Văn 7 -thành ngữ

TRÂN TRỌNG KÍNH CHÁO CÁC THẦY CÔ
VỀ DỰ TIẾT DẠY

Kiểm tra bài cũ:
1. Thế nào là từ đồng âm? Cho ví dụ
2. Hãy đặt một câu với cặp từ đồng âm sau
đây:
đậu (động từ) - đậu (danh từ).

nhắm – mở

Mắt nhắm mắt mở.
XEM TRANH ÑOAÙN TÖØ TRAÙI NGHÓA

Khóc – cười

Kẻ khóc người cười.

Tiếng Việt : Tiết 44
I. Thế nào là thành ngữ?
Nước non lận đận một mình
Thân cò bấy nay
* Ví dụ : SGK/ 143
1. Cấu tạo :
lên thác xuống ghềnh
 Là cụm từ cố định biểu thị một nội dung hoàn chỉnh . 

Đứng núi này trông
núi nọ .
Nước đổ lá khoai

Lòng lang dạ thú
Biến thể của các thành ngữ sau :

Thành ngữ có cấu tạo cố định nhưng vẫn có thể có
những biến đổi nhất định.
 Lưu ý:

Đứng núi này trông núi kia
 Đứng núi này trông núi khác

Nước đổ lá môn
 Nước đổ đầu vịt
 Lòng lang dạ sói

- Lên thác xuống ghềnh :
Gian nan Chỉ lên xuống nơi hiểm trở , nguy hiểm .
=> đời sống của
người nông dân lận đận
Long ñong vất vả kiếm .
( Nghĩa bóng )
2. Xét về nghĩa : 
*Ví dụ : SGK

Nhanh như chớp :
Rất nhanh , chỉ trong khoảnh khắc. 
 Hiểu theo nghĩa đen (Nghĩa trực tiếp)
Nghĩa của thành ngữ có thể hiểu theo nghĩa đen hoặc
nghĩa bóng .

* GHI NHỚ 1 : SGK

Bài tập 1: Tìm và giải thích nghĩa thành ngữ : 
a. Sơn hào hải vị:
Nem công chả phượng :

b. Khoẻ như voi:

Tứ cố vô thân:
. Da mồi tóc sương:
Những món ăn ngon, quý hiếm .
Những món ăn ngon, quý được trình
bày đẹp.
Rất khoẻ.
Mồ côi, không anh em họ hàng.

Chỉ người già, tóc đã bạc, da đã nổi đồi mồi.

1- Vai trò ngữ pháp :
a.Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.

b.“Tôn sư trọng đạo” là câu thành ngữ nói lên lòng
kính trọng và sự tôn vinh nghề giáo viên.
c. Anh đã nghĩ… phòng khi tắt lửa, tối đèn
thì em chạy sang…
Vị ngữ
Chủ ngữ
Phụ ngữ
Thành ngữ có thể làm chủ ngữ , vị ngữ hoặc làm phụ ngữ

II - SỬ DỤNG THÀNH NGỮ :

2- So sánh hai cách nói :
CÁCH 1
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
CÁCH 2
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Lênh đênh, trôi nổi với nước non.
Nước non lận đận một mình
Thân cò gian nan, vất vả, gặp nhiều
nguy hiểm bấy nay
.
Câu hỏi thảo luận
Phân tích cái hay của việc dùng
các thành ngữ trong hai câu
trên?

Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng,
tính biểu cảm cao.
* Ghi nhớ 2: SGK/ 144.