Ung thư tiền liệt tuyến ( Phần cuối)

Ung thư tiền liệt tuyến
( Phần cuối)

Liệu pháp "lạnh" trong điều trị ung thư tiền liệt tuyến là gì ?
Liệu pháp "lạnh" là một trong những phương pháp chữa trị mới mẻ đang được
thử nghiệm dùng trong chữa trị ung thư tiền liệt tuyến (TLT) giai đoạn sớm. Với
phương pháp này tế bào ung thư sẽ bị tiêu diệt bằng cách bị đông cứng lại. Sự đông
cứng sẽ xảy ra khi tiêm trực tiếp vào tuyến tiền liệt một dung dịch lạnh (ví dụ nitơ hay
argon ở thể lỏng ). Quá trình trên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm. Thực
tế, phương pháp "lạnh" không hẳn là một kĩ thuật mới. Nói cách khác, đó là sự cải tiến
từ một kĩ thuật cũ đã sử dụng trước đây, nhưng kĩ thuật này không được chấp nhận bởi
có nhiều biến chứng. Trong những năm 60, người ta dùng phương pháp lạnh để làm
đông cứng lớp dịch lót bên trong dạ dày trong việc điều trị loét dạ dày, nhưng do
phương pháp này gây tổn thương nặng nề lớp dịch này nên không còn được áp dụng
nữa.
Hiện nay, phương pháp "lạnh " đang được khuyến cáo sử dụng cho những bệnh
nhân ung thư TLT giai đoạn còn khu trú mà vì một lí do nào đó không thể thực hiện
được bất kì phương pháp chữa trị nào khác. Người ta vẫn còn đang nghiên cứu xem
những bệnh nhân nào có thể áp dụng biện pháp này có lợi nhất. Ví dụ có vài nghiên
cứu đang tiến hành nhằm xác định xem liệu pháp "lạnh" có thực sự có lợi hay không
nếu áp dụng nó để điều trị ngay từ đầu cho những trường hợp ung thư TLT còn khu
trú. Tuy nhiên, hiệu quả của liệu pháp này trong điều trị ung thư TLT còn chưa được
chứng minh cụ thể. Chúng ta được biết rằng đôi khi dung dich tiêm vào lại không tiêu
diệt được hết tế bào ác tính. Hơn nữa, phương pháp này còn "âm thầm" gây những tổn
thương lên bàng quang và niệu đạo. Những tổn thương này có thể gây tắc nghẽn niệu
đạo, rò niệu đạo (rỉ nước tiểu ra từ một đường bất thường) , hoặc gây những nhiễm
trùng trầm trọng.
Thế nào là hoá trị trong ung thư tiền liệt tuyến ?
Hoá trị là phương pháp điều trị bằng thuốc, mà ở đây là những thuốc chống ung
thư. Ðây được coi như là một phương pháp điều trị tạm thời dành cho những trường
hợp bệnh đã tiến triển xa, không thể điều trị có hiệu quả. Cũng cần ghi nhận rằng

những thuốc này làm khối u phát triển chậm hơn và làm giảm các triệu chứng của
bệnh nhân. Thường không áp dụng hoá trị cho ung thư TLT giai đoạn còn khu trú bởi
còn nhiều phương pháp khác tốt hơn. Hóa trị thường dùng trong trường hợp ung thư
TLT đã di cãn xa (tế bào ung thư đã xâm nhập đến những nơi khác trong cơ thể) và
không đáp ứng với những phương pháp điều trị khác.
Một vài loại thuốc đã được sử dụng có hiệu quả trong việc giảm bớt các triệu
chứng của ung thư TLT giai đoạn di căn, như estramustine (Emcyt). Một thuốc khác là
mitroxantrone (Novantrone) cho thấy hiệu quả khi dùng kết hợp với Prednisone trong
điều trị ung thư TLT-không lệ thuộc androgen (ung thư TLT-không lệ thuộc androgen
là một ung thư không đáp ứng với điều trị bằng liệu pháp hormone ).
Những tác dụng khác thường thấy của hoá trị là mệt mỏi, buồn nôn, rụng tóc,
và gây suy tủy. Ðối với suy tuỷ, thì lần lượt giảm hồng cầu (gây thiếu máu), giảm bạch
cầu (dễ nhiễm trùng), giảm tiểu cầu (dễ chảy máu).
Còn nhiều loại thuốc mới đang được nghiên cứu về tác dụng cũng như mức độ
an toàn trong điều trị ung thư TLT tại các trung tâm ung bướu ở khắp nước Mỹ và
nhiều nơi khác. Chẳng hạn, các nhà ung thư học đã thử nghiệm paclitaxel (Taxol) và
docetaxel (Taxotere) trong điều trị ung thư TLT đã di căn (hai loại thuốc này cho thấy
có hiệu quả trong điều trị ung thư vú đã di căn). Một thuốc mới đang được khảo sát
cho điều trị ung thư TLT-không lệ thuộc androgen là Suramin.
Thế còn những loại thảo dược hay những phương thuốc điều trị thay thế
khác ?
Những thuốc điều trị thay thế gồm những phương pháp không "chính thống"
như dùng thảo dược, chế độ ăn kèm theo, châm cứu. Vấn đề đáng quan tâm là trong
phương pháp dùng thảo dược, những thành phần của thuốc không được tiêu chuẩn
hoá. Hơn nữa, cơ chế tác dụng của các loại thảo dược cũng như các tác dụng lâu dài
của nó chưa đựơc biết rõ.
Một trong những phương pháp chữa trị mới, ít nhất là ở Mỹ, đó là thuốc Pc
Spec được chiết từ một loại thảo dược. PC viết rút gọn từ Prostate (tuyến tiền liệt)
Cancer (ung thư) và Spec tiếng latin nghĩa là "hi vọng". Thử nghiệm thuốc cho những
bệnh nhân không đáp ứng với hoá trị và liệu pháp hormone cho kết quả rất hứa hẹn.

Những nghiên cứu sâu hơn đang được thực hiện nhằm đánh giá đầy đủ hơn các yếu tố
nguy cơ cũng như các lợi điểm của phương pháp điều trị mới mẽ này.
Ung thư tiền liệt tuyến có thể phòng ngừa được không ?
Chưa có một phương pháp cụ thể nào được xác định trong việc phòng ngừa ung
thư TLT. Vì vậy, hiện nay chúng ta chỉ có thể hi vọng phòng ngừa tiến trình của ung
thư bằng cách chẩn đoán sớm và sau đó nỗ lực điều trị bệnh. Chẩn đoán sớm có thể
thực hiện khi "sàng lọc" ở nam giới trong cộng đồng. Việc tầm soát cần thực hiện hàng
năm qua thăm trực tràng bằng tay ở nam giới trên 40 tuổi, đến 50 tuổi cần làm thêm
test PSA. Mục đích của việc "sàng lọc" này là để phát hiện sớm những tổn thương còn
nhỏ, thậm chí ở mức độ vi thể (chỉ thấy trên kính hiển vi) của tuyến tiền liệt. Chữa trị
sớm những tổn thương ác tính có thể làm ngưng sự phát triển, lan rộng, và nhất là có
thể chữa khỏi bệnh.
Trên cơ sở nghiên cứu ở người và động vật, người ta đã đề nghị một vài chế độ
ăn có khả năng phòng ngừa ung thư TLT, ví dụ như ăn ít chất béo, tránh ăn các loại
thịt "đỏ" (thịt thú, như thịt bò), vì cho rằng điều đó làm chậm quá trình ung thư nhưng
với cơ chế như thế nào thì vẫn không ai biết (!).
Những sản phẩm từ đậu nành, có tác dụng làm giảm hàm lượng lưu thông của
testosterone trong máu , cũng được báo cáo có khả năng làm chậm sự phát triển của
ung thư TLT. Và cuối cùng, một số nghiên cứu khác cho thấy các thành phần của cà
chua như Vitamine E, Selenium, cũng có tác dụng tương tự nhưng cơ chế cũng chưa
biết.
Việc theo dõi ung thư này như thế nào là đảm bảo ?
Việc theo dõi một cách an toàn ung thư này được thực hiện trên những bệnh
nhân chưa áp dụng một phương pháp điều trị nào, đó là những bệnh nhân mà khối u
còn khu trú, chưa gây triệu chứng. Nên biết rằng việc theo dõi này dù không chữa trị
gì cả, nhưng người bệnh luôn cần được theo sát và kiểm tra đầy đủ.
Người bệnh cần đi khám bác sĩ thường xuyên mỗi ba hay sáu tháng. Trong khi
khám, cần thông báo cho bác sĩ những triệu chứng mới xuất hiện hay những biểu hiện
nặng hơn của bệnh, đối với bác sĩ cần thăm trực tràng bằng tay để phát hiện mọi thay
đổi của tuyến tiền liệt. Thêm vào đó, cần lưu ý sự gia tăng của PSA trong máu, và thực

hiện các xét nghiệm hình ảnh học để đánh giá mức độ lan rộng của khối u. Nếu ghi
nhận bất kì một dấu hiệu nào chứng tỏ bệnh đang tiến triển dù đó là triệu chứng cơ
năng, triệu chứng lâm sàng, hay cận lâm sàng thì việc theo dõi phải ngưng lại, thay
vào đó là điều trị kịp thời.
Việc theo dõi này được trên 30% bệnh nhân ung thư TLT giai đoạn đầu lựa
chọn trước khi can thiệp điều trị (phẫu trị hay xạ trị). Lý do chính để theo dõi là vì ung
thư TLT tiến triển khá chậm hơn hầu hết các loại ung thư khác. Một ung thư giai đoạn
sớm được phát hiện cần nhiều năm thậm chí cả chục năm để lan rộng và xâm lấn. Vì
vậy, việc theo dõi này chủ yếu dành cho ung thư tiền liệt tuyến còn khu trú ở đàn ông
cao tuổi. Ðó cũng là lựa chọn thích hợp cho người có khối u còn rất nhỏ và PSA thấp