Quản lý giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục tại các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LÝ QUANG TỚI

QUẢN LÝ GIÁO DỤC HOÀ NHẬP CHO
HỌC SINH KHUYẾT TẬT THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC TẠI CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LÝ QUANG TỚI

QUẢN LÝ GIÁO DỤC HOÀ NHẬP CHO
HỌC SINH KHUYẾT TẬT THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC TẠI CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH NGUYỄN VĂN HỘ

THÁI NGUYÊN - 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020
Tác giả luận văn

Lý Quang Tới

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới
Lãnh đạo trường Đại học sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô
giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều
kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường.
Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến

GS. TS KH Nguyễn Văn Hộ, người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình
giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo Phòng Giáo dục & Đào tạo
huyện Định Hóa, lãnh đạo các trường THCS huyện Định Hóa cùng bạn bè, người
thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt
quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản
thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết.
Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các bạn đồng nghiệp.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020
Tác giả luận văn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC............................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... v
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3

5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÒA NHẬP HỌC
SINH KHUYẾT TẬT Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................. 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6
1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới ................................................................. 6
1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................. 8
1.2. Các khái niệm chính của đề tài ................................................................... 12
1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 12
1.2.2. Quản lý giáo dục ...................................................................................... 13
1.2.3. Học sinh khuyết tật .................................................................................. 13
1.2.4. Giáo dục hoà nhập ................................................................................... 15
1.2.5. Quản lý giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt
động giáo dục .......................................................................................... 16
1.3. Hoạt động giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 16
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




1.3.1. Một số đặc điểm tâm lí cơ bản của học sinh khuyết tật trí tuệ ................ 16
1.3.2. Mục tiêu giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 18
1.3.3. Nội dung giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 19
1.3.4. Hình thức giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động

giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 20
1.3.5. Phương pháp giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt
động giáo dục ở các trường trung học cơ sở ........................................... 21
1.3.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................. 22
1.3.7. Sự phối hợp của các lực lượng giáo dục đối với giáo dục hòa nhập
học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở các trường trung
học cơ sở .................................................................................................. 23
1.4. Quản lý giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 24
1.4.1. Lập kế hoạch giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt
động giáo dục ở các trường trung học cơ sở ........................................... 24
1.4.2. Tổ chức giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 26
1.4.3. Chỉ đạo giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường trung học cơ sở .................................................... 27
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua
hoạt động giáo dục ở các trường trung học cơ sở ................................... 28
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông
qua hoạt động giáo dục ở các trường trung học cơ sở ............................ 29
1.5.1. Yếu tố chủ quan ....................................................................................... 29
1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................... 30
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 32
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 2: THỰC TRẠNG GIÁO DỤC HOÀ NHẬP HỌC SINH KHUYẾT
TẬT THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG

HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN .......... 33

2.1. Khái quát về tổ chức nghiên cứu thực trạng............................................... 33
2.1.1. Một vài nét về các trường trung học cơ sở huyện Định Hóa, tỉnh
Thái Nguyên ........................................................................................... 33
2.1.2. Tổ chức khảo sát thực trạng .................................................................... 34
2.2. Thực trạng giáo dục hòa nhập cho HS KT thông qua hoạt động giáo
dục ở các trường THCS huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ................. 36
2.2.1. Thực trạng mục tiêu giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt
động giáo dục............................................................................................ 36
2.2.2. Thực trạng nội dung giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua
hoạt động giáo dục .................................................................................... 40
2.2.3. Thực trạng hình thức giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông
qua hoạt động giáo dục .......................................................................... 45
2.2.4. Thực trạng phương pháp giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông
qua hoạt động giáo dục ............................................................................ 48
2.2.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục.................................................................. 51
2.2.6. Thực trạng sự phối hợp của các lực lượng giáo dục đối với giáo dục
hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục .................. 54
2.3. Thực trạng quản lý giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua
hoạt động giáo dục ở các trường trung học cơ sở huyện Định Hóa,
tỉnh Thái Nguyên ..................................................................................... 56
2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông
qua hoạt động giáo dục ............................................................................ 56
2.3.2. Thực trạng tổ chức giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông
qua hoạt động giáo dục .......................................................................... 58

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

2.3.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục.................................................................. 62
2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục.................................................................. 64
2.4. Thực trạng mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo
dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở các
trường trung học cơ sở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên................... 66
2.5. Đánh giá chung về thực trạng ..................................................................... 68
2.5.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 68
2.5.2. Tồn tại, hạn chế ....................................................................................... 69
Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 72
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC HOÀ NHẬP HỌC SINH
KHUYẾT TẬT THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH
THÁI NGUYÊN ................................................................................................. 74

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .......................................................... 74
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 74
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................................... 74
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 74
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 75
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết
tật thông qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS huyện Định
Hóa, tỉnh Thái Nguyên ............................................................................ 75
3.2.1. Chỉ đạo lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục hòa nhập cho
học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục............................. 75

3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên về tri thức và kỹ năng giáo dục hòa
nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục .................. 78

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




3.2.3. Chỉ đạo tăng cường sự phối hợp các lực lượng giáo dục trong quá
trình giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục.................................................................................................... 83
3.2.4. Chỉ đạo xây dựng mô hình giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật ....... 87
3.2.5. Chỉ đạo đổi mới kiểm tra, đánh giá giáo dục hòa nhập cho học sinh
khuyết tật ................................................................................................. 90
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 91
3.4. Khảo nghiệm biện pháp quản lý hoạt động GDHN cho HS KT thông qua
hoạt động giáo dục ở các trường THCS huyện Định Hóa, tỉnh Thái
Nguyên ..................................................................................................... 92
3.4.1. Những vấn đề chung về khảo nghiệm ..................................................... 92
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 93
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 97
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 101
PHỤ LỤC ...............................................................................................................

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CBQL: Cán bộ quản lý
Bộ GD&ĐT: Bộ Giáo dục & Đào tạo
GV: Giáo viên
GDHN: Giáo dục hòa nhập
HS: Học sinh
HS KT: Học sinh khuyết tật
THCS: Trung học cơ sở

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Số lượng học sinh khuyết tật ở các trường THCS huyện Định Hóa.... 34

Bảng 2.2.

Thực trạng mục tiêu giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục ....................................................... 37

Bảng 2.3.

Thực trạng nội dung giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục ....................................................... 41

Bảng 2.4.

Thực trạng hình thức giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục ....................................................... 46

Bảng 2.5.

Thực trạng phương pháp giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục ....................................................... 49

Bảng 2.6.

Thực trạng phương pháp giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục ....................................................... 51

Bảng 2.7.

Thực trạng sự phối hợp của các lực lượng giáo dục đối với giáo
dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục
....................................................................................................... 54

Bảng 2.8.

Thực trạng lập kế hoạch giáo dục giáo dục hòa nhập học sinh
khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ...................................... 56

Bảng 2.9.

Thực trạng tổ chức giáo dục giáo dục hòa nhập học sinh khuyết
tật thông qua hoạt động giáo dục .................................................. 59

Bảng 2.10. Thực trạng chỉ đạo thực hiện giáo dục giáo dục hòa nhập học
sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục............................... 62
Bảng 2.11. Thực trạng kiểm tra, đánh giágiáo dục hòa nhập học sinh
khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ...................................... 64
Bảng 2.12. Thực trạng mức độ tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến quản
lý giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục .......................................................................................... 66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Bảng 3.1.

Đánh giá của khách thể điều tra về mức độ cần thiết của các
biện pháp quản lý quản lý hoạt động GDHN cho HSKT thông
qua hoạt động giáo dục.................................................................. 93

Bảng 3.2.

Đánh giá của khách thể điều tra về mức độ khả thi của các biện
pháp quản lý quản lý hoạt động GDHN cho HSKT thông qua
hoạt động giáo dục ........................................................................ 94

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục hoà nhập là phương thức giáo dục trong đó học sinh khuyết tật
cùng học với học sinh bình thường trong trường phổ thông ngay tại nơi học sinh
sinh sống. Mọi học sinh đều được học trong môi trường giáo dục, mà trong đó
học sinh có điều kiện và có cơ hội để lĩnh hội những tri thức mới theo nhu cầu
và khả năng của mình. Giáo dục hòa nhập là hoạt động có ý nghĩa hết sức quan
trọng và lớn lao không chỉ đối với gia đình có con khuyết tật, với bản thân học
sinh khuyết tật, mà cả những học sinh bình thường và cả toàn xã hội. Khi được
giáo dục hòa nhập với những học sinh bình thường thì bản thân học sinh khuyết
tật sẽ được nâng cao năng lực không những về trí tuệ mà cả trong các hoạt động
sinh hoạt hàng ngày.
Tổng cục Thống kê và UNICEF trong cuộc điều tra có quy mô lớn sử dụng
tiêu chuẩn quốc tế thống kê hai năm 2016 và 2017 “hơn 7% dân số 2 tuổi trở
lên - khoảng hơn 6,2 triệu người, là người khuyết tật. Bên cạnh đó, có 13% dân
số - gần 12 triệu người, sống chung trong hộ gia đình có người khuyết tật. Tỷ lệ
này dự kiến tăng lên cùng với xu hướng già hóa dân số” [11]. Điều tra cũng cho
thấy, cơ hội được đi học của học sinh khuyết tật thấp hơn nhiều so với học sinh
không khuyết tật, càng ở cấp học cao, cơ hội của học sinh khuyết tật càng ít. Đến
cấp Trung học phổ thông chỉ có chưa đến 1/3 học sinh khuyết tật đi học đúng
tuổi, so với tỷ lệ 2/3 học sinh không khuyết tật.Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng,
“có2% trường tiểu học và trung học cơ sở có thiết kế phù hợp với học sinh khuyết
tật và khoảng 1/7 số trường có một giáo viên được đào tạo về khuyết tật”[11].
Theo luật Trẻ em, luật người khuyết tật, Công ước Liên hợp quốc về quyền
trẻ em; Công ước Liên hợp quốc về quyền của người khuyết tật đều có các điều
khoản đảm bảo trẻ em phải được đi học và được hưởng nền giáo dục tốt nhất.
Tuy vậy, việc tiếp cận giáo dục với học sinh khuyết tật là một vấn đề phức tạp
bởi vì mỗi dạng tật khác nhau đòi hỏi các phương pháp giáo dục, cách tiếp cận
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

khác nhau. Công tác giáo dục hòa nhập đã đạt được những kết quả đạt được như:
Học sinh khuyết tật được học ở trường thuộc khu vực sinh sống; Học sinh khuyết
tật, với tỷ lệ hợp lí, được bố trí vào lớp học phù hợp lứa tuổi; Các trường phổ
thông cung cấp các dịch vụ và tạo điều kiện giúp đỡ học sinh có cơ hội hòa nhập
cùng với các bạn ngay trong trường; Điều chỉnh chương trình phổ thông cho phù
hợp với năng lực nhận thức của học sinh. Phương pháp dạy học đa dạng dựa vào
điểm mạnh của học sinh. Học sinh với những khả năng khác nhau được học theo
nhóm; Giáo viên phổ thông và chuyên biệt cùng chia sẻ trách nhiệm giáo dục
mọi đối tượng học sinh….
Hiện nay, ở các trường trung học cơ sở, học sinh khuyết tật về trí tuệ trong
quá trình giao lưu với bạn bè các em vẫn còn những mặc cảm, tự ti, kĩ năng giao
tiếp còn chậm, chưa phát triển tính độc lập trong sinh hoạt và chưa được giáo
dục hướng nghiệp. Điều này xuất phát từ một số nguyên nhận như: Giáo viên các
trường trung học cơ sở chưa được đào tạo bài bản về giáo dục đặc biệt; Các
trường chưa tổ chức thường xuyên các buổi tập huấn về phương pháp, hình thức
dạy học hòa nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục; Chưa
xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong giáo dục hòa nhập.
Mặt khác, một bộ phận cán bộ quản lý các trường trung học cơ sở còn xem nhẹ
lập kế hoạch giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo
dục; Cán bộ quản lý chưa chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch cá nhân về giáo
dục hòa nhập; Tổ chức thực hiện nội dung giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết
tật thông qua hoạt động giáo dục còn sơ sài, hình thức; Khâu kiểm tra, đánh giá
chưa sát sao để thu thập kết quả nhằm điều chỉnh nội dung giáo dục hòa nhập
cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục….
Để tạo môi trường sống, học tập hòa nhập tốt nhất cho học sinh khuyết tật,
tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh khuyết tật ở cấp trung học cơ sở được tham
gia học hòa nhập đòi hỏi phải nghiên cứu về mục tiêu, nội dung, hình thức và

phương pháp giáo dục hòa nhập, từ đó đưa ra các biện pháp quản lý hiệu quả.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Xuất phát từ lí do trên, đề tài được lựa chọn nghiên cứu là: "Quản lý giáo dục
hoà nhập cho học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục tại các trường
trung học cơ sở trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng vấn đề giáo dục hoà nhập học
sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS để từ đó đề
xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục hoà nhập học
sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS trên địa bàn
huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý công tác giáo dục hoà nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường THCS.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Biện pháp quản lý giáo dục hoà nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động
giáo dục ở các trường THCS trên địa bàn huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Xây dựng cơ sở lí luận về quản lý giáo dục và quản lý giáo dục hoà
nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở trường THCS.
4.2. Đánh giá thực trạng quản lý giáo dục hoà nhập học sinh khuyết tật thông
qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS trên địa bàn huyện Định Hóa tỉnh
Thái Nguyên.
4.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý giáo dục hoà nhập học sinh khuyết
tật thông qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS trên địa bàn huyện Định

Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
5. Giả thuyết khoa học
Trong thời gian qua, các trường THCS trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh
Thái Nguyên đã chú trọng đến hoạt động giáo dục hòa nhập. Tuy nhiên, trong
quá trình thực hiện, hoạt động này vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập và tiến hành
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




chưa đồng bộ. Nếu làm sáng tỏ các vấn đề lí luận, thực tiễn về giáo dục hòa nhập
học sinh khuyết tật và xác lập được các biện pháp quản lý phù hợp nhằm tác
động đến các đối tượng tham gia vào hoạt động giáo dục hòa nhập học sinh
khuyết tật thì sẽ nâng cao chất lượng giáo dục hòa nhập, qua đó nâng cao chất
lượng giáo dục nhà trường.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Đề tài tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động giáo dục hòa
nhập học sinh khuyết tật dạng trí tuệ thông qua hoạt động giáo dục ở các trường
THCS trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên.
6.2. Khách thể khảo sát được giới hạn nghiên cứu trên cán bộ quản lý, giáo
viên, phụ huynh học sinh, trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, đó là
các trường: THCS Bảo Cường, THCS Bảo Linh, THCS Bình Thành, THCS Bộc
Nhiêu, THCS Chợ Chu, THCS Định Biên, THCS Đồng Thịnh, THCS Hoàng
Ngân, THCS Kim Phượng, THCS Kim Sơn, THCS Lam Vỹ, THCS Quy Kỳ.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Nhóm phương pháp này được sử dụng nhằm phân tích, tổng hợp, hệ thống
hóa và khái quát hóa các vấn đề về lý luận có liên quan đến công tác giáo dục
hòa nhập học sinh khuyết tật dạng trí tuệ thông qua hoạt động giáo dục ở các
trường THCS để xây dựng khung lý thuyết cho luận văn.

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát các hoạt động công tác giáo
dục hòa nhập học sinh khuyết tật dạng trí tuệ thông qua hoạt động giáo dục ở các
trường THCS huyện Định Hóa để thu thập thông tin thực tiễn cho luận văn.
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Sử dụng phiếu trưng cầu gồm các
câu hỏi đóng/mở về công tác giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật dạng trí tuệ
thông qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS và quản lý giáo dục hòa nhập
học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở các trường THCS. Đối tượng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




khảo sát gồm giáo viên, cán bộ quản lí và phụ huynh học sinh khuyết tật trí tuệ.
Mục đích chủ yếu là thu thập các số liệu nhằm xác định thực trạng quản lý công
tác giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục ở các
trường THCS, phân tích các nguyên nhân dẫn đến thành công, hạn chế của thực
trạng này.
- Phương pháp đàm thoại: Trao đổi, phỏng vấn trực tiếp một số cán bộ
quản lý, giáo viên, phụ huynh học sinh nhằm bổ sung thông tin cho kết quả điều
tra bằng phiếu hỏi.
- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến các chuyên gia nhằm khảo nghiệm
tính hiệu quả, tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
7.3. Các phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học
Sử dụng một số công thức toán học để xử lý các kết quả nghiên cứu của
luận văn.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài Danh mục ký hiệu, chữ viết tắt, phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị,
Phụ lục, Tài liệu tham khảo, luận văn được trình bày trong 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lý giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết

tật ở trường THCS
- Chương 2: Thực trạng quản lý giáo dục hoà nhập cho học sinh khuyết tật
dạng trí tuệ tmô hình giáo dục hòa nhập cho học sinh
khuyết tật
Biện pháp 5: Chỉ đạo đổi mới kiểm tra, đánh giá giáo dục hòa nhập cho học
sinh khuyết tật.
Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi cho thấy các biện pháp
cần áp dụng đồng bộ vào các trường THCS ở huyện Định Hóa, tỉnh Thái
Nguyên.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với Phòng Giáo dục và đào tạo huyện Định Hóa
Chỉ đạo các trường THCS nâng cao nhận thức rõ về tầm quan trọng và ý
nghĩa của giáo dục hòa nhập HS khuyết tật thông qua các hoạt động giáo dục.
- Chỉ đạo các trường THCS bên cạnh việc cung cấp các kiến thức văn hóa,
hỗ trợ tổ chức các hoạt động giáo dục nhằm hướng tới mục tiêu phát triển toàn
diện của HSKT và hòa nhập vào nhà trường, vào cộng đồng của các em.
- Tổ chức các lớp bồi dưỡng và đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, tài
liệu, học liệu nhằm hỗ trợ GV về chuyên môn giáo dục đặc biệt với các lớp/khoa
bồi dưỡng chuyên môn ngắn và dài hạn.

99


- Chỉ đạo đưa nội dung GDHN thông qua hoạt động giáo dục vào nội dung
hoạt động chuyên môn định kỳ của nhà trường, giúp GV có cơ hội bồi dưỡng
kiến thức, thực hành và rút kinh nghiệm, trao đổi học hỏi lẫn nhau.
2.2. Đối với các trường THCS huyện Định Hóa
- CBQL các trường THCS căn cứ vào điều kiện, tình hình nhà trường để áp
dụng các biện pháp quản lý GDHN cho HSKT thông qua hoạt động giáo dục.
- CBQL huy động sự ủng hộ, tham gia của các lực lượng trong quá trình

GDHN cho HSKT thông qua hoạt động giáo dục như gia đình HS KT, cấp quản
lý của nhà trường, và các lực lượng khác như ban/hội phụ huynh, hội phụ nữ, hội
bảo vệ và chăm sóc bà mẹ trẻ em…
- CBQL chỉ đạo GV là cầu nối giữa các gia đình HSKT và HS không KT
để góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, nhìn nhận đúng và nhân văn về
HSKT, về gia đình HSKT, nhằm mục đích hướng tới xây dựng một môi trường
thân thiện, tích cực, một xã hội nhân văn và hòa nhập.
2.3. Đối với GV GDHN ở các trường THCS huyện Định Hóa
- Chủ động nâng cao kiến thức về HSKT: đặc điểm khuyết tật, đặc điểm về
các kỹ năng, đặc điểm về khả năng tương tác, xã hội...để nâng cao chất lượng
GDHN thông qua hoạt động giáo dục.
- GV tận dụng cơ hội học tập, rèn luyện để nâng cao nhận thức, kiến thức
về GDHN cho HSKT thông qua hoạt động giáo dục, tận dụng nguồn chuyên gia,
cơ hội gặp gỡ với các nhà chuyên môn, các GV có kinh nghiệm khác để chia sẻ
và học hỏi kinh nghiệm trong giáo dục hòa nhập.
2.5. Đối với phụ huynh HSKT
- Nhận thức rõ về vai trò, ý nghĩa của gia đình trong mối quan hệ với nhà
trường, với giáo viên trong quá trình giáo dục hòa nhập cho HSKT.
- Tích cực và chủ động tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về HSKT
để tiếp cận cái nhìn khách quan, đúng đắn trong quá trình giáo dục hòa nhập.
- Đóng góp nhiều hơn cả về mặt lý luận và thực tiễn với giáo viên và nhà
trường tiểu học trong quá trình giáo dục hòa nhập cho HSKT thông qua hoạt
động giáo dục.
100


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Nguyễn Thị Lan Anh (2016), Quản lý hoạt động giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật ở các trường mầm non huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, Luận
văn thạc sĩ, Đại học Giáo dục

2.

Đặng Quốc Bảo (1977), Một số khái niệm về quản lý giáo dục, Trường
CBQLGD, Hà Nội

3.

Bộ Giáo dục & Đào tạo (2011), Thông tư 58/2011/TT-Bộ GD&ĐT về Quy chế
đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông.

4.

Bộ Giáo dục & Đào tạo (2018), Thông tư 03/2018/TT-BGDĐT quy định về
giáo dục hòa nhập đối với người khuyết tật.

5.

Bộ Giáo dục & Đào tạo, Quyết định Quy định về giáo dục hòa nhập dành
cho người tàn tật, khuyết tật, Số: 23/2006/QĐ-BGDĐT.

6.

Trần Thị Mỹ Dung, Thực trạng quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết
tật tại các trường mầm non quận 3, thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí Giáo
dục số 416, kỳ 2, tháng 10/2017, tr.4.

7.

Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề về giáo dục và khoa học giáo dục,
Nxb Giáo dục, Hà Nội.

8.

Nguyễn Xuân Hải (2010), Giáo trình quản lý giáo dục hòa nhập, Nxb Đại
học sư phạm

9.

Huỳnh Thị Thu Hằng, Lê Thị Hằng, Trần Thị Hòa (2008), Giáo dục hoà
nhập cho trẻ khuyết tật ở tiểu học, Khoa Tâm lý Giáo dục, Đại học Sư phạm
Đà Nẵng, tr.3

10. Nguyễn Văn Hưng, Nhận biết, phân biệt học sinh khuyết tật học tập và khuyết
tật trí tuệ, Ban nghiên cứu giáo dục đặc biệt, />11. Anh Phương, Công bố kết quả điều tra quốc gia về người khuyết tật tại Việt
Nam,

/>
nguoi-khuyet-tat-tai-viet-nam-570279.html

101


12. Quốc hội, Luật số 51/2010/QH12, Luật người khuyết tật
13. Phạm văn Quyết, Trần Văn Kham, Nghiên cứu hòa nhập xã hội của người
thiệt thòi qua các công trình nghiên cứu xã hội học, Tạp chí Xã hội học, số
3 (135), 2016 (tr.76-85).
14. Tài liệu tập huấn hỗ trợ trẻ khuyết tật học hòa nhập tại trường học (2017),

Hà Nội.
15. Lê Văn Tạc (2006), Giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật bậc tiểu học, Nxb Lao
động xã hội.
16. Phạm Thị Thơm (2015), Quản lý giáo dục hòa nhập cho trẻ tăng động trong
trường mầm non hòa nhập, Luận văn thạc sĩ, Đại học Giáo dục.
17. Đinh Nguyễn Trang Thu (2017), Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho học sinh
khuyết tật trí tuệ học hòa nhập ở tiểu học, Luận án tiến sĩ, Đại học sư phạm
Hà Nội.
18. Thủ tướng Chính phủ, Ngày 10/04/2012, Nghị định 28/2012/NĐ-CP hướng
dẫn Luật người khuyết tật.
19. Trần Thị Hà Thương (2014), Tìm hiểu mô hình giáo dục hòa nhập cho
trẻ khuyết tật trí tuệ tại trường tiểu học Bình Minh, Hà Nội, Luận văn
thạc sĩ ngành Công tác xã hội, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân
văn, tr.6.
20. Nguyễn Thụy Tố Uyên (2018), "Thực trạng của quản lí hoạt động GDHN
cho TKT ở các trường tiểu học quận 7, TP. Hồ Chí Minh", Tạp chí Giáo
dục, Số 430 (Kì 2 - 5/2018), tr 12-16.
21. Viện chiến lược và chương trình giáo dục, Trung tâm nghiên cứu chiến lược
và hát triển chương trình giáo dục chuyên biệt, Giáo dục hòa nhập cho trẻ
khuyết tật ở tiểu học.
22. Nguyễn Thị Hoàng Yến, Nguyễn Thị Bích Thủy, Giáo dục hòa nhập Việt
Nam - Đánh giá từ chính sách, />102


PHỤ LỤC
Phụ lục 1
PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN CÁN BỘ QUẢN LÝ, GIÁO VIÊN
1. Đánh giá của thầy/cô về mục tiêu giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục các trường trung học cơ sở huyện Định Hóa,
tỉnh Thái Nguyên?

Đánh giá của CBQL, GV
TT

Mục tiêu

1

HS khuyết tật được phát triển khả
năng của bản thân, được hòa nhập và
tăng cơ hội đóng góp cho cộng đồng.

2

Đảm bảo quyền học tập bình đẳng,
chất lượng và phù hợp với đặc điểm,
khả năng của HS khuyết tật. Được
trang bị những kiến thức và kỹ năng
xã hội

3

Chuẩn bị cho HS khuyết tật về các
mặt đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất
và lao động để tiếp tục học lên trung
học phổ thông hoặc đi vào cuộc sống
lao động để tiếp tục học theo nhu cầu
và nguyện vọng bằng những hình
thức thích hợp

4

Hỗ trợ cho việc sống tự lập và hướng
nghiệp, sống độc lập trong cuộc sống
sau này của HS khuyết tật. Cải thiện
tình trạng giảm sút các chức năng do
tật, phát huy tối đa những năng lực
còn lại

Quan
trọng

Bình
thường

Không
quan
trọng


2. Đánh giá của thầy/cô về nội dung giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục các trường trung học cơ sở huyện Định Hóa,
tỉnh Thái Nguyên?
Đánh giá của CBQL, GV
TT
Nội dung
Không
Hiệu quả
Hiệu quả
trung bình hiệu quả
Phát hiện, huy động và tiếp

nhận HS khuyết tật học tập tại
1 nhà trường. Đảm bảo cho HS
khuyết tật được hưởng những
quyền giáo dục cơ bản
Sắp xếp, bố trí các lớp học
phù hợp với HS khuyết tật.
Đảm bảo thực hiện yêu cầu
2
chương trình giáo dục chung,
tính đến năng lực và nhu cầu
của HS khuyết tật
Xây dựng nội dung giáo dục
cho HS khuyết tật dạng trí tuệ
cần đảm bảo nội dung kiến
3 thức vừa sức và đảm bảo được
sự phát triển của HS. Xây
dựng và thực hiện kế hoạch cá
nhân giáo dục hòa nhập
Xây dựng môi trường giáo dục
4 hòa nhập, thân thiện, tôn trọng,
hỗ trợ, hợp tác, bình đẳng
Phối hợp với gia đình, cộng
đồng, trung tâm hỗ trợ phát
5 triển giáo dục hòa nhập, cơ sở
giáo dục chuyên biệt thực
hiện giáo dục hòa nhập
Thực hiện các hình thức,
phương pháp giáo dục hòa
nhập học sinh khuyết tật
6

nhằm tư vấn, định hướng nghề
nghiệp phù hợp nhu cầu và
khả năng của người khuyết tật


3. Đánh giá của thầy/cô về hình thức giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật
thông qua hoạt động giáo dục các trường trung học cơ sở huyện Định Hóa,
tỉnh Thái Nguyên?
Đánh giá của CBQL, GV
TT

Hình thức
Hiệu quả

1

GDHN thông qua hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp

2

GDHN thông qua môn giáo dục kỹ
năng sống

3

GDHN thông qua các hoạt động
ngoài giờ lên lớp

4

GDHN thông qua hoạt động tập
thể, hoạt động ngoại khóa

Hiệu quả

Không

trung bình

hiệu quả

4. Đánh giá của thầy/cô về phương pháp giáo dục hòa nhập học sinh khuyết
tật thông qua hoạt động giáo dục các trường trung học cơ sở huyện Định
Hóa, tỉnh Thái Nguyên?
Đánh giá của CBQL, GV
TT

Phương pháp
Hiệu quả

1

Phương pháp đồng loạt

2

Phương pháp đa trình độ

3

Phương pháp trùng lặp
giáo án

4

Phương pháp thay thế

5

Phương pháp tiếp cận

Hiệu quả

Không

trung bình

hiệu quả


5. Đánh giá của thầy/cô về kiểm tra, đánh giá giáo dục hòa nhập học sinh
khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục các trường trung học cơ sở huyện
Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên?
Đánh giá của CBQL, GV
TT

Kiểm tra, đánh giá

1

HS khuyết tật nhẹ thực hiện
đánh giá như HS bình thường
nhưng có sự linh hoạt

2

Học sinh khuyết tật có thể
được đặc cách thi kiểm tra
học kỳ theo đề thi riêng do
giáo viên bộ môn ra đề

3

Căn cứ vào hồ sơ học sinh, học
bạ để xét lên lớp hay ở lại lớp
vào cuối năm học hoặc xét
công nhận tốt nghiệp THCS
(theo mức độ hòa nhập)

4

HS KT nặng không đánh giá
bằng điểm số, chú trọng giáo
dục kỹ năng cho học sinh: kỹ
năng sống, kỹ năng nhận
thức, kỹ năng xã hội...

5

Kiểm tra, đánh giá được thực
hiện linh hoạt dưới nhiều
hình thức phù hợp với dạng
khuyết tật của học sinh

6

Đánh giá kết quả giáo dục hoà
nhập căn cứ vào mục tiêu, nội
dung giáo dục đã điều chỉnh
theo kế hoạch cá nhân

Thường
xuyên

Bình
thường

Không
thường
xuyên


6. Đánh giá của thầy/cô về sự tham gia của các lực lượng giáo dục đối với
giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật thông qua hoạt động giáo dục các
trường trung học cơ sở huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên?
Đánh giá của CBQL, GV
TT

Sự tham gia của các lực

lượng giáo dục

1

Phòng giáo dục và đào tạo

2

Nhà trường

3

Gia đình HS KT

4

Trung tâm giáo dục trẻ em
thiệt thòi

5

GV chủ nhiệm

6

GV bộ môn

7

Các lực lượng giáo dục khác

Thường

Bình

xuyên

thường

Không
thường
xuyên