Quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số ở trung tâm giáo dục nghề nghiệp giáo dục thường xuyên huyện phú bình, tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐÀO VĂN TRUNG

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN
NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC
NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS Trần Quốc Thành

THÁI NGUYÊN - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn
Đào Văn Trung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm trân thành, em xin bày tỏ lịng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo, Cô
giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo
điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường.
Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Giáo sư, tiến sĩ Trần Quốc
Thành, người trực tiếp hướng dẫn khoa học, tận tình giúp đỡ em trong suốt quá
trình học tập và nghiên cứu, hoàn thành Luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện Phú
Bình, Phịng Lao động - Thương binh xã hội, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Giáo dục Thường xuyên huyện Phú Bình, các cơ quan chun mơn thuộc Ủy
ban nhân dân huyện Phú Bình cùng bạn bè, người thân đã tạo điều kiện cả về
thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên
cứu và hồn thành luận văn.
Trong q trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản
thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm
khuyết. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các bạn
đồng nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020
Tác giả luận văn
Đào Văn Trung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU........................................................................... v
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 2
4. Giả thuyết khoa học......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Kết cấu Luận văn ............................................................................................. 4
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG
NƠNG THÔN NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ CỦA TRUNG TÂM GIÁO
DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN ............. 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6
1.1.1. Ở nước ngoài ............................................................................................. 6
1.1.2. Ở Việt Nam................................................................................................ 7
1.2. Nghề và đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số ..... 10
1.2.1. Khái niệm nghề........................................................................................ 10
1.2.2. Đào tạo và đào tạo nghề .......................................................................... 12
1.2.3. Đào tạo nghề cho lao động nông thôn ..................................................... 15
1.2.4. Đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số ................
17
1.3. Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên đối với sự

phát triển kinh tế - xã hội, nhất là phát triển nơng thơn .......................... 22
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.3.1. Khái quát về Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp -Giáo dục thường
xuyên cấp huyện ...................................................................................... 22
1.3.2. Đặc trưng đào tạo nghề ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo
dục
thường xuyên cấp huyện .......................................................................... 25
1.4. Nội dung quản lý đào tạo cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số
của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện
Phú Bình ....................................................................................... 27
1.4.1. Quản lý..................................................................................................... 27
1.4.2. Nội dung quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân
tộc
thiểu số..................................................................................................... 28
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số của trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục
thường xuyên ........................................................................................... 40
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO
ĐỘNG NÔNG THÔN NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ CỦA TRUNG TÂM
GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN
PHÚ
BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN ........................................................................... 44

2.1. Khái quát chung về huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên và trung tâm
giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên của huyện .................... 44
2.1.1. Đặc điểm chung của huyện Phú Bình...................................................... 44

2.1.2. Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-Giáo dục thường xuyên của huyện ... 45
2.2. Tổ chức và phương pháp khảo sát thực trạng............................................. 49
2.2.1. Tổ chức khảo sát...................................................................................... 49
2.2.2. Đối tượng khảo sát................................................................................... 49
2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 50
2.2.4. Phương pháp khảo sát thực trạng ............................................................ 50
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2.3. Thực trạng đào tạo nghề cho lao động nông thơn người dân tộc thiểu
số
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Ngun ......................................................... 51

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thông tin – ĐHTN




2.3.1. Số lượng và chất lượng học viên học nghề tại Trung tâm Giáo dục
nghề
nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .........
51
2.3.2. Nhận thức về tầm quan trọng của vấn đề đào tạo nghề cho lao động
nông thôn người dân tộc thiểu số huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ... 53
2.3.3. Chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc
thiểu số huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ........................................... 55
2.3.4. Cơ sở vật chất phục vụ đào tạo nghề....................................................... 60
2.3.5. Chất lượng đào tạo nghề.......................................................................... 61

2.3.6. Đánh giá chung về đào tạo nghề ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp
- Giáo dục thường xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên................ 64
2.4. Thực trạng quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc
thiểu số của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường
xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .............................................. 67
2.4.1.Thực trạng công tác tuyển sinh ................................................................ 67
2.4.2. Thực trạng quản lý chương trình đào tạo nghề ....................................... 68
2.4.3. Thực trạng quản lý dạy và học nghề ....................................................... 71
2.4.4. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất phục vụ đào tạo................................. 74
2.5. Đánh giá chung về thực trạng..................................................................... 76
2.5.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số ở Trung tâm GDNN-GDTX huyện Phú Bình, tỉnh
Thái Nguyên ........................................................................... 77
2.5.2. Đánh giá chung về thực trạng.................................................................. 79
Kết luận chương 2.............................................................................................. 80
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG
NÔNG THÔN NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ CỦA TRUNG TÂM GIÁO
DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN PHÚ
BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN ........................................................................... 82

3.1. Một số định hướng phát triển nông thôn và vấn đề đào tạo nghề cho
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




đồng bào người dân tộc thiểu số.............................................................. 82

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số ............................................................................. 83
3.2.1. Nguyên tắc 1: Đảm bảo tính phù hợp với thực tiễn địa phương ............. 83
3.2.2. Nguyên tắc 2: Đảm bảo tính khả thi........................................................ 84
3.2.3. Nguyên tắc 3: Đảm bảo tính hiệu quả ..................................................... 84
3.2.4. Nguyên tắc 4: Đảm bảo tính khoa học .................................................... 84
3.2.5. Nguyên tắc 5: Đảm bảo tính kế thừa và phát triển .................................. 85
3.2.6. Nguyên tắc 6: Đảm bảo tính đồng bộ...................................................... 85
3.3. Các biện pháp đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số
của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện
Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ......................................................... 86
3.3.1. Tăng cường phân tích thực trạng nhu cầu học nghề của lao động nông
thôn người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Phú Bình ...................... 86
3.3.2. Xác định mục tiêu đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu lao động nông
thôn người dân tộc thiểu số và xây dựng chương trình đào tạo nghề
phù hợp với lao động nông thôn người dân tộc thiểu số......................... 87
3.3.3. Đa dạng hóa các hình thức đào tạo nghề cho lao động nông thôn người
dân tộc thiểu số........................................................................................ 89
3.3.4. Biện pháp huy động các nguồn lực cộng đồng trong hoạt động đào
tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số........................ 90
3.3.5. Tăng cường giám sát hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số ............................................................................. 93
3.3.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp.............................................................. 95
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp đào tạo nghề cho lao động nông thôn người
dân tộc thiểu số huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên............................... 96
3.4.1. Khái quát chung về khảo nghiệm ............................................................ 96
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3.4.2. Phân tích kết quả khảo nghiệm................................................................ 98
Kết luận chương 3................................................................ ............................ 101
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................ ................................... 103
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 109
PHỤ LỤC ...............................................................................................................

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CNH-HĐH

: Cơng nghiệp hóa- Hiện đại hóa

GDNN-GDTX

: Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên

KT-XH

: Kinh tế - xã hội

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thơng

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU
Bảng 2.1.

Số lượng học viên đào tạo tại Trung tâm GDNN-GDTX huyện
Phú Bình (2017-20190)................................................................. 52

Bảng 2.2.

Hình thức và phương pháp đào tạo nghề cho lao động nơng thơn
người dân tộc thiểu số huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ........... 59

Bảng 2.3.

Đội ngũ cán bộ giáo viên tham gia công tác đào tao nghề tại

Trung tâm GDNN-GDTX huyện Phú Bình .................................. 62

Bảng 2.4.

Kết quả dạy nghề của các năm 2015-2019 ................................... 62

Bảng 2.5.

Kết quả dạy nghề gắn với giải quyết việc làm đối với nghề nông
nghiệp, nghề phi nông nghiệp ....................................................... 63

Bảng 2.6.

Thực trạng thực hiện việc khảo sát nhu cầu học nghề của lao động
nông thôn người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Phú Bình
.......... 67

Bảng 2.7.

Đánh giá của CBQL, GV, học viên Trung tâm GDNN-GDTX
về chương trình đào tạo nghề cho lao động nơng thơn người
dân tộc thiểu số huyện Phú Bình................................................... 69

Bảng 2.8.

Đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên của trung tâm GDNNGDTX về đội ngũ giáo viên tham gia đào tạo nghề cho người
lao động nông thôn người dân tộc thiểu số huyện Phú Bình ........ 71

Bảng 2.9.

Đánh giá về mức độ đáp ứng yêu cầu của hệ thống cơ sở vật chất,
trang thiết bị phục vụ đào tạo nghề ở Trung tâm GDNN- GDTX
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên................................... 75

Bảng 2.10. Đánh giá về hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn,
người dân tộc thiểu số ở Trung tâm GDNN-GDTX huyện Phú
Bình, tỉnh Thái Nguyên................................................................. 76
Bảng 2.11. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo nghề cho lao động
nông thôn người dân tộc thiểu số ở Trung tâm GDNN-GDTX
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên............................................... 77
Bảng 3.1.

Đánh giá về mức độ cần thiết của của các biện pháp ................... 98

Bảng 3.2.

Đánh giá của các chuyên gia, các cán bộ quản lý, giáo viên, các

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




cán bộ, ban, ngành, đồn thể huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên .
100

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Đào tạo nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) là sự nghiệp của Đảng,
Nhà
nước, của các cấp, các ngành và xã hội nhằm nâng cao chất lượng lao động
nông thôn, tăng hiệu quả sử dụng thời gian cho lao động ở nông thôn, thực hiện
chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng hiện đại hóa nơng nghiệp, xây dựng
nơng thơn mới.
Nghề nghiệp là phương tiện đảm bảo chất lượng cuộc sống vật chất và
tinh thần của con người. Có nghề nghiệp con người mới có cuộc sống ổn định,
mới làm cho cuộc sống trở nên có ý nghĩa.
Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản
Việt Nam ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo,
đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng Xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế tại nhiệm vụ, giải
pháp thứ 5 mục III - đã nhấn mạnh: “Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo
dục, đào tạo, bảo đảm dân chủ, thống nhất; tăng quyền tự chủ và trách nhiệm
xã hội của các cơ sở giáo dục, đào tạo, coi trọng quản lý chất lượng” [6] là một
định hướng quan trọng trong công tác đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao.
Thực hiện tốt vấn đề này sẽ đóng góp một vai trò quan trọng trong việc phát
triển giáo dục nước nhà. Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X đã
chỉ rõ “Phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực
chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền

vững đất nước. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa,
hiện đại hóa, xã hội hóa, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và
học, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, đào tạo. Tập trung nâng cao chất lượng
giáo dục, đào tạo coi trọng đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực
hành. Đẩy mạnh đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước [5]. Tại Điều
7, Luật dạy nghề đã nêu “Đầu tư mở rộng mạng lưới cơ sở dạy nghề, nâng cao
chất lượng dạy nghề, góp phần
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thông tin – ĐHTN




đảm bảo cơ cấu nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước, góp phần phân luồng học sinh tốt nghiệp THCS và THPT, tạo
điều kiện phổ cập nghề cho thanh niên và đáp ứng nhu cầu của người lao động”
[4].
Phú Bình là huyện có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế, là điểm đến của
nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp trong nước và nước ngồi, vì vậy nhu cầu sử
dụng lao động lớn, đặc biệt là lao động có chun mơn, tay nghề.
Trong những năm gần đây kinh tế - xã hội huyện đã phát triển, tốc độ
tăng trưởng khá, an ninh quốc phòng được giữ vững, đời sống vật chất và tinh
thần nhân dân được nâng lên, giáo dục và y tế được đầu tư theo hướng đạt
chuẩn, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh bền vững, giải quyết việc làm hằng năm vượt
kế hoạch giao. Song kết quả đạt được chưa xứng tầm với tiềm năng của huyện.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên song có ngun nhân là
chất
lượng nguồn nhân lực trên địa bàn huyện còn hạn chế, tỷ lệ lao động qua đào
tạo thấp (năm 2015 tỷ lệ lao động qua đào tạo là 33%), vì vậy trong giai đoạn từ
năm
2016 đến năm 2020 cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tỷ lệ lao động qua

đào tạo để đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội huyện.
Xuất phát từ lý do nêu trên, tôi lựa chọn đề tài “Quản lý đào tạo nghề
cho
lao động nông thôn người dân tộc thiểu số ở Trung tâm Giáo dục nghề
nghiệp
- Giáo dục thường xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên” để tiến hành
nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đào tạo nghề cho lao động nông thôn là
người dân tộc thiểu số ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường
xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên, đề xuất các biện pháp quản lý đào tạo
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số ở Trung tâm Giáo dục nghề
nghiệp - Giáo dục thường xuyên của huyện để từng bước đáp ứng yêu cầu phát
triển nông nghiệp, nông thôn của các xã thuộc huyện Phú Bình, tỉnh Thái
Nguyên.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thông tin – ĐHTN




3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số ở
Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên cấp huyện.

3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn người dân
tộc thiểu số của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác đào tạo nghề cho lao đông nơng thơn người dân tộc thiểu số
huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên đã được quan tâm song chưa thực sự đạt
hiệu quả nên chất lượng đào tạo nghề chưa cao, chưa đáp ứng được mục tiêu
chuyển dịch cơ cấu phát triển kinh tế - xã hội. Nếu nghiên cứu, đánh giá một
cách toàn diện về thực trạng, trên cơ sở đó đề ra những biện pháp mang tính
khoa học và hợp lý thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề nông
nghiệp cho lao động nông thôn người dân tộc thiểu số của Trung tâm Giáo dục
nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Phú Bình, Thái Nguyên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Hệ thống hóa cơ sở lí luận về đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường
xuyên cấp huyện.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường
xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất các biện pháp đào tạo nghề cho lao động nông thôn người
dân tộc thiểu số của trung tâm GDNN-GDTX huyện Phú Bình, tỉnh Thái
Nguyên.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ đánh giá thực trạng đào tạo nghề cho lao động nông thôn người
dân tộc thiểu số ở trung tâm GDNN-GDTX huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên
trong 3 năm trở lại đây.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Khảo sát trên 30 chuyên gia; cán bộ quản lý và giáo viên, 70 học viên
người
DTTS học nghề tại trung tâm GDNN-GDTX huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Phương pháp này dùng để thu thập, xử lí các tài liệu có liên quan, trên cơ
sở đó xây dựng cơ sở lí luận của đề tài nghiên cứu. Các phương pháp nghiên
cứu lí luận được sử dụng bao gồm: phương pháp tích phân, tổng hợp lí luận,
phương pháp giả thuyết, phướng pháp chứng minh.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Xây dựng và sử dụng phiếu chưng cầu ý kiến để thu thập ý kiến của các
chuyên gia, cán bộ quản lí, giáo viên và học viên về thực trạng đào tạo nghề cho
lao động nông thơn người dân tộc thiểu số huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
7.2.2. Phương pháp quan sát
Quan sát hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) ở
TTGDNN-GDTX huyện Phú Bình, tỉnh Thái Ngun.
7.2.3. Phương pháp phỏng vấn
Trị chuyện, phỏng vấn sâu để lấy ý kiến của học sinh, giáo viên, cán bộ
quản lý và các chuyên gia về hoạt động đào tạo nghề cho LĐNT ở TTGDNNGDTX huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
7.3 Phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu thu được từ
khảo sát thực trạng đào tạo nghề cho LĐNT người DTTS ở trung tâm GDNNGDTX huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên, lập các bảng và biểu đồ trình bày
các số liệu đó.
8. Kết cấu Luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo, phụ lục, Luận văn gồm 3 chương:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thông tin – ĐHTN

Chương 1: Cơ sở lí luận về đào tạo nghề cho lao động nông thôn người
dân tộc thiểu số của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên
cấp huyện.
Chương 2: Thực trạng quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số ở Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường
xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
Chương 3: Biện pháp quản lý đào tạo nghề cho lao động nông thôn
người dân tộc thiểu số ở Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường
xuyên huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thơng tin – ĐHTN




Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN
NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ CỦA TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ
NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở nước ngoài
Đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về đào tạo nghề, dạy nghề thơng qua
mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, quản lý giáo dục nghề
nghiệp. Ở Liên Xô trước đây các tác giả Batusep, Xla Sapôrinxki Y.A và nhiều
tác giả khác đã xây dựng những cơ sở lý luận xác đáng trong việc xây dựng nội
dung, phương pháp và hình thức giáo dục nghề nghiệp. Ở Đức, các tác giả như

D.Marschreider, B.Germer, Heinz Frakiewicz đã đưa ra những cơ sở sư phạm
đối với việc tổ chức quản lý hoạt động dạy học nghề nghiệp. Các tác giả đã rất
quan tâm tới sự phối hợp chặt chẽ giữa dạy lý luận và luyện tập kỹ năng, kỹ
thuật trong thực tiễn sản xuất. Các hệ thống dạy nghề và nghiên cứu về phát
triển nghề nghiệp xuất hiện ở nhiều quốc gia khác như Pháp, Mỹ, Thụy Điển,
Phần Lan,… trong đó đều đề cập tới quản lý đối với các thành phần cơ bản tạo
nên quá trình đào tạo nghề ở các cơ sở giáo dục. (dẫn theo [22])
Trong cuốn Giáo dục kỹ thuật và đào tạo thế kỷ XXI: Các khuyến nghị
của Tổ chức Lao động Quốc tế và tổ chức giáo dục, Khoa học và văn hóa của
Liên Hiệp Quốc, John Daniel và Goran Hultin đã đề cập tới mối quan hệ gắn bó
giữa mục tiêu phát triển đào tạo nghề với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội;
giữa đào tạo với sự biến động của thị trường lao động; sự cần thiết phải thiết lập
một cơ cấu giáo dục mở và linh hoạt. Các tác giả đã khẳng định rằng, trong nền
kinh tế thị trường, hoạt động quản lý liên quan tới thiết kế chính sách về đào tạo
nghề cần lưu ý tới mối quan hệ hợp tác giữa các nước, người sử dụng lao động

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thông tin – ĐHTN




và nhà sản xuất. Nhất là trong bối cảnh hội nhập tồn cầu như hiện nay. (dẫn
theo [26])

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Quản lý hoạt động đào tạo nghề được nhiều chuyên gia nghiên cứu với

nhiều góc độ và cách tiếp cận khác nhau. HeinzWeihrich và đồng nghiệp đã đưa
ra nhận định của mình trong một báo cáo khoa học “Quản lý đào tạo nghề như
một công ty liên doanh cách tiếp cận hợp tác đào tạo của Đức như một mô hình
cho Mỹ với các nước khác”. Trong báo cáo khoa học này các tác giả đã giới
thiệu các mơ hình đào tạo nghề theo phương pháp truyền thống của Đức và mơ
hình đào tạo nghề cần được bổ sung để hướng tới mức độ cao hơn. Đào tạo
nghề theo hệ thống tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, tác giả cho rằng đổi
mới mơ hình đào tạo nghề là rất quan trọng và mơ hình mới là mơ hình đào tạo
liên doanh, đào tạo song hành. Học viên có thể tự mình tìm một trang trại hay
doanh nghiệp để làm nơi thực hành kỹ năng cho mình. Tác giả Gaskov với tác
phẩm “Quản lý đào tạo nghề” đã tìm ra hệ thống khoa học quản lý tổ chức đào
tạo nghề trong các cơ sở đào tạo nghề công lập như quản lý tài chính, xây dựng
mục tiêu, cơ cấu tổ chức, quản lý đào tạo ...;đồng thời khuyến khích những
người trong tổ chức đưa ra các biện pháp nâng cao hiệu quả để tổ chức của
mình đạt kết quả cao nhất trong thực hiện các nhiệm vụ. (dẫn theo [22])
Các nghiên cứu đều cho thấy cần phải có sự cải tiến liên tục trong công
tác quản lý hoạt động đào tạo để đạt hiệu quả cao trong việc đào tạo nghề cho
người lao động và đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động
hiện nay.
1.1.2. Ở Việt Nam
Ở Việt Nam, đào tạo nghề, dạy nghề nói chung và quản lý hoạt động đào
tạo nghề, dậy nghề nói riêng là vấn đề được nhiều nhà khoa học quan tâm
nghiên cứu. Trong đó có thể kể đến một số cơng trình sau:
Một số cơng trình nghiên cứu về lịch sử dạy nghề như: “100 năm thành
lập Trường trung cấp công nghiệp I Hà Nội”, của Đinh Văn Mộng (1986), “80
năm Trường kỹ thuật Cao Thắng” của Phạm Quốc Trường, (1994). “90 năm
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Trường kỹ thuật thực hành Huế” của Chu Quang Trứ (2000). Nghiên cứu sự
phát

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




triển sư phạm kỹ thuật trên thế giới và trong nước để áp dụng trường đại học sư
phạm kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh” của tập thể Nguyễn Thụy Ái, Đỗ Thành
Long, Lê Đình Viện (1997). (dẫn theo [22])
Tác giả Phạm Văn Kha trong quấn “Đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực
trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam” [14] đã phân tích mối quan hệ giữa
đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực trong điều kiện Việt Nam hiện nay cả về
mặt lý luận và thực tiễn với những giải pháp tăng cường sự phù hợp giữa đào
tạo và sử dụng, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của yếu tố quản lý đào tạo
nghề, dạy nghề của cả hệ thống và từng cơ sở.
Tác giả Đỗ Minh Cương và Mạc Văn Tiến (đồng chủ biên) với cơng trình
“Phát triển lao động kỹ thuật ở Việt Nam - lý luận và thực tiễn” [4] đã thiết lập
cơ sở lý luận, phân tích thực trạng về phát triển lao động kỹ thuật, đề xuất một
số giải pháp phát triển lao động kỹ thuật ở Việt Nam đến năm 2010, trong đó
đưa ra giải pháp nội dung, chương trình và quản lý tổ chức quá trình đào tạo
nhằm đạt tới sự phù hợp giữa đào tạo và sử dụng.
Luận án Tiến sỹ của Phan Chính Thức với đề tài “Những giải pháp phát
triển đào tạo nghề góp phần đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp CNHHĐH [26], đã đi sâu nghiên cứu cơ sở lý luận của đào tạo nghề, đề xuất một số
giải pháp phát triển đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội”.
Ở viện nghiên cứu khoa học dạy nghề (Tổng cục dạy nghề) có liên quan
đến đào tạo nghề đáng lưu ý:
- Dự án nghiên cứu tổng thể UNDP, UNESCO và Bộ giáo dục và Đào tạo

VIE/89/002.
- Dự án Giáo dục kỹ thuật và dạy nghề TA 2761-VIE của Bộ giáo dục và
Đào tạo, Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB).
- Tổng kết 10 đổi mới ngành giáo dục chuyên nghiệp giai đoạn 19861995 của viện nghiên cứu giáo dục.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Cơng nghệ thông tin – ĐHTN