tiểu luận thực hiện các món xôi việt nam

THỰC HIỆN

MÓN XÔI VIỆT NAM

1 Lý do chọn đề tài
o

qu n

y n y
o
sống ở bất kỳ thời đại nào và bất cứ nơi đâu on
n ười ũn ần nguồn in ưỡn để tồn tại, phát triển và phục vụ mọi hoạt
động thiết yếu hằn n y.
ười xư đã ó âu “ ó t ực mới vự đượ đạo”
cho thấy việ ăn uống là hết sức quan trọn . Để đ p ứng nhu cầu của con
n ười trong cuộc sống hối hả ngày nay,cần phải đ p ứng các tiêu chí sau: rẻ
tiền, ngon, hấp dẫn ăn n n để tiết kiệm thời gian mà phải no lâu, dễ chế
biến. Xôi l món ăn tiêu biểu tron văn ó ẩm thự đ p ứn đủ các tiêu chí
đó. Xôi l món ăn t ôn ụn được làm từ nguyên liệu chính là gạo nếp đồ (
hấp) làm chín bằn ơi nướ rất t ịnh hành trong nền ẩm thực Việt Nam. Một
số dân tộc thiểu số Việt
m n ư ân tộ
i ân tộ
ơ- me sử dụng xôi
n ư một đồ ăn ủ lực hàng ngày. Trong khi dân tộc Kinh chủ yếu n ơm
làm gạo tẻ, chỉ n xôi n ư một bữ ăn p ụ vào buổi s n n ư một thức quà
hoặc trong các ngày lễ, tết t ôi nôi ưới hỏi n ư một đồ cúng không thể thiếu
trên mâm cổ.
o

b

ủ qu n

Xôi l món ăn tôi yêu t
. ôi muốn n iên ứu sâu ơn v đồn t ời
ó t ể p t uy đượ món ăn truyền thốn .
t ế tôi ọn đề t i “
ự iện
món xôi iệt
m” để n iên ứu.
2 Mụ đ
iệt

ệ t ốn
m.

n

iên ứu
ó n ữn p ươn p
o

- Làm tài liệu tham khảo
l n vư n y.

p

ế biến

sin viên

loại xôi đặ trưn ở

iản viên muốn t m iểu về

3 Đối tượng, khách thể
- Đối tượng nghiên cứu: món xôi ở Việt Nam.
- Khách thể: Món ăn ở Việt Nam.
4 Nhiệm vụ nghiên cứu
-X

địn

ơ sở l lu n

-X

địn

ơ sở t ự tiễn

iên ứu ẩm t ự
ự

iện

+ Xôi gấc

món xôi p ổ biến ở Việt Nam

món xôi iệt

m


2

+ Xôi gà
Xôi b p
+ Xôi chiên
+ Xôi xéo
5

ạm vi n

iên ứu

o t ời i n ạn ế nên đề tài nghiên cứu chỉ đư r nội un n ư
n iên ứu v t ực hiện
t u t
n u về
lo i xôi p ổ biến
tron điểm tâm s n ủ
iệt Nam.
- Xôi ấ
- Xôi b p
- Xôi
- Xôi chiên
- Xôi xéo

6

ươn p

pn

-

ân t

-

ươn p

p ê t ốn

-

ươn p

p điều tr

v tổn

iên ứu
ợp t i liêu
ó

- Thu th p tài liệu
-

ươn p

p qu n s t

-

ươn p

p t ực hành

I
Nam
1 Lịch sử hình thành món xôi
Để uy tr sự sốn ăn uốn luôn l việ qu n trọn số một. uy n iên
qu n niệm về uyện n y ôn p ải i ũn iốn i. ó n ữn ân tộ oi
uyện ăn l tầm t ườn
ôn đ n nói.
ười iệt
m với t n t iết t ự
n n nôn n iệp t tr i lại ôn
i nói to lên rằn ăn qu n trọn l m ó
t ự mới vự đượ đạo. ó qu n trọn tới mứ
rời ũn
ôn
m xâm
p ạm rời đ n
n tr n bữ ăn. ọi oạt độn ủ n ười iệt
m đều
lấy ăn l m đầu ăn nói ăn uốn ăn mặ

y ả i t n t ời i n ũn ăn
uốn v ấy trồn l m đơn vị l m việ
n n t tron
oản i p bã trầu
lâu ơn một
tl
n nồi ơm
n o i tới n năm t l
im l .
n uốn l văn ó
tự n iên.
o nên s
ôn
ố u mụ
n ư p ươn

n x
ơn đó l văn ó t n ụn môi trườn
ó n ạ n iên i
ư ân
nền văn ó
ây oặ
run
o t iên về ăn t ịt
n


3

tron ơ ấu bữ ăn ủ n ười iệt

t ốn văn ó nôn n iệp l nướ .

mt

bộ lộ rất r

ấu ấn ủ truyền

i i đoạn trưởn t n v
bộ p n uyên biệt ủ ây l .
n
n ỏ l ây mạ lớn lên l l
n ọn l
đâm bôn
ọi l đồn
ạt nếp non
r n lên l ốm ạt l
i t l t ó bôn l
ặt về t p ần n lại n o i
đồn l rạ đ p t
ạt t ó r rồi t p ần n lại bôn l l rơm.
u i
x y iã xon t
ạt t ó
i t n
m trấu ạo ãy ọi l tấm ạo nấu lên
t n ơm xôi. ây l t o đặ t n ạt t ó t
ó l nếp l tẻ t o t ời
vụ t
ól m

l
iêm.
t ế ạo nếp đượ r đời từ rất lâu t o ấu
ấn ủ truyền t ốn văn ó nôn n iệp l nướ ở nướ t . Xôi là món ăn
bằng gạo nếp n âm nướ đồ chín bằn ơi nước, làm cho hạt gạo dẻo dính.
lươn t ực chính của hầu kh p
ư ân nôn n iệp trồng lúa thời sơ
khai ở Đôn
m . ề s u ơm tẻ mới trở t n lươn t ực chính ở nhiều
dân tộc vì lúa tẻ dễ trồn ơn v
o năn suất cao. Hiện nay, ở một số ư
dân v n n i n ư ây
c, dọ rườn
ơn - ây
uyên
vẫn tồn tại t p
quán dùng xôi trong bữ ăn n n y. Xôi t ườn đượ đồ lẫn với lạ đỗ
đ n đỗ x n để làm xôi xéo, xôi hoa cau, xôi vò), gấc, dừa, ngô, s n...; ở
miền núi còn có xôi nếp cẩm (loại ó m u t m t ườn ăn với m t ong. Ở Nam
Bộ ó xôi nướng (xôi tr ng, gói lá chuối tươi nướng trên than hồng). Ở nhiều
dân tộc, xôi là thứ ăn n on n để đãi
. Xôi n l lễ v t quan trọng
n để dâng cúng tổ tiên v t ần lin .

Ngày nay, xôi l một tron n ữn món ăn qu n t uộ ủ n ười iệt
Nam. Có l xôi là một món ăn ân dã, g n bó với nhiều n ười, nh đến xôi,
ôn
il
ôn ăn
ôn

il
ôn biết. Từ trẻ nhỏ n ười lớn, từ học
sin đến n ười đi l m từ thành thị đến miền quê xa xôi, món xôi luôn là một
món ăn qu n t uộc g n bó trong cuộc sốn t ường ngày của mỗi n ười. ừ
xư
on n ười đã nấu ạo nếp lên t n món xôi n ư một ết tin tin t y
n ất ủ t iên n iên để ân lên t ần lin
ầu mon “ mư t u n ió
”
on n ười n tâm sản xuất.
o sự p t triển xôi n y n đ
ạn v
p on p
đượ ết ợp n iều n uyên liệu
để bổ ưỡn v
ấp ẫn
ơn. Xôi đã n bó với nhiều thế hệ. ón xôi ũn được chế biến đơn iản,


4

và biến tấu khác nhau tùy theo mỗi vùng, mỗi miền, và tùy theo khẩu vị của
mỗi n ười.
ưn nhìn chung, xôi chia ra làm 2 loại: xôi mặn và xôi ngọt. Từ
2 loại n y ũn
i r
n trăm loại khác nhau, và một số món xôi mện
n l một trong nhữn đặc sản Việt
m n ư xôi xiêm xôi ruố xôi đỗ xôi
mặn xôi b p xôi ấ xôi v xôi iên

ron đó xôi ấ xôi b p xôi x o
xôi iên xôi
l n ữn món l m điểm tâm rất p ổ biến đối với uộ sốn
đầy ối ả lo to n iện n y. Đó l một n t văn ó tin o tron ẩm thực của
n ười Việt.
2 Đặ trưn nổi b t ủ ẩm t ự xôi
Xôi l món ăn ôn x lạ tron văn ó ẩm thực iệt
m. Nếu xôi Hà
Nội tinh tế, giản dị t xôi
i
n p on p
đ ạn ơn rất nhiều. Xôi là
một trong nhữn món ăn đượ ư
uộng nhất bởi t n đ ạn p on p .
Xôi sán l món điểm tâm dung dị, xôi chiều l món ăn xế bình dân. Tới tối,
n ười ta lại chọn xôi n ư một món ăn ơi
c bụng.
iệt
m vốn l đất nướ ội tụ nhiều luồn
ân ư v
ân ư n p
nên nền văn ó ẩm thực mang nhiều màu s
xôi iệt
m ũn đặc biệt
p on p
ơn
nướ
p ân t n
i n óm mặn, ngọt r n t.
ười

nấu xôi rất ngẫu hứng, bất kể món gì có thể ăn n xôi ăn ợp với xôi là lại
có thêm một món xôi chuyên biệt r đời. Bí quyết xôi ngon nhất quyết phải
đến từ hạt gạo nếp, và cách nấu sao cho hạt nếp dẻo mà ch c, mềm mà
không nát. Nếp có thể nấu với nước dừa trái hoặ n âm trước với nước ép
dứa cho dẻo t ơm.
Xôi ngọt
Các món xôi ngọt phải kể đến xôi đ u đ n đ u phộng, lá cẩm, lá nếp,
b p khô, b p nhão...Mỗi loại lại có cách thêm th t đ u xanh, hành phi, dừa
nạo, mỡ mè đườn
t để tạo ươn vị riên n ưn vẫn m n đ m vị ngọt
b o đặ trưn ủ xôi p ươn
m.
Xôi
l đặc sản n ười Hoa rất được yêu thích ở Sài thành. Xôi cadé
không thể thiếu l n đỏ trứng gà trong phần "c
" được chế biến công phu
với trứn đường, cốt dừa, bột mì, bột gạo...tạo nên hỗn hợp sánh mịn, màu
vàng óng lại tỏ ươn t ơm đặ trưn . Đây l một dạng xôi ngọt nên nhiều
n ười ũn ăn xôi n ừa nạo, hoặ đ u phộng xay nhuyễn.


5

Có một loại xôi mang tên gọi xôi trứn
n ưn được chế biến từ dừa
nạo nấu với đường, có vẻ ngoài giống trứng ốp lếp nên n ười Sài Gòn dùng
luôn cái tên đó l m tên ọi cho xôi.

Xôi Xiêm có nguồn gốc từ Thái Lan, là sự tổng hòa từ các nguyên liệu
n ư ạo nếp

i nước cốt dừa, sầu riên đường thốt nốt...Xôi Xiêm ngọt
ng y mà không béo, vị t ơm m t nên được nhiều n ười ư
uộng.

Nếu xôi ngô miền B được coi là xôi mặn, thì xôi b p miền Nam lại là
xôi ngọt, với phần b p nếp được hầm n nước dừa, tạo thành món xôi b p
nhão nửa giống xôi, nửa giống cháo. Hạt b p hầm xong nở bung th t mềm,
th m
ơi n ão ó m u tr n tươi r t êm đ u x n đ n
o tơi mịn, rồi
lại thêm ít dừa nạo, muối mè. n v o vừa ngọt vừ b o n ưn
ôn n ấy lại
ngon tuyệt.


6

Xôi mặn
Xôi mặn là tên gọi chung của các món xôi tr n ăn n mỡ hành, pa
tê, chả lụa, trứng cút, lạp xưởng, xá xíu, chà bông....Tùy thuộc vào số lượng
thứ ăn èm m ó t ể có món xôi mặn bình dân hay cao cấp. Tuy nhiên, dù
là loại nào thì xôi mặn ũn luôn đ t ơn xôi n ọt, bởi nguyên liệu không chỉ
thuần thực v t n ư xôi n ọt. ũn bởi đủ lượn đủ chất nên xôi mặn Sài Gòn
được nhiều n ười chọn dùng thay bữa chính trong những ngày vội vàng.

Xôi gà là món nhiều biến tấu ũn nổi tiến ơn ả trong các món xôi
mặn. Đ i
yứ
được chiên hoặc xấp để nguyên miếng hoặc xé phay,
dùng cùng hành phi, mỡ hành hay lạp xưởng rất b t m t và hợp khẩu vị.

Xôi sườn nướn độ đ o từ màu s c tới ươn vị, với từng miếng
sườn nướn t ơm nức, ngọt mềm ăn n xôi vừa ngon miệng lại ch c dạ, là
cách kết hợp đơn iản n ưn n on miện được nhiều n ười ư
uộng.


7

Xôi miền
m ũn đón n n nhiều món xôi miền
n ư xôi
xôi
vò, xôi xéo, góp thêm màu s c cho một món ăn n n no bụng mà tiện lợi
trong nhịp sống gấp gáp n y.

Độ đ o ơn, ta còn có thể dễ dàng gặp những món xôi rất lạ n ư xôi
chiên, xôi sushi, xôi phá lấu xôi nướng giấy bạc...


8

II
Xôi kem

Xôi m l món ăn m
èư t
ủa giới trẻ[. Xôi được làm từ gạo
và lá nếp (hay lá dứa), có khi sử dụng cả đ u xanh cà vỏ và thay vì trộn muối
thì trộn

t đườn . Đ n
m với sữa (có công thức sử dụng cả sữa chua),
đường. Cho xôi vào bát nhỏ hoặc ly, và dùng muỗng múc kem lên trên xôi, r c
chút lạc rang và dừa khô thái sợi.
Xôi khúc

Xôi khúc còn gọi l b n
được làm với lá khúc giã nhuyễn trộn bột
nếp, n m với nhân làm bằn đ u x n đồ chín và thịt mỡ x t hạt lựu s u đó
lăn qu ạo nếp v
ov o
đồ xôi. Mỗi chiế b n
được áo một lớp
xôi n ân đ u xanh và thịt mỡ hành khiến món bánh khúc rất t ơm n on.
Xôi lạc


9

Xôi lạc còn gọi l xôi đ u phộng. Lạ n ân được luộc chín mềm, trộn
đều với gạo nếp đã n âm v đ m lên đồ t o
l m xôi t ôn t ườn .
o
ạ
m trong thiên ẩm thực Quà Hà Nội, xôi lạ l món để ăn vui
miệng. Biến thể của loại xôi này là xôi hạnh nhân hoặc xôi hạt điều.
Xôi lá cẩm

Xôi lá cẩm
l m tươn tự xôi xéo với đ u xanh tán nhuyễn n ưn

kết hợp với nước s c của lá cẩm để lấy m u t m đỏ.
Xôi lá dứa


10

Xôi lá dứ được c t khúc rửa sạch, giã nát v t lấy nước, trộn đều vào
gạo nếp trướ
i đồ s cho thành phẩm có màu xanh dịu rất đẹp m t và rất
t ơm.
thi

t Nam

XÔI GẤC

Mô tả
Xôi gấ l món xôi ó m u đỏ tươi rất đẹp nên t ườn được dùng
trong vác dịp lễ, tết ưới xin. Xôi có thể dọn r đ ăn èm với chả lụa hay chả
quế hoặc ép khuôn có cá o văn đẹp m t. Ngoài nguyên liệu chính là nếp,
còn có trái gấc tạo m u đỏ và vị b o đặc biệt cho món xôi này.
Nguyên liệu
1/2kg nếp t ơm
1 trái gấc chín khoảng 400g
50 đường cát tr ng
200g dừa nạo
10ml rượu tr ng
Muối
Khuôn xôi gấc vuông, cạnh 12cm
Thực hiện

11

1 Chuẩn bị
- Nếp vo sạch, ngâm 1 giờ, vớt ra xã lại nước cho sạch, xóc muối vào
để ráo.
- Gấc chẻ đôi
v o đ n t n.

- Dừa v t lấy 1
2.

n muỗng nạo lấy phần ơm v

o rượu tr ng

n nước cốt.

ế biến

- Trộn đều phần ơm ấc với nếp

- Đặt xửng hấp lên bếp

o đều

o nước th t sôi, trút nếp vào hấp khoảng 15

phút.

-

ạt.

n đũ xới đều rưới ½

n nước cốt dừa vào.


12

- Tiếp tục hấp o đến khi nếp chín thành xôi, trong khi hấp, có thể cho
t êm nước cốt dừa vào, canh cho xôi không bị nhão.

- Xôi

n

o đường vào trộn đều. T t bếp, nh c xôi xuống.

3. Trình bày

- Dùng khuôn xôi, thoa dầu vào phần đ y

uôn v t

n

uôn

- Xới xôi cho vào khuôn, éo chặt
- Lấy r đ

i ăn b y ra bàn chung với chả lụa hoặc chả quế.


13

d. Yêu cầu thành phẩm
- Xôi ó m u đỏ cam, xen lẫn những hạt gấ đ n n
ó m i t ơm đặ trưn

- Vị ăn vừ

bón l n

ó độ dẻo

- Nếp chín k
-

n

ủa nếp v nước cốt dừa

ơi n ọt

XÔI BẮP

a Mô tả

Những hạt b p dẻo khi hòa trộn với nếp, cùng với ươn vị t ơm b i
củ đ u xanh, béo béo củ đ u phộng th t hấp dẫn
b Nguyên liệu
500g hạt b p
500g gạo nếp
200 đ u xanh không vỏ
100

ũ

n tm

1 muỗng cà phê muối
30 Đ u phộng
c Thực hiện
1 Chuẩn bị:
vo sạ

- Trái b p vo sạch, vớt bỏ hạt nổi n âm nước khoảng 12 giờ gạo nếp
n âm nước 2 tiến để ráo

- Đ u xanh vo sạch, nấu lửa nhỏ cho chín ráo, giã từng ít một cho mịn
nhuyễn, rời rạc
- Hành tím bóc vỏ, c t lát mỏn

p ơi

o r o mặt và phi vàng.

14

Chế biến:
1 l t nước với 1 muỗn
p ê vôi ăn trầu để l n nước trong, rồi
đổ vào nồi, sâm sấp mặt b p. Nấu khoảng 30 phút cho vỏ hạt b p bong lên
hết. Cho b p ra 1 cái rỗ có lỗ nhỏ đợi cho b p nguội dùng tay chà cho hạt b p
rớt mày và bong vỏ. Xã b p với nước nhiều lần cho hạt b p th t sạ . Để ráo.
Cho b p vào nồi đổ nước ngang mặt b p và cho thêm 1 muỗng cà phê muối
rồi cho vào xững hấp nấu lửa nhỏ. Khi b p nở mềm đổ b p ra rỗ xã nước 1
lần nữa cho b p sạch nhớt.

Trộn đều b p đã nấu mềm với nếp cho 2 muỗng cà phê muối rồi cho
vào xững hấp cho xôi chín khoảng 15 phút mở n p ra.
n đũ trộn xôi cho
n đều từ trên xuốn ưới.
3 Trình bày
bề mặt xôi

xôi r đ

r

đ ux n

n p i đường và 1 chút muối đ u lên

d Yêu cầu k thu t
Xôi có màu tr ng, xen lẫn những hạt b p vàng bóng láng
Nếp chín k

ó độ dẻo

ó m i t ơm đặ trưn
Vị ăn vừ

ủa nếp và b p

ơi n ọt.

XÔI GÀ


15

a Mô tả
Món xôi gà béo ng y thoảng thoảng vị t ơm ủ nước cốt dừa s là một
món ăn o i ẩu hấp dẫn mọi n ười.
b Nguyên liệu
- 300g nếp
- Nửa con gà nhỏ
- Lạp xưởng
- Tôm khô
- 2 quả trứng gà
-

n l

tiêu nướ tươn

x

ầu), bột nêm và muối.

c Thực hiện
1 Chuẩn bị
Nếp n âm qu đêm với chút muối v để ra rổ

Thịt đ i
thấm gia vị.

o r o nước.

ướp với m m, muối, bột nêm, xì dầu để 30 phút cho thịt


16

Lạp xưởng luộ sơ t

i ạt lựu.

Tôm khô rửa sạch luộc mềm.
2 Chế biến
lên.

- Nếp đổ vào nồi ơm điện hấp đ y n p lại, khoảng 15 phút sau xới đều
i xôi
n đều t đổ r
or o

- Đun nón 2 thìa cà phê dầu ăn đổ thịt gà vào chiên, thịt
n v n đều
hai mặt đổ v o
t nướ sôi đ y n p lại để thịt chín. Thịt
n đổ ra bát,
dùng tay xé sợi.

thịt

- Đun nón ầu, phi tỏi t ơm o lạp xưởn tôm ô v o x o đều. Cho
v o đảo qua, nêm lại tùy khẩu vị đổ hành lá thái nhỏ vào.
3 Trình bày

Lấy xôi r b t s u đó o ỗn hợp gồm tôm khô, thịt gà, lạp xưởng ,
pate lên bề mặt, rải trứng rồi đến cho ruốc lên, dùng nóng.

d Yêu cầu k thu t


17

- Xôi có màu tr ng, xen lẫn những thịt gà, lạp xưởng, hành phi , ...
ó độ dẻo

- Nếp chín k
-

ó m i t ơm đặ trưn

- Vị ăn vừ

ủa nếp và vị gà

ơi mặn.

XÔI CHIÊN

a Mô tả
Xôi iên ó độ giòn xốp của lớp vỏ ngoài, độ dẻo của lớp nếp bên
tron đồng thời t ơm b i n ân t ịt ở giữa, tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên
vị n on đ m đ
ó ưỡng lại được.
b Nguyên liệu
1 Chuẩn bị
300 g thịt bằm
1/2 chén nấm mèo (c t nhỏ)
1/2 củ s n băm n ỏ)
1/4 củ cà rốt băm n ỏ)
1 củ

n t m băm n ỏ)

500 g gạo nếp
Gia vị
2 Chế biến
Nếp vo sạch rồi đ m n âm qu đêm oặc tối thiểu là 8 tiếng cho nở
mềm.
u đó ấp chín.

18

Sau khi xôi chín, dàn xôi ra một
thành từng miếng vừ ăn.

Chiên xôi ở lửa vừa tới
dầu thừa.

i mâm đã t o một ít dầu ăn v

t

i v n đều rồi cho ra giấy thấm dầu hút bớt

Lấy 1 cái tô lớn trộn thịt bằm với củ s n, cà rốt, nấm mèo
n t m đã
băm n ỏ cùng với 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1 muỗng cà phê hạt nêm, 1/2
muỗn
p ê đường, 1 muỗn
p ê nước m m. Trộn cho th t đều rồi để
yên tầm 15 phút cho thấm gia vị

.
i t ơm 1 t

n t m băm rồi xào chín nhân.


19

3 Trình bày
C t đôi miếng xôi vừa chiên, múc nhân cho vào là có thể t ưởng thức
rồi. Xôi chiên có thể ăn n tươn ớt và chà bông rất ngon

d Yêu cầu k thu t
- Xôi chiên có màu vàng cam,
- Nếp chín k
-

ó độ dẻo

ó m i t ơm đặ trưn

- Vị ăn vừa, xôi giòn

ủa nếp và hỗn hợp thịt, rau củ


20

XÔI XÉO

a Mô tả
Món xôi xéo dẻo t ơm với màu vàng óng ả điểm t êm l t đỗ bùi bùi và
hành phi giòn tan là món quà sáng ngon lành bạn có thể làm cho cả nhà.
b Nguyên liệu
500 g gạo nếp (Nên chọn gạo nếp cái hoa vàng hạt bóng mẩy đều)
200 r m đ u xanh (loại đã

vỏ)

1 thìa cà phê bột nghệ
300 gram hành khô
200 gram mỡ gà
1,5 thìa cà phê muối
ự
1

iện

uẩn bị

Vo sạch gạo nếp, ngâm ít nhất 8 tiếng với 1 thìa cà phê muối và 1 thìa
cà phê bột nghệ (giúp hạt xôi đ m đ v ó m u v n ón ả . rước khi nấu
phải đãi ạo cho th t sạch hết mùi bột nghệ v để gạo khô ráo
Đ u x n n âm nước ấm rồi để ráo.


21

Hành khô bóc vỏ, c t mỏng, trải đều r
lại, mụ đ
i p n p i i n.

y p ơi n ng 1 giờ

o ơi s

Rửa sạch mỡ gà, th ng lấy nướ . Để lại một vài miến để thổi cùng xôi,

s tạo cho hạt xôi bón v ó m i t ơm ấp dẫn.
2

ế biến

Cho mỡ gà và gạo nếp vào hấp. Sau 15 phút, lấy đũ đảo đều cho xôi
và mỡ gà bám chặt nhau, hạt nếp
n đều. Nấu tiếp đến khi xôi chín.

Đ u xanh trộn cùng 1/2 thìa cà phê muối xó đều rồi cho vào xửng hấp
n 20 p t .
i đ u còn nóng ấm, bỏ ngay ra cối giã mịn.
u đó o đ u
đã iã n uyễn mà còn ấm ra một
i
ăn xô ẩm rồi n m chặt đ u thành
những viên tròn


22

.

Dùng 1 chiếc chảo nhỏ th ng mỡ gà, vớt bỏ tóp mỡ đi lấy nước mỡ để
phi hành.
Mỡ sôi thả hành vào, vặn lửa nhỏ v p i đến i n ó m u v n đều
là t t bếp. Vớt hành và trải đều ra giấy thấm dầu cho ráo mỡ. Muốn hành giòn
ngon, không nên c t hành quá mỏn
3 Trình bày
Xới xôi nón r đ

n
o t i đ u xanh mỏng lên trên mặt xôi rưới
mỡ
đều, r c hành phi lên trên cùng. Xôi s th t t ơm n on đ n điệu khi
được gói bằng lá sen, buộc bên ngoài bằng sợi rơm nếp. Xôi xéo có thể ăn
kèm cùng thịt trứng kho, chả cốm, ruốc, lạp xưởn ũn rất ngon.


23

d êu ầu

t u t

Xôi có màu tr n
Nếp chín k

x n lẫn những hạt đ u v n

ó độ dẻo

ó m i t ơm đặ trưn
Vị ăn vừ

bón l n

ủa nếp

ơi n ọt

IV C
1 P ươn p

p hông xôi ngon bằng nồi ơm điện

- ước 1: Cho gạo nếp đ n n âm v để r o nước vào nồi ơm điện.
nồi lại.

ước 2: Đổ nước vào qua bề mặt gạo nếp một chút s u đó đ y n p

- ước 3: B t n t “ oo ” v
ờ đến khi nồi nhảy sang chế độ “w rm”
thì sử dụng đũ xới đều lên v đ y n p thêm khoản 10 p t s u đó r t điện.
2 Cách chữa xôi bị khô
- Để tránh xôi bị khô, nhão hay chín khôn đều ta không nên ép xôi quá
chặt, s khiến ơi nước không thể tản r đều.
- Nếu n ư xôi bị khô, vẩy lên một tí nước ở trên s u đó tiếp tục hấp là
được, dùng một chiế
ăn n n đẫm nước lên phủ lên trên đ y vung kín lại
và liên tục hấp chín. Nếu xôi vẫn còn sống t vẩy t êm nước và hấp tiếp.
3 Cách giữ nhiệt cho xôi
Những ngày lễ Tết hay có giỗ, nhà bạn t ường phải hông rất nhiều xôi.
ưn làm thế nào để xôi nóng lâu và vẫn dẻo ngon. Rất ôn
ó
ăn,
hãy chuẩn bị một cái thùng xốp th t sạch có n p ưới có lót lá chuối hoặc lá
s n bên trên ũn t ế s u đó t đ y n p thùng lại. Hoặc hãy ủ xôi trong
thúng giốn n ư bạn vẫn thấy ở nhữn qu n b n xôi ũn rất kết quả. Mỗi
lần cần sử dụng thì mới xây dựng ra.
a. Lựa chọn gạo dẻo t ơm

24

Gạo nếp quyết địn 70% độ ngon của xôi. Vì thế nên lựa chọn loại nếp
có màu tr n đục, hạt đều ăn bón .
i t ử vài hạt để lựa chọn gạo có vị
ngọt tự n iên t ơm m i l mới.
- Xôi được hấp chín bằn ơi nướ nên trước khi nấu, vo sạch gạo rồi
ngâm 6 – 8 giờ để hạt gạo ng m qu đủ nước. Nhờ v y, khi nấu hạt
nếp không bị sống. L ngâm, cho vào một tí muối để xôi đ m đ . ếu ngâm
ơn 8 iờ, gạo ễ bị chua khiến xôi không t ơm.
b. Hấp xôi
- Để xôi
n đều
i đồ xôi (hấp xôi), không t n ười gặp phải tình
huống lớp trên ô ưới n ão. Đây l lỗi gặp phải khi cho gạo quá nhiều hoặc
nén gạo quá chặt, bịt hết các lỗ t ôn ơi lớp gạo phía trên không qu đủ ơi
để chín.
- Muốn nấu xôi n on xôi
n đều, khi cho gạo vào chõ hấp, sử
dụng tay vốc từng n m gạo, trải nhẹ nhàng từng lớp v o
để một hai lỗ ở
phía giữ
để ơi nước tỏ đều. Dùng một chiế
ăn ẩm trùm bên ngoài
chõ hấp xôi để giữ nhiệt, giúp xôi không bị mất nước.
n lượn nướ
ượn nướ đổ ưới nồi hấp chỉ nên chiếm
khoảng 1/3 dung tích nồi. Để nước nhiều qu

i sôi nước s bố
ơi
mạnh, làm phần xôi p
ưới bị nhão và nát. Nếu ư ó kinh nghiệm, nên
cho vào nồi đặt lên mặt nước một chiế đ sứ, khi nồi nước có tiếng kêu lạch
cạ
đó l ấu hiệu cạn nướ đ y đ
ạm vào nồi. Lúc này, nếu xôi ư
chín, cần âm t êm nước.
- Giữ lử
i nước sôi, mới đặt chõ hấp lên. Lúc này, nhớ giữ lửa ở
chế độ vừa, vì nếu lửa quá to, xôi s
ư
ịp chín còn lửa quá bé,
xôi không dẻo và chín không đều.
- Thời gian xôi chín: Tùy theo từng loại gạo, phải đun từ 30– 40 phút.
Cứ 10 phút bạn lại xây dựng n p để l u ô ơi nước ở n p nồi v đảo đều
gạo để xôi chín và r o nước.
c. Chữa xôi bị khô, sống
Hãy vẩy t êm nước lên mặt xôi s u đó p ủ một chiế
ăn vừa
mới n n đẫm nướ lên đ y n p kín và tiếp tục hấp chín. Liên tục vẫy thêm
nước nếu xôi luôn luôn còn sống.
d. Tạo màu cho xôi
món xôi m u x n m u v n m u t m được tạo màu từ các
nguyên liệu tự nhiên giốn n ư màu xanh của lá dứa, màu vàng của nghệ,
màu tím của nếp cẩm
Để xôi có màu s c đẹp giã các loại lá, củ,
v t quét nước và ngâm cùng gạo nếp từ 6–8 giờ.
e. Nấu xôi ngon với mỡ

v nước cốt dừa

Với các món xôi mặn, sau khi xôi chín, cho một chút mỡ gà vào, trộn
đều, từng hạt xôi s ăn bón v t ơm n y. Với món xôi ngọt, bạn thay mỡ
gà bằn nước cốt dừ để tạo vị b o v ươn t ơm o xôi.


25

f. Hấp xôi hai lần
Khi xôi vừa chín tới, xới xôi ra một chiếc mâm to
n đều v để ưới
quạt cho nguội bớt.
u đó tiếp tục cho xôi vào hấp đồ) thêm một lần nữa.
Bằng mẹo n y
ó để lâu, món xôi của bạn vẫn mềm và dẻo.
g. Nấu xôi mau ơn
Dù không nấu xôi ngon bằng cách dùng chõ hấp, các cách sau đủ nội
lực giúp bạn có món xôi nhanh theo ngẫu hứng:
- Nấu bằng nồi ơm điện: Cho gạo nếp vo sạ
ư n âm v o nồi
ơm điện t êm nước sôi sâm sấp mặt gạo, nấu giốn n ư nấu ơm.
i
nước cạn, sử dụng đũ đảo để xôi
n đều. t ường xuyên nấu thêm 10 phút
mới kết thúc quá trình nấu.
u đó mở n p để ơi nước ở n p không chảy
vào xôi, cho xôi mềm v r o nước.
-Nấu bằng lò vi sóng: Ngâm gạo nếp trong 8 giờ. Xóc gạo với một

tí muối, cho vào thố (loại dùng đượ
o l vi són
đổ nước sâm sấp mặt
gạo đ y n p đặt vào lò nấu 10–15 p t.
u đó dùng đũ đảo đều, cho
thêm một chút mỡ gà hoặc dầu ăn. t ường xuyên nấu trong lò vi sóng thêm
10 phút nữa. Chỉ cần khoảng 20–25 phút, bạn đ n có món xôi nóng hổi.
Song, khi nấu theo mẹo này, bạn nên ăn n y nếu để lâu xôi s bị khô.
V Phân tích k t qu kh o sát
Qua cuộc khảo s t trên 40 n ười về món xôi tôi t u được kết quả:
Thự

t ường xuyên sửng dụng món xôi chiếm 60%.

Món xôi rất phổ biến trong cuộc sống hằn n y.
o n ư ết quả
khảo sát thì xôi gấc, xôi b p, xôi gà, xôi chiên, xôi xéo rất được nhiều n ười
ư
uộng sử dụn món xôi l m điểm tâm sáng.
Lý do thực khách chọn món xôi vì no chiếm 50%, vì rẻ tiền chiếm 30%,
vì tiện lợi chiếm 20%.
Theo nh n xét của thực khách xôi ngon chiếm trên 50%.
Thự

đ n

i xôi ấp dẫn chiếm 66%

C KẾT LU N
Việt

m l nướ đ n tron qu tr n p t triển kinh tế mạnh m .
Song song với sự phát triển ấy đời sốn on n ười n y n được nâng cao
v đ i ỏi văn ó ẩm thự ũn p t triển để đ p ứng nhu cầu cuộc sống
nhộn nhịp, hối hả. Với sự tinh tế
o l o n ười Việt Nam chế biến ra món
xôi để đ p ứn
tiêu
n u ầu ngon, rẻ tiền, tiện lợi và phải đầy đủ chất
in ưỡn . Xôi được phổ biến rộn rãi v t ưởn đượ
n l m điểm tâm
sáng phục vụ cho mọi n ười. Xôi rất đ
ạn được chế biến ở nhiều cách
n u. Điều đó đã t u t t ực khách lựa chọn xôi
81

ón sôi n on

X Đồn

i

râm n –

uế n