Thành ngữ - Ngữ Văn 7 hkI

GV : Ph m Th Ng c Ph ngạ ị ọ ươ
KÍNH CHÀO Q
THẦY CÔ VÀ
CÁC EM HỌC SINH.
BÀI GIẢNG GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
MÔN :NGỮ VĂN 7

Kiểm tra bài cũ :
Câu hỏi :
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm
thanh nhưng nghóa khác nhau không liên quan
gì với nhau.
ĐÁP ÁN :
 Từ đồng âm là gì ? Cho ví dụ ? Nêu cách
sử dụng từ đồng âm?

•
Từ ngữ Tiếng Việt vốn rất phong phú
và đa dạng. Góp phần không nhỏ
trong số ấy là những câu từ ,lời
ăn,tiếng nói tuy ngắn gọn nhưng chứa
đựng nhiều ý nghóa tinh tế ,hàm súc
và mang tính biểu cảm cao .
Đặt vấn đề

Tieát 48 : Tieáng vieät

I. Thế nào là thành ngữ ?
1. Cấu tạo :
Nhận xét cấu tạo của cụm từ lên thác

xuống ghềnh trong câu ca dao sau:
“ Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay”

TH 1 : Có thể thay thế cụm từ này bằng
những từ khác được không ?
TH 2 : Thử xen vào cụm từ trên vài từ
khác rồi nhận xét ?
TH 3 : Vò trí của các từ trong cụm hoán
đổi cho nhau được không ?
-
Em có nhận xét gì qua ba trường hợp
trên ?
TH 1 : Có thể thay thế cụm từ này bằng
những từ khác được không ?
TH 2 : Thử xen vào cụm từ trên vài từ
khác rồi nhận xét ?
TH 3 : Vò trí của các từ trong cụm hoán
đổi cho nhau được không ?
-
Em có nhận xét gì qua ba trường hợp
trên ?

Cụm từ trên là cố đònh và ý
nghóa hoàn chỉnh ,ta không thể thay
thế ,xen vào, hoán đổi sẽ làm thay
đổi nghóa biểu thò .
Thành ngữ là những cụm từ có cấu tạo
cố đònh ,biểu thò một ý nghóa hoàn chỉnh .
 Thành ngữ


Thế nào là thành ngữ ?

2. Nghóa của thành ngữ :
Nhóm 1
Nhóm 2
-
Tham sống sợ chết.
-
Bùn lầy nước đọng.
-
Tứ cố vơ thân .
-
Mẹ góa con côi.
- Lòng làn dạ thú .
-
Nước đổ lá khoai .
-
Chó ngáp phải rùi .
-
Lá lành đùm lá rách.
=> Hiểu theo nghĩa đen
=> Hiểu theo nghĩa bóng

Em có kết luận gì về nghóa chung
của từng nhóm ?
•
Kết luận nhóm 1 : nghóa của những thành
ngữ này có thể hiểu trực tiếp.
Nói cách khác hiểu theo nghóa gì ?

Kết luận nhóm 2 : nghóa của thành ngữ cần
phải suy luận .
Nói cách khác hiểu theo nghóa gì ?
( nghóa đen )
(nghóa hàm ẩn)

Em có nhận xét chung gì về nghĩa
của thành ngữ ?
Ngh a c a thành ngĩ ủ ữ có thể bắt nguồn
trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó
nhưng thơng thường thơng qua một số phép
chuyển nghĩa như ẩn dụ ,so sánh
Em hãy cho một ví dụ về thành ngữ
và đặt câu với thành ngữ ấy .

II. Sử dụng thành ngữ :
Xác đònh vai trò ngữ pháp của thành
ngữ trong các câu sau :
“ Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non “
“ Anh đã nghó thương em như thế thì hay là
anh đào giúp cho em một cái ngách sang nhà
anh ,phòng khi tối lửa tắt đèn có đứa nào đến
bắt nạt thì em chạy sang.”

Thử thay thế cụm từ này bằng những từ
đồng nghóa, em rút ra kết luận gì về đặc
điểm của thành ngữ ? Cho ví dụ .
Nhận xét về vai trò ngữ pháp của thành ngữ
trong câu ?

 Thành ngữ thường giữ chức vụ chủ
ngữ - vò ngữ trong câu, ngoài ra còn là phụ
ngữ cho cụm danh từ, cụm động từ
Thành ngữ

* GHI NHÔÙ :SGK Trang144.

III- Luyện tập :
a. Đến ngày lễ tiên vương ,các lang mang sơn
hào hải vò ,nem công ,chả phượng tới ,chẳng
thiếu thứ gì . (Bánh chưng,bánh giầy)
1. Tìm và giải thích nghóa các thành ngữ :
Thành ngữ :
Sơn hào ,hải vò .
Nghóa :
Chỉ các món ăn ngon.

b. Một hôm có người hàng rượu tên là Lí Thông
đi qua đó .Thấy Thạch Sanh gánh về một gánh
củi lớn ,hắn nghó bụng : “ Người này khỏe như
voi .Nó về ở cùng thì lợi biết bao nhiêu”. Lí
Thông lân la gợi chuyện , rồi gạ cùng Thạch
Sanh kết nghóa anh em .Sớm mồ côi cha mẹ,tứ cố
vô thân nay có người săn sóc đến mình ,Thạch
Sanh cảm động ,vui vẻ nhận lời . (Thạch Sanh )
Thành ngữ :
Nghóa :
Khỏe như voi, Tứ cố vô thân
Không có người thân

c. Chốc đà mười mấy năm trời
Còn ra khi đã da mồi tóc sương
( Truyện Kiều)
Thành ngữ :
Da mồi tóc sương .
Nghóa :
Chỉ tuổi tác không còn trẻ nữa.

3. Điền thêm các yếu tố để hoàn chỉnh thành
ngữ :
- Lời……… tiếng nói.
ăn
- Một ………… … hai sương.
nắng

- Ngày lành tháng ……. .
tốt
- No cơm ấm ……. .
áo
- Bách ……. bách thắng .
chiến
- Sinh ……. lập nghiệp
cơ

•
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN Q THẦY CÔ
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN Q THẦY CÔ
ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI BÀI GIẢNG NÀY
ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI BÀI GIẢNG NÀY

.
.
•
RẤT MONG NHẬN ĐƯC SỰ ĐÓNG GÓP
RẤT MONG NHẬN ĐƯC SỰ ĐÓNG GÓP
ĐỂ BÀI GIẢNG HOÀN THIỆN HƠN .
ĐỂ BÀI GIẢNG HOÀN THIỆN HƠN .
•
KÍNH CHÚC Q THẦY CÔ NHIỀU SỨC
KÍNH CHÚC Q THẦY CÔ NHIỀU SỨC
KHỎE HOÀN THÀNH TỐT NHIỆM VỤ .
KHỎE HOÀN THÀNH TỐT NHIỆM VỤ .
TRÂN TRỌNG KÍNH
TRÂN TRỌNG KÍNH
CHÀO
CHÀO