Kinh nghiem giao duc tre 5 tuoi y thuc bao ve moi trương

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn sáng kiến giải pháp
“ Tổ quốc Việt Nam xanh ngát
Có sạch đẹp mãi được không
Điều đó tùy thuộc hành động của bạn
Chỉ thuộc vào bạn mà thôi”
Là một con người Việt Nam ai cũng nhận thức được việc gìn giữ cho quê
hương chúng ta ngày một sạch đẹp hơn. Điều đó không chi là để có một vẻ đẹp
về thiên nhiên, cây cối, hay là quang cảnh mà còn là để cho chúng ta một sức
khỏe thật tốt. Mỗi chúng ta ai cũng nhận thấy được tầm quan trọng của sức khỏe
đối với bản thân, không có sức khỏe con người sống đâu còn ý nghĩa. “ Người
khỏe mạnh thì có trăm điều ước, người đau ốm thì chỉ ước một điều”, chắc hẳn
ai cũng đoán được điều ước đó là sức khỏe. Nhưng vấn đề đặt ra là làm thế nào
để có một sức khỏe tốt, ngoài những yếu tố về dinh dưỡng, thể dục thể thao, tinh
thần thoải mái thì môi trường sống trong sạch đóng một vai trò vô cùng quan
trọng. Vậy môi trường sống trong sạch là gì? Làm thế nào để có một môi trường
sống trong sạch? Mỗi chúng ta đã đóng góp được gì để cho môi trường ngày
càng trong sạch hơn? Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào ý thức của mỗi cá nhân
chúng ta.
Trước hết chúng ta cần tìm hiểu thế nào là môi trường? Môi trường bao
gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh
hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển con người và mọi sinh vật .
Còn ô nhiễm môi trường là gì? Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của các
thành phần môi trường không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh
hưởng xấu đến con người, sinh vật.
Vì sao cần phải giáo dục bảo vệ môi trường? Giáo dục bảo vệ môi trường
là một quá trình thông qua các hoạt động giáo dục chính quy và không chính
quy nhằm giúp cho con người có thái độ, kỹ năng và hành vi tốt trong việc bảo
vệ môi trường, tạo điều kiện cho họ tham gia vào sự phát triển một xã hội bền
vững về sinh thái.
Đã có nhiều hồi chuông cảnh báo về vấn đề ô nhiễm môi trường, là một

giáo viên hàng ngày đang trực tiếp giáo dục những thế hệ tương lai của đất
nước, tôi nhận ra một điều quan trọng trong công việc của mình là cần phải giáo
dục cho trẻ ngay từ bậc học mầm non ý thức bảo vệ môi trường.
1


Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những
kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm
tạo ra thái độ hành vi đúng của trẻ với môi trường xung quanh.
Để đảm bảo cho con người được sống trong một môi trường lành mạnh thì
việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cần được hình thành và rèn luyện từ rất
sớm, từ lứa tuổi mầm non giúp con trẻ có những khái niệm ban đầu về môi
trường sống của bản thân mình nói riêng và con người nói chung là cần thiết. Từ
đó trẻ biết cách sống tích cực với môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển lành
mạnh của cơ thể và trí tuệ.
Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp
giáo dục trẻ 5 tuổi ý thức bảo vệ môi trường”.
2. Mục tiêu của sáng kiến giải pháp
- Nhằm giúp trẻ hiểu biết sơ đẳng thế nào là môi trường sạch hay bận ? Vai
trò của môi trường đối với đời sống con người từ đó hình thành ý thức tự bảo vệ
môi trường cho trẻ.
- Nghiên cứu đề tài nhằm tìm ra một số giải pháp tốt nhất để rèn luyện thói
quen, giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường giúp trẻ nhận thức được những
hành động để bảo vệ môi trường hay cũng chính là để bảo vệ sức khỏe của
chính bản thân mình.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
3.1 Đối tượng nghiên cứu :
- Nghiên cứu một số biện pháp giáo dục trẻ 5 tuổi ý thức bảo vệ môi
trường. Được thực hiện ở lớp Lá 1 với 31 trẻ tại trường mẫu giáo xã Tam Ngãi.
3.2 Phạm vi nghiên cứu:

- Không gian: Tại trường mẫu giáo xã Tam Ngãi. Các trường mầm non,
mẫu giáo trong huyện.
- Thơi gian: Tôi thực hiện sáng kiến này trong vòng một năm học: 20192020. Thời gian bắt đầu từ tháng 9/2019 đến hết tháng 5/2020.

PHẦN II. NỘI DUNG
1.Cơ sở lý luận
Như chúng ta đã thấy, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng cao,
những trận động đất, những cơn sóng thần …làm mất mát và thiệt hại về tiền
của và con người, ảnh hưởng đến kinh tế và khả năng hồi phục sau những thiên
2


tai ấy là rất lớn. Do đó để bảo vệ môi trường chúng ta phải thực hiện nhiều giải
pháp khác nhau, trong đó giải pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được
xem là có hiệu quả, nhất là ở lứa tuổi mầm non. Bởi trẻ con ở lứa tuổi này dễ
hình thành những nề nếp, thói quen tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách tốt.
Là một giáo viên mầm non được phân công phụ trách trẻ ở độ tuổi 5 - 6
tuổi, ở độ tuổi này trẻ tuy đã lớn hơn so với bậc học mầm non, nhưng sự tự ý
thức và hành động của mình về vệ sinh môi trường chưa cao, đa phần trẻ bây
giờ được ông bà, cha mẹ nuông chiều, việc gì cũng làm giúp con nên trẻ không
có kĩ năng tự phục vụ bản thân như tự rửa tay, tự cất đồ dùng đồ chơi vào đúng
nơi quy định, vứt rác vào thùng rác…
Nghiêm túc thực hiện Chỉ thị 15 –CT/TU, ngày 28/12/2016 của Ban
Thường vụ Tỉnh ủy “ Về việc tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng và
vệ sinh môi trường tại các đô thị, khu dân cư, trong hoạt động sản xuất, kinh
doanh, dịch vụ trên địa bàn tỉnh Trà Vinh”.
Vì vậy vấn đề giáo dục trẻ mầm non ý thức bảo vệ môi trường được thực
hiện trong các hoạt động hàng ngày của trẻ tại lớp. Từ lúc đón trẻ, đến các hoạt
động học, hoạt động chơi, …đều được giáo viên thực hiện lồng ghép việc giáo
dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ.

2. Cơ sở thực tiễn
Nhưng những năm trước ở trường mẫu giáo xã Tam Ngãi, tại lớp 5 - 6 tuổi
tôi công tác, tôi cũng đã thực hiện một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường
như thông qua tranh ảnh, tôi đàm thoại cùng trẻ về hành động, việc làm của các
bạn nhỏ về ý thức bảo vệ môi trường ( vứt rác vào thùng, trồng cây…) hay tổ
chức các buổi lao động, vệ sinh sân trường, giao nhiệm vụ cho từng cá nhân trẻ,
hay giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường thông qua trò chơi nhưng đạt hiệu quả
chưa cao. Trẻ chỉ nhớ được lúc đó nhưng sau thì lại quên ngay, và khi lao động thì
trẻ làm một cách miễn cưỡng, coi đấy là nhiệm vụ của mình phải làm. Vậy làm thế
nào để nhanh chóng đưa trẻ vào nề nếp thói quen ngay từ nhỏ, giúp trẻ nhận
thức được thái độ, hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh.
Chính vì thế tôi nghĩ đây không phải là vấn đề trăn trở của riêng tôi mà là
tất cả các đồng nghiệp nói chung. Nên tôi đã áp dụng một số kinh nghiệm giáo
dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ đạt hiệu quả cao, mạnh dạn chia sẻ cùng
đồng nghiệp.

3


3.Thực trạng
- Nhằm để thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ để biết được thói
quen, ý thức ban đầu của trẻ, vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát tại lớp,
kết quả cụ thể như sau.
Bảng khảo sát đầu năm về thói quen, ý thức bảo vệ môi trường của trẻ:

STT

Đầu năm
Tổng số Trẻ
Trẻ

Các mặt phát triển
trẻ
đạt Tỉ lệ % CĐ

Tỉ lệ %

1

Biết chăm sóc và bảo
vệ cây

17

54,8%

14

45,2%

15

48,4%

16

51,6%

2

Biết giữ gìn trật tự vệ

sinh công cộng, vệ
sinh trường lớp

15

48,4%

16

51,6%

3

Biết cất dọn đồ dùng
đồ chơi đúng nơi quy
định

14

45,2%

17

54,8%

4

Không vứt rác ra
đường, biết gom rác
bỏ vào thùng

14

45,2%

17

54,8%

5

Phân biệt được những
hành động đúng, hành
động sai với môi
trường

6

Biết tiết kiệm nước
khi sử dụng

15

48,4%

16

51,6%

7

Nhắc nhở người lớn
không xả rác bừa bãi

13

41,9%

18

58,1%

31

Qua cuộc khảo sát tôi nhận thấy rằng trẻ có kiến thức trong việc bảo vệ
môi trường chưa đồng đều, còn nhiều hạn chế, với kết quả như vậy tôi đã mạnh
dạn đi sâu vào tìm hiểu và thực hiện một số biện pháp giáo dục trẻ 5 tuổi ý thức
bảo vệ môi trường.
- Năm học 2019- 2020 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp
mẫu giáo 5 - 6 tuổi với tổng số học sinh là 31 cháu, trong đó nam 14 và 17 nữ,
4


dân tộc 10 trẻ. Trong quá trình thực hiện giáo dục trẻ 5 tuổi ý thức bảo vệ môi
trường tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:
3.1 Thuận lợi
- Về phía nhà trường:
+ Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng
chuyên môn, lồng ghép giáo dục vệ sinh cảnh quan môi trường cho giáo viên.
+ Phát động phong trào vệ sinh cảnh quan môi trường xanh, sạch đẹp.

+ Phát tài liệu để giáo viên tham khảo.
- Về giáo viên:
+ Bản thân tôi có trình độ trên chuẩn, đã nhiều năm phụ trách lớp mẫu giáo
lớn nên có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động dạy trẻ.
+ Là một giáo viên trẻ, có tác phong nhẹ nhàng, có tinh thần trách nhiệm
nhiệt tình trong mọi phong trào, nhất là phong trào vệ sinh cảnh quan môi
trường xanh, sạch đẹp.
- Về trẻ:
+ Trẻ cùng một độ tuổi có nhận thức đồng đều. Trẻ đi học đều, tích cực
tham gia các hoạt động.
- Phụ huynh: Tất cả phụ huynh rất quan tâm đến con em mình, thường
xuyên đưa đón trẻ đi học chuyên cần và trao đổi tình hình sức khỏe, học tập, vui
chơi của trẻ khi ở nhà cũng như ở trường với giáo viên phụ trách lớp.
- Cơ sở vật chất:
+ Trường, lớp rộng rãi, thoáng mát, có hệ thống thoát nước phù hợp nước
và rác thải được xử lý hợp vệ sinh và kịp thời, trường có đầy đủ dụng cụ lao
động trong và ngoài lớp: chổi, thùng rác… hàng năm nhà trường chi ra một số
tiền mua sắm, tu sửa dụng cụ lao động.
3.2 Khó khăn:
- Đối với giáo viên:
+ Việc lựa chọn các kỹ năng đưa vào từng chủ đề cho trẻ hoạt động còn
chưa khoa học.
- Đối với trẻ:
+ Một số trẻ được cha mẹ nuông chiều, thường làm giúp trẻ mọi việc.
+ Một số trẻ hiếu động, còn chưa chú ý và chưa nghe theo lời hướng dẫn
của cô giáo.
5


+ Một số trẻ chưa có ý thức cao trong việc bảo vệ môi trường.

- Đối với phụ huynh: Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng
của việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
- Về cơ sở vật chất: Học sinh đông nên còn khó khăn trong việc tổ chức các
hoạt động cho trẻ.
4. Các giải pháp thực hiện
4.1. Xây dựng kế hoạch giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ thông
qua các hoạt động học.
- Nói đến bảo vệ môi trường nó có vẻ cao siêu với trẻ mầm non, nhưng nó
không hề khó khi ta áp dụng chỉ đơn giản là lồng ghép qua các hoạt động hàng
ngày của trẻ giúp trẻ “ Học mà chơi, chơi mà học”.
- Dựa vào tình hình của lớp, khả năng thực tế của trẻ tôi đã lựa chọn các
nội dung, hoạt động tích hợp để đưa vào kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường
cho trẻ theo từng chủ đề như sau:
+ Chủ đề Trường mầm non:
- Hoạt động chính: Giới thiệu các khu vực trong trường, các khu vệ sinh,
nơi bỏ rác, vứt rác.
- Hoạt động ngoài trời: Xem tranh ảnh, đoạn băng tình huống về việc giữ
gìn vệ sinh cảnh quan của trường, trò chuyện với trẻ về cách xử lý tình huống
của trẻ: Nhặt rác trong sân trường, nhặt lá cây bỏ vào thùng rác.
- Hoạt động chiều: Trò chuyện về sự cần thiết của việc rửa tay, rửa mặt.
Những thời điểm cần rửa tay, rửa mặt (Trước khi ăn, sau khi ăn, sau khi đi vệ
sinh, sau khi hoạt động ngoài trời, và khi tay bẩn).

6


Ảnh trẻ nhặt lá cây bỏ vào sọt
+ Chủ đề Bản thân và Gia đình.
- Hoạt động chính: Nhận biết môi trường gia đình bao gồm: Các phòng
ở, nhà vệ sinh, sân vườn, nguồn nước, các đồ dùng và sự sắp đặt trong gia

đình.
- Quan sát qua băng hình hoặc tranh ảnh, và đàm thoại về môi trường
sạch và môi trường bẩn khác nhau như thế nào, giúp trẻ phân biệt được môi
trường sạch, môi trường bẩn.
Môi trường sạch được thể hiện: Các phòng ở, nhà vệ sinh, chuồng gia
súc, sân vườn, nguồn nước, các đồ dùng được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp,
không bụi, không khói và không có tiếng ồn.
Môi trường bẩn được thể hiện: Nhà ở, sân vườn không được quét dọn,
đồ dùng đồ chơi không được lau chùi và sắp xếp gọn gàng, bụi bẩn.

7


Hình ảnh trẻ vệ sinh góc chơi

Sau khi trẻ phân biệt được môi trường sạch, môi trường bẩn trẻ hiểu
được ích lợi khi sống trong môi trường sạch, tác hại sẽ ra sao khi sống trong
môi trường bẩn.
- Hoạt động ngoài trời: Cô và trẻ cùng trò chuyện về công việc của trẻ
ở nhà. Cô giáo dục trẻ biết giúp đỡ bố mẹ sắp xếp dọn dẹp nhà cửa, biết
chăm sóc cây cảnh, cây hoa có trong nhà mình ( tưới nước, nhặt lá vàng..)

Ảnh trẻ chăm sóc cây hoa
8


+ Chủ đề Thực vật:
- Hoạt động chính: Tìm hiểu về sự phát triển của cây xanh và các loại
hoa, quả. Ích lợi của cây xanh, hoa, quả và giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi
trường.

Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động tìm hiểu một số loại quả, ngoài cho trẻ được
trải nghiệm với mùi, vị tôi còn giáo dục trẻ khi ăn quả biết để vỏ vào thùng
rác….
- Hoạt động ngoài trời: Quan sát cây cảnh có trong sân trường và ích
lợi của các loại cây. Chăm sóc cây xanh và trồng thêm một số cây trong sân
trường. Trò chuyện và quan sát sự trưởng thành của cây. Thực hành trồng
cây và theo dõi sự phát triển của cây theo các điều kiện môi trường.
- Hoạt động góc:
Góc thiên nhiên: Chăm sóc cây cảnh, tưới nước cho cây, nhặt lá vàng,
lá rụng…
Góc tạo hình: Xé lá cây nhặt ở góc thiên nhiên tạo thành con trâu,
khuôn mặt cười…
* Lồng ghép ngày Tết và mùa xuân:
- Hoạt động ngoài trời: Cô và trẻ cùng trò chuyện về những hoạt động
của trẻ trong những ngày Tết và cô giáo dục trẻ khi đi chơi Tết, đến những
nơi công cộng không vứt rác bừa bãi, không bẻ cành lộc, hái hoa.
- Hoạt động góc: Góc tạo hình: Cô cho trẻ làm theo nhóm, làm hoa,
câu đối trang trí lớp và ở nhà bằng bìa cứng. Làm bánh chưng bằng vỏ hộp
bánh cũ, tận dụng những quyển lịch cũ và những tờ bìa cũ làm thiệp chúc
tết.
+ Chủ đề Bé và phương tiện giao thông:
- Hoạt động ngoài trời: Tiếng còi, khói xe của các phương tiện giao
thông và ảnh hưởng của chúng đối với môi trường.
Xem đoạn băng video về một số phương tiện giao thông trên đường
qua lại và ảnh hưởng của sự gia tăng các phương tiện giao thông với ô
nhiễm môi trường.
+ Chủ đề Nước và các hiện tượng tự nhiên.
- Hoạt động chính: Tìm hiểu về tác hại của bão, lũ, mưa,….và trò
chuyện về các cách phòng tránh hiện tượng đó
9

- Hoạt động chiều: Xem băng hình, hình ảnh và đưa ra nhận xét một số
hành vi đúng, sai của con người đối với môi trường.
Trò chuyện về một số hành vi, những điều nên làm của con người để
bảo vệ môi trường.
+ Chủ đề “ Quê hương –Thủ đô - Bác Hồ ”
- Hoạt động chính: Tìm hiểu về đất nước Việt Nam, các danh lam
thắng cảnh của Việt Nam, của Thủ đô Hà Nội. Cô giáo dục trẻ biết bảo vệ
môi trường sạch đẹp, không vứt rác bừa bãi, không bẻ cây, hái hoa,…. và
không phá hoại những đồ chơi ở những nơi công cộng. Cô giáo dục trẻ biết
xây dựng và cùng giữ gìn những cảnh quan đó.
- Hoạt động chiều: Cô cho trẻ chơi trò chơi đóng kịch, cô giúp trẻ thể
hiện nội dung các câu chuyện bảo vệ môi trường, thể hiện các hành vi có lợi
và hành vi có hại cho môi trường…
Với việc lồng ghép ý thức bảo vệ môi trường thông qua các hoạt động
học, trẻ đã có được những kiến thức và kĩ năng thực hành bảo vệ môi trường
phù hợp với khả năng của trẻ.
4.2 Tích hợp các nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ vào
các hoạt động giáo dục:
* Phương pháp thực hành trải nghiệm:
Đây là phương pháp dùng trò chơi vì trò chơi được sử dụng như
phương pháp đặc trưng đối với trẻ mầm non, mục đích của phương pháp trò
chơi là giáo dục trẻ tinh thần hợp tác.
Ví dụ : Trong lĩnh vực con người và thiên nhiên: tổ chức cho trẻ chơi
với lô tô: chọn đồ dùng để tránh mưa, tránh nắng, chọn trang phục mùa
đông, mùa hè. Trò chơi bán hàng: bán các loại hàng để che mưa che nắng;…
Trong lĩnh vực con người với môi trường: Muốn trẻ hiểu được thế nào
là môi trường bẩn, môi trường sạch và biết lau rửa, quét dọn sạch sẽ, sắp
xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp, cô giáo có thể chủ động tạo ra tình

huống như: làm cho môi trường lớp học bừa bộn, có nhiều giấy vụn, đồ
dùng đồ sắp xếp không ngăn nắp. Giáo viên cho trẻ nhận xét môi trường lớp
học sạch hay bẩn đồng thời yêu cầu trẻ đưa ra những hướng giải quyết, trẻ
sẽ tự phân công công việc cho từng tổ hoặc từng cá nhân, trẻ sẽ thích thú
thực hiện công việc. Sau khi lao động xong cho trẻ nhận xét, so sánh môi
trường của lớp trước khi lao động và sau khi lao động.

10


- Thông qua các trò chơi học tập: Trẻ tìm hiểu các hiện tượng trong
môi trường, trẻ học so sánh, phân loại hành vi tốt, hành vi xấu đối với môi
trường, phân biệt môi trường sạch, môi trường bẩn và tìm ra nguyên nhân
của chúng; trẻ giải các câu đố, kể các câu chuyện về bảo vệ môi trường, trẻ
tập diễn đạt lại các yếu tố làm cho môi trường sạch, môi trường bẩn…
- Thông qua trò chơi phân vai: trẻ đóng vai và thể hiện các công
việc của người làm công tác bảo vệ môi trường như: trồng cây, chăm sóc
cây, thu gom rác, xử lý các chất thải, trong góc chơi “ Bé tập làm nội trợ”
chú ý dạy trẻ tiết kiệm nước và các nguyên liệu, thu gom đồ dùng gọn gàng
sau khi làm.
- Thông qua hoạt động ngoài trời : giáo dục trẻ biết chăm sóc vật
nuôi cây trồng, quét sân, cùng cô nhặt lá rụng bỏ vào sọt rác đúng qui
định…góp phần làm cho sân trường xanh, sạch và đẹp.
-Thông qua lao động tự phục vụ: Trẻ tự phục vụ tốt là việc làm có
lợi cho môi trường: trẻ đi đại tiện, tiểu tiện đúng chỗ và khi đi xong biết dội
nước; các đồ dùng vệ sinh được dùng và để ngăn nắp là một hành vi tốt; lớp
gọn gàng; trẻ biết ăn hết suất và khi ăn không rơi vãi thức ăn là một hành vi
tiết kiệm bảo vệ môi trường …Điều này giúp trẻ tự khẳng định mình, nhận
thức được khả năng của mình, góp phần tham gia vào hoạt động thực sự của
người lớn và các bạn cùng tuổi nhằm bảo vệ môi trường gia đình và trường

mầm non sạch, đẹp.
- Thông qua hoạt động chăm sóc sức khỏe: hướng dẫn giáo viên
chọn nội dung giáo dục bảo vệ môi trường có thể là; môi trường của bé là
gì? tại sao bé phải bảo vệ môi trường? bảo vệ môi trường bé phải làm gì?
Nội dung bảo vệ môi trường đưa vào hoạt động có hệ thống, phù hợp với
trẻ, tránh trùng lặp, không gây quá tải ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt
động chính. Lựa chọn thời điểm thích hợp để đưa nội dung giáo dục bảo vệ
môi trường cho phù hợp. Chẳng hạn tích hợp bảo vệ môi trường trong giờ
ăn, cô trò chuyện với trẻ về vai trò thức ăn, phân loại thức ăn,….Giáo dục
trẻ thực hiện tiết kiệm, không làm đổ cơm, thức ăn xuống sàn nhà, trẻ biết tự
nhặt cơm rơi vãi bỏ vào nơi qui định, ăn xong biết tự rửa tay, đánh răng, lau
miệng.
* Phương pháp trò chuyện (dùng lời):
Phương pháp này giáo viên có thể đàm thoại, trò chuyện, kể chuyện,
đọc thơ, giải thích…, mục đích để truyền đạt thông tin từ trẻ, đồng thời kích
thích trẻ suy nghĩ, chia sẻ ý tưởng, bộc lộ cảm xúc. Ví dụ: trong lĩnh vực
con người với thế giới động thực vật, để giúp trẻ nhận ra những việc làm tốt,
11


những việc làm không tốt, kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm cô kể trẻ
nghe câu chuyện “ Bác gấu đen và hai chú Thỏ”; “ hạt đỗ sót”…qua câu
chuyện giúp trẻ hiểu thêm về đặc điểm tính cách của các con vật, cây cối, trẻ
biết tác dụng của thực vật đối với con người, đối với môi trường, từ đó trẻ
thêm yêu quí thiên nhiên.
* Phương pháp trực quan minh họa:
Sử dụng phương pháp quan sát vật thật, tranh vẽ, những hoạt động
của con người giúp trẻ có thái độ và biện pháp phù hợp với môi trường, với
các con vật và cây cối. Ví dụ: lĩnh vực con người với thiên nhiên giáo viên
có thể cho trẻ tìm hiểu về gió: quan sát biểu hiện của lá cây, cành cây, tóc,

quần áo của bạn, của cô, quan sát chong chóng để nhận biết tại từng thời
điểm có gió hay không có gió, hoặc cho trẻ xem ảnh, băng hình về các loại
gió: gió thổi nhẹ, gió thổi mạnh và rất mạnh, kết hợp trò chuyện với trẻ.
Ngoài phương pháp quan sát có thể sử dụng phương pháp thí nghiệm, mục
đích của phương pháp này tạo điều kiện cho trẻ được tham gia trải nghiệm
qua đó có thể cung cấp hoặc củng cố kiến thức, tuy nhiên đối với trẻ mầm
non những thí nghiệm chỉ là đơn giản phù hợp với khả năng của trẻ như:
trong lĩnh vực con người với thế giới động thực vật tổ chức các thí nghiệm
cây cần nước, ánh sáng, không khí, điều kiện cho hạt nẩy mầm…
* Phương pháp dùng tình cảm và khích lệ:
Mục đích của phương pháp này là để tuyên dương, khích lệ trẻ kịp
thời khi trẻ có thái độ hành vi bảo vệ môi trường. Đồng thời nhắc nhở nhẹ
nhàng những hành vi chưa có lợi cho môi trường, phương pháp này có thể
sử dụng mọi lúc, mọi nơi. Ví dụ: trong giờ đón trẻ, yêu cầu trẻ cất dép, túi
đựng đồ dùng vào đúng nơi qui định, khi trẻ làm đúng cô động viên trẻ kịp
thời để trẻ khác nghe thấy cùng làm theo, hoạt động học tập khi thấy trẻ tự
nhặt giấy vụn trên nền nhà vào nơi qui định gọn gàng, ngăn nắp cô khen trẻ
ngay để trẻ phấn khởi thích tham gia vào các hoạt động, nếu trẻ có hành vi
không đúng cô nhẹ nhàng nhắc nhở.
Mặc khác nhận thức của trẻ mẫu giáo không dựa trên những cơ sở lý
luận mà chủ yếu thông qua bắt chước. Trẻ sẳn sàng làm theo những hành
động của người khác mà được trẻ cho là mới lạ, hấp dẫn. Vì vậy, để giúp trẻ
có ý thức bảo vệ môi trường giáo viên phải là một tấm gương trong bảo vệ
môi trường xung quanh. Chỉ cần thấy một ai đó trong trường xả rác bừa bãi
hay bẻ cây, hái hoa trong sân trường, nơi công cộng thì ý thức bảo vệ môi
trường của trẻ dù dày công xây dựng bao nhiêu cũng có thể sụp đổ trong
giây lát. Trẻ sẽ thực hiện y hệt như vậy và nếu được nhắc nhở, thậm chí la
12

mắng, trẻ sẽ không ngần ngại nói rằng: sao (cô, bạn… ) cũng làm như vậy
đó. Vì vậy giáo viên cần phải có ý thức gìn giữ, bảo vệ môi trường, cảnh
quan để làm gương cho trẻ noi theo.
4.3 Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường qua những nội quy đơn giản
và gần gũi với trẻ.
Qua những khái niệm đơn giản cô giúp trẻ hiểu và phân biệt được đâu
là môi trường sạch, môi trường bẩn và các tác hại khi sống trong môi trường
bẩn để từ đó có các nhận thức bảo vệ môi trường và bảo vệ sức khỏe trẻ.
Để kích thích sự khám phá tìm tòi của trẻ, tôi cũng luôn chú ý tạo cho
trẻ môi trường lớp học sạch đẹp thân thiện, trang trí các nội dung giáo dục
theo chủ đề. Ở các góc chơi của lớp tôi thường gắn những nội quy nho nhỏ
giúp trẻ thực hiện đúng theo nội quy của từng góc chơi. Ví dụ: ở góc học
tập tôi dán các hình ảnh về các quyển sách, các đồ dùng vào từng ô để cho
trẻ biết được ô đó để sách gì, đồ dùng gì nhằm giúp trẻ không để sách, đồ
dùng lung tung vào các ô khác….Để từ đó hình thành cho trẻ các thói quen
lao động tự phục vụ như: Lau dọn, sắp xếp gọn gàng đồ dùng, đồ chơi,
không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Đi vệ sinh đúng nơi quy định, biết rửa
tay sau khi đi vệ sinh xong, biết tiết kiệm nước trong sinh hoạt hàng ngày.
4.4. Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong công tác giáo
dục ý thức bảo vệ môi trường.
- Tuyên truyền và phối hợp với phụ huynh trong công tác giáo dục ý
thức bảo vệ môi trường là một biện pháp không thể thiếu khi giáo dục cho
trẻ.
- Tôi luôn tìm và tải trên mạng các bài báo, phóng sự nêu cao ý thức
bảo vệ môi trường của người dân rồi dán vào bảng tin của lớp. Vào những
lúc đón, trả trẻ tôi trao đổi với phụ huynh về ý thức bảo vệ môi trường của
mỗi chúng ta không chỉ ở trong gia đình, mà còn ở nơi công cộng.
- Tôi cùng phụ huynh trao đổi về phân loại rác thải, sau đó cho trẻ biết
được cần phân loại rác thải, vì một số loại rác có thể dùng để tái chế ra một
số loại phân bón cho cây trồng.

- Tuyên truyền, vận động phụ huynh về tầm quan trọng của việc bảo vệ
môi trường trong cuộc sống hàng ngày và nhắc nhở phụ huynh cùng tham
gia thực hiện bằng khẩu hiệu “Mỗi người hãy trồng thêm một cây xanh là
thêm một hành động bảo vệ môi trường”. Qua đó tôi thường cùng trẻ trò
chuyện về ích lợi của cây xanh: Cây xanh đóng góp rất lớn trong việc bảo
vệ bầu khí quyển, làm cho không khí trong lành, làm giảm ô nhiễm môi
13


trường, giảm bụi, giảm tiếng ồn, cây xanh trồng ở rừng còn giúp ngăn chặn
lũ lụt… ngoài ra cây xanh còn cung cấp nhiều hoa thơm quả ngọt, thuốc
chữa bệnh.
- Làm tốt công tác vận động hỗ trợ của phụ huynh về nguồn nguyên
vật liệu thải bỏ để giáo viên tận dụng, hướng dẫn các bé làm đồ chơi đơn
giản cho mình và làm đồ chơi để tặng người thân. Thông qua công tác tuyên
truyền, vận động này phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc giáo dục
ý thức bảo vệ môi trường cho con trẻ không phải chỉ ở phía nhà trường mà còn ở
gia đình nữa.
- Đặc biệt là dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virút Corona mới gây ra,
tôi tuyên truyền , vận động phụ huynh, học sinh ….để biết được nguồn bệnh, tác
hại của bệnh. Do chưa có vắc xin phòng bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu. Nên
thực hiện theo các biện pháp phòng, chống bệnh do Ban chỉ đạo phòng, chóng
dịch bệnh huyện Cầu kè:
+ Thực hiện vệ sinh cá nhân. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch.
+ Giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng.
+ Che miệng, mũi khi ho, hắt hơi. Đeo khẩu trang ở nơi công cộng.
+ Tập thể dục, ăn chín uống sôi và đủ chất để tăng cường sức khỏe.
+ Tránh tiếp xúc với người có biểu hiện cúm.
+ Đến ngay cơ sở y tế khám khi có biểu hiện: sốt, ho, khó thở.

14


Hình ảnh trẻ rửa tay trước khi vào lớp và sau vệ sinh
4.5 Làm đồ chơi sáng tạo.
- Bên cạnh những biện pháp vừa kể trên tôi trao đổi với các bạn đồng
nghiệp suy nghĩ, tìm kiếm, lựa chọn những mẫu đồ dùng, đồ chơi đơn giản
được tận dụng từ nguyên vật liệu thải bỏ để hướng dẫn trẻ cùng thực hiện.
Sưu tầm thêm các mẫu đồ chơi trên mạng internet, sách báo, tạp chí giáo
dục mầm non để làm phong phú hơn ngân hàng đồ chơi tại lớp cho trẻ.
- Tạo sự hứng thú cho trẻ khi được khám phá các loại nguyên vật liệu
ấy và tự tay mình làm những món đồ chơi mình thích. Tôi cho rằng làm tốt
công tác này thì hiệu quả của việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ
được tăng cao.
4.6. Cho trẻ cùng lao động tập thể.
- Phân nhóm trẻ, giao nhiệm vụ cho từng nhóm tìm kiếm và sưu tầm

các đồ dùng, nguyên liệu để làm các tác phẩm tập thể. Biện pháp này giúp
trẻ tăng cường hoạt động và có ý thức làm việc theo nhóm.
- Khi tổ chức các hoạt động này tôi cho trẻ trải nghiệm, trao đổi với
nhau. Sau đó tôi lắng nghe ý kiến của trẻ, động viên, khuyến khích, tạo điều
kiện cho trẻ được thực hiện ý tưởng của mình. Ví dụ: tôi cho trẻ ngồi thành
từng nhóm, sau đó tôi đến từng nhóm hỏi trẻ có những nguyên liệu gì, với
nguyên liệu này hôm nay con định làm gì, các bạn trong nhóm làm những
công việc gì, con có thấy khó khăn gì khi thực hiện ý tưởng của mình
không,…
15


- Vào giờ sinh hoạt chiều tôi luôn tận dụng thời gian để giáo dục trẻ

thói quen cùng nhau chăm sóc góc thiên nhiên của lớp, sắp xếp, lau dọn kệ
đồ chơi, nhắc nhở bạn cùng nhau thực hiện.
- Với biện pháp này sẽ giúp trẻ có tinh thần làm việc tập thể, đua nhau
cùng làm, bạn nào cũng muốn góp công sức của mình vào những công việc
của
nhóm

5. Kết quả đạt được.
- Qua một thời gian kiên trì thực hiện một số biện pháp giáo dục trẻ có
ý thức bảo vệ môi trường, đến nay tôi thấy đã đạt được kết quả đáng mừng.
* Mặt mạnh:
+ Trẻ đã có hành vi tốt để bảo vệ môi trường: Không vứt rác bừa bãi ở
nơi công cộng, khi có nhu cầu vứt rác mang rác tới thùng vứt hoặc vứt rác
vào nơi quy định, khi nhìn thấy rác ở nơi công cộng trẻ đã biết nhặt cho vào
thùng rác….
+ Ngoài ra trẻ còn biết nhắc nhở khi nhìn thấy người khác xả rác bừa
bãi, biết nhắc nhở người lớn không hút thuốc ở nơi công cộng và biết nói
hút thuốc lá có hại cho sức khỏe và ảnh hưởng tới môi trường.
+ Trẻ còn rất hào hứng tham gia các hoạt động trực nhật khi được yêu
cầu.

16


- Để minh chứng cho kết quả đạt được của các cháu rõ ràng hơn, dưới
đây là kết quả về việc thực hiện một số biện pháp trẻ có ý thức bảo vệ môi
trường.

Bảng khảo sát cuối năm
S

T
T

Đầu năm
Trẻ
Trẻ
đạt Tỉ lệ % CĐ Tỉ lệ %

Cuối năm
Trẻ
Trẻ
đạt Tỉ lệ % CĐ Tỉ lệ %

Biết chăm sóc
và bảo vệ cây

17

54,8%

14

45,2%

29

93,5%

2

6,5%

Biết giữ gìn trật
tự vệ sinh công
2
cộng, vệ sinh
trường lớp

15

48,4%

16

51,6%

29

93,5%

2

6,5%

Biết cất dọn đồ
dùng đồ chơi
3
đúng nơi quy
định

15

48,4%

16

51,6%

30

96,7%

1

3,3%

Không vứt rác
ra đường, biết
4
gom rác bỏ vào
thùng

14

45,2%

17

54,8%

28

90%

3

10%

Phân biệt được
những
hành
5 động
đúng,
hành động sai
với môi trường

14

45,2%

17

54,8%

31

100%

0

0%

Biết tiết kiệm
6 nước khi sử
dụng

15

48,4%

16

51,6%

31

100%

0

0%

Nhắc nhở người
7 lớn không xả
rác bừa bãi

13

41,9%

18

58,1%

29

93,5%

2

6,5%

1

Các mặt phát
triển

Tổng
số trẻ

31

17


Nhìn vào bảng thống kê tôi thấy rất phấn khởi, đây là niềm động viên
khích lệ tôi cố gắng hơn nữa trong năm học tiếp theo.
* Hạn chế:
- Việc thực hiện một số biện pháp giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi có ý thức
bảo vệ môi trường đạt được kết quả tốt. Nhưng trong quá trình nghiên cứu

đề tài bản thân nhận thấy còn một số hạn chế đó là: Vẫn còn một số phụ
huynh chưa nắm được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường hoặc vì
chiều con nên khi sinh hoạt tại gia đình, hay những nơi công cộng không bắt
trẻ vứt rác vào thùng rác, đúng nơi quy định mà do trẻ vứt rác bừa bãi. Để
khắc phục hạn chế trên, vào đầu năm học tới bản thân phải có kế hoạch tiếp
xúc với phụ huynh tuyên truyền cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng
của việc bảo vệ môi trường ngay từ bé. Từ đó thống nhất phương pháp rèn
nề nếp thói quen cho trẻ đạt hiệu quả cao nhất.

PHẦN III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Với vai trò là người làm công tác giáo dục tôi nhận thức đúng đắn về
vai trò và tầm quan trọng của môi trường và công tác giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường cho trẻ.
Xuất phát từ thực tiễn, nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo
dục mầm non mới. Với những biện pháp tôi đã thực hiện trên trẻ ở độ tuổi 5
- 6 tuổi trong mấy năm học qua đã thu được kết quả đáng mừng. Từ đó bản
thân tôi rút ra một số kinh nghiệm về giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho
trẻ 5 - 6 tuổi như sau.
- Nghiên cứu tham khảo tài liệu, không ngừng bồi dưỡng nâng cao
trình độ chuyên môn. Cô giáo phải là tấm gương sáng về giữ gìn và bảo vệ
môi trường để trẻ noi theo.
- Với vai trò là người giáo viên, người hướng dẫn trẻ, tôi luôn tìm hiểu
kỹ và sâu sắc vai trò của môi trường trong cuộc sống của con người. Để từ đó
tôi tìm ra những phương hướng, giải pháp tích cực và triệt để nhất để bảo vệ
môi trường.

18

- Luôn nhận thức được bảo vệ môi trường và hướng người khác bảo vệ
môi trường là vấn đề cấp bách.
- Nhận thức đúng đắn việc sử dụng các nguồn tài nguyên (nước, điện)
một cách hiệu quả hợp lý là quyền và nghĩa vụ của bản thân, mang lại lợi
ích cho bản thân.
- Luôn tìm tòi và khám phá các cách sử dụng và tái chế các nguyên vật
liệu cũ để làm thành các công cụ dạy học và các đồ dùng đồ chơi.
- Kết hợp với phụ huynh rèn cho trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ở mọi
lúc mọi nơi.
- Giáo viên trao đổi thường xuyên với phụ huynh về những sản phẩm
mà trẻ làm được, vận động phụ huynh đóng góp những nguyên vật liệu cũ
để cho trẻ được phát huy sự sáng tạo của mình.
2. Kiến nghị:
* Đối với phụ huynh: Cần phối hợp tốt, trao đổi thường xuyên với
giáo viên trong lớp để cùng giáo dục và dạy cho trẻ ý thức bảo vệ môi
trường đạt được tốt hơn.
* Đối với bản thân: Cần tự hỏi, trao đổi với các bạn đồng nghiệp,
nghiên cứu các tài liệu nhiều hơn nữa để có thêm kinh nghiệm dạy cho trẻ
về vệ sinh môi trường .
* Đối với nhà trường: Trang bị thêm tài liệu về bảo vệ môi trường để
giáo viên nghiên cứu.Tăng cường tổ chức thêm các buổi bồi dưỡng về ý
thức bảo vệ môi trường cho giáo viên học tập thêm kinh nghiệm.
Do đề tài được áp dụng trong phạm vi hẹp, vì thế kinh nghiệm tôi đưa
ra không tránh khỏi nhiều thiếu sót. Qua đây tôi rất mong được các đồng chí
trong Hội đồng Khoa học, Ban giám hiệu nhà trường và bạn đồng nghiệp
đọc, góp ý, xây dựng bổ sung thêm giúp tôi có được bài học kinh nghiệm tốt
hơn để áp dụng trong quá trình công tác của bản thân, đặc biệt nâng cao chất
lượng của việc giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non nói
chung, trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng.
Tam Ngãi, ngày 27 tháng 5 năm 2020

Người viết

19


Thạch Thị Sa Rang

20