Tiết 29 - Đọc văn: Ca dao hài hước

CA DAO HÀI HƯỚC
TIẾT 29: ĐỌC VĂN
KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 10A3
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THU CÚC
TRƯỜNG: THPT TAM DƯƠNG II


I. TÌM HIỂU CHUNG (Tiết 26 – 27: Ca dao than
thân, yêu thương tình nghĩa)
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
* ĐỌC, CHÚ THÍCH
- Bài 1: Tiếng cười giải trí, tự trào. Giọng
tươi vui, dí dỏm, mang âm hưởng đùa cợt.
- Bài 2, 3, 4: Tiếng cười châm biếm, phê
phán những thói hư tật xấu trong nội bộ
nhân dân. Giọng tươi vui pha ý giễu cợt.
Bài 1: - Cưới nàng, anh toan dẫn voi,
Anh sợ quốc cấm, nên voi không bàn.
Dẫn trâu, sợ họ máu hàn,
Dẫn bò, sợ họ nhà nàng co gân.
Miễn là có thú bốn chân
Dẫn con chuột béo, mời dân, mời làng.
-
Chàng dẫn thế, em lấy làm sang
Nỡ nào em lại phá ngang như là…
Người ta thách lợn thách gà,
Nhà em thách cưới một nhà khoai lang:
Củ to thì để mời làng,
Còn như củ nhỏ, họ hàng ăn chơi.
Bao nhiêu củ mẻ, chàng ơi!

Để cho con trẻ ăn chơi giữ nhà;
Bao nhiêu củ rím, củ hà
Để cho con lợn, con gà nó ăn…
Bài 2:
Làm trai cho đáng sức trai,
Khom lưng chống gối, gánh hai hạt vừng
Bài 3:
Chồng người đi ngược về xuôi,
Chồng em ngồi bếp sờ đuôi con mèo.
Bài 4:
Lỗ mũi mười tám gánh lông
Chồng yêu chồng bảo râu rồng trời cho.
Đêm nằm thì gáy o o…
Chồng yêu chồng bảo ngáy cho vui nhà.
Đi chợ thì hay ăn quà,
Chồng yêu chồng bảo về nhà đỡ cơm.
Trên đầu những rác cùng rơm
Chồng yêu chồng bảo hoa thơm rắc đầu!

* Tìm hiểu văn bản:
1. Tiếng cười giải trí, tự trào (Bài 1)
- Lời đối đáp của chàng trai và cô gái nói về việc
dẫn cưới và thách cưới.
- Chàng trai nói về việc dẫn cưới:
+ Dẫn voi/ sợ quốc cấm.
+ Dẫn trâu/ sợ họ nhà gái máu hàn.
+ Dẫn bò/ sợ họ nhà nàng co gân.
+ Cuối cùng dẫn cưới bằng con chuột béo.
-> Vật dẫn cưới rất đặc biệt và khác thường.
- Cảnh ngộ của chàng trai rất nghèo. Nhưng tình

cảm bày tỏ lại rất lạc quan, thoải mái không
chút mặc cảm.
Lời đối đáp trong bài
Lời đối đáp trong bài
ca dao này là ai nói
ca dao này là ai nói
với ai? Nội dung đề
với ai? Nội dung đề
cập đến vấn đề gì?
cập đến vấn đề gì?
Người con trai nói về việc
Người con trai nói về việc
dẫn cưới có gì khác
dẫn cưới có gì khác
thường? Sau tiếng cười
thường? Sau tiếng cười
ấy, biểu hiện cảnh ngộ gì
ấy, biểu hiện cảnh ngộ gì
và tình cảm gì của chàng
và tình cảm gì của chàng
trai này?
trai này?

•
- Cô gái nói về việc thách cưới:
+ Thách cưới...một nhà khoai lang.
+ Để cô gái :
* mời làng
* mời họ hàng ăn chơi
* con trẻ ăn giữ nhà

* con lợn, con gà ăn.
-> Cô gái cũng nghèo và rất thông cảm
với cảnh nghèo của chàng trai bằng lời
thách cưới rất dí dỏm và đáng yêu.
Đáp lời chàng
trai, cô gái thách
cưới như thế
nào?
-
Mẹ em tham gạo, tham gà
Bắt em để bán cho nhà cao sang.
Chồng em thì thấp một gang
Vắt mũi chửa sạch, ra đàng đánh nhau.
Nghĩ mình càng tủi, càng đau,
Trách cha, trách mẹ, tham giàu, tham
sang.
Cưới em có cánh con gà
Có dăm sợi bún, có vài hạt xôi.
Cưới em, còn nữa, anh ơi
Có một đĩa đậu, hai môi rau cần
Có xa dịch lại cho gần
Nhà em thách cưới có gần ấy thôi
Hay là nặng lắm anh ơi
Để em bớt lại một môi ra cần

Tóm lại: Dù trong cảnh nghèo, người lao
động vẫn luôn lạc quan, yêu đời, ham
sống. Bài ca dao còn thể hiện một triết lí
nhân sinh cao đẹp: đặt tình nghĩa cao
hơn của cải.

Đằng sau tiếng cười,
Đằng sau tiếng cười,
em có cảm nhận gì về
em có cảm nhận gì về
nét đẹp trong tâm
nét đẹp trong tâm
hồn của người lao
hồn của người lao
động nghèo?
động nghèo?

NghÖ thuËt:
+ Lối nói khoa trương, phóng đại: dẫn voi, dẫn trâu, dẫn
bò.
+ Lối nói giảm dần:
* Voi -> trâu -> bò -> chuột.
* Củ to -> củ nhỏ -> củ mẻ -> củ rím, củ hà.
+ Cách nói đối lập:
* dẫn voi >< sợ quốc cấm.
* dẫn trâu >< sợ họ nhà gái máu hàn.
* dẫn bò >< sợ họ nhà nàng co gân.
+ Chi tiết hài hước:
* Dẫn con chuột béo mời dân mời làng”.
* Nhà em thách cưới một nhà khoai lang
=> Bài ca dao có giọng điệu hài hước, dí dỏm
và đáng yêu.
Bài ca dao có giọng
Bài ca dao có giọng
điệu hài hước, dí
điệu hài hước, dí

dỏm, đáng yêu là
dỏm, đáng yêu là
nhờ những yếu tố
nhờ những yếu tố
nghệ thuật nào?
nghệ thuật nào?