Giáo án văn 12 chuẩn

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011
TiÕt thø: 1-2 Ngµy so¹n : 23/8/2010
Kh¸i qu¸t v¨n häc ViƯt Nam
tõ c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945 ®Õn hÕt thÕ kû xx.
A. Mơc tiªu:
I/ M ức độ cần đạt :
- Nắm được những đặc điểm của một nền VH song hành cùng lịch sử đất nước
-Thấy được những thành tựu của văn học cách mạng VN
- Cảm thấy ý nghĩa của Vh đối với đời sống
II/ Trọng tâm kiến thức , kỹ năng :
1. Kiến thức :
-Những đặc điểm cơ bản, những thành tựu lớn của VHVN từ cách mạng tháng 8/45 ->
75
- những đổi mới bước đầu của VHVN từ 75-> hết thế kỷ XX
2. Kỹ năng : Nhìn nhận , đánh giá một giai đoạn văn học trong một hồn cảnh lịch sử
đặc biệt của đất nước .
B.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Phát vấn, diễn giảng,học sinh làm trung tâm.
C.CHUẨN BỊ GIÁO CỤ :
* Giáo viên : Đọc SGK, Sgv, Soạn giáo án
* Học sinhø: Chuẩn bò theo SGK.
D.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
I.n đònh lớp-kiểm tra só số:
II.Kiểm tra bài cũ::
III.Bài mới:
1/Đặt vấn đề:
2/Triển khai bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY &TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh t×m hiĨu c¸c
®¬n vÞ kiÕn thøc trong bµi .
PV:Trong phÇn nµy ,SGK tr×nh bµy mÊy
néi dung ?

PV:V¨n häc ViƯt Nam thêi kú nµy ra ®êi
I.Kh¸i qu¸t v¨n häc ViƯt Nam tõ
C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945 ®Õn
1975.
1.Vµi nÐt vỊ hoµn c¶nh lÞch sư x· héi
v¨n ho¸:
- V¨n häc ViƯt Nam ra ®êi trong hoµn
c¶nh: cc chiÕn tranh gi¶ phãng d©n
téc ngµy cµng ¸c liƯt:
-ChÝn n¨m kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n
Ph¸p.
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

1
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
trong hoàn cảnh nào ? Điều gì là thuận
lợi ?
Giáo viên giới thiệu thêm :
-Văn chơng không đợc nói nhiều chuyện
buồn, chuyện đau, chuyện tiêu cực, phản
ánh tổn thất trong chiến đấu là văn chơng
lạc điệu không lành mạnh.
-Văn chơng không đợc nói chuyện hởng
thụ, chuyện hạnh phúc cá nhân. Đề tài tình
yêu cũng hạn chế. Nếu có nêu, có viết về
tình yêu phải gắn liền với nhiệm vụ chiến
đấu.
-Văn chơng phải phản ánh nhận thức con
ngời phân biệt rạch ròi giữa địch-ta. bạn-
thù. Văn học thiên về hớng ngoại hơn là h-

ớng nội.
-Hai mơi mốt năm kháng chiến chống
Mĩ.
-Xây dựng chủ nghĩa xã hội miền Bắc.
-Mời năm (1945-1964) cuộc sống con
ngời có nhiều thay đổi.
-Nền kinh tế nghèo nàn, chậm phát
triển.
-Điều kiện giao lu văn hoá với nớc
ngoài không thuận lợi, chỉ giới hạn
trong một số nớc (Trung Quốc, Liên
Xô, Cuba, Bắc Triều Tiên, CHDC Đức)
trong hoàn cảnh lịch sử, xã hội và văn
hoá đó văn học vẫn phát triển và đạt
những thành tựu to lớn:
+Sống gian khổ nhng rất lạc quan,
tin vào chiến thắng và chủ nghĩa xã hội.
+Yêu nớc gắn liền với căm thù giặc,
sẵn sàng hy sinh vì tổ quốc.
+Đờng ra trận là con đờng đẹp nhất.
+Văn chơng không đợc nói nhiều
chuyện buồn, chuyện đau, chuyện tiêu
cực, phản ánh tổn thất trong chiến đấu
là văn chơng lạc điệu không lành mạnh.
+Hớng về quần chúng cách mạng.
+Những tấm gơng anh hùng để ca
ngợi.
+Hớng về kẻ địch để đề cao cảnh
giác.
-Văn chơng thể hiện sự kết hợp giữa

khuynh hớng sử thi và cảm hứng lãng
mạn.
+Đề cập đến sự kiện quan trọng của
đất nớc.
+Nhân vật phải mang cốt cách của
cộng đồng.
+Ngôn ngữ trang nghiêm, tráng lệ.
-Nhân vật trung tâm của văn học phải là
công nông binh.
2. Quá trình phát triển và thành tựu chủ
yếu
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

2
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Nêu nhận định khái quát về thành
tựu của văn học giai đoạn 1945-1954?
PV:chứng minh một cách ngắn gọn ?
PV:Về thơ biểu hiện cụ thể nh thế
nào?
-Giáo viên giới thiệu thêm :
Một số bài thơ :Nguyên tiêu,Báo
tiệp ,Đăng sơn ,Cảnh khuya của Hồ
Chí Minh.
Tố Hữu tiêu biểu cho xu hớng khai
thác những đề tài truyền thống
.Nguyễn Đình Thi tiêu biểu cho sự
tìm tòi cách tân thơ ca (huớng
nội).Quang Dũng tiêu biểu cho cảm
hng lãng mạn anh hùng .

PV:Về kịch?
a.Từ 1945đến 1954:
_Văn học gắn bó sâu sắc với đời sống cách
mạng và kháng chiến hớng tới đại chúng,phản
ánh sức mạnh của quần chúng nhân dâncùng
với phẩm chát tốt đẹp nh :tinh cảm công dân
(yêu đất nớc tình đồng chí đồng bào ,chí căm
thù giặc ,tự hào dân tộc ,tin vào tơng lai tất
thắng của cuộc kháng chiến .)
_Phản ánh nội dung trên đây phải đề cập tới
*truyện ngắn và ký:
+Một lần tới thủ đô ,Trận phố Ràng
_Trần Đăng
+Đôi mắt ,Nhật ký ở rừng _Nam Cao
+Làng _Kim Lân
+Th nhà _Hồ Phơng
+Bên đờng 12-Vũ Tú Nam
=>Đặc biệt những tác phẩm đạt giải nhất :Đất
nớc đứng lên -Nguyên Ngọc ,Truyện Tây
Bắc-Tô Hoài,Con trâu -Nguyễn Bổng ,và các
tác phẩm đợc xét giải :Vùng mỏ -Vỏ Huy
Tâm ,Xung kích -Nguyễn Đình Thi,Kí sự Cao
Lạng-Nguyễn Huy T ởng .
*Thơ :Việt Bắc -Tố Hữu,Dọn về làng-Nông
Quốc Chấn ,Bao giờ trở lại -Hoàng Trung
Thông ,Tây Tiến -Quang Dũng ,Bên kia Sông
Đuống -Hoàng Cầm ,Nhớ -Hồng Nguyên,Đất
nuớc-Nguyễn Đình Thi,Đồng Chí -Chính
Hữu.
*Kịch :Bắc Sơn ,Những ngòi ở lại -Nguyễn

Huy Tởng ,Chị Hoà -Học Phi
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

3
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Về lí luận phê bình ?
PV:Em có kết luận gì về văn học giai
đoạn
1945-1954?
PV:Nêu giá trị khái quát của văn
học ?
PV:Chứng minh ngắn gọn thành tựu
của văn học giai đoạn 1955-1964?
PV:Văn xuôi?
PV:Thành tựu về thơ ?
PV:Thành tựu về kịch?
*Lí luận phê bình :Chủ nghĩa Mác và vấn đề
văn hoá Việt Nam-Trờng Chinh,Nhận đ-
ờng ,Mấy vấn đề nghệ thuật-Nguyễn Đình
Thi
-Nói thơ kháng chiến và quyền sống con ngời
trong Truyện Kiều của Hoài Thanh
-Giảng văn Chinh phụ ngâm -Đặng Thai Mai
=>Từ truyện kí đến thơ ca và kịch đều làm
nổi bật hình ảnh quê hơng ,đất nớc và những
con ngời kháng chiến nh bà mẹ ,anh vệ quốc
quân ,chị phụ nữ ,em bé liên lạc ...Tất cả đều
thể hiện chân thực và gợi cảm .
b.Từ 1954-1964:
-Văn học có hai nhiệm vụ phản ánh công

cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc
và thực hiện đấu tranh thống nhất nớc nhà
.Văn học tập trung ca ngợi con ngòi mới
,cuộc sống mới
*Văn xuôi :Những tác phẩm tiêu biểu :Cửa
biển (4tập)-Nguyên Hồng ,Vỡ bờ (2 tập )-
Nguyễn Đình Thi, Sống mãi với thủ đô-
Nguyễn Huy Tởng ,Cao điểm cuối cùng -Hữu
Mai,Trớc giờ nổ súng -Lê Khâm,Mời năm
-Tô Hoài ,Cái sân gạch ,Mùa lúa chiêm -Đào
Vũ ,Mùa lạc -Nguyên Khải ,Sông Đà
-Nguyễn Tuân
*Thơ ca: tập trung thể hiện cảm hứng:sự hoà
hợp giữa cái riêng và cái chung ,ca ngợi chủ
nghĩa xã hội với cuộc sống mới,con ngời mới
với nổi đau chia cắt đất nớc,nhớ thơng miền
nam với khát vọng giái phóng .Đó là các tác
phẩm :Gió lộng -Tố Hữu , ánh sáng và phù sa
-Chế Lan Viên,Riêng chung -Xuân Diệu ,Trời
mỗi ngày lại sáng ,Đất nở hoa ,Bài ca cuộc
đời -Huy Cận ,Tiếng sóng -Tế Hanh ,Bài thơ
Hắc HảI -Nguyễn Đình Thi,Những cánh
buồm -Hoàng Trung Thông
*Về kịch : Kịch phát triễn mạnh .Đó là các
vở:
+Một Đảng viên,-Học Phi ,Ngọn lửa
-Nguyễn Vũ ,Nổi gió,Chị Nhàn-Đào Hồng
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

4

GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Nêu khái quát thành tựu văn học
giai đoạn này ?
PV:Truyện và kí có thành tựu nh thế
nào?
PV:Thơ có thành tựu nh thế nào?
- Giáo viên minh hoạ :
+Ra trận ,Máu và hoa (Tố Hữu) ,Hoa
ngày thờng ,Chim báo bão ,Những bài
thơ đánh giặc (Chế Lan Viên), Hai
đợt sóng ,Tôi giàu đôi mắt (Xuân
Diệu )
PV:Thành tựu của kịch nh thế nào?
PV:Về lí luận có thành tựu nh thế
nào?
Cẩm
c.Từ 1965-1975:
-Văn học từ Bắc chí Nam huy động tổng lực
vào cuộc chiến đấu ,tập trung khai thác đề tài
chống đế quốc Mỹ
*Chủ đề bao trùm: là ca ngợi chủ nghĩa anh
hùng cách mạng (không sợ giặc ,dám đánh
giặc ,quyết đánh giặc .Có đời sống tình cảm
hài hoà giữa riêng và chung ,bao giờ cũng đặt
cái chung lên trên hết ,có tình cảm quốc tế
cao cả ).Chủ đề thứ hai là :Tổ quốc và xã hội
chủ nghĩa .
*Trớc hết là nhữngtác phẩm truyện kí viết
trong bão lửa của cuộc chiến đấu.
+Ngời mẹ cầm súng ,những đứa con trong gia

đình -Nguyễn Đình Thi ,Rngd xà nu -Nguyễn
Trung Thành (Nguyên Ngọc)
+ở Miền Bắc :kí của Nguyễn Tuân (Hà Nội
ta đánh Mĩ giỏi ,Vùng trời (3 tập)
*Thơ ca: những năm chống Mĩ đạt tới thành
tựu xuất sắc ,tập trung thể hiện cuộc ra quân
vĩ đại của cả dân tộc ,khám phá sức mạnh
của con ngời Việt Nam ,đề cập tơí sứ mạng
lịch sử và ý nghĩa nhân loại của cuộc kháng
chiến chống Mĩ .Thơ vừa mở mang ,vừa đào
sâu hiện thực đồng thời bổ sung,tăng cờng
chất suy tởng và chính luận .
-Thơ ca ghi nhận những tác giả vừa trực tiếp
chiến đấu vừa làm thơ (Đó là những con ngời
(Cả thế hệ giàn ngang gánh đất nớc trên vai )-
Bằng Việt
Đó là những gơng mặt :Phạm Tiến Duật ,Lê
Anh Xuân ,Nguyễn Khoa Điềm
Tất cả đã mang tới cho thơ ca tiếng nói mới
mẻ ,sôi nổi , trẻ trung
*Kịch: cũng có nhiều thành tựu :Đại đội tr-
ởng của tôi -Đào Hồng Cẩm ,Đôi mắt -Vũ
Dũng Minh,...
-Tập trung ở một số tác giả nh Vũ Ngọc Phan,
Đặng Thai Mai,Hoài Thanh ,Xuân Diệu ,Chế
Lan Viên .
d.Văn học vùng địch tạm chiếm từ 1945-
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

5

GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Nêu nhận định chung về tình hình
về văn học ?
PV:Có thể dựa vào mục đề này (a)để
đặt một tiêu đề khác mà vẫn đảm bảo
nội dung ấy?
PV:Hãy giải thích và chứng minh đặc
điểm này ?
- Giáo viên giảng thêm:
Ba mơi năm bền gan chiến đấu ,Tổ
quốc và chủ nghĩa xã hội phải đặt
hàng đầu ,trong hoàn cảnh này ,mọi
thứ nh cuộc sống riêng phải dẹp
hết ,phải biết hy sinh cả tính mạng
của mình .Lúc này gắn bó với nhân
dân ,đất nớc là đòi hỏi ,yêu cầu của
thòi đại và cũng là tình cảm ,ý thức
của mỗi nhà văn .Vì vậy văn học phải
phục vụ cách mạng và cổ vũ chiến
đấu
1975:
-Văn học vùng địch tạm chiếm từ 1945-
1975có hai thời điểm
+Dới chế độ thực dân Pháp (1945-1954)
+Dới chế độ Mĩ -Nguỵ (1954-1975)
-Chủ yếu là những xu hớng văn học tiêu cực
phản động ,xu hớng chống phá cách mạng, xu
hớng đồi truỵ
-Bên cạnh các xu hớng này cũng có văn học
tiến bộ thể hiện lòng yêu nớc và cách mạng

+Vũ Hạnh với (Bút máu )
+Vũ Bằng với (Thơng nhớ mời hai)
+Sơn Nam với (Hơng rừng Cà Mau)
3.Đặc điểm của văn học Việt Nam từ
1945-1975:
a.Văn học vận động theo h ớng cách
mạng hoá Văn học gắn bó chung với vận
mệnh chung của đất n ớc ,tập trung vào hai
đề tài chính: Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội:
+Từ 1945-1975là 30 năm dân tộc ta phải đ-
ơng đầu chiến đấu với hai thế lực mạnh nhất
của chủ nghĩa đế quốc là Pháp và Mĩ .Vấn đề
đặt ra với dân tộc là sống hay chết ,độc lập tự
do hay nô lệ .Từ 1945-1975,Miền Bắc xây
dựng Chủ nghĩa xã hội vẫn không ngừng
tăng cờng chi viện cho miền Nam đấu tranh
thch hiện thống nhất đất nớc +Vấn đề đặt ra
lúc này là Tổ quốc và chủ nghĩa xã hội là một
.Tất cả đòi hỏi văn học phải phục vụ cách
mạng ,cổ vũ chiến đấu +Có nh vậy văn học
mới thực sự gắn bó với vận mệnh cảu đất
nứơc ,tập trung vào hai đề tài Tổ quốc và chủ
nghĩa xã hội
+Trong hoàn cảnh chiến tranh ,yêu cầu nhận
thức con ngời là phân biệt giữa ta và địch ,bạn
và thù .Văn học có nhiệm vụ đề cao chủ
nghĩa anh hùng cách mạng trong lao động và
trong chiến đấu ,mài sắc tinh thần cảnh giác
cách mạng .Vì vậy văn học phải gắn bó với
vận mệnh chung của đất nớc là cổ vũ cách

mạng và cổ vũ chiến đấu
-Thơ ca:cũng rất nhạy bén và kịp thời
+Tố Hữu đợc coi là lá cờ đầu của thơ ca cách
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

6
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Dựa vào văn học tiêu đề (b)em có
thể đặt tiêu đề khác mà vẫn đảm bảo
nội dung ấy ?
PV:Giải thích và chứng minh đặc
điểm này ?
PV:Hãy chứng minh nhữnglí lẽ trên ?
mạng và kháng chiến .Thơ ông là thơ trữ tình
chính trị xuất sắc nhất..Bốn tập thơ :Việt
Bắc ,Gío lộng ,Ra trận ,Máu và hoa gắn liền
với mỗi chặng đờng cách mạng
-Truyện và kí:Ca ngợi chủ nghĩa anh hùng
cách mạng trong chiến đấu
+Truyện kí ca ngợi con ngời lao động trong
xây đựng chủ nghĩa Chủ nghĩa xã hội :Bão
biển -Chu Văn;Tầm nhìn xa ,Mùa lạc
-Nguyễn Khải ;Cái sân gạch ,Vụ lúa chiêm
-Đào Vũ ; Gánh-Vũ Thị Thờng ;Đồng tháng
năm-Nguyễn Kiên
b.Nền văn học h ớng về đại chúng:
- Có thể đặt :
+Văn học hớng về nhân dân
+Văn học hớng về đại chúng và đậm tính
dân tộc

-Trong chiến tranh lực lợng nồng cốt ,có tính
quyết định là công -nông -binh những lớp ng-
ời này đều từ nhân dân mà ra .Mặt khác họ
vừa là đối tợng sáng tác ,vừa là đối tợng thởng
thức và cũng là lực lợng sáng tác .Vì vậy văn
học hớng về nhân dânvà đậm tính dân tộc.
-Vân động theo xu hớng cách mạng ,văn học
có nhiệm vụ phản ánh sự đổi đời của nhân
dân ,thức tỉnh tinh thần giác ngộ cách mạng
của nhân dân .Vì vậy văn học hớng về nhân
dân,về đại chúng và có tinh thần dân tộc
-Nhân dân là ngời làm ra lịch sử .Một nền văn
học phát huy truyền thống dân tộc và tiếp thu
tinh hoa của thời đại nên mang tính nhân
dân ,hớng về đại chúng và đậm đà tính dân
tộc
c.Nền văn học chủ yếu mang khuynh h -
ớng sử thi và cảm hứng lãng mạn:
-Khuynh hớng sử thi: đòi hỏi tác phẩm văn
học :
+Tái hiện những mốc lịch sử quan trọng
của đất nớc
+Xây dựng đợc nhân vật mang cốt cách
của cả cộng đồng
+Ngôn ngữ phải nghiêm trang giàu tính -
ớc lệ
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

7
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011

PV: Hãy chứng minh?
PV:Nêu vài nét cơ bản về hoàn cảnh
lịch sử ,xã hội, con ngời ?
-Lãng mạn :
+Hớng về tơng lai
+Tràn ngập niềm vui và chiến thắng
_Văn học viết theo khuynh hớng sử thi và
cảm hớng lãng mạn vì :
+Trong suốt 3 thập kỷ ,dân tộc ta phải đơng
đầu với những kẻ thù mạnh hơn ta nhiều .Ta
phải trả qua nhiều gian khổ ,mất mát ,hi
sinh,văn học có nhiệm vụ phải ghi lại nững
chặng đờng lịch sử đó .Văn học có khuynh h-
ớng sử thi
+Cuộc chiến đấu ác liệt nhng luôn thể hiện
niềm tin,vơn tới tơng lai ,hớng về lí tởng ,con
ngời vợt lên thử thách lập những chiến công
,làm nên những sự tích phi thờng .Vì vậy văn
học có khuynh hớng sử thi và cảm hứng lãng
mạn .Đợc thể hiện :
+Dáng đứng Việt Nam -Lê Anh Xuân
+Đất quê ta mênh mông -Dơng Huơng Li
+ Xẻ dọc Tr ờng Sơn đi cứu nớc
Mà lòng phơi phới dậy tơng lai
II.Vài nét khái quát Văn học Việt Nam từ
1975 đến hết thế kỉ XX:
1.Vài nét về hoàn cảnh lịch sử xã hội
,văn hoá:
-Chiến tranh kết thúc ,Đời sống về t tởng, tâm
lí ,nhu cầu vật chất con ngời đã có những thay

đổi so với trớc .Từ 1975-1985 ta lại gặp phải
những khó khăn về kinh tế sau cuộc chiến
kéo dài .Cộng thêm là sự ảnh hởng của hệ
thống XHCN ở Đông Âu bị sụp đổ
-Đại hội Đảng lần thứ VI(1986)mở ra những
phơng hớng mới thực sự cởi mở cho văn nghệ
.Đẳng khẳng định : Đổi mới có ý nghĩa sống
còn

là nhu cầu bức thiết .Thái độ của
Đảng nhìn thẳng vào sự thật ,đánh giá đúng
sự thật,,nói rõ sự thật
2.Qúa trình phát triễn và thành tựu chủ
yếu :
Thống kê về thành tựu của văn học từ
1975đến hết năm 2000:
3.Một số hạn chế:
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

8
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Nêu một số hạn chế của văn học
thời kỳ này và lí do của nó ?
PV:Nguyên nhân vì sao?
-
- Giáo viên mở rộng:
Nền kinh tế dới sự lãnh đạo của Đảng
đã chuyển biến .Đó là nền kinh tế thị
trờng.Văn học nớc ta có điều kiện tiếp
xúc rộng rãi .Các phơng tịên truyền

thông phát triễn mạnh mẽ .Tắt cả
những sự kiện trên đây góp phần thúc
đẩy sự thay đổi mới và phát triễn của
văn học
-Thể hiện con ngời và cuộc sống xuôi chiều
,công thức ,phiếm diện
+Nói nhiều thuận lợi hơn khó khăn
-Văn học nghiêng nhiều về tuyên truyền nên
yêu cầu về phẩm chất nghệ thuật nhiều khi bị
hạ thấp .Nhà văn không có thời gian tu bổ
,sữa chữa
+Do hoàn cảnh chiến tranh
+Quan niệm giản đơn là văn học phản ánh
hiện thực
III.Kết luận: Phn ghi nh SGK

IV.Củng cố dặn dò:
-Nm vng nhng c im ch yu ca vn hc giai on 45-75.
-Son bi: nghị luận về một t tởng đạo lý

Tiết thứ : 3 Ngày soạn : 16/8/2009
nghị luận về một t tởng đạo lý
A. Mục tiêu:
-Biết cách viết một bài văn về t tởng đạo lí
-Có ý thức tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm .
B. Ph ơng pháp GIảNG DạY:
- Nêu vấn đề - Phát vấn .
C. Chuẩn Bỵ giáo cụ:
*Giáo viên: tham khảo sách giáo viên - Soạn giáo án.
*Học sinh: Soạn bài.

D .Tiến trình lên lớp :
1.ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

9
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
a.Đặt vấn đề:
b.Triển khai bi :
hoạt động của thầy và trò nội dung kiến thức
- Giáo viên ghi đề bài lên bảng và yêu cầu
học sinh tập trung tìm hiểu các khía cạnh
sau:
PV:Thế nào là nghị luận về một t tởng đạo
lí ?
PV:Nêu những yêu cầu khi làm bài văn
nghị luận về t tởng ,đạo lí ?
PV:Giáo viên hớng dẫn học sinh trả lời
các câu hỏi sau :
PV: Thế nào là sống đẹp ? (Gợi ý : về lý t-
ởng, tình cảm, hành động )
PV:Vậy sống đẹp là gì ?
I.Tìm hiểu chung:
1.Khái niệm : Nghị luận về một t t-
ởng đạo lý là quá trình kết hợp
những thao tác lập luận để làm rõ
những vấn đề t tởng ,đạolí trong
cuộc đời :
-T tởng đạo lí trong cuộc đời bao gồm :

+Lí tởng (lẽ sống )
+Cách sống
+Hoạt động sống
+Mối quan hệ giữa con ngời với con
ngời (cha mẹ ,vợ chồng ,anh em,và
những ngời thân thuộc khác).ở
ngoài xã hội có các quan hệ trên, d-
ới ,đơn vị ,tình làng nghĩa xóm ,thầy
trò ,bạn bè
2.Yêu cầu làm bài văn về về t t ởng
đạo lí :
a.Hiểu đựoc vấn đề cần nghị luận ,ta
phải qua bớc phân tích ,giải đề ,xác
định đợc vấn đề ,với đề trên đây ta
thực hiện:
+Hiểu đợc vấn đề nghị luận là gì?
*Ví dụ : Sống đẹp là thế nào hỡi bạn
-Muốn tìm thấy các vấn đề cần nghị
luận ,ta phải qua các bớc phân tích ,giải
đề xác định đợc vấn đề ,với đề trên đây
ta thực hiện
+Thế nào là sống đẹp ?
*Sống có lí tởng đúng đắn ,cao cả ,phù
hợp với thời đại ,xác định vai trò trách
nhiệm
*Có đời sống tình cảm đúng mực
,phong phú và hài hoà
*Có hành động đúng đắn
-Suy ra :Sống đẹp là sống có lí tởng
đúng đắn ,cao cả ,cá nhân xác định

đựoc vai trò trách nhiệm với cuộc
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

10
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Bài học rút ra ?
PV:Cách làm bài nghị luận ?
*Giáo viên giảng rõ :
PV:Giải thích khái niệm của đề bài (ví dụ
ở đề trên đã dẫn ,ta phải giải thích sống
đẹp là thế nào ?)
PV:Giải thích và chứng minh vấn đề đặt ra
(tại sao lại đặt ra vấn đề sống có đạo lí ,có
lí tởng và nó thể hiện nh thế nào?
-Suy nghĩ cách đặt vấn đề ấy có đúng
không ?Hay sai)Chứng minh nên ta mở
rộng bàn bạc bằng cách đi sâu vào vấn đề
nào đó -Một khía cạnh.Ví dụ làm thế nào
để sống có lí tởng ,có đạo lí hoặc phê phán
cách sống không có lí tởng,hoài bão ,thiếu
đạo lí.)phần này phải cụ thể sâu sắc
,tránh chung chung.Sau cùng của suy nghĩ
là nêu ý nghĩa vấn đề
PV:Vấn đề mà cố thủ tớng ấn Độ nêu ra là
gì ?Đặt tên cho vấn đề ấy ?
sống ,có đời sống tình cảm hài hoà
phong phú ,có hành động đúng đắn
.Câu thơ nêu lên lí tởng và hành động
và hớng con ngời tới hnàh động để
nâng cao giá trị ,phẩm chất cuả con ng-

òi
b.Từ vấn đề nghị luận xác định ngời
viết tiếp tục phân tích ,chứng minh
những biểu hiện cụ thể của vấn đề
,thậm chí bàn bạc ,so sánh .bãi
bỏ..nghĩa là áp dụng nhiều thao tác
lập luận
c.Phải biết rút ra ý nghĩa vấn đề
d.Yêu cầu vô cùng quan trọng là ngời
thực hiện nghị luận phải sống có lí t-
ởng và đạo lí
3.Cách làm bài nghị luận :
a.Bố cục :Bài nghị luận về t tởng đậo lí
cũng nh các bài văn nghị luận khác
gồm 3 phần : mở bài ,thân bài ,kết
bài .
b.Các bớc tiến hành ở phần thân
bài : phụ thuộc vào yêu cầu của thao
tác .Những vấn đề chung nhất
II:Luyện tập:
*Câu 1:
Vấn đề mà Nê -ru cố Tổng thống ấn Độ
nêu ra là văn hoá và những biểu hiện ở
con ngời .Dựa vào đây ta đặt tên cho
văn bản là :
Văn hoá con ngời
-Tác giả sử dụng các thao tác lập luận
+Giải thích +chúng minh
+Phân tích +bình luận
+Đoạn từ đầu đến hạn chế về trí

tuệ và văn hoáGiải thích +khẳng
định vấn đề (chứng minh )
+Những đoạn còn lại là thao tác
bình luận
+Cách diễn đạt rõ ràng ,giàu hình
ảnh
*Câu 2:
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

11
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
-Sau khi vào đề bài viết cần có các ý
1Hiểu câu nói ấy nh thế nào?
Giải thích khái niệm :
-Tại sao lí tởng là ngọn đèn chỉ đờng
,vạch phơng hớng cho cuộc sống của
thanh niên tavà nó thể hiện nh thế nào?
-Suy nghĩ
+Vấn đề cần nghị luận là đề cao lí tởng
sống của con ngời và khẩng định nó là
yếu tố quan trọng làm nên cuộc sống
con ngòi
+Khẳng định :đúng
+Mở rộng bàn bạc
*Làm thế nào để sống có lí tởng
*Ngời sống không có lí tởng thì hậu
quả sẽ ra sao ?
*Lí tởng cuả thanh niên ta hiện nay là
gì ?
-ý nghĩa của lời Nê-RU

*Đối với thanh niên ngày nay
*Đối với con đờng phấn đấu lí tởng
,thanh niên cần phải nh thế nào?
IV.Củng cố dặn dò:
- Nắm chắc phơng pháp nghị luận về một t tởng,đạo lý,để chuẩn bị cho bàI viết số 1.
*Chuẩn bị: Tuyên ngôn độc lập (Hồ Chí Minh).
- Phần 1: +Tìm đọc cuốn Hồ Chí Minh toàn tập.
+Nắm cuộc đời và s nghiệp của tác gia HCM.
+Nắm vững sự nghiệp văn học của HCM.
+Nắm phong cách nghệ thuật và quan đIểm sáng tác.
Tiết thứ : 4 Ngày soạn : 17/8/2009

Tuyên ngôn độc lập
(Hồ Chí Minh)
A. Mục tiêu:
-Hiểu đợc quan điểm sáng tác, những nét khái quát về sự nghiệp văn học và những
đặc điểm cơ bản về phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh
-Vận dụng có hiệu quả những kiến thức nói trên vào việc đọc hiểu văn thơ của Ngời
B. Ph ơng pháp giảng dạy:
- Đọc diễn cảm .Phát vấn . Nêu vấn đề .
C. Chuẩn bị giáo cụ:
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

12
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
*Giáo viên :soạn giáo án
*Học sinh :Soạn bài
D. Tiến trình lên lớp :
1. ổn định Iớp:
2. Kiểm tra bài cũ: Nêu những thành tựu chủ yếu của văn học giai đoạn

1945-1955?
3 . Bài mới: a.Đặt vấn đề:
b.Triển khai bài:
hoạt động của thầy và trò nội dung kiến thức
-Học sinh đọc tiểu dẫn .
PV:Nêu tóm tắt tiểu sử của Bác?
- Giáo viên giới thiệu thêm :
-Năm 1945 cùng với Đảng lãnh đạo
nhân dân giành chính quyền .Ngời độc
tuyên ngôn khai sinh nớc Việt Nam
dân chủ cộng hoà
-Ngời đợc bầu làm chủ tịch nớc trong
phiên họp Quốc hội đầu tiên
,tiếp tục giữ chức vụ đó cho đến ngày mất
2/9/196
PV:Hãy trình bày mấy quan điểm sáng
I.Tìm hiểu chung:
1.Vài nét về tiểu sử của Bác:
a.Tiểu sử: ( Xem SGK )
-Ngày tháng năm sinh:
-Quê quán :
-Gia đình (cha ,mẹ):
-Tên thờng gọi ,thời trởng thành:
b.Qúa trình hoạt động cách
mạng;
-Năm 1911 Bác ra đi tìm đờng cứu nớc
-Năm 1930 ,Bác đã thống nhất 3 tổ
chức cộng sản thành Đảng cộng sản
Đông Dơng (nay là Đảng cộng sản Việt
Nam

-Năm 1941 Ngời về về nớc trực tiếp
lãnh đạo cách mạng
-Năm 1990 :nhân dịp kỉ niệm 100 ngày
sinh của Ngời ,tổ chức Giáo dục Khoa
học và văn hoá Liên hiệp quốc đã ghi
nhận và suy tôn Bác là Anh hùng giải
phóng dân tộc ,danh nhân văn hoá thế
giới .Đóng góp to lớn nhất của Bác là
tìm ra đờng cứu nớc giải phóng dân tộc
2.Quan điểm sáng tác :
-Bác không viết thành hệ thống lí
luận .Song qua các sáng tác của Ngời
chúng ta nhận ra hệ thống quan điểm
sáng tác văn học nghệ thuật .Tựu chung
lại có ba quan điểm :
+Văn chơng phải có tính chiến đấu
+Văn chơng phải có tính chân thật
và dân tộc
+Văn chơng phải có mục đích
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

13
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
tác cuả Bác?
PV:Hãy giải thích và chứng minh từng
quan điểm sáng tác văn học nghệ thuật của
Bác
PV:Giải thích và chứng minh quan điểm
thứ hai ?
PV:Giải thích và chứng minh quan điểm

thứ ba?

PV:Trình bày ngắn gọn sự nghiệp văn học
của Bác ?
-Tại sao văn chơng phải có tính chân
thật và tính dân tộc ?
+Văn học phản ánh hiện thực cuộc
sống là một quy luật
+Ngời đọc luôn luôn có xu hớng liên
hệ với cuộc sống khi đọc tác
phẩm .Ngời ta gọi đó làvòng đời của
tác phẩm .Vì thế văn chơng phải có
tính chân thực và dân tộc
+Giáo dục t tởng ,tình cảm và cái
đẹp của văn chơng đối với con ngời
phải xuất phát từ sự chân thật và
mang đặc điểm dân tộc .Con ngời
không chấp nhận mọi sự giả dối
-Tính chân thật và dân tộc là thớc đo giá
trị của văn chơng .Vì vậy văn chơng
phải có tính dân tộc và tính chân thực
-Văn chơng phải có tính mục đích :
+Mọi chi tiết ,mọi hình tợng ,mọi
giá trị của văn chơng đều hớng tới
mục đích nhất định
+Tính mục đích quy định rất cụ thể
kết quả của văn chơng
+Với Bác Hồ tính mục đích là làm
sao đồng bào ta ai cũng có cơm ăn
, áo mặc ,ai cũng đợc học hành

, giải phóng miền Nam thống nhất
đất nớc
@Chứng minh :Trớc khi đặt bút viết
,Bác đặt ra câu hỏi :
-Viết cho ai (đối tợng sáng tác )
-Viết để làm gì (mục đích sáng tác )
-Viết về cái gì (nội dung sáng tác )
-Viết nh thế nào?(phơng pháp sáng tác )
Nhờ có hệ thông quan điểm trên đây
,tác phẩm văn chơng của Bác vừa có giá
trị t tởng,tình cảm ,nội dung thiết thực
mà còn có nghệ thuật sinh động ,đa
dạng
3.Sự nghiệp văn học :
-Văn chơng không phải là sự nghiệp
chính của Bác .Nhng trong quá trình
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

14
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Anh (chị )hãy trình bày những nét cơ
bản về văn chính luận ?

PV:Nêu những hiểu biết của em về thể
loại truyện và ký của Bác ?
- Giáo viên khái quát nội dung truyện và
ký của Bác :
-Nội dung của truyện và kí đều tố cáo tội
ác dã man, bản chất tàn bạo ,và xảo trá
của bọn thực dân phong kiến tay sai đối

với các nớc thuộc địa .Đồng thời đề ca
những tấm gơng yêu nớc ,cách mạng
hoạt động cách mạng ,Ngời đã sử dụng
văn chơng nh một phơng tiện có hiệu
quả .Sự nghiệp văn chơng của Bác đợc
thể hiện trên các lĩnh vực :
+Văn chính luận
+Truyện và kí
+Thơ ca
a.Văn chính luận :
-Do yêu cầu của hoạt động cách
mạng ,Bác viết nhiều về văn chính
luận .Mục đích để tiến công trực tiếp kẻ
thù hoặc nêu đờng lối ,phớng hớng
,nhiệm vụ cách mạng ở từng thời điểm
lịch sử .
*Tuyên ngôn độc lập :
Một áng văn chính luận mẫu mực :Lập
luận chắt chẽ ,lời lẽ đanh thép ,giọng
văn hùng hồn ,ngôn ngữ trong sáng
,giàu tính biểu cảm .ở thời điểm gay
go ,quyết liệt của cuộc dân tộc Lời kêu
gọi toàn quốc kháng chiến ; Lời kêu
gọi chống Mĩ cứu nớc , đã ra đời .Đó là
lời hịch truyền đi vang vọng khắp non
sông làm rung động trái tim ngời Việt
Nam yêu nớc
Những áng văn chính luận của Ngời
viết ra không chỉ bằng trí tuệ sáng
suốt ,sắc sảo mà bằng cả một tấm lòng

yêu ghét phân minh trái tim vĩ đại đợc
biểu hiện bằng cả tấm lòng yêu ghét
phân minh trái tim vĩ đại đợc biểu hiện
bằng bằng hệ thống ngôn ngữ chặt
chẽ ,súc tích
b.Truyện và kí:
-Đây là những truyện Bác viết trong
thời gian Bác họat động ở Pháp ,tập hợp
lại thành tập truyện và kí .Tất cả đều đ-
ợc viết bằng tiếng Pháp .Đó là những
truyện Pa ri(1922),Lời than vãn của Bà
Trng Trắc (1922),Con ngời biết mùi
hun khói (1922) ,Đồng tâm nhất trí
(19220,Vi Hành (1923)Những trò lố
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

15
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
- Giáo viên giới thiệu thêm về tập
"NKTT":
.Bác làm chủ yếu trong thời gian bốn
tháng đầu .Tập nhật kí bằng thơ ghi lại
một cách chính xác những điều mắt thấy
tai nghe của chế độ nhà tù Trung hoa dân
quốc Tởng Giới Thạch . Tập thơ thể hiện
sự phê phán sâu sắc
- Nhật kí trong tù là tập thơ sâu sắc về t
tutởng ,độc đáo và đa dạng về bút pháp
.Đó là đỉnh cao về thơ ca Hồ Chí Minh .
PV:Vài nét về phong cách nghệ thuật của

Hồ Chí Minh?
Trí tuệ - hiện đại giàu trí tởng tợng ,tạo ra
tình huống độc đáo ,viết bằng tiếng
Pháp ,những tình tiết có trên đất pháp ,một
số nớc châu Phi ,châu Mĩ la tinh .Trí tuệ
còn thể hiện ở ngôn ngữ rất hóm hỉnh ,hài
hớc
Từ những ý kiến trên chúng ta rút ra phong
cách nghệ thuật của Bác :Thơ Bác là sự kết
hợp giữa bút pháp cở điển mà hiện đại
-Phong cách nghệ thuật của Bác đa dạng
,phong phú ở các thể loại nhng rất thống
nhất
hay Va ren và Phan Bội Châu (1925)
-Bút pháp nghệ thuật hiện đại ,tạo nên
những tình huống độc đáo ,hình tợng
sinh động ,nghệ thuật kể chuyện linh
hoạt ,trí tởng tợng phong phú ,vốn văn
hoá sâu rộng ,trí tuệ sâu sắc ,trái tim
tràn đầy nhiệt tình yêu nớc và cách
mạng
-Ngoài tập truyện và kí ,Bác còn
viết:Nhật kí chìm tàu (1931),Vừa đi vừa
kể chuyện (19630
c.Thơ ca :
-Nhật kí trong tù (1942-1943)bao gồm
134 bài tứ tuyệt ,viết bằng chữ Hán .
- Điều đáng lu ý ở tập thơ Nhật kí trong
tù là tính hớng nội .Đó là bức chân
dung tinh thần tự hoạ về con ngời tinh

thần của Bác.Một con ngời có tâm hồn
lớn ,dũng khí lớn ,trí tuệ lớn .Con ngời
ấy khát khao tự do hớng về Tổ quốc
,nhạy cảm trớc cái đẹp của thiên
nhiên ,xúc động trớpc đau khổ của con
ngời .Đồng thời nhìn thẳng vào mâu
thuẫn xã hội thối nát ,tạo ra tiếng cời
đầy trí tuệ .
-Nghệ thuật thơ "Nhật kí trong tù" rất
đa dạng ,phong phú .Đó là sự kết giữa
bút pháp cổ điển với hiện đại .,giữa
trong sáng giản dị và thâm trầm sâu sắc
-Tập thơ Hồ Chí Minh bao gồm những
bài thơ chữ Hán và cảm hứng trữ tình
tiếng Việt ,Bác viết trớc năm1945 và
trong cuộc kháng chiến chống Pháp
,chống Mĩ
4.Phong cách nghệ thuật :
-Phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh
độc đáo ,đa dạng mà thống nhất
+Văn chính luận :
*Lập luận chặt chẽ
*T duy sắc sảo
*Giàu tính luận chiến
*Văn chính luận giàu cảm xúc hình ảnh
*Giọng văn đa dạng khi hùng hồn đanh
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

16
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011

PV:Trình bày những nét cơ bản về phong
cách nghệ thuật của Bác ?
PV:Anh (chị )rút ra kết luận nh thế nào
khi tìm hiểu phong cách nghệ thuật của
Bác nói riêng và sự nghiệp văn học nói
chung?
thép ,khi ôn tồn lặng lẽ thấu tình đạt lí
+Truyện và kí :
*Kết hợp giữa trí tuệ và hiện đại (tạo ra
mâu thuẫn làm bật tiếng cời châm
biếm ,tính chiến đấu mạnh mẽ )
+Thơ ca :Phong cách thơ ca chia làm
hai loại :
*Thơ ca nhằm mục đích tuyên
truyền :
-Đợc viết nh bài ca (diễn ca )dễ thuộc
,dễ nhớ
-Giàu hình ảnh mang tính dân gian
*Thơ nghệ thuật :
-Thơ tứ tuyệt viết bằng chữ Hán
-Thơ Bác đã giành cho thiên nhiên một
địa vị danh dự (Đạng Thai Mai)
+Cách viết ngắn gọn
+Rất trong sáng ,giản dị
+Sử dụng linh hoạt các thủ pháp
nghệ thuật nhằm làm rõ chủ đề
-Tìm hiểu sự nghiệp thơ văn của Bác
chúng ta rút ra kết luận :
+Thơ văn Hồ Chí Minh là di sản
tinh thần vô giá

+Là một bộ phận gắn bó với sự
nghiệp của Ngời
+Có vị trí quan trọng
trọng trong lịch sử văn học và đời
sống tinh thần dân tộc dân tộc
+Thơ văn cuả Bác thể hiện chân
thật và sâu sắc t tởng ,tình cảm và tâm
hồn cao cả của Bác
+Tìm hiểu thơ ca của Bác chúng ta
rút đợc nhiều bài học quý báu :
*Yêu nớc, thơng ngời ,một lòng vì nớc
vì dân
*Rèn luyện trong gian khổ ,luôn lạc
quan ,ung dung tự tại
*Thắng không kiêu ,bại không nản
*Luôn luôn mài sắc ý chí chiến đấu
*Gắn bó với thiên nhiên
II.Tham khảo phần Ghi nhớ (SGK)
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

17
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
III.Luyện tập :
IV.Củng cố dặn dò:
- Nắm chắc phơng pháp nghị luận về một t tởng,đạo lý trong Tuyên ngôn độc lập .
*Chuẩn bị: Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.
Tiết thứ : 5 Ngày soạn : 18/8/2009
Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
A. Mục tiêu :
-Nhận thức sự trong sáng là một yêu cầu ,một phẩm chất của ngôn ngữ nói chung

,của Tiếng Việt nói riêng và nó đợc biểu hiện ở nhiều phơng diện khác nhau
-Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ,khi nói ,khi viết ,đồng thời rèn luyện
các kĩ năng nói và viết đảm bảo giữ gìn và phát triễn sự trong sáng của Tiếng Việt
B. Ph ơng pháp giảng dạy: - Phát vấn - nêu vấn đề học sinh làm trung
tâm.
c.chuẩn bị giáo cụ:
*Giáo viên : Đọc sách tham khảo , soạn giáo án
*Học sinh : Học bàI cũ,soạn bàI mới.
D.Tiến trình lên lớp :
1.ổn định lớp:
2.Kiểm tra bài cũ:
3 Giới thiệu bài mới :Khi nghe một ngời nào đó phát âm không chuẩn ,một
ngời quá lạm dụng từ Hán Việt hoặc tiếng nớc ngoài ta thấy khó chịu .Tại sao Tiếng
Việt phong phú sao không biết dùng?Để thấy đợc bản chất của vấn đế ,ta tìm hiểu bài
Gĩ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
a.Đặt vấn đề:
b.Triển khai bài:
Hoạt động của thầy và trò nội dung kiến thức
- Giáo viên hớng dẫn học sinh học bài
mới :
PV: Em hiểu nh thế nào là sự trong sáng
của ngôn ngữ ?
I .Sự trong sáng của Tiếng Việt:
-Trong sáng thuộc về bản chất của ngôn
ngữ nói chung và Tiếng Việt nói riêng
+ Trong: có nghĩa là trong trẻo
,không có tạp chất ,không đục
+ Sáng: có nghĩa là sáng tỏ ,sáng
chiếu ,sáng chói ,nó phát huy cái trong
nhờ đó nó phản ánh đợc t tởng và tình

cảm của ngời Việt Nam ta ,diển tả sự
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

18
GIO N NG VN 12- BAN C BN Nm hc: 2010-2011
PV:Nêu các yếu tố chung của ngôn ngữ
nớc ta ?
- Giáo viên minh hoạ :
Tiếng Việt có vay mợn nhiều thuật ngữ
chính trị và khoa học Hán Việt ,tiếng
Pháp nh:Chính trị ,Cách mạng ,Dân chủ
độc lập ,Du Kích ,Nhân đạo ,Ô xi,Cac
bon ,Von ..
-Song không vì vay mợn mà quá dụng
làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt
*Ví dụ :
+Không nói Xe cứu thơng mà nói xe
hồng thập tự

PV: Trách nhiệm công dân trong việc
giữ gìn sự trong sáng của TV ?
trung thành và sáng tỏ những điều chúng
ta muốn nói
(Phạm văn Đồng -Gĩ gìn sự trong
sáng của Tiếng Việt )
a.Tiếng Việt có những chuẩn mực và
hệ thống chung làm cơ sở cho giao tiếp
(nói và viết )
+Phát âm
+Chữ viết

+Dùng từ
+Đặt câu
+Cấu tạo lời nói ,bài viết
b.Tiếng Việt không cho phép pha
tạp,lai căng một cách tuỳ tiện những
yếu tố của ngôn ngữ khác:
-Tiếng Việt có hệ thống quy tắc chuẩn
mực nhng không phủ nhận (loại trừ )
những trờng hợp sáng tạo ,linh hoạt khi
biết dựa vào những chuẩn mực quy tắc
d.Thể hiện ở chính phẩm chất văn
hoá ,lịch sự của lời nói:
+Nói năng lịch sự có văn hoá chính là
biểu hiện sự trong sáng của Tiếng Việt
+Ngợc lại nói năng thô tục ,mất lịch
sự ,thiếu vănnhoá sẽ làm mất đi vẻ đẹp
của sự trong sáng của Tiếng Việt .Ca dao
có câu :
Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau
+Phải biết xin lỗi ngòi khác khi làm
sai ,khi nói nhầm.
+Phải biết cám ơn nguời khác.
+Phải giao tiếp đúng vai ,đúng tâm
lí ,tuổi tác ,đúng chỗ.
+Phải biết điều tiết âm thanh khi giao
tiếp ..
II.Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng
của Tiếng Việt :
-Mỗi cá nhân nói và viết cần có ý thức

tôn trọng và yêu quý Tiếng Việt .
- Có thói quen cẩn trọng ,cân nhắc ,lựa lời
khi sử dụng Tiếng Việt để giao tiếp sao
GV NGUYN VN TRèNH Trng THPT Lờ Li - ụng H

19
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011
cho lêi nãi phï hỵp víi nh©n tè giao tiÕp
®Ĩ ®¹t hiƯu qu¶ cao nhÊt
+RÌn lun n¨ng lùc nãi vµ viÕt theo
®óng chn mùc .
-Lo¹i bá nh÷ng lêi nãi th« tơc ,kƯch cìm
pha t¹p ,lai c¨ng kh«ng ®óng lóc
-
-BiÕt c¸ch lµm cho TiÕng ViƯt ph¸t triĨn
III.KÕt ln: - Xem ghi nhí SGK
IV.Cđng cè dỈn dß:–
- Lµm c¸c bµI tËp trong s¸ch gi¸o khoa.
- häc thc phÇn ghi nhí.
*Chn bÞ: BµI viÕt sè 1 “ ”
-N¾m l¹i kiÕn thøc vỊ c¸ch lµm bµI v¨n nghÞ ln x· héi mµ cơ thĨ lµ bµI v¨n bµn vỊ
t tëng, ®¹o lÝ.
Tiết: 6 Ngày soạn:19/8/2009
BÀI VIẾT SỐ 1
(Nghò luận xã hội )
A.MỤC TIÊU: Giúp học sinh:
-Rèn luyện cách làm bài nghò luận về một tư tưởng, đạo lí ;vận dụng tốt các
thoa tác nghò luận đã học để làm bài nghò luận xã hội.
-Rèn kó năg phân tích đề,kó năng vận dụng kiến thức đời sống xã hội vào việc
viết một bài văn.Biết trình bày và diễn đạt các nội dung bài viết một cách sáng

sủa,đúng quy cách.Có kó năng viết đoạn văn,bài văn nghò luận tương đối hoàn
chỉnh.
B.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: phát đề về nhà. Đònh hướng bài viết.
C.CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:
*. Giáo viên: Soạn đề và đáp án
* Học sinhø: Chuẩn bò bài theo hướng dẫn.
D.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
I.n đònh lớp-kiểm tra só số:
II.Kiểm tra bài cũ:
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

20
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011
III.Bài mới:
1/Đặt vấn đề:
2/Triển khai bài mới :
*Đề: Kó năng đầu tiên và quan trọng nhất mà bạn cần có trong một thế giới
hiện đại là khả năng “học phương pháp học” – nghóa là thường xuyên tiếp thu và
học hỏi những phương pháp mới để làm những công việc cũ hay những phương
pháp mới để làm những công việc mới…trong một thế giới như vậy không chỉ
kiến thức mà cả phương pháp học hỏi của bạn mới tạo ra giá trò riêng.Bởi những
kiến thức bạn có ngày hôm nay sẽ trở nên lỗi thời nhanh hơn bạn tưởng nhiều.”
Từ lời khuyên của Phrít – men,hãy bàn về vai trò của “học phương pháp học”
đối với mỗi con người trong thế giới hiện đại.
*Yêu cầu:
-Học sinh cần hiểu được đề văn yêu cầu phát biểu những suy nghóvề câu nói
của Phrít –men. Thực chất là Giải thích,phân tích,bình luận và chứng minh vấn
đề nêu lện qua câu nói đó.
-Trọng tâm vấn đề cần sáng tỏ là:Vai trò quan trọng của học phương pháp
học.

+Lâu nay người ta đã nói nhiều về phương pháp học,học phải có phương
pháp.Vấn đề ở đây không phải là học có phương pháp mà là học phương pháp
học.
+Học có phương pháp là để nắm được các nội dung kiến thức cụ thể,còn
học phương pháp học là nhằm nắm được cách học,phương pháp học.Có thể triển
khai bài viết với mấy ý lớn như:
@Giaiû thích ngắn gọn ý nghóa của câu nói (như ý vừa nêu).
@Tại sao trong thế giới hiện đại học phương pháp học lại là kó năng
đầu tiên và quan trọng nhất?
@Phần chứng minh cần chỉ ra khối lương tri thức của nhân loại tăng
lên nhanh chóng như thế nào..
@Từ đó rút ra ý nghóa của phương châm học suốt đời.
IV.Cđng cè dỈn dß:–
*Chn bÞ: Tuyªn ng«n ®éc lËp“ ” (Hå ChÝ Minh) PhÇn 2.–
- T×m hiĨu hoµn c¶nh ra ®êi cđa v¨n b¶n.
- ThĨ lo¹i cđa v¨n b¶n.
- Ph©n tÝch c¸ch lËp ln cđa v¨n b¶n.
Tiết : 7-8 Ngày soạn :20/8/2009
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

21
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
(Hồ Chí Minh)
A.MỤC TIÊU: Giúp học sinh:
-Nhận thức được Tuyên ngôn độc lập Là văn kiện lòch sử lớn,đã tổng kết về
một thời kỳ đầy đau thương nhưng vô cùng anh dũng trong cuộc đấu tranh gình
độc lập dân tộc và khẳng đònh mạnh mẽ quyền độc lập,tự do của nước Việt Nam
trước toàn thế giới.
- Hiểu được giá trò áng văn nghò luận chính trò bất hủ: lập luận chặt chẽ,lí lẽ

đanh thép, bằng chứng hùng hồn,tạo nên sức tuyết phục to lớn.
B.PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: Phát vấn nêu v/đ - Học sinh là trung tâm.
C.CHUẨN BỊ GIÁO CỤ:
*. Giáo viên: Đọc Sgv, SGK, tham khảo, soạn giáo án , băng có ghi tiếng
Bác đọc tuyên ngôn.
* Học sinhø: Chuẩn bò bài theo SGK.
D.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
I.n đònh lớp-kiểm tra só số:
II.Kiểm tra bài cũ::
III.Bài mới:
1/ Đặt vấn đề:
2/ Triển khai bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY & TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
-HS:Đọc tiểu dẫn.
PV: Em biết gì về H/C ra đời của
T/P?
PV: Mục đích sáng tác ?
PV: Tác phẩm có những giá trò gì ?
-HS: đọc tp.
+GV: cho học sinh nghe
băng thu âm lời đọc của Bác Hồ.
PV: Cảm nhận chung của em sau khi
nghe đọc "TNĐL" ?
I.Giới thiệu chung:
1.Hoàn cảnh ra đời : 2/9/1945 ...
- Cách mạng đang gặp nhiều khó
khăn ..
2.Mục đích sáng tác :
- Tuyên ngôn độc lập
- Tuyên bố với kẻ thù ..

3. Giá trò :
- Văn kiện lòch sử quan trọng.
- Áng văn chính luận xuất sắc.
• Kết quả : ... Vui sướng của Bác.
II. Bố cục: 3 phần
1. Từ đầu à lẽ phải ...: Cơ sở pháp ly.ù
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

22
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011
-HS: nêu cảm nhận - Gv gợi lại
không khí hào hứng, vui sướng của
nhứng ngày tháng Tám năm 45.
PV: Tìm bố cục bài văn?.
( Chú ý bố cục một bài văn chính
luận)
PV: Mở đầu “Tuyên ngôn độc lập”tg
nêu vấn đề gì ?
PV: Vấn đề độc lập dân tôïc được
nêu ntn ?
PV: Ý nghóa việc trích dẫn 2 bản
tuyên ngôn của P &M ? Tác dụng ?
PV: Nhận xét về lý lẽ, cách lập luận,
cách dẫn dắt vấn đề trong phần mở
bài.
TIẾT 2:
PV: Phần gqvđ có những luận điểm
nào ?
PV: Sau những tội ác về kinh tế,
chính trò người đọc còn nhận ra

những tội ác nào nữa ?
PV: Nghệ thuật mà Bác sử dụng để
tố cáo tội ác của TD P ?
PV: Mục đích của việc vạch trần tội
ác củaTDP, đặc biệt là tội phản bội
đòng minh ?
2. Dân chủ cộng hòa : Cơ sở thực te.á
3. Lời tuyên ngôn.
III.Phân tích
1. Cơ sở pháp lý :
*Viện dẫn hai bản tuyên ngôn của Pháp,
Mỹ.
- Khẳng đònh chân lý : Dân quyền, nhân
quyền à Quyền tự do bình đẳng của
các dân tộc.
- Lý lẽ sắc bén “Gậy ông ...”
- Tranh luận ngầm với Pháp - Mỹ
• Vừa khéo léo vừa kiên quyết
- Đưa 3 bản tuyên ngôn, ba cuộc cách
mạng, 3 dân tộc ngang hàng à Tự hào
dân tộc.
- Vận dụng sáng tạo : Suy rộng ra->
quyền con người-> quyền DT.
à Cơ sở pháp lý, chính nghóa cho bản
tuyên ngôn và cho cuộc kháng chiến
của ta sau này.
- Ngắn gọn, chặt chẽ, thuyết phục.

2. Cơ sở thực tế :
a) Tội ác của giặc :

- Cíp níc ta ,b¸n níc ta 2 lÇn cho NhËt
- ¸p bøc ®ång bµo ta ë tÊt c¶ c¸c lÜnh
vùc :kinh tÕ, chÝnh trÞ ,x· héi ..
+B¾t nh©n d©n ta ph¶i nhỉ lóa trång
®ay ,cíp rng ®Êt
+T¾m m¸u c¸c cc khëi nghÜa cđa
ta.
+X©y nhµ tï nhiỊu h¬n trêng häc.
+Khun khÝch d©n ta dïng thc
phiƯn.
+Thu th v« lÝ.
=>HËu qu¶ :h¬n 2 triƯu ®ång bµo ta chÕt
®ãi
- “Thế mà ...” “gậy ông đập lưng ông”
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

23
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011

( Đâïp tan luận điệu "khai hoá", "bảo
hộ", "nhân danh đồng minh vào tước
khí giới quân N để quay trở lại VN )
PV: Nhận xét về giọng văn, từ ngữ ,
hình ảnh mà tg sử dụng trong đoạn
văn này ?
PV: Về phía ta, Hồ Chí Minh nêu bật
những điều gì ?
PV: Tg khẳng đònh quyền độc lập và
sự thật độc lập của dt ta ntn ?
PV: Âm hưởng của đoạn " Vì thế cho

nên..." ?
PV: Nhận xét về từ ngữ, lập luận
của lời tuyên ngôn ?
PV: Tác dụng của những thủ pháp
nghệ thuật ấy?
PV: Tầm cao của “Tuyên ngôn độc
lập”so với 2 tp được xem là tn đl
của dân tôïc ta lần1 & lần 2 ?
vạch rõ bản chất xảo trá, gian dối, phản
bội đồng minh của thực dân Pháp, phản
bội tinh thần cách mạng Pháp.
- Liệt kê ngắn gọn đầy đủ chính trò,
kinh tế ...
- Lời văn súc tích cô đọng sắc cạnh
hùng hồn : Lập luận chặt chẽ.
à Cáo trạng hùng hồn về tội ác tày trời
của bọn giặc.
- Xé nát,vạch trần, bác bỏ những luận
điệu giả dối của Thực dân Pháp.
+ Chúng: kể công khai hóa
+ Ta : Vạch tội áp bức diệt chủng
+ Chúng kể công bảo hộ >< hai lần
bán nước ta cho Nhật.
- Chúng nhân danh đồng minh.
+Ta : Kể tội phản bội đồng minh, đầu
hàng Nhật, khủng bố Việt Minh
đánh Nhật.
- Lập luận chặt chẽ ...
- Động từ : Chân lý được khẳng đònh
“Sự thật là ...”

=>C¸ch nªu téi ¸c ®Çy ®đ ,cơ thĨ ,®iĨn
h×nh .Giäng v¨n ®anh thÐp ,c¨m thï víi
nh÷ng c©u v¨n ng¾n gän ,®ång d¹ng vỊ
cÊu tróc ,nèi tiÕp nh©u liªn tơc. Tõ ng÷
,h×nh ¶nh gi¶n dÞ mµ s©u s¾c -Sù chun ý
khÐo lÐo .
=>B¶n c¸o tr¹ng ®anh thÐp tè c¸o téi ¸c
cđa Thùc d©n Ph¸p .
b) Truyền thống yêu nước nhân đạo,
tinh thần đấu tranh gìn giữ nền độc lập,
tự do của nhân dân Việt Nam :
*Truyền thống nhân ái.
- Yêu độc lập, tự do : Nổi dậy giành
chính quyền.
“Một dân tộc ...”
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

24
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12- BAN CƠ BẢN Năm học: 2010-2011
PV: Qua tuyên ngôn, em hãy nêu
chủ đề của t/p ?
PV: Hãy nêu giá trò , ý nghóa của tp.
*Chú ý đến những nét đặc sắc của
một bài v ăn chính luận mẫu mực.
- Động từ “Sự thật là” khẳng đònh
* Cơ sở chính nghóa.
- Trònh trọng tuyên bố ...
- Tuyên bố thoát ly...
3.Lời tuyên bố chính thức :
- Hùng hồn đanh thép.

- Khẳng đònh nâng cao.
- Điệâp tư ngữ"sự thật là".
-Khẳng đònh nền ĐL của DTVN không
chỉ có nguyên lý ma đã thành hiện thực
=>khẳng đònh cuộc đấu tranh của
NDVN phù hợp với quy luật và xu thế
pt của l/s =>khẳng đònh quyết tâm của
nhân dân VN giữ vững nền ĐL ấy -
động viên ND - cảnh báo kẻ thù.
- So với “Nam quốc sơn hà”; “Cáo bình
Ngô”- vượt ở tầm vươn ra thế giới trên
tinh thần dân chủ, tự do kết hợp truyền
thống yêu nước và tư tưởng nhân đạo
của dân tộc.
IV.Chủ đề:
- Thông qua bản cáo trạng ...
-Và nêu bật truyền thống nhân ái, lòng
yêu dân tộc, tự do, ý chí quyết tâm đấu
tranh giành độc lập của nhân dân ta, Hồ
Chí Minh khẳng đònh với thế giới rằng :
Nước Việt Nam đã là nước độc lập và
phải được hưởng độc lập !
V.Tổng kết:
*Ý nghóa lòch sử, văn học :
- Áng văn chính luận mẫu mực
- Tố cáo tội ác Thực dân Pháp.
- Nêu bật truyền thống yêu nước
- Niềm tự hào vô hạn
IV.Cđng cè dỈn dß:–
GV NGUYỄN VĂN TRÌNH Trường THPT Lê Lợi - Đơng Hà

25