Bình luận quy định của bộ luật tố tụng hình sự 2015 về hoạt động khởi tố bị can của cơ quan điều tra

A.MỞ ĐẦU
Hiện nay, tình hình tội phạm ở nước ta đang diễn biến vô cùng phức tạp.
Tội phạm đã gây ra những hậu quả hết sức nghiêm trọng trên các mặt của kinh tế,
chính trị, văn hóa và xã hội, các giá trị truyền thống, đạo đức, lối sống, thuần
phong mỹ tục của dân tộc. Bởi vậy cần có sự vào cuộc của các cơ quan có thẩm
quyền đưa các biện pháp đấu tranh phòng chống tội phạm đặc biệt là cơ quan điều
tra - cơ quan tiến hành tố tụng hình sự có nhiệm vụ bảo vệ chế độ xã hội chủ
nghĩa, quyền làm chủ của nhân dân, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự, tính mạng
của người dân, đảm bảo mọi hành vi xâm phạm lợi ích Nhà nước, của tập thể, cá
nhân phải được phát hiện kịp thời, chính xác và được xử lý theo pháp luật. Do
vậy, việc quy định chức năng của Cơ quan điều tra đặc biệt là trong hoạt động
khởi tố bị can có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc khởi tố vụ án cũng như
giải quyết toàn bộ vụ án hình sự. Khởi tố bị can là chính sự khởi đầu và bộ phận
quan trọng của việc thực hành quyền công tố đối với người đã thực hiện hành vi
mà luật hình sự coi là tội phạm. Bởi những lý do trên nhóm xin nghiên cứu đề tài:
“Bình luận quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 về hoạt động khởi tố bị can
của Cơ quan điều tra”.

B.NỘI DUNG
I/ QUY ĐỊNH CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG KHỞI TỐ BỊ CAN
1) Khái niệm về khởi tố bị can


Trước tiên, tìm hiểu về khái niệm khởi tố bị can, ta cần tìm hiểu bị can là gì?
Theo quy định tại điểm đ khoản 1 điều 4 BLTTHS năm 2015 về giải thích từ ngữ
thì người bị buộc tội gồm: người bị bắt, người bị tạm giữ, bị ca, bị cáo. Như vậy, ta
có thể hình dung sơ được rằng, bị can trong vụ án hình sự chính là người bị buộc
tội theo quy định của pháp luật hình sự.
Căn cứ theo khoản 1 điều 60 BLTTHS năm 2015 quy định về bị can “Bị can
là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là
pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân

theo quy định của Bộ luật này”. Qua đó ta có thể hiểu rõ hơn về bị can, bị can
không chỉ là người mà theo BLTTHS năm 2015 thì còn có thể là pháp nhân và một
người hoặc pháp nhân từ khi đã có quyết định khởi tố bị can thì được gọi là bị can.
Vậy khởi tố bị can trong pháp luật hình sự là gì? Theo điều 179 BLTTHS
năm 2015 quy định về khởi tố bị can “khi có đủ căn cứ để xác định một người
hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm thì
Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can”. Như vậy, Khởi tố bị can chính là
quyết định của cơ quan tiến hành tố tụng khỉ có đủ căn cứ để xác định một người
hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi phạm tội để tiến hành các hoạt động điều tra
đối với họ.
2) Chủ thể tiến hành
Về chủ thể tiến hành hoạt động khởi tố bị can: điều 179 BLTTHS năm 2015
quy định về khởi tố bị can “khi có đủ căn cứ để xác định một người hoặc pháp
nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm thì Cơ quan
điều tra ra quyết định khởi tố bị can”. Theo quy định trên, chủ thể tiến hành hoạt
động khởi tố bị can là Cơ quan điều tra, trên thực tế, đây chính là chủ thể chủ yếu
và quan trọng trong việc ra quyết định khởi tố bị can. Là chủ thể chủ yếu bởi vì


hoạt động này phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Cơ quan điều tra, việc ra
quyết định khởi tố bị can của Cơ quan điều tra còn giúp thuận lợi trong quá trình
giải quyết vụ án, bởi bị hành vi tố tụng này nằm trong giai đoạn điều tra.
Tuy nhiên, theo BLTTHS năm 2015 thì Cơ quan điều tra không phải chủ thể
duy nhất có quyền ra quyết định khởi tố bị can mà bên cạnh đó Viện kiểm sát cũng
là chủ thể có quyền này. Khoản 4 điều 179 quy định “Trường hợp phát hiện có
người đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm chưa bị khởi
tố thì Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can hoặc
trực tiếp ra quyết định khởi tố bị can nếu đã yêu cầu nhưng Cơ quan điều tra
không thực hiện. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Viện
kiểm sát phải gửi cho Cơ quan điều tra để tiến hành điều tra”. Nhưng để thực hiện

được quyền này, cần phải có những điều kiện nhất định để Viện kiểm sát ra quyết
định khởi tố như: phải là trường hợp phát hiện có người đã thực hiện hành vi phạm
tội trong vụ án đó mà chưa bị khởi tố, bên cạnh đó Viện kiểm sát phải yêu cầu cơ
quan điều tra khởi tố và trong trường hợp Cơ quan điều tra không khởi tố thì Viện
kiểm sát mới có quyền khởi tố bị can và quyết định khởi tố đó phải được gửi cho
Cơ quan điều tra trong vòng 24 giờ để tiến hành điều tra.
3) Nội dung hoạt động khởi tố bị can
 Theo quy định tại điều 179 BLTTHS năm 2015 về khởi tố bị can
Căn cứ để khởi tố bị can đó là khi xác định được chính xác và đầy đủ căn cứ
một người hoặc một pháp nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự quy định
là tội phạm
Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều
tra phải gửi quyết định khởi tố và tài liệu liên quan đến việc khởi tố bị can cho
Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn.


Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can hoặc
quyết định khởi tố bị can của Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết
định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can và giải thích
quyền, nghĩa vụ cho bị can.
Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, Cơ quan
điều tra phải chụp ảnh, lập danh bản, chỉ bản của người bị khởi tố và đưa vào hồ sơ
vụ án.
 theo quy định tại điều 180 BLTTHS năm 2015 về thay đổi hoặc bổ sung
quyết định khởi tố bị can
căn cứ để thay đổi quyết định khởi tố bị can là khi tiến hành điều tra nếu có
căn cứ xác định hành vi của bị can không phạm vào tội đã bị khởi tố hoặc thấy
quyết định khởi tố ghi không đúng họ, tên, tuổi, nhân thân của bị can.
Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải bổ sung quyết định khởi tố bị can nếu
có căn cứ xác định bị can còn thực hiện hành vi khác mà Bộ luật hình sự quy định

là tội phạm.
Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định thay đổi hoặc bổ sung quyết
định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định này và tài liệu có liên
quan đến việc thay đổi hoặc bổ sung đó cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê
chuẩn và Sau khi nhận được quyết định phê chuẩn hoặc quyết định hủy bỏ quyết
định thay đổi hoặc bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định thay đổi hoặc bổ
sung quyết định khởi tố bị can của Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay
quyết định này cho người đã bị khởi tố.
II/ BÌNH LUẬN QUY ĐỊNH CỦA BLTTHS NĂM 2015 VỀ HOẠT ĐỘNG
KHỞI TỐ BỊ CAN CỦA CƠ QUAN ĐIỀU TRA


1) Chủ thể của hoạt động khởi tố bị can
Cơ quan điều tra là chủ thể hoạt động khởi tố bị can.
Khởi tố bị can là việc quyết định bằng văn bản của Cơ quan điều tra đối với
một người khi có đủ căn cứ xác định người đó đã thực hiện hành vi phạm tội. Chủ
thể tiến hành hoạt động khởi tố bị can là cơ quan điều tra. Khi có đủ căn cứ để xác
định một người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành mà bộ luật hình sự quy định là
tội phạm thì cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can theo quy định tại điều
179 BLTTHS 2015. Việc giao nhiệm vụ cho cơ quan điều tra tiến hành hoạt động
khởi tố bị can là có căn cứ:
Thứ nhất: về nguyên tắc cơ quan điều tra chỉ được ra quyết định khởi tố bị
can sau khi đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. khởi tố bị can không phải là giai
đoạn tố tụng mà chỉ là hành vi tố tụng tại giai đoạn điều tra của người có thẩm
quyền ra quyết định khởi tố bị can khi đã xác định được một người cụ thể có hành
vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong pháp luật hình sự, cần phải tiến hành
các hoạt động điều tra đối với họ theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. vậy
nên cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can. Trong trường hợp phạm tội quả
tang mà người phạm tội có đầy đủ các điều kiện để truy cứu trách nhiệm hình sự
thì ngay sau khi khởi tố vụ án có thể ra ngay quyết định khởi tố bị can. Điều này

giúp cho việc khởi tố bị can chính xác, tránh trường hợp khởi tố nhầm, bỏ lọt tội
phạm
Thứ hai: thông thường khởi tố bị can là một trong những hành vi là cơ sở
của quá trình tố tụng hình sự về sau mà thẩm quyền ban hành các quyết định này
chỉ được giao cho các cơ quan có khả năng điều tra thu thập chứng cứ chứng minh
tội phạm và người phạm tội. Những cơ quan không có chức năng này thì không thể


ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Vậy nên việc khởi tố bị can giao cơ
quan điều tra đảm bảo đáp ứng được những điều kiện trên
Việc quy định cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can có ý nghĩa quan
trọng trong giai đoạn điều tra vụ án nói riêng và trong toàn bộ quá trình giải quyết
vụ án hình sự nói chung. Việc ra quyết định khởi tố bị can của cơ quan điều tra
giúp cho cơ quan có chức năng kiểm sát, giám sát hoạt động điều tra nắm được
diễn biến tình hình tội phạm và công tác điều tra tội phạm để có thể đặt ra các yêu
cầu trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, truy tố, buộc tội người phạm tội, góp
phần quan trọng trong công tác giữ gìn an ninh trật tự đất nước.
2) Nội dung hoạt động khởi tố bị can của Cơ quan điều tra
 Về khởi tố bị can của Cơ quan điều tra
Theo bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, khởi tố bị can là quyết định của cơ
quan tiến hành tố tụng khỉ có đủ căn cứ để xác định một người đã thực hiện hành
vi phạm tội để tiến hành các hoạt động điều tra đối với họ.
Có thể nói một cách khác thì quyết định khởi tố bị can chính là căn cứ cơ sở
pháp lý để Viện kiểm sát cùng Cơ quan điều tra có thể tiến hành các hoạt động điều
tra và áp dụng biện pháp tố tụng đối với cá nhân hoặc tổ chức vi phạm có dấu hiệu
vi phạm, đồng thời quyết định khởi tố bị can cũng là sự bảo đảm của Nhà nước đối
với mọi quần thể công dân để không một ai có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế
và bị tiến hành các hoạt động điều tra khi chưa có quyết định khởi tố bị can.
Khoản 1 Điều 179 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015 quy định: “Khi có đủ căn
cứ để xác định một người hoặc pháp nhân đã thực hiện hành vi mà Bộ luật hình sự

quy định là tội phạm thì Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can”. Theo đó,
căn cứ để Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can là khi bị can đã thực hiện
hành vi mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm. Việc khởi tố bị can có căn cứ và


đúng pháp luật là một trong những bảo đảm để mọi hành vi phạm tội đều bị phát
hiện nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử lí tội phạm. Ngược lại, khởi
tố bị can một cách thiếu căn cứ, không đúng pháp luật có thể dẫn đến những sai
lầm nghiêm trọng như: người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, các
hoạt động tố tụng không được tiến hành đúng hướng, xét xử oan người vô tội. Việc
khởi tố bị can có căn cứ và đúng pháp luật là một trong những bảo đảm để mọi
hành vi phạm tội đều bị phát hiện nhanh chóng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử
lí tội phạm. Ngược lại, khởi tố bị can một cách thiếu căn cứ, không đúng pháp luật
có thể dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng như: người phạm tội không bị truy cứu
trách nhiệm hình sự, các hoạt động tố tụng không được tiến hành đúng hướng, xét
xử oan người vô tội… Hay nói cách khác khởi tố bị can liên quan chặt chẽ với việc
bảo đảm pháp chế, bảo đảm các quyền tự do, dân chủ của công dân được pháp luật
bảo hộ.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 179 Bộ Luật tố tụng hình sự 2015, quyết
định khởi tố bị can phải thể hiện đầy đủ các nội dung sau: “Quyết định khởi tố bị
can ghi rõ thời gia, địa điểm ra quyết định, họ tên, chức vụ người ra quyết định; họ
tên, ngày, tháng, năm sinh, quốc tịch, dân tộc, tôn giáo, giới tính, chỗ ở...”. Việc
khởi tố bị can có căn cứ và kịp thời sẽ góp phần bảo vệ lợi ích chung của xã hội,
bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi công dân, bảo đảm thực hiện công bằng
xã hội. Đồng thời, việc khởi tố bị can nhanh chóng, kịp thời và chính xác có ý
nghĩa rất quan trọng trong việc giáo dục công dân ý thức nghiêm chỉnh chấp hành
pháp luật, răn đe những người có ý định thực hiện hành vi phạm tội. Để đảm bảo
việc xử lí kịp thời, nhanh chóng tội phạm thì theo Khoản 3 Điều 179 Bộ luật tố
tụng hình sự 2015 quy định trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định khởi tố bị
can, Cơ quan điều tra phải gửi quyết định khởi tố và tài liệu liên quan đến việc

khởi tố bị can cho Viện kiểm sát cùng cấp để xét phê chuẩn.


Theo khoản 5 Điều 179 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì: “Sau khi nhận được quyết
định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can hoặc quyết định khởi tố bị can của Viện
kiểm sát, Cơ quan điều tra phải giao ngay quyết định khởi tố bị can, quyết định phê
chuẩn quyết định khởi tố bị can và giải thích quyền, nghĩa vụ cho bị can…”. Khi bị
can bị khởi tố đồng nghĩa với việc quyền con người của họ sẽ bị hạn chế, vì vậy
cần phải kịp thời và nhanh chóng cho bị can biết về việc mình bị khởi tố, đồng thời
phải giải thích rõ cho bị can về quyền và nghĩa vụ của mình để bị can hiểu rõ và dễ
dàng hợp tác với cơ quan chức năng, tránh tình trạng chống đối vì quyền con người
của mình bị hạn chế. Để thuận tiện cho những hoạt động tố tụng tiếp theo, thuận
tiện cho việc nhận diện bị can và nắm rõ thông tin về bị can thì Cơ quan điều tra
phải chụp ảnh, lập danh bản, chỉ bản của người bị khởi tố và đưa vào hồ sơ vụ án.
 Thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can
Ta có thể thấy rằng việc khởi tố bị can là cơ sở pháp lí để Cơ quan điểu tra, Viện
kiểm sát tiến hành các hoạt động điều tra và áp dụng biện pháp tố tụng đối với bị
can, đồng thời, nó cũng là sự đảm bảo của Nhà nước đối với mọi công dân để
không một ai có thể bị áp dụng biện pháp cưỡng chế và tiến hành điều tra nếu chưa
bị khởi tố bị can.
Việc thay đổi quyết định khởi tố bị can của CQĐT, VKS phải có căn cứ cụ
thể và phải thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1, khoản 2 điều
180 BLTTHS:
Trong quá trình điều tra CQĐT không thể tránh khỏi sai sót dẫn đến việc khởi tố
không đúng tội danh của bị can, nên khi xác định rõ được tội danh của bị can cần
thay đổi quyết định khởi tố bị can đã ra trước đó để phù hợp. Tuy nhiên trong
trường hợp khi quá trình điều tra làm rõ hành vi của bị can phạm vào khoản khác
trong cùng tội danh, điều luật đã khởi tố đối với bị can thì ta không phải thay đổi

quyết định khởi tố bị can. Khi thay đổi quyết định khởi tố bị can trong trường hợp
này, nếu trong quyết định khởi tố vụ án hình sự chưa khởi tố về tội đó thì phải thay
đổi bổ sung quyết định khởi tố vụ án trước tiên
Việc sai sót về tên tuổi nhân thân của bị can trong quyết định khởi tố cũng là 1
trường hợp cần thay đổi quyết định khởi tố bị can. Rõ ràng để đảm bảo việc xét xử
đúng người đúng tội, đảm bảo sự thống nhất trong quá trình tố tụng thì việc thay
đổi quyết định khởi tố bị can trong trường hợp này là rất cần thiết và cần thực hiện
ngay khi phát hiện sai sót.
Trong trường hợp có căn cứ xác định bị can còn thực hiện 1 hành vi khác mà
BLHS coi là tội phạm, CQĐT, VKS sẽ phải ra quyết định bổ sung quyết định khởi
tố bị can.
3) Những điểm mới của BLTTHS năm 2015
Trên cơ sở kế thừa quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 về quyền
của bị can, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định theo hướng cụ thể, đầy đủ
hơn nhằm bảo đảm phù hợp với các nguyên tắc của tố tụng hình sự, bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của bị can, góp phần chống oan, sai; trong đó bổ sung các
quyền như: được biết lý do mình bị khởi tố, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa
ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội; đưa ra chứng cứ;
trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm
quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá; đề nghị giám định, định giá tài sản;
đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội,
gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc
điều tra khi có yêu cầu. Quyền được biết lý do mình bị khởi tố là việc họ được biết
mình bị khởi tố về tội gì, tại sao lại bị khởi tố về tội đó. Cơ quan điều tra, Viện
kiểm sát có trách nhiệm thông báo và giải thích về quyền này cho bị can. Quyền


này được thực hiện giúp bị can nắm bắt được thông tin để thực hiện quyền bào
chữa của mình. Quyền đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên
quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào

chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu là một trong những quyền mới, quan
trọng của bị can để bị can thực hiện tốt quyền bào chữa của mình.
Điểm mới của bộ luật tố tụng hình sự 2015 so với bộ luật tố tụng 2003 còn
thể hiện ở đối tượng khởi tố bị can: Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 quy định về
bị can tại Điều 49, xác định bị can là cá nhân đã bị khởi tố về hình sự. Như thế, để
bảo đảm xử lý trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại thì theo quy định
của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 đã quy định bị can
không chỉ là cá nhân mà còn bao gồm cả pháp nhân bị khởi tố về hình sự.
Trong quá trình khởi tố bị can của Cơ quan Điều tra, Bộ luật tố tụng hình sự
2015 còn có những điểm bổ sung mới so với bộ luật tố tụng hình sự năm 2003,
điều đó được quy định trong Khoản 5 Điều 179 về khởi tô bị can, đó là sau khi
nhận được quyết định phê chuẩn, quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra phải
chụp ảnh, lập danh sách, chỉ bản của người bị khởi tố và đưa vào hồ sơ vụ án
Như vậy, sự ra đời của Bộ luật tố tụng hình sự 2015, sửa dổi bổ sung năm
2017 đã có những điểm mới và thya đổi hơn so với bộ luật tố tụng hình sự năm
2003, góp phàn hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật Việt Nam. Bộ luật Tố tụng hình
sự năm 2015 đã kế thừa và phát triển một bước về pháp luật tố tụng hình sự của
Nhà nước ta, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, chủ trương của
Đảng về cải cách tư pháp; là công cụ pháp lý quan trọng trong đấu tranh phòng
chống tội phạm, đảm bảo lợi ích Nhà nước, quyền con người, quyền công dân,
quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.


C.KẾT LUẬN
Như vậy, hoạt động khởi tố bị can của cơ quan điều tra là hình thức pháp lý
trong đó cơ quan có thẩm quyền xác định một người đã thực hiện hành vi phạm tội.
Để ra quyết định khởi tố bị can, cơ quan có thẩm quyền khởi tố phải có đủ chứng
cứ xác định một người đã thực hiện hành vi phạm tội, làm rõ đó là tội phạm gì, quy
định ở điều khoản nào của Bộ luật hình sự 2015 (Sửa đổi, bổ sung 2017). Từ đó
xác định rõ lý lịch của người thực hiện hành vi phạm tội để tránh tình trạng oan sai,

bỏ lọt tội phạm. Hơn nữa, để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong quá
trình khởi tố bị can, cơ quan điều tra cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến
hành tố tụng khác, tuân thủ đúng theo các quy định của pháp luật để vụ án hình sự
được giải quyết một cách nhanh chóng, đảm bảo đem lại công bằng và giữ gìn trật
tự, an toàn xã hội cho đất nước. Và trong qua trình khởi tố bị can, cơ quan điều tra
cần tự rút ra những hạn chế, bấp cập và có các giải pháp hợp lí để nâng cao hiệu
quả, chức năng của cơ quan điều tra, làm tròn trách nhiệm mà Đảng và nhân dân đã
giao cho.

D.DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Hoàn thiện thủ tục khởi tố vụ án, khởi tố bị can trong tố tụng hình sự đáp ứng
yêu cầu cải cách tư pháp - GS. TS. Đỗ Ngọc Quang- Học viện Cảnh sát nhân dân
( />2. Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 của nước CHXHCN VN.


E.DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT:
1. BLTTHS 2015: Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015
2. ANQG: An ninh quốc gia
3. TTATXH: Trật tự an toàn xã hội


4. CHXHCN: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
5. BLHS: Bộ luật hình sự