Quản lý hoạt dộng giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã phổ yên, tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGÔ THƯỢNG MINH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG
CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGÔ THƯỢNG MINH

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG
CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đinh Đức Hợi

THÁI NGUYÊN - 2020
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
hoàn toàn trung thực, chưa được sử dụng và công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020
Tác giả
Ngô Thượng Minh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên em xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đến thầy
giáo - TS Đinh Đức Hợi, người thầy đã tận tình giúp đỡ, định hướng khoa học
và luôn động viên, khích lệ em hoàn thành luận văn.
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu, tập thể các thầy, cô
giáo Khoa Tâm lý - Giáo dục; Phòng Đào tạo trường Đại học Sư phạm Thái
Nguyên đã trực tiếp giảng dạy, định hướng trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu các trường trung học phổ
thông, cán bộ quản lý, giáo viên các trường trung học phổ thông thị xã Phổ
Yên, tỉnh Thái Nguyên đã giúp đỡ, chia sẻ, cung cấp cho tôi nhiều tư liệu,

thông tin cũng như đóng góp cho tôi nhiều ý kiến quý báu để hoàn thành luận
văn này.
Cuối cùng, xin cảm ơn những người thân trong gia đình, bạn bè,
đồng nghiệp đã quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu, mặc dù bản thân đã có nhiều
cố gắng, tâm huyết và trách nhiệm, song luận văn không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Kính mong các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp chỉ
dẫn, góp ý.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020
Tác giả
Ngô Thượng Minh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC............................................................................................................ iii
DANH MỤC VIẾT TẮT....................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ........................................................................... v
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 2
4. Giả thuyết nghiên cứu...................................................................................... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI
TRƯỜNG CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ............... 6

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................... 6
1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới ............................................................................ 6
1.1.2. Nghiên cứu trong nước .............................................................................. 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 12
1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 12
1.2.2. Giáo dục ................................................................................................... 13
1.2.3. Môi trường ............................................................................................... 14
1.2.4. Giáo dục môi trường ................................................................................ 14
1.2.5. Hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học
phổ thông ................................................................................................. 15
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.2.6. Quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông ................................................................................. 15
1.2.7. Học sinh trung học phổ thông ................................................................. 16
1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông ................................................................................. 16
1.3.1. Mục tiêu hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông ................................................................................. 17
1.3.2. Nội dung giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học

phổ thông ................................................................................................. 18
1.3.3. Phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục môi trường
cho học sinh ở các trường trung học phổ thông ...................................... 19
1.3.4. Hình thức tổ chức hoạt động giáo dục môi trường.................................. 22
1.3.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường trung học phổ thông............................................................... 23
1.3.5. Các lực lượng tham gia giáo dục môi trường cho học sinh ở trường
trung học phổ thông ................................................................................. 23
1.3.6. Hoạt động dạy học tích hợp GDMT ở các môn học chiếm ưu thế tại
các trường trung học phổ thông............................................................... 24
1.4. Quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông ................................................................................. 27
1.4.1. Lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường trung học phổ thông............................................................... 27
1.4.2. Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường trung học phổ thông............................................................... 28
1.4.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các
trường trung học phổ thông ..................................................................... 29
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện hoạt động giáo dục môi trường cho học
sinh ở các trường trung học phổ thông .................................................... 30
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho
học sinh ở các trường trung học phổ thông ............................................. 31
1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 31
1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 32
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 35

Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI
TRƯỜNG CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN....................................... 36

2.1. Khái quát về khách thể nghiên cứu ............................................................ 36
2.1.1. Vài nét về các trường THPT Thị xã Phổ Yên ......................................... 36
2.1.2. Tình hình môi trường ở thị xã Phổ Yên hiện nay .................................... 37
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ................................................................... 39
2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 39
2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 39
2.2.3. Khách thể khảo sát và địa bàn khảo sát ................................................... 39
2.2.4. Phương pháp khảo sát .............................................................................. 40
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ......................... 40
2.3.1. Thực trạng nhận thức về mục tiêu hoạt động giáo dục môi trường
cho học sinh ở các trường trung học phổ thông ...................................... 40
2.3.2. Thực trạng nội dung hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường trung học phổ thông............................................................... 43
2.3.3. Thực trạng phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục
môi trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông ................... 48
2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục môi trường cho
học sinh ở các trường trung học phổ thông ............................................. 53
2.3.5. Thực trạng các lực lượng tham gia giáo dục môi trường cho học
sinh ở trường trung học phổ thông .......................................................... 55
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các

trường trung học phổ thông ..................................................................... 56
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục môi trường
cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên,
tỉnh Thái Nguyên.................................................................................... 56
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục môi trường cho
học sinh ở các trường trung học phổ thông ............................................. 59
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục môi trường cho
học sinh ở các trường trung học phổ thông ............................................. 61
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông .......................... 63
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông .......................... 65
2.5.1. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 65
2.5.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 67
2.6. Đánh giá chung về thực trạng........................................................................ 69
2.6.1. Kết quả đạt được........................................................................................ 69
2.6.2. Tồn tại, hạn chế ......................................................................................... 71
Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 72
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI
TRƯỜNG CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN....................................... 73

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................. 73
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 73
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 73
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 73
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường THPT thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.............................. 74
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

3.2.1. Tăng cường quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh các trường THPT thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ...... 74
3.2.2. Chỉ đạo tích hợp nội dung giáo dục môi trường và đổi mới phương
pháp, hình thức giáo dục môi trường cho học sinh ................................. 79
3.2.3. Chỉ đạo đảm bảo các điều kiện hỗ trợ hoạt động giáo dục môi trường
cho học sinh ............................................................................................. 85
3.2.4. Chỉ đạo phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
tham gia hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ........................... 87
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 89
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ................... 90
3.4.1. Mục tiêu ................................................................................................... 90
3.4.2. Nội dung, đối tượng khảo sát .................................................................. 90
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 93
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 97
PHỤ LỤC ...............................................................................................................

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC VIẾT TẮT

CBQL

Cán bộ quản lý

GDMT

Giáo dục môi trường

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

HT

Hiệu trưởng

MT

Môi trường

THPT

Trung học phổ thông

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1.

Quy mô học sinh các khối lớp tại các trường THPT ở thị xã
Phổ Yên năm học 2018-2019 ....................................................... 36

Bảng 2.2.

Trình độ GV, CBQL các trường THPT ở thị xã Phổ Yên .......... 37

Bảng 2.3.

Nhận thức của CBQL, GV về mục tiêu hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã
Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........................................................... 40

Bảng 2.4.

Nhận thức của HS về mục tiêu hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã
Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ......................................................... 41

Bảng 2.5.

Đánh giá của CBQL, GV và HS về nội dung giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã
Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ......................................................... 44

Bảng 2.6.

Đánh giá của CBQL, GV và HS về phương pháp tổ chức
hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............. 49

Bảng 2.7.

Đánh giá của CBQL, GV và HS về hình thức tổ chức hoạt
động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung
học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên....................... 52

Bảng 2.8.

Đánh giá của CBQL, GV về kiểm tra, đánh giá hoạt động
giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học
phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............................. 54

Bảng 2.9.

Đánh giá của CBQL, GV các lực lượng tham gia hoạt động
giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học
phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............................. 55

Bảng 2.10.

Đánh giá của CBQL, GV công tác lập kế hoạch quản lý hoạt
động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung
học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên....................... 57

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Bảng 2.11.

Đánh giá của CBQL, GV về tổ chức thực hiện hoạt động
giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học
phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............................. 59

Bảng 2.12.

Đánh giá của CBQL, GV về chỉ đạo thực hiện hoạt động
giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học
phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............................. 61

Bảng 2.13.

Đánh giá của CBQL, GV về kiểm tra, đánh giá thực hiện
hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............. 64

Bảng 2.14.

Đánh giá của CBQL, GV về các yếu tố chủ quan ảnh hưởng
đến hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ................ 66

Bảng 3.1.

Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ............... 90

Bảng 3.2.

Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất ................. 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Vấn đề môi trường hiện nay đang thu hút sự quan tâm ở Việt Nam nói
chung và ở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên nói riêng. Thị xã Phổ Yên được
thành lập đã mở ra thời kỳ mới, thời cơ mới và vị thế mới cho Phổ Yên trong thời
kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển với khu công nghiệp Yên Bình, khu vực đã
được quy hoạch vào tổ hợp công nghiệp, nông nghiệp, đô thị và dịch vụ, là cửa
ngõ giao lưu kinh tế - văn hóa của Thái Nguyên. Tuy nhiên, hiện nay vấn đề ô
nhiễm môi trường đất, nước, không khí đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ tại thị
xã, do chính hậu quả của con người. Mặt khác, vấn đề thu gom, xử lý rác thải và
rác thải rắn công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ở các đô thị cũng ngày càng khó
khăn, ô nhiễm môi trường đất do sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật và phân
bón hoá học.
Giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường phổ thông là nhiệm vụ đặc
biệt quan trọng, vì trường phổ thông là nơi đào tạo thế hệ trẻ, những người chủ
tương lai của đất nước. Thực tiễn hoạt động môi trường ở các nước đã chỉ ra rằng,
sẽ không có đạo luật hoặc một mức thuế nào có thể bắt buộc được các công dân
phải tôn trọng môi trường, vì sự tôn trọng tự nguyện chỉ có thể được truyền thụ

qua giáo dục.
Hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường sinh thái ở thị xã Phổ Yên do các
hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người gây ra ngày càng trở nên nghiêm
trọng, đe dọa trực tiếp sự phát triển kinh tế - xã hội cũng như sự tồn tại, phát triển
của các thế hệ hiện tại và tương lai. Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường trong
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay không chỉ là đòi hỏi cấp
thiết đối với các cấp quản lý, các nhà trường mà đó còn là trách nhiệm của cả hệ
thống chính trị và của toàn xã hội. Thị xã Phổ Yên có 4 trường trung học phổ
thông, việc truyền thụ kiến thức giáo dục môi trường đến học sinh thuận lợi và
hiệu quả nhất vẫn là hình thức tích hợp và lồng ghép vào các môn học để học sinh
nhận thấy tầm quan trọng, ý nghĩa của bảo vệ môi trường đối với sự phát triển bền
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




vững thông qua các hoạt động giáo dục, hoạt động tổ chức dạy học của giáo viên,
hoạt động ngoại khóa, tình nguyện… không chỉ trong môn học Địa lý mà còn ở
nhiều môn học khác như Vật lý, Sinh học, Công nghệ, Hóa học,…. Hiện nay, các
bài học giáo dục môi trường trong chương trình học tập còn quá ít, thường bị xem
là những tiết học không quan trọng, ít khi có trong các bài kiểm tra thi cử. Vì thế
học sinh có thái độ bàng quan trong học tập và nghiên cứu các vấn đề liên quan
đến môi trường. Một bộ phận học sinh chưa có ý thức cao trong bảo vệ môi trường
sinh thái, sử dụng tài nguyên nước, năng lượng tiết kiệm, vệ sinh làm sạch môi
trường sống, vứt rác bừa bãi, giẫm đạp, bẻ cây cối, sử dụng tài nguyên lãng phí…
Vấn đề quản lý hoạt động giáo dục môi trường ở các trường THPT hiện nay
còn bị xem nhẹ và chưa được quan tâm đúng mức. Mặt khác, tổ chuyên môn chưa
thực hiện thường xuyên tổng kết đánh giá GDMT nhằm giải quyết những vẫn đề
phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện, những vấn đề trọng tâm khác như rút
kinh nghiệm, vạch ra phương hướng GDMT trong thời gian tiếp theo, công tác

kiểm tra, đánh giá hoạt động GDMT được tiến hành chưa thường xuyên và hiệu
quả. Vì vậy, nếu đề tài nghiên cứu thành công sẽ vận dụng đồng bộ các biện pháp
quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở trường trung học phổ thông
thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên thực hiện đúng kế hoạch quản lý sẽ góp phần
nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của học sinh hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục
môi trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên” làm công trình nghiên cứu của mình.
2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông, luận văn đề xuất biện pháp
nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các
trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường
trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
4. Giả thuyết nghiên cứu

Giáo dục môi trường ở trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái
Nguyên đã có những kết quả tích cực về nội dung, phương pháp giáo dục môi

trường….nhưng vẫn còn hạn chế như giáo viên chưa có sự đổi mới về phương
pháp, hình thức dạy học, vấn đề quản lý lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế
hoạch, kiểm tra, đánh giá chưa sát sao…, do vậy chưa đáp ứng yêu cầu phát triển
năng lực và ý thức cho người học trong việc bảo vệ môi trường. Vì vậy, nếu đề
xuất và thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục môi trường
cho học sinh ở trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên thực
hiện đúng kế hoạch quản lý sẽ phát triển năng lực vận dụng kiến thức vào thực
tiễn của người học.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho
học sinh ở trường trung học phổ thông.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục môi trường
cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục môi
trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

- Đề tài tập trung đi sâu nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động giáo dục
môi trường cho học sinh của Hiệu trưởng các trường trung học phổ thông thị xã
Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
- Thời gian khảo sát: tháng 7/2019 đến tháng 4/2020.
- Địa bàn nghiên cứu: Các trường THPT Lê Hồng Phong, THPT Bắc Sơn
THPT Lý Nam Đế, THPT Phổ Yên ở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Sử dụng các phương pháp: Phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa và
khái quát hóa các vấn đề về lý luận: mục tiêu, nội dung, phương pháp hình thức… giáo
dục môi trường và quản lý giáo dục môi trường ở các trường trung học phổ thông thị
xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên như: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, chỉ đạo
thực hiện, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện quản lý giáo dục môi trường.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động dạy và học nội dung giáo dục
môi trường nhằm đánh giá những mặt mạnh, phát hiện những hạn chế và nguyên
nhân của hạn chế trong hoạt động giáo dục môi trường và quản lý giáo dục môi
trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
Phương pháp điều tra viết: Xây dựng các phiếu điều tra để thu thập các ý
kiến đánh giá từ các đối tượng cần khảo sát. Phiếu hỏi dành cho CBQL và GV, HS
về thực tiễn hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh và quản lý hoạt động
giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã Phổ
Yên, tỉnh Thái Nguyên.
Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn các giảng viên, chuyên gia, CBQL giáo
dục và giáo viên về thực tiễn hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh: thực
trạng mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục môi trường, thực
trạng và quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung
học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện
kế hoạch, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện quản lý giáo dục
môi trường.
Phương pháp chuyên gia: Trao đổi trực tiếp hoặc thông qua phỏng vấn để
các chuyên gia tư vấn, góp ý các nội dung liên quan đến luận văn nghiên cứu: mục
tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục môi trường và quản lý hoạt
động giáo dục môi trường cho học sinh: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch,
chỉ đạo thực hiện, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện quản lý giáo dục môi trường.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Phương pháp khảo nghiệm: Trên cơ sở các biện pháp đã đề xuất, chúng tôi
thử nghiệm các biện pháp đã đề xuất vào hoạt động GDMT cho HS các trường
THPT thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên nhằm đánh giá kết quả thử nghiệm có thể
áp dụng, triển khai tại các trường THPT ở thị xã Phổ Yên phù hợp hay không? Kết
quả trước và sau khảo nghiệm có nâng cao chất lượng hoạt động GDMT cho HS ở
các trường THPT ở thị xã Phổ Yên có như mong muốn không?.
7.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu
Dùng thống kê toán học để tính % và điểm trung bình nhằm phân tích kết
quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc luận văn

Ngoài Mở đầu, Kết luận, Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục,
luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học
sinh ở trường trung học phổ thông.
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở
các trường trung học phổ thông thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG
CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới
A. M. Lucas, chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu Khoa học, Toán học và
GDMT, Trường Chelsea, Đại học London đã nhấn mạnh đến vai trò của môn
Khoa học trong giáo dục vì môi trường. Công trình này đã đưa ra những đánh giá:
Các môn học, trong đó có mô khoa học phải bao hàm nội dung GDMT, vì vậy,
trong hoạt động dạy học môn Khoa học phải tăng cường bảo tồn môi trường sống
của con người. “Việc quan tâm xây dựng các khóa học, nội dung học của môn học
đóng vai trò quan trọng trong việc GDMT và được coi như một cơ sở để phát triển
GDMT” [dẫn theo 19].
Alvin Pettus - Environment EANL trong công trình nghiên cứu về GDMT và
thái độ đối với môi trường đã đánh giá kết quả một số cuộc thử nghiệm nhằm đo
lường thái độ với môi trường và tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến những thái độ
đó. Từ đó đã đưa ra một số kết luận cụ thể: “Con người có càng nhiều biện pháp
để cải tạo chất lượng MT nếu họ có nhiều thông tin về GDMT; Điều kiện sống và
làm việc có ảnh hưởng đến việc kiểm soát về MT và tham gia vào các hoạt động
MT; Niềm tin, văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi thái độ của con
người về MT; Ở khu vực tư nhân thì thái độ bảo vệ MT khác với ở khu vực công
cộng” [dẫn theo 10].
Matthew J. Brennan, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu về MT Brentree ở
Milford, PA và là người người đầu tiên chịu trách nhiệm trong việc xuất bản Tạp
chí GDMT đã xây dựng chương trình bảo tồn con người và MT dựa trên các khái
niệm có liên quan đến MT. Chương trình giáo dục môi trường được thể hiện ở hầu
hết các môn học và các cấp học. Mục đích của chương trình là nhằm xây dựng và

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

thực hiện các chính sách để bảo vệ môi trường và trong thực tiễn xây dựng một
nền văn hóa vì môi trường sống của con người và sự phát triển con người.
Monica Hale, cựu viên chức giáo dục cao cấp (giáo dục phổ thông, cao đẳng
và đại học), hội đồng GDMT, Học viện Báo chí, Vương quốc Anh khẳng định
giáo dục môi trường nhằm mục tiêu vì sự phát triển bền vững ở các nước đang
phát triển. Do vậy, giáo dục môi trường cần có sự trợ giúp của các tổ chức, các
nước phát triển và các nước công nghiệp đối với các nước đang phát triển. Các
nước đang phát triển cần sự trợ giúp về chuyển giao công nghệ, các hoạt động xúc
tiến kinh tế, xúc tiến phát triển công nghiệp nhằm không làm suy thoái MT. Trong
quá trình hợp tác với các nước, cần đẩy nhanh các dự án GDMT trong cộng đồng
để thực hiện có hiệu quả mục tiêu vì sự phát triển bền vững, “cần phải đưa việc
quan tâm tới MT vào trong tất cả các khía cạnh của các chương trình hợp tác, trợ
giúp để phát triển; đẩy nhanh các dự án GDMT cộng đồng và giáo dục những
người lập chính sách” [trích theo 17].
R. R. Ballantyne and J. I. Packer, giảng viên Đại học Kỹ thuật Queensland,
Brisbane, Australia trong công trình “Dạy và học trong GDMT” nhằm mục đích
phát triển nhận thức về MT [trích theo 19]. Công trình đề cập đến mô hình nhận
thức về GDMT, trong đó nêu rõ kiến thức, thái độ và định hướng hành vi với MT.
Trong GDMT cần áp dụng các nguyên tắc tích cực trong dạy học, cung cấp nền
tảng nhằm khuyến khích sinh viên các trường đại học nên tích cực hơn, quan tâm
và có hành động tích cực đối với vấn đề môi trường. Từ những thông tin, quan
điểm do người học đề xuất, cung cấp sẽ giúp các nhà MT thiết kế những khóa học
trải nghiệm trong dạy học, phát triển những quan niệm về MT cùng với việc thực
hiện cam kết các hành vi có trách nhiệm trong MT và vì MT.
Richard R. Perdue and Donald S. Warder trong công trình “GDMT và sự thay
đổi thái độ” đã nghiên cứu các chương trình GDMT sống trải nghiệm và đã đưa ra

những kiến thức liên quan đến mối quan hệ giữa con người và MT, sự phát triển của
các kỹ năng và khả năng, sự phát triển tính trách nhiệm và cách đánh giá MT. Công
trình nghiên cứu nhằm đánh giá mức độ thay đổi thái độ của con người đối với MT
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




sau khi tham gia chương trình sống trải nghiệm với MT, “các thông tin, quan điểm
do người học đề xuất, cung cấp sẽ giúp các nhà MT thiết kế những khóa học trải
nghiệm trong dạy học, phát triển những quan niệm về MT cùng với việc thực hiện
cam kết các hành vi có trách nhiệm trong MT và vì MT” [trích theo 19]. Các công
trình nghiên cứu trên đây là nguồn tài liệu tham khảo để chúng tôi triển khai nghiên
cứu cơ sở lý luận về nội dung GDMT cho HS ở trường phổ thông và quản lý nội
dung GDMT cho HS ở trường THPT, đó là các nội dung về môi trường, hoạt động
giáo dục môi trường cho HS, mục tiêu GDMT, nội dung GDMT….
1.1.2. Nghiên cứu trong nước
Các nghiên cứu về giáo dục môi trường cho học sinh ở trường THPT:
Theo tác giả Nguyễn Thị Thu Hằng (2015), Giáo dục môi trường thông qua
dạy học dự án chương nhóm Cacbon - Hóa học 11 nâng cao [9], đã phân tích cơ
sở lý luận và thực tiễn của giáo dục môi trường thông qua dạy học dự án như:
Phương pháp dạy học dự án trên thế giới và Việt Nam, giáo dục bảo vệ môi
trường và các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường…Từ đó, tác giả triển khai
thực trạng giáo dục môi trường thông qua dạy học dự án chương nhóm Cacbon Hóa học 11 nâng cao và Thiết kế các dự án học tập và giáo án bài dạy chương
nhóm Cacbon-Hóa học lớp 11 nâng cao. Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm
đánh giá tính phù hợp, khả thi và hiệu quả của các đề xuất.
Trong công trình nghiên cứu của Nguyễn Thị Nguyên (2011), Tuyển chọn
xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập và giáo dục môi trường dạy học phần hóa
học hữu cơ ở trường Trung học phổ thông [16]. Tác giả đã tiến hành đánh giá tổng
quan về môi trường, ô nhiễm môi trường, giáo dục môi trường, lí thuyết về xây

dựng và sử dụng hệ thống bài tập có nội dung giáo dục môi trường. Phân tích thực
trạng sử dụng bài tập hoá học có nội dung liên quan đến môi trường trong dạy học
ở trường THPT hiện nay. Tìm hiểu nội dung của các bài trong chương trình hoá
học hữu cơ THPT để nêu ra được những kiến thức hoá học liên quan
đến môi trường, giáo dục môi trường. Tuyển chọn, xây dựng hệ thống bài tập
về giáo dục môi trường phần hoá học hữu cơ. Nghiên cứu phương pháp sử dụng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




bài tập hóa học về giáo dục môi trường trong việc giáo dục môi trường cho học
sinh và tiến hành thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả giáo dục môi trường.
Tác giả Nguyễn Phi Hạnh (2002), Giáo dục môi trường qua môn địa lý [8],
Thông qua môn Địa lý, giáo viên có thể giúp học sinh tìm hiểu được một cách sâu
sắc bản chất về: Thành phần cấu tạo của môi trường: đất, nước, không khí và thế
giới sinh quyển; sự biến đổi của các chất trong môi trường; ảnh hưởng của các yếu
tố tới thành phần của môi trường. Nguồn gây ô nhiễm môi trường: các chất hoá
học và tác hại sinh lí của chúng với động thực vật và con người; tiêu chuẩn môi
trường và mức độ ô nhiễm môi trường; biện pháp hóa học, vật lí, sinh hóa để bảo
vệ môi trường và chống ô nhiễm: xử lí nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp,
chất thải rắn....
Theo tác giả Hoàng Thị Thu Nhã (2010) trong nghiên cứu về Tích hợp giáo
dục môi trường trong dạy học sinh học ở trường phổ thông [17], trong chương về
cơ sở lý luận và thực tiễn của dạy học sinh học theo quan điểm tích hợp, tác giả đã
phân tích một số vấn đề về dạy học tích hợp và giáo dục môi trường trong dạy học
tích hợp; phần cơ sở thực tiến, tác giả đã trình bày tổng quan về tình hình giáo dục
môi trường, tình hình giáo dục môi trường thông qua dạy học sinh học ở trường
phổ thông, thực trạng về giáo dục môi trường trong nhà trường phổ thông. Phần
chương 2, tác giả đã phân tích thực trạng mục tiêu, nội dung, hình thức và phương

pháp dạy học tích hợp mà giáo viên đã sử dụng trong dạy học môn sinh học nhằm
mục đích giáo dục môi trường. Trên cơ sở đánh giá những mặt mạnh đạt được,
hạn chế và nguyên nhân của hạn chế, tác giả tiến hành thực nghiệm sư phạm qua
các bài học.
Bài viết của tác giả Phạm Thị Phương Anh về “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi
trường trong dạy học phần di truyền học (sinh học 12)” [1] đã phân tích vấn đề ô
nhiễm môi trường, phân tích các mức độ giáo dục môi trường trong dạy học phần
di truyền học, từ đó tác giả thiết kế hoạt động dạy học phần di truyền học theo
hướng tích hợp bảo vệ môi trường.
Các công trình nghiên cứu trên đã đề cập đến vấn đề giáo dục môi trường và
dạy học tích hợp trong giáo dục bảo vệ môi trường. Những công trình nghiên cứu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




này là cơ sở để chúng tôi triển khai nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng về quản
lý giáo dục môi trường cho HS ở các trường THPT.
Các nghiên cứu về quản lý giáo dục môi trường cho học sinh ở các
trường THPT:
Công trình nghiên cứu của tác giả Trần Xuân Hòa (2014), Quản lý hoạt
động giáo dục môi trường cho học sinh trường trung học phổ thông huyện
Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc [10], luận văn đã phân tích cơ sở lý luận về
quản lý hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh trường THPT như sự phát
triển của hoạt động giáo dục môi trường, giáo dục môi trường ở Việt Nam;
nguyên tắc giáo dục môi trường, mục tiêu, nội dung, phương pháp, các hình
thức giáo dục môi trường. Trong quản lý giáo dục môi trường gồm quản lý
mục tiêu, quản lý nội dung, quản lý hình thức và quản lý việc sử dụng, bồi
dưỡng giáo viên. Các biện pháp đề xuất gồm: nâng cao nhận thức cho CBQL,
GV trường THPT về vai trò, ý nghĩa của hoạt động GDMT và quản lý hoạt

động GDMT; Quản lý hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép nội dung
GDMT; Quản lý hoạt động GDMT thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp…
Theo tác giả Nguyễn Thị Thu Hương trong công trình Quản lý
hoạt động giáo dục môi trường thông qua hoạt động dạy học ở trường trung học
cơ sở thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh [12], tác giả đã phân tích về lịch sử
nghiên cứu vấn đề như tổng quan về các công trình nghiên cứu trong nước và trên
thế giới, những vấn đề về giáo dục môi trường và nội dung quản lý giáo dục môi
trường thông qua hoạt động dạy học. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng
hoạt động giáo dục môi trường thông qua hoạt động dạy học ở trường THCS
thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh gồm nhận thức của HS về GDMT, thực
trạng nội dung và phương pháp, hình thức tổ chức GDMT đã tiến hành ở trường
trung học cơ sở thành phố Uông Bí, tác giả đánh giá những mặt được và hạn chế
của hoạt động dạy học. Bên cạnh đó, tác giả đánh giá thực trạng quản lý
hoạt động giáo dục môi trường như xây dựng kế hoạch, thực hiện kế hoạch, chỉ
đạo GDMT, kiểm tra và đánh giá GDMT thông qua dạy học tích hợp tác giả đề
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




xuất các biện pháp như nâng cao nhận thức cho CBQL, GV về tầm quan trọng của
GDMT; Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực GDMT cho đội ngũ GV; Chỉ đạo
tổ chuyên môn hướng dẫn GV tổ chức hoạt động ngoại khóa cho HS; Quản lý cơ
sở vật chất và thiết bị dạy học phục vụ cho hoạt động dạy học….
Tác giả Nguyễn Văn Linh (2014) trong công trình Tổ chức hoạt động giáo
dục bảo vệ môi trường tại các trường trung học phổ thông tỉnh Bắc Ninh [15],
trên cơ sở phân tích cơ sở lý luận về tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi
trường tại các trường trung học phổ thông như vấn đề môi trường và ô nhiễm môi
trường, GDMT và tổ chức GDMT ở trường phổ thông, các yếu tố ảnh hưởng đến
tổ chức GDMT ở trường phổ thông làm cơ sở để nghiên cứu thực trạng. Ở phần

thực trạng, tác giá tiến hành đánh giá nhận thức của CBQL, GV và HS về vấn đề
giáo dục bảo vệ môi trường, thực trạng tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi
trường, từ đó đề xuất các biện pháp như: Bồi dưỡng nâng cao nhận thức về môi
trường, ô nhiễm môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường cho CBQL, GV và HS
ở trường THPT; Đa dạng hóa các hình thức giáo dục bảo vệ môi trường; Tăng
cường và sử dụng hiệu quả, hợp lý cơ sở vật chất phục vụ công tác tổ chức giáo
dục bảo vệ môi trường; Thường xuyên kiểm tra, đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm
về công tác tổ chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường….
Trong bài viết của tác giả Nguyễn Thị Hồng Nhật về “Thực trạng và các biện
pháp quản lý công tác giáo dục bảo vệ môi trường ở trường đại học Huế” [18]
Tạp chí Khoa học, Đại học Huế, số 68/2011, đã khảo sát thực trạng công tác giáo
dục bảo vệ môi trường và nhận thấy nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của
công tác giáo dục bảo vệ môi trường cho sinh viên của cán bộ, giảng viên chưa
đúng mức; Chương trình, nội dung giáo dục bảo vệ môi trường chưa được triển
khai đồng bộ, một số ngành học chưa đưa giáo dục bảo vệ môi trường thành môn
học chính thức; Phương pháp, hình thức triển khai các hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường chưa phong phú… Trên cơ sở đó, cần có các biện pháp quản lý hoạt
động giáo dục bảo vệ môi trường tại Đại học Huế như: nâng cao nhận thức của
giảng viên và sinh viên về sự cần thiết của giáo dục bảo vệ môi trường; Tăng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




cường công tác tổ chức, chỉ đạo giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường; Tổ
chức, quản lý việc thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường ngoài nhà trường; tổ
chức các điều kiện hỗ trợ công tác giáo dục bảo vệ môi trường ; Tăng cường công
tác kiểm tra, đánh giá và khen thưởng về công tác giáo dục bảo vệ môi trường.
Theo tác giả Nguyễn Thị Thương (2015), Đại học Đà Nẵng, “Biện pháp
quản lý công tác giáo dục bảo vệ môi trường ở các trường THPT thành phố

Pleiku, tỉnh Gia Lai [22], Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý công tác giáo dục
BVMT ở trường THPT. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý giáo dục bảo vệ
môi trường ở các trường THPT thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai. Đề xuất các biện
pháp quản lý công tác giáo dục bảo vệ môi trường ở các trường THPT thành phố
Pleiku, tỉnh Gia Lai: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên trường
THPT về vai trò, ý nghĩa của công tác giáo dục bảo vệ môi trường; Tăng cường
quản lý hoạt động dạy học tích hợp, lồng ghép các nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường; Quản lý công tác giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp; Phối hợp các lực lượng tham gia công tác giáo dục bảo vệ
môi trường; Quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ công tác giáo dục
bảo vệ môi trường.
Các công trình nghiên cứu trên đã nghiên cứu về cơ sở lý luận và thực tiễn
của quản lý hoạt động giáo dục môi trường thông qua hoạt động dạy học hay tổ
chức hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường tại các trường trung học phổ thông và
biện pháp quản lý công tác giáo dục bảo vệ môi trường ở các trường THPT, các
biện pháp của các công trình nghiên cứu trên là nguồn tài liệu để chúng tôi tham
khảo trong chương 3 của đề tài nghiên cứu.
Như vậy, hiện nay chưa có công trình nghiên cứu nào về quản lý hoạt động
giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông thị xã Phổ
Yên, tỉnh Thái Nguyên, đây là vấn đề mà chúng tôi quan tâm, nghiên cứu trong
luận văn này.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý được định nghĩa ở nhiều khía cạnh khác nhau:
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Quan điểm của Trần Kiểm cho rằng “Quản lý một hệ thống xã hội là tác

động có mục đích đến tập thể người- thành viên của hệ - nhằm làm cho hệ vận
hành thuận lợi và đạt tới mục đích dự kiến” [14, tr.28].
Quan điểm của Nguyễn Ngọc Quang cho rằng “Quản lý là tác động có mục
đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói chung là
khách thể quản lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến” [20, tr.34].
Vậy, quản lý là sự tác động có tính hướng đích của chủ thể quản lý tác động
đến khách thể quản lý theo cơ chế quản lý nhất định nhằm đạt được mục tiêu đề
ra, đồng thời đảm bảo cho tổ chức ổn định, phát triển lâu dài.
1.2.2. Giáo dục
Quan điểm của John Dewey (1859 - 1952), nhà triết học, nhà tâm lí học và
nhà cải cách giáo dục người Mỹ cho rằng cá nhân con người không bao giờ vượt
qua được quy luật của sự chết và cùng với sự chết thì những kiến thức, kinh
nghiệm mà cá nhân mang theo cũng sẽ biến mất. Tuy nhiên, tồn tại xã hội lại đòi
hỏi phải những kiến thức, kinh nghiệm của con người phải vượt qua được sự
khống chế của sự chết để duy trì tính liên tục của sự sống xã hội. Giáo dục là “khả
năng” của loài người để đảm bảo tồn tại xã hội. Ngoài ra, John Dewey cũng cho
rằng, xã hội không chỉ tồn tại nhờ truyền dạy, nhưng còn tồn tại chính trong quá
trình truyền dạy ấy. Như vậy, theo quan điểm của John Dewey, đã đề cập đến việc
truyền đạt, mục tiêu cuối cùng của việc giáo dục, là dạy dỗ.
Quan điểm của Nguyễn Sinh Huy cho rằng: phải hiểu giáo dục là cho tất cả
mọi người, được thực hiện ở bất cứ không gian và thời gian nào thích hợp với từng
loại đối tượng, bằng các phương tiện dạy học khác nhau, kể cả các phương tiện
truyền thông đại chúng với các kiểu học tập rất đa dạng, linh hoạt trong đó chủ thể
học sinh đóng vai trò “trung tâm”; thực hiện theo phương thức đa dạng hóa, năng
động, thích ứng với mọi biến đổi; là trách nhiệm của nhà nước, của tất cả các ngành,
mọi người trong xã hội, không riêng gì ngành giáo dục [trích theo 17].
Vậy, giáo dục là quá trình hình thành ở con người niềm tin, lý tưởng, động
cơ, tình cảm, thái độ, những nét tính cách, những hành vi và thói quen cư xử đúng
đắn trong xã hội.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN