Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ công bố thông tin trong báo cáo tài chính của các doanh nghiệp niêm yết trên sở giao dnch chứng khoán thành phố hồ chí minh​

B GIÁOD
TR

NG

CVÀ

ÀOT

O

I H C CÔNG NGH TP.HCM

------------------------------

NGUY NV

NB O

“CÁCY UT NHH NG NM C CÔNG B
THÔNG TIN TRONG BÁO CÁO
TÀI CHÍNH C A CÁC DOANH NGHI P NIÊM Y
T TRÊN S GIAO D CH CH NG KHOÁN
THÀNH PH H CHÍ MINH”
LU NV

NTH

Chuyên ngành: K

CS

toán

Mã s ngành: 60340301

TP.H CHÍ MINH, tháng 04 n m 2015


B GIÁOD CVÀ
TR

NG

ÀOT

O

I H C CÔNG NGH TP.HCM

------------------------------

NGUY NV

“CÁCY UT

NHH

NB O

NG

NM

C

CÔNG B THÔNG TIN TRONG BÁO CÁO
TÀI CHÍNH C

A CÁC DOANH NGHI P NIÊM

Y T TRÊN S

GIAO D CH CH

THÀNH PH
LU NV

H

NG KHOÁN

CHÍ MINH”

NTH

Chuyên ngành: K

CS
toán

Mã s ngành: 60340301

CÁNB

H

NGD

NKHOAH

C:TS.PH

MNG

TP.H CHÍ MINH, tháng 04 n m 2015

CTOÀN


C HOÀN THÀNH T I

CÔNG TRÌNH

TR

NG

I H C CÔNG NGH TP.HCM

Cán b h
(Ghi rõ h

ng d n khoa h c

tên, h c hàm, h c v và ch

ký)

Ti n s Ph m Ng c Toàn
c b o v t i Tr ng
i h c Công ngh

Lu n v n Th c s

TP.HCM

ngày 19 tháng 04 n m 2015.
Thành ph n H i
TT

ng ánh giá Lu n v n Th c s g m:
H và tên

Ch c danh H i

ng

1

PGS.TS. Phan ình Nguyên

Ch t ch

2

TS. Nguy n Th M

Linh

Ph n bi n 1

3

TS. Nguy n Ng c

nh

Ph n bi n 2

4

TS. Dơ ng Th Mai Hà Trâm

5

TS. Mai ình Lâm

Xác nh n c a Ch
c s a ch a.

U viên
U viên, Th

ký

t ch H i ng ánh giá Lu n v n sau khi Lu n v n ã
Ch t ch H i

ng ánh giá lu n v n


TR

NG

C NG HOÀ XÃ H I CH

H CÔNG NGH TP.HCM

PHÒNG QLKH –

TS H

NGH A VI T NAM

c l p – T do – H nh phúc
TP.HCM, ngày……tháng……n m 2015

NHI MV
H tên h c viên

: NGUY NV NB

Ngày, tháng, n m sinh :
Chuyên ngành
I-Tên

LU NV NTH CS

:

tài: “CÁC Y U T

O

Gi i tính: Nam

24/08/1971

Nơi sinh: Qu ng Ngãi

K toán

MSHV: 1341850002

NH H

NG

NM C

CÔNG B

THÔNG

TIN TRONG BÁO CÁO TÀI CHÍNH C A CÁC DOANH NGHI P NIÊM Y T TRÊN S
GIAO D CH CH NG KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH” II-Nhi m v và n i dung:
Th
c hi n nghiên c u v các y u t
nh h ng n m c
công b thông tin
trong báo cáo tài chính c a các DN niêm y t trên SGDCK TP.HCM.
Nghiên c u lý lu n,
nh h

ng

nmc

ol

ng,

a ra gi thuy t và xây d ng mô hình các y u t

công b

thông tin trong báo cáo tài chính c a các DN

niêm y t trên SGDCK TP.HCM.
Thu th p và x

lý s

c k t qu nh ng y u t

li u c a các y u t trong n m tài chính 2013. T
nào nh h

ng tr c ti p

nmc

ó rút ra

công b thông tin

trong báo cáo tài chính c a các DN niêm y t trên SGDCK TP.HCM.
xu t m t s

gi i pháp và ki n ngh

nh m nâng cao m c

công b thông tin

trong báo cáo tài chính c a các DN niêm y t trên SGDCK TP.HCM.
III-Ngày giao nhi m v

: Ngày 18 / 08 / 2014

IV-Ngày hoàn thành nhi m v : Ngày 12 / 02 / 2015

V-Cán b h
CÁN B

H

ng d n khoa h c : Ti n s Ph m Ng c Toàn
NGD N

(H tên và ch ký)

KHOA QU N LÝ CHUYÊN NGÀNH
(H tên và ch ký)


i

L I CAM

OAN

Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu
trong Lu n v n là trung th c và ch a t ng c ai công b trong b t k công trình nào.

Tôi xin cam oan r ng m i s giúp cho vi c th c hi n Lu n v n này ã c m ơn và
các thông tin trích d n trong Lu n v n ã c ghi rõ ngu n g c.

TP. H

Chí Minh, ngày 10 tháng 03 n m 2015

H c viên th c hi n

Nguy n V n B o

c


ii

L IC

Li

MƠN

u tiên tôi xin trân tr ng c m ơn Ban Giám Hi u Tr

TP.H Chí Minh ã t ch c và t o

ng

i u ki n thu n l i cho tôi có cơ h i

Cao h c k toán niên khoá 2013 – 2015 t i tr

i h c Công ngh
chclp

ng.

Tôi xin chân thành c m ơn Th y TS. Ph m Ng c Toàn, ng i ã t n tình h ng d n, giúp
tôi trong su t quá trình làm Lu n v n này.
ng th i tôi c ng xin chân thành c m ơn toàn th
truy n

Quý Th y Cô, nh ng ng

t ki n th c cho tôi trong su t th i gian theo h c cao h c t i tr

ng

i ã
ihc

Công ngh TP.H Chí Minh.
Tôi xin c m ơn t t c
h c t p, cùng nhau chia s

các b n ng nghi p, ng môn trong l p h c ã cùng nhau kinh
nghi m trong công vi c.

Sau cùng, tôi xin g i l i c m ơn

n gia ình tôi, nh ng ng

i thân luôn bên c nh

ng viên, h tr tôi, luôn cho tôi tinh th n làm vi c và h c t p trong su t quá trình h c
t p và hoàn thành nghiên c u này.
TP. H

Chí Minh, ngày 10 tháng 03 n m 2015

H c viên th c hi n

Nguy n V n B o


iii

TÓMT T
m c

M c tiêu nghiên c
u c a lu n v n này nh m xác nh các y u t
công b
thông tin c a các doanh nghi p niêm y t. Trên cơ s

quan tr ng và tính hi u qu
cao trình
th tr

c a vi c công b thông tin c a các công ty niêm y t. Nâng

hi u bi t giúp các nhà

các quy t

nh

ut

nh h ng n
ó, nêu ra t m

u t có cái nhìn sâu r ng và chính xác hơn trong

c a h . Góp ph n nâng cao tính lành m nh và công b ng c a m t

ng ch ng khoán.
K t qu

l s h uc

u cho th y các y u t Kh n ng sinh l i, Tài s n
nh, T
c
ông nư c ngoài không nh h ng n m c
công b thông tin c a các
nghiên c

doanh nghi p niêm y t. Trong khi
toán, Thành ph n H QT, Th
nm c
mc

ó, các y u t

Quy mô doanh nghi p, Ch th ki m

i gian ho t ng, Kh n ng thanh toán l i nh h

công b thông tin c

ng

a các doanh nghi p niêm y t theo mô hình sau v i

phù h p 47.1%:
MucdoCBTT = 0.433*Quymodn + 0.334*Thoigianhd + 0.336*Thanhphanhdqt
+ 0.390*Kiemtoan + 0.184*Knthanhtoan
M t vài

thông tin
c

xu t v i các doanh nghi p niêm y t nh m t ng m
t ng uy tín i v

a ra. Các nhà

v i m t s thông tin khác
ki n ngh

a ra có m c
a ra các quy t

tin c y nh th

ng này

ut
bi t

nh chính xác c a mình.
n công b

ã
c

nào, qua ó k t h p

các nhà xây dng chính sách c n có cái nhìn t ng quát, sâu r

hành các ch trơ ng chính sách có liên quan
pháp ch

công b

i khách hàng và thu hút s chú ý c a các nhà

u t có th d a vào các y u t có nh h

thông tin mà các doanh nghi p

c

ng th i,

ng hơn khi ban

thông tin c ng nh

các bi n

tài khi doanh nghi p vi ph m.
tài có nh ng h n ch

tài c ng ã m
công b thông tin.

ra nh ng h

nh t

nh v th i gian và m u nghiên c

ng nghiên c u ti p theo

u. Tuy nhiên,

hoàn thi n hơn n

a vi c


iv

ABSTRACT
The research objective of this thesis aims at determining the factors affecting the

level of the postedenterprises’sinformation disclosure. Based on that, to quote the
importance and effectiveness of the posted companies’s information disclosure.
Enhancing the level of understandingwill help investors have a deeper, wider and more
accurate view in their investment decisions. Contributing to enhance the healthiness
and equiy of the security market.
The result of research showed that the factors of the profitability, the fixed
assets, the ownership ratio of foreign shareholders have not affected the level of
information disclosure of posted enterprises. Whereas, the factorsof the enterprise
scale, the auditsubject, the composition of BOD, the operation period, the
repayment ability have had an influence on the level of information disclosure of posted
enterprises according to the following patterns with the appropriate level of 47.1%:

The level of information disclosure = 0.433*the enterprise scale + 0.334* the
operation period+0.336*the composition of BOD +0.390*audit +0.184*the payment
ability
Some proposals for the posted enterprisesaim ataugmentingthe level of
information disclosure to increase the prestige with customers and attract the
investors’sattention that have been given. Investors can rely on the factors having
theseeffects toknow the information thatenterprises have given how the confidence
levelhas,

wherebycombining

with

some

ofother

information

to

make

the

exactdecisions. At the same time, proposing the policy activistsshould have adeeper
and wider overview, when issuing policies related to the information disclosure as well
as sanctions in case the enterprises have violetted.
The theme has certain restrictions in time and research samples. However, the
theme has also opened the direction of further research to improve more and more
about the information disclosure.


M CL C
L I CAM OAN............................................................................................................................... i
L I C M ƠN...................................................................................................................................... ii
TÓM T T............................................................................................................................................. iii
ABSTRACT......................................................................................................................................... iv
M

U................................................................................................................................................ 1

CHƠ NG 1: T NG QUAN NGHIÊN C U............................................................................ 2
1.1 Tính c p thi t c a

tài.............................................................................................................. 2

1.2 M c tiêu nghiên c u..................................................................................................................... 3

1.2.1 M c tiêu t ng quát.................................................................................................................... 3
1.2.2 M c tiêu c th............................................................................................................................ 3
1.3 Câu h i nghiên c u....................................................................................................................... 3
1.4

it

ng và ph m vi nghiên c u........................................................................................... 4

1.5 N i dung nghiên c u.................................................................................................................... 4
1.6 Các công trình nghiên c u tr c có liên quan.................................................................... 4
1.6.1 Các nghiên c u n

c ngoài............................................................................................... 4

1.6.2 Các nghiên c u Vi t Nam................................................................................................... 6
1.7 Phơ ng pháp lu n và phơ ng pháp nghiên c u.................................................................. 8
1.8 Ý ngh a th c ti n c a

tài....................................................................................................... 9

1.9 C u trúc c a lu n v n.................................................................................................................... 9
K t lu n chơ ng 1................................................................................................................................. 9
CHƠ NG 2: CƠ S LÝ LU N V M C
T

NH H

NG

NM C

CÔNG B THÔNG TIN VÀ CÁC Y U

CÔNG B THÔNG TIN........................................... 10

2.1 T ng quan v công b thông tin.............................................................................................. 10
2.1.1 Khái ni m chung v công b thông tin.............................................................................. 10


2.1.2 Yêu c u v công b thông tin ................................................................................. 12
2.1.2.1 Yêu c u công b thông tin trong chu n m c k toán ........................................ 12
2.1.2.2 Yêu c u công b thông tin trong Báo cáo tài chính ........................................... 14
2.1.2.3 Yêu c u công b thông tin i v i công ty niêm y t ......................................... 14
2.1.3

o lư ng m c

công b thông tin ...................................................................... 15

2.1.3.1 o lư ng không tr ng s
2.1.3.2 o lư ng có tr ng s
2.1.3.3 o lư ng h n h

.....................................................................................

...........................................................................................

18
18

p ................................................................................................

18

2.2 Các lý thuy t n n v công b thông tin ..................................................................... 19
2.2.1 Lý thuy t

i di n

2.2.2 Lý thuy t tín hi u

....................................................................................................

19

....................................................................................................

20

2.2.3 Lý thuy t v chi phí chính tr ................................................................................. 21
2.2.4 Lý thuy t chi phí s h
2.2.5 Lý thuy t h
2.3 Các y u t

u .........................................................................................

21

p pháp .................................................................................................

22

nm c

nh hư ng

công b thông tin ............................................. 23

2.3.1 Quy mô doanh nghi p .............................................................................................

24

2.3.2 Th i gian ho t ng c a doanh nghi p .................................................................. 25
2.3.3 Thành ph n H i
2.3.4 S h u c

ông nư c ngoài ....................................................................................

2.3.5 Ch th ki m toán
2.3.6 Tài s n c

...................................................................................................

26
27

nh .... ........... ................... ................... ........ ................... ................... .....

28

....................................................................................................

29

n ng thanh toán ...............................................................................................

29

2.3.7 Kh n ng sinh l i
2.3.8 Kh

ng qu n tr ................................................................................ 25

2.4 Các gi thuy t nghiên c
2.5 Mô hình nghiên c u

u .........................................................................................

xu t

......................................................................................

K t lu n chương 2 ............................................................................................................

CHƠ NG 3: PHƠ NG PHÁP NGHIÊN C

30
30
32
U ........................................................... 33

3.1 Quy trình nghiên c u.................................................................................................................. 33
3.2 Ch n m u nghiên c u................................................................................................................... 34
3.3 Ch n các m c thông tin công b trong Báo cáo tài chính.............................................. 34
3.4 Mô hình nghiên c u.................................................................................................................... 35
3.4.1 Mô hình t ng quát.................................................................................................................... 35
3.4.2 Mã hóa các bi n........................................................................................................................ 36
3.5 o lư ng các bi n trong mô hình........................................................................................... 37
3.5.1 o lư ng bi n ph thu c......................................................................................................... 37
3.5.2 o lư ng các bi n

c l p...................................................................................................... 37

3.6 Cách x lý d li u......................................................................................................................... 39
K t lu n chương 3.............................................................................................................................. 41
CHƠ NG 4: K T QU NGHIÊN C U................................................................................... 42
4.1 M c

công b thông tin trong báo cáo tài chính c a các doanh nghi p................42

4.1.1 Th ng kê mô t ch s

công b thông tin.......................................................................... 42

4.1.2 Th ng kê mô t các bi n

c l p.......................................................................................... 43

4.2 Phân tích m i tương quan gi a các bi n trong mô hình................................................. 45

4.3 Phân tích mô hình h i quy tuy n tính a bi n...................................................................... 46
4.3.1 Phân tích mô hình l n 1......................................................................................................... 46
4.3.1.1 Mô hình l n 1......................................................................................................................... 46
4.3.1.2 Ki m nh mô hình l n 1.................................................................................................... 46
4.3.2 Phân tích mô hình các l n ti p theo................................................................................... 48
4.3.2.1 Cách lo i b các bi n và mô hình l n cu i..................................................................... 48
4.3.2.2 Ki m nh mô hình h i quy l n cu i................................................................................ 52
4.3.3 K t qu nghiên c u và bàn lu n v k t qu nghiên c u.................................................... 59
4.3.3.1 K t qu nghiên c u................................................................................................................ 59
4.3.3.2 Bàn lu n v k t qu nghiên c u.......................................................................................... 60
K t lu n chương 4.............................................................................................................................. 64


CHƠ NG 5:
5.1 Các
5.1.1

XU T VÀ KI N NGH.................................................................................. 65

xu t và ki n ngh.............................................................................................................. 65
xu t v i doanh nghi p nh m t ng m c

công b thông tin.............................. 65

5.1.1.1 L a ch n các công ty ki m toán có uy tín

t ng m c

5.1.1.2 T ng t

ng qu n tr

l thành viên

c l p trong H i

công b thông tin . 65
t ng m c

công b

thông tin................................................................................................................................................. 66
5.1.1.3 T ng kh n ng thanh toán

t ng m c

công b thông tin................................ 67

5.1.2 Ki n ngh

i v i nhà

u t................................................................................................... 68

5.1.3 Ki n ngh

i v i các nhà xây d ng chính sách.............................................................. 68

5.1.3.1 Qu n lý và x ph t các vi ph m v công b thông tin.............................................. 68
5.1.3.2 Qu n lý vi c tuân th các quy nh v qu n tr công ty.............................................. 70

5.1.3.3 T ng c
5.2 H n ch c a

ng ch t l

ng ki m soát n i b và ki m toán

c l p.............................. 70

tài và h ng nghiên c u ti p theo............................................................. 71

K t lu n chơ ng 5................................................................................................................................. 71
K T LU N........................................................................................................................................... 73
DANH M C TÀI LI U THAM KH O.................................................................................... 74
Ti ng Vi t................................................................................................................................................ 74
Ti ng Anh............................................................................................................................................... 75


DANHM CCÁCT

VI TT

T

BCTC
BTC

: Báo cáo tài chính
: B Tài chính

CBTT

: Công b thông tin

GAAP

: Nh ng nguyên t c k toán chungc ch p nh n

H QT

:Hi

ng qu n tr

ISAB

:Hi

ng chu n m c k toán qu c t

IFRS

: Chu n m c Báo cáo tài chính qu c t

Q

: Quy t nh

SGDCK

: S giao d ch ch ng khoán

Tp.HCM

: Thành Ph H Chí Minh

TT

: Thông t

TTCK

: Th tr

TTGDCK

: Trung tâm giao d ch ch ng khoán

UBCKNN

: y ban ch ng khoán nhà n

VACPA

: H i ki m toán viên hành ngh Vi t Nam

VAS

: Chu n m c k toán Vi t Nam

ng ch ng khoán

c


DANH M C CÁC B NG

Ký hi u b ng
3.1
3.2

Tên b ng

Trang

Mã hóa các bi n
ol

ng các bi n

36
c l p c a mô hình

38

4.1

K t qu th ng kê mô t ch s CBTT các doanh nghi p
niêm y t trên S Giao d ch ch ng khoán Tp.HCM

42

4.2

B ng k t qu th ng kê mô t các bi n c l p

43

4.3

Ma tr n tơ ng quan gi a các bi n trong mô hình

45

4.4
4.5
4.6
4.7
4.8

ánh giá m c

phù h p c a mô hình l n 1

Các thông s th ng kê trong mô hình h i quy b ng
phơ ng pháp Enter
ánh giá m c

phù h p c a mô hình l n 2

Các thông s th ng kê trong mô hình h i quy l n 2
b ng phơ ng pháp Enter
ánh giá m c

phù h p c a mô hình l n 3

47
47
49
49
50

4.9

Các thông s th ng kê trong mô hình h i quy l n 3
b ng phơ ng pháp Enter

51

4.10

B ng ma tr n tơ ng quan gi a bi n ph
bi n c l p

56

4.11

ánh giá m c phù h p c a mô hình h i qui tuy n
tính a bi n l n cu i

57

4.12

Các thông s th ng kê trong mô hình h i qui l n cu i
b ng phơ ng pháp Enter

58

thu c và các


DANH M C CÁC HÌNH

Ký hi u hình
2.1

Tên hình
Mô hình nghiên c u xu t

Trang

31
3.1

Quy trình nghiên c u
33

4.1

th phân tán gi a m c

CBTT và ph n d
53

4.2
4.3

t h i qui
th P-P Plot c a ph n d –
th Histogram c a ph n d

ã chu n hóa

54

– ã chu n hóa
55

4.4

Mô hình lý thuy t chính th c i u ch nh v m c
CBTT trên BCTC c a các doanh nghi p niêm y t
trên S Giao d ch ch ng khoán Tp.HCM

60


1

M

U

Báo cáo tài chính c a các doanh nghi p luôn là tài li u vô cùng c n thi t
ivi
các nhà u t . BCTC
c coi là m t b c tranh toàn di n v tình hình tài chính, s c
m nh, kh

n ng c nh tranh c

trên BCTC là c n c
kh n ng ho t
ra quy t

nh

i

a doanh nghi p t i m t th

quan tr ng, có

tin c y cao và g n nh

ng c a m t doanh nghi p. T
u t phù h p.

các thông tin h u ích cho nhà

i m nh t

ó, nhà

là duy nh t

BCTC c a các doanh nghi p cung c p y
u t trong vi c ra quy t

ng ch ng khoán, trong ó có

doanh nghi p ph i l p và n p theo quy

nh, B

nh và Thông t s

Sau nhi u n m th c hi n quy
m u bi u quy

ng d n công b thông
BCTC mà các

52/2012/TT-BTC yêu c u

y

, chính xác và k p th i.

ã th c hi n l p và công khai BCTC úng th
m b o cho th tr

c bi t
i h n và

ng ch ng khoán non

ng công b ng, lành m nh và có hi u qu . Tuy nhiên, th

i gian

a qua, vi c CBTT trong BCTC c a các doanh nghi p niêm y t còn r t nhi u b t c p

nh vi c báo cáo l thành lãi

thu hút nhà

u t , có s

sai l ch tr ng y u c a m t s

ch tiêu trên BCTC tr c và sau ki m toán, ch m công b
gian quy

nh .... Vi c thông tin thi u minh b ch nh

quy n l i c a các nhà
tiêu c c

u t , gi m ni m tin c a c

n s phát tri n c a th tr
ã có nhi u nghiên c u

theo úng chu n m c, ch
l

ã ban

nh này, nhìn chung các doanh nghi p,

nh, góp ph n tích c c nh m

tr c a Vi t Nam ho t
v

m b o tính

hơn

Tài chính

a ra b n bi u m u c a b

vi c CBTT c a các công ty niêm y t ph i
là các doanh nghi p niêm y t

ánh giá

u t s phân tích, xem xét và

hành Thông t 38/2007/TT-BTC ngày 18 tháng 04 n m 2007 h
tin trên th tr

nh. Thông tin

ng thông tin

nh h ng không nh

n

ông v i doanh nghi p, có tác

ng

ng ch ng khoán Vi t Nam.
cp

n cách th c, quy trình

l p BCTC t ng hp

k toán hi n hành nh ng ch a th t s

c cung c p thông qua BCTC nh th

m b o uy tín c a doanh nghi p. Nhà

khi h th c s

vys

thông tin BCTC so v i th i

ut

quan tâm,

quan tâm

nào. Ch t l

n ch t

ng thông tin

ánh giá cao doanh nghi p

c m nh n tính trung th c trong thông tin BCTC c a doanh nghi p.


2

CHƠNG 1
TNG QUAN NGHIÊN C
1.1 Tính c p thi t c a tài
Thông tin th trư ng ch ng khoán r t

a d ng và phong phú. Thông tin là y u t
n hành vi c a t t c

then ch t, nh y c m và nh hư ng m nh m
gia th trư ng. Thông tin s
qua ó các nhà

ph n

u tư có hi u qu . Vì v y,

c hi u như là s

c hi n m t cách công khai, minh
cung c p thông tin

i. V i yêu c u thông tin ngày càng cao ca các

chính th ng và thông tin phi chính th ng
phương ti n thông tin

i tư ng tham

ng m t cách minh b ch, công khai thì

a các doanh nghi p ph i th

b ch. Nguyên t c công khai ư
và k p th

nh, phân tích và

trư ng ch ng khoán ho t

thông tin cung c p c

các

nh tình hình tài chính, b n ch t c a doanh nghi p,

u tư có th nh n

m b o cho th

U

uư

c huy

y

, trung th c

i tư ng này, thông tin
ng t m i ngu

i chúng như truy n hình, sách báo, internet ....

n, t các

n các thông

tin mang tính truy n mi ng qua các di n àn, sàn giao d ch.
Trong th c t , vi c CBTT c a các doanh nghi p niêm y t

ang b xem nh . Nhà

u tư chưa nh n ư c nh ng thông tin tương x ng v doanh nghi p mà h
u tư. Vi c công khai thông tin,

c bi t là thông tin k toán ư

BCTC là ngh a v

b t bu c các doanh nghi p ph i công b

th i. Nh ng quy

nh hi n nay v CBTT trên th

ch d n

vn

c cung c p dư i d ng
y

,kp

trư ng ch ng khoán chưa ư

c ch t

trung th c và

n các công ty niêm y t trên sàn CBTT sai l ch và ch m tr , không c p nh t

thư ng xuyên, gây thi t h i cho nhà u tư và ngư i s

d ng thông tin.

h th ng th trư ng v n hi u qu , i u c n thi t là ph i có nh
cao. M t th trư ng v n có tính thanh kho n cao
tin minh b ch

b

v n. Vì v y, trong b

i c nh phát tri n còn non tr

ng BCTC ch t lư ng

òi h i s s n có và

t t c nh ng ngư i tham gia có th ư a ra quy t

duy trì m t
y

c a thông

nh khi h

c a th trư ng ch

phân b

ng khoán Vi t

Nam hi n nay, nhu c u hoàn thi n thông tin BCTC do các doanh nghi p phát hành


3

ngày càng t ra c p thi t và th c ti n. Vi c nghiên c u các y u t nào nh hư ng n
mc
CBTT trong BCTC giúp cho các t ch c, các nhà i u hành th y ư c các tác
ng này

có th có nh ng quy nh phù h

tài: “Các y u t

trên,

nh h

ng

p và kh thi. Xu t phát t

nm c

th c ti n nêu

công b thông tin trong báo cáo tài

chính c a các doanh nghi p niêm y t trên S Giao d ch ch ng khoán Thành ph
H Chí Minh” ã ư c tác gi

l a ch n

nghiên c u.

1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu t ng quát:
Phân tích các y u t

nh hư ng

nm c

chính c a các doanh nghi p niêm y t trên S

công b thông tin trong báo cáo tài

giao d ch ch ng khoán Thành ph

H

Chí Minh.
1.2.2 M c tiêu c th :
+ H th ng hoá cơ s lý lu n v

các y u t

nh hư ng

nmc

CBTT c a

các doanh nghi p.
+

ánh giá th c tr ng CBTT c a các doanh nghi p niêm y t trên SGDCK

Tp.HCM.
+ Xác nh các y u t

nh hư ng

nmc

CBTT c a các doanh nghi p niêm

y t trên SGDCK Tp.HCM.
+

xu t m t s g i ý nh m t ng cư ng thông tin công b c a các doanh nghi p

niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Tp.HCM.
1.3 Câu h i nghiên c u
Th nh t: Nh ng lý thuy t nào liên quan

n các y u t

nh hư ng

nmc

CBTT c a các doanh nghi p?
Th hai: Th c tr ng công b
nghi p niêm y t trên S
th nào?

thông tin trong báo cáo tài chính c a các doanh

giao d ch ch ng khoán Thành ph

H Chí Minh hi n nay như


4

công b thông tin c a các doanh
Th ba: Các y u t nào nh hư ng n m c
nghi p niêm y t trên S giao d ch ch ng khoán Thành ph H Chí Minh?

Th tư: Gi i pháp nào

t ng cư ng m c

nghi p niêm y t trên S giao d ch ch
1.4

it

công b thông tin c a các doanh

ng khoán Thành ph

H Chí Minh?

ng và ph m vi nghiên c u
i tư ng nghiên c u: các y u t

nh hư ng

nm c

CBTT trên BCTC c a

các doanh nghi p niêm y t trên SGDCK Tp.HCM.
Ph m vi nghiên c u: thông tin công b

trong báo cáo tài chính n m 2013 c a

100 doanh nghi p niêm y t trên SGDCK Tp.HCM.

Th i gian nghiên c u: BCTC n m 2013.
1.5 N i dung nghiên c u
+ H th ng hoá cơ s lý lu n v
mc

mc

CBTT và các y u t nh hư ng n

CBTT.
+

ánh giá th c tr ng CBTT c a các doanh nghi p niêm y t trên SGDCK

Tp.HCM.
+ Xác nh các y u t

nh hư ng

nmc

CBTT c a các doanh nghi p niêm

y t trên SGDCK Tp.HCM.
+

xu t m t s g i ý nh m t ng cư ng thông tin công b c a các doanh nghi p

niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.
1.6 Các công trình nghiên c u tr c có liên quan

1.6.1 Các nghiên c u n
c ngoài
N i dung CBTT
khác nhau t i nhi u qu
nhau v i m c

ãư

c nghiên c u trong nhi u th i

c gia trên th gi i.

N

ã có nhi u công trình nghiên c u khác

nghiên c u sâu r ng trên toàn th gi i v

c a các doanh nghi p và các y u t

nh hư ng

i m và v i các ph m vi

m c

công b thông tin

n nó.

m 1995, Gray, Meek trong “Factors influencing voluntary annual report

disclosure U.S., U.K., and continental European multinational corporations” ã


5

nghiên c u th c nghi m
116 doanh nghi p M , 64 doanh nghi p Anh và 46
doanh nghi p
Châu Âu là các t p
oàn a qu c gia v các y u t nh hư ng n
CBTT t

nguy n trong báo cáo hàng n m. K t qu cho th y r ng quy mô công ty,

khu v c mà công ty ho t

ng, th

i gian niêm y t, ngành ngh kinh doanh là các

y u t quan tr ng có nh hư ng n vi c CBTT.
u c a Nandi và Ghosh (2012) “Corporate governance attributes,

Nghiên c

film characteristics and the level of corporate disclosure: Evidence from the Indian

listed firms” ã cho th y quy mô doanh nghi p, l i nhu n và kh

có nh hư ng cùng chi u
nh hư ng ngư c chi u
Nghiên c u

nmc
nm c

ca

Sanjay

CBTT, còn

n ng thanh toán

òn b y và thành ph n H

QT có

CBTT.
Bhayani (2012)

“The relationship between

comprehensiveness of Corporate disclosure anh firm characteristics in India” c ng
ã cho

th y r ng các công ty có khuynh hư ng công b nhi u thông tin hơn, thông tin minh b ch
hơn là các công ty có quy mô l n, òn b y cao, l i nhu n cao, niêm y t t i th trư ng ch ng
khoán nư c ngoài và ư

ho t

c ki m toán b i các công ty ki m toán l n. Tuy nhiên, th i gian

ng c a m t công ty và tình tr ng cư trú (công ty a qu c gia và công ty trong nư c)

không nh hư ng áng k
Nghiên c

nmc

CBTT.

u c a Aljifri và Alzarouni (2013)“The association between firm

characteristics and corporate financial disclosures: evidence from UAE companies” ã
tìm

hi u tác ng c a các y u t như: lo i ngành, quy mô, l i nhu n, kh n ng thanh toán, t l
s huc
n m c CBTT. K t qu
ông nư c ngoài, t l thành viên H QT c l p
cho th y y u t lo i ngành và quy mô công ty có nh hư ng áng k

nmc

CBTT.

Ti p theo, nghiên c u c a Mohamed Moustafa Soliman (2013) “Firm
characteristics and the Extent of Voluntary Disclosure: The Case of Egypt”

m i quan h gi a các c
50 doanh nghi p Ai C p

i m c a doanh nghi p v i m c
ang niêm y t trên th trư ng ch

ã tìm hi u v

CBTT trong BCTC c a hơn
ng khoán Ai C p trong giai


o n 2007 – 2010 b ng phương pháp phân tích h i quy

a bi n các y u t : quy mô doanh


6

nghi p, ch th ki m toán, l i nhu n, th i gian niêm y t. K t qu là quy mô doanh nghi p
và l i nhu n có m i quan h
áng k
n m c công b thông tin trong BCTC c a các
doanh nghi p, còn ch th ki m toán và th i gian ho t
m i quan h nào v i m c

ng c a doanh nghi p không có

CBTT.

1.6.2 Các nghiên c u Vi t Nam
Các nghiên c u trong nư c c ng th
cu

ivivn

hi n m t s quan tâm l

CBTT k toán trong BCTC,

n c a các nhà nghiên

c bi t là các công ty niêm y t trên sàn

ch ng khoán.
Nghiên c u c a
mc

oàn Nguy n Trang Phương (2010) v các y u t

nh hư ng

n

CBTT c a các doanh nghi p niêm y t trên TTCK Vi t Nam cho r ng hai nhân t

kh n ng sinh l i và ch

th ki m toán có nh hư ng

nmc

CBTT. Nghiên c u này

gi i thi u m t phương pháp ghi nh n ch s công b thông tin. Tuy nhiên, m u nghiên c u
ch có 50 công ty, m t con s khá khiêm t n so v i t ng th hơn 250 danh nghi p niêm y t
t i th i i m ó.
N m 2008, hai tác gi Lê Trư ng Vinh, Hoàng Tr ng ã nghiên c
b ch c a thông tin ư

u v tính minh

n
h
hư ng n minh b ch thông tin c a doanh nghi p niêm y t theo c m nh n c a nhà
u
tư”
i theo m t hư ng khác. Thông qua vi c phát b ng câu h i, tác gi
ã dùng ánh giá c a
nhà

u tư

c công b t các doanh nghi p niêm y t.

thành l p nên ch s

i di n cho m c

nhiên, theo tác gi thì

i tư ng s

y t không ch gi i h n

b ph n nhà

quan cho m i

tài “Các y u t

minh b ch c a thông tin. Tuy

d ng thông tin t báo cáo c a các doanh nghi p niêm
u tư mà òi h i c n ph i có m t thang

o khách

i tư ng s d ng thông tin.

N m 2012, nghiên c u c a tác gi

Nguy n Công Phương và c ng s : “Nghiên c u

th c tr ng công thông tin trong báo cáo tài chính c a các công ty niêm y t trên S giao
b
d ch ch ng khoán Thành ph H Chí Minh” ã gi i thi u phương pháp khoa h c khi xây
d ng h th ng ch m c
ch v các y u t

o lư ng m c

nh hư ng

nmc

công b khá hoàn ch nh và l p lu n m t cách ch t
CBTT. Tác gi

ã h th ng hoá và óng góp


7

nhi u gi i pháp nh m c i thi n m c

CBTT trong BCTC. Tuy nhiên, nghiên c u này

chưa phân tích nh hư ng c a các y u t thu c v

c i m qu n tr và s

hu

nmc

CBTT c a doanh nghi p.
Nghiên c u c a Hu nh Th Vân (2013): “Nghiên c u m c
toán c a các doanh nghi p ngành xây d ng y t giá t i S

công b thông tin k
giao d ch ch ng khoán

Hà N i”

ch nghiên c u tác
ng c a các bi n thu c
c i m tài chính i v i vi c CBTT như: quy
mô doanh nghi p, kh n ng sinh l i, òn b y n , kh n ng thanh toán hi n hành, ch th
ki m toán và t c
nghi p có tác

t ng trư ng doanh thu. K t qu cho th y ch có y u t
ng tích c c

nm c

CBTT, các bi n còn l i không có ý ngh a.

Trong nghiên c u c a Ph m Th
hư ng

nmc

Thu ông (2013): “Nghiên c u các nhân t

t : quy mô doanh nghi p kh n ng sinh l i
và y u t tài s n c

nh

công b thông tin trong báo cáo tài chính c a các doanh nghi p niêm

y t trên s giao d ch ch ng khoán Hà N i”, tác gi ã nghiên c u
toán th i gian ho t

Quy mô doanh

ng và tài s n c

òn b y n

nh. K t qu

nh là các y u t

tác

ng

nh hư ng c a các y u

kh n ng thanh toán ch th ki m

ã ch ra r ng y u t

nmc

kh n ng sinh l i

CBTT trong BCTC.

Nguy n Th Thanh Phương (2013): “Phân tích các nhân t nh hư ng n m c
công b thông tin trong báo cáo tài chính c a các doanh nghi p niêm y t t i s giao d ch
ch ng khoán Thành ph

H Chí Minh” ã m

r ng mô hình nghiên c u c a mình khi ư a

ra các nhân t thu c v qu n lý doanh nghi p, c u trúc s
hình nghiên c u này g m 15 bi n
s

l thành viên H QT không ph i nhà qu n tr

ng nh t ch t ch H QT và T ng giám

soát s h u c a c
chính m c

c s lư ng thành viên H

ông nư c ngo i s h u nhà nư c

sinh l i

quy mô doanh nghi p m c

QT ban ki m

quy mô doanh nghi p òn b y tài

kh n ng thanh toán th i gian niêm y t l nh v

tr ng niêm y t ki m toán
cac

c l p: t

h u và tính ch t công ty. Mô

c ho t ng tình

c l p s công ty con. K t qu nghiên c u cho th y các y u t :
sinh l i th i gian niêm y t

ông nư c ngoài có nh hư ng

nmc

ki m toán

clptl s

CBTT c a doanh nghi p.

hu

8

D a trên các nghiên c u trư c ây, tác gi ã k th a m t s
c i m như: tìm hi u
v các y u t tác
ng lên m c
CBTT và phân tích tác ng c a chúng thông qua mô
hình nh lư ng.
ch s

CBTT ư

ng th i, lu n v n b

sung thêm nh ng

i m m i trong nghiên c u như

c m r ng ra trên c các thông tin b t bu c trên BCTC và thông tin t

nguy n ư c hư ng d n trên các chu n m c k toán chưa ư c c th
toàn di n và có h th ng v các
bao g m c nh ng

c i m c a doanh nghi p

c i m liên quan

BCTC. Nghiên c u
CBTT,

nh hư ng lên m c

n qu n tr doanh nghi p.

Nghiên c u s ti p t c xem xét các y u t

nm c

nh hư ng

công b thông

tin c a các doanh nghi p niêm y t trên SGDCK Tp.HCM thông qua s

d ng các mô

ây như: Quy mô doanh

hình, k t qu các y u t c

a các tác gi

nghi p; Th i gian ho t

ng c a doanh nghi p; Thành ph n H QT; T l

ã nghiên c u trư c

s hu

c ông n c ngoài; Ch th ki m toán; Kh n ng sinh l i; Kh n ng thanh toán.
1.7 Phơ ng pháp lu n và phơ ng pháp nghiên c u
tài s d ng phương pháp nghiên c u
d ng phương pháp

nh tính b ng cách nghiên c u các d

gi a lý lu n và th c ti n, thu th p s
trình nghiên c u trư c.

nh lư ng. S

li u qua th i gian k t h p

li u, so sánh k t qu

nghiên c u v i các công

ng th i, v n d ng các phương pháp

các công c toán th ng kê v i s

nh lư ng thông qua

h tr t ph n m m Excel và ph n m m SPSS 20.0

xây d ng mô hình h i quy nh m
nmc

nh tính k t h p v i

o lư ng m c

CBTT và các y u t

CBTT trong BCTC c a các công ty niêm y t. C

nh hư ng

th :

+ Thu th p BCTC c a các công ty niêm y t trên trên SGDCK Tp.HCM.
+ Thi t l p ch s

ph n ánh m c

+ o lư ng m c
+ Thi t l p các bi n,

CBTT qua ch s

CBTT (disclosure index) trong BCTC.
CBTT.

o lư ng nh hư ng c a các bi n

BCTC c a các công ty niêm y t thông qua mô hình h i quy b i.

nmc

CBTT trong


9

1.8 Ý ngh a th c ti n c a

+ V m t khoa h c: b
nmc

tài:

sung và c ng c

cơ s lý thuy t v các y u t

công b thông tin trên BCTC c a các doanh nghi p.

+ V m t th c ti n: nghiên c u là tài li u giúp cho các
c a các doanh nghi p hi u rõ hơn v
th i

nh hư ng

mc

i tư ng s

công b thông tin c a doanh nghi p,

khoa h c giúp cho các doanh nghi p th y ư

ây c ng là cơ s

d ng BCTC
ng

c t m quan tr ng

và tính pháp lý c a vi c CBTT trong BCTC.
1.9 C u trúc c a lu n v n:
Ngoài ph n m
u, k t lu n, tài li u tham kh o, danh m c các t
vi t t t, danh
m c các hình, các b ng và ph l c, lu n v n ư
c b c c g m 5 chương:
Chương 1: T ng quan nghiên c u.
Chương 2: Cơ s lý lu n v m
nmc

c

công b thông tin và các y u t

nh hư ng

công b thông tin.

Chương 3: Phương pháp nghiên c u.

Chương 4: K t qu nghiên c u.
Chương 5:

xu t và ki n ngh .

K t lu n chơ ng 1:
Trong chương 1, tác gi

i nghiên c u

trên cơ s ó, các câu h
và

ã nêu tính c p thi t và m
ãư

trư c có liên quan

t ra. T

i dung s

i tư ng c n nghiên c u c ng như n

th i, tác gi c ng

c

tài c

yut

um i

BCTC c a các doanh nghi p niêm y t trên S
Phương pháp nghiên c u, ý ngh a th
gi ư a ra trong chương này.

ng

c a các công trình nghiên c u

kh c ph c nh ng h n ch

có kh n ng tác

tài,

nh ph m vi

trong nư c và ngoài th gi i, nêu ra nh ng h n ch

các công trình này và hư ng nghiên c
ã ch n l c và ư a ra m t s

ó, tác gi xác

nghiên c u toàn lu n v n.

ã li t kê và phân tích sơ b v k t qu

n

c tiêu nghiên c u c a

ng

nmc

ca

ó. Tác gi
CBTT trên

Giao d ch ch ng khoán Tp.HCM.

c ti n và c u trúc c a lu n v n c

ng ã ư

c tác