện với trẻ. Hãy
để cho trẻ được nhìn ngắm những sản phẩm do chính tay mình làm ra. Hàng
tháng cho học sinh các lớp trưng bày sản phẩm đặc biệt những môn có sản phẩm
như Mĩ thuật, kĩ thuật. Mỗi ngày các em đều được nhìn ngắm sản phẩm của
mình và của bạn nên học hỏi được những cái hay từ bạn. Bên cạnh đó, những
em có sản phẩm tốt đều cảm thấy rất vui nên càng thể hiện sự cố gắng ở những
bài sau. Mỗi lớp đều có góc sưu tầm tranh, ảnh, tư liệu sưu tầm cũng được các
em đính vào đó như một phương pháp học tập và trang trí lớp vào dịp 26/3. Từ
đó đã tạo cho các em động lực và tích cực học tập. Ngoài ra, tôi còn phát động
phong trào môi trường xanh và thực hiện việc trang trí lớp học. Các em mang
cây xanh để tạo mảng xanh cho lớp và chia tổ để chăm sóc, tưới nước cho cây.
Lớp học với không khí trong lành, xanh mát của những cây xanh quanh lớp sẽ
giúp cho học sinh vơi bớt những căng thẳng mệt mỏi. Hơn nữa, việc chăm sóc
tưới nước cho cây cũng rèn cho học sinh ý thức tự giác thực hiện, biết yêu quý
môi trường và yêu lao động.
Trong một lớp học, không phải em nào cũng học khá giỏi như chúng ta
mong muốn. Bên cạnh những em học tốt cũng có những em học chậm. Giáo
viên nên nhẹ nhàng, hướng dẫn các em để các em có sự tự tin trong học tập.
Ngoài ra giáo viên cần có sự động viên, khen ngợi kịp thời khi thấy các em tiến
bộ dù chỉ là một bước nhỏ. Nếu chúng ta trách phạt thì sẽ tạo nên áp lực lớn ở
các em. Càng ngày các em càng thụ động và chui vào “ vỏ ốc” của mình, không
dám thể hiện bản thân mình, không còn sự chủ động và tích cực được nữa.
Tuy nhiên, đã có khen thưởng thì cũng có phạt. Nhưng phạt như thế nào
để học sinh nhận ra lỗi và dần sửa chữa được lỗi đó là điều quan trọng. Người
giáo viên nên biết sử dụng các biện pháp thay thế. Đó là để học sinh tự đề ra nội
quy của lớp mình. Cho các em tự thảo luận nêu ý kiến để xây dựng bảng nội quy
lớp. Sau đó lại cho các em tự đề ra biện pháp xử lí theo sự định hướng của giáo

viên. Các em rất hào hứng khi tự mình đề ra nội quy riêng cho lớp mình. Từ
hôm đó, các em đã ngoan và chăm hơn, nhiều em ít quậy phá và đã biết chuẩn bị
bài trước khi đến lớp. Có lẽ các em đã ý thức được mình cần tuân thủ những nội
quy do chính mình đề ra. Các em là người tự đưa ra nội quy và cách xử lí thì các
em sẽ là người cố gắng thực hiện các điều quy định đó.
Biện pháp 5: Khơi gợi tinh thần trách nhiệm ở học sinh.
7


Bản thân mỗi học sinh cần luôn thể hiện được tinh thần trách nhiệm của
mình trong cuộc sống, trong học tập. Có như vậy, các em mới chủ động trong
mọi việc. Có nhiều em học sinh ngay từ bé đã được gia đình quá yêu thương,
chiều chuộng nên dần có tính ỷ lại, dựa dẫm. Để tránh tình trạng đó, tôi đã chỉ
đạo giáo viên nêu ra một khẩu hiệu về tinh thần “Sống có trách nhiệm” đến các
em học sinh. Sau khi triển khai, giáo viên cho học sinh tự thảo luận, nêu lại
những việc làm thể hiện tinh thần trách nhiệm của người học sinh và gắn vào
góc học tập của lớp. Chẳng hạn:
- Bảo vệ tài sản chung của lớp.
- Xây dựng lớp học thân thiện.
- Vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học gọn gàng, sạch sẽ, ngăn nắp.
- Nói lời hay, làm việc tốt. Kính thầy, yêu bạn.
- Giúp đỡ nhau trong học tập và lao động.
- Vào lớp thuộc bài, ra lớp hiểu bài....
Mỗi ngày đến lớp, khi nhìn thấy bảng “Tinh thần sống có trách nhiệm”,
các em đã cảm nhận được rõ hơn và có ý thức trong từng hành vi, cách ứng xử
của mình. Với tinh thần trách nhiệm cao, các em đã tự chủ, linh động hơn trong
học tập, luôn mong muốn mình hoàn thành công việc ở mức tốt nhất. Chính vì
vậy mà tinh thần đoàn kết trong các lớp được nâng lên.
Biện pháp 6: Tạo điều kiện cho học sinh thể hiện kĩ năng cộng tác, giao tiếp.
Hiện nay, trong giờ học, người giáo viên luôn cố gắng tổ chức lớp học, tổ chức

các hoạt động học tập sao cho học sinh được làm việc để tự tìm kiếm tri
thức. Các hoạt động có thể là thảo luận, học nhóm, thi đua… Tuy nhiên, trong
quá trình thực hiện, có thể giáo viên chưa bao quát hết nên sẽ có những trường
hợp có học sinh được làm việc; có học sinh lại quá thụ động, không dám trình
bày ý kiến; có học sinh không muốn tham gia cùng các bạn. Ví dụ hai trường
hợp điển hình ở các lớp : Học sinh quá nhút nhát, không dám trình bày ý kiến
với các bạn trong khi thảo luận; học sinh lại không thích chia sẻ, đóng góp ý
kiến với các bạn… Với những trường hợp này, giáo viên đặc biệt lưu ý, tìm hiểu
kĩ nguyên nhân để có cách giải quyết phù hợp. Đối với những em quá nhút nhát,
không dám bày tỏ ý kiến nên giáo viên thường xuyên trao đổi, động viên em và
có sự khen ngợi kịp thời khi biết em có một ý kiến hay nào đó. Dần dần em đã
tự tin và trao đổi với bạn trong nhóm nhiều thông tin hơn. Riêng trường hợp học
sinh không muốn chia sẻ thì giáo viên thường xuyên động viên em trình bày ý
kiến và cho nhận xét về ý kiến của bạn trong nhóm và cho em cảm nhận nếu có
nhiều ý kiến của các bạn trong nhóm thì việc giải quyết các vấn đề sẽ như thế
nào? Từ đó, em tự thấy mình phải có trách nhiệm trong học tập, dù chỉ là việc
đóng góp ý kiến, trao đổi, chia sẻ với bạn bè.
Người giáo viên cần làm sao để tất cả các em thấy được quyền và trách
nhiệm của mình trong mỗi hoạt động học tập đó. Người giáo viên cần nhẹ
nhàng, khơi gợi để các em tự tin trình bày ý kiến, thể hiện quan điểm của mình
và có ý kiến phản hồi tích cực với bạn mình, từ đó sẽ nâng cao được kĩ năng
giao tiếp nơi các em. Đây là một kĩ năng rất quan trọng để sau này các em dễ
dàng hòa nhập vào xã hội. Việc làm này đòi hỏi nhiều thời gian và sự khéo léo
của người thầy để mang lại sự tự tin trong học tập cho các em.
8


Biện pháp 7: Chủ động, sáng tạo trong việc lập kế hoạch dạy học.
Mỗi ngày đến lớp người giáo viên đều chuẩn bị cho mình một kế hoạch
bài học đầy đủ. Với sự chuẩn bị chu đáo, chúng ta sẽ là người chủ động dẫn dắt

các em trong từng hoạt động. Trong năm học này ban giám hiệu đã chỉ đạo
quyết liệt đổi mới trong việc lập kế họach dạy học cho lớp. Vào đầu năm học,
giáo viên năm sâu sát nắm tình hình học tập của học sinh để có thể lên kế họach
dạy học cho phù hợp với tình hình thực tế của lớp. Khi soạn giáo án thực hiện
ngắn gọn nhưng trong đó thể hiện rõ từng hoạt động với các hình thức tổ chức
như thế nào. Bên cạnh đó, giáo viên cần chú ý đến việc dạy phân hóa theo từng
đối tượng học sinh. Có hệ thống bài tập riêng cho từng nhóm đối tượng, phải
phân phối thời gian phù hợp với từng mảng kiến thức vì vậy đã mang lại nhiều
hiệu quả tích cực trong quá trình giảng dạy và học tập của các em. Nếu người
giáo viên chủ động, sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động thì sẽ giúp cho học
sinh chúng ta chủ động, tích cực khi tham gia hoạt động học tập đó.
Trang bị trang thiết bị dạy học để giáo viên có nhiều cơ hội soạn giảng và
trình chiếu trên máy tính.
Biện pháp 8: Tổ chức các hình thức học nhóm, thi đua và trò chơi học tập.
Tâm lí của giáo viên thường sợ mất thời gian. Khi gặp một bài tập khó,
một vấn đề phức tạp mà giáo viên nghĩ rằng vượt quá sức học sinh thì giáo viên
thường chủ động nêu hướng giải quyết hoặc trả lời dùm các em. Có giáo viên lại
sa đà vào giảng giải. Chúng ta hãy mạnh dạn giao việc cho các em để các em tự
thực hiện, khi nào thấy các em thật sự gặp khó khăn, giáo viên hãy là người
hướng dẫn, gợi ý giúp học sinh đi đúng hướng. Đối với những hoạt động yêu
cầu mức độ cao, một học sinh không đủ sức để thực hiện, giáo viên hãy tổ chức
cho học sinh học tập theo nhóm nhỏ. Như vậy các em sẽ được thảo luận, được
trình bày ý kiến, được tự mình tìm tòi ra vấn đề một cách chủ động. Trong giờ
học, giáo viên thường xuyên tổ chức cho các em học theo nhóm, trao đổi thảo
luận với nhau. Các em hiếu động giờ trở nên nhanh nhẹn hơn; các em e dè, nhút
nhát đã tự tin, mạnh dạn trao đổi với các bạn và trình bày ý kiến trước lớp.
Những bài tập đọc có nhiều nhân vật hay những câu chuyện nên tạo điều kiện
cho các em đóng kịch, sắm vai. Những câu chuyện các em trình bày trước lớp
bằng cách sắm vai dù chưa đạt về mặt hình thức hay nội dung nhưng các em rất
hăng say, thích thú và sáng tạo khi thực hiện điều đó. Các em diễn với vẻ nhí

nhảnh vốn có nên càng tạo được không khí vui tươi cho cả lớp. Tôi đánh giá cao
điều đó. Dù chưa đạt ở mặt nào đó nhưng giáo viên sẽ nhìn thấy ở các em có sự
tiến bộ, đã tham gia tích cực, sáng tạo trong các hoạt động học tập.
Bên cạnh đó, giáo viên nên thường xuyên tổ chức các hoạt động thi đua
cá nhân, nhóm, tổ để tăng thêm sự hào hứng, thích thú trong học tập của các em.
Và sau mỗi họat động thi đua, giáo viên cần có sự khen thưởng kịp thời để ghi
nhận sự cố gắng của các em. Việc khen thưởng cũng có thể thực hiện đơn giản
bằng cách tặng hoa, phiếu ghi nhận, thẻ mặt cười, lời khen… Việc khen thưởng
tuy nhỏ nhưng mang tính khích lệ và khuyến khích các em rất cao.
Mức tập trung chú ý của học sinh tiểu học thường không cao. Các em sẽ
dễ mệt mỏi khi học tập liên tục trong một thời gian dài. Hãy thay đổi không khí
lớp bằng cách cho các em thư giãn bằng một bài hát, một trò chơi nho nhỏ. Bên
9


cạnh đó, chúng ta có thể lồng ghép vào bài học một hoạt động trò chơi học tập
phù hợp. Học mà chơi – chơi mà học. Chơi nhưng lồng ghép vào đấy kiến thức
của bài học sẽ giúp học sinh tiếp nhận kiến thức một cách chủ động và sáng tạo.
Hãy nhìn vào đôi mắt sáng, lanh lợi của học sinh khi được tham gia vào một
hoạt động trò chơi của bài học, chúng ta sẽ thấy các em nhanh nhẹn, tích cực
hẳn lên.Việc tổ chức hoạt động học tập, trò chơi học tập có thể đánh giá qua các
giờ thao giảng, giờ sinh hoạt chuyên môn rút kinh nghiệm.
Biện pháp 9: Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp và kỹ năng sống.
Đây là hoạt động mang tính chất tập thể và là những hoạt động để học
sinh bộc lộ và thể hiện khả năng giao tiếp, hoạt động nhóm, kỹ năng ứng xử giải
quyết tình huống, kỹ năng tổ chức v.v..
Nhà trường chủ động trong việc lên kế hoạch và triển khai một cách cụ
thể đến cán bộ giáo viên, nhất là giáo viên chủ nhiệm.
Đây là một tiêu chí thi đua của các lớp qua đó đánh gia mức độ cố gắng
và thực hiện nhiệm vụ của từng cá nhân giáo viên và khả năng tổ chức các hoạt

động cho học sinh nhằm khơi dạy tinh thần đoàn kết, sáng tạo và tích cực của
các em.Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp và tiết dạy kỹ năng sống với các
chủ đề phong phú giáo viên chủ nhiệm sẽ phát huy đến mức cao độ khả năng
của từng em trong các hoạt động khác nhau.
2.4. Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm đối hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Sau thời gian dài chỉ đạo và tổ chức thực hiện kết quả đạt được như sau:
Lớp

Sĩ số
học sinh

Học sinh tích cực,
tự giác

Học sinh ít hòa
đồng chia sẻ

Học sinh
Nhút nhát

Học sinh
lười học

1A
1B
2A
3A
4A
4B

5A
TT

20
20
31
32
18
18
31
170

17
16
26
27
16
17
28
147

1
1
2
2
1
0
1
8

1
2
2
2
1
1
1
10

1
1
1
1
0
0
1
5

Với sự chỉ đạo và thực hiện nghiêm túc của ban giám hiệu và giáo viên
nhà trường, kết quả đạt được có thể nói là rất khả quan điều đó được minh
chứng một cách cụ thể qua bảng thống kê tổng hợp ở trên. Điều quan trọng ở
đây không hẳn là kết quả mà là những gì học sinh đạt được qua quá trình rèn
luyện, tích cực tự giác trong học tập và các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Các em
đã thoát khỏi các mặc cảm để hoà đồng với bè bạn, được thể hiện bản thân trong
tất cả các hoạt động mà lớp và nhà trường tổ chức một cách nhiệt tình và có
trách nhiệm.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
10

3.1. Kết luận.
Trong suốt một năm học qua, tôi nhận thấy học sinh có nhiều tiến bộ.
Trong quá trình học, các em đều thể hiện sự cố gắng của mình. Ở mỗi giai đọan,
tôi nhận thấy sự chuyển biến ngày càng rõ hơn. Bên cạnh đó, các em còn nhiệt
tình hỗ trợ, giúp đỡ các em học chậm trong lớp để các em ngày càng phát huy
tính tích cực trong học tập của mình. Điều đó cho thấy nếu được học tập trong
một môi trường thân thiện, gần gũi, làm việc một cách tích cực, sáng tạo sẽ
không ngừng giúp các em tiến bộ, nâng cao năng lực học tập của mình. Nhưng
điều làm tôi vui hơn kết quả trên số liệu thống kế ấy là tôi thấy được sự biến
chuyển tích cực của các em. Học sinh đã mạnh dạn, tự tin hơn nhiều, kĩ năng
giao tiếp cũng được nâng cao. Các em đã không còn quá nhút nhát, e dè khi
muốn trình bày một ý kiến nào đó hay chia sẻ cho mọi người về một vấn đề thú
vị. Dù sự tiến bộ của mỗi em mỗi khác nhưng đó là sự cố gắng giúp các em chủ
động, tích cực hơn trong việc học tập của mình.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò vô cùng quan trọng, là người tổ chức
điều hành, kiểm tra đánh giá mọi hoạt động, mối quan hệ ứng xử trong phạm vi
lớp mình phụ trách vì thế phải quan tâm chăm sóc gần gũi học sinh. Xây dựng
nề nếp học tập, nội quy lớp học. Xây dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác
trong giáo dục. Bên cạnh đó luôn học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn cũng
như hiểu biết xã hội. Có trách nhiệm với bản thân, nghề nghiệp và học sinh của
mình.
Trong quá trình lãnh chỉ đạo tôi đã cố gắng tích lũy, chắt lọc những kinh
nghiệm quý báu cho bản thân mình. Và từ những kinh nghiệm quý báu đó, tôi đã
vận dụng vào trong thực tế của nhà trường và xây dựng được trường học thân
thiện, tích cực. Với phong cách học tập chủ động, sáng tạo đó, các em đã được
thể hiện mình trong học tập và vui chơi.
Một số giải pháp chỉ đạo giúp học sinh phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo hơn trong học tập. Với mục tiêu dạy con người thông qua dạy chữ, giúp
các em mỗi ngày đến trường là một ngày vui, chúng ta hãy để các em tự chủ
động trong chính việc học của mình. Đừng làm thay các em quá nhiều để rồi

chúng trở nên thụ động, ỷ lại. Hãy “Sống có trách nhiệm” trong việc dạy và
truyền đạt kiến thức của mình để giúp các em trở thành một con người hoàn
thiện về mặt kiến thức, kĩ năng và nhân cách .
3.2. Kiến nghị.
* Đối với phòng giáo dục và đạo tạo.
Tăng cường sinh hoạt chuyên môn về hoạt động ngoài giờ lên lớp và giáo
dục kỹ năng sống để cán bộ quản lí và giáo viên các trường giao lưu học hỏi
kinh nghiệm.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi được đúc rút qua quá trình
lãnh chỉ đạo chắc chắn sẽ không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Rất
mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học nhà trường và hội đồng
khoa học của ngành cùng các bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của tôi
được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
11


XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hoá, ngày 15 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.

Tào Xuân Tư

12

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nghị quyết 29/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và
đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
2. Chỉ thị 03, 05 của Bộ chính trị về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh.
3. Tài liệu tập huấn chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học.
4. Công văn số 778/CV- PGD thực hiện“ Chuyên đề Viết chuẩn, nói chuẩn tiếng
phổ thông ”.
5. 45 tình huống trong quản lý của NGƯT. TS Đặng Huỳnh Mai.
6. Công tách quản lý hành chính và sư phạm của trường cán bộ quản lý giáo dục
và đào tạo.

13


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC
HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG
GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP
LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Tào Xuân Tư
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường Tiểu Học Thiệu Vân
Cấp đánh Kết quả
giá xếp loại đánh giá
TT
Tên đề tài SKKN
(Phòng, Sở, xếp loại
(A, B,
Tỉnh...)

hoặc C)
1
Một số biện pháp nâng cao
Phòng
A
hiệu quả công tác phát triển
GD&Đ
Thành phố
xã hội hóa giáo dục tại trường Thanh Hóa
tiểu học Thiệu Khánh.
2

Một số biện pháp nâng cao
hiệu quả công tác phát triển
xã hội hóa giáo dục tại trường

Năm học
đánh giá xếp
loại

2014-2015

Sở giáo dục C
và đào tạo
Thanh Hóa

2014-2015

Phòng
GD&ĐT

Thành phố
Thanh Hóa
Phòng
GD&ĐT
Thành phố
Thanh Hóa

A

2015-2016

A

2016-2017

tiểu học Thiệu Khánh.
3

4

Một số biện pháp nâng cao
chất lượng vỡ sạch chữ đẹp
trường tiểu học Thiệu Vân.
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên
trường tiểu học Thiệu Vân.