Để dạy tốt một bài TĐN

Phòng GD- ĐT Sơn Tịnh
Trường THCS Tịnh Trà
---***---
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VỀ CÁCH
DẠY TỐT MỘT BÀI TẬP ĐỌC NHẠC
“ MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT- TẬP ĐỌC NHẠC ”

I/- ĐẶT VẤN ĐỀ :
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HOC TỐT TẬP ĐỌC NHẠC”
Chương trình âm nhạc bậc tiểu học có 2 nội dung xuyên suốt là học hát ,
tập đọc nhạc . Trong đó tập đọc nhạc là quan trọng nhất , phản ánh khả năng
chính xác , khả năng tiếp thu kiến thức âm nhạc của học sinh vừa rèn luyện tai
nghe , giọng hát vừa nâng cao cảm nhận âm nhạc cho học sinh . Tập đọc nhạc đúng
sẽ giúp học sinh hát đúng giai điệu
Để rèn luyện kó năng đọc nhạc cho học sinh chúng ta cần thực hiện đầy đủ
các bước trong quy trình dạy tập đọc nhạc , kèm theo một số biện pháp hổ trợ để
học sinh nắm vững kiến thức âm nhạc giúp các em học tập đọc nhạc tốt hơn.
Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của nghệ thuật, của nhiều lónh vực
khác trong xã hội, nhu cầu học tập của con người nâng dần số lượng và chất lượng,
do đó người giáo viên cần phải cải tiến phương pháp dạy học “Lấy học sinh làm
trung tâm”, kích thích sự say mê, phát triển tư duy của học sinh, hình thành thói
quen tự giác học tập để đạt kết quả cao nhất. Đây cũng là mục tiêu đào tạo của
trường, Sở, ngành đặt ra. Thế thì để đạt được yêu cầu đó, việc đổi mới phương
pháp dạy và học như thế nào? Thực hiện ra sao? Đó là vấn đề cần quan tâm trong
các giờ lên lớp, và cũng là nguyên nhân thúc đẩy tôi viết SKKN này.
Với bài SKKN, theo tôi sẽ giúp cho chúng ta khắc phục được lối “dạy
chay”, không gây hứng thú trong học sinh, không phát huy hết vai trò của các em
trong việc tự giành lấy kiến thức mới. Qua SKKN này, cũng như qua phương pháp
dạy học tích cực sẽ dần dần giúp giáo viên tự hoàn thiện mình về trình độ chuyên
môn, một yếu tố không thể thiếu của thầy cô giáo.
II/- NỘI DUNG – BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT :

A/. Quá trình phát triển kinh nghiệm :
Trong 3 năm giảng dạy, qua đợt tự học bồi dưỡng thường xuyên chu kì III,
kết hợp với thực tế ở trường và điều kiện thuận lợi được phân công dạy , tôi nghó
rằng phương pháp mới nếu áp dụng ở cấp I thì dễ dàng hơn cho việc học nhạc của
các em , và sau này .
1/ Các biện pháp cụ thể :
Trang 1
− Thực hiện 1 bài trên nhiều lớp, có những đối tượng học sinh khác nhau, cụ
thể năm học qua (2009 – 2010) tôi thí điểm các lớp 6A, 6B, 7A, 7B,...
− Tôi chọn đe àtài “ Một số biện pháp giúp học sinh học tốt tập đọc nhạc” trong chương
trình tập đọc nhạc để thực hiện.
+ Trước khi dạy giáo viên, học sinh cần có sự chuẩn bò chu đáo ví dụ như :
a) Phía giáo viên : Đã đầu tư soạn giáo án mới có các phần hoạt động của
Thầy riêng, của trò riêng, có sự phân bố thời gian hợp lí.
+ Ở phần hoạt động của giáo viên có câu hỏi để kiểm tra kiến thức âm
nhạc của học sinh bằng những bài tập đơn giản
VD: - Nốt trắng bằng mấy nốt đen.
- Kẻ sẵn khuôn nhạc ở trên , đặt trước tên nốt nhạc ở dưới sau đó
cho học sinh tự viết nốt nhạc vào khuôn nhạc.
+ Ở phần hoạt động của học sinh: ghi các khả năng HS có thể trả lời,
hướng điều chỉnh, đi đến kết luận đúng.
 Bước chuẩn bò nữa là : Kẻ sẳn bài tập đọc nhạc (to, rõ, đẹp …) ở bảng phụ đến
khi học bắt học sinh đóng hết tập sách lại và nhìn lên bảng phụ mà đọc để các em
bỏ thói quen ghi tên nốt nhạc vào sách ,vì việc này làm tăng tính ỉ lại giảm thái độ
học tập ,lười ghi nhớ của các em.
 Chuẩn bò bài tập âm nhạc ở bảng phụ .
b) Phía học sinh :
- Chép bài tập đọc nhạc vào vở trước khi đến lớp.
- Đọc trước tên nốt và nhận xét bài tập đọc nhạc .
* Trước đây Khi dạy tôi đã cho các em xem sách mà đọc nhạc thấy các em

đọc tốt rồi thôi cho đến khi kiểm tra cuối học kì mới phát hiện ra là các em đã học
thuộc lòng bằng cách đã ghi tên nốt nhạc vào sách để đối phó và từ đó tôi quyết
đònh sẽ kẻ bài tập đọc nhạc lên bảng phụ để các em nhìn lên đó mà học và tôi còn
chuẩn bò thêm một số câu hỏi ,bài tập đơn giản có liên quan với bài tập đọc nhạc.
* Hiện nay :Tôi đã cải tiến, cụ thể :

Trang 2
KẾ HOẠCH BÀI HỌC
1 . Ổn đònh lớp :
2.Dạy bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động1: TĐN SỐ 2
- Treo bảng phụ chép sẵn bài TĐN
Số 1 lên bảng.
*Bước 1 : Giới thiệu bài TĐN gồm tên
bài , tác giả , được trích trong đoạn
nhạc nào.
- Học sinh chú ý lắng nghe.
*Bước 2 : Tìm hiểu bài TĐN (nhận
xét) xem trong bản nhạc có sử dung
những kí hiệu gì ? tác dụng ra sao,thực
hiện thế nào khi TĐN.

- Học sinh quan sát bài TĐN và trả lời
các câu hỏi
*Bước 3 : Chia bài TĐN thành từng
câu , yêu cầu học sinh đọc tên nốt nhạc
, cao độ , trường độ , vạch nhòp . thực
hiện thường xuyên bước này khi học
sinh nhớ kó tên nốt nhạc , các em sẽ

không ghi tên nốt vào sách ,vở.

- Học hinh đọc tên các nốt nhạc có trong
bài TĐN.
*Bước 4 :
Luyện tập tiết tấu : thể hiện âm hình
tiết tấu chủ yếu của bài thông thường
chỉ cần gõ âm hình câu thứ nhất và chổ
cần lưu ý trong bài.
- Xem giáo viên thực hiện mẫu học sinh
đọc theo.VD: Đen đen đen trắng ( nốt đen
gõ 1 phách nốt trắng gõ 2 phách ) .Thực
hiện 2 lần giống nhau.

*Bước 5 Luyện tập cao độ : đọc gam
đô trưởng , âm ổn đònh ( âm trụ )cần
dựa vào nhạc cụ để lấy độ chuẩn xác
và điều chỉnh cao độ của gam cho phù
hợp với giọng của học sinh .
*Bước 6 : Tập đọc từng câu là bước
quan trọng nhất khi học TĐN lúc bắt
đầu tập ta nên dùng nhạc cụ đàn giai
điệu , học sinh vừa nghe vừa cảm nhận
- Đọc cao độ và tiết tấu sau khi nghe giai
điệu

Trang 3
giai điệu và đọc cao độ ,trường độ từng
câu . Sau đó với câu dễ hơn để học sinh
tự đọc cần phát huy khả năng đọc lập

của các em , nếu học sinh không đọc
được ta lại đàn giai điệu hổ trợ cho các
em.
- Nhìn lên bảng phụ đọc nhạc .Nếu sai
cao độ thì đọc hòa với tiếng đàn .
*Bước 7 :Hát lời ca : ở đây có nhiều
cách ghép lời.
+ Đọc câu nào ghép lời câu đó.
+ Đọc 2 câu mới ghép lời.
+ Đọc cả bài rồi mới ghép lời.
Chọn cách nào còn phụ thuộc vào baqì
TĐN dễ hay khó ,câu dài hay ngắn .
*Bước 8 : Trình bày bài hát hoàn chỉnh
gồm TĐN và hát lời ca . Tuy nội dung
chính là TĐN nhưng 2 hoạt động này
hổ trợ cho nhau rất hiệu quả ,có thể
đọc nhạc đúng mà hát lời sai hoặc
ngược lại.
*Bước 9 : Củng cố những kiến thức đã
học ( nếu có thời gian)
+ Có thể gọi học sinh lên kiểm tra
,tuyên dương khen thưởng cho điểm
khích lệ các em.
+ Nhận xét và sửa sai : Giáo viên cần
thực hiện mẫu để học sinh đọc lại cho
đúng.
- Nghe giai điệu ghép lời ca .
- Sau khi đọc nhạc học sinh tự đọc nhạc
và ghép lời.
- Luyện tập theo dãy , nhóm , cá

nhân….(dãy 1 đọc nhạc dãy 2 hát lời
và ngược lại.)
- Học sinh thực hiện theo hướng dẫn
của học sinh .
3/- Củng cố :
− GV cho cả lớp đọc lại bài TĐN 2 ( 2 lần) .
4/- Dặn dò :
- Học bài ở nhà, trả lời câu hỏi SGK ,trang ….
- Xem trước tiết học tiếp theo
2. Đònh hướng và chất lương cần đạt của học sinh .
Trang 4
 Đònh lượng :
− 100% HS theo dõi bài
− 100% HS tích cực phát triển
− 100% HS thực hiện tốt các yêu cầu của chẩn kiến thức kó năng.
 Chất lượng :
− Trên 98% đạt yêu cầu
− HS hiểu kiến thức ở tại lớp
B. Kiểm nghiệm lại kinh nghiệm :
a. So sánh :
* Tình trạng ban đầu Hiện nay
- Không khí lớp học nặng nề - Sôi nổi, sinh động
- Sự chú ý của HS : ít hơn (lơ là) - HS chăm chú, tập trung
- Kết qua ûsau tiết học : chưa cao (75%) - Cao hơn (trên 98%)
b. Phạm vi tác dụng SKKN :
 SKKN áp dung cho sinh Khối 6,7 bậc THCS bởi vì kiến thức không
mới lắm so với HS.
 Ngoài ra có thể sử dụng phương pháp này ở khối lớp 8,9
c. Nguyên nhân thành công :
− Phương pháp được hình thành từ lâu  giúp cho HS có thói quen tự giác,

chủ độnghọc tập.
− GV có đầu tư giáo án nhiều hơn
− Biết cách động viên các HS yếu, cá biệt, tạo điều kiện thuận lợi để các em
trả lời (khuyến khích, cộng điểm).
− Sự phân bố thời gian hợp lí cân đối
− Chuẩn bò một số bài TĐN nâng cao cho đối tượng HS giỏi
− Có dặn dò thật kỹ ở tiết trước (chuẩn bò bài : chép và đọc trước tên nốt
nhac , tập nhận xét bài TĐN )
− HS mạnh dạn phát biểu (không rụt rè)
d. Những bài học kinh nghiệm :
Trang 5