Một số nội dung cơ bản của hiến pháp 2013 TÀI LIỆU ÔN THI NÂNG NGẠCH CHUYÊN VIÊN CHÍNH 2020_KIẾN THỨC CHUNG

lit

'n

*

4

*

Chuy6n tI6

I

MQT SO NQr DrrNG CO BAN CUA HrfN pHAp 2013
Tri ndm 1946 d6n nay, nu6c ta dd co 4 bhn Hi6n ph6p: Hi6n ph6p ndm
l946ld bin Hi6n ph6p dAu fi6n, ra doi trong UOi canfr m6t nu6c ViQt Nam vta
giinh dugc dQc l{p, Hi6n ph6p ndm 1959, 1980 vd 1992 dugc sria d6i, b6 sung
tr6n co scr nhfmg bi6n doi vA sp ph6t tri6n kinh t6, chinh tri, x6 h6i tr6n m5i
bu6c dulng cilr- cdc giai doqn c6ch m?ng, nhrmg v6n tdugc thtr th6ch theo thoi gian, ttit tinh bdn virng.

t4

dd,

.co

m

Hi6n phdp nu6c CQng hda xd hQi chri nghia ViQt Nam sria d6i, b6 sung

ndm2013 (sau d6y gqi t6t ld Hitin ph6p ndm 2013) duqc Qu6c h6i kh6a XIII, ky
hgp thir 6 th6ng qua ngdy 28/rl/2013, du-nc Cht tlch nu6c ky lenh cong b6

hi

nh

ngay 08/12/2013 (theo Lenh vA viQc c6ng UO UiCn phdp sO tg/ZOt3lL-CTN) vn
c6 hi6u lgc tir ngdy 01 thang 01 n6m 20l4.Hii5n ph6p ndm2013 dugc ban hanh

nv

ie

nc

ld mdt sg kiQn chinh trt - ph6p lf c6 tinh lich str, md ra mQt thoi ky m6i cria
c6ng cuQc x6y dpg vd b6o vQ T6 qrr6c & nu6c ta. D6 li dim b6o chfnh tri ph,ip ly vfrng chSc cho d6n tQc ta, nhdn d6n ta vd nhi nu6c ta virng bu6c ti6n l6n
tru6c rhimg th6ch thrlc mdi cta thdi dai; ld nh6n tO Ae cho todn D6ng, todn d6n

vi

ic

hu

ye

todn qudn ta dong ldng dua Hi6n ph6p vdo cuQc s5rrg; ld nhen to oc nu6c ta
vfrng budc vdo thli hj'mdri - thoi ky dAy mgnh toin diQn c6ng cuQc OOi mei A6t

nu6c, d6ng bg ci ve mrn t6 vd chinh tri, x6y dgng vd b6o v0 T6 qu6c, ph6t tri6n
v,i mqi m{t vd chri dQng hQi nhap qu6c

fiS.

Th

rD

r.

vITRi, vAr rRo vAVNGffiA c0a ffiNpHAp

1.

Vi tri cria HiSn phip

Hi6n ph6p ld lu$t co btur cira nu6c CQng hod xd hQi chri nghia ViQt Nam,
c6 hi6u lpc ph6p ly cao ntr6t. Moi v6n ban ph6p ludt kh6c phii pht hgp v6i Hi6n
ph6p.

Mqi hanh vi vi pham Hitin phSp d€u bi xri ly @iAu 119).
Tinh ch6t luat co bin cria Hi6n ph6p thc hi0n tr6n nhidu phuong dign:

Tru6c h6t, Hi;Sn ph6p

li

mQt vdn b6n duy nh6t quy dlnh vi6c tO chric q,rydn

nhi nu6c, le hinh thric phSp l), th0 hiQn mQt cdch tpp trung h9 tu ru6mg cria
giai c6p cong nh6n, nhen ddn lao dOng vd ci d6n tQc; 6 r*g giai dopn ph6t
lUc


2

li

tri6n, Hi5n ph6p cdn

vdn bAn,

li

phuong ti6n phap ly thuc hi6n tu tuo'ng, chu

truong, chinh s6ch c{ra Dang dudi hinh thuc nhirng quy pham ph6p lugt.
I

^,
Xet ve n6i
dung, d6i tuqng di6u chinh cta Hi6n ph6p r6t rQng, co tinh ch6t

bao qu6t tdt cb c5c l?nh vuc ctra ddi sdng xd hQi, d6 le nhirng quan he xd h6i co

bin li6n quan d5n c6c loi ich co bin cira mgi giai cdp, moi tAng l6p, moi c6ng
d6n trong xd hQi nhu ch6 d0 chfnh tri, ch6 dO kinh t5, ch6 d6 vin h6a, gi6o dpc,
khoa hgc vd c6ng nghe, qrydn con ngudi, quyAn c6ng ddn, t6 chirc vir hoat dQng
cua b6 m5y nhd nu6c.

;.-

m

Xdt ve mat ph6p ly, Hi6n ph6p co hi6u hrc ph6p ly cao nh6t, bi6u hi€n cu

.co

th6 nhu sau:

nh

M6t ld, c6c quy dinh cira Hi6n phrip ld ngu6n, ld cdn cu

dC ban hdnh

t6t ctt

tdt ch cdc vdn b6n quy pham phSp luflt kh6c kh6ng duoc m6u

toin phi

thuln

nc

Hai ld,

hi

c6c Ludt, Phrip l6nh, Nghi qrrytit vir citc vdn b6n kh6c thuQc hQ th6ng phSp luAt.

v6i tinh thdn vd nQi dung cua Hi6n ph6p, duoc ban
hdnh tr6n co scr cira Hit5n phSp vd d6 thi hanh Hi6n ph6p. Moi vdn bAn duoc ban
ho.p

nv

ie

mA phai hodn

hdnh kh6ng b6o d6m tinh hqp hi6n d6u bi coi ld trSi ph6p ludt vA ph6i bi xu iy

ye

theo quy dinh.

ic

hu

Ba ld, c6c di6u u6c qu6c t6 md nhd nu6c xd h6i chri nghla tham gia kh6ng
dugc m6u thu6n, d6i lap v6i quy dinh ctia Hitfn ph6p; khi c6 mdu thu5n, d6i lpp

Th

voi Hi6n ph6p thi ccy quan nhd nu6c c6 thAm qryAn kh6ng dugc tham gia lqi k6t,
khdng ph6 chuAn ho5c b6o luu OOi vOi trmg didu ri6ng bi6t.

Bon ld, tilt cit c6c co quan nhd nudc ph6i thgc hiQn chric ndng, nhi6m vir vlr
l.

quyen han cua minh theo quy dinh cua Hi6n ph6p, sri dung d6y du c6c quy6n
han, ldm trdn cdc nghia vu md Hi5n phrip quy dinh.

I'ldm /a, v€ tr6ch nhiQm b6o v6, thi hdnh Hi6n phrip: Quoc h6i, c6c co quan
ctra QuOc h6i, Chi tich nudc, Chinh phtr, Tda 6n nhdn ddn, ViQn ki6m s6t nh6n
d6n, c6c co quan kh6c cira Nhd nu6c
r,,6

vi todn th6 XhAn d6n c6 trSch nhi6m b6o

Hi6n ph6p. Co ch6 b6o vQ Hi6n phap do luAt dinh (DiCu 119 Hi6n ph6p nam

2013). T6t ca c6c c6ng d0n c6 nghia vu tudn theo Hi6n ph6p, nghiCm chinh ch6p
henh c6c quy dinh cua Flirfn ph6p.


3

sdu ld, viQc xay dtmg, thong qua, ban hdnh, sira d6i, thay d6i Hitin phdp
ph6i tudn theo mQt trinh tr; d{c biQt. cht trucrng x6y dpg Hi6n ph6p thudrng
dugc bi6u thi bdng mQt Nghi quytit cria co quan quyiin lgc nhi nu6c cao nh6t;
vi$c x6y dung dg th6o Hitin ph6p thudrng dugc ti6n hanh bang mQt cth6o Hii6n phdp do chinh Qul5c hOi 14p ra; vi6c hV j, ki6n nh6n d6n thudrng dusc
ti€n hanh r0ng rdi; vi6c thdng qua Hi6n ph5p thudrng dugc ti6n hdnh tai m6t

m

ho{c mQt s6 k} hqp d6c biOt cria ccv quan quydn lgc nhi nu6c cao nh6t; viQc sria
aOi Hiiin ph6p thudrng dugc thuc hiQn theo mQt trinh tu dec biQt duqc quy ilfnh
tai Hitin phfp; ci qud trinh xdy dr;ng, sria aoi Hitin ph6p dury. c su quan t6m vi
chi dpo cira Dang c0ng s6n. Theo quy dinh cria Hi6n ph6p n5m 2013 thi:
nu6c, Uy ban thu&ng

w

Qu6c hQi, chinh phri ho{c

.co

- v€ th0m quydn dA nghi ldm Hi6n ph6p, sria d6i Hi6n ph6p: chri tfch

it nh6,tmQt ph6n ba t6ng s6

hi

nh

dai bi6u Qu6c hQi c6 qryAn dA nghi tdm Hii5n phdp, sria d6i Hi6n phap. eui5c
hQi quytit dfnh viQc Hm Hii5n ph5p, stta ttdi Hitin ph6p khi c6 it nhilhai phAn ba

tz}).

cfra Hi6n phfip

ie

Z.Yaitrd vi y nghia

nc

t6ng s6 dpi bi6u eu6c hQi bi6u quy6tt6nthanh (Khoan 1, EiAu

nv

- Hi;Sn phdp ld vdn kiQn chinh tr! - ph6p

lf

quan trgng quy dfnh vc ntrimg

hu

ye

v6n dA l6rn, co bdn, c6 tAm chitin luoc l6u ddi cria d6t nudc; li su ph6t *i6n l6n
tim cao mdi cfia llch sri lap hi6n Vi6t Nam; thti ch6 h6a Cuong linh xdy dpg

Th

ic

d6t nudc trong thoi k}, qu6 d$ l6n chri nghia x6 h6i vd c6c v[n kiQn Dai hQi
EAng tr6n co s& ly lu{n kJroa hoc cta chri nghia M6c L6nin, tu tucmg UO Cfri
Minh vi thgc tiSn crich m?ng nu6c ta.

- Hi6n ph6p ndm 2013ld c6t m6c quan trqng d6nh d6u bu6c ph6t tri6n vC
chdt cria lich srl lfp hiiin ViQt Nam. Ntiu Hi6n ph6p ndm 1946 H hitin ph6p dAu

ti6n cria cuQc c6ch mang d6n chri nh6n d6n, cta mQt x6 hQi tg do, d6n cht vd
ti6n b0

c16u

lich sri llp

ti6n & D6ng Nam A; Hiiin ph6p n6m 1959 ghi nhan bu6c thir hai cta
hitin ViQt Nam, ld b6n hitin phdp xd hqi chtr nghia dAu ti6n d nu6c ta

trong thoi lcj/ quri d9 l€n chri nghia xE hQi; Hi6n phdp n6m 1980 ld hi6n ph6p cria
thli h}, qu6 dQ l€n chri nghia xd hQi tr6n pham vi chnu6c; Hii5n ph6p ndm l99Z

ld c6t m6c thri tu cfia llch sri lap hitin Vi6t Nam - hi6n ph6p cira c6ng cuQc d6i
m6i todn di$n vi sdu sic ch xdhQi, b6t dAu tir OOi mOi n6n kinh t6 vA flmg bu6c
ct6i m6i vimg chEc vO chinh

tri, thi Hitin phdp ndm}}l3ld ban Hi6n phdp cua thcyi


4

ki

d6i m6i toen di6n, ddng b0 vC kinh t6 vd chinh tr!, d5p ring y6u cAu cua c6ng

cu6c xAy dpng, bAo vO d6t nu6c

;. ;.
vC quyen

vi h6i nhap q,r6. tO trong thoi lcj.mcri; ld bu6c ti6n

con ngu
.co

m

- I{i6n ph6p nim 2013 ke thira nhirng tinh hoa, gi6 tri bdn vftng cria b6n
b6n Hi6n ph6p tru6c d6, tt6ng thdi le bin Hi6n ph6p dAu ti6n v6n dung dAy du,
.x,:
nhu6n nhuy€n, sSng tao nh6t cdc quan di6m ccy bin cria chir nghia Mric - L6nin
vi tu tuong ffO Cni Minh vd xAy dgng chir nghia xd h6i trong itiAu ki6n, hodn
cdnh cu th6 cria nu6c ta dugc the hien trong Cuong lTnh xAy dUng d6t nu6c
trong thdi ki qu6 dQ l€n chir nghia x5 h6i (bO sung, ph6t tri6n ndm 2011). Hi6n
phSp nim 2013 ld *6" son cua vi6c xAy d1mg vd phSt tri6n ngdy cirng virng
ch6c n6n t6ng kinh t6 - xE h6i cira nu6c ta; ghi nhan nhirng thanh tuu cfra hon 25

nh

narn doi m6i; la t6m gucrng ph6n chi6u nhfrng OOi mOi trong

tu tucrng l6p hi6n vd

cira Hi6n ph6p ndm

hi

lap phdp cua nhAn ddn ViQt Nam. Hi6n phrip dugc k5 thua, ph6t tri6n c6c quy dinh

992,hointhiQn hon v6 moi phuong di6n dti phric dap mot c6ch
^).c6u cria vi6c x6y dr,rng Nhd nu6c ph6p quy6n xd h6i chfi nghia trong
toan di€n y6u
giai doan mcri cira c6ch mang ViQt Nam. D6 le b6n hitSn phrip the hiCn tinh d6c

nv

ie

nc

1

nhuy6n tfnh qu6c t6

vi

ye

l0p, tu chu trong ti5n trinh cria n6n tri6t hoc ph5p quydn ViQt Nam, mQt nAn tri6t
,l
hoc ph6p quyen the hi6n s6u sdc b6n s6c d6n t6c, th6 hi6n su k6t hqp nhuAn

tinh thdi dai tr6n

sd ph6t huy nhirng tinh hoa

ic
Th

nhAn loai.

hu

tri tu€
cua ndn vdn h6a ph6p ly Viet Nam vA su ti6p thu tinh hoa vdn h6a phrip ly cua
ccy

- Hi6n phSp ndm2013 dd rdat dugc c6c muc dich, y6u

cAu

d{t ra ld the ch6 hoa

nhfrng duong 16i, chinh s6ch l6n ctia Dang; xung tAm cira mdt ban Hi6n ph6p mang
tinh 6n dinh, lAu ddi. Nhirng sfra d6i, b6 sung trong Hitin ph6p ,6t
sAu sdc,

"dnbin,

kh5"g dinh con ducmg chirng ta di theo ld dting, duoc n6ng l6n t6m cao hcrn, tao di6u
ki0n cho budc ph6t tri6n m6i crha d6t nudc.

II. CHE DQ CHINH TRI
Che dO chinh tri hay th6 ch6 chinh tr! thti hiqn hq tu tu&ng, phucrng thirc t6
chric quydn luc vd nlng luc lSnh dpo c[ra DAng
qryAn dOi v6i xd hQi "Am
qr6. gia. Ndn ting vd khu6n kh6 cua th6 ch6 chinh tri ld Hit5n ph6p. Hi6n ph6p

n5m 20i3 quy dinh chii dd chinh tri tai Chuong I g6m 13 Di6u


5

Hi6n ph6p the ch5 hoa dAy du hon, sAu s6c hcrn quan di6m cria D6ng vd
nhi nu6c ta v6 d6 cao chfi quydn nhdn dAn, ph6t huy d6n chir Xd hoi chu nghia

vi dim b6o t6t ci quyAn luc nhd nudc thu6c vd nhAn d6n. D6y ld quan diiim n6n
ting xuyen suot nQi dung cua Hi€n phrip sua d6i, chi 16 nguon goc, ban ch6t,
muc dich, stic m4nh cria quyAn luc nhd nu6c ta id & nh6n d6n, thu6c vd rhan
dAn, nh6n dAn ld chu th5 tdi cao cfia quydn luc nhd nu6c. Hi6n ph6p khing
dinh: "l'{a6c C1ns hda xd hdi chfi ngh\a ViQt lt{am do nhdn ddn ldm chil; tdt ca

quyin lurc nhd nadc thu6c

vi

nhdn ddn.

" Ngay tt ldi noi d6u dd long trong

li

chu th€ "xdy dwg, thi hdnh vd bdo v€ HiOn
phdp ndy" d6n bd sung dAy dri hinh thirc nh6n dAn sil dung quyiin luc nhd nu6c,
kh6ng chi bing d6n chfi dai di6n th6ng qua QuOc hdi vd HQi d6ng nh6n d6n md
cdn bing c6c hinh thirc d6n cht tr.uc ti5p, bing qryAn bi6u quy5t khi nhd nu6c
t6 chirc tnmg cAu y ddn trong d6 c6 tnmg cAu y d6n v6 Hi6n ph6p.

nh

.co

m

tuy6n b6 nh6n d6n ViQt Nam

hi

1. VA chfr quy6n qudc gia

ie

nc

Hi6n ph6p viQt Nam ndm 2013 quy ctfnh: "Nudc cing hda xd hoi chti
nghia ViQt Nam ld mpt nudc d\c lqp, c6 chfi quydn, thring nhtit vd todn ven ldnh

nv

th6, bao g6m diit lidn, ltdi ddo, vimg bi6nvdvilng

trdi" @iAu

ye

Theo quy dlnh tr6n d6y, ,,5 t6n nu6c ViQt Nam

ducy.

1).

c Hiiin ph6p x6c dinh ld

COng hda x5 hQi chri nghia ViQt Nam

hu

- t6n gqi the hiQn rd hinh thric chinh the
cta nu6c ta ld c0ng hda, b6n ch6t ctra Nhd nu6c ta li Nhd nudc ,il6n chri - t6n

Th

ic

gqi nay ra ddi trong UOi cantr nudc ta vira hoan thanh cuQc c6ch mAng ddn t6c
dAn chri, th6ng nrr6t d6t nu6c, cA nu6c di lcn CNXH, kh6ng dinh rd con dulng,
muc ti6u xdy dpg crrti eO XHCN cria Ding, Nha nudc vd nh6n den ta. T6n goi
ndy dd duo. c srl dung 6n dinh ttr thring 7/1976 d6n nay, d5 duo. c chinh thirc ghi
nhfn trong Hi6n ph6p ndm 1980 vd Hi(5n phSp ndm 1992. Vi€c sti dgng t6n goi
ndy ld cin thi6t AC tfre hiQn nh6t quan mpc ti6u, con dudrng mi Dang vd nh6n
d6n ta dE lga chgn ld x6y dwrg chfi nghia xd hQi & nu6c ta. Hon nta, t6n gQi ndy

d5 dugc Qu6. hQi lga chgn ngay sau ngiy nu6c nhd th6ng nh6t, dE thdn quen
v6i nh6n ddn ta, duo. c bqn bd vi c5c nu6c c6ng nhQn, trdn trgng. Hcm nta, viQc

thay d6i t6n nudc trong thoi diiSm hiQn nay sE d6n di5n nhirng hQ qu6 khOng c6

loi, thQm chi c6 th6 bi xuy6n t4c ld ta dang xa rli mpc ti6u, con dulng l6n chir

nghla x5 hQi vd ldm ph6t sinh nhiAu thri tuc henh chinh, g6y ttin k6m, phric tpp.


6

Hi5n ph6p kh6ng quy dinh chu quyen vC virng ldng O6t tai nguy6n trong
ldng ddt, virng bi6n gi5'i, quAn d6o Hodng Sa vh Trulng Sa, virng n6i thuy, virng
lanh hai, vtrng th6m luc dia, virng ddc quyAn kinh t6,

ving kh6ng gian v[ tru; b6

sung quy dlnh cu th6 ranh gi6i

li

cia nudc Vi6t Nam

do Hodng Sa, Trudng Sa

la bO phQn kh6ng th6 t5ch rdi cira lAnh th6 ViQt Nam. Cht qryAn qt,Oc gia cira
Vi6t Nam OOi vOi c6c virng lAnh th6 ndy dd dugc xdc 16p vd khing dinh trdn cdc
phucrng diOn lich sir vd ph6p l1i. TCn goi cia c6c quAn d6o ndy cfrng dd duoc ghi
nh6n rd trong Lu6t bi6n gi6i q.rdc gia, Ludt bi6n ViQt Nam vd c6c v6n

Hoing

Sa,

Trulng Sa, nu6c ta cdn co rdt nhi6u d6o, qu6n

m

BOn canh qu6r, d6o

bin kh6c.

dao khdc nfra. Do v6y, trong Hitin phdp chi ndn quy dinh m6t crich khdi qu5t

.co

"hai d6o, ving bi6n" ld dir. vi0c cu th6 h6a chu quydn o qrin d6o Hodng Sa,

Oe tiep tuc x6y d1mg

. -).
o nucvc ta, d6ng

vi

hi

vo bin ch6t ciia Nhh nudc c0ng hda xfl hQi chfr nghia viQt Nam
hodn thi6n nhd nu6c ph6p qrrydn XA h6i chir nghia

nc

2.

nh

Truo'ng Sa cfrng nhu c6c vtrng lenh th6 khdc sd do c6c luAt quy dinh.

nv

ie

thdi the hiQn rd ndt bin ch6t cua Nhd nu6c, khdng dinh n6n ting
virng chic cria chinh quy6n nhdn d6n, phr) hqp v6i tinh ch6t vd nguy6n tlc to

ye

chilc cfia Nhd nu6c, DiAu 2 Hi6n ph6p ndm 2013 quy dinh: "Nhd nu.dc Clng
hda xd h6i chil nghTa ViAt lt{am ld nhd nudc phdp qryi, xd hoi chti nghia cilct

trI thac".

Th

ic

hu

do lt/hdn ddn, vi ltthdn ddn. Illaoc Clng hda xd h6i chu ngh\a ViQt
Nam do ltthdn ddn ldm chrt; fit ,o quyin lac nhd ru.r6c thuQc ,i NhAn ddn md
: _,
nen tang la liAn minh giira giai cdp c6ng nhdn vdi giai cdp n6ng ddn vd dQi ngfi
IVhdn ddn,

Quy dinh trcn mdt mit khing dinh Nhd nu6c ta ld Nhd nu6c ph6p quyd,
XHCN; mit kh6c ctng khing dinh nguon g6c vi bAn ch6t cfia quyAn luc nhd

nudc li thudc vA nh6n d6n vd thC hien dugc dAy du b6n ch6t giai cdp cira Nhd

nutic. Quy dfnh ]t{hi ntrdc cua Nh6n d6n, do NhAn ddn, vi NhAn d6n vua th6
l.^
, .
, ;.
ht€n ban chdt cua NhA nu6c ta vira ld t6n chi, muc ti€u phdn dAu cfia Nhd nuoc.
Quy dinh d6 le su k6 thtra, ph6t tri6n quy dinh cria Hi6n ph6p ndm 1992 vd cilc

phi hqp voi Cucrng linh vi c6c vdn ki6n chinh tri kh6c
cfia Ding khi x6c dinh bin ch6t giai c6p cira Nhd nu6c ta. Nhi nudc ta ld Nhd
ban Hi6n phdp truoc d6,

nr,rcvc

nudc.

xi

h6i chu nghla n6n Hi6n ph6p cAn th6 hi6n rd b6n ch6t giai c6p cira Nhd


7

V,i nguyCntlc t6 chfrc quy6n luc Nhd nudc, Hit5n ph6p ndm 2013 ti6p fuc
khdng dlnh nguycn t'5c tilt cit quydn lgc nhd nu6c thuQc ,16 nhe., d6n. Theo

tic ndLy, nguon g6c, bin chSt vi mpc dich cria quyAn lgc nhi nu6c ld
th6ng ntr6t tnugc vd Nhan dan, tt Nhen d6n mi ra, do Nh6n d6n l6p n6n vd cflng
nguy€n

chfnh Nhdn d6n ld chir th6 cria d6t nu6c. NhAn d6n ld cht th6 t6i cao cria quydn
lgc nhi nudc, tdt cit quydn luc nhd nudc d6u thuQc ve nnan d6n. NhAn d6n ld

chir th6 cria quydn l?p hi6n, th6ng qua Hii5n ph6p, Nhen d6n giao quydn, uy
quyAn quyen lpc nhd nu6c cria minh cho Nhd nu6c. Nhu vfy, NhAn din ld cht

nhi nu6c; cong cp dti nh6n d6n giao quy6rr, uy quydn,
d6 le thgc hdnh quy6n lQp hi6n. Bing viQc thsc thi quy6n l6p hi6n, nhen d6n uj.
th6c quyAn

m

th6 phdn cong quyAn luc

ph6p cho Qui5c hQi, quyAn hinh phdp cho chinh phri vd quydn tu
ph6p cho Toa 6n. Kh6c v6i Hi6n ph6p tggz,Hi6n ph6p ndm20t3 dE khing dinh

quyin

.co

ddru tfugc hiQn

hgc nhd nudc bdng ddn chti trqrc fi6p, bdng ddn

nh

r5: "Nhdn

10p

nc

hi

chil dqi diQn th6ng qua Qudc hli, HOi ding nhdn ddn vd th6ng qua cdc co quan
khdc cilo Nhd nwdc" (Di6u Q. Cdc hinh thric the hiQn d6n cht rrgc tii5p td kh6

nv

ie

da dang, th6 hign O nhi0u c6p dQ kh6c nhau. MOt sO hinh thirc d6n chri tr.uc ti6p
quan trgng nh6t nhu bAu cir, tnmg c6u y dan de duo. c quy dlnh ngay trong Hi6n

c* dai bi6u

ye

phSp; ngodi ra cdn nhin S hinh thric kh6c nhu tham gia ki6n, thgc hiQn d6n
!,
chri 6 c
Th

ic

hu

Qu6c hQi vd dai bii5u HQi d6ng nhen d6n dugc ti6n hanh theo
nguydn tEc phd thdng, binh deng, trgc tiiSp vi bo phi6u kin. D4i bi6u
euiic hQi,
dpi bi6u HQi dong nh6n dan bi cir tri ho{c eu6c h6i, H6i d6ng nhen d6n b6i

khi khdng cdn xung ddng vcri sg tfn nhiQm cira Nh6n d6n (DiCu 7). C6c
nguycn ly trcn day k&6ng chi dugc quy du-crc flrC nien trong hdu h6t c6c bin Hii5n ph6p c6c nu6c c6 chi5 dQ chinh rri
dan
chri vd ph6p quyen tr6n thiS gi6i. Quy dinh niy vira li ccr s&, vua phii duqc thi3
nhiQm

hiQn nh6t qu6n vd xuy6n su6t trong todn b0 c6c diAu kho6n cua Hitin ph6p, thiS
hiQn nh6t quiin nguy6n tic titci quy6n lyc nhd nu6c thuQc vC nnan ddn md ndn
tAng ld ti6n minh

gita giai cdp c6ng nhan v6i giai c6p nOng d6n vd

dQi ngfi

tri

thfc.
Tr6n n6n tang nguydn

tlc do,Hi6n ph6p quy dinh: "euyin luc nhd nuoc ld

th6ng nhat, c6 su phdn c6ng, phai hqp, hi€m sodt gifra cdc co quan nhd na6c
trong vi€c thryc hi€n cdc quyin lQp phdp, hdnh phdp, tu phdp" (Khoan 3, DiAu

2).

NIguyCn

cua

Ding

vi

tlc niy
cfrng

dE ducvc x6c dinh trong Cuong

linh vd c6c vdn ki6n kh6c

li y6u cAu cria nh6n d6n vd xAy dpg Nhd nudc phSp q.ryd.r.

Quy dinh "ki6m so6t quydn luc" ld m6t nguy0n tic cria Nhd nu6c ph6p qrry6.r,
ld mQt v6n dC m6i trong td chric q.ry6n lgc cira Nhd nu6c ta. Nguy6n tic ndy di
duoc th6 hign trong c5c Chuong V, VI, VII, VIII
ccy

vi IX cria Hi6n ph6p. Ddy ld

so hi6n dinh de tiiip tpc th6 ch6 hoa trong cdc quy dinh cria c6c 1u4t c6 li6n

quan. Theo nguydn tdc ndy, quydn luc nhir nu6c ln tpp trung, th6ng nh6t, kh6ng

th6 phAn chia, bOi

vi chinh

sU tap trung

m6i tpo ra mQt Nhd nu6c manh vir c6

m

thpc quyAn vir cfrng chinh sU tap trung nhy tao n€n sq th6ng nh6t cua quy6n lgc
tqi,hay it nhSt cfrng ld nguy
* ,.A

ccr cira su ph6n r5,

.co

nhd nuoc. Ntiu kh6ng t6p trung, kh6ng th6ng nhdt thi Nhh nu6c kh6ng th6 t6n

m6t d6u hieu dAu ti6n cira su tan

A.

Nhi nu6c. Nhung sU tap trung hay th6ng nhdt nay lu6n lu6n c6
bi6u hi6n - huy it nhSt ld co nguy ccv - cta su d6c tdi, chuy6n ch5. Cho ndn, biQn
phSp phong ngtra s$ tap trung chuy6n ch6, d6c tdi ld qryd, luc nhd nu6c lu6n
ludn ph6i dugc phdn ra, hay it nh6t ln phAi c6 xu hu6ng cta su ph6n ra, tirc ld
phAn quyd.,. Quy6n luc t6i cao cria nhd nu6c duoc trao cho Qu6c hQi, vi vAy,
Qu6c hQi duqc coi lh co quan quy6n luc nhd nu6c cao nhAt, thay m[t cho nh6n

dAn ca nu6c q.,y6t dinh nhirng u6., dA quan trong cua d6t nu6c. Xu6t ph6t tu'
Qu6c h6i vi HQi d6ng nh6n dAn, hdng loat cdc co quan kh6c cria nhi nudc ducyc
thanh lap de cirng v6i Qu6c hQi, HOi d6ng nhdn ddn thr,rc hi6n quydn lgc nhd
nu6c. pe Uao d6m sq thdng nh6t cua qryA.r luc nhA nu6c, tdt cir c6c co quan
kh6c cua nhi nu6c d6u phni chiu tr6ch nhi6m tru6c Qu6c hQi vd Hdi tl6ng nhdn
ddn, ph6i bao c6o c6ng tdc voi QuOc hrpi vd HQi d6ng nhin d6n. Bing c6ch t6

Th

ic

hu

ye

nv

ie

nc

hi

nh

rd, bi6n mdt cua

chirc nhu th6, q,ryd.t luc nhd nu6c 6 nu6c ta xdt theo chiAu ngang cfrng nhu theo
chi6u doc, d6u b6o dim sU tap trung th6ng nh6t viro Qu6c hQi vd HQi d6ng nh6n
dAn, nhrmg tQp trung vd th6ng nh6t cao nh6t li vdo Qudc hQi. SU t6p trung ndy

ld cAn thi6t, n6 b6o d6m cho su th5ng nh6t cria ccr ch5 thlrc hi6n quyd., luc nhd
nudc, trdnh ducyc hiQn tugng m6u thu6n, xung dQt nhi6u khi d0i lap gifra c6c co
quan nhd nudc trong qu6 trinh thr,rc hi6n quyA, luc nhd nudc.

Hi6n ph6p b6 sung nguy6n tic m6i vA t6 chirc qry6r, lgc nhd nu6c 6 nu6c
ta, d6 ld sg ki6m so6t trong vi€c thgc hi6n c6c ql;yd.r lAp ph6p, hdnh ph6p vd tu

tic mdi dugc b6 sung trong Cucrng linh ctra Ding ta
vd Hi6n ph6p sua d6i l6n niy dA the ch6 hoa. Nguy6n tic niy ld co so Hi6n dinh
ph6p. Ddy ld m6t nguy6n


9

dc c6c co quan nhd nu6c ve tap phdp, hdnh ph6p

vdL

tu ph6p ph6t huy dAy dfi vai

trd, trdch nhiQm vi thgc hi$n c5 hiQu luc, higu qui chfc ndrg, nhi-em vu, quyd.,
hpn dugc nhen d6n giao cho m5i quy6rr; han ch6 vd ngdn ngtra tinh trgng lam
dung quyAn lgc nhi nudc, phdng chdng quan licu, tham nhfing, Idng phi - DOy
cdn ld co s0 ph6p ly vfrng ch6rc dC x6y dung co ch6 ki6m so6t quy6n lgc nhd
nu6c nhim phdng, ch6ng sg tha h6a cira quy6n, lgc nhd nu6c, d6m b6o cho
q,ryAn lgc nhd nu6c thgc sg thuQc vA

*ran

ddn. Ki0m so6t quydn lgc nhir nu6c

ddi hdi ph6i hinh thenh m$t co c6u bao g6m ki6m so6t quydn lgc nhA nu6c b6n
trong bq mdy nhd nu6c gita ba qrrycn lQp phdp, hanh ph6p vi tu ph6p vd trong

lfp

nh

.co

m

X.
I ^
X
.
^. bQ
noi
mdi quy6n
vd '.1
ki6m sodt quy€n lgc nhd nu6c b6n ngoii bao g6m ki€m
so6t cira nh6n d6n th6ng qua cdc td chrlc chinh tri - xE hQi, th6ng qua c6c
phucmg tign th6ng tin dpi chring. NQi him cu thti cria viQc phdn c6ng, phOi hqrp
.
va r.A
ki6m sorit quy6n lgc gifra c6c co quan nhd nu6c trong vi6c thuc hi6n c6c

vi tu ph6p s6 dugc tung bu6c ldm rd trong quy dinh
vA c5c thiiit chi! cg thiS cria HitSn ph6p cfing nhu c6c luAt vO t6 chric bQ m6y nhi

ph6p, hanh ph6p

nc

hi

quyAn

ie

nu6c sau niy. Nhu v{y, kitim so6t quy€n lgc nhd nu6c cAn phii Ure frien xuy6n
r,r5t tron g tdt ch c6c chucmg cria Hi6n phdp. vf dp, cdc diAu quy dinh vd v! trf,

Th

ic

hu

ye

nv

vai trd vd tr6ch nhiQm cfia cdc thanh tii c6u thanh hQ th6ng chinh tri o nu6c ta
vitSt o chucrng I, nhu: E6ng l5nh dao (Di6u 4), MAt trAn T6 quSc viQt Nam
@ieu 9), cong dodn @iAu 10), cong d0n 6 co s& (Di6u 11) vn d4c biQt H nhe
nu6c n6i chung (Dieu 72), cdc co quan nhd nudc , afu bO vi6n chric nhdr nu6c
n6i ri6ng (Di6u 8) vn dai birSu Qui5c h$i, clai bi0u H$i il6ng nhan ddn (DiCu 7)
cfrng phni th6 hiQn xuy6n s,r5t tu tucmg chri quy6n nhAn d6n trong viQc sri dung
cic phucrng tign ki6m so6t quyAn lgc nhd nu6c

Di5 quy dinh cp the ve Edch nhiQm cria Nhi nu6c OOi voi vi6c ph6t huy
q,rydn lim chri ctia nhin ddn, ddng thdi th6 hi6n 16 mgc ti6u x6y dpg ph6n ddu
cria

Nhi nu6c ld x6y dgng mQt xd hOi den gidu, nu6c manh, d6n chu, c6ng bing,

vdn minh, mgi nguoi c6 cuQc sting Am no, tg do, hanh phric; c6 di6u kiQn ph6t
tri6n toin diQn, Hi6n phSp cfing quy d!nh: "Nhd rur6c bdo ddm vd phdt huy
quy€n tdm chil cila Nhdn ddn; c6ng nhQn, t6n trgng, bdo vQ vd bdo ddm quyin
con ngtdi, quyi, c6ng ddn; thryc hiQn mqc fiau ddn gidu, na6c mqnh, ddn chti,
cdng bdng, vdn minh, mqi ngtsdi c6 cuQc ,6ng
kiQn

phdt tridn bdn diQn" (DiCu 3).

a*

no,

trtr

do, hanh phtic, c6

diiu


10

Hi6n ph6p ndm 2013 ti6p tuc k6 thria, ph6t tri6n vd khing dinh: "l{hd nuctc

duqtc t6 chac va hoat

d\ng theo Hidn phdp vd phdp luQt, quan ly xd hQi bing

Hi€n phap vd phdp ludt, thac hiQn nguyOn tdc tQp trung ddn chti. Cdc cct quan
nhd ntrdc, cdn bQ, c6ng chil'c, vi€n ch*c phai t6n trong ltlhdn ddn, tQn tuy phuc

vu

voi

y kihn vd chiu sqr gidm
sdt ctia ilrhdn ddn; kiAn qrydt ddu tranh ch6ng tham nhilng, tdng phi vd moi
I'{hdn ddn, hAn hA chdt chd

l'{hdn r}dn, ldng nghe

bi€u hi€n quan li€tr, hdch dich, caa quyirz " (Ei6u 8).
NOi dung cira Eidu ndy t9p trung quy dinh,rA Xfra nudc vd c6c ytiu t6 c6u

m

thdnh chir y6u. B6n canh co quan nhd nu6c thi c6n b6, c6ng chfc, vi6n chirc,

nc

hi

nh

.co

v6i tu cSch ld c6c chu th6 quan trong, dic thu trong -Oi q,ru.t hC gifra Nhd nuoc
v6i nh6n dAn, cAn duoc ddc bi6t nh6n manh. Ei6u ndy cdn tdp trung quy dinh
,( -:. mang
nhirng vdn de
tinh nguyCn tdc, th6 hiQn b6n ch6t, tr6ch nhi6m chinh cira
d6i ngfr c6n bQ, c6ng chirc, vi6n ch[rc thay mdt NhA nu6c phUc vu nh6n dAn,
thuc thi nhi6m up, qrly6., h4n ctra minh AOi vOi nhdn d6n. Do v6y, nhirng quy
dinh ndy ph6i vira c6 dong, sric tich song v6n b6o d6m drl

1:

ae lam to6t 10n bAn

ie

,i

nv

chat cfrng nhu y6u c6u d6i v6i ngucri c5n b6, c6ng chirc, vi6n chirc, thuc sq ld

ye

"ngudi c6ng bQc" cua nhdn ddn nhu ldi Chu tich HO Chi Minh dd cdn ddn.

Do d6i ngfr c6n b6, c6ng chirc, vi6n chirc bao gdm nhi6u bO phfln kh6c

hu

nhau, co ch6 tuy6n chgn AOi vOl tirng nh6m, trmg b0 phfln cfrng co nhirng di6m

ic

ri6ng bi6t, n6n c6c nguyCn

tic tuy6n chon c6n bQ, c6ng chfc, vi6n chirc sE do

Th

c6c luAt co li6n quan di6u chinh. Ngodi ra, vi6c Hi6n ph6p ti6p tuc ghi nhAn
ngtiydn tdc "chiu sg gi6m s5t ctra nh6n dAn" ld nhim thulng xuy6n nhic nh0 dQi

ngft c6n b6, c6ng chfc, vi6n chuc trong qu6 trinh thuc thi c6ng vu kh6ng bao
gid ducrc xa rcvi dAn, t6ch minh kh6i nhAn ddn, d6i lQp vdi qryd., loi cua ngudi
d6n.

3. Vaivi trf, vai trd cfra

Ding CQrg sin ViQt Nam trong

hG

th6ng chfnh

tri

voi th€ ch6 chinh tri nu6c ta, k6 thira c6c bAn Hi6n ph6p trudc
ddy vd phu hqp v6i y6u cAu nhi6m vU c6ch m?ng trong tinh hinh mdi, Hi6n

ph6p ti6p tuc khing dinh vi tri, vai trd cria Dang CQng sin Vi6t Nam trong ch6
DC phn hcp

d6 chinh tri: "Dang C)ng san ViQt lt[am - DOi fiAn phong ctia giai cap cong
nhdn, ding thdi td doi tien phong crta nhdn ddn lao d/ng vd cila ddn toc Vi€t
l,[ctm, dqi bi€u trung thdnh lqi ich ctia giai cdp cdng nhdn, nhdn ddn lao dong


11

vd cfia cd dan tQc, ldy chil nghTa Mdc - L€ nin vd tu tuhng

tang tu tadng, ld lqrc lupng ldnh dao I'{hd

Aa Cnt Minh ldm nin
nuoc vd xd h6i"(l{hodn l, Di6u a).

Quy dinh trcn ddy da the hiQn d6y du nhirng v6n d6 ccr b6n vd Eang cOng
s6n Vi6t Nam dugc x6c dinh trong Cucrng llnh ndm 1991 (bO sung, ph6t tri6n
ndm 2011).
cira

Ding ld luc lugng lSnh dao Nhd nu6c vd xd h6i; bin

Ding le dQi ti6n phong ctra giai cdp c6ng

chSt giai c6p

nhAn ViQt Nam, d6ng

thdi le d6i

ti6n phong ctra nhdn ddn lao dQng vi cria ddn tQc; tr6ch nhiQm cfra DAng li ph6i
ga" UO mat thitit v6i nh6n ddn, chiu sg gi6m s6t cfia nhdn d6n, phgc v.u nhdn d6n

m

vd chiu trdch nhigm tru6c nhdn d6n vd nhfrrrg quy6t dinh cria minh; DAng ho4t
dOng trong khu6n tcno rfcn ph6p vd ph6p luQt. Quy dinh nhu vgy ld pht hqp voi

nh

.co

thgc tiSn tO chric vd ho4t dQng cria Ding CQng sin ViQt Nam; ld sg titip qrc k6
th&a c6c b6n Hi6n ph6p tru6c ddy cria nu6c ta (Hitln ph6p 1980, Hitin phSp n5m
1992 (sria dOi ndm 2001)); phu hqp

ie

nc

hi

vdi truyAn thOrrg lich sir cria cdch mang ViQt
Nam, phin 6nh dugc y chi, nguy6n veng cfia nh6n d6n c6 nu6c. Vai trd d6 mang
tinh t6t y6u, kh6ch quan, do lich sri giao ph6, duo. c nh6n d6n thira nhan vd dugc
Hi6n ph6p x6c nhfn. Quy dlnh ndy cdn khing dinh tinh llch sri, tinh tdt y1u

nv

kh6ch quan su l6nh d4o cria E6ng aoi voi qu6

trinh cilchffi?ng, x6y dr;ng vi

b6o

ye

vg TO q.rOc cria nu6c ta. Hi6n phdp de bO sung quy dinh vA Uan ch6t cria Edng
theo tinh thin m6i crha Cucrng lTnh. Chfnh do b6n ch6t ndy n6n nhdn dan ta m6i

ic

hu

thtra nhfn vai trd l6nh d4o Nhd nu6c vi xd hgi cria Dane vd ghi nh6n vdo Hi6n
ph6p - dao ludt co b6n cria Nhd nu6c. Trong didu ki-€n mQt dang tdnh d4o O Viet

Th

Nam thi quy dlnh D6ng l6nh dpo Nhd nu6c vd xE hQi de th6 hign dAy dri nQi
d.rng vi tinh than ping CQng san ViQt Nam ld d6ng cdm quydn.

p6 Um

m5i quan h0 vd trdchnhiQm cria Ding tru6c nh6n ddn, trudc d6n
t6c, Hi6n ph6p quy d!nh: "Ddng C\ng sdn YiQt Nam gdn b6 mQt thi€t voi Nhdn
ddn, phuc vy Nhdn ddn, chlu sry gidm sdt cfia Nhdn ddn, chlu trdch nhiQm truoc
rO

Nhdn ddn vA nh*ng quyt dinh cila minh. Cdc tii ch*c c*a Ddng vd ddng vi1n
Ddng Clng sdn YiQt Nam hoqt ctqng trong khu6n tna uten phdp vd phdp luQf,
(Khoan 2, DiAu 4). Theo quy dinh ndy, D6ng COng sin viOt Nam ld lgc luong
15nh dpo Nhd nu6c vd x6 hQi

thi Ding phii chiu tr6ch nhigm v6 sg lanh d4o cria

minh. Eing kh6ng l6nh dpo chung chung, mi lf,nh clqo th6ng qua c6c quy6t dfnh
v,5 Cuctng lTnh, chi6n lugc, c5c dinh hu6rng vd chinh s5ch, chri trucmg ldrn, th6ng
qua c6ng tdc cdn b6 cfia Eang. Do d6, chfu tr6ch nhiQm vA sg lflnh d4o cira


t2
Dang chinh

li

Ding ph6i chiu triich nhiem vd c6c qry6t dinh cta minh; quy

dinh nhu vay th6 hiQn rd hon, cu thtl hcrn trdchnhiCm cira

D6Lng.

Thuc tiSn c6c b6n Hi6n ph6p nudc ta cfrng cho th6y, mdc

di

Hi6n ph6p c5c

ndm 1946 vit 1959 tuy kh6ng c6 diAu nio quy dinh Ding ld luc lugng 16nh dao

Nhd nudc vh xd hQi nhung tr€n thgc tti EAng vdn ld lgc lucrng l6nh d4o c6ch
m?ng nudc ta. Didu 4 Hi6n phap nim 1980 cfrng ghi 16.' "Ddng C)ng sdn ViQt

tin tai vd phdn ddu vi lcti {ch cila giai

.co

cdch mqng Vi€t l{am. Dang

m

l{am, il6i fiAn phong vd b0 tham mru chi€n ddu cila giai cdp c6ng nhdn Vi6t
IVam, du'qc vil trang biing hoc thuy€t Mdc - L€-nin, ld larc lacrng duy nhdt tdnh
dao I',tha nuoc, ldnh dao xd h\i; ld nhdn td chfi ydu qrydt dinh mqi thiing l.oi cila
cdp c6ng

nhdn vd nhdn ddn ViQt Nam. Cdc t6 chuc cila Eang hogt d/ng trong khu6n kh6

hi

nh

Hi6n phdp". Ke thira tinh thAn d6, Di6u 4 Hi6n phrip nim 1992 quy dinh:
"Dang Cpng sdn Vi€t l,{am, d6i ti€n phong cila giai cdp c6ng nhdn Vi€t Nam,

:.

h\i. MOi to cht?c crta Edng hoqt d\ng trong

nv

lu'ong ldnh dao l,lhd nu'ctc va xd

ie

nc

dai bi€u trung thdnh quy€n lp'i cila giai cdp c6ng nhdn, nhdn dan lao dQng vd
cua cd ddn t6c, theo chfi nghTa Mdc - LO-nin vd tu'tuong HA Chi Minh, ld lryc

ye

khu6n tcn6 ruiAn phdp vd phdp ludt". Quy dinh ndy dd hdm nghia Ding ta ld
).:
dAng cAm quy6n, li l\rc lugng duy nh6t 15nh dao Nhi nu6c vi xd h6i. Quy dinh

hu

nhu Hi6n ph6p ndm 2013 le kri thua quy dinh tai DiAu

4 cua Hi6n phSp ndm

ic

lgg2, khing dinh tinh lich sri, tinh t6t y6u kh6ch quan sg 15nh dao cira DAng d6i

qr6.

cua nu6c ta.

Th

vcri qu6 trinh c6ch mang, xay d1mg vd b6o vQ T6

DAng l6nh dao Nhd nu6c vd xE hQi kh6ng chi bing cuong linh, chi6n lugc,
c6c dinh hu6ng v6 chinh sdch vh

cht trucrng; bing cdng t6c tuy6n truy6n, thuy6t

phpc, v6n d6ng, t6 chfc vd ki6m tra; maphAn cOt ytiu ld th6ng qua dQi ngfr tidn
phong cua minh ld nhirng c6n bQ, ding vi6n ti6u biriu vC bin linh, tri tue, ph6m

Vi

quy dirTh"Ddng Cdng sdn
Vi€t Nam chiu su gidm sdt crta l{han dan, chiu trdch nhi€m traoc Nhdn ddru vi

ch6t ve ndng lUc.

vQy, Didu 4 Hi6n ph6p ndm2A13

tii chuc cfia Edng vd ddng vi€n Ddng CQng sdn
Vi€t l{am hoqt dQng trong khuon khO AiAn phdp vd phap luQt". Quy dinh ndy
nhim b5o d6m cho Ding giir virng bin ch6t, mr,rc ti6u, ly tu&ng cua minh; ld
giai phap quan trong hdng dAu de phong, chdng, ngln ngira mgi nguy co tho6i
hoa, bi6n chdt co th6 xay ra trong di6u kien m6t DAng duy nh6t cAm qry6n cr
nu6c ta. Mdt kh6c, viQc x6c dinh tr6ch nhiQm cira c6c d6ng vi6n trong vi6c tu
nhtrng quydt dinh cila minh. Cdc

13

giilc, gucrng m5u thuc hiQn, ch6p henh Hi6n ph6p vd phdp lu{t kh6ng ngodi muc
dich lim cho "dQi ngfi ti6n phong cria Ding" phii thudrng xuy6n n0u cao y thfrc,

th6i d6, tr6ch nhi6m ci vA suy nghi

vi

viQc ldm, tu tu&ng

viQc sdng, ldm theo Hi6n ph6p vd ph5p ludt,

vi

hanh ctQng trong

lim guong cho nh6n

d6n noi theo.

C6 th6 kh6ng dinh, viQc tiiSp tpc hitin dfnh vai trd 15nh dpo cta Ding ld cAn

nh

.co

m

thi€t boi vai trd l6nh dao cria Dang eOi vOi sg nghiQp d6u tranh gidnh chffi
x^,,\
quycn, xdy dpg vd ph6t tri6n cria d6t nu6c dE dugc kh6ng dinh ci vc m{t ly
luQn vd thgc fiEn. Dang CQng s6n Vi6t Nam ld d6ng chinh tri duy nhdt cua nu6c
CQng hda x5 hQi chri nghia viQt Nam, lenh dao Nhd nu6c, l6nh dao xd hQi.
Ding do Chri tfch H6 Chi Minh s6ng lflp vcri hcrn 80 ndm x6y dung vd truong
thenh dd c6 c6ng lao cuc ky to lcrn trong vi6c lfinh dpo todn ddn tir5n hanh cuQc
c6ch mang dAn t$c ddn cht nhf;n ddn, gidnh chi6n th6ng trong c6c cuQc chiiSn
tranh bao vC T6 qu6c, dem iai hoa binh, ddc ldp, tu do vd th6ng nh6t cho d6t

nc

hi

nudc. ViQc nhan ddn ta tin tu&ng vdo Ding COng san, khing dinh sg lfrnh dpo
cria E6ng trong Hi€n phSp ld mQt vi6c ldm dirng din vi hodn toan phr) hqrp v6i

y

chi,nguyQn vqng ctra d4i da sti nh6n

ie

thuc tiSn cdch mang Viqt Nam, th6 hien

ye

li

nv

ddn ViQt Nam y6u nu6c, ycu hoa binh. Quy rllnh v6 Eing trong Hitin ph6p
nh6m khing dinh tinh chinh ddng cria Eing trong vi6c l5nh ttpo Nhi nu6c, l6nh
d4o xd hQi, d6ng thdi cfrng
co so rdng buQc trach nhiQm phdp ly ctoi voi

ic

hu

D6ng. Quy dinh ndy cfia Hitin ph6p kh6ng chi xric dinh vai trd lenh d4o cria
D6ng rnd cdn thiS hi€n trdch nhiQm cria Ding AOi vOi d5t nu6c, vcri nhan dan,

Th

nhSc nhd Dang ph6i lu6n trung thenh v6i

lqi ich cria giai c6p, cria d6n tdc, phii

gin b6 mQt thil5t v6i nhdn d6n, phung sg nhdn dan, chlu sg gi6m s6t cria nh6n
d6n. LSnh dao cria Darg h lenh dqo vA mflt chinh tri, th6ng qua cic chri trucrng,
din vi phu hgp tfurc tc cugc s5.rg, thdng qua viQc gi6i thiQu c6c
ding vi6n uu tu tham gia vdo bQ m6y nhd nu6c vd blng su guong m5u cria
chfnh cilc c6n b6, ding vi€n, sg trong s4ch cria cdc t6 chric Dang. Sg ldnh dpo
kh6ng phii &mg tr6n phrip lupt md Eing phii chlu tr6ch nhi$m AOi voi quytSt
dinh cria minh, c6c tO chirc d6ng vi mgi <1*g vi6n dAu phii hopt dOng trong
ducrng toi Aung

khu6n ktrO Hien phSp vd ph6p luat.

4. VA chinh

sich din

tQc

vi cfrng

"ii

fntii il4i tloirn k6t toirn dfln tQc


l4
D4i dodn klit toen ddn t6c la truy'6n thong quy b6u cira d6n tQc Vi€t Nam;
vira ld nhiQm vu hirng dAu cira Dirng, vria ld muc ti6u, muc dich, nhi6m vu hdng
dAu cira c6 ddn t6c; m6t trong

nhtng bii hoc d6n d6n thing lgi ctra c6ch m?ng

Vi6t Narn. Dai doin k6t dan t6c vh chinh s6ch ddn tOc ld ddi h6i kh6ch quan ctra

bin th6n qudn chirng nhdn ddn vd cQng d6ng cric ddn tQc cirng sinh s6ng tr6n
lanh th6 Vi6t Nam trong cu6c d6u tranh d6 tu gi6i ph6ng minh, ld sg nghi6p ciia
nhdn ddn, do nhdn dAn, vi nhdn d6n. Ding c6 sir menh thr?c tinh, tflp hqp, hu6ng

m

d6n, bi6n nhirng ddi h6i kh6ch quan, 4r ph6t ctra nh6n ddn thdnh sfrc manh vd
dich trong cuQc d5u tranh vi dQc lap dan t6c, tu do, hanh phric cho nhdn d6n.

.co

K5 thua c6c quy dinh cira ctrc bhn Hi6n phSp nim 1946, Hi6n ph6p nim
1959, Hi6n ph6p nim 1980 vd Hit5n ph6p n[m 1992, Hi6n ph6p ndm 2013 quy

nh

dinh v€ chfnh s6ch dAn tQc cira Nhd nu6c vd quyAn cua cdc d6n tQc v6i tu cSch

hi

c6c t6c ngudi cung chung r6ng tr6n 15nh thd Viet Nam: "Ir:udc C\ng hda xd hQi

Viil \tram td qu6c gia thdng nhat ctia cdc diin tdc cilng sinh s6ng tuAn
ddt nactc Vi6t l,{am. Cdc don t6c binh ddng, dodn k€t, t6n trgng vir giitp nhau
:,
cirng phat trien; nghiAm cdm moi hdnh vi ky thi, chia rd dan toc. I:{g6n ngir
qu6, gia ld ti€ng Viet. Cdc ddn tdc c6 quyin dilng tidng noi, chir vi€t, gi;r gin
J

nv

ie

nc

chu nghTa

,^

ye

ban sdc dan toc, phdt huy phong tqrc, tQp qudn, truy€n th6ng vd vdn hoa tot dep

hu

ct)a minh. I\thd nu6'c thu'c hi€n chinh sdch phdt tri€n todn dien vd tao

diiu ki€n

ic

dd cdc ddn t6c thi€u sii phdt huy nQi lqrc, cilng phdt tridn voi ddt ntrdc" (Ei6u 5).

Th

Quy dinh niy nh6n m?nh chinh s6ch cria Nhd nu6c dOi v6i c6c d6n t6c
thi6u so nhim mqc dich thu hgp kho6ng c6ch vii ph6t tri6n giira cdc dAn tQc.
cung dong g6p vdo sp ph6t tri6n chung cira qu6c gia. Chfnh s6ch phat tri6n todn

di6n dd bao him n6i dung n6ng cao ch6t lugng do'i s6ng cria nh6n d6n c5c d6n
t6c thi6u 16. Vie" dirng ti.r "ky thi" t?i khoAn 2 x6c dfnh rd vd cp the hon hon n6i
l

r

r

!^

(

,

.

harn nghiem cdm hdnh

i
^
vi ph6n
biet d6i xri c6 tinh chdt miqt thi, coi thulng, b6t

binh ding vd kh6ng t6n trong i6n nhau gifra c6c dAn tOc.


15

rr. BQ tvrAy NHA

xtloc crrxHct{ VIET r{AM

1. Qutic hQi

Qu6c h6i duoc quy dinh tai chuong v cria Hi6n ph6p ndm 2013, bao g6m
17 Di6u (tu DiAu 69 d€n Di6u 85) v6i ndi dung quy dinh kh6 ngin gon, c6 dqng,
b6o dim chinh x6c vh tr6nh trtng 15p.

1.1. Vi tr[, vai trb, ch*c ndng co bdn cfia Quiic hili

.co

m

-.t
- Ve
vi tri cria Qu6c h6i,,f- ke thira vd ph6t tri6n c6c quy dinh cira Hi6n ph6p
ndm 1992,Hi€n ph6p ndm 2013 qry dinh: "Qu6c h\i td co quan dai bi€u cao
nhdt cila lr{hdn cldn, cct quan quyi, lryc nhd nu'dc cao nhdt cila na6c CQng hod
xd h6i chil nghTa Vi€t l,{am" (Didu 69).

nc

CQng hda xd h6i chu nghia Vi6t Nam.

hi

nh

Xudt ph6t tu vi tri cua Qu5c hOi ld co quan dai bi6u cao nh5t cira Nh6n
ddn, do NhAn ddn bdu ra, chiu tr6ch nhi6m tru6c NhAn d6n vd cri tri cA nucrc, vi
vdy, Qu6c h6i dugc x6c dinh ld co quan q,ryd., luc Nhd nucyc cao nh6t cua nu6c

nv

ie

- vA chirc ning, Hi6n ph6p ndm 2013 quy dinh: "eu6c h6i thac hi€n quyin
,

)
t^
t,.!
t^
1 ,
:
tap
hi€n,
cluy€n lQp phdp, quy€t dinh cdc vdn d€ quan trgng cila ddt nactc vd

hu

ye

gidm sdt tdt cao d6i vdi hoat dlng cila l{hd nLroc" (Di6u 69). ViQc quy dinh
Qu6c hOi le co quan thuc hien q,rydn lap phrip ld nhdm th6 ch6 h6a quan di€m
cfra Cucrng linh vA vi6c "phdn c6ng,

phiii hqp vd kiiim sodt giira cdc co quan

Th

ic

trong vi€c thqrc hi€n cdc qryi,, lQp phdp, hdnh phdp, tu'phdp"t
So v6i quy dinh cua Hi6n phrip

.

nim l992,Hi6nphap nim 2013 kh6ng quy

dinh Qu6c hQi ld co quan duy nhdt c6 quydn l6p hi6n, lap ph6p bo'i lc, o nu6c ta
Qudc hOi le co quan duy nhdt do cir tri c6 nu6c bAu ra thay mft nh6n dAn thgc
r.^

.l

.

hi6n quy6n lpc nhh nudc, vi v0y, quy dinh Qu6c hQi thuc hiQn quyAn l0p hi6n,
lQp ph6p ld ho.p ly. Tuy nhi6n, trong quy trinh lap hi6n, lQp ph6p c6 nhi6u chir
th6 cung tham gia, khi thuc hi6n c5c quydn ndy, Qu6c h6i cfrng td chric vi6c l6y
y ki6n nhdn d6n ho6c tnmg cAu y ddn, hcrn nira, vAn dA ndy cfrng d6 ducrc quy
dinh trong Cucrng linh vd c6c vdnki6n kh5c cria DAng.
linh xdy dsng dAt nuoc trong tho'i lcj,qu6 dd i6n chri
lshia xa trQi G6 sung, phdt tri6n nam 20i l), Ding
C6ng sin Vi€t Nam, Vdn kiin Dai hbi Dai bi€u todn qu6c t,in thtr XI, Nxb Chinh tri qr5" gia, Hd XOi, ZO f f
,
tr.85.

l9r*q