Ngữ văn lớp 12: Lí thuyết 12 thuốc

BÀI GIẢNG: THUỐC
CHUYÊN ĐỀ: BÀI GIẢNG CÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC
MÔN NGỮ VĂN LỚP 12
CÔ GIÁO: PHẠM THỊ THU PHƯƠNG
I. Tiểu dẫn:
1. Tác giả:
a. Cuộc đời: (1881-1936).
- Tên khai sinh: Chu Trương Thọ, sau đổi thành Chu Thụ Nhân.
- Bút danh: Lỗ Tấn, ghép từ họ của mẹ với kỉ niệm thời ấu thơ.
- Quê quán: phủ Thiệu Hưng – Triết Giang, thuộc Đông Nam Trung Quốc.
- Con đường đến với văn chương của Lỗ Tấn:
+ Năm Lỗ Tấn 13 tuổi, bố ông bị bệnh và qua đời -> ôm ấp nguyện vọng trở thành thầy thuốc để chữa bệnh cứu
người.
+ Đến tuổi học chuyên nghiệp Lỗ Tấn học hàng hải và khai mỏ.
+ Do nhận được học bổng nên lại học trường Cao đẳng Y khoa Tiên Đài.
+ Cuối cùng chuyển sang viết văn.
b. Sự nghiệp sáng tác:
- Vị trí: Kĩ sư tâm tồn của dân tộc, linh hồn của dân tộc.
- Chủ đề chính:
+ Dùng ngòi bút của mình để phanh phui các căn bệnh tinh thần của quốc dân.
+ Đề xuất những phương thức để chạy chữa.
2. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác: được viết năm 1919 – khi cuộc vận động Ngũ Tứ bùng nổ.
- Tóm tắt:
II. Tìm hiểu tác phẩm:
1. Nhan đề “Thuốc” và hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu người:
* Nhan đề “Thuốc”
- “Thuốc”: chính là chiếc bánh bao tẩm máu tử tù mà lão Hoa ra pháp trường mua bằng tất cả số tiền dành
dụm được để mang về chữa bệnh cho con trai.
* Ý nghĩa:
- Nghĩa tường minh: Là phương thuốc truyền thống chữa bệnh lao

-> Mê tín, lạc hậu.
-> Hiện hình đất nước Trung Quốc đình đốn, trì trệ.
-> Đặt vấn đề chống mê tín dị đoan.
- Nghĩa hàm ẩn: Chỉ phương thuốc chữa bênh tinh thần:
+ Căn bệnh gia trưởng, u mê, lạc hậu về mặt khoa học.
-> Đăt vấn đề: người Trung Quốc cần phỉa tỉnh táo, người Trung Quốc không được tiếp tục ngủ mê trong cái
nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ như vậy nữa.
+ Căn bệnh u mê lạc hậu về mặt chính trị của người dân Trung Quốc.
+ Căn bệnh xa rời quần chúng của người cách mạng đương thời.
1 Truy cập để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!


=> Chủ đề tư tưởng: Nỗi đau của dân tộc Trung Hoa đương thời:
- Nhân dân đang ngủ mê trong cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ , u mê lạc hậu về khoa học, về chính
trị.
- Người chiến sĩ cách mạng bôn ba trong chốn quạnh hiu.
2. Các nhân vật:
a. Nhân vật đám đông:
* Đám đông thứ nhất:
- Thời gian: Buổi sáng sớm.
- Không gian: ở pháp trường.
- Xô đẩy, chen bật lão Hoa suýt ngã -> sự phấn khích, háo hức đến xem cảnh hành hình người chiến sĩ
cách mạng Hạ Du.
* Đám đông thứ hai:
- Thời gian: trời sáng hẳn.
- Không gian: ở quán trà của lão Hoa.
- Bàn tán, bình luận về người tử tù, về cái chết của tử tù:
+ Về những việc Hạ Du đã làm mà họ được nghe kể lại -> Cho Hạ Du là điên, là khốn nạn.
+ Về việc cụ Ba tố cáo cháu mình để nhận tiền thưởng -> Cho rằng cụ Ba là khôn.
+ Về việc lão Hoa nhanh chóng, kịp thời nắm bắt cơ hội mua máu của Hạ Du để tẩm bánh bao chữa bệnh cho

thằng Thuyên -> Cho rằng lão Hoa may.
=> Đám đông mê muội về những vấn đề đất nước, về bệnh tật, về cuộc đời.
b. Nhân vật Hạ Du: Xuất hiện gián tiếp.
* Là một chiến sĩ cách mạng yêu nước:
- “Rủ đề lao làm giặc”.
- Tuyên truyền với lão Nghĩa mắt cá chép: “Thiên hạ nhà Mãn Thanh chính là của chúng ta”
-> - Lí tưởng lật đổ ngai vàng.
- Lí tưởng đánh đổ ngoại tộc.
- Muốn giành lại độc lập, chủ quyền.
* Là một con người cô đơn:
- Bởi vì không ai hiểu lí tưởng, công việc cách mạng cao đẹp của anh:
+ Đám đông bàn tán về cái chết của anh, về việc anh làm.
+ Bị lão Nghĩa mắt cá chép đánh vì rủ đề lao làm giặc.
+ Những người thân thiết cũng không hiểu anh: cụ Ba đem cháu ra đầu thú, mẹ anh xấu hổ khi đến thăm mộ
con..
-> Hạ Du hiện lên là hình ảnh tượng trưng của cuộc cách mạng Tân Hợi, của những người chiến sĩ đi tiên phong
trong cách mạng đương thời.
3. Cảnh hai bà mẹ đi thăm mộ con:
- Thời gian nghệ thuật: Dịch chuyển từ đêm mùa thu năm trước đến mùa xuân năm sau.
+ Mùa thu: gợi sự tàn lụi, héo úa: câu chuyện về cái chết của Hạ Du.
+ Mùa xuân: gợi sự hồi sinh: câu chuyện mọi người quay lại nhìn nhận về người chiến sĩ cách mạng Hạ Du, câu
chuyện về hai bà mẹ đi thăm mộ con, câu chuyện về vòng hoa bất ngờ xuất hiện trên mộ Hạ Du.
-> Gợi hình ảnh chiếc lá rời cành để tích nhựa cho mùa xuân hi vọng.
- Không gian nghệ thuật: hình ảnh con đường mòn phân chia ranh giới: một bên là khu mộ dành cho
người nghèo, một bên là khu mộ dành cho người chết chém.
-> Biểu tượng cho một tập quán xấu đã thành thói quen.
- Nhân vật bà mẹ thằng Thuyên đã chủ động bước qua ranh giới của con đường mòn để đến an ủi bà mẹ
Hạ Du.
2 Truy cập để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!

-> Dám bước qua định kiến để gặp gỡ nhau trong sự đồng cảm và chia sẻ.
- Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du:
+ Xuất hiện trong sự ngạc nhiên, thảng thốt, vui mừng của bà mẹ. -> bắt đầu hiểu được công việc của con mình.
+ Thái độ trân trọng của tác giả, của hậu thế đối với người chiến sĩ cách mạng đi tiên phong; niềm tin vào tương
lai, tiền đồ của cách mạng.
III. Tổng kết:
1. Giá trị nội dung:
- Thể hiện nỗi đau của đất nước Trung Hoa đương thời:
+ Nhân dân đang ngủ mê trong cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ , u mê lạc hậu về khoa học, về chính trị.
+ Người chiến sĩ cách mạng bôn ba trong chốn quạnh hiu.
2. Đặc sắc nghệ thuật:
- Lối viết cô đọng, xúc tích (Dùng nhiều hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng: hình ảnh chiếc bánh bao tẩm
máu, hình ảnh con đường mòn, hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du)
- Cách xây dựng nhân vật đặc biệt: không đặt nhân vật cách mạng ở vị trí chủ yếu mà đặt ở tuyến ngầm
phía sau nhân vật đám đông -> hướng đến chủ đề thức tỉnh quần chúng.
- Ngôi kể thứ ba, nhiều đoạn chuyển điểm nhìn sang nhân vật -> câu chuyện trở nên sinh động và giàu
chất trữ tình hơn.
--- HẾT ---

3 Truy cập để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Anh – Văn – Sử - Địa – GDCD tốt nhất!